Łódź, dnia 15 czerwca 2015 roku

Dr hab. n. med. Mariusz Piechota

Ocena rozprawy doktorskiej lekarza Dariusza Kacika pt. Ocena stanu pourodzeniowego

noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego i drogami i siłami natury

Przedstawiona mi do recenzji rozprawa doktorska Pana Dariusza Kacika pt. Ocena

stanu po urodzeniowego noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego i drogami i siłami

natury została napisana pod kierownictwem naukowym Pana prof. dr hab. n. med. Przemysława

Oszukowskiego.

Rozprawa doktorska dotyczy oceny sposobu rozwiązania ciąży w kontekście korzyści

dla matki i dziecka. Wybór tematu pracy doktorskiej uważam za właściwy, zwłaszcza w

kontekście rzeczywistości jaka ma miejsce w polskich szpitalach.

Rozprawa doktorska przedstawiona mi do oceny posiada konstrukcję typową dla

rozpraw doktorskich. Treść rozprawy została zawarta w 5 rozdziałach (poród drogami i siłami

natury wobec cięcia cesarskiego oraz wpływu stosowanego do niego znieczulenia na dziecko,

cel pracy, materiał i metody, wyniki badań własnych, dyskusja i wnioski) poprzedzonych

wprowadzeniem. Rozprawę kończą: streszczenie, abstract, bibliografia, spis rycin, spis tabel

oraz aneks.

We wprowadzeniu Doktorant przedstawił motywy podjęcia badań, zasygnalizował

tematykę pracy oraz cel pracy.

W rozdziale poród drogami i siłami natury wobec cięcia cesarskiego oraz wpływu

stosowanego do niego znieczulenia na dziecko przedstawił aktualną wiedzę, ale również, co

godne uwagi, stereotypy związane z wpływem różnych sposobów rozwiązania porodu na matkę

i dziecko.

Celem pracy jest próba ustalenia najbardziej korzystnego sposobu rozwiązania ciąży dla

matki i dziecka (poród drogami i siłami natury, cięcie cesarskie w znieczuleniu ogólnym

dotchawiczym lub cięcie cesarskie znieczulane podpajęczynówkowo) oraz czy oddziaływanie

niektórych czynników niekorzystnych na matkę i płód w przebiegu porodu potencjalnie może

mieć wpływ na parametry gazometrii i stan kliniczny noworodka, równocześnie wpływając na

doznania kobiet związane z porodem. Doktorant postawił sobie bardzo ambitny, ale i

wyjątkowo trudny do realizacji cel. Każdy ginekolog-położnik czy anestezjolog chcieliby znać

1

. --

odpowiedź na postawione przez doktoranta pytanie badawcze dotyczące najbardziej

korzystnego sposobu rozwiązania ciąży zarówno dla matki jak i dziecka.

Obecnie w praktyce anestezjologicznej przeważają argumenty ZWIązane przede

wszystkim z korzyściami dla matki. Nie bez znaczenia jest również wola rodzącej, niekiedy

niestety sprzeczna ze zdrowym rozsądkiem. Element korzyści dla dziecka, poza wyjątkowymi

sytuacjami, jest znacznie mniej zaznaczony.

W rozdziale Materiał i metody Doktorant scharakteryzował grupę badaną oraz

poprawnie opisał metodykę. Badanie miało charakter retro- i prospektywny. Zostało

zrealizowane w dwóch etapach. W pierwszym etapie zbadano podstawowe parametry

biochemiczne krwi tętniczej pępowinowej 410 donoszonych noworodków, które zostały

urodzone w latach 2011 - 2013 w Oddziale Ginekologiczno-Położniczym Wojewódzkiego

Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej. Kryterium doboru próby był brak zaburzeń

zdrowia matki i jakichkolwiek patologii w przebiegu ciąży i okresu okołoporodowego oraz

ocena dziecka w skali Apgar 9 - 10 pkt.

W drugim etapie przeprowadzono badanie sondażowe za pośrednictwem techniki

ankietowania wśród pacjentek Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej

pozwalające określić ich preferencje dotyczące sposobu rozwiązania ciąży. Badaniem

sondażowym objęto 157 kobiet, które po 3 dobach po urodzeniu dziecka zechciały udzielić

odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety. Również w tym przypadku

kryterium doboru próby był fakt urodzenia dziecka o czasie, otrzymanie przez noworodki 9 -

10 pkt. w skali Apgar oraz nie budzący zastrzeżeń przebieg ciąży i okresu okołoporodowego.

Do opracowania materiału statystycznego zastosowano pakiet programu Statistics for

Windows, wersja 8.0 PL ( StatSoft Inc., Tulsa, OK, USA ), wykorzystując test ANOV A dla

zmiennych parametrycznych oraz obliczając współczynnik korelacji Pearsona. Analiza

statystyczna została przeprowadzona prawidłowo.

Uzyskane wyniki zostały zaprezentowane w sposób poprawny. Do przedstawienia

wyników użyto również 19 tabel oraz 17 rycin.

Doktorant poprawnie omówił uzyskane wyniki. Doktorant skupił się przede wszystkim

na oddziaływaniu poszczególnych parametrów gazometrii krwi pępowinowej tętniczej na

noworodka, zaniedbując nieco wpływ sposobu rozwiązania ciąży na matkę.

Na podstawie uzyskanych wyników Doktorant wysunął następujące wnioski:

2

1. Sposób rozwiązania ciąży (poród drogami i siłami natury, cięcie cesarskie w znieczuleniu

ogólnym dotchawiczym, cięcie cesarskie w znieczuleniu podpajęczynówkowym) ma

wpływ na parametry biochemiczne krwi pępowinowej tętniczej noworodka.

2. Noworodki urodzone drogami i siłami natury charakteryzowały się w badaniach własnych

wyższym ponad średnią poziomem pH oraz BE, natomiast poziom ciśnienia parcjalnego

dwutlenku węgla i tlenu był w ich przypadku poniżej średniej.

3. Cięcie cesarskie w znieczuleniu dotchawiczym cechowane jest, z kolei, nieco niższym w

porównaniu do średniej dla próby poziomem pH, identycznym - jak w przypadku cięć

cesarskich znieczulanych podpajęczynówkowo - poziomem pC02, najwyższym poziomem

p02 oraz nieco wyższym niż średnia poziomem BE.

4. Wielkość odchyleń od normy wybranych parametrów gazometrii krwi pępowinowej

tętniczej może mieć wpływ na stan kliniczny noworodka.

5. Najbardziej zbliżone do optymalnych parametry biochemiczne zapewnia - oprócz porodu

drogami i siłami natury - cięcie cesarskie w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym.

Wysnute wnioski są adekwatne do celu pracy, jednakże należy zauważyć, iż odnoszą się one

wyłącznie do noworodka. Ponieważ celem rozprawy jest próba ustalenia najbardziej

korzystnego sposobu rozwiązania ciąży dla matki i dziecka (poród drogami i siłami natury,

cięcie cesarskie w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym lub cięcie cesarskie znieczulane

podpajęczynówkowo) dodatkowy wniosek odnoszący się do najbardziej korzystnego sposobu

rozwiązania ciąży dla matki byłby pożądany. Mam nadzieję, iż późniejsze publikacje zaspokoją

nie tylko moją ciekawość.

Bibliografia zawiera 85 pozycji (w kolejności alfabetycznej). Streszczenie właściwie

oddaje zawartość pracy. W. surnie praca ma 92 strony.r' t ::': .·.~~Ił •./' ~:..~", :.• 11

Oceniana r0zp~a:wa doktorska nie budzi istotnych zastrzeżeń merytorycznych. Do...,. . ;

niewielkich p.~zo~tały~h mankamentów pracy - moim zdaniem - należy:

~ niejednolicie przedstawiona bibliografia. Przykładowo, dopisek "et al." występuje po

pierwszym autorze w pozycjach 23 i 49 bibliografii, po trzecim autorze w pozycji 26, a w

pozycjach 22 i 50 dopisek "et al." nie występuje w ogóle pomimo, iż cytowane artykuły

mają co najmniej 7 współautorów;

~ w przypadku jednego z rodzajów znieczulenia, które było wykonywane należałoby raczej

używać nazwy "znieczulenie ogólne złożone dotchawicze" niż "znieczulenie ogólne

dotchawicze". Ta pierwsza nazwa lepiej oddaje rodzaj zastosowanego znieczulenia.

~ brak wykazu użytych w pracy skrótów;

3

~ błędy w numeracji dwóch rozdziałów (Materiał i metody oraz Wyniki badań własnych),

które posiadają tą samą numerację (Rozdział 3.);

~ występujące niekiedy w pracy błędy literowe i gramatyczne;

~ brak informacji w pracy o zgodzie komisji bioetycznej.

Wymienione powyżej uwagi nie umniejszają wartości ocenianej rozprawy doktorskiej

Pana Dariusza Kacika, która stanowi samodzielny, wartościowy dorobek naukowy Doktoranta.

W podsumowaniu mojej recenzji stwierdzam iż, rozprawa doktorska Pana Dariusza

Kacika, przygotowana pod opieką promotora Pana prof. dr hab. n. med. Przemysława

Oszukowskiego, stanowi oryginalne rozwiązanie problemu naukowego. Doktorant Pan Dariusz

Kacik wykazał się właściwą ogólną wiedzą teoretyczną (w dziedzinie medycyny) oraz

umiejętnością samodzielnego prowadzenia badań naukowych.

Reasumując, recenzowana praca doktorska jest oryginalnym rozwiązamem,

zaprezentowanego w niej zagadnienia naukowego. Rozprawa doktorska Pana Dariusza Kacika

ma formę zgodną z wymogami zawartymi w ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach

naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz.

595, z późno zm.). Napisana została w języku polskim oraz opatrzona streszczeniem w języku

angielskim.

W związku z powyższym stwierdzam, iż przedstawiona mi do oceny rozprawa

doktorska Pana Dariusza Kacika pt. Ocena stanu pourodzeniowego noworodków urodzonych

drogą cięcia cesarskiego i drogami i siłami natury spełnia wszystkie wymogi stawiane pracom

na stopień doktora oraz składam wniosek o dopuszczenie Doktoranta do dalszych etapów

przewodu doktorskiego.

4