„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

Grzegorz Lis

Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów przewodowych 312[02].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci: dr inŜ. Lechosław Kozłowski mgr inŜ. Zbigniew Miszczak Opracowanie redakcyjne: mgr inŜ. Ryszard Zankowski Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 312[02].Z2.04, „Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów przewodowych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik teleinformatyk. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 6 3. Cele kształcenia 7 4. Przykładowe scenariusze zajęć 8 5. Ćwiczenia 12

5.1. Geneza i działanie analogowej sieci telefonicznej PSTN 12 5.1.1. Ćwiczenia 12

5.2. Kable i przewody oraz technika szybkiego łączenia w telekomunikacji

14

5.2.1. Ćwiczenia 14 5.3. Architektura stałych sieci i systemów telekomunikacyjnych 16

5.3.1. Ćwiczenia 16 5.4. PCM30/32 oraz układy komutacji przestrzennego-czasowej 17

5.4.1. Ćwiczenia 17 5.5. Stała cyfrowa sieć telekomunikacyjna ISDN 18

5.5.1. Ćwiczenia 18 6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 7. Literatura

19 33

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik teleinformatyk. W poradniku zamieszczono: − wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, − cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem, − przykładowe scenariusze zajęć, − przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–

–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, − ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, − literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi na następujące elementy: − materiał nauczania – w miarę moŜliwości uczniowie powinni przeanalizować

samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle waŜnej umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem,

− pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zaleŜności od tematu moŜna zalecić uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewaŜ nauczyciel sterując dyskusją moŜe uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

− dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając róŜne moŜliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły. Prowadzący moŜe równieŜ zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

− sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie waŜna rola nauczyciela, gdyŜ od postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zaleŜy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni umiejętności załoŜonych w jednostce modułowej. NaleŜy rozbudzić wśród uczniów tak zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

− testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. KaŜdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę moŜliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzaleŜniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel moŜe zastosować test według własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. NaleŜy pamiętać, Ŝeby tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umoŜliwi ć mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

− pokaz, − ćwiczenie (laboratoryjne lub inne), − projektów, − przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

312[02].Z2

Urządzenia i systemy telekomunikacyjne

312[02].Z2.02

Eksploatowanie systemów radiokomunikacyjnych

312[02].Z2.01

Badanie urządzeń radiowo-telewizyjnych

312[02].Z2.03

Eksploatowanie sieci telefonii komórkowych

312[02].Z2.04 Eksploatowanie

telekomunikacyjnych systemów przewodowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WST ĘPNE

Przystępując do realizacji programu n jednostki modułowej uczeń powinien umieć: − posługiwać się pojęciami z zakresu radiofonii i telewizji, − obliczać wielkości elektryczne związane z radiofonią i telewizją, − wyjaśniać zasady tworzenia i przetwarzania sygnałów analogowych w urządzeniach

radiowo-telewizyjnych, − posługiwać się dokumentacją techniczną urządzeń radiowo-telewizyjnych, − charakteryzować poszczególne bloki funkcjonalne nadajników i odbiorników radiowych

oraz telewizyjnych, − wykonywać montaŜ elementów i podzespołów urządzeń i sieci telekomunikacyjnych, − posługiwać się pojęciami z zakresu radiokomunikacji, − opisać objaśniać budowę i działanie systemów radiokomunikacyjnych oraz zastosowane

w nich rozwiązania technologiczne, − odczytywać schematy blokowe i ideowe sprzętu radiokomunikacyjnego, − wyjaśniać zasadę działania radiokomunikacji publicznej CB, − wyjaśniać zasadę działania radiokomunikacji słuŜb ratunkowych, − wyjaśniać zasadę działania radiokomunikacji trankingowej, − rozróŜniać systemy oraz sieci łączności radiokomunikacji cyfrowej, − stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz

ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: − zastosować podstawowe pojęcia z zakresu telefonii, − posłuŜyć się dokumentacją techniczną sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, − dobrać materiały, podzespoły i urządzenia stosowane w telekomunikacji przewodowej, − przeprowadzić wykonać montaŜ urządzeń i sieci telekomunikacji przewodowej, − zastosować kable telekomunikacyjne miedziane oraz światłowodowe, − wykonać pomiary w systemach telekomunikacji przewodowej oraz zinterpretować wyniki

i sformułować wnioski z pomiarów, − dokonać przeglądów i konserwacji i przeglądów systemów telekomunikacji

przewodowej, − zlokalizować i usunąć uszkodzenia w sieciach telekomunikacyjnych, − zastosować urządzenia sieci telekomunikacyjnej cyfrowej ISDN do obsługi

teleinformatyki, − zastosować ustalone określone procedury w stanach awaryjnych, zagraŜających ciągłości

pracy systemu, − zintegrować system telekomunikacji przewodowej z systemem teleinformatycznym, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania czynności

związanych z obsługą sieci telekomunikacji przewodowej, − posłuŜyć się nazwami i określeniami dotyczącymi telekomunikacji przewodowej

w języku angielskim, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania czynności

związanych z obsługą sieci telekomunikacji przewodowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJ ĘĆ Scenariusz zajęć 1 Osoba prowadząca ……………………………………………………………… Modułowy program nauczania: Technik teleinformatyk 312[02][2] Moduł: Urządzenia i systemy telekomunikacyjne312[02].Z2 Jednostka modułowa: Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów

przewodowych 312[02].Z2.04

Temat: Analiza porównawcza systemów TETRA i DECT. Cel ogólny: Określenie zakresu stosowalności wybranych systemów radiokomunikacji. Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: – zdefiniować pojęcie systemu radiokomunikacji, – przeprowadzić analizę techniczną wybranego systemu, – określić zakres zastosowań danego systemu, – przeprowadzić analizę zastosowań wybranego systemu. Metody nauczania–uczenia się: – metoda projektu. Formy organizacyjne pracy uczniów – praca w grupach 2–3 – osobowych. Czas trwania: 90 minut Środki dydaktyczne – komputer z zainstalowanym systemem operacyjnym i dostępem do sieci Internet, – plansze z przykładowymi konfiguracjami systemu, – fachowa literatura obcojęzyczna, – poradnik dla ucznia. Przebieg zajęć Faza I 1. Wprowadzenie uczniów w istotę zagadnienia projektu. 2. Przedstawienie efektów jakie mają być osiągnięte. 3. Zapoznanie uczniów z dostępnymi źródłami niezbędnych informacji. Faza II 1. Uczniowie tworzą zespoły robocze. 2. Zespoły opracowują koncepcję działania i sposoby osiągnięcia zamierzonych celów. 3. Uczniowie zbierają informacje na temat poszczególnych elementów projektu. 4. Następuje ustalenie terminów konsultacji i terminu zakończenia projektu. 5. Nauczyciel zawiera z uczniami kontrakt co do warunków wykonania projektu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Faza III – Uczniowie realizują czynności zaplanowane w fazie II, zbierają informacje, konsultują

z nauczycielem swoje pomysły, stosują odpowiednie narzędzia i techniki informatyczne. Faza IV — Przebieg prezentacji projektów: — zespoły uczniowskie prezentują projekty przygotowane w określonym przedziale

czasowym uwzględniając zagadnienia zawarte w załączniku 1, — dyskusja i analiza stworzonych rozwiązań, — ocena projektów w oparciu o wymagania wstępne. Załącznik 1

Zespół uczniowski otrzymuje zadanie dotyczące analizy technicznej wybranych systemów komunikacji mających zastosowanie w technologiach teleinformatycznych.

Aby wykonać zadanie naleŜy opracować następujące zagadnienia: – określić pojęcie systemu teleinformatycznego, – sprawdzić zakres stosowalności danego systemu, – przeanalizować stosowane w systemie metody kodowania sygnałów

telekomunikacyjnych, – określić sposób i metody przesyłania sygnałów w eterze, – porównać odpowiednie zagadnienia technologiczne stosowane w wybranych systemach. Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: — ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas

realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2 Osoba prowadząca ………………………………………………………………. Modułowy program nauczania: Technik teleinformatyk 312[02][2] Moduł: Urządzenia i systemy telekomunikacyjne312[02].Z2 Jednostka modułowa: Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów

przewodowych 312[02].Z2.04 Temat: Zaprojektowanie rozwiązania telekomunikacyjnego dla trzech grup odbiorców.

Cel ogólny: Poznanie elementów składowych systemu TETRA. Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: – opisać modułowość systemu, – określić zakres odbiorców końcowych, – nazwać poszczególne elementy systemu. Metody nauczania–uczenia się: – ćwiczenie w oparciu o tekst przewodni. Formy organizacyjne pracy uczniów – praca w grupach 2–3 – osobowych. Czas trwania: 90 minut Środki dydaktyczne: – poradnik dla ucznia, – plansze z przykładowymi rozwiązaniami, – plansze z urządzeniami końcowymi, – komputer z dostępem do Internetu. Przebieg zajęć

TEKST PRZEWODNI DO ĆWICZENIA: „Zaprojektowanie rozwiązania telekomunikacyjnego dla trzech grup odbiorców” Faza I. Informacje

Postaraj się odpowiedzieć na pytania: 1. Co to jest system ankingowy? 2. Jakimi zasadami kierowali się projektanci systemu TETRA? 3. Czy jest moŜliwe rozbudowywanie systemu? 4. Jak system zarządza uŜytkownikami? 5. Jakie są elementy składowe systemu i jak pracują? Faza II. Planowanie 1. Ustal kolejność czynności do wykonania. 2. Zastanów się jakie efekty powinieneś osiągnąć stosując taki przebieg czynności. Faza III. Ustalenia 1. Przedstaw nauczycielowi swoją koncepcję planu działania. 2. Skonsultujcie swoje koncepcje i sposoby rozwiązania problemu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Faza IV. Realizacja 1. Określ dla jakich grup docelowych będzie przeznaczony projektowany system. 2. Na podstawie danych o strukturze systemu podłącz do niego twoje trzy grupy odbiorców. 3. Określ w kaŜdej grupie ilość i rodzaj uŜytkowników końcowych. 4. Dla kaŜdego uŜytkownika określ rodzaj stacji abonenckiej. 5. Wyszukaj w Internecie odpowiedni model i producenta. Faza V. Sprawdzenie 1. Sprawdź czy uwzględniłeś wszystkie grupy uŜytkowników. 2. Sprawdź czy kaŜda grupa ma swoich uŜytkowników końcowych. 3. Przeanalizuj budowę swojego systemu pod kątem poprawności uŜycia elementów

technicznych systemu. Faza VI. Analiza przebiegu ćwiczenia

Odpowiedz na następujące pytania: 1. W jaki sposób system TETRA pozwala dodawać nowe elementy do systemu? 2. Jak przedstawia się modułowość systemu? 3. W jaki sposób moŜna zarządzać uŜytkownikami? 4. Z jakich elementów składa się system? 5. Jakie interfejsy działają w systemie? Zakończenie zajęć 1. Wyloguj się z systemu i wyłącz komputer. 2. Pozostaw porządek na swoim biurku. Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: – ankieta ewaluacyjna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Geneza i działanie analogowej sieci telefonicznej PSTN 5.1.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Sprawdź działanie układu antylokalnego w aparacie telefonicznym PSTN. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na celowość stosowania tego układu. Sposób wykonania ćwiczenia. Uczeń powinien:

1) zdemontować obudowę z aparatu telefonicznego typu „Tulipan” lub innego podobnego i przyłączyć ten aparat do linii telefonicznej PSTN centrali abonenckiej, do której przyłączone są inne podobne aparaty telefoniczne,

2) posłuŜyć się schematem elektrycznym tego aparatu telefonicznego zlokalizować transformator separujący i elementy dodatkowe, tworzące razem układ antylokalny,

3) dokonać przełączenia mikrofonu tego aparatu tak, aby był on przyłączony nie do jednej połowy, ale do całości uzwojenia pierwotnego transformatora separującego,

4) nawiązać połączenie telefoniczne z badanego telefonu do telefonu innego. Prowadząc rozmowę zwrócić uwagę na poziom dźwięku własnego, jaki odtwarzany jest przez słuchawkę tego aparatu,

5) ocenić jakość i komfort prowadzenia rozmowy telefonicznej przy wyeliminowanym układzie antylokalny,

6) zapisać wnioski i spostrzeŜenia własne. Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− centrala abonencka PSTN, − dowolny aparat telefoniczny PSTN, − aparat telefoniczny PSTN elektromechaniczny typu „Tulipan” lub inny podobny, − schemat elektryczny aparatu telefonicznego elektromechanicznego („Tulipan”), − ołówek, papier do pisania. Ćwiczenie 2

Analizując schemat dowolnego aparatu telefonicznego PSTN scharakteryzuj rolę kaŜdego z elementów (układów). Sporządź listę stosowną listę elementów wraz z opisami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na funkcje poszczególnych elementów aparatu.

Sposób wykonania ćwiczenia. Uczeń powinien:

1) przeanalizować dostarczony schemat elektryczny (ideowy) aparatu telefonicznego i odszukać główne podzespoły i elementy, kluczowe dla działania układu,

2) zapisać w punktach listę wyznaczonych elementów, 3) opisać w kilku zdaniach funkcje wypełniane przez dany element / układ, 4) sformułować jako podsumowanie własne wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− schemat ideowy oraz instrukcja obsługi aparatu telefonicznego elektromechanicznego lub elektronicznego PSTN,

− ołówek, − papier do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Kable i przewody oraz technika szybkiego łączenia w telekomunikacji

5.2.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i zidentyfikuj kable i przewody telekomunikacyjne na podstawie dostarczonych próbek.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na oznaczenia kabli. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) obejrzeć dokładnie dostarczone próbki kabli i przewodów, 2) zapisać dla kaŜdego z nich podstawowe cechy konstrukcyjne, 3) zapisać z pamięci listę symboli prawdopodobnych kabli, 4) wybrać z listy właściwy symbol kabla, który odpowiada analizowanej próbce, 5) uzasadnić wybór określonego kabla.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne: − próbki co najmniej trzech kabli i/lub przewodów telekomunikacyjnych miedzianych i/lub

światłowodowych, − ołówek, − papier do pisania. Ćwiczenie 2

Przy pomocy komputera sporządź w formie tabeli skrócony informator techniczny mówiący o zasadach oznaczania i identyfikowania poszczególnych typów i rodzajów kabli telekomunikacyjnych i teleinformatycznych.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na wskazanie zastosowania róŜnych rodzajów kabli.

Sposób wykonania ćwiczenia. Uczeń powinien:

1) przeanalizować dostarczone katalogi kabli i przewodów, 2) zapoznać się z symbolami uŜywanymi do oznaczania kabli i przewodów, 3) sporządzić tabelę, której kolumny nazywają się:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

– rodzaj kabla, – przeznaczenie, – miejsce stosowania, – rodzaj powłoki zewnętrznej, – powłoki dodatkowe, – ochrona dodatkowa, – wzmocnienia, – konstrukcja, – rodzaj Ŝył, – ilości Ŝył, – powłoki wewnętrzne.

W wierszach tabeli zapisać oznaczenia literowe poszczególnych parametrów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− katalogi kabli i przewodów telekomunikacyjnych (miedzianych i światłowodowych), − komputer z pakietem biurowym, − ołówek, − papier do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Architektura stałych sieci i systemów telekomunikacyjnych

5.3.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Zaprojektuj szkieletową sieć telekomunikacyjną na obszarze jednego województwa (z. łódzkiego), pokazując powiązanie z miastami (województwami) sąsiednimi. Ustal główne łącza telekomunikacyjne na terenie tego województwa, naleŜące do sieci międzynarodowej, sieci międzystrefowej i sieci wewnątrzstrefowej.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na podział łącz telekomunikacyjnych na róŜne strefy geograficzne.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) narysować na środku czystego arkusza papieru formatu A3 prostokąt o wymiarach zbliŜonych do formaty A4. Ustalić, Ŝe jest to obszar województwa łódzkiego,

2) posłuŜyć się mapą Polski i zaznaczyć symbolicznie (kółkami) wszystkie największe miasta znajdujące się w tym województwie, czyli m.in. Łódź, Pabianice, Zgierz, Kutno, Piotrków Trybunalski, Skierniewice, Sieradz i Wieluń,

3) zaproponować linie telekomunikacyjne (nanieść na rysunku) łączące poszczególne miasta oznaczając, do którego poziomu sieci łącza te naleŜą,

4) nanieść łącza telekomunikacyjne biegnące poza terytorium omawianego województwa i równieŜ je oznaczyć,

5) zapisać wnioski i uzasadnienie poszczególnych łączy stałych. Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− mapa administracyjna Polski, − arkusze papieru formatu A3, − ołówek, − papier do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. PCM30/32 oraz układy komutacji przestrzenno-czasowej

5.4.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Sporządź pisemny projekt omawiający działanie układu komutatora czasowo-przestrzennego z jedną pamięcią próbek dla określonych danych wejściowych: komutator wyposaŜony w 8x8 taktów PCM 30/32 wykona komutację szczeliny nr 2 traktu nr 2 ze szczeliną czasową nr 3 traktu nr 3.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na pojęcia szczeliny i traktu stosowanych w komutacji czasowo-przestrzennej.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) zapisać wszystkie posiadane dane, 2) sporządzić schemat funkcjonalny układu komutatora z jedną pamięcią próbek, 3) sporządzić rysunek pokazujący organizację kości pamięci próbek, 4) ustalić, które z komórek układu pamięci próbek przypisane są do wskazanych próbek

i traktów PCM, 5) zapisać w punktach albo w formie algorytmu schemat zadziałania układu w celu

wykonania komutacji wskazanych szczelin i traktów PCM. Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− ołówek, − papier do rysowania, − papier do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.5. Stała cyfrowa sieć telekomunikacyjna ISDN

5.5.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Sprawdź działanie poszczególnych funkcji i usług dostępnych w terminalu abonenckim cyfrowym oraz aparacie telefonicznym analogowym, przyłączonych do sieci telekomunikacyjnej ISDN.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na ofertę sieci ISDN w stosunku do sieci analogowych.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) przyłączyć do linii U sieci ISDN urządzenie NT, 2) przyłączyć do portu S terminal cyfrowy, 3) przyłączyć do gniazda a1/b1 lub a2/b2 aparat telefoniczny PSTN, 4) wykonać z terminala cyfrowego połączenia głosowe, 5) przesłać z terminala dane cyfrowe (tekst, plik), 6) uruchomić i przeanalizować dostępne funkcje i usługi, 7) przeprowadzić konfigurację urządzenia NT za pośrednictwem analogowego aparatu

telefonicznego, 8) wykonać połączenia telefoniczne głosowe korzystając z aparatu analogowego, 9) zapisać wszystkie wnioski i spostrzeŜenia, 10) porównać działanie sieci telefonicznej analogowej (PSTN) i cyfrowej (ISDN).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pogadanka, − ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− dostęp do linii cyfrowej ISDN w sieci publicznej, − urządzenie Network Termination, − terminal cyfrowy ISDN, − aparat telefoniczny PSTN, − instrukcją obsługi terminala ISDN, − instrukcją obsługi i konfiguracji urządzenia NT, − ołówek, − papier do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

6. EWALUACJA OSI ĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów przewodowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: −−−− zadania 1, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 16, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego, −−−− zadania 2, 6, 11, 12, 15, 18 są poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: −−−− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, −−−− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego, −−−− dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, −−−− bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. c, 4. d, 5. d, 6. a, 7. b, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b, 12. c, 13. c, 14. d, 15. a, 16. c, 17. a, 18. b, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom wymagań

Poprawna odpowiedź

1 PosłuŜyć się terminologią z zakresu telefonii A P a

2 PosłuŜyć się terminologią z zakresu telekomunikacji cyfrowej

B PP c

3 posłuŜyć się dokumentacją techniczną sieci i urządzeń telekomunikacyjnych

B P c

4 PosłuŜyć się schematami elektrycznymi sieci i urządzeń telekomunikacyjnych

A P d

5 PosłuŜyć się katalogami dotyczącymi sieci i urządzeń telekomunikacyjnych

C P d

6 Dobrać materiały stosowane w telekomunikacji przewodowej

A PP a

7 Dobrać podzespoły stosowane w telekomunikacji przewodowej

B P b

8 Dobrać urządzenia stosowane w telekomunikacji przewodowej

B P d

9 Wykonać montaŜ urządzeń i sieci telekomunikacji przewodowej

A P c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

10 Zastosować kable telekomunikacyjne miedziane

C P a

11 Zastosować kable telekomunikacyjne światłowodowe

A PP b

12 Wykonać pomiary w systemach telekomunikacji przewodowej oraz zinterpretować wyniki pomiarów

C PP c

13 Dokonać przeglądów i konserwacji systemów telekomunikacji przewodowej

B P c

14 Zlokalizować i usunąć uszkodzenia w sieciach telekomunikacyjnych,

A P d

15 Zastosować urządzenia sieci telekomunikacyjnej cyfrowej ISDN do obsługi teleinformatyki

B PP a

16

Zastosować określone procedury podczas zmiany sprzętu i programu oraz w stanach awaryjnych, zagraŜających ciągłości pracy systemu

B P c

17 Zintegrować system telekomunikacji przewodowej z systemem teleinformatycznym

A P a

18 PosłuŜyć się nazwami dotyczącymi telekomunikacji przewodowej w języku angielskim

A PP b

19 PosłuŜyć się określeniami dotyczącymi telekomunikacji przewodowej w języku angielskim,

B P a

20

Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania czynności związanych z obsługą sieci telekomunikacji przewodowej

A P b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia! Materiały dla ucznia: −−−− instrukcja, −−−− zestaw zadań testowych, −−−− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

ZESTAW ZADA Ń TESTOWYCH 1. Jednotorowe dwukierunkowe łącze telefoniczne zapewnia

a) dwukierunkową komunikację głosową przy uŜyciu połączenia czteroprzewodowego. b) dwukierunkową komunikację głosową przy uŜyciu połączenia dwuprzewodowego. c) jednokierunkową komunikację głosową przy uŜyciu połączenia

czteroprzewodowego. d) jednokierunkową komunikację głosową przy uŜyciu połączenia dwuprzewodowego.

2. System czasowego zwielokrotnienia dostępu do łącza telekomunikacyjnego oznacza a) dla określonego pasma częstotliwości. b) dla określonego zakresu długości fali. c) w określonych momentach czasowych. d) z zastosowaniem określonego kodowania danych.

3. Załączona do zakupionego terminala abonenckiego instrukcja uŜytkownika, pozwala na

a) zmianę funkcji podstawowych dostępnych w tym urządzeniu. b) wykonanie aktualizacji oprogramowania tego terminala. c) przyłączenie terminala do sieci telekomunikacyjnej. d) wykonanie prostej naprawy urządzenia.

4. Schemat ideowy analogowej abonenckiej centrali telefonicznej pozwala

a) wskazać główne parametry tej centrali. b) zidentyfikować główne usługi dostępne w tym urządzeniu. c) zaprojektować zmiany oprogramowania występującego w tej centrali. d) odnaleźć określony element dyskretny, występujący w tym urządzeniu.

5. W celu dobrania z katalogu właściwego kabla optotelekomunikacyjnego dla potrzeb

realizowanego projektu tak, aby tłumienność całkowita toru optycznego nie przekroczyła wyznaczonego poziomu, podstawowym parametrem kabli światłowodowych, zapisanym w katalogu i branym pod uwagę, będzie a) rodzaj powłoki kabla. b) typ konstrukcji kabla. c) pojemność kabla (liczba włókien). d) tłumienność jednostkowa włókna.

6. W celu wykonania na korytarzu klatki schodowej punktu dostępowego do sieci

miejscowej, stanowiącego główny węzeł zasilania tej klatki schodowej, zastosujemy a) metalową skrzynkę naścienną zamykaną na klucz. b) puszkę podtynkową PCV 80 mm zamykaną na śruby. c) puszkę natynkową PCV 100 mm zamykaną na śruby. d) metalową samodzielną szafę kablową zamykaną na klucz.

7. W celu zapewnienia połączeń kablowych sieci rozdzielczej o pojemności 20p oraz sieci

abonenckiej o wielkości 5×8p, naleŜy zastosować w SK a) 6 łączówek 2/10. b) 7 łączówek 2/10. c) głowicę 100 parową. d) głowicę 200 parową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

8. JeŜeli abonent posiada w swoim obiekcie przygotowane łącze telekomunikacyjne cyfrowe ISDN typu U, moŜe przyłączyć do niego bezpośrednio a) elektromechaniczny aparat telefoniczny PSTN. b) elektroniczny aparat telefoniczny PSTN. c) cyfrowy terminal abonencki ISDN. d) moduł zakończenia sieciowego NT.

9. Przewód połączeniowy do przyłączenia telefaksu grupy 3 do gniazda abonenckiego typu

WE – 4W powinien być wyposaŜony w złącza typu a) RJ – 4. b) RJ – 6. c) RJ – 11. d) RJ – 45.

10. W celu realizacji telekomunikacyjnej sieci rozdzielczej na terenie osiedla

mieszkaniowego dla jednego z operatorów stacjonarnych, z zastosowaniem systemu kanalizacji kablowej pierwotnej, naleŜy uŜyć kabli typu a) XzTKMXpw. b) XzTKZXpw. c) YTKSY. d) YTKZY.

11. Połączenie dwóch sieci LAN, zainstalowanych w dwóch sąsiadujących budynkach,

naleŜy wykonać z uŜyciem kabla światłowodowego a) posiadającego włókna jednodomowe. b) posiadającego włókna wielodomowe. c) posiadającego powłokę zewnętrzną typu Y. d) wyposaŜonego w tubę ścisłą.

12. JeŜeli wynik pomiaru wartości izolacji pomiędzy Ŝyłami „a” oraz „b” jednej z par kabla

magistralnego wynosi około 1700 Ω, wynik ten oznacza, Ŝe a) pojemność pomiędzy Ŝyłami kabla jest zbyt niska. b) w kablu wystąpiła przerwa w ciągłości Ŝył. c) rezystancja izolacji Ŝył jest zbyt niska. d) parametry kabla są właściwe.

13. JeŜeli podczas prowadzenia rozmowy telefonicznej w sieci PSTN, w słuchawce

występują krótkotrwałe zaniki dźwięku, przegląd stanu sieci telefonicznej u tego abonenta naleŜy rozpocząć od a) pomiaru wartości napięcia sieci elektroenergetycznej w budynku. b) pomiaru wartości napięcia stałego pomiędzy Ŝyłami „a” i „b” linii telefonicznej tego

abonenta. c) sprawdzenia stanu przewodów przyłączeniowych w mikrotelefonie i aparacie

telefonicznym. d) zgłoszenia reklamacji na działanie centrali telefonicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

14. Lokalizowanie miejsca wystąpienia przerwy w ciągłości Ŝył telekomunikacyjnych kabli rozdzielczych wykonujemy przy uŜyciu a) omomierza specjalistycznego. b) miernika tłumienności wynikowej. c) miernika przesłuchów w sieciach miedzianych. d) reflektometra dla sieci miedzianych.

15. JeŜeli zamierzamy przyłączyć komputer osobisty do Internetu za pośrednictwem

telekomunikacyjnej sieci cyfrowej ISDN, to naleŜy a) ISDN oraz przyłączyć go do portu S. b) ISDN oraz przyłączyć go do portu a/b. c) PSTN oraz przyłączyć go do portu S. d) PSTN oraz przyłączyć go do portu a/b

16. W celu zapewnienia ciągłości dostępu abonentów do usługi „Neostrada TP”, przełączenie

kabla magistralnego powinno mieć miejsce a) po uprzednim uruchomieniu systemu WI – FI, b) tylko w dni świąteczne w związku ze zmniejszonym ruchem, c) przyrządami zastosowaniem równoległego kabla łącznikowego, d) stosując zespoły łączówkowe produkcji Richle de Massami..

17. Aby utworzyć wspólną sieć komputerową WAN o przepustowościach na poziomie kilku

Mb/s łączącą oddziały tej samej firmy, zlokalizowane w róŜnych miastach, naleŜy a) wydzierŜawić łącza w systemie teletransmisyjnym od publicznego operatora

telekomunikacyjnego. b) wydzierŜawić łącza sieci miejscowych od publicznego operatora

telekomunikacyjnego. c) zastosować modemy szerokopasmowego dostępu do Internetu za pośrednictwem

GSM. d) uruchomić własne relacje radioliniowe punkt – punkt w paśmie 2.4 GHz.

18. Anglojęzyczne określenie „Commutation” zastępowane czasem zwrotem „Exchanging”

oznacza w dziedzinie telekomunikacji i teleinformatyki a) proces kodowania wstępnego danych cyfrowych. b) realizację procesu komutacji w systemach cyfrowych. c) realizację procesu zwielokrotnienia w dostępie do łącza. d) proces zasilania systemów ze źródeł (zasilaczy) specjalizowanych.

19. Angielski skrót CDMA, dotyczący telekomunikacji i teleinformatyki, oznacza

a) technologię dostępu do wspólnego medium ze zwielokrotnieniem kodowym. b) technikę tonowego kodowania cyfr w systemach telefonii analogowej. c) sieci komputerowe WAN z łączami o duŜych przepustowościach. d) serię nowoczesnych przełączników zarządzanych i funkcją rutera.

20. JeŜeli technik musi przeprowadzić czynności serwisowe w zakresie obsługi złącza

kablowego znajdującego się w studni kablowej, to a) wyposaŜyć technika wchodzącego do studni w telefon komórkowy lub radiotelefon. b) po otwarciu pokrywy naleŜy zmierzyć stęŜenie metanu wewnątrz studni. c) przed wejściem technika naleŜy uziemić metalowe elementy studni. d) prace przy złączach moŜna wykonywać jedynie nocą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko …................................................................................................................

Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów przewodowych Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Test 2 Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów przewodowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: −−−− zadania 1, 2, 3, 5, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego, −−−− zadania 4, 6, 7, 10, 15, 16, 18 są poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: −−−− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, −−−− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego, −−−− dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, −−−− bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. d, 5. c, 6. a, 7. d, 8. a, 9. b, 10. b, 11. d, 12. d, 13. a, 14. d, 15. c, 16. a, 17. b, 18. c, 19. a, 20. a. Plan testu

Nr zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom wymagań

Poprawna odpowiedź

1 Opisać działanie obwodu wywoławczego w systemie PTSN

A P b

2 Opisać działanie obwodu w systemie PTSN

A P a

3 Wyjaśnić rolę elementów składowych aparatu telefonicznego PTSN

B P d

4 Stosować opisy i rysunki techniczne dotyczące urządzeń telekomunikacyjnych

B PP d

5 Stosować karty katalogowe i instrukcje serwisowe urządzeń i podzespołów telekomunikacyjnych

C P c

6 Dobierać podzespoły stosowane w sieciach telekomunikacyjnych stałych

A PP a

7 Dobierać osprzęt i materiały do budowy sieci telekomunikacyjnych

B PP d

8 Dobierać sprzęt i aparaturę pomiarową stosowaną w sieciach telekomunikacyjnych stałych

A P a

9 Stosować terminale abonenckie, modemy i inne urządzenia telekomunikacyjne współpracujące z sieciami stałymi

A P b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

10 Wykonać prace serwisowe i montaŜowe w zakresie sieci telekomunikacyjnych i teleinformatycznych

C PP b

11 Dobierać kable i przewody optotelekomunikacyjne stosowane w sieciach stałych

B P d

12 Dobierać kable i przewody miedziane stosowane w sieciach stałych

C P d

13 Wykonać prace konserwacyjne i serwisowe dotyczące urządzeń i podzespołów sieci telekomunikacyjnych

B P a

14 Wyszukać i usunąć uszkodzenie w sieci telekomunikacyjnej przewodowej

B P d

15 Zintegrować sieć teleinformatyczną i cyfrową sieć telekomunikacyjną ISDN

C PP c

16 Przeprowadzić procedurę przełączenia sieci i urządzeń telekomunikacyjnych z zachowaniem określonych procedur

C PP a

17 PosłuŜyć się nazewnictwem anglojęzycznym dotyczącym budowy i działania systemów telekomunikacyjnych

B P b

18 Przeprowadzić integrację systemów teleinformatycznych z sieciami telekomunikacyjnymi przewodowymi

C PP c

19 Zastosować określenia anglojęzyczne w zakresie obsługi systemów telekomunikacji przewodowej

B P a

20 Zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania czynności związanych z obsługą central

A P a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia! Materiały dla ucznia: −−−− instrukcja, −−−− zestaw zadań testowych, −−−− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

ZESTAW ZADA Ń TESTOWYCH 1. Dzwonek działający w obwodzie sygnalizacyjnym systemu PTSN uruchamiany jest

a) stałym o wartości 24 V. b) sinusoidalnym o amplitudzie 60 V. c) stałym o wartości 60 V. d) sinusoidalnym o amplitudzie 24 V.

2. Jednotorowe łącze dwukierunkowe umoŜliwia doprowadzenie sygnału

a) powstającego w jednym z mikrofonów do głośników obydwu abonentów. b) wywołania do głośników obydwu abonentów. c) powstającego w jednym mikrofonów do głośnika drugiego abonenta po

uruchomieniu odpowiedniego przycisku. d) wywołania do głośnika jednego z abonentów.

3. System CB zasilania sieci telefonicznej

a) wymaga zastosowanie baterii napięcia stałego w aparacie abonenta. b) wymaga równoległego połączenia sygnalizatora akustycznego z kondensatorem

w aparacie telefonicznym. c) wykorzystuje sieciowe napięcie stałe do uruchamiania sygnalizatora akustycznego. d) wymaga szeregowego połączenia sygnalizatora akustycznego z kondensatorem

w aparacie telefonicznym. 4. Instrukcja uŜytkownika cyfrowego terminala abonenckiego zawiera zalecenia dotyczące

a) przeprowadzania podstawowych napraw urządzenia. b) przeprowadzania głównych napraw urządzenia. c) dokonywania regulacji i konfiguracji urządzenia. d) uŜywania funkcji i usług tego urządzenia.

5. Szczegółowe parametry wymaganego kabla światłowodowego o podanym symbolu zapisane są przede wszystkim w a) instrukcjach technicznych urządzeń optotelekomunikacyjnych. b) ofertach handlowych kabli światłowodowych danego dostawcy. c) katalogach producentów kabli optotelekomunikacyjnych. d) opisach konstrukcji produkowanych kabli OTK.

6. Złącza rozdzielcze znajdujące się w studniach kanalizacji kablowej naleŜy zamykać

a) osłonami typu Rayhem. b) puszkami typu POH. c) skrzynkami typu FAEL. d) listwami PCV.

7. Pasywne węzły telekomunikacyjnych sieci miejscowych zapewniają materiały typu a) 3COM. b) e – NET. c) CISCO. d) KRONE.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

8. Podstawowy przyrząd pomiarowy do badania charakterystyki tłumienności kablowych torów miedzianych, to a) reflektometr. b) miernik izolacji. c) multimetr uniwersalny. d) watomierz zmiennoprądowy.

9. Urządzenie pozwalające przyłączyć ruter lub inne urządzenie węzłowe lokalnej sieci

komputerowej do Internetu za pośrednictwem pętli abonenckiej, to a) urządzenie NT. b) modem xDSL. c) modem PDH. d) terminal S.

10. Narzędziem niezbędnym do przeprowadzenia krosowania linii abonenckich w PG

wyposaŜonych w zespoły szczelinowe, jest a) wkrętak płaski. b) nóŜ krosownicy. c) wkrętak krzyŜowy. d) szczypce uniwersalne.

11. Złącza współpracujące z kablami światłowodowymi, stosowane na przełącznicach do

przyłączania urządzeń aktywnych, to a) DB – 9. b) RJ – 45. c) RJ – 11. d) FC/PC.

12. Kabel telekomunikacyjny z Ŝyłami miedzianymi słuŜący do łączenia urządzeń

i podzespołów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, to kabel a) zakończeniowy. b) miejscowy. c) abonencki. d) stacyjny.

13. Awaria szczelności osłony złączowej kabla miejscowego, w związku z zagroŜeniem

wilgocią, moŜe spowodować w niedługim czasie a) przerwy w ciągłości Ŝył. b) zwiększenie przepustowości sieci. c) zwiększenie pojemności torów kablowych. d) zmniejszenie tłumienności poszczególnych torów kablowych.

14. Lokalizację miejsca uszkodzenia toru kablowego miedzianego naleŜy przeprowadzić przy uŜyciu a) generatora. b) omomierza, c) oscyloskopu. d) reflektometru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

15. Sieć telekomunikacyjna ISDN moŜe zapewnić dla potrzeb sieci teleinformatycznych a) obsługę DTMF. b) transmisję głosu. c) transmisję danych. d) komutację pakietów.

16. Przeniesienie łącza abonenckiego pomiędzy lokalizacjami znajdującymi się w tym

samym budynku, naleŜy przełączyć w a) skrzynce kablowej. b) przełącznicy głównej, c) magistralnej szafie kablowej. d) bazie danych systemu komutacyjnego.

17. Skrót z języka angielskiego CDMA oznacza a) dostęp do systemu ze zwielokrotnieniem czasowym. b) dostęp do systemu ze zwielokrotnieniem kodowym. c) czasowo-przestrzenna komutacja kanałów. d) przestrzenna komutacja kanałów.

18. Usługa telefonicznej transmisji głosu realizowana przez sieć teleinformatyczną, to a) TDMA. b) Tx/Rx. c) PIP. d) FDM.

19. Znaczenie skrótu USB pozwalającego przyłączać do komputera modemy telekomunikacyjne, oznacza a) uniwersalną magistralę szeregową. b) uniwersalną magistralę równoległą. c) specjalizowaną magistralę szeregową. d) specjalizowaną magistralę równoległą.

20. Przed wykonywaniem czynności serwisowych związanych z pakietami wyposaŜenia centrali, wykonanymi w technologii CMOS, pracownik serwisu powinien a) usunąć własny ładunek elektrostatyczny. b) uŜyć tylko lutownic grzałkowych. c) odłączyć centralę od zasilania. d) uziemić obudowę centrali.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ….................................................................................................................

Eksploatowanie telekomunikacyjnych systemów przewodowych Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

7. LITERATURA 1. Andrzej Jajszczyk, Podstawy telekomunikacji, WKiŁ Warszawa 2002. 2. Katalog kabli i przewodów TELEFONIKA, Warszawa 2006 3. Antoni Zabłudowski, Wprowadzenie do komutacji kanałów, PWN Bydgoszcz 2005 4. http://www.wikipedia.pl 5. http://www.elektroda.pl.