dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania...

Generacja iPhone’aa mobilność

dr Michał Beimadiunkt na Uniwersytecie Przyrodniczym w

Poznaniuekspert Instytutu Sobieskiego w Warszawie

[email protected]

2Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013

Spis treści

1. Typy mobilności2. Zmiany zachowań transportowych3. Zmiana paradygmatów4. Nowoczesna olityka transportowa

• transport publiczny• ruch rowerowy• nowe formy wykorzystania samochodów

5. Zamiast podsumowania


1.Typy mobilności


Mobilność w obecnych społeczeństwach

Wyróżnić można dwa zasadnicze typy mobilności:

• mobilność przestrzenną (fizyczną) - transport

• mobilność w wymiarze wymiany informacji -komunikację

Obie w pewnej mierze są substytutami, ale nie ma prostej relacji zastępowania!

„More mobility less traffic?”


2.Zmiany zachowań transportowych

zachodnich społeczeństw


Motoryzacja – wzrost do niebios?

Teoria „peak car”:– sformułowana w latach 1970. w Wielkiej

Brytanii– wzrost liczby samochodów w Europie

zostanie powstrzymany ok.. 2010 r., po czym będzie spadał

Praktyczne obserwacje potwierdzają teorię dla miast Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych i Australii – szczyt nastąpił w okresie 1990-2010.


„Peak car”

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Région de Bruxelles-Capitale

Praha

Berlin

Bremen

Hamburg

Île de France

Wien

Wielki Londyn (razem)

PoznańPoziom motoryzacji wg NUTS 2 w wybranych miastachźródło: Eurostat; opracowanie: Michał Beim

Porównanie poziomu motoryzacji w wybranych miastach europejskich w latach 1990-2011źródło: opracowanie własne na podstawie Eurostatu i GUS


„Peak car”

źródło: Michael Sivak, MIT, 2013


Zmiana hierarchii konsumpcji

źródło: R. Berger (2011)


Zmiany transportowe wśród młodych

Późniejszy wiek wyrabiania prawa jazdy – nie jest ono symbolem statusu społecznego!

źródło: Mobilität junger Menschen (2012)


Młodzi a transport

Nawet młodzi właściciele samochodów są bardziej nastawieni na transport publiczny, rowerowy i pieszy. Spada też zapotrzebowanie na transport.

Bundesministerium für Verkehr Bau und Stadtentwicklung: Deutsches Mobilitätspanel (MOP) 1995-2009. Bonn, Berlin, 2010.

Wykresy tylko dla młodych Niemców (18-29 lat) - właścicieli samochodów!


ICT a zachowania transportowe

E-working wpływa na wzrost liczby i średnich długości podróży

Handel internetowy ma generalnie pozytywny wpływ na powrót do centrów miast, choć w centrach poszukuje się nieco innych dóbr i usług niż wcześniej

Internet wpływa na zmniejszenie zapotrzebowania na transport

Nowe technologie ograniczają potrzebę posiadania samochodu


3.Zmiana paradygmatów


Czy transport może być zrównoważony?

Czy transport może w ogóle być zrównoważony?

Transport należy do największych źródeł zanieczyszczeń środowiska.

Problem szczególnie widoczny w miastach: hałas, zanieczyszczenia (NOx, CO, PM10), zajęcie przestrzeni


Zmiana filozofii transportu

Polityka energetyczna(niezależnośćenergetyczna)

Polityka klimatyczna(redukcja emisji CO2) Polityka przestrzenna

(rewitalizacja,odnowa, rozwój)

Polityka społeczna(przeciwdziałanie

wykluczeniu,prorodzinna)

Polityka ekologiczna(redukcja emisji hałasu

i zanieczyszczeńpowietrza)

Polityka gospodarcza(poprawa efektywności,

otwarcie na konkurencję)

Polityka transportowa

źródło: opracowanie własne

Transport jako element polityki rozwoju regionalnego


Polityka energetyczna

Globalne wydobycie ropy (wykres)

a samochody na świecie:

2000 r. – ok. 0,7 mld 2010 – ok. 1 mld

2030 – ok. 3 mld…

źródło: zbiorcze zestawienie opracowań - wikipedia

Celem polityki energetycznej jest stopniowe uniezależnianie się od paliw kopalnych


Polityka klimatyczna

• Transport publiczny i intermodalność

• Ruch wewnątrz miejski

• Zarządzanie mobilnością

• Struktury urbanistyczne

źródło: IMOVE - TU Kaiserlautern

Przykład celów klimatycznych polityki transportowej- Tybinga (Niemcy) – polityka transportowa do 2030 r.

W świetle dokumentów UE transport jest jednym z istotnych obszarów ograniczania emisji CO2


Uwarunkowania demograficzne

Piramida płci i wieku w Polsce

w 2008 r. (stan rzeczywisty) i w

2035 r. (prognoza) źródło: GUS

Społeczeństwa Europy starzeją się. Rodzi to wiele konsekwencji dla transportu


Transport miejski w świetle wyzwań

Główne problemy współczesnego transportu miejskiego:– zmiana przestrzennej struktury źródeł i

celów podróży– zmiana godzin funkcjonowania

(oczekiwanie usług całodobowych)– malejąca „gęstość” potencjalnych

pasażerów


Dostępność vs. mobilność

density of buildings

greenery

multi-storey car parks

(from single-family houses to mixed-use multifamily houses)

public transport

roads open for cars

(trams, buses)

(main streets,home zones, living streets)

(paid parking, time limited parking)parking limitation

TRAMSTOP

TRAMSTOP

TRAMSTOP

Podstawą staje się takie planowania przestrzenne, które redukuje potrzeby transportowe.

„Fraktalność miasta”

Odejście od paradygmatu rozdziału funkcji

Wyidealizowany model rozwoju nowych dzielnicźródło: Beim, Haag 2010


4.Nowoczesna polityka transportowa

w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań


Filary rozwoju transportu miejskiego

źródło: Urząd Miasta Fryburga Bryzgowijskiego

rozwój transportupublicznego

uspokajanie ruchu

polityka parkingowa

nowe formy wykorzystania samochodów

rozwój ruchu rowerowego

i pieszego


Multimodalność i intermodalność

W planowaniu nowoczesnych systemów na znaczeniu nabiera intermodalność i multimodalność

Dworce i stacje kolejowe oraz inne węzły przesiadkowe stają się centrami mobilności

źródło: Ministeriumfuer Infrastruktur RLP


Tramwaj jako element rozwoju miast

Znaczenie miastotwórcza tramwaju:– rewitalizacja staromiejskich dzielnic– oś rozwoju zabudowy– odnowa przestrzeni miejskiej– poprawa image miasta

Rola tramwaju w zmianie zachowań transportowych jest zdecydowanie silniejsza niż autobusów

Budowa tras tramwajowych powoduje wzrost wartości nieruchomości!


Tramwaj jako oś rozwoju urbanistycznego miast

Tramwaj osią urbanistycznego rozwoju osiedla Vauban we Fryburgu (fot. M. Beim)


Tramwaj jako oś rozwoju urbanistycznego miast

Tramwaj powinien być osią rozwoju urbanistycznego miast. Przechodząc obok źródeł i celów podróży!

Tramwaj przechodzącyprzez kampus

uniwersytecki w Portlandźródło: en.wikipedia.org


Transport publiczny jako stymulator gospodarki

Walny wpływ na wartość nieruchomości, rozwój handlu i usług oraz rewitalizację

Credit Agricole reklamuje łatwość

dojazdu tramwajem do swych oddziałów

fot. M.Beim


Transport publiczny jako narzędzie poprawy środowiska

Redukcja emisji zanieczyszczeń i hałasu, zarówno w skali ulicy, jak i miasta

„Tramwaj ma priorytet i jest cichy”

Brest. fot. M.Beim


Gwarancje jakości transportu publicznego

Transport publiczny daje gwarancje:

- punktualności- bliskości przystanków

źródło: HVV, ZVV


Image transportu publicznego

Wizerunek transportu publicznego jest starannie kreowany za pomocą reklamy:– całego systemu– marek

regionalnych (coraz większe znaczenie)

– poszczególnych przewoźników

– ofert specjalnychźródło: VDV


Transport a zmiany demograficzne

Mniejsza liczba pasażerów wymuszać będzie nowe podejście do rozkładów jazdy i linie na żądanie

źródło: opracowanie własne


Transport a zmiany demograficzne

podstawówka gimnazjum

7:20 7:50

7:50 7:208:00

podstawówka gimnazjum8:00 8:30

7:50 7:20

8:00

8:00

8:45źródło: opracowanie własne

Elastyczność będzie dotyczyć nie tylko rozkładów jazdy…


Rower – szybki sukces

Główne zalety rozwoju ruchu rowerowego w miastach:

- możliwość bardzo szybki przyrostu liczby użytkowników– Monachium: 10% wszystkich

podróży w 2002, 14% w 2008 i 17% w 2012 r.

– Kilonia: 8% w 1998, 17% w 2003 oraz w 2008 r. 21%!

- stosunkowo niskie nakłady na infrastrukturę ok. 5-10 € rocznie na mieszkańca

źródło: Urząd Miasta Norymbergi


Rower – nowe spojrzenie na jakość

Dawna droga rowerowa na chodniku i nowy pas rowerowyw jezdni. Kilonia (fot. Michał Beim)


Polityka prorodzinna w ruchu rowerowym

Miejsca postojowe dla tylko rowerów z przyczepkami dziecięcymiFryburg Bryzgowijski (fot. Michał Beim)


Dworce punkty integracji transportu

Stacja rowerowa – centrum mobilności na dworcu w Kilonii Fot. M. Beim


Uspokojenie ruchu

Przesłanki zmieniające filozofię planowania ulic:– potrzeby wysokiej jakości przestrzeni

publicznej (handel indywidualny, życie kulturalne)

– poprawa bezpieczeństwa (ruchu i społecznego)

– ograniczanie emisji zanieczyszczeń i hałasu

– nieskuteczność dotychczasowych metod ograniczania wypadków (restrykcje vs. design)

– odnowa życia miejskiego– demokratyzacja procesów zarządzania

miastem


Uspokojenie ruchu

Strefa tempo 30 w Heidelbergu i „brama wjazdowa”do strefy zamieszkania w Weißenburgu (fot. 2x M.B.)


Shared space

Shared space jako filozofia projektowania angażująca w procesie planowania wszystkich użytkowników przestrzeni ulicy.

źródło:opracowanie

własne


Shared space

Baden-Baden – główny plac miasta (fot. M.Beim)


Shared space

City Lounge w St. Gallen (fot. M. Beim)


Car sharing i samochody publiczne

Specjalne formy wykorzystania samochodów mogą pełnić ważną rolę w redukcji korków. Najważniejsze z nich to

- car sharing – niekomercyjne wypożyczalnie samochodów

- samochody publiczne- car pooling – wspólne dojazdy samochodamiKażdy z tych rodzajów niesie inne

konsekwencje dla miast i regionów. Najkorzystniejszy jest car sharing.


Car sharing jako przedłużenie transportu publicznego

Car-sharing przed dworcem głównym we Frankfurcie nad Menem. Na pierwszym planie samochód elektryczny. (fot. M. Beim)


Car pooling

Parking dla użytkowników car pooling w Nadrenii-Palatynacie. (fot. M. Beim)


Alternatywne paliwa

Kierunki poszukiwań alternatywnych paliw:– ogniwa wodorowe– energia elektryczna– biopaliwa

Główne problemy:– wysoki koszt instalacji (wodór, en.el.)– mały zasięg pojazdów (wodór, en.el.)– kwestie etyczne (biopaliwa)

Największe szanse ma elektromobilność


Alternatywne paliwa

Strasbourg, samochód elektryczny w trakcie „tankowania” (fot. M. Beim)


Aspekt przestrzenny

Zajętości przestrzeni nie rozwiążą najczystsze silniki

źródło: Urząd Miasta Monastyru


Zasady nowoczesnej polityki parkingowej

Odejście od dziedzictwa Verordnung über Garagen und Einstellplätze (Reichsgaragenordnung - RGaO - ) vom 17. Februar 1939

źródło: Hermann Knoflacher (2006)


Polityka parkingowa pracodawców

Coraz częściej opłaca się pracodawcom zapewniać zamiast miejsc parkingowych tanie bilety lub płacić więcej pracownikom dojeżdżającym inaczej niż samochodem.

Badenia-Wirtembergia wprowadziła obowiązkową odpłatność za parkingi na uniwersytetach.

„Chcesz za darmo parkować?Przyjedź rowerem!” źródło: kopf-an.de


Technologia dla niepełnosprawnych

Duże możliwości stwarzają aplikacje zorientowane na potrzeby osób z ograniczoną mobilnością:

• wzywanie pomocy• informacja o czynnych

windach• śledzenia położenia

pojazdów z bezbarierowym dostępem

Lustro dla inwalidów w windzie fot. Michał Beim


Technologie dla poprawy dostępności

W transporcie nowe technologie umożliwiają:- zamawianie autobusów nocnych- wyszukiwanie wolnych

rowerów i samochodówpublicznych

- funkcjonowanie „abonamentów taksówkowych”

źródło: SWU


Problemy nowych technologii

• Zastosowanie ICT w transporcie publicznym wiąże się z pewnymi ograniczeniami:

• transfer danych (np. roaming)• „wykluczenie cyfrowe”• niekompatybilność

systemów

Nie tylko elektroniczne tablice informacyjne służą pomocą

pasażerom ale również pracownicy miejskiego

przewoźnika w Stuttgarcie. fot. M.Beim


5.Zamiast podsumowania


Wnioski

Umiejętne połączenie nowych technologii z dobrą polityką transportową i przestrzenną przynosi bardzo pozytywne efekty.

Popularyzacja technologii informacyjno-komunikacyjnych jest impulsem na rzecz odrodzenia miejskiego stylu życia.

Zmiany społeczne wychodzą naprzeciw nowym celom polityk transportowych i przestrzennych europejskich miast.


Moda na miasto

źródło: Zimbio (2x),wedarte.ru


Nowe wzorce kulturowe

Dawniej z samochodami, dziś z rowerami. Fot. Miss France


Odpowiedź gospodarki

dr Dieter Zetsche prezes koncernu Daimler, fot. Daimler


Dziękuję za uwagę!

Zapraszam do dyskusji!

dr Michał Beim Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniuekspert Instytutu Sobieskiego w Warszawie

[email protected] , +48 696 151112 , www.beim.plBor

deau

x fo

t. P

hilli

p M

aiw

ald

dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania...

Real Estate

Transcript of dr Michał Beim, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, "W stronę zintegrowanego zarządzania...