Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
description
Transcript of Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Dr hab. n. med. Ewa Majda-StanisławskaKlinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Choroby nabyte od zwierząt dzikich i domowych Wścieklizna, profilaktyka przed i poekspozycyjna
Choroby zakaźne człowieka przenoszone przez zwierzęta
Choroby odzwierzęce – zoonozyWarunki zakażenia
Od zwierząt trzymanych w domuOd zwierząt gospodarskichW czasie wakacji (pobyty pod namiotem,
trampingi)Wizyty w zoo, fermy, targi zwierząt, wystawy
Choroby odzwierzęce – zoonozySposoby przenoszenia
Daleki Wschód – choroby przenoszone od ptactwa domowego
Choroby odzwierzęce – zoonozyZakażenia jelitowe
Mikroorganizmy -Salmonella spp., Escherichia coli O157H7,
Campylobacter spp., Cryptosporidium parvum
Objawy kliniczne– U psów – biegunka– U ludzi - biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha
Droga zakażenia: fekalno-oralna
Ukąszenie lub podrapanie
Mikroorganizmy: Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Pasteurella spp., inne bakterie
Objawy kliniczne u ludzi – ropień lub stan zapalny wokół miejsca wkłucia, możliwe uogólnienie się infekcji
Droga przenoszenia ukąszenie, podrapanie, zanieczyszczenie normalna florą dróg oddechowych psa
Zapobieganie – natychmiastowe przemycie rany bieżącą wodą i mydłem
Choroby skóryGrzybica – tinea corporis
Mikroorgnizmy – Trichophyton lub Microsporum spp Objawy kliniczne
– u psów suche, szarawe, pozbawione sierści zmiany plackowate zwykle na skórze głowy i szyi
Droga przenoszenia – kontakt bezpośredni ze zmianami skórnymi i zwierząt, możliwy także poprzez przedmioty (legowisko)
Grzybica skóry - tinea corporis spowodowana przez Microsporum
Psy, koty, konie, krowy, kozy, świnie
Grzybica skóry u ludzi
Mikrosporoidoza, trichofytozazmiany okrągłe, zaczerwienione z pierścieniową obwódką i niekiedy
przejaśnieniem pośrodku
Tinea corporis, leczenie, zapobieganie
Maści stosowane miejscowo – ketokonazol, mikonazol, klotrimazol, lamisil
W zaawansowanych przypadkach – leczenie ogólne, flukonazol
Postępowanie
Sarcoptes scabiei - świerzb
Leptospiroza
Mikroorganizm: Leptospira spp Objawy u zwierząt – bezobjawowa lub słaby
przyrost masy ciała, brak apetytu, poronienia, gorączka, biegunka
Objawy u ludzi – rzekomogrypowe (gorączka, dreszcze, bóle głowy, mięśni), niewydolność wątroby i nerek
Droga przenoszenia: oddechowa oraz kontakt bezpośredni ze zwierzętami ale także z ich wydalinami, moczem, poronionym płodem, zanieczyszczoną odchodami zwierząt wodą
Leptospiroza – leczeniePenicylina krystaliczna
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: 15-20 mln jednostek dziennie w 4-6 dawkach podzielonych co 4-6 godzin przez 2 tygodnie
Zapalenie wsierdzia: 15-20 mln jednostek co 4-6 godzin przez 4 tygodnie
Wścieklizna - definicja
Ostra choroba wirusowa zwierząt stałocieplnych, w tym także człowieka
Powoduje zmiany zapalne w mózgu
Objawy: upośledzenie świadomości, podniecenie nerwowe, agresywność, postępujące porażenia aż do porażenia oddechu
Prawie we wszystkich przypadkach kończy się zejściem śmiertelnym
Droga zakażenia człowieka
Ukąszenie przez zwierzę (w
90% przypadków przez
psa)
Transplantacje narządów
Inhalacyjna (w jaskiniach, w
których żyją zakażone
nietoperze)
Źródło zakażenia
Zwierzę chore
Zwierzę w okresie wylęgania choroby– okres wylęgania wścieklizny u
psów- od 14 do 90 dni– wirus pojawia się w ślinie na 3
do 7 dni przed wystąpieniem objawów
Podatność na wściekliznę
Największa – zwierzęta mięsożerneMniejsza - zwierzęta roślinożerne oraz
człowiek
Podstawowe czynności po ugryzieniu
- pozwolić aby krew przez jakiś czas swobodnie wypływała z rany
- przemyć ranę wodą z mydłem
- zdezynfekować ranę
- nałożyć opatrunek
- zgłosić się do lekarza
Standardy postępowania
W każdym przypadku:
Oczyszczenie rany przemycie wodą z mydłem
Potrzeba immunoprofilaktyki czynnej ?
Potrzeba immunoprofilaktyki czynno-biernej?
Profilaktyka poekspozycyjna wścieklizny
Rozpoczęcie postępowania można odroczyć do czasu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, o ile zwierzę , które naraziło człowieka nie wykazywało objawów choroby podczas ekspozycji i o ile jest możliwa 15 dniowa obserwacja weterynaryjna – dotyczy wyłącznie psa lub kota
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
Rodzaj kontaktu ze zwierzęciem
Stan zdrowia zwierzęcia
w chwili zranienia
podczas obserwacji
weterynaryjnej
Zapobieganie
Brak ran lub kontakt
pośredni
- - nie wymaga
Lizanie zdrowej skóry
- - nie wymaga
25
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
Lizanie uszkodzonej skóry, lekkie pogryzienia, zadrapania
zwierzę zdrowe objawy wścieklizny
szczepionka od chwili objawów u zwierzęcia
zwierzę podejrzane o wściekliznę
zwierzę zdrowe
natychmiast szczepionka – można przerwać gdy zwierzę zdrowe
zwierzę wściekłe, nieznane, dzikie
- natychmiast szczepionka
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
Ciężkie pogryzienia, zadrapania, lizanie błon śluzowych
zwierzę zdrowe objawy wścieklizny
natychmiast szczepionka +swoista IG
zwierzę podejrzane o wściekliznę
zwierzę zdrowe
natychmiast szczepionka +swoista IG
można przerwać gdy zwierzę zdrowe
zwierzę wściekłe, nieznane, dzikie
- natychmiast szczepionka +swoista IG
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
schemat poekspozycyjny szczepienia:– 0; 3; 7; 14; 30 dni
profilaktyka bierna:– surowica końska przeciw wściekliźnie
40 j.m./kg m.c. – swoista immunoglobulina ludzka
20 j.m./kg m.c.
Wścieklizna w Polsce – rok 2006Przegl. Epidemiol 2008
7 225 osób zaszczepionych 81 przypadków zachorowań
wśród zwierząt – warmińsko-mazurskie 31– podlaskie 14– lubelskie 12– podkarpackie 8– wielkopolskie 6– opolskie 4
W 2010 roku w Polsce nie zanotowano ani jednego przypadku wścieklizny u ludzi. Potrzeba szczepień ochronnych
7 497 osób
Epidemia wścieklizny
na wyspie Bali
Zwierzęta przenoszące wściekliznę
Na całym świecie – pies W Europie – dzikie lisy rude,
wilki, drobne gryzonie W Azji – wilk, lis, szakal W Afryce – szakal, hiena W Ameryce Północnej – szop,
lis, skunks W Ameryce Południowej i
Środkowej – nietoperze ssące krew
Genotypy wirusa wścieklizny
Skuteczność profilaktyki poekspozycyjnej w zależności od genotypu wirusa wścieklizny
Objawy wścieklizny u psaSilne wychudzenie
Rana po ukąszeniu
Przekrwione błony śluzowe, ślinotok
Zmiana zachowania: nadmierna ufność wobec ludzi lub nadmierna lękliwość, następnie agresja
Objawy wścieklizny u zwierząt
Postać cicha– dominują porażenia
Postać szałowa– stadium melancholii– stadium agresji– stadium porażeń
Objawy wścieklizny u ludzi
Leczenie wścieklizny
Skuteczność leczenia wścieklizny według Protokołu Milwaukee
Podsumowanie
Decyzję o podjęciu profilaktyki czynnej lub czynno-biernej uzależnimy od:– Stopnia uszkodzenia skóry człowieka– Miejsca pokąsania (twarz, palec, narządy
płciowe)– Gatunku zwierzęcia (pies, kot, zwierzę dzikie)– Możliwości poddania psa lub kota 15 dniowej
obserwacji– Występowania wścieklizny wśród zwierząt na
danym terenie– Regionu świata, w którym doszło do
pokąsania