ilustrowany

kuryer niecodzienny

Obchodzona w tym roku 150. rocznica urodzin Józefa Piłsudskie-go została uczczona przez Muzeum Narodowe w Krakowie wyjątkowo. Prezentujemy na specjalnym pokazie trzy kurtki mundurowe Marszałka. Wśród nich jedna szczególnie zasłu-guje na uwagę, to ta, która znajdowała się na Piłsudskim w dniu jego pochów-ku. Pochodzi ona ze zbiorów rodziny Józefa Piłsudskiego zdeponowanej w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Su-lejówku. Kurtka i spodnie zostały podanne skomplikowanym zabiegom konser-watorskim, m.in. dezynsekcji tlen-kiem etylenu w komorze fumigacyjnej Biblioteki Jagiellońskiej. Pozostałe prace zostały wykonane przez konser-watorów z Pracowni Konserwacji Tka-nin MNK. Wszystkie zabiegi pozwolą na dłuższe eksponowanie delikatnych pamiątek. W Krakowie będzie można oglądać mundur do końca 2017 roku, a od 2018 roku na przygotowywanej ekspozycji przez Muzeum Józefa Pił-sudskiego w Sulejówku. Historia munduru jest zaiste nie-zwykła i wyjątkowo wpleciona w na-sze dzieje. Mundur uszyto zgodnie ze wzorem z 1919 roku, według wskazó-wek Piłsudskiego z sukna w kolorze szaroniebieskim nawiązującym do szarej barwy munduru strzeleckiego i legionowego. Mundur noszony przez Marszałka, i w który Piłsudski był ubrany w dniu pogrzebu, stał się po jego śmierci swoistym całunem.Zabalsamowane zwłoki Marszał-ka Józefa Piłsudskiego przewiezio-ne zostały z Warszawy do Krakowa w dębowej trumnie. Dopiero w kryp-

cie św. Leonarda ciało przeniesiono do drugiej, srebrnej trumny z trze-ma okienkami. Zaprojektował ją Jan Szczepkowski. Trumna wykonana pośpiesznie, okazała się nieszczelna i już kilka tygodni później podjęto de-cyzję o wykonaniu kolejnej. Trzecia trumna nazywana szklaną lub krysz-tałową zaprojektowana została przez inż. arch. Witolda Wierzchowskie-go. Szczątki Marszałka przełożono do niej 21 października 1935 r. Ślady pleśni, które już wtedy pojawiły się na mundurze i butach Marszałka zostały usunięte chemicznie. 22 grudnia 1935 r. kryształową trumnę umieszczono

w kolejnej brązowej trumnie, zaprojek-towanej przez prof. Wojciecha Jastrzę-bowskiego. Nie było to jednak roz-wiązanie docelowe, ponieważ decyzją Komitetu Uczczenia Pamięci Marszał-ka Józefa Piłsudskiego szczątki miały spocząć w sarkofagu. Komitet podjął także decyzję o uszyciu ze specjalnej tkaniny nowego munduru, bielizny, pasa, wstęgi, sztandaru, kobierca, a także butów oraz owinięcia zwłok srebrną siatką. W 1939 r., ze względu na pojawiającą się pleśń, z ciała Mar-szałka zdjęto mundur, ciało planowa-no ubrać ponownie w nowy uniform w momencie przenosin do sarkofagu.

Wielka sensacja! Pierwszy raz w historii...trzy zachowane mundury marszałka Piłsudskiego eksponowane w jednym miejscu

Wybuch II wojny światowej uniemożliwił jednak realiza-cję tych planów. Do dzisiaj w brązowej trumnie znajdują się zwłoki Marszałka owinię-te w całun. Mundur Marszałka wraz z przypiętymi odznaczeniami trafił do Muzeum Józefa Pił-sudskiego w Belwederze. Kil-ka dni po wybuchu II wojny światowej wraz z częścią zbio-rów muzeum (były to głównie osobiste pamiątki po Marszał-ku), został wywieziony z Polski i w 1940 r. przekazany, przeby-wającej na emigracji w Londy-nie, Aleksandrze Piłsudskiej. W 1990 r. do Polski powróciły córki Marszałka, Wanda Pił-sudska i Jadwiga Piłsudska-Jara-czewska z rodziną (Aleksandra Piłsudska zmarła w Londynie w 1963 r.). W 2004 r. rodzi-na sprowadziła zdeponowane w Instytucie Józefa Piłsudskiego

Jeszcze tylko kilka miesięcy goście muzealni będą mogli podziwiać wy-jątkową wystawę w Muzeum Naro-dowym w Krakowie. Ta wielka wy-stawa #dziedzictwo została otwarta w końcu czerwca z początkiem wakacji i trwać będzie do pierwszego tygo-dnia stycznia roku kolejnego. Mu-zeum, założone w 1879 roku, posta-

nowiło udostępnić swym gościom skarby rzadko lub nigdy jeszcze do-tąd nie pokazywane, a hojnością dar-czyńców czy zakupów państwowych poczynione. Myśl przewodnią sta-nowi zamiar ukazania zwiedzającym w szkiełku naukowca dziedzictwa ziem naszych, różnorodność ich, jak i obywateli je zamieszkujących.

Będzie mógł zwiedzający obejrzeć typy ludzkie na obrazach i fotogra-fiach ukazane i mapy wszelakie gra-nic Polski w jej historii różnorod-ne. Nie zapomnieli twórcy wystawy o wybitnych postaciach nauki jak Heweliusz, pisarzach jak Sienkie-wicz. Są też wytwory rąk ludów da-lekich przez Polaków do ojczyzny

z podróżny przywiezionych. Nic za-tem nie dziwi, że tłumy walą do No-wego Gmachu Muzeum krakowskie-go. Czytelniku, idź i Ty!

Uwaga! Od 10 do 12 listopada wstęp na wystawę #dziedzi-ctwo jest bezpłatny!

#dz i e d z i c two

Rok XXVII. Kraków, sobota 11 listopada 1936 roku Nr X

Muzeum Narodowe w Krakowie, Gmach Główny, al. 3 Maja 1

Koordynacja: Marta Graczyńska | Teksty : Agnieszka Fluder, Marta Graczyńska, Jagoda Gumińska-Oleksy, Ewelina Krawczyk, Katarzyna Maziarz, Filip Skowron, Piotr Wilkosz | Opracowanie graficzne: Agnieszka Fluder

Cena: dziś tylko za jeden uśmiech!

Dziś dodatek specjalny - gra „Stwórz Sobie Państwo!”

Obraz polskiej kultury w zwierciadle zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie

Założyciel i Naczelny Redaktor Dział Edukacji MNK

w Londynie pamiątki, w tym mundur po Marszałku. Obecnie stanowią one depozyt rodziny Józefa Piłsudskiego w Muzeum Jó-zefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Ilustracja: Aleksander Krawczyk, Portret Józe-fa Piłsudskiego, 1933 r., MNK.

Źródła: 1. Paweł Kajzar, Mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego na Wawelu w latach 1935–1989 (praca doktorska na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II, pod kierunkiem ks. prof. Jacka Urbana), Kraków 2016. 2. Materiały do pracy doktorskiej udostęp-nione za zgodą autora Mariusza Kolmasiaka Muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze 1935–1939 (obrona we wrześniu 2017).3. Zbiory Muzeum Józefa Piłsudskiego w Su-lejówku.

..

......

......

......

.

..

......

......

......

..

..

......

......

......

..

..

......

......

......

..

.....

......

......

....

..

......

......

......

.

.....

......

......

....

..

......

......

......

....

.

......

......

......

....

2 „ilustrowany kuryer niecodzienny” nr 1, sobota 11 listopada 1936 r.

Stwórz Sobie Państwo! - gra muzealna dla dzieci i dorosłych*Czy państwo to tylko miejsce na mapie? Co weźmiesz pod uwagę, tworząc własne państwo? Zagraj w grę muzealną „Stwórz Sobie Państwo” i wybierz osiem najważniejszych według Cie-bie elementów, z których powinno składać się państwo. Wpisz je w polach poniżej. Odwiedź związane z nimi miejsca, oznaczone na mapie Muzeum, a znajdziesz plansze z opisami. Następnie rozwiąż podane zadania i zbierz pieczątki. Przy okazji możesz odwiedzać również miejsca, których nie wybrałaś/łeś. Być może Twoja decyzja ulegnie zmianie, nie wahaj się, to Twoje państwo, Ty decydujesz!

*Gra została przygotowana z myślą o osobach dorosłych i dzieciach od 12. roku życia, młodszym uczestnikom radzimy rozwiązywać zadania wspólnie z opiekunami.

Wybierz najważniejszeelementy, z których według Ciebiepowinno składaćsię państwo!

odszukajna mapie Muzeum związane z nimi miejscai Odwiedź je!

W p i s z j e w w y k r o p k o w a n e p o l a p o n i ż e j

natomiast obok zbierz pieczątki

$

$

$

$

g

„ilustrowany kuryer niecodzienny” nr 1, sobota 11 listopada 1936 r. 3

ZAD. 1. Wymyśl, jak będzie nazywał się Twój kraj. Jak wyjaśnisz pocho-dzenie tej nazwy, czy wiąże się z nią jakaś legenda? Co może być symbo-lem Twojego państwa?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..........…..............……………………………………………......................................................................................................…………………….......................................

ZAD. 2. Jak sądzisz, kto powinien rządzić w Twoim państwie? Król, prezydent, dyktator, czy może.. obywatele i ich reprezentanci? Za co będą odpowiedzialni, o czym będą decydować? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………......................... ………..........…..............………………………

ZAD. 4. Zaprojektuj w ramce strój dla swojego superbohatera/terki.

ZAD. 5. ”Pociąg do przyszłości!” - brzmi dobrze. Wymyśl hasło rekla-mowe pojazdu z przyszłości. Pamię-taj, aby hasło było proste i ciekawe, z łatwością zapadało w pamięć. ………………………………………………………………………………………...........................………………………………………………………………………………………..........................................................................................ZAD. 6. Jakie cechy powinien posia-dać idealny obywatel?…………………………………………………………………………………………………………………….........................................................………………………………………………………ZAD. 7. Pomyśl i odpowiedz poni-żej, jak zarządzisz budżetem swego państwa, na co wydasz powierzone Ci fundusze?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ..............................................................................................................................

…………………………………………………………………………………………………………ZAD. 8. Zakładając swoje państwo, jaką instytucję kultury powołasz jako pierwszą (np. teatr, kino, mu-zeum, bibliotekę, filharmonię...)? Wy-tłumacz obywatelom swój wybór.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………ZAD. 9. Wyobraź sobie, że masz duży kapitał. W co go zainwestu-jesz, by pomnożyć zyski?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...............................................................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZAD. 10.

ZAD.11.

ZAD. 3. Zaprojektuj państwo-miasto. Jakie elementy uwzględnisz? Wybierz z proponowanych w legendzie lub dodaj do niej swoje własne. Stwórz idealne miejsce do życia!

Legenda:

szkoła

parking

poczta

szpital

sklep

park

kino

ratusz

muzeum

urząd

pomnik

hotel

bank

fontanna

świątynia

plac zabaw

przedszkole

uniwersytet

dworzec autobusowy

dworzec kolejowy

stacja benzynowa

..............................

ZAD. 12. Sporządzenie spisu po-traw należało niegdyś do dobre-go tonu nie tylko w restauracjach. Wymyśl typowe menu przeciętne-go obywatela swojego państwa:Śniadanie: …………………………...............……………………………………………………............................................................Obiad: ……………………………................…………………………………………………….........................................................................................................................……………………………………………………Deser: ……………………………..............................................................................……………………………………………………Kolacja: ……………………………..............…………………………………………………………………………………………………………

Miejsce na notatki:……………………………….……………………………………………………...................................................................................………………………………………………………………………………………………………….

ZAD. 13. Przyjrzyj się cytatom doty-czącym wolności. Wolność nieła-two jest zdefiniować, jak Ty byś ją opisał/a? Stwórz poniżej własną definicję wolności. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………................................................................................................. ............................................................

b 2 „ilustrowany kuryer niecodzienny” nr 1, sobota 11 listopada 1936 r.

• Ogłoszenia drobne dla Rodzin i Dzieci •

$ obre, bo olskieSzanowny Rodzicu i Opiekunie, jeśli pragniesz dla powierzonej Ci latorośli być wzorem zawierzenia najwyższym wartościom, a więc także idei wyniesie-nia sztuki rodzimej ponad każdą inną, bezwarunkowo odwiedź z dzieckiem Galerię Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. Redakcja namawia do skorzystania ze specjalnie na tę okazję przygotowanej ścieżki zwiedzania, dzię-ki której dowiecie się między innemi,

komu krakowianie wznieśli pomnik usypany z ziemi, kto kazał pewnemu generałowi maszerować w rytm mazura

i który artysta zmusił bociany do pozo-stania w naszym pięknym kraju.Karty ścieżki pt. Dobre, bo polskie mo-żesz samodzielnie pobrać ze strony inter-netowej Muzeum: http://mnk.pl/artykul/ro-dzinne-sciezki-do-samodzielnego-zwiedzania

$Niestworzone historie

YRedakcja Kuryera nie mniej niżumiłowanie historii ceni sobie kształtowanie wyobraźni, zwłaszcza, gdy polem do jej popisu stają się zbio-ry narodowej sztuki. Tem bardziej, gdy jesienna aura sprzyja słuchaniu opowie-ści o dzielnych rycerzach, pięknych da-mach i groźnych smokach. Namawiamy więc całe rodziny, by 19 listopada od-wiedziły Pałac Biskupa Erazma Ciołka, by wziąć udział w warsztatach z cyklu Konik Muzealny pt. Niestworzone hi-storie.Warsztaty nie wymagają wcześniejszej zapowiedzi, można dołączyć o każdej porze między godziną 11:00 a 13:00 (warsztaty trwają do godziny 14:00).

1

$Do dzieła!Okrzykiem tem zachęcamy do udziału w odbywającym się popołudniową porą spotkaniu dla dzieci, które nie są nazbyt zmęczone obowiązkami szkolnymi. Spotykamy się dnia 23.11 o godz. 16.45 w Pała-cu Biskupa Erazma Ciołka. Prosimy o uprzednią rezerwację: 12 43 35 744, rezerwacja@mnk.pl

H

: TPremiera wydawnictwa

„Sztuka Legionów Polskich”!

Zapytaj sprzedawcę w sklepiku MNK!

Zostań koneserem sztuki i poczuj jej dobroczynny wpływ na wystawie

Sfinansowano ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2012 Muzeum Narodowe w K ra kow ie 2017

Świętuj Niepodległość w Muzeum!

Polaku, Polko, przybywaj! Przyjdź na spotkanie do Gmachu Nowego Muze-um dnia 11 listopada:

$12:00 prof. hab. A. Szczerski oma-wiać będzie wystawę #dziedzictwo• Wstęp wolny!

$14:00 Katarzyna Tomułka oma-wiać będzie wystawę Sztuka Legionów Polskich • Wstęp wolny!

$Specjalne wydarzenie na Świę-to Niepodległości – wybitne dzieło z XVI wieku Pontyfikał Erazma Cioł-ka! Odbędzie się 3-dniowy pokaz w przestrzeni wystawy #dziedzictwo.

$10 listopada o 16:30 Piotr Wilkosz omawiać będzie pokaz mundurów Mar-szałka oraz wystawę Sztuka Legionów Polskich • Wstęp wolny!

Dla wszystkich zainteresowanych, mło-dzieży, studentów, osób dorosłych, a także i starszych, muzeum przygo-towało cykle wykładów z dziedziny sztuki. Na prelekcje wstęp jest wolny, a prowadzą je wybitni specjaliści.W listopadzie i grudniu muzeum zapra-sza publiczność aż kilkanaście razy do swych oddziałów, które w różnych częś-ciach miasta są zlokalizowane. Szanowna publiczność lokalizację tychże odnaleźć może wraz ze szczegółowym programem pod adresem ww.mnk.pl/aktualnosci/.Na spotkaniach mowa między innymi będzie...

$o modzie na dworze mediolańskim w czasach Leonarda da Vinci (17.11.2017, godz. 18:00, Gmach Główny),

$o dziennikach artystek naszych, w tym Olgi Boznańskiej (22.11 i 13.12.2017, godz. 18:00, Pawilon Józefa Czapskiego),

$o wolności w sztuce (15.11 i 18.12.2017, godz. 18:00 w Pawilonie Józefa Czapskiego),

$o monetach w Państwie Achemeni-dów (12.12.2017, godz. 18:00, Muzeum im. E. Hutten Czapskiego),

$o micie miecza (29.11.2017, godz. 18:00, Gmach Główny),

$o sztuce okresu wędrówki ludów (06.12.2017, godz. 18:00, Pałac Biskupa Erazma Ciołka).

VUwaga! Obecność na wykładach nie wy-maga potwierdzenia, a jedynie punktual-nego przybycia. Zawsze o godzinie 18:00!

Wyjątkowe! Niesamowite!

Niespotykane!Nasz korespondent donosi, że krakowskie muzeum spektakle wystawia dla swoich gości w niektórych z oddziałów. Odbyły się takie już w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka przy ul. Kanoniczej 17, tuż pod Wawelem, a zatytułowane zostały Szkoła kusicieli. Swą grą aktorską kusili Paulina Puślednik, Maja Luxenberg oraz Sebastian Grygo. Muzeum zapewnia, że przedstawienia, zebrawszy po premierze gorące recenzje, wznawiane będą. Terminów szukać należy przez stronę inter-netową Muzeum.

Dla zdrowia i dobrodziej-stwa dziatwy szkolnej!Jak donoszą najnowsze badania, dzia-twę szkolną należy uczyć jak najczęś-ciej poza murami szkolnymi. W ten spo-sób wiedza zostaje przyswojona w sposób wyjątkowo szybki i trwały. Drodzy nauczyciele i rodzice, nie zapomnijcie przyprowadzić młod-szych przedstawicieli społeczeństwa do Muzeum, gdzie mogą zgłębiać wiedzę swą na temat sztuki i kultury polskiej. Lekcję muzealną zamówić na-leży, telefonując pod numer tel. 12 4335 744 lub pisząc na adres rezerwacja@mnk.pl

~Wykłady ogólnodostępne~

6

X!X

Nowa moda:

muzealny flaneryzmGoście zza kordonu dziwią się na widok grup krakowian uprawiających muzealny fleneryzm. Są to zdrowotne przechadzki śladami wielkiego wieszcza, Stanisława Wyspiańskiego, którego duch wciąż za-mieszkuje bruk i kamienie naszego miasta. Więcej informacji o tej osobliwej modzie Czytelnicy znajdą na stronie: www.mnk.pl.

Chcesz poznać sztukę artystów-legioni-stów, malarzy frontowych – Leona Wyczółkowskiego, Juliana Fałata i wielu innych? Kup zaraz „Sztukę Legionów Polskich”, album dzieł z wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie.

/Szanowna Młodzie-ży! Osoby Dorosłe!Wszyscy, którzy już wiek doj-rzały osiągnęli są zapraszani serdecznie przez Muzeum, do wzięcia udziału w warsztatach zwanych ZPT (Zajęcia Prak-tyczno–Techniczne). W ich czasie poznać

można, jak zapewnia muzeum, różne techniki twórcze, które w domu przydać się mogą lub w towarzystwie pomogą zabłysnąć. Najbliższe zajęcia odbędą się 23.11.2017 o godzinie 17:00 w Gmachu Głównym MNK. Warsztaty wy-magają wcześniejszej zapowiedzi, o co Uczest-ników serdecznie Muzeum prosi. Dokonać jej można za pośrednictwem telefonicznym pod numer 12 4335 744 lub listownie pod adresem rezerwacja@mnk.pl