Działania przeciwpowodziowe

Powódź -

jest zjawiskiem przyrodniczym o charakterze ekstremalnym, często gwałtownym występującym nieregularnie. Można przyjąć definicję,że z powodzią mamy do czynienia wtedy , gdy wezbrane wody rzeki, jeziora lub morza przekraczają granice w których zwykle się mieszczą i zalewają nowe obszary, wyrządzając szkody materialne a często niosąc śmierć ludziom i zwierzętom.

 

Ryzyko powodzi jest ceną za gęstą zabudowę i użytkowanie atrakcyjnych pod wieloma względami dolin rzecznych i terenów przybrzeżnych . Wzrost zainwestowania tych obszarów zwiększa straty i szkody powodziowe. Ocena ryzyka powinna być łączona z rachunkiem ekonomicznym. Trzeba dokonać wyboru, czy budować obwałowania chroniące miasta przed wodą o prawdopodobieństwie pojawienia się raz na 100.300 czy 1000 lat albo pozostawić wokół miasta tereny do zalania czy też budować zbiorniki retencyjne przechwytujące falę powodziową zagrażającą miastu. 

Przyczyny powodzi /rodzaje/

 

- opadowa / powstająca w wyniku intensywnych a czasami również długotrwałych opadów /.

- roztopowa / powstająca w wyniku gwałtownego topnienia pokrywy śnieżnej /

- zatorowa / powstająca w wyniku zablokowania koryta rzeki różnymi formami lodowymi/.

- sztormowa / powstająca na skutek spychania wód morza lub jezior przez wiatr /

 - awaryjna / powstała na skutek awarii np. zapory, tamy/

 

Bierna ochrona przeciwpowodziowa.

 

Bierną ochronę przeciwpowodziową stanowią obiekty , które zabezpieczają określone tereny lub zmniejszają wielkość fali powodziowej przez sam fakt swego istnienia jak również niektóre działania człowieka, a więc:

 

- wały przeciwpowodziowe,

- poldery otwarte

- zbiorniki przepływowe i suche zbiorniki bez zamknięć

- kanały ulgi i bramy przeciwpowodziowe,

- właściwe zagospodarowanie zlewni/ głównie zalesienie/

- utrzymanie właściwego stanu koryta koryta rzeki i między wala / bez

zwalonych pni drzew i nadmiernego zadrzewienia/

- regulacja rzek i potoków górskich,

- ewakuacja ludności z zagrożonych terenów.

 

Czynna ochrona przeciwpowodziowa.

 

polega na sterowaniu obiektami hydrotechnicznymi w celu ograniczenia skutków powodzi. sterowanie to opiera się na częściowym zatrzymaniu fali powodziowej w przygotowanym zbiorniku kiedy przepływy i stany wody osiągają najwyższe wartości. Taki efekt nazywa się ścięciem szczytu fali powodziowej. Do ochrony czynnej zaliczamy zatem eksploatację następujących obiektów i niektóre działania:

 - zbiorniki retencyjne,

- poldery z ruchomymi zamknięciami pozwalającymi sterować dopływem wody,

- suche zbiorniki z regulowanym odpływem,

- lodo łamanie i inne metody likwidacji zatorów lodowych

 

 

Zadania służb ratowniczych w czasie powodzi:

 

Zadania zespołu reagowania kryzysowego,

 

- organizowanie i kierowanie akcją

- zorganizowanie pracy sztabu akcji

- zapewnienie specjalistów i sprzętu

- zabezpieczenie dla osób poszkodowanych odzieży, wyżywienia i pomocy materialnej;

- zorganizowanie dozoru terenów zalewowych, napraw obwałowań i urządzeń,

- zapewnienie materiałów budowlanych i sprzętu,

- likwidacja skutków powodzi

 

 

Zadania Straży Pożarnej

 

- przyjęcie zgłoszenia

- przekazanie informacji do policji i pogotowia ratunkoweg,owładz lokalnych

- udział w pracach zespołu kryzysowego

- oznakowanie i zabezpieczenie terenu prowadzonych działań ratowniczych,

- oświetlenie terenu akcji ratowniczej

- zasilanie urządzeń energią elektryczną,

- ewakuacja ludzi zwierząt i mienia

- dostarczanie żywności i wody pitnej

- ratowanie ludzi i udzielanie pomocy przed lekarskiej,

- pomoc w zabezpieczeniu obwałowań i urządzeń / patrolowanie wałów

przeciwpowodziowych, likwidacja wyrw i uszkodzeń w obwałowaniach/,

- odwadnianie obiektów / pompowanie wody z budynków mieszkalnych,

gospodarczych i obiektów użyteczności publicznej, udrażnianie przepustów

i usuwanie zapór tworzonych przez spływające z wodą przedmioty/,

- wyławianie topielców

- zabezpieczenie logistyczne ratowników,

 

Zadania Policji,

 

- przyjęcie zgłoszenia,

- wykorzystanie własnych systemów i środków łączności / telefonicznej,

radiowej, urządzeń rozgłoszeniowych, przenośnych i przewoźnych/ w celu alarmowania i przekazywania ludności informacji o zagrożeniu powodziowym,

- udostępnianie środków łączności dla potrzeb kierowania działaniami innych

organów i służb ratowniczych,

- zapewnienie dojazdu i wyjazdu ekipom i jednostkom ratowniczym

- organizowanie objazdów rejonów zagrożonych , dróg i mostów wyłączonych z

eksploatacji oraz informowanie o objazdach,

- kierowanie ruchem na drogach przemieszczania się ewakuowanej ludności i

pilotowanie pojazdów z ewakuowanymi,

- zabezpieczenie terenu i mienia ,

- ochrona porządku w miejscach pracy ekip ratunkowych,

- udzielenie pierwszej pomocy przed lekarskiej przed przybyciem pogotowia ratunkowego,

- udział w pracach zespołu reagowania kryzysowego,

 

Zadania Jednostek Wojskowych.

 

 

- udział w pracach zespołu reagowania kryzysowego,

- ochrona obiektów ujętych w " Planie udziału Sił Zbrojnych RP w akcjach

ratowniczych podczas klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków"

- ewakuacja ludzi , zwierząt i mienia,

- pomoc dla osób poszkodowanych,

-              zapewnienie transportu, środków wybuchowych, saperów, materiałów budowlanych, lotnictwa.

 

Jak ograniczać skutki powodzi

 

a Nie osiedlać się na obszarach narażonych na powódź. / zalewowych/

 

b Nie powodować uszkodzeń wałów powodziowych / przejeżdżać przez wały z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych, uprawiać gruntu przy wałach w odległości przynajmniej 3 m. od stopy wałów, rozkopywać wałów, sadzić na wałach drzew, uszkadzać umocnień /

 

c Nie kopać studni i sadzawek w odległości co najmniej 50 m. od stopy wałów.

 

Wskazania dla mieszkańców terenów zalewowych.

 

 

a Wykonać ciężką izolację ścian fundamentowych, ścian i podłóg piwnic

 

b Ubezpieczyć mienie na wypadek powodzi

 

c Nie trzymać cennych rzeczy w piwnicach i przyziemiach lub być przygotowanym na konieczność ich przeniesienia na wyższe kondygnacje

 

d Z uwagą słuchać informacji radiowych i telewizyjnych dotyczących sytuacji hydrologiczno – meteorologicznej oraz komunikatów władzy lokalnej

 

e Przed nadejściem powodzi wyłączyć dopływ energii elektrycznej oraz zamknąć dopływ gazu na głównym zaworze ogniowym.

 

Usuwanie wody z zalanej piwnicy

   

Mając na względzie bezpieczeństwo ludzi i mienia nie należy:

 

a Usuwać wody z piwnicy , jeżeli jej poziom w gruncie jest tak wysoki jak w zalanych pomieszczeniach lub wyższy,

 b Wypompowywać wielokrotnie ciągle napływającej wody

 c Obniżać poziomu wody szybciej niż 2 –3 cm na godzinę

 d Przed rozpoczęciem wypompowywania wody należy ustalić źródło jej pochodzenia i miejsce napływu

 e Jeżeli woda w piwnicy pochodzi z gruntu , nie wolno jej usuwać jeżeli poziom w gruncie jest wyższy od poziomu w piwnicy

 f Jeżeli woda dostaje się do pomieszczeń z góry, w czasie przejścia fali powodziowej, należy ją wypompować uwzględniając zalecenia, że pompujemy tylko raz i tylko

wtedy, gdy poziom wody w gruncie za ścianą jest niższy lub co najwyżej równy poziomowi posadzki zalanej piwnicy

Zapobieganie rozwojowi grzybów i pleśni

 

 

a Ściany i sufity odkazić mlekiem wapiennym z wapna palonego i malować farbami również z wapna palonego

 

b Stropy drewniane pozbawić nawierzchni drewnianych i drewnopochodnych łącznie z materiałem podkładowym i ociepleniem, legary podłogowe wysuszyć, a następnie zabezpieczyć środkiem impregnacyjnym do ochrony drewna przed zagrzybieniem , nowe elementy powinny być także impregnowane jak legary

 

c Stropy betonowe należy pozbawić warstw podłogowych / ocieplenie, parkietu , posadzki/ wysuszyć odkazić mlekiem wapiennym z wapna palonego. Nową podłogę układać dopiero po wyschnięciu stropu /

Nie wolno!

 

Włączać napięcia do sieci elektrycznej , dopóki nie zostanie wykonana ocena stanu

instalacji i urządzeń elektrycznych przez służby energetyczne.

 

Włączać samodzielnie dopływu gazu do budynku, dopóki instalacja wraz z urządzeniami

nie zostanie sprawdzona przez służby Zakładu Gazowniczego.

 

Przekrój typowego drenażu odwadniającego korpus wału i podłoże.

1-korpus wału, 2-podłoże, 3- tory cząsteczek wody, 4- linie jednakowych ciśnień5- studzienka kontrolna, 6- linowy dren rurowy, 7 – obsypka filtracyjna, 8 – łącznik rurowy9- rów opaskowy, 10 - górna granica nawodnienia wału.

Zsuw skarpy

1- linia depresji 2- powierzchnia poślizgu

Miejscowe deformacje skarpy.

1- linia depresji, 3- oberwania i zsuwy miejscowe

1 2

Upłynnienie gruntu i zsuw skarpy.

1- linia depresji 2- powierzchnia poślizgu, 4 – oberwana skarpa, 5- grunt upłynniony

Przebicie przez wkładki i kanały.

6- kanał wyryty przez zwierzęta, 7 – wkładki gruntu przepuszczalnego

Zsuwy spowodowane pęknięciami.

2- powierzchnia poślizgu, 8 , 9 - pęknięcia

Podwyższenie korony wału workami z piaskiem – pryzma pojedyńcza.

1 – korpus wału, 2 – worki wypełnione piaskiem, 3 – grunt mało przepuszczalny,4 - darnina

Podwyższenie korony wału workami z piaskiem – pryzma podwójna.

1 – korpus wału, 2 – worki wypełnione piaskiem, 3 – grunt mało przepuszczalny,4 - darnina

Zsuw spowodowany filtracją na styku starego i nowego wału.

2- powierzchnia poślizgu, 10 – kanał na styku wałów, 11- kanał na styku z podłożem

Wypływ wody z drobnymi cząsteczkami przez konstrukcję ziemną.

1 – korpus wału, 2 – górna granica nawodnienia wału, 3 – strefa wypływu wody z drobnym gruntem,

Zabezpieczenie strony odwietrznej wału i podłożą za pomocą geo włókniny Zatrzymanie cząsteczek gruntu przez wykonane zabezpieczenie

1 – korpus wału, 2 – górna granica nawodnienia wału, 4 – geo włóknina, 5 – narzut z gruntu

Zabezpieczenie miejsc wypływu z podłoża za pomocą nasypu gruntowego.

1 – korpus wału, 2 – podłoże, 3 – strefa wypływu wody, 4 – nasyp przepuszczający wodę zatrzymujący cząsteczki.

Uszczelnienie skarpy odwodnej przeciekającego wału folią obciążoną workamI z piaskiem.

1 – korpus wału, 2 – warstwa folii, 3 – worki z piaskiem,

Jednoczesne wykorzystanie folii i worków z piaskiem do uszczelniania wału od strony odwodnej i do podwyższenia korony.

1 – korpus wału, 2 – warstwa folii, 3 – worki z piaskiem, 4 – worki odciążające5 – grunt wyrównujący przedłużoną linię skarpy

Niewłaściwe stosowanie od strony napływu wody materiałów nieprzepuszczalnych.

1 – korpus wału, 2 – warstwa folii przykrywającej strefę wypływu wody3 – narzut gruntowy dociążający folię, 4 – górna granica nawodnienia wału przedUłożeniem folii, 5 – podniesienie położenia granicy nawodnienia po ułożeniu folii, 6 – nowa strefa wypływu wody na skarpę w wyniku realizacji błędnego rozwiązania

Konstrukcja tymczasowego wału ochronnego z worków wypełnionych piaskiem.

1 – powierzchnia terenu, 2 – warstwa folii, 3 – worki stanowiące wał ochronny,4 – worki dociążające folię, 5 – grunt wyrównujący skarpę odwodną ułożonych worków.