Mała Świątynia Fragment
-
Upload
dobry-skarbiec -
Category
Documents
-
view
216 -
download
0
Transcript of Mała Świątynia Fragment
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
1/9
SHLOMO HIZAK
MALASWI~TYNIA+++JEDNAKJA BJiDJi DLA NICH SWI1TYNI1,W TYCH KRAJACH, DO KTORYCH PRZYBYLI+
Ksiega Ezechiela 11,16 (A)
Warszawa 2011
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
2/9
Copyright 1998, AMI Jerusalem Center - Shlomo HizakWydano w Izraelu przez:AMI - Jerusalem Center
For Biblical Studies and ResearchP.O.Box 8017, 91080 Jerusalem, IsraelP.O.Box 22029, San Diego CA 92192, USATytul oryginalu: The Little SanctuaryTytul rosyjski: Malienkoje Swiatiliscie
Wydanie pierwsze 1988Wydanie drugie 1990
Wydanie uzupelnione 2003Tlumaczenie z pierwszego wydania rosyjskiego
Copyright for the Polish edition 2011By Dobry Skarbiec.pl
Przeklad:Erika Hiler, Ewa PetrowRedakcja techniczna:Ireneusz Maliszewski
Korekta:Mariola Niedbal
Projekt okladki, sklad i lamanie:Tomasz Wasiak
Wszelkie prawa zastrzezone. Kopiowanie, powielanie,odczytywanie w srodkach masowego przekazu, z wyiatkiern krotkichcytatow zamieszczanych w recenzjach, dozwolone wylacznie po pis em-
nym uzgodnieniu z wydawca. Iezeli nie zaznaczono inaczej, cytaty biblijnezaczerpnieto z Pisma Swietego Starego i Nowego Testamentu (BibliaWarszawska, Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1975), z wyiatkiern
zaznaczonych (A) - wg autora, oraz BT (Biblia Tysiaclecia, Wydanie IV).Wzory modlitw zydowskich zaczerpnieto z Modlitewnika
Zydowskiego, Stowarzyszenie Pardes, Krakow 2005ISBN 978-83-61131-68-7Wydawnictwo i sprzedaz:
Dobry Skarbiec.plul. Graniczna 85A, 05-126 Stanislawow PierwszyteL/fax (22) 772 4568, tel. kom. 608 498505
e-mail: sklepesdobryskarbiec.plwww.dobryskarbiec.pl
http://www.dobryskarbiec.pl/http://www.dobryskarbiec.pl/ -
8/3/2019 Maa witynia Fragment
3/9
SPISTRESCI
WPROWADZENIE 5
ROZDZIAL1P oc ho dze nie sy na go gi 9
ROZDZIAL2B udow a i funkcje synagogi 19
ROZDZIAL3P rzedm ioty sw i~ te, ubierane podczas nabozenstw a 29
ROZDZIAL4M odlitw a zydow ska 37ROZDZIALSP orzqd ek n ab ozenstw a w synagodze 47
ROZDZIAL6Tora , synagoga i relacje m i~dzy Zydam i a chrzeScijanam i ..... 81
DODATEK 91
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
4/9
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
5/9
WPROWADZENIE
Wele kosciolow chrzescijanskich XXI wieku szuka swo-ich korzeni zydowskich. Pragna one poznac i odtwo-rzyc zwiazek swojej wiary i obyczajow z judaizmem. Istotnie,wielu chrzescijan zadaje sobie pytanie: "Jezus przeciez wyrosljako Zyd, zachowujacy przykazania. Jak On sluzy] Bogur':
Nowy Testament opowiada, ze jezus prowadzil zycie po~boznego Zyda, chodzil do synagogi, wypdnial przykazaniaTory i zachowywal tradycje ojcow. W Ewangelii Lukasza czy~tamy, ze jczus mial zwyczaj chodzic do synagogi: Iprzyszedfdo Nazaretu, gdzie si~ w ychow af, i w szedf wedfug zw yczaju swe-go w dzien szabatu do synagogi, i pow stal, aby czyta: (EwangeliaLukasza 4,16).
Nabozenstwa w synagogach w ci~gu ostatnich 2000 lat nie-wiele sie zrnienily i kazdy, kto dzisiaj odwiedzi synagogtt, bedziemogl prawdopodobnie przezyc cos podobnego, jak jezus. Abyzapoznac sie z nabozenstwem zydowskim i synagog~, nalezywejrzec w swiat zydowski Nowego Testamentu i dotknac ko-rzeni chrzescijanstwa.
Synagoga moze chrzeScijaninowi dac bardzo dokladnywgl~d w judaizrn w ogolnej perspektywie. Z drugiej strony, je-sli chrzescijanin wstapi do synagogi bez wstttpnego przygoto~wania, moze 0 niej odniesc falszywe wrazenie, nie rozumiejacmnostwa rzeczy, iw rezultacie bedzie rozczarowany,
Moze sie to zdarzyc przede wszystkim dlatego, ze wiekszoscchrzescijan nie rozumie hebrajskiego, a przeciez cale nabozen-
5
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
6/9
Mala Swi'ltynia
stwo w synagodze (czytanie, spiewanie modlitw, kazanie i zwra-canie sie do obecnych) odbywa sie w tym jezyku. Tak wiec goscnieprzygotowany niewiele zrozumie z tego, co tam sie dzieje.Postronnemu obserwatorowi moze wydawac sie czyms niezwy-klym, obcym i niezrozumialym, dlaczego modlacy sie wstaja,siadaja, hustaja, czytaja czy spiewaja modlitwy albo podczasnabozenstwa chodza. Jednak duzo rzeczy majacych tam miej-see, a takze wieksza cZt(sc budowy i dekoracji synagogi, stano-wia podstawy obyczaj6w i wiary wielu chrzescijan naszych dni,chociaz nabozenstwa w kosciolach przeprowadza sie w innychjezykach, a forma nieco sie zrnienila.
Mamy nadzieje, ze ta ksiazka pornoze chrzescijanom:1) zrozumiec znaczenie synagogi w zyciu Zyd6w;2) zobaczyc sens i piekno nabozenstwa w synagodze;3) uwolnic sie od rozpowszechnionych blt(d6w odnosnie dojudaizmu:
4) zobaczyc, ze zr6dla okreslonych aspekt6w nabozenstwaw kosciele znajduja sie w synagodze.
MALA SWI1TYNIAOkolo trzech tysiecy lat temu, za czasow panowania kr6la
Salomona, budowniczego Pierwszej Swiatyni, jeden z autor6wpsalm6w wezwal: Podniescie r~ce ku sw iqtyni i chw alcie Pana!(Psalm 134,2). Slowa te staly sie czescia Pisma Swietego.
Po czterystu latach, po niewoli Izraelitow z czesci p61nocnejkraju i zniszczeniu Pierwszej Swiatyni Jerozolimskiej, prorokEzechiel przepowiedzial: Tak m ow i Pan Bog: W praw dzie w y~gna fem ich pom i~dzy narody i rozproszyfem po kra jach , jednakJa b~d~ dla nich m afq sw iqtyniq w kra ja ch , d o kto rych p rzyb yli(Ksit(ga Ezechiela 11,16) (A). Ta mala swiatynia, po hebrajsku:6
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
7/9
Wprowadzen i e
mikdasz me'at, oznacza stala obecnosc Boga posrod Swego ludu,gdziekolwiek sie znajduja: w kraju Izraela czy w diasporze. SamPan osobiscie stal sie ich swiatynia, gdy Swiatynia przestala ist-niec, Ten werset odnosi sie rowniez do malej swiatyni, ktora za-stepuje zburzona Swiatynie, to jest do synagogi. W tym sensiesynagoga jest przypominaniem 0Swiatyni, jak tez 0niezrnien-nej wiernosci Boga Izraela Przymierzu, zawartemu przez Niegoz Jego ludem. W szedzie na swiecie, gdzie znajduja sie Zydzi,sa tez male swiatynie, gdzie nauczaja Tory i wznosza modlitwypraojcow do niebianskiego Ojca, ktory wczoraj, dzisiaj i na wie-ki jest niezrnienny,
7
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
8/9
-
8/3/2019 Maa witynia Fragment
9/9
1
Pochodzenie synagogiS lowo "synagoga" nie wystepuje w Biblii hebrajskiej. Jest toslowo greckie, oznaczajace "zgromadzenie': 0 synagodzew dawnym Izraelu mozemy dowiedziec sie wiele, zwracajacsie do jej poprzednikow - Przybytku na pustyni oraz Swia-tyni w Jeruzalem. Pierwszy raz slowo "swi~tynia" wymienionezostalo w piesni Mojzesza: W prow adi go i zasadz go na gorzedziedzic tw a T wego, na m iejscu , ktore Ty uczynifd m ieszkaniem dlaS ieb ie , P an ic , w Sw iqtyni, ktorq przygotow afy r~ce T woje, W fadco!(2 Ksiega Mojzeszowa 15,17) (A).
Na pierwszy rzut oka moze sie wydawac, ze pierwotnie wy~mieniona "swi~tynia" odnosi sie do tej, ktora mieli zbudowacIzraelici, po zajeciu Ziemi Obiecanej. Wielu uczonych zydow-skich jednak uwaza, ze ten fragment odnosi sie do Swiatyni,ktora bedzie zbudowana w czasach ostatecznych, gdyz nastttP~ny werset mowi 0wiecznym krolowaniu Pana.
Po raz drugi "swi~tyni( wspomniano w 2 Ksiedze Mojze-szowej 25,8: Iw ystaw iq m i sw iqtyni~ , abym zam ieszkaf posrodnich, Nalezy nadmienic, ze zgodnie z tym, co tu powiedziano,Pan bedzie mieszkac nie w swiatyni, lecz posrod swego ludu.Wedlug slow krola Salomona, Przedwieczny nie moze byeograniczony jak~s budowla wykonana przez czlowieka: Lecz
9