Europejska kampania na rzecz oceny ryzyka zawodowego

Częste błędy w ocenie ryzyka zawodowego

Zapobieganie — prawo

• Zgodnie z prawem pracodawcy w UE mają obowiązek dbać, żeby pracownicy nie zostali poszkodowaniw miejscu pracy.

• Dyrektywa ramowa UE 89/391:►ustanawia podstawowe przepisy, które musi stosować

każdy pracodawca► jest transponowana do prawa każdego państwa

członkowskiego UE • Niektóre państwa członkowskie wykraczają poza

dyrektywę ramową UE i wprowadzają ostrzejsze przepisy (należy poszukać wyjaśnień w odpowiednich aktach prawa krajowego, które mogą mieć zastosowaniew Twoim przypadku).

Ocena ryzyka

• Podejmując odpowiednie działania, można zapewnić pracownikom bezpieczeństwo. Kluczem do tego jest:

ocena ryzyka zawodowego

• Pracodawcy są zobowiązani przez prawo do regularnego przeprowadzania ocen ryzyka w miejscu pracy.

Co to jest ocena ryzyka zawodowego?

• Ocena ryzyka zawodowego jest to proces szacowaniaryzyka, jakie dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynika z zagrożeń w miejscu pracy. Polega na systematycznym badaniu wszelkich aspektów pracy, w którym analizuje się:►co może spowodować uraz lub uszkodzenie ciała►czy można zlikwidować zagrożenia, a jeżeli nie jest to możliwe -► jakie środki zapobiegawcze lub ochronne należy wprowadzić w

celu kontrolowania ryzyka.• Ocena ryzyka zawodowego jest podstawą skutecznego

zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, a także sposobem na ograniczenie wypadków związanychz pracą i zapadalności na choroby zawodowe.

Podejście etapoweW przypadku większości organizacji wystarczy proste pięcioetapowe podejście do oceny ryzyka:

1. Ustalenie zagrożeń i wskazanie osób zagrożonych2. Ocena rodzajów ryzyka i uporządkowanie ich według

ważności3. Podjęcie decyzji w sprawie działań zapobiegawczych4. Podjęcie działania5. Monitorowanie i przegląd sytuacji

Pamiętaj:►Zagrożeniem może być wszystko — materiały, urządzenia,

metody pracy lub stosowane praktyki — wszystko, co może spowodować wypadek lub chorobę.

►Ryzyko to małe lub duże prawdopodobieństwo, że ktoś może zostać poszkodowany w wyniku narażenia.

Najczęstsze błędy

• Przy przeprowadzaniu oceny ryzyka częste błędy popełniane są przez wszystkie typy organizacji.

• Niektóre z błędów najczęściej popełnianychw trakcie procesu oceny ryzyka są przedstawione tutaj, w kolejności, w jakiej zazwyczaj występują.

Planowanie oceny ryzyka zawodowego

Częste błędy to: • powierzanie przeprowadzania oceny ryzyka osobom

niekompetentnym;• niezapewnienie koniecznych informacji, szkolenia,

zasobów, czasu i wsparcia ekspertom zatrudnionym przez organizację;

• brak właściwej koordynacji między ekspertamiz różnych przedsiębiorstw pracującymi w tym samym miejscu pracy;

• niezaangażowanie w ocenę ryzyka zespołu ludzi oraz nieuwzględnienie w niej pracowników dysponujących praktyczną znajomością procesu/czynności, które mają być oceniane.

Etap 1: Ustalenie zagrożeń i wskazanie osóbzagrożonych (1)

Częste błędy to: • pominięcie pewnych kategorii ryzyka, np. psychospołecznych

czynników zagrożenia oraz czynników organizacyjnych (godziny pracy, obciążenie pracą, itp.);

• zbagatelizowanie długofalowych zagrożeń dla zdrowia pracowników, np. powodowanych działaniem substancji niebezpiecznych lub wysokim poziomem hałasu;

• korzystanie z instrukcji odnoszących się do pracy zamiast konsultowania się z samymi pracownikami: rzeczywista praktyka na stanowisku pracy może być inna, a pracownicy znają te problemy;

• zbyt ścisłe trzymanie się listy kontrolnej. ►Uwzględnianie tylko typów zagrożeń wymienionych w liście

kontrolnej.►Nieuwzględnienie sposobu, w jaki pracownicy radzą sobie z

zagrożeniami w czasie pracy.

Etap 1: Ustalenie zagrożeń i wskazanie osób zagrożonych (2)

Częste błędy to także: • nierozpoznanie dużego zagrożenia, uznanie go za mało

istotne; • pominięcie prac pomocniczych, takich jak prace

konserwacyjne czy sprzątanie, wykonywanych na danym stanowisku pracy;

• nieuwzględnienie możliwej obecności pracownikówz innych przedsiębiorstw albo innych osób (podwykonawców, gości, itp.) w zakładzie pracy;

• brak koordynacji między pracodawcami a podwykonawcami, np. brak wzajemnego informowania się o wszelkich zagrożeniach i rodzajach ryzyka.

Etap 1: Ustalenie zagrożeń i wskazanie osób zagrożonych (3)

Częste błędy to także: • nieuwzględnienie grup osób, które mogą być

szczególnie narażone na ryzyko, np. kobiet w ciąży, młodych pracowników, osób niepełnosprawnych, itp.;

• nieuwzględnienie urządzeń, które są rzadko używane; • niezapoznanie się z dokumentacją dotyczącą

wypadków i chorób zawodowych.

Etap 2: Ocena rodzajów ryzyka i uporządkowanie ich według ważności

Częste błędy to: • pominięcie niektórych konsekwencji zagrożeń, np.

nieuwzględnienie ich długofalowych skutków; • kreowanie fałszywego poczucia bezpieczeństwa:

wykrycie ryzyka nie oznacza jego eliminacji z miejsca pracy lub kontrolowania;

• nieuporządkowanie rodzajów ryzyka według ważności z uwzględnieniem ich oceny. Prace mające na celu zapobieganie zagrożeniom lub ochronę muszą być usystematyzowane według ważności.

Etap 3: Podjęcie decyzji w sprawie działania zapobiegawczego

Częste błędy to: • nieuwzględnienie ogólnych zasad zapobiegania:

►najpierw należy zastanowić się, czy danemu ryzyku da się zapobiegać lub uniknąć go, a jeśli nie

►zastanowić się nad sposobem zmniejszenia lub kontrolowania ryzyka przez przyjęcie takich środków, jak: eliminacja zagrożeńu źródła, zastępowanie elementów niebezpiecznych bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi ...

• przenoszenie ryzyka, np. kontrolowanie jednego ryzyka przez utworzenie ryzyka w innym miejscu;

• brak konsultacji/udziału pracowników w podejmowaniu decyzji dotyczących działań zapobiegawczych.

Etap 4: Podjęcie działania

Częste błędy to: • brak hierarchii ważności wprowadzania środków

zapobiegawczych;• brak planu działania określającego m.in.:

►środki, jakie mają zostać wdrożone►kto, co i kiedy wykonuje czynności►przewidywany termin zakończenia

• brak właściwego nadzoru nad wprowadzaniem tych środków;

• brak konsultacji/udziału pracowników.

Etap 5: Monitorowanie i przegląd

Częste błędy to: • nie określono ustaleń dotyczących przeglądu i korekty

oceny ryzyka;• środki zapobiegawcze i środki ochrony niekoniecznie

uwzględniają wyniki oceny ryzyka;• wprowadzone środki nie są monitorowane, a to ma

zagwarantować utrzymanie ich skuteczności;• pracownicy i/lub ich przedstawiciele nie są informowani

o wynikach oceny ryzyka i wprowadzonych środkach;• ocena ryzyka traktowana jest jako jednorazowy obowiązek

i nie dokonuje się jej regularnego przeglądu w celu zapewnienia ciągłej aktualności.

Dokumentacja oceny ryzyka

Częste błędy to: • nie sporządzono dokumentacji oceny ryzyka;• nie dokonano przeglądu zagrożeń i poziomu ryzyka, osób

narażonych, wprowadzonych środków zapobiegawczych, szczegółowych informacji dotyczących wprowadzenia środków, itp.;

• nie wykorzystuje się dokumentacji do informowania osób zainteresowanych (pracowników, kierownictwa) lub do monitorowania wprowadzania środków zapobiegawczychi ochrony.

Gdzie szukać pomocy

Wiele pomocnych informacji i wytycznych znajduje się na stronach internetowych Agencji:

►sekcja witryny internetowej poświęcona ocenie ryzyka zawodowego zawierająca informacje dotyczące tej oceny, przykłady dobrych praktyk z całej Europy oraz narzędzia i listy kontrolne: http://osha.europa.eu/topics/riskassessment

► informacje na temat kampanii na rzecz oceny ryzyka zawodowego http://hw.osha.europa.eu

http://hw.osha.europa.eu

Dobre dla Ciebie. Dobre dla firmy.Europejska kampania

na rzecz oceny ryzyka zawodowego