Mała Świątynia Fragment

download Mała Świątynia Fragment

of 9

Transcript of Mała Świątynia Fragment

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    1/9

    SHLOMO HIZAK

    MALASWI~TYNIA+++JEDNAKJA BJiDJi DLA NICH SWI1TYNI1,W TYCH KRAJACH, DO KTORYCH PRZYBYLI+

    Ksiega Ezechiela 11,16 (A)

    Warszawa 2011

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    2/9

    Copyright 1998, AMI Jerusalem Center - Shlomo HizakWydano w Izraelu przez:AMI - Jerusalem Center

    For Biblical Studies and ResearchP.O.Box 8017, 91080 Jerusalem, IsraelP.O.Box 22029, San Diego CA 92192, USATytul oryginalu: The Little SanctuaryTytul rosyjski: Malienkoje Swiatiliscie

    Wydanie pierwsze 1988Wydanie drugie 1990

    Wydanie uzupelnione 2003Tlumaczenie z pierwszego wydania rosyjskiego

    Copyright for the Polish edition 2011By Dobry Skarbiec.pl

    Przeklad:Erika Hiler, Ewa PetrowRedakcja techniczna:Ireneusz Maliszewski

    Korekta:Mariola Niedbal

    Projekt okladki, sklad i lamanie:Tomasz Wasiak

    Wszelkie prawa zastrzezone. Kopiowanie, powielanie,odczytywanie w srodkach masowego przekazu, z wyiatkiern krotkichcytatow zamieszczanych w recenzjach, dozwolone wylacznie po pis em-

    nym uzgodnieniu z wydawca. Iezeli nie zaznaczono inaczej, cytaty biblijnezaczerpnieto z Pisma Swietego Starego i Nowego Testamentu (BibliaWarszawska, Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1975), z wyiatkiern

    zaznaczonych (A) - wg autora, oraz BT (Biblia Tysiaclecia, Wydanie IV).Wzory modlitw zydowskich zaczerpnieto z Modlitewnika

    Zydowskiego, Stowarzyszenie Pardes, Krakow 2005ISBN 978-83-61131-68-7Wydawnictwo i sprzedaz:

    Dobry Skarbiec.plul. Graniczna 85A, 05-126 Stanislawow PierwszyteL/fax (22) 772 4568, tel. kom. 608 498505

    e-mail: sklepesdobryskarbiec.plwww.dobryskarbiec.pl

    http://www.dobryskarbiec.pl/http://www.dobryskarbiec.pl/
  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    3/9

    SPISTRESCI

    WPROWADZENIE 5

    ROZDZIAL1P oc ho dze nie sy na go gi 9

    ROZDZIAL2B udow a i funkcje synagogi 19

    ROZDZIAL3P rzedm ioty sw i~ te, ubierane podczas nabozenstw a 29

    ROZDZIAL4M odlitw a zydow ska 37ROZDZIALSP orzqd ek n ab ozenstw a w synagodze 47

    ROZDZIAL6Tora , synagoga i relacje m i~dzy Zydam i a chrzeScijanam i ..... 81

    DODATEK 91

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    4/9

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    5/9

    WPROWADZENIE

    Wele kosciolow chrzescijanskich XXI wieku szuka swo-ich korzeni zydowskich. Pragna one poznac i odtwo-rzyc zwiazek swojej wiary i obyczajow z judaizmem. Istotnie,wielu chrzescijan zadaje sobie pytanie: "Jezus przeciez wyrosljako Zyd, zachowujacy przykazania. Jak On sluzy] Bogur':

    Nowy Testament opowiada, ze jezus prowadzil zycie po~boznego Zyda, chodzil do synagogi, wypdnial przykazaniaTory i zachowywal tradycje ojcow. W Ewangelii Lukasza czy~tamy, ze jczus mial zwyczaj chodzic do synagogi: Iprzyszedfdo Nazaretu, gdzie si~ w ychow af, i w szedf wedfug zw yczaju swe-go w dzien szabatu do synagogi, i pow stal, aby czyta: (EwangeliaLukasza 4,16).

    Nabozenstwa w synagogach w ci~gu ostatnich 2000 lat nie-wiele sie zrnienily i kazdy, kto dzisiaj odwiedzi synagogtt, bedziemogl prawdopodobnie przezyc cos podobnego, jak jezus. Abyzapoznac sie z nabozenstwem zydowskim i synagog~, nalezywejrzec w swiat zydowski Nowego Testamentu i dotknac ko-rzeni chrzescijanstwa.

    Synagoga moze chrzeScijaninowi dac bardzo dokladnywgl~d w judaizrn w ogolnej perspektywie. Z drugiej strony, je-sli chrzescijanin wstapi do synagogi bez wstttpnego przygoto~wania, moze 0 niej odniesc falszywe wrazenie, nie rozumiejacmnostwa rzeczy, iw rezultacie bedzie rozczarowany,

    Moze sie to zdarzyc przede wszystkim dlatego, ze wiekszoscchrzescijan nie rozumie hebrajskiego, a przeciez cale nabozen-

    5

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    6/9

    Mala Swi'ltynia

    stwo w synagodze (czytanie, spiewanie modlitw, kazanie i zwra-canie sie do obecnych) odbywa sie w tym jezyku. Tak wiec goscnieprzygotowany niewiele zrozumie z tego, co tam sie dzieje.Postronnemu obserwatorowi moze wydawac sie czyms niezwy-klym, obcym i niezrozumialym, dlaczego modlacy sie wstaja,siadaja, hustaja, czytaja czy spiewaja modlitwy albo podczasnabozenstwa chodza. Jednak duzo rzeczy majacych tam miej-see, a takze wieksza cZt(sc budowy i dekoracji synagogi, stano-wia podstawy obyczaj6w i wiary wielu chrzescijan naszych dni,chociaz nabozenstwa w kosciolach przeprowadza sie w innychjezykach, a forma nieco sie zrnienila.

    Mamy nadzieje, ze ta ksiazka pornoze chrzescijanom:1) zrozumiec znaczenie synagogi w zyciu Zyd6w;2) zobaczyc sens i piekno nabozenstwa w synagodze;3) uwolnic sie od rozpowszechnionych blt(d6w odnosnie dojudaizmu:

    4) zobaczyc, ze zr6dla okreslonych aspekt6w nabozenstwaw kosciele znajduja sie w synagodze.

    MALA SWI1TYNIAOkolo trzech tysiecy lat temu, za czasow panowania kr6la

    Salomona, budowniczego Pierwszej Swiatyni, jeden z autor6wpsalm6w wezwal: Podniescie r~ce ku sw iqtyni i chw alcie Pana!(Psalm 134,2). Slowa te staly sie czescia Pisma Swietego.

    Po czterystu latach, po niewoli Izraelitow z czesci p61nocnejkraju i zniszczeniu Pierwszej Swiatyni Jerozolimskiej, prorokEzechiel przepowiedzial: Tak m ow i Pan Bog: W praw dzie w y~gna fem ich pom i~dzy narody i rozproszyfem po kra jach , jednakJa b~d~ dla nich m afq sw iqtyniq w kra ja ch , d o kto rych p rzyb yli(Ksit(ga Ezechiela 11,16) (A). Ta mala swiatynia, po hebrajsku:6

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    7/9

    Wprowadzen i e

    mikdasz me'at, oznacza stala obecnosc Boga posrod Swego ludu,gdziekolwiek sie znajduja: w kraju Izraela czy w diasporze. SamPan osobiscie stal sie ich swiatynia, gdy Swiatynia przestala ist-niec, Ten werset odnosi sie rowniez do malej swiatyni, ktora za-stepuje zburzona Swiatynie, to jest do synagogi. W tym sensiesynagoga jest przypominaniem 0Swiatyni, jak tez 0niezrnien-nej wiernosci Boga Izraela Przymierzu, zawartemu przez Niegoz Jego ludem. W szedzie na swiecie, gdzie znajduja sie Zydzi,sa tez male swiatynie, gdzie nauczaja Tory i wznosza modlitwypraojcow do niebianskiego Ojca, ktory wczoraj, dzisiaj i na wie-ki jest niezrnienny,

    7

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    8/9

  • 8/3/2019 Maa witynia Fragment

    9/9

    1

    Pochodzenie synagogiS lowo "synagoga" nie wystepuje w Biblii hebrajskiej. Jest toslowo greckie, oznaczajace "zgromadzenie': 0 synagodzew dawnym Izraelu mozemy dowiedziec sie wiele, zwracajacsie do jej poprzednikow - Przybytku na pustyni oraz Swia-tyni w Jeruzalem. Pierwszy raz slowo "swi~tynia" wymienionezostalo w piesni Mojzesza: W prow adi go i zasadz go na gorzedziedzic tw a T wego, na m iejscu , ktore Ty uczynifd m ieszkaniem dlaS ieb ie , P an ic , w Sw iqtyni, ktorq przygotow afy r~ce T woje, W fadco!(2 Ksiega Mojzeszowa 15,17) (A).

    Na pierwszy rzut oka moze sie wydawac, ze pierwotnie wy~mieniona "swi~tynia" odnosi sie do tej, ktora mieli zbudowacIzraelici, po zajeciu Ziemi Obiecanej. Wielu uczonych zydow-skich jednak uwaza, ze ten fragment odnosi sie do Swiatyni,ktora bedzie zbudowana w czasach ostatecznych, gdyz nastttP~ny werset mowi 0wiecznym krolowaniu Pana.

    Po raz drugi "swi~tyni( wspomniano w 2 Ksiedze Mojze-szowej 25,8: Iw ystaw iq m i sw iqtyni~ , abym zam ieszkaf posrodnich, Nalezy nadmienic, ze zgodnie z tym, co tu powiedziano,Pan bedzie mieszkac nie w swiatyni, lecz posrod swego ludu.Wedlug slow krola Salomona, Przedwieczny nie moze byeograniczony jak~s budowla wykonana przez czlowieka: Lecz

    9