EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1...

28
Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĉCIA EGZAMINU! Miejsce na naklejkĊ MHI-R1_1P-092 EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 180 minut Instrukcja dla zdającego 1. SprawdĨ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 28 stron (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zgáoĞ przewodniczącemu zespoáu nadzorującego egzamin. 2. Arkusz zawiera trzy czĊĞci. CzĊĞü pierwsza arkusza to test, czĊĞü druga wymaga analizy materiaáów Ĩródáowych, a czĊĞü trzecia napisania krótkiego wypracowania na jeden z podanych tematów. 3. CzynnoĞci zaplanuj tak, aby moĪliwe byáo rozwiązanie zadaĔ z trzech czĊĞci arkusza w ciągu 180 minut. 4. Rozwiązania zadaĔ zamieĞü w miejscu na to przeznaczonym. 5. Pisz czytelnie. UĪywaj dáugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 6. Nie uĪywaj korektora, a báĊdne zapisy wyraĨnie przekreĞl. 7. PamiĊtaj, Īe zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datĊ urodzenia i PESEL. Nie wpisuj Īadnych znaków w czĊĞci przeznaczonej dla egzaminatora. ĩyczymy powodzenia! MAJ ROK 2009 Za rozwiązanie wszystkich zadaĔ moĪna otrzymaü áącznie 50 punktów Wypeánia zdający przed rozpoczĊciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO KOD ZDAJĄCEGO Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Transcript of EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1...

Page 1: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.plPobrano ze strony www.sqlmedia.pl

ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE

DO MOMENTU ROZPOCZ CIA EGZAMINU!

Miejsce

na naklejk

MHI-R1_1P-092

EGZAMIN MATURALNY

Z HISTORII

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy 180 minut

Instrukcja dla zdaj cego

1. Sprawd , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 28 stron

(zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu

zespo u nadzoruj cego egzamin.

2. Arkusz zawiera trzy cz ci. Cz pierwsza arkusza to test,

cz druga wymaga analizy materia ów ród owych, a cz

trzecia napisania krótkiego wypracowania na jeden z podanych

tematów.

3. Czynno ci zaplanuj tak, aby mo liwe by o rozwi zanie zada

z trzech cz ci arkusza w ci gu 180 minut.

4. Rozwi zania zada zamie w miejscu na to przeznaczonym.

5. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

6. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l.

7. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.

8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.

Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej

dla egzaminatora.

yczymy powodzenia!

MAJ

ROK 2009

Za rozwi zanie

wszystkich zada

mo na otrzyma

cznie

50 punktów

Wype nia zdaj cy przed

rozpocz ciem pracy

PESEL ZDAJ CEGO

KOD

ZDAJ CEGO

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 2: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 2

Cz I (20 punktów)

Zadanie 1. (1 pkt) Przeczytaj zamieszczone w tabeli fragmenty tekstów ród owych i okre l, których

pa stw staro ytnych one dotycz . Nazwy tych pa stw wpisz w odpowiednich rubrykach

obok tekstów.

Fragment tekstu ród owego Pa stwo

staro ytne

1. Amenhotep, boski w adca Heliopolis; syn [Amona], […] sp odzony

[…] do obj cia w adzy, któr [bóg] zdoby i wyniós go jako

samego króla na tron yj cych. […]. Wszystkie krainy [s ]

w strachu przed nim. Inskrypcja Amenhotepa II wyryta w wi tyni

2. […] z woli Ahuramazdy zosta em […] królem. Kraje […] sk ada y

mi danin . […] Z woli Ahuramazdy kraje te podporz dkowa y si

moim prawom. Co przykaza em, one wykonywa y pos usznie. Napis Dariusza na skale w Behistun

3. By em najwy szym kap anem, augurem, cz onkiem kolegium

pi tnastu kap anów dla sk adania ofiar […]. Uchwa senatu imi

moje w czone zosta o do hymnu kap anów Marsa. Fragment autobiografii Oktawiana Augusta

ród o: S. Sprawski, G. Chomicki, Staro ytno . Teksty ród owe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole

redniej, Kraków 1999, s. 18-19, 60-61, 263.

Zadanie 2. (1 pkt) Na fotografiach zamieszczonych na nast pnej stronie przedstawiono trzy monety

(awersy i rewersy). Wpisz liczby odpowiadaj ce w a ciwym podpisom monet.

1. Moneta rzymska

2. Moneta arabska

3. Moneta chi ska

4. Moneta grecka

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 3: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 3

A. ......

B. ......

C. ......

ród a: http://commons.wikimedia.org/wiki/; http://www.klaser.pl; http://www.moneta.vir.pl

Nr zadania 1. 2.

Maks. liczba pkt 1 1 Wype nia

egzaminator!Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 4: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 4

Zadanie 3. (1 pkt) Wykonaj polecenia A, B i C, wybieraj c spo ród podanych odpowiednie nazwy bitew

stoczonych w staro ytno ci.

bitwa pod Platejami, bitwa pod Maratonem, bitwa pod Zam , bitwa pod Cherone ,

bitwa w w wozie Termopile, bitwa pod Issos

A. Podaj nazw bitwy chronologicznie pierwszej.

.......................................................................................................................................................

B. Podaj nazw bitwy, w której przeciwnikami Greków byli Macedo czycy.

.......................................................................................................................................................

C. Podaj nazw bitwy stoczonej przez Rzymian z Kartagi czykami.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 4. (1 pkt) Na podstawie fragmentów biografii i danych z tablicy genealogicznej zamieszczonej

na nast pnej stronie wype nij tabel , wpisuj c w a ciwych przedstawicieli dynastii

Rurykowiczów.

Fragmenty biografii

Imiona i przydomki

przedstawicieli dynastii

Rurykowiczów

1. Na czele wojsk Nowogrodu rozgromi armi szwedzk nad

New . Pokona Krzy aków na zamarzni tym Jeziorze

Pejpus. Po podboju Rusi przez Mongo ów by

zwolennikiem porozumienia ze Z ot Ord . Zosta

og oszony wi tym Ko cio a prawos awnego.

2. Odpar trzy najazdy wielkiego ksi cia litewskiego Olgierda

– ojca W adys awa Jagie y. Stara si wykorzysta zam t

w Z otej Ordzie i wywalczy niepodleg o . Rozgromi nad

Donem armi emira Mamaja.

3. Zlikwidowa wi kszo dzielnic, konfiskuj c dobra

przeciwników. Z królem Kazimierzem Jagiello czykiem

zawar traktat pokojowy ko cz cy ekspansj litewsk

na wschód.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 5: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 5

Fragment tablicy genealogicznej dynastii Rurykowiczów

Na podstawie: L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji, Wroc aw 2005, s. 568, 569; J. E. Morby,

Dynastie wiata. Przewodnik chronologiczny i genealogiczny, Kraków 1994, s. 284-285.

Nr zadania 3. 4.

Maks. liczba pkt 1 1 Wype nia

egzaminator!Uzyskana liczba pkt

Aleksander Newski

ks. nowogrodzki 1236-1252

w. ks. w odzimierski 1252-1263

Dymitr

w. ks. w odzimierski

1277-1282,

1283-1294

Andrzej

w. ks. w odzimierski

1282-1283,

1294-1304

Daniel

ks. moskiewski

ok. 1263-1303

Jerzy

ks. moskiewski 1303-1325

w. ks. w odzimierski 1318-1322

Iwan I Kalita

ks. moskiewski 1325-1340

w. ks. w odzimierski 1328-1340

Siemion Dumny

(Szymon Pyszny)

w. ks. moskiewski

i w odzimierski 1340-1353

Iwan II Pi kny

w. ks. moskiewski

i w odzimierski 1353-1359

Dymitr Do ski

w. ks. moskiewski 1359-1389

w. ks. w odzimierski 1362-1389

Wasyl I

w. ks. moskiewski

i w odzimierski 1389-1425

Wasyl II lepy

w. ks. moskiewski 1425-1462

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 6: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 6

Zadanie 5. (1 pkt) Na podstawie diagramów wykonaj polecenia A i B.

Struktura zawodowa mieszka ców miast w Polsce w XV wieku

Miasta licz ce ok. 2000 mieszka ców, np. Pozna , Warszawa

67%

7%8%

15%

3%rzemios o

handel

us ugi

produkcja rolna

inne

Miasta licz ce ok. 1000 mieszka ców,

np. Sieradz

Miasta licz ce ok. 400 mieszka ców,

np. Mi sk Mazowiecki

50%

20%

25%

2%

3%

2%

2%

50%

13%

33%

Na podstawie: Wielka historia Polski, t. 3, Kraków 1999, s. 267.

A. Wyci gnij wniosek dotycz cy relacji mi dzy liczb mieszka ców miast

i procentowym udzia em w ich strukturze zawodowej osób zatrudnionych

w rzemio le.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Wyci gnij wniosek dotycz cy relacji mi dzy liczb mieszka ców miast

i procentowym udzia em w ich strukturze zawodowej osób zatrudnionych

w produkcji rolnej.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 7: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 7

Zadanie 6. (1 pkt) Wybierz element wyposa enia ko cio a, którego zdobnictwo jest charakterystyczne

dla gotyku, i uzupe nij zdanie.

A.

B.

C.

D.

ród a: http://commons/wikimedia.org/wiki; Miejsca wi te, nr 7, 2006, s. 17; Fara lubartowska, Lubartów

1997, s. 22.

Fotografi przedstawiaj c element wyposa enia ko cio a, którego zdobnictwo jest

charakterystyczne dla gotyku oznaczono liter ............... .

Nr zadania 5. 6.

Maks. liczba pkt 1 1 Wype nia

egzaminator!Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 8: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 8

Zadanie 7. (1 pkt) W ród wymienionych faktów z historii Anglii wska dwa, które mia y miejsce

w redniowieczu. W tabeli obok tych wydarze wstaw znak „X”.

Wydarzenie Odpowiedzi

Powstanie Ko cio a anglika skiego

Dyktatura Oliviera Cromwella

Zwyci stwo wojsk Wilhelma Zdobywcy w bitwie pod Hastings

Pokonanie hiszpa skiej Niezwyci onej Armady

Powstanie parlamentu angielskiego

Zadanie 8. (2 pkt) Przeczytaj tytu y czterech rozdzia ów monografii historycznej i wykonaj polecenia.

Czeski zapalnik i pierwsze cesarskie zwyci stwo

Du ski s omiany ogie i drugie zwyci stwo cesarskie

Najazd szwedzki i trzecie zwyci stwo cesarskie

Interwencja francuska i cesarska kl ska

ród o: J.F. Noël, wi te cesarstwo, Warszawa 1998, s. 150-153.

A. Podaj nazw wojny, której dotycz rozdzia y pracy opatrzone tymi tytu ami.

.....................................................................................................................................................

B. Na podstawie w asnej wiedzy podaj nazw kraju, którego sytuacj po zako czeniu

tej wojny charakteryzuje poni szy tekst.

[…] zgin li wszyscy przywódcy […] powstania i wybitniejsi uczestnicy wojny, maj tki ich

uleg y konfiskacie, przekazano je przewa nie arystokracji i szlachcie pochodzenia

niemieckiego. [Kraj] zosta przekszta cony z niezale nego prawie królestwa w prowincj

monarchii habsburskiej. Nast pi g boki upadek kultury.

ród o: Encyklopedia szkolna. Historia, Warszawa 1993, s. 765.

Nazwa kraju: ...............................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 9: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 9

Zadanie 9. (2 pkt) Na podstawie fragmentów trzech listów w adczyni Rosji Katarzyny II, w których

komentuje ona aktualne wydarzenia w Polsce, wykonaj polecenia A i B.

ród o 1. Fragment listu Katarzyny II do Woltera

Nie znale li my innego wyj cia, by zabezpieczy nasze granice przed atakiem

konfederatów, [...] jak tylko rozszerzy te granice. Zaj cie w tych dniach D winy i Dniepru

dokona o tego: przyznasz chyba, e kto nie s ucha rozs dku, p aci za to.

ród o 2. Fragment listu Katarzyny II do Fryderyka II Wielkiego

Ze wszystkich pretendentów do korony ma najmniejsze mo liwo ci jej otrzymania, tak

wi c w konsekwencji b dzie mia zobowi zania w stosunku do tych, z r k których j otrzyma.

ród o 3. Fragment listu Katarzyny II do Aleksandra Suworowa

Znany wam z pewno ci Ko ciuszko, podburzywszy Polsk , w swych kontaktach

z potworami rz dz cymi Francj zamierza wsz dzie rozsiewa bunt na z o Rosji.

ród o: W. A. Serczyk, Poczet w adców Rosji, Londyn 1992, s. 147, 151, 158.

A. Podaj adresata listu napisanego najwcze niej przez Katarzyn II.

.......................................................................................................................................................

B. Wyja nij, o kim Katarzyna II pisze w podkre lonym fragmencie listu ( ród o 3.).

.......................................................................................................................................................

Zadanie 10. (1 pkt) W ród podanych w tabeli zda jedno jest fa szywe. Obok tego zdania napisz s owo fa sz.

1. „Wi niem Watykanu” og osi si papie , protestuj c przeciwko

okupacji Rzymu przez wojska niemieckie.

2. Encyklika Rerum novarum g osi a potrzeb solidaryzmu

spo ecznego i sta a si ideow podstaw chrze cija skiej

demokracji.

3. Sobór Watyka ski II zwo any przez papie a Jana XXIII

wprowadzi w Ko ciele katolickim liturgi w j zykach

narodowych.

Nr zadania 7. 8.A. 8.B. 9.A. 9.B. 10

Maks. liczba pkt 1 1 1 1 1 1 Wype nia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 10: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 10

Zadanie 11. (1 pkt)

Na podstawie tre ci mapy zaproponuj dla niej tytu .

Uwaga: tytu powinien zawiera okre lenie tematu, czasu i przestrzeni (np. Dzia ania zbrojne

na terenie Generalnego Gubernatorstwa i ziem wcielonych do Rzeszy w latach 1943–1945).

Na podstawie: H. Samsonowicz, J. Tazbir, T. epkowski, T. Na cz, Polska. Losy pa stwa i narodu do 1939

roku, Warszawa 2003, s. 354.

Tytu mapy: ................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 11: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 11

Zadanie 12. (1 pkt) Przedstawiona fotografia pokazuje targ na placu za elazn Bram w Warszawie

w II po owie XIX wieku. Przeanalizuj ród o i sformu uj dwa argumenty odnosz ce si

do tre ci fotografii, które potwierdzaj czas jej wykonania.

ród o: D. Kobielski, Warszawa na fotografiach z XIX wieku, Warszawa 1982, s. 176.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Nr zadania 11. 12.

Maks. liczba pkt 1 1 Wype nia

egzaminator!Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 12: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 12

Zadanie 13. (2 pkt) Zapoznaj si z wykresem i wykonaj polecenia A i B.

Imigracja do Stanów Zjednoczonych w latach 1859–1866

154

92 92

193

248

319

176

121

0

50

100

150

200

250

300

350

1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866

rok

tys.

osó

b

Na podstawie: L. Mendelson, Teoria i historia kryzysów i cykli ekonomicznych, t. II, Warszawa 1960, s. 589.

A. Na podstawie wykresu wymie lata, w których imigracja do Stanów Zjednoczonych

by a najni sza.

.......................................................................................................................................................

B. Podaj wydarzenie polityczne w Stanach Zjednoczonych, które sta o si przyczyn

spadku imigracji.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 14. (2 pkt) Na podstawie tekstu wykonaj polecenia A i B.

Bitwa […] przesz a do historii. Rosjanie mimo przewa aj cych si , ponie li

b yskawiczn kl sk . Dwie pi te jednostek sowieckich dosta o si do niewoli, reszta uciek a

w po piechu i bez adzie […]. Ocala a nie tylko Warszawa, ocala a nie tylko Polska.

Zwyci stwo nad Wis za ama o marsz wojsk bolszewickich na Europ . […] Bolszewicka

wizja wzniecenia rewolucji wiatowej na trupie Polski rozwia a si wtedy zupe nie. wier

tysi clecia przedtem or polski dokona podobnego rozstrzygni cia, kiedy Jan Sobieski

rozbi armi tureck pod Wiedniem.

ród o: A. Pi sudska, Wspomnienia, Warszawa 1997, s. 238.

A. Podaj nazw i dat roczn bitwy opisanej przez Aleksandr Pi sudsk .

Nazwa: ...................................................................................................................................

Data roczna: ......................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 13: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 13

B. Wyja nij, jakie podobie stwo dostrzega Aleksandra Pi sudska w znaczeniu ideowym

tej bitwy i odsieczy wiede skiej dla dziejów Europy.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 15. (2 pkt)

Przeczytaj wiersz Mariana Piechala o wydarzeniach w jednym z pa stw

socjalistycznych po II wojnie wiatowej i wykonaj polecenia A i B.

Jak to? Wi c kwiaty pod pomnikiem

tego, co zwa si Bem, to zbrodnia –

e trzeba by o ci te kwiaty,

ten kwiat narodu, kos ognia?

Wi c ni mi krwi i kul ig ami

trza zszywa sztandar socjalizmu

i stawa murem z dzia i czo gów

mi dzy Ide a Ojczyzn ?

Czy by si tak sens mowy ludzkiej

w przek adzie na w gierski zmieni ,

e trzeba by o go przywraca

j zykiem strza ów i p omieni?

ród o: Informator. Wystawa [...], Muzeum Historyczne m.st. Warszawy 2006.

A. Podaj miejsce i czas wydarze (nazw pa stwa i dat roczn ), o których opowiada

wiersz.

Nazwa pa stwa: ...................................................................................................................

Data roczna: ........................

B. Spo ród przedstawionych ni ej wydarze z XIX wieku wypisz dwa, w których

uczestniczy bohater wymieniony w wierszu.

powstanie listopadowe, powstanie styczniowe, rewolucja lipcowa,

wojna krymska, Wiosna Ludów

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Nr zadania 13.A. 13.B. 14.A. 14.B. 15.A. 15.B.

Maks. liczba pkt 1 1 1 1 1 1 Wype nia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 14: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 14

TEMAT: PRZEMIANY W GOSPODARCE OD STARO YTNO CI

DO XX WIEKU

Cz II – Analiza róde wiedzy historycznej (10 punktów)

Zapoznaj si z materia ami ród owymi ( ród a A-K). Nast pnie wykonaj polecenia

zamieszczone w arkuszu odpowiedzi (zadania 16-25).

ród o A Uprawa roli w Delcie [Nilu] wed ug greckiego historyka Herodota

Herodot, Dzieje, ks. II, 14, [w:] S. Sprawski, G. Chomicki, Staro ytno . Teksty ród owe, komentarze

i zagadnienia do historii w szkole redniej, Kraków 1999, s. 16.

[Mieszka cy Delty] […] z najmniejszym trudem zbieraj plony z ziemi: wszak nie potrzebuj

si biedzi , eby p ugiem rozrywa bruzdy albo kopa , […] ka dy obsiewa swoj rol

i wypuszcza na ni winie, a kiedy one wdepta y nasienie w ziemi , oczekuje niw […].

ród o B Porady dla rolnika zawarte w poemacie greckiego poety Hezjoda

Hezjod, Prace i dnie, [w:] S. Sprawski, G. Chomicki, Staro ytno . Teksty ród owe, komentarze i zagadnienia

do historii w szkole redniej, Kraków 1999, s. 75-76.

Pomy l, jak pozby si n dzy i g odu unikn niedoli.

Za ó wpierw dom i we on , kup wo y do pracy na roli.

Potem o sprz t si postaraj, by wszystko mia w domu u siebie,

eby do innych nie chodzi , daremnie ich prosz c w potrzebie. […]

Módl si , gdy ora zaczynasz, gdy p uga trzymaj c uchwyty

Wo y pop dzasz biczyskiem ci gn ce p u ysko pasami.

W lad niechaj kroczy z tob m ody niewolnik z grabiami,

Ptactwo niech ra nie odstrasza i ziarna niech ziemi powleka.

ród o C egluga po Eufracie opisana przez greckiego historyka Herodota

Herodot, Dzieje, ks. I, 194, [w:] S. Sprawski, G. Chomicki, Staro ytno . Teksty ród owe, komentarze

i zagadnienia do historii w szkole redniej, Kraków 1999, s. 49.

[…] statki, które jad rzek w dó do Babilonu, s ca kiem okr g e i ze skóry. Mianowicie

w kraju Arme czyków, którzy mieszkaj powy ej Asyrii, cinaj oni wierzby, z których

sporz dzaj szpongi okr tów; doko a nich naci gaj od zewn trz ubezpieczaj ce skóry […]

[i] wype niaj je trzcin ; p dz tak ca y ten statek, obci ony towarami rzek w dó ; przewo

na tych statkach g ównie beczu ki z drzewa palmowego, nape nione winem. […] Skoro

eglarze przyb d do Babilonu i wy aduj swój towar, sprzedaj zaraz […] szpongi statku

i ca trzcin […]. Albowiem przeciw pr dowi rzeki jecha niepodobna, gdy jest ona rw ca

[...].

szponga – deska u yta do spojenia konstrukcji

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 15: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 15

ród o D Prawo dla miasta Krakowa nadane przez W adys awa okietka w 1306 roku

[w:] Teksty ród owe do nauki historii w szkole, nr 8, Warszawa 1959, s. 19.

[…] aby […] kupcy [jad cy] z W gier lub ze S cza, lub z jakichkolwiek innych miejsc

z miedzi i innymi towarami […] ich w kraju rozprowadza nie mieli, je li przedtem

wymieniona mied i towary do Krakowa sprowadzone nie zosta y z o one na sk adzie i tam e

naszym mieszczanom krakowskim sprzedane […].

ród o E Dokument rady miasta Frankfurtu z 1432 roku

[w:] Teksty ród owe do nauki historii w szkole, nr 8, Warszawa 1959, s. 14-15.

Mistrzowie cechu tkaczy we ny we Frankfurcie postanowili w interesach cechu okre li , jak

ilo sukna ma prawo ka dy rzemie lnik wyprodukowa i zanie na targ. Odczytali swój spis

i prosili rad o zatwierdzenie go […]. Rada zezwoli a […] na ustanowienie nast puj cej

zasady: aden mistrz nie ma prawa wyrabia […] wi kszej ilo ci sukna, ni to na niego

przypada o. Ka dy, kto naruszy to postanowienie, […] p aci kar w wysoko ci 5 grzywien

od sztuki sukna. […] Za liczby wyrobu sukna na jarmark przez mistrzów cechowych s

nast puj ce: 11 ludzi wyrabia po 30 sztuk, 22 ludzi – po 24 sztuki, 10 ludzi – po 16 sztuk

[…].

ród o F Ludwik Krzywicki o spo ecznych skutkach inflacji

[w:] Wielka historia Polski, t. 9, Kraków 2003, s. 118.

Ludwik Krzywicki (1859–1941) – socjolog, ekonomista, polityk

W ko cu lata roku 1920 jeden z osadników otrzyma od Okr gowego Inspektoratu Pomocy

Rolnej we Lwowie 12 koni i wystawi za nie skrypt d u ny na kwot 1 200 000 marek

polskich (mkp), co odpowiada o mniej wi cej ówczesnej warto ci 12 koni na rynku. D ug by

niezwaloryzowany i pozosta nim a do sp aty w grudniu 1923 roku. Osadnik zwróci

Bankowi Rolnemu jak nale a o: 1 200 000 mkp, czyli tak kwot , za któr w ko cu grudnia

1923 roku mo na by o naby co najwy ej 1 kg mi sa. A wi c za dwana cie koni jeden

kilogram mi sa! Post powanie takie by o bodaj zasad w praktyce Skarbu. […]

Pewien w o cianin w lecie 1923 roku, chc c kupi konia, sprzedaje krow i rocznego byczka.

Suma uzyskana wystarcza a w dniu sprzeda y na kupno konia, jednak nie mog c znale

okazu odpowiedniego, ch op odk ada transakcj na inny dzie . W jednym z najbli szych

tygodni kwota poprzednia jest ju niedostateczna, wobec czego ch op sprzedaje dodatkowo

sztuk trzody chlewnej wagi 360 funtów. Jednak i ta suma nie pokrywa ceny konia. A nawet

po dodatkowej jeszcze sprzeda y ja ówki, kupno konia staje si niedo cig ym marzeniem.

Zrezygnowany w o cianin kupuje za ca sum – cztery cembrowiny do studni.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 16: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 16

ród o G Lokalizacja Centralnego Okr gu Przemys owego oraz zu ycie energii elektrycznej,

nawozów sztucznych i elaza w tzw. Polsce A i B

Na podstawie: Wielka historia Polski, t. 9, Kraków 2003, s. 244; J. Skodlarski, Zarys historii gospodarczej

Polski, Warszawa 2005, s. 294.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 17: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 17

ród o H Rysunek Jerzego Zaruby z 1950 roku zatytu owany Fundamenty

[w:] M. Kallas, Historia ustroju Polski X–XX w., Warszawa 2001, il. 80.

Jerzy Zaruba (1891–1971) – malarz, grafik, karykaturzysta

ród o I Fragment pracy wspó czesnego historyka Wojciecha Roszkowskiego

[w:] W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2004, Warszawa 2005, s. 221, 223.

Na II Zje dzie PZPR w marcu 1954 roku dokonano czwartej ju korekty Planu 6-letniego.

W uchwale zjazdowej podkre lono dysproporcje w rozwoju gospodarki: niedostateczny

wzrost produkcji rolnej, niedobory artyku ów konsumpcyjnych i braki surowcowe.

Postanowiono przyspieszy rozwój rolnictwa zwi kszaj c pomoc dla gospodarstw

uspo ecznionych, zwi kszy import surowców dla przemys u lekkiego oraz podnie tempo

wzrostu produkcji w dzia ach wytwarzaj cych na potrzeby rynku. […] przesuni to nak ady

inwestycyjne z produkcji dóbr inwestycyjnych na wytwarzanie artyku ów konsumpcyjnych.

Manewr gospodarczy stawa si konieczny ze wzgl du na sytuacj rynkow […]. Poprawa

[rezultatów Planu 6-letniego] mia a by efektem nak adów pa stwowych i centralnie

sterowanego entuzjazmu, a nie usprawnie technicznych i organizacyjnych. […] Doktrynalne

preferencje dla ma o wydajnych i deficytowych PGR oraz spó dzielni […] uniemo liwia y

zwi kszenie produkcji ywno ci. […] Sytuacj pogarsza a niegospodarno partyjnych

biurokratów […] sp tanych ogromn liczb przepisów, niereagowanie gospodarki planowej

na potrzeby spo eczne oraz z a organizacja.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 18: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 18

ród o J Udzia akumulacji

* w dochodzie narodowym Polski w latach 1950–1956

Na podstawie: W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2004, Warszawa 2005, s. 214, 221, 223.

0

5

10

15

20

25

30

1950 1953 1955 1956

Rok

Ud

zia

ak

um

ula

cji w

do

ch

od

zie

na

rod

ow

ym

(w

%)

* akumulacja – cz dochodu narodowego przeznaczona g ównie na inwestycje

ród o K Wyniki Planu 6-letniego

Na podstawie: W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2004, Warszawa 2005, s. 221, 222.

Plan 6-letni (1950–1955)

Wybrane wska niki Planowany

wzrost (w %)

Osi gni ty

wzrost (w %)

Dochód narodowy 112 73

Zatrudnienie 60 56

Inwestycje 140 136

Produkcja rolna 50 13

P ace realne 40 27**

**

wed ug oficjalnych danych. Natomiast Roszkowski podaje, e p ace realne w rzeczywisto ci

wzros y zaledwie o kilka procent.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 19: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 19

ARKUSZ ODPOWIEDZI

Na podstawie róde A i B

Zadanie 16. (1 pkt) Wymie dwie ró nice w technice uprawy roli w Delcie [Egipcie Dolnym] i w staro ytnej

Grecji.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Na podstawie róde A i B oraz w asnej wiedzy

Zadanie 17. (1 pkt) Podaj najwa niejsz przyczyn ró nic w technice uprawy roli w staro ytnym Egipcie

i staro ytnej Grecji.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Na podstawie ród a C

Zadanie 18. (1 pkt) Wyja nij, dlaczego demonta statków w Babilonie by dla eglarzy konieczno ci

i w jaki sposób zmniejszano wynikaj ce z tego powodu straty.

Przyczyna demonta u statku: .....................................................................................................

......................................................................................................................................................

Sposób zmniejszania strat: ..........................................................................................................

......................................................................................................................................................

Na podstawie ród a D

Zadanie 19. (1 pkt) Podaj nazw zacytowanego prawa, które otrzyma Kraków, i wyja nij, jakie korzy ci

p yn y z jego nadania dla rozwoju rzemios a w mie cie.

Nazwa: .........................................................................................................................................

Wyja nienie: ................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Nr zadania 16. 17. 18. 19.

Maks. liczba pkt 1 1 1 1 Wype nia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 20: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 20

Na podstawie ród a E

Zadanie 20. (1 pkt) Oce mo liwy wp yw decyzji cechu na produkcj sukiennicz we Frankfurcie.

Uzasadnij ocen .

Ocena: ..........................................................................................................................................

Uzasadnienie: ...............................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Na podstawie ród a F

Zadanie 21. (1 pkt) Wyci gnij wniosek dotycz cy ró nych nast pstw inflacji, uwzgl dniaj c dwa przyk ady

podane w tek cie.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Na podstawie ród a G

Zadanie 22. (1 pkt) W ród podanych w tabeli zda jedno jest fa szywe. Obok tego zdania napisz s owo fa sz.

1. Budowa COP s u y a niwelowaniu ró nic mi dzy terenami Polski

gospodarczo rozwini tymi a zacofanymi.

2. Na terenie Polski B zu ywano o po ow mniej nawozów sztucznych

i elaza ni na terenie Polski A.

3. W granicach COP znalaz y si tereny o dawnych tradycjach

przemys owych oraz obszary typowo rolnicze.

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 21: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 21

Na podstawie ród a H

Zadanie 23. (1 pkt) Zinterpretuj przedstawiony rysunek.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Na podstawie róde I i J

Zadanie 24. (1 pkt) Wyt umacz, w jaki sposób zmienia si udzia akumulacji w dochodzie narodowym

w latach 1950–1956, i podaj, kto decydowa o tych zmianach.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

na podstawie róde I, J i K

Zadanie 25. (1 pkt) Oce , czy decyzje podj te w 1954 roku pozwoli y na osi gni cie planowanego wzrostu

wska ników wymienionych w tabeli. Podaj dwa czynniki, które mia y wp yw

na zaprezentowane wyniki Planu 6-letniego.

Ocena: ..........................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Czynniki:

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Nr zadania 20. 21. 22. 23. 24. 25.

Maks. liczba pkt 1 1 1 1 1 1 Wype nia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 22: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 22

Cz III – Wypracowanie (20 punktów)

Zadanie 26. (20 pkt) Zadanie zawiera dwa tematy. Wybierz jeden z nich do opracowania.

Temat I Scharakteryzuj przemiany w gospodarce Europy w XVI–XVII w.

Temat II Scharakteryzuj sytuacj gospodarcz na ziemiach polskich w latach 1815–1914.

Wybieram temat: .............................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 26.

Maks. liczba pkt 20 Wype nia

egzaminator!Uzyskana liczba pkt

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 23: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 23

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 24: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 24

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 25: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 25

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 26: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 26

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 27: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 27

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Page 28: EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII ROK 2009 - sqlmedia.pl 2009 - Historia rozszerzona.pdf · (zadania 1 – 26). Ewentualny brak zg áo przewodnicz cemu zespo áu nadzoruj cego egzamin.

Egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony 28

BRUDNOPIS

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl