Dziewczynki i chłopcy w przedszkolu

Dziewczynki i chłopcy w przedszkolu

Dziewczynki i chłopcy w przedszkolu

ZEP, wykład 2, 18.12.2010ZEP, wykład 2, 18.12.2010

Socjalizacja do ról płciowych


•dzieci uczą się swoich ról przez obserwację i naśladownictwo

•dziecko bierne, nie kształtuje rzeczywistości, ale ją przyjmuje; osoba socjalizująca aktywna

•myślenie w kategoriach przyczynowo-skutkowych

•oparcie na potocznych wyobrażeniach dziecka i dorosłego

•problemy z takim podejściem (niejednoznaczność przekazów, opór dzieci)

•dzieci uczą się swoich ról przez obserwację i naśladownictwo

•dziecko bierne, nie kształtuje rzeczywistości, ale ją przyjmuje; osoba socjalizująca aktywna

•myślenie w kategoriach przyczynowo-skutkowych

•oparcie na potocznych wyobrażeniach dziecka i dorosłego

•problemy z takim podejściem (niejednoznaczność przekazów, opór dzieci)



•argumenty biologiczne (genitalia, chromosomy, hormony)

•reprodukcja

•problemy z argumentami biologicznymi

•argumenty biologiczne (genitalia, chromosomy, hormony)

•reprodukcja

•problemy z argumentami biologicznymi



•Płaszczyzna edukacyjna: nauczyć dzieci funkcjonowania w sposób nieseksistowski (socjalizacja na nowo) - dobre wzory, program nauczania

•podejście mało skuteczne

•Płaszczyzna edukacyjna: nauczyć dzieci funkcjonowania w sposób nieseksistowski (socjalizacja na nowo) - dobre wzory, program nauczania

•podejście mało skuteczne

Podejście dyskursywno-konstruktywistyczne


•kobiecość i męskość jako wytwory interakcji; konstruowane w kontekście określonych dyskursów płci oraz jednocześnie element struktury społecznej

•kobiecość i męskość - kategorie relacyjne

•struktury społeczne mogą być zmieniane, ale też stanowią ograniczenie (jak dyskurs)

•dzieci konstruują płeć, a nie ją przyswajają

•kobiecość i męskość jako wytwory interakcji; konstruowane w kontekście określonych dyskursów płci oraz jednocześnie element struktury społecznej

•kobiecość i męskość - kategorie relacyjne

•struktury społeczne mogą być zmieniane, ale też stanowią ograniczenie (jak dyskurs)

•dzieci konstruują płeć, a nie ją przyswajają



•sytuowanie się jako dziewczynka lub chłopiec

•fizyczne/cielesne wymiary tego procesu

•społeczny przymus bycia dziewczynką lub chłopcem w odpowiedni sposób oraz emocjonalne zaagażowanie w ten proces

•konsekwencje dla edukacji: nie wystarczy usunąć formalne bariery uniemożliwiające edukację równościową

•sytuowanie się jako dziewczynka lub chłopiec

•fizyczne/cielesne wymiary tego procesu

•społeczny przymus bycia dziewczynką lub chłopcem w odpowiedni sposób oraz emocjonalne zaagażowanie w ten proces

•konsekwencje dla edukacji: nie wystarczy usunąć formalne bariery uniemożliwiające edukację równościową

Odrębne kultury dziewczynek i chłopców


Lois Gould:

W szkole było jeszcze więcej zasad dla chłopców i dziewczynek, ale nie było żadnych zasad dla Dzieci X. Nauczyciele będą kazali stawać w jednym szeregu chłopcom, a w drugim dziewczynkom. Będą gry dla chłopców i gry dla dziewczynek oraz sekrety chłopców i sekrety dziewczynek. W szkolnej bibliotece będzie lista zalecanych książek dla dziewczynek i osobna lista dla chłopców. I będzie nawet toaleta z napisem CHŁOPCY na drzwiach i druga z napisem DZIEWCZYNKI. Po krótkim czasie chłopcy i dziewczynki już prawie nie będą ze sobą rozmawiać.

Lois Gould:

W szkole było jeszcze więcej zasad dla chłopców i dziewczynek, ale nie było żadnych zasad dla Dzieci X. Nauczyciele będą kazali stawać w jednym szeregu chłopcom, a w drugim dziewczynkom. Będą gry dla chłopców i gry dla dziewczynek oraz sekrety chłopców i sekrety dziewczynek. W szkolnej bibliotece będzie lista zalecanych książek dla dziewczynek i osobna lista dla chłopców. I będzie nawet toaleta z napisem CHŁOPCY na drzwiach i druga z napisem DZIEWCZYNKI. Po krótkim czasie chłopcy i dziewczynki już prawie nie będą ze sobą rozmawiać.


Odrębne kultury dziewczynek i chłopców •Barrie Thorne: tendencja do postrzegania

dziewczynek i chłopców jako należących do odmiennych kultur

•grupy jednopłciowe o odmiennej strukturze

•odmienne zajęcia

•piętnowanie osób przekraczających granice

•przykład: podręczniki

•Barrie Thorne: tendencja do postrzegania dziewczynek i chłopców jako należących do odmiennych kultur

•grupy jednopłciowe o odmiennej strukturze

•odmienne zajęcia

•piętnowanie osób przekraczających granice

•przykład: podręczniki


Odrębne kultury dziewczynek i chłopców •Thorne: problem z takim podejściem

•koncentracja na różnicy i separacji, pomijanie podobieństw i współdziałania

•płeć jako kategoria różnicująca czasem bardziej, czasem mniej

•“podgrzewanie” lub “chłodzenie” płci

•praca na granicach (“borderwork”)

•Thorne: problem z takim podejściem

•koncentracja na różnicy i separacji, pomijanie podobieństw i współdziałania

•płeć jako kategoria różnicująca czasem bardziej, czasem mniej

•“podgrzewanie” lub “chłodzenie” płci

•praca na granicach (“borderwork”)

Różnicowanie jako norma i kontekst działania

Różnicowanie jako norma i kontekst działania

•Różnicowanie w przedszkolu

•podziały instytucjonalne (toalety)

•codzienne praktyki (prezenty, identyfikatory, płeć jako kategoria porządkująca)

•podziały → rywalizacja (motywowanie - konflikty, poczucie żalu, niesprawiedliwości)

•grupy mieszane, tworzenie warunków do współpracy dziewczynek i chłopców jako narzędzie do radzenia sobie z konfliktami

•Różnicowanie w przedszkolu

•podziały instytucjonalne (toalety)

•codzienne praktyki (prezenty, identyfikatory, płeć jako kategoria porządkująca)

•podziały → rywalizacja (motywowanie - konflikty, poczucie żalu, niesprawiedliwości)

•grupy mieszane, tworzenie warunków do współpracy dziewczynek i chłopców jako narzędzie do radzenia sobie z konfliktami

Definiowanie znaczenia kategorii płci

Definiowanie znaczenia kategorii płci

•wykluczanie lub marginalizowanie dziewczynek (czas, uwaga, rodzaj interakcji, dobór zajęć)

•przekazywanie stereotypowych wyobrażeń dotyczących płci

•Foucault: reżimy prawdy - normalizacja

•wykluczanie lub marginalizowanie dziewczynek (czas, uwaga, rodzaj interakcji, dobór zajęć)

•przekazywanie stereotypowych wyobrażeń dotyczących płci

•Foucault: reżimy prawdy - normalizacja

Pani: “Gajowy, inaczej leśniczy. Czy kobiety mogą być gajowymi?” Dzieci: „Nieeee”. Pani: „Raczej nie. To jest taki typowo męski zawód. Gajowi pilnują porządku w lesie, dbają o to, żeby zwierzęta nie wpadły w potrzask, żeby nie były głodne, uganiają się za kłusownikami. No a kobieta czułaby się zagrożona”. Na następnym rysunku jest rybak. Pani: „Jest to męski zawód”. Dzieci wołają: „Męski, męski”. Pani: „Typowo męski, bo to też ciężka praca, trzeba wypływać na morze”; ktoś mówi: „Rzucać sieci”; Pani: „Jakby tak mamy wypływały w morze, na przykład na statkach takich długo żeglujących, to kto by się dziećmi opiekował?” Jakiś chłopiec odpowiada: „Tato”, inny: „Ojciec”. Pani: „No, nie wszyscy ojcowie potrafią się tak dobrze zajmować dziećmi. Nie mieliby czasu. Nie mogliby. A kobiety nie miałyby czasu jakby pływały po morzu”. Kacper: „A kobiety mogłyby rodzić na statku”. Pani: „O, nie miałyby potem warunków do wychowywania tych dzieci”.

Co mogą robić nauczycielki?Co mogą robić nauczycielki?

•przekraczanie granic płci piętnowane przez inne dzieci - wspieranie dzieci przekraczających granice •unikanie rozwiązań wzmacniających

podziały ze względu na płeć

•aktywne reagowanie na dyskryminację i przemoc ze względu na płeć •przemoc fizyczna - reagowanie

•problem z edukacją opartą na swobodnym wyborze

•przekraczanie granic płci piętnowane przez inne dzieci - wspieranie dzieci przekraczających granice •unikanie rozwiązań wzmacniających

podziały ze względu na płeć

•aktywne reagowanie na dyskryminację i przemoc ze względu na płeć •przemoc fizyczna - reagowanie

•problem z edukacją opartą na swobodnym wyborze

Co mogą zrobić nauczycielki?

Co mogą zrobić nauczycielki?

Prawdziwej wolności dla dzieci nie uzyskamy poprzez zwyczajne usunięcie ograniczeń. Dzieci muszą mieć dostęp do alternatywnego dyskursu dotyczącego płci, który da im język i spostrzeżenia, umożliwiające im zastanowienie się nad tym, dlaczego myślą w taki sposób, w jaki myślą, zachowują się tak, jak się zachowują, i reagują w określony sposób – dostrzeżenie wplecionego w to porządku płci i relacji władzy.(M. Clark, 1989)

Prawdziwej wolności dla dzieci nie uzyskamy poprzez zwyczajne usunięcie ograniczeń. Dzieci muszą mieć dostęp do alternatywnego dyskursu dotyczącego płci, który da im język i spostrzeżenia, umożliwiające im zastanowienie się nad tym, dlaczego myślą w taki sposób, w jaki myślą, zachowują się tak, jak się zachowują, i reagują w określony sposób – dostrzeżenie wplecionego w to porządku płci i relacji władzy.(M. Clark, 1989)

Wspieranie dzieci w wychodzeniu poza

granice płci


granice płci•przyglądanie się praktykom

przedszkolnym z perspektywy płci

•wiedza i świadomość nauczycielek

•kwestionowanie zastanej wiedzy dotyczącej dzieci i ich edukacji •dyskusje z innymi

• refleksja

•wybór alternatywnych rozwiązań

•przyglądanie się praktykom przedszkolnym z perspektywy płci

•wiedza i świadomość nauczycielek

•kwestionowanie zastanej wiedzy dotyczącej dzieci i ich edukacji •dyskusje z innymi

• refleksja

•wybór alternatywnych rozwiązań


granice płci


granice płci•strategie zorientowane na równość płci

(poza modelowanie i zachęcanie)• kwestionowanie relacji władzy opartej na płci

• wykorzystywanie pozycji osoby dorosłej dla wspierania dziewczynek

• przeciwstawianie się seksizmowi wśród dzieci

• wzbogacanie repertuaru zachowań związanych z płcią wśród dzieci

• interwencja w zabawy dzieci (alternatywne historie)

•strategie zorientowane na równość płci (poza modelowanie i zachęcanie)• kwestionowanie relacji władzy opartej na płci

• wykorzystywanie pozycji osoby dorosłej dla wspierania dziewczynek

• przeciwstawianie się seksizmowi wśród dzieci

• wzbogacanie repertuaru zachowań związanych z płcią wśród dzieci

• interwencja w zabawy dzieci (alternatywne historie)


granice płci


granice płciStrategie zorientowane na równość płci - cd

•zrozumieć dlaczego dzieci wybierają tradycyjne zachowania płciowe i jakie ryzyko wiąże się z zachowaniami niestereotypowymi

•pomóc dzieciom zrozumieć, jak płeć wpływa na ich postępowanie, pragnienia, sposób rozumienia i jakie to ma konsekwencje - sprawiedliwe czy nie?

Strategie zorientowane na równość płci - cd

•zrozumieć dlaczego dzieci wybierają tradycyjne zachowania płciowe i jakie ryzyko wiąże się z zachowaniami niestereotypowymi

•pomóc dzieciom zrozumieć, jak płeć wpływa na ich postępowanie, pragnienia, sposób rozumienia i jakie to ma konsekwencje - sprawiedliwe czy nie?

Sugestie dzieci Sugestie dzieci

•MacNaughton, badanie w Australii

•ważne poczucie bezpieczeństwa

•wsparcie ze strony nauczycieli

•znajomość strategii przeciwdziałania atakom (ze strony chłopców)

•jasne, wyrażone wprost zasady

•MacNaughton, badanie w Australii

•ważne poczucie bezpieczeństwa

•wsparcie ze strony nauczycieli

•znajomość strategii przeciwdziałania atakom (ze strony chłopców)

•jasne, wyrażone wprost zasady

Dziewczynki i chłopcy w przedszkolu

Documents

Transcript of Dziewczynki i chłopcy w przedszkolu