Część druga

Marek Grzegorz Nowak

TECHNIKUM KOLEJOWE W POZNANIU

Szkice o szkole

Poznań 2005

Korekta:

Katarzyna Lancmańska

Projekt okładki:

Michał Stachowiak

Maciej Stebach

© Copyright by Marek G. Nowak

Poznań 2005

ISBN 83-922767-0-1

Wydanie 2 poprawione

Zespół Szkół Komunikacji im. Hipolita Cegielskiego

61-701 Poznań, ul. Fredry13,

tel. (0-61) 852 06 42, fax (0-61) 851 01 19

www.zsk.poznan.pl., email: [email protected]

1813 – 1868 „...Chcemy wspólnemi siłami wychowywać młodzież wzorową i jakoby modelową na pożytek kraju, a chcemy ją mieć wzorową w moralności, w cnotach publicznych i prywatnych,

w naukach i umiejętnościach, urzędach i zawodach prywatnych, w rolnictwie zarówno jak w przemyśle,

chcemy więc z niej mieć obywateli prawych, światłych,

pracowitych i krajowi pod każdym względem pożytecznych...”

SPIS TREŚCI

Od autora.................................................................................................................................................7

Część pierwsza: Z dziejów szkoły..................................................................................................9

1. Narodziny szkoły.................................................................................................................9

2. Pierwsze lata w Poznaniu...............................................................................................12

3. Okres gomułkowski..........................................................................................................19

4. Okres gierkowski...............................................................................................................31

5. W trakcie i po stanie wojennym...................................................................................34

6. Po PRL...................................................................................................................................38

7. Technikum Kolejowe w strukturze ZSK..................................................................47

8. Technikum Kolejowe w ostatnim roku istnienia………………...……..……..…52

9. To już koniec…………………………………………………...………………..….…….55

Część druga: Władze szkoły, nauczyciele i inni pracownicy, uczniowie

i rodzice.......................................................................................................................63

1. Dyrektorzy i wicedyrektorzy szkoły oraz kierownicy internatu……..............63

2. Nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących ....................................................66

3. Nauczyciele przedmiotów zawodowych……………………………...….....……..72

4. Pracownicy administracji i obsługi…………………………..………………...……76

5. Uczniowie i absolwenci Technikum Kolejowego…………...………...…...……79

6. Prymusi i medale szkoły……………………………………………...……….....…….86

7. Absolwenci Technikum Kolejowego w latach 1997-2005…………..…….….87

8. Rada Rodziców…………………………………………………………..……......……..89

Część trzecia: Formy aktywności uczniowskiej...................................................................92

1. Koła zainteresowań..........................................................................................................92

2. Sesje popularno-naukowe..............................................................................................97

3. Klub Patrona......................................................................................................................100

4. Złoty Semafor...................................................................................................................101

5. Uroczystości szkolne..........................................................................................................106

6. Wystawy i wernisaże – z koleją związane.............................................................111

7. Rada Uczniowska……………………………………………………………...…..…...113

8. Prasa szkolna…………………………………………………………………...……..…116

9. Działalność sportowa…………………………………………...……………...…..….118

Część czwarta: Kształcenie zawodowe, internat i świetlica .........................................121 1. Warsztaty szkolne...........................................................................................................121

2. Praktyki zawodowe.........................................................................................................123

3. Egzaminy z przygotowania zawodowego..............................................................124

4. Życie internatu…………………………………………………………………........…..125

5. Zajęcia świetlicowe………………………………………………………...…….....…127

5

Technikum Kolejowe w Poznaniu – władze szkoły, nauczyciele i inni pracownicy...

Część druga

WŁADZE SZKOŁY, NAUCZYCIELE I INNI PRACOWNICY,

UCZNIOWIE I RODZICE

1. Dyrektorzy i wicedyrektorzy szkoły oraz kierownicy internatu Już wielokrotnie podkreślałem, że Technikum Kolejowe pozytywnie zapisywało

się na kartach historii Poznania i Wielkopolski. To zasługa między innymi

dyrektorów szkoły. To na nich spoczywał obowiązek dbania o poziom dydaktyczny

i wychowawczy szkoły. To oni niejednokrotnie byli inicjatorami wielu

przedsięwzięć, to oni znajdowali pieniądze na remonty itp.

Dyrektorami Technikum Kolejowego w 51 letniej historii byli: mgr inż. Henryk

Rytka w latach 1954-1960 (Na zdjęciu

obok), mgr Zygmunt Pazda w latach

1965-1972, mgr Roman Lewandowski

w latach 1972-1981, dr inż. Marian

Kopeć w latach 1981-1982, mgr Stefan

Jaskulski w latach 1982-1983, mgr inż. Jerzy Krzymiński w latach 1983-1989

oraz mgr inż. Ryszard Pyssa w latach

1989-2000/2005 – nadal w ZSK.

Każdy z nich był inny, każdy inaczej

był oceniany przez nauczycieli,

pozostałych pracowników, uczniów

i ich rodziców. Nawet wtedy, gdy pełnili

swoje funkcje i byli źle oceniani, to gdy

ich zabrakło oceny niejednokrotnie

zmieniały się w myśl powiedzenia

„szanuj szefa swego możesz mieć gorszego”. Jedni byli bardziej otwarci na

petentów inni mniej. Jedni każdego dnia

odwiedzali pokój nauczycielski, a innych nie było widać całymi tygodniami. Jedni

kierowali szkołą w okresach nieciekawych politycznie inni nie musieli tłumaczyć się przed egzekutywą. Należy bowiem pamiętać, że w okresie istnienia PRL funkcje

dyrektorskie były funkcjami politycznymi i społeczność szkolna w zasadzie nie

miała wpływu na obsadę tych stanowisk. Nastąpiło to dopiero w 1981 i 1989 roku,

gdy dyrektorami zostawali M. Kopeć i R. Pyssa.

Zresztą największy kontakt z pracownikami i uczniami zawsze mieli zastępcy

dyrektorów. Funkcje wicedyrektorów pełnili: mgr Zygmunt Pazda w latach 1954-

1965, mgr Aleksander Glaza w latach 1965-1972, mgr Hanna Sadowska w latach

1971-1982, mgr Maria Krzepkowska w latach 1982 -2000/2005, inż. Antoni

Jakubowski w latach 1986-1989, mgr inż. Jerzy Janicki w latach 2003 – 2005

i nadal.

63

Technikum Kolejowe w Poznaniu – władze szkoły, nauczyciele i inni pracownicy…

Na zdjęciu poniżej fragmenty albumu dla dyr. Rytki.

Na zdjęciu poniżej w gabinecie dyrektora za chwilę medal odbierze prof. Buczkowski i prof. Trzop

64


Technikum Kolejowe, w swojej historii miało przez krótki czas po

2 wicedyrektorów – w latach 1986-1989 i 2003-2005.

Kierownikami internatu Technikum Kolejowego byli: mgr Franciszek Czajka

w latach 1955 – 1986 oraz mgr Marek Kurek w latach 1986 – 2000/2004.

Pierwszy z nich można powiedzieć tworzył internat od podstaw. Wiedział, że

młodzież, która zamieszkuje internat pochodzi z rodzin biednych i, gdyby nie

internat, pozbawiona byłaby możliwości nauki w Technikum Kolejowym. Sam

rozumiał, co to znaczy bieda, ponieważ został wywieziony jako 12 latek na Syberię. Miał wykształcenie filologiczne w zakresie filologii rosyjskiej.

Drugi po wielu latach przerwy umieścił w internacie dziewczęta i przeniósł go do

nowego budynku przy ulicy Czajczej oraz stworzył przy nim część hotelową. Był to

nieformalny zastępca dyrektora do spraw sportu, ponieważ jego wykształceniem

kierunkowym było wychowanie fizyczne (Na zdjęciu wręczenie nominacji dyrektorskiej

R. Pyssie na kolejną 5-letnią kadencję – grudzień 2000 r.). ↓

Z dużą rezerwą i niepewnością pracownicy szkoły przyjmowali zmiany przełomu

wieków, jakie następowały w szkolnictwie, zwłaszcza te, które dotyczyły zmiany

organu prowadzącego szkołę. Przestała nim być Dyrekcja Generalna PKP, a stało

się nim miasto Poznań, a konkretnie Wydział Oświaty. To wtedy zapadły też decyzje o utworzeniu Zespołu Szkół Komunikacji im. Hipolita Cegielskiego,

a w nim XXXII Liceum Ogólnokształcącego o profilu informatycznym ze względu

na istniejącą bazę1.

1 Liceum dla informatyków, „Głos Wielkopolski” z 15.03.2000 r.

65


Ale tu znakomicie poradził sobie dyrektor Ryszard Pyssa, nauczyciele i pozostali

pracownicy. Szkoła jest nadal postrzegana jako potrzebna, w którą warto

inwestować. Pozostały bowiem tradycje techniczne, które przejmuje po Technikum

Kolejowym - Technikum Komunikacji.

2. Nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących Bardzo trudno jest pisać o nauczycielach, gdy piszący sam jest nauczycielem

i byłym uczniem wielu z nich. Uważam, że jak szkoła szkołą nauczyciele zawsze

wśród uczniów wzbudzali i wzbudzają kontrowersje. Najczęściej jest tak, że jeżeli

uczeń nie ma problemów z nauką w zasadzie każdego nauczyciela oceniać będzie

pozytywnie, natomiast jak ma problemy, to negatywnie. Oceny zaczynamy

zmieniać dopiero po wielu latach od momentu opuszczenia murów szkoły. Robimy

to najczęściej przy okazji zjazdów klasowych, a i niestety wtedy, gdy spotykamy się na cmentarzu, oddając ostatni hołd zmarłemu nauczycielowi.

Z rozmów, jakie przeprowadziłem z byłymi uczniami jasno wynika, że

nauczyciele pracujący w Technikum Kolejowym to wspaniali fachowcy w swoich

dziedzinach, to zróżnicowane osobowości. Każdy z nich czymś jednak

specyficznym się wyróżniał. Jedni byli bardzo wymagający, inni mniej i chyba tak

musi być w szkole.

W tym rozdziale pragnę krótko przypomnieć sylwetki tylko niektórych

nauczycieli, przyjmując za kryterium ponad 10 letni staż pracy w naszej szkole

i to, że odeszli już na emeryturę lub których nie ma już wśród nas2. Szerzej

potraktowałem informacje biograficzne o tych nauczycielach, których miałem

przyjemność być uczniem. Ponadto pragnę podkreślić, że wyrażane opinie są wyłącznie opiniami piszącego.

Natomiast kryterium umieszczania nauczycieli jest wyłącznie chronologiczne

i uwzględnia rok rozpoczęcia pracy w szkole.

Władysława Rytka 1954 – 2002, nauczycielka geografii oraz wiedzy o Polsce

i świecie współczesnym, a w porywach języka niemieckiego i bibliotekarka.

Nauczycielka bardzo wymagająca, ale też sprawiedliwa, chyba bardzo wierzyła

w to, co mówiła, bo mówiła z pełnym przekonaniem. Zawsze przygotowana do

lekcji. Nie lubiła zarozumialstwa i chamstwa. Gdy trzeba było, podała pomocną dłoń. Do ucznia bardzo często zwracała się „serdeńko”.

Alojzy Wierachowski 1954-1975 nauczyciel wychowania fizycznego. Sport to

jego żywioł. Inicjator wielu zawodów sportowych, dbający o to, aby o szkole pisała

poznańska prasa. Zaszczepił w wielu uczniach pasję fotografowania.

Danuta Szymanowska 1954-1972 nauczycielka języka polskiego. Wielki

2 Przyjęte założenie spowodowane jest tym, że ostatnie pięć lat istnienia Technikum Kolejowego

funkcjonujące w ramach Zespołu Szkół Komunikacji zostało przeze mnie dobrze udokumentowane

w wielu opracowaniach i tam też dokładnie wymieniam obecnie uczących nauczycieli i ich osiągnięcia.

Por. „Wybrane Wydarzenia Szkolne” – Tom I-IV, Poznań 2003; „Szkolne Zeszyty Naukowe”, Poznań 2003; „Mała Kronika Szkoły”, Poznań 2004; „Kalendarium Szkolne” – Vol.. 1-4, Poznań 2004 oraz

„Przegląd Szkolny” - Tom I-VII, Poznań 2004/2005.

66


przyjaciel młodzieży, zwłaszcza mieszkańcy internatu wypłakiwali się na jej

obfitych kształtów… .

Stanisław Wójcik 1954-1971 nauczyciel przysposobienia najpierw wojskowego

a później obronnego. Przeszedł szlak bojowy.

Stefan Kowalski 1954 – 1997 nazywany „Rochem” lub „kowalem” był

kierownikiem świetlicy i nauczycielem przysposobienia do życia w rodzinie. Jego

basowy głos słyszalny był z daleka. Gdy ryknął będąc zdenerwowanym na parterze,

to na V piętrze internatu było to słychać. Dbał bardzo o kulturę zachowania się uczniów, zwłaszcza wtedy, gdy pełnili dyżur w szkole. Na lekcjach przysposobienia

odważny w prezentowaniu poglądów na sprawy seksu i środków

antykoncepcyjnych. Konsekwentny wychowawca klasy. Mistrz ceremonii

szkolnych. Na zdjęciu pierwszy z lewej jeszcze w mundurze wojskowym. ↓

Stefania Bąkowska 1954-1966 nauczycielka języka polskiego. Angażowała się

w pracę społeczną także na zewnątrz szkoły. Według stanu na dzień 31.12. 1956 r.

była członkiem Miejskiej Rady Narodowej3.

Franciszek Czajka 1955-1986 kierownik internatu i nauczyciel języka

rosyjskiego, zwany „sinu” ze względu na wschodni akcent. Znany

z organizowania cotygodniowych apeli wieczornych w internacie i nagłego

wpadania do internatu w godzinach porannych, aby sprawdzić przebieg porannej

gimnastyki. Organizator licznych spotkań z dziennikarzami, prawnikami i innymi

ciekawymi ludźmi. Dla uczniów kontrowersyjny, bo zabraniał wielu rzeczy, które

wydawały się im nielogiczne. Określany jako służbista, ale ten uczeń, który zdobył

jego zaufanie, mógł w imieniu innych wiele załatwić.

3 Kronika Miasta Poznania Rocznik XXIV (za lata 1951-1956, Poznań 1956, s. 284.

67


Aniela Materna 1955-1975 nauczycielka matematyki, bardzo cierpliwa, jej

powiedzenie to „ moi dziubdziusie, dlaczego się nie uczycie?”. Wykształciła kilku

dobrych matematyków. Na lekcji można było nawet dzięki jej tłumaczeniom wiele

zawiłości matematycznych zrozumieć. Łucja Rybarczyk 1955 – 2005 nauczycielka fizyki zwana „Rybą”. Utworzyła w

szkole spółdzielnię uczniowską „Sygnał”. Był to sklepik szkolny na własnym

rozrachunku. Usytuowany był najpierw na III piętrze, a później na pierwszym.

Najdłużej pracujący w Technikum Kolejowym wspaniały nauczyciel, człowiek

i wychowawca wielu pokoleń absolwentów. Zawsze mająca czas dla swoich

uczniów w szkole i poza jej terenem. Nie stawiała ocen niedostatecznych tylko

uczyła tak, aby nauczyć, bo taki jest cel i powołanie nauczyciela. Uważała, że

należy zawsze dawać uczniowi szansę na poprawę, ale też ucznia czasami należy

„tresować”. Bardzo systematycznie organizowała spotkania z absolwentami swoich

klas. Na zdjęciu Ł. Rybarczyk ze swoimi absolwentami Grażyna Nowakowska i Bogdan Bogacki z lat

siedemdziesiątych ↓

Franciszek Banasiewicz 1955-1972 nauczyciel śpiewu wręcz jego pasjonat.

Twórca chóru szkolnego, który obowiązkowo występował na wszystkich

uroczystościach. Przykładał wagę do perfekcji tego, co robił.

Maria Genowefa Kachlicka 1956-1981 nauczycielka historii, bardzo ciekawie

opowiadała na lekcjach, również o swoich podróżach, które popierała slajdami.

Umiała zachęcić do udziału w wykładach organizowanych przede wszystkim przez

Towarzystwo Przyjaciół Miasta Poznania. Wyrozumiała dla uczniów, rzadko

stawiała oceny niedostateczne, doceniała samodzielność uczniów.

68


Leon Klonowski 1958-1977 nauczyciel języka rosyjskiego o basowym głosie.

Zawsze w połowie lekcji robił krótką przerwę na gimnastykę dla uczniów. Na

szpulowym magnetofonie nagrywał czytanki, w czasie lekcji je odtwarzał. Można

było podczas jednej lekcji otrzymać kilka ocen niedostatecznych np. za brak

zadanie domowego, za złą odpowiedź, brak zeszytu i za całokształt.

(Na zdjęciu dwa pokolenia nauczycielek Technikum Kolejowego). ↓

Krystyna Grabska 1959-1982 nauczycielka chemii i fizyki. Nieodzownym

atrybutem była herbatka. Skora do dyskusji na różne tematy. Przeciwniczka katedry

a zwolenniczka uczniowskiej ławki. Często mieszkańcy internatu szli na przystanek

taxi, gdzie dokonywali jej rezerwacji podjeżdżając pod szkołę. Aleksander Glaza 1959-1971 nauczyciel matematyki i wicedyrektor a po

odejściu ze szkoły do 1976 nauczyciel niepełnozatrudniony. Naczelnik Okręgowego

Ośrodka Szkolenia Zawodowego DOKP w Poznaniu. Dzięki niemu przez kilka lat

techniką offsetową drukowana była gazeta szkolna „Kolejarka”.

Joanna Fibak 1961-1978 nauczycielka chemii, matka sławnego polskiego

tenisisty Wojtka Fibaka. Często uczniowie pisali na tablicy wyniki jej syna i w ten

sposób dowiadywała się o nich. Wymagająca, ale sprawiedliwa. Wszystko czasami

zależało od humoru i wyników tenisowych syna.

Stanisław Trzop 1962-1984 nauczyciel matematyki i etatowy układacz planu

lekcyjnego przy pomocy tzw. kołków. Potrafił w prosty sposób wytłumaczyć to, co

wydawało się trudne, choć dla wielu i tak trudnym pozostawało.

Maria Pawlik 1962-1974 nauczycielka języka niemieckiego. Sumienny

nauczyciel. Potrafiła tak dobrze nauczyć, że uczniowie jadący do NRD swobodnie

porozumiewali się z Niemcami.

69


Tadeusz Pietkiewicz 1963-1971, kierownik biblioteki szkolnej, przenosił ją

z zaplecza przy świetlicy do sali, w której obecnie znajduje się gabinet

pielęgniarski. Każdemu uczniowi wciskał wręcz książeczkę, jak należy się uczyć. Jadwiga Tomaszewska 1963-1974 nauczycielka języka polskiego. Wielka

humanistka. Człowiek otwartego serca.

Urszula Wachowska 1966-1985 nauczycielka języka polskiego i bibliotekarka.

Założycielka NSZZ „Solidarność” w szkole. Przeciwniczka przywożenia

dyrektorów szkoły w teczkach. Walczyła o powieszenie krzyży w szkole. Robiła

odważne wystawy polityczne w bibliotece. Po przejściu na emeryturę radna m.

Poznania pierwszej kadencji i posłanka (Na zdjęciu od lewej G. Kachlicka, B. Bilewicz,

W. Rytka, Ł. Rybarczyk i S. Kowalski).

Aleksander Talarkiewicz 1971-2004 nauczyciel języka polskiego. Twórca

sukcesów szkoły na niwie recytatorskiej, krasomówczej i teatralnej. Zdobywca

laurów w ogólnopolskich konkursach recytatorskich szkół Ministerstwa Transportu

i Gospodarki Morskiej w Szczecinie i Krakowie oraz innych konkursach, do

których należały: „Spotkania Wildeckie”, „Wierzbowy Liść”, „Sławni

Wielkopolanie” i „Złoty Semafor” oraz „Najciekawszy eksponat”. Autor adaptacji i

reżyser wielu spektakli i montaży słowno-muzycznych. Bardzo wymagający

nauczyciel, ale też efektywny w swych działaniach.

Ewaryst Stachowski 1971-1992 nauczyciel przysposobienia obronnego

i ekonomiki przedsiębiorstw nazywany był „spluwą”. Zajmował się kupnem

i sprzedażą podręczników, co we wrześniu powodowało pewien luz na lekcjach.

70


Czasami opowiadał o wojnie, gdzie tylko on słyszał nadlatujące niemieckie uboty.

Systematycznie organizował strzelania, aktywnie uczestniczył z uczniami

w zawodach z zakresu PO. Obowiązywała u niego dyscyplina wojskowa i to nie

tylko na lekcjach. Za włożenie rąk do kieszeni spodni należało te kieszenie zaszyć. Hanna Sadowska 1972-1983 nauczycielka języka polskiego i wicedyrektor.

Propagowała edukację muzyczną i teatralną. Nauczyła uczniów nie marnować czasu, dlatego jej lekcje nigdy nie były nudne. Wskazywała literaturę, którą warto

było przeczytać. Czasami ponosiły ją nerwy, ale szybko zapominała złe chwile.

Życzliwa i pomocna uczniom także w sprawach pozaszkolnych. Uważała, że w szkole

technicznej niemniej ważna jest humanistyka. Pomysłodawczyni i organizatorka

wielu kulturalnych imprez szkolnych. Irena Kępińska 1973-1989 nauczycielka języka polskiego poświęcająca dużo

czasu na analizę Biblii. Walczyła o krzyże w szkole. Nie lubiła „dziwnych”

komentarzy uczniowskich. Odważna w swych poglądach politycznych.

Urszula Sydow (Najder) 1975-2005 nauczycielka matematyki, i jako jeszcze

młoda wiekiem i stażem, szybko się denerwowała, gdy uczeń nie rozumiał tego, co

przecież dla niej było takie proste. Twarda w swych postanowieniach – gdy trzeba

było dać poprawkę, to nawet święty Boże nie pomoże. Dla niej lekcja to lekcja,

a nie pogawędki. Surowa, ale sprawiedliwa, zawsze dająca szansę uczniowi na

poprawę. Marek Kurek 1975-2004 nauczyciel wychowania fizycznego i kierownik

internatu. Był służbista, w zakresie umundurowania uczniowskiego. Na zajęcia

fizyczne odbywające się na sali KS. „Posnania”, który istnieje na Winogradach,

należało przyjechać zimą nie tylko w mundurze, ale także w ciężkim sukiennym

płaszczu. Potrafił dać taki wycisk, że na drugi dzień nie można było chodzić. Umiejętnie wyławiał talenty sportowe, efektywny trener.

Grażyna Kortus 1976-1991 nauczycielka języka niemieckiego przezywana

„Łylmą”, teoretycznie tylko ucząca, przebywająca dużo na zwolnieniach lekarskich,

często też zamykała drzwi sali lekcyjnej od wewnątrz, aby czasami

ktoś przypadkowy nie mógł wejść. Anna Krywiel 1977-2005 nauczycielka historii i przez krótki czas

wychowawczyni internatu, w którym pracowała jako niepełnozatrudniona. Każdy

uczeń wie, że jej konikiem jest postać J. Piłsudskiego. Ogromna wiedza historyczna

i dar jej przekazywania – to cechy zapamiętane przez uczniów. Otwarta na

dyskusje. Wielu jej absolwentów pokończyło Wydział Historii. Odważna w swoich

poglądach niezależnie od sytuacji

Piotr Mojzykiewicz 1979-1990 nauczyciel geografii i przysposobienia

obronnego, grotołaz. Działacz polityczny i społeczny.

Maria Krzepkowska 1982-2005 nauczycielka historii i wicedyrektorka.

Kresowianka z urodzenia. Potrafiła wyłowić talenty historyczne i przekonać ich do

udziału w konkursach z pozytywnym skutkiem. Wykształciła swojego następcę. Życzliwa dla swych podwładnych.

71


Na zdjęciu M. Krzepkowska, A. Krywiel i U. Najder w roku 1990 w Domu Kultury Kolejarza ↓

Elżbieta Waszkiewicz 1983-2005 nauczycielka języka rosyjskiego i pedagog

szkolna, a w porywach bibliotekarka. Dla niej uczniowie byli najważniejsi

i dlatego potrafiła zdobyć ich zaufanie. Uważała, że nie ma spraw, których nie

można rozwiązać polubownie. Posiadała duży takt pedagogiczny.

Adela Mroczkowska 1984-1992 choć na tzw. godzinach pracowała już na

przełomie lat 50 i 60-tych, nauczycielka geografii i kierownik świetlicy. Turystka,

która zwiedziła niemalże cały świat. Krzewiła edukację muzyczną. Barbara Zalewska 1986-1999 nauczycielka chemii i religii. Radna m. Poznania

pierwszej kadencji. Organizatorka spotkań z dziećmi z Domu Dziecka

w Wolsztynie. W okresie PRL organizowała spotkania z uczniami w swoim domu,

aby przekazywać prawdę historyczną. Odważna w poglądach politycznych.

Potrafiła wytykać błędy nawet bliskim sobie osobom, co nie zawsze się podobało.

Krystyna Ochocka 1992-2001 nauczycielka języka polskiego. To wielkiego

serca nauczyciel ukierunkowany na młodzież, a szczególnie swoich uczniów.

Potrafiła największego „głęba” przygotować do matury, bo uważała, że jej zdobycie

jest bardzo ważne. Potrafiła uczniom poświęcić przeogromną ilość czasu. Dobro

drugiego człowieka było ważniejsze dla niej, niż dobro własne. Potrafiła powiedzieć w oczy to, co myślała, ale robiła to w sposób łagodny.

72


Na zdjęciu K. Ochocka podczas próbnego egzaminu dojrzałości

3. Nauczyciele przedmiotów zawodowych Marian Kopeć 1954-1990 nauczyciel przedmiotów ekonomicznych

i ruchowych. W latach 1981-1982 dyrektor szkoły. Ceniony za wiedzę nie tylko teoretyczną, ale także praktyczną, ponieważ pracował na kolei m.in. jako dyżurny ruchu. Będąc już na

emeryturze obronił na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu doktorat, który był jego

marzeniem.

Bolesław Bilewicz 1954-1981 nauczyciel przedmiotów kolejowych i pracowni

technicznej, której był twórcą. Współorganizator szkoły w Poznaniu. Zawsze

chodzący w białym „kitlu”. Inżynier, ale pasjonat humanistyki, znawca lektur

szkolnych. Wróg ściągania na sprawdzianach. Zwolennik ciszy na lekcjach. W ręku

zawsze pęk kluczy, które czasami wprawiał w ruch. Jego koronne pytanie,

„Dlaczego resor jest taki, jaki jest, a jeżeli jest taki to, jaki i dlatego dlaczego?”.

Lubił, gdy uczniowie zadawali pytania, a sprawozdania były kolorowe.

Wymagający wychowawca klasy. Liczyła się u niego terminowość. Wywoływał

wokół siebie uczniowski strach.

Ryszard Sykulski 1954-1984 nauczyciel teoretycznych przedmiotów

mechanicznych. Nosił czarny garnitur, płaszcz i melonik, dlatego nazywany był

gangsterem. Preferował system referatów prowadzonych przez uczniów. Za brak

systematyczności w nauce można było wykupić się prospektami samochodowymi,

które zbierał albo żywymi kwiatami. Dlatego w jego sali lekcyjnej było mnóstwo

kwiatów. Za przewinienia należało społecznie popracować przy szkolnym

samochodzie, który był jego pasją. Opiekował się kursem prawa jazdy.

73


Na zdjęciach egzaminy dyplomowe na kierunku Ruch i Przewozy Kolejowe i w zawodzie technik

ekonomista w 1992 r.


Aleksander Kruszelnicki 1955-1982 nauczyciel przedmiotów elektrycznych

i prowadził pracownię elektryczną. Specjalista w swojej dziedzinie. Przeszedł szlak

bojowy I Armii Wojska Polskiego. Był ciężko ranny.

Roman Lewandowski 1955-1981 nauczyciel przedmiotów ekonomicznych

i dyrektor szkoły.

Wanda Pazda 1958-1971 nauczycielka rysunku odręcznego. Prowadziła

wspaniały zespół plastyczny.

Zenon Buczkowski 1959-1987 nauczyciel przedmiotów budowlanych. Wpajał

wartości moralne. Współtwórca pracowni drogowej w szkole. Po przejściu na

emeryturę nadzorował szkolne prace remontowo-budowalane. Wspaniały

gawędziarz o bardzo dużej wiedzy ogólnej.

Edmund Mela 1959-1990 nauczyciel dochodzący, uczył zawodowych

przedmiotów ruchowych.

Antoni Runowski 1960-1992 nauczyciel przedmiotów drogowo-mostowych. To

starej daty inżynier, bardzo sumienny i dokładny. W zasadzie nie stawiał ocen

niedostatecznych. Jego absolwenci zostali tak przygotowani, że będąc na studiach

kierunkowych nie mieli żadnych problemów z przedmiotami zawodowymi. Serwacy Ciesielski 1963-1980 nauczyciel przedmiotów elektrycznych. Gdy się

zdenerwował, to nie przebierał w słowach. Był wyrozumiały.

Janusz Gośliński 1963-1987 nauczyciel dochodzący, uczył przedmiotów

mechanicznych. Określany jako służbista, tzn. lekcja to

lekcja.

Stefan Węclewski 1965-1981 nauczyciel dochodzący, uczył przedmiotów

kolejowych – konstruowanie rozkładów jazdy. Nie można było nic naciągnąć, wystarczyło tylko jedno jego spojrzenie na wykres i już było wiadomo, że

obliczenia są źle wykonane. Znawca historii miast.

74


Władysław Jakobsze 1969-1992 nauczyciel dochodzący, uczył przedmiotów

kolejowych mechanicznych. Fachowiec w swojej dziedzinie.

Witold Kubiś 1969-1982 nauczyciel rysunku technicznego nazywany „chłopiec”,

ze względu na kontaktowanie się z uczniem – „niech chłopiec podejdzie”. Bardzo

luzacki stosunek do zastanej rzeczywistości. Posiadał rentgena w oczach, jeżeli

chodzi o ściągi.

Zdzisław Jaranowski 1974-1994 nauczyciel dochodzący, uczył przedmiotów

kolejowych elektrycznych.

Bogdan Bresch 1976-1994 nauczyciel dochodzący, uczył przedmiotów

kolejowych drogowych.

Gabriela Jóźwicka 1977-2005 nauczycielka kolejowych przedmiotów

mostowych i mierniczych. Uczyła „zakuwania łbów” nie tylko przez uczniów.

Matczyne podejście do uczniów. Ceniona za swoją fachowość. Zdzisław Kustoń 1982-2005 nauczyciel kolejowych przedmiotów

mechanicznych. Potrafił teorię poprzeć zawsze praktyką. Do ucznia podchodził jak

ojciec, gdzie należało zganić to zganił nie przebierając w słowach, a gdzie

pochwalić to pochwalił. Turysta, zawsze skory do wyjazdu z uczniami na

wycieczkę. Jerzy Krzymiński 1983-1989 dyrektor szkoły i nauczyciel przedmiotów

mechanicznych. Wprowadził do szkoły komputery i kierunek ekonomiczny.

Zorganizował 30-lecie istnienia Technikum Kolejowego w Poznaniu i walczył o to,

aby szkoła miała Patrona w osobie Hipolita Cegielskiego. Dyrektor, który sam

niejednokrotnie dokonywał drobnych napraw. Dyrektor indywidualista.

Antoni Jakubowski 1986-2004 wiecedyrektor i nauczyciel przedmiotów

kolejowych ruchowych. Kierował kursem prawa jazdy. Bardzo wymagający, ale

sprawiedliwy. Uczniowie po dzwonku na lekcję przed klasą, stali wręcz na

baczność.


4. Pracownicy administracji i obsługi Szkoła to nie tylko sala lekcyjna i nauczyciel. Szkoła to także grono pracowników

dbających o to, aby zawsze było czysto, aby w terminie zostało wypłacone

stypendium lub zapomoga. Aby nie brakowało środków czystości, pomocy

dydaktycznych itp. itd., aby nic nie ginęło, a wszyscy czuli się dobrze.

Pierwsze kroki, jakie robi potencjalny kandydat do szkoły kierowane są do

sekretariatu, ponieważ najbardziej kompetentną osobą jest sekretarka. Przez

kilkadziesiąt lat tę funkcje pełniła pani Janina Zieleń, a później Honorata

Nabagło. Na tym stanowisku rotacja była dosyć duża. Przewinęło się kilka

sekretarek.

Serce szkoły można powiedzieć to księgowość. To tu i tylko tu wiadomo iloma

pieniędzmi dysponuje szkoła i na co można liczyć w przypadku chociażby zakupu

pomocy dydaktycznych. Liczba pracowników księgowości też oczywiście była

zmienna. Najdłużej głównymi księgowymi były panie: Sabina Mencel i Regina

Kostrzewska. Funkcję zaś zastępcy księgowego pełnił pan Józef Ciarkowski.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że od samego początku administracja szkoły

mieściła się na pierwszym piętrze, w tych samych pomieszczeniach, co dzisiaj,

jednak z pewnymi modernizacjami i przesunięciami, które nastąpiły w latach

dziewięćdziesiątych. W miejscu dzisiejszego gabinetu dyrektora znajdowały się pomieszczenia dla sekretarza szkoły, referenta administracyjnego i kierownika

gospodarczego. Gabinet zaś dyrektora mieścił się w obecnym pomieszczeniu nr

12a. Natomiast pomieszczenie nr 13 było przedzielone, ponieważ oprócz

księgowości mieścił się także gabinet kierownika internatu (Na zdjęciu panie

z administracji szkoły – początek lat siedemdziesiątych). ↓

Kasjerkami szkoły w jej historii były panie: Maria Leśniewicz i Aleksandra Turtoń. Musimy pamiętać, że do lat dziewięćdziesiątych na terenie szkoły istniał

internat, no i każdy uczeń kilka razy otrzymywał umundurowanie, co powodowało,


że byli potrzebni dodatkowi pracownicy. Dlatego długoletnimi referentami były:

Monika Bajon, Julia Graczyk i Danuta Mencel zaś zaopatrzeniowcem był Piotr

Maniszewski. Nadzór nad pracownikami administracji i obsługi mieli kierownicy

gospodarczy. Najdłużej tę funkcje pełniły: Danuta Pilarczyk i Barbara Rabęda.

Od kilku lat funkcję kadrowca pełni pani Maria Żukowska. ↓

(Na zdjęciu na pierwszym ←planie pani Turtoń, w głębi pani Bajon – 1976 r.).

O czystość w Technikum

Kolejowym dbały

sprzątaczki. To

stanowisko było

niestety bardzo

rotacyjne, co też powodowało, że

sprzątaczek przewinęło się ponad 30. Najdłużej w TK pracowały jednak panie:

Zofia Wichłacz i Helena Drożdż oraz nieco młodsze stażem Jadwiga Pilaczyńska, Małgorzata Hoffmann i Maria Kulas.

Był okres, gdzie praca tych pań zaczynała się już o godzinie 4 nad ranem,

zwłaszcza wtedy, gdy szkoła była dwuzmianowa. Od kilku lat pracują od godz. 5.30

a popołudniami pełnią tylko dyżury.

Na koniec wspomnieć należy o palaczach, bo przecież ogrzewanie gazowe

istnieje dopiero od połowy lat dziewięćdziesiątych. Wcześniej było ogrzewanie

węglowe i część piwnic przeznaczona była na zapas węgla i ziemniaków dla

internatu. Długoletnimi palaczami byli panowie: Nemezjusz Kasztelan i Wawrzyn

Wiśniewski.

Dopiero od 2004 roku szkoła w nocy nie jest chroniona przez portierów, tylko przez

zewnętrzny monitoring systemem alarmowym przez firmę ochraniarską. Wcześniej

dyżury całodobowe pełnili portierzy. Większość z nich to już starsze osoby zarówno

kobiety jak i mężczyźni, wielu to emerytowani pracownicy PKP. To też powodowało, że rotacja tej kadry szkoły była dosyć duża. Po kilka lat na tym


stanowisku przepracowały następujące osoby: Kazimiera Sas, Anna Kubiak,

Franciszek Godlewski, Henryk Lisiecki, Lucjan Maślankiewicz i Wacław

Ratajczak. Obecnie portierzy są etatowi: Małgorzata Chruścińska i Henryk

Krajewski. Do 1996 roku na terenie szkoły zawsze przebywali dozorcy, którzy

mieli tu mieszkanie. Znajdowało się ono na pierwszym piętrze w miejscu, gdzie

obecnie znajduje się gabinet psychologa szkolnego (pokój nr 10) oraz gabinet

pielęgniarski4.

Do 1980 roku szkolnymi dozorcami byli: Irena i Oskar Smolni, a później Jan

i Elżbieta Cielma. Funkcje woźnej i rzemieślnika pełnili Bronisława i Józef

Staniak, a kierowcy do dnia dzisiejszego Aleksander Michalak. Obecnie starszym

rzemieślnikiem jest Krzysztof Żarnowiecki. Jedno jest pewne, że od samego początku istnienia Technikum Kolejowego

pracownicy administracji i obsługi oraz nauczyciele traktowani byli tak samo. (Na

zdjęciu pracownicy i nauczyciele podczas uroczystości związanych z Dniem Nauczyciela – początek lat

siedemdziesiątych). ↓

Grono to można powiedzieć, stanowi jedną dużą rodzinę, co nie oznacza, że nie

ma sporów i dyskusji na różne tematy. (Na zdjęciach jedna ze współczesnych imprez

pracowników administracji i obsługi zorganizowana przez panie bibliotekarki). ↓

4 Jeszcze w latach pięćdziesiątych w miejscu gabinetu lekarskiego było mieszkanie dyrektora szkoły,

a wejście do niego było od strony bramy.

78


5. Uczniowie i absolwenci Technikum Kolejowego Nigdy w dotychczasowej historii Technikum Kolejowego nie przeprowadzono

kompleksowych badań dotyczących pochodzenia społecznego uczniów. Jedno

można jednak powiedzieć, że w zasadzie do końca XX wieku ponad 80% uczniów

miało pochodzenie robotnicze, a wielu z nich wywodziło się z rodzin kolejarskich.

W Technikum Kolejowym uczyli się ich dziadkowie, rodzice, rodzeństwo i inni

członkowie rodzin. To tylko może świadczyć o wielkości szkoły, bo „do złej szkoły

się nie wraca”.

Ponadto wielu absolwentów TK zostało jej nauczycielami i to zarówno etatowymi

jak i dochodzącymi. Należy tu wymienić: Agnieszkę Brych (Kandulska),

Antoniego Jakubowskiego, Jerzego Janickiego, Zdzisława Kustonia, Marka Nowaka, Ryszarda Pyssę, Bogdana Brescha, Andrzeja Szymaniaka.

Pracownikami administracyjnymi zostały: Aleksandra Turtoń (Smelka)

i Honorata Nabagło (Dąbrowska), Grażyna Thart.

Uczniowie TK zawsze bardzo aktywnie uczestniczyli w imprezach ogólno

poznańskich, a nawet ogólnopolskich. Można powiedzieć, że było ich pełno

wszędzie. Tam, gdzie obowiązywał jakiś strój, zawsze byli widoczni ze względu na

umundurowanie w kolorze granatu5. (Na zdjęciu jeden z ostatnich modeli mundurowego stroju

szkolnego-Izba Tradycji). ↓

5 Były to zarówno bluzy jak i marynarki, spodnie obowiązkowo z „kantem”, krawaty, niebieskie lub białe

koszule, trzewiki i czapka, a zimą sukienne długie płaszcze. Zob. I. Dachtera, Klasa bez fartuszka,

„Magazyn Dziewczyny i Chłopaka” nr 36 (192) z 24.09.1998 r., s. 6-7.

79


Obecnie jest to strój szkolny składający się z niebieskiej lub białej koszuli,

czarnych lub granatowych spodni z kantem (spódnic) oraz krawata z logo szkoły.

Tak jak w każdej innej szkole również w Technikum Kolejowym byli uczniowie

bardzo dobrzy, przeciętni i słabi, ale jedno jest pewne, każdy z nich jakoś radzi

sobie zarówno w życiu osobistym jak i zawodowym. Wielu zajmowało i zajmuje

ważne kierownicze stanowiska i to nie tylko w jednostkach organizacyjnych PKP,

ale także w organach rządowych i samorządowych. Trudno jest dzisiaj wymienić nazwiska wszystkich uczniów, którzy zapisali się bardzo pozytywnie na kartach

historii szkoły, a zwłaszcza tych, którzy szkołę kończyli kilkadziesiąt lat wstecz.

Prawda jest również taka, że wielu absolwentów, którzy w szkole niczym tak

naprawdę się nie wyróżniali, to dopiero później zrobili kariery zawodowe i co

ważne nie zapominają, z jakiej szkoły się wywodzą, a wręcz przeciwnie głośno

o tym mówią. Byli wśród nich tacy, którzy zdobywali laury w konkursach, olimpiadach

i zawodach sportowych, ale byli i tacy, którzy pozostawili po sobie trwałe ślady

poprzez działalność społeczną na rzecz szkoły i swoich kolegów.

Do absolwentów Technikum Kolejowego, którzy przynieśli i przynoszą chlubę szkole, z których szkoła jest dumna, należy zaliczyć: Henryka Szumskiego, który

był szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Lidię Dudziak i Stefana

Antkowiaka radnych m. Poznania kadencji 2002/20066, Adama Ziajskiego - już w

szkole przejawiał talent poetycki7, a obecnie jest założycielem i kieruje teatrem

„Strefa Ciszy”, Tadeusza Pawlaczyka byłego Komendanta Wojewódzkiego Policji

w Lesznie i Poznaniu. Jacka Wieczorka poznańskiego rapera znanego jako Owal,

Leszka Wojtaszaka aktora teatralnego i filmowego, Macieja Siudę adwokata,

Jana Kaczmarskiego operatora filmowego.

Joanna Budzińska, Jadwiga Serafin, Izabela Strojna to sportsmenki

reprezentujące szkołę w pływaniu, szachach, tenisie stołowym i kręglach.

Marcin Waraczewski zajął I miejsce w pierwszym Ogólnopolskim Konkursie

Ortograficznym szkół podlegających Ministerstwu Transportu i Gospodarki

Morskiej „Dyktando na medal”, który odbył się 19 kwietnia 1996 r. w Zespole

Szkół Kolejowych w Warszawie. Na tym samym konkursie Marek Bobrowski,

otrzymał wyróżnienie, a w następnych latach to on zostawał laureatem tego

konkursu.

30 kwietnia 1995 roku Andrzej Boguta został finalistą Ogólnopolskiej II

Olimpiady Wiedzy o Prawach Człowieka. Nagrody w dziedzinie krótkofalarskiej

zdobywali Krzysztof Każmierczak, Kamil Kaszubowicz i Krzysztof Schuster.

Reprezentowali klub SP3 YTK8.

6 Zob. „Kronika Miasta Poznania-W kręgu katedry”, Nr 1/2003, s. 450-451. 7 Jego wiersze publikowane były w szkolnej gazecie. Zob. „Kolejarka-październik 88”, s. 3; „Kolejarka-

listopad 88”, s. 10; „Kolejarka-styczeń 89”, s.14. 8 A. Szymczak Pierwsi na krótkich falach „Gazeta Poznańska” z 25.02.1997 r.

80


W okresie istnienia techników kolejowych w Polsce bardzo aktywna była

współpraca między młodzieżą, zwłaszcza na niwie sportowej i organizacji

konkursów, w których nasi uczniowie brali udział. W roku 1998 na IX

Ogólnopolskim Turnieju Wiedzy o Kolei w Krakowie, gdzie wiodącym tematem

była postać Ernesta Malinowskiego, drużyna w składzie Mikołaj Gmurowski, Hubert Kabaciński i Andrzej Klauza zajęła II miejsce tuż za gospodarzami.

W Turnieju startowały aż 22 reprezentacje9.

W tym samym roku Artur Olejniczak i Michał Jadwiszczok stali się laureatami

wyróżnienia w konkursie historycznym zorganizowanym przez Ośrodek Karta za

film o wydarzeniach czerwcowych 1956 r10

.

Maciej Stebach w roku 2002 otrzymał I nagrodę w konkursie „Wielkopolska

wczoraj i dziś” za pracę pt. „Powstanie Wielkopolskie”.

Tomasz Nowak, Marcin Pflanz i Michał Jesionowski zostali finalistami

Olimpiady Naukowej Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania w Poznaniu

„Cyberindeks 2002”, a dodatkowo M. Pflanz otrzymał indeks i stypendium tej

szkoły11

. Sytuacja powtórzyła się w roku 2004, kiedy to Olimpiadę wygrał

Bartłomiej Manszewski. Uczniowie bardzo aktywnie zaangażowali się w tworzenie Szkolnego Klubu

Europejskiego i zorganizowali seminarium popularno-naukowe o UE12

, a ponadto

pierwsi uczniowie: Kinga Francuzik, Kamil Jackiewicz i Błażej Nowacki, byli

uczestnikami projektu pt. „Symulacja obrad Rady Unii Europejskiej”, która

pozwoliła zapoznać się z pracą i zadaniami takiej Rady. Organizatorem był Ośrodek

Badań i Edukacji Europejskiej UAM13

.

Wspominałem już wyżej, że uczniowie zajęli II miejsce w ogólnopolskim

konkursie wiedzy, o E. Malinowskim14

. Ta informacja jest o tyle istotna, ponieważ 9 lipca 1999 roku w 100 rocznicę śmierci Ernesta Malinowskiego odsłonięty został

w Peru, na przełęczy Ticlio15

jego pomnik. Jest to najwyżej położony pomnik na

świecie, bo na wysokości 4818 m n.p.m., a na nim widnieje napis ESCUELA

MEDIA TECNICA DE FERROCARRIEL POZNAŃ, co znaczy Technikum

Kolejowe w Poznaniu. Jak to się stało? Otóż uczniowie szkoły włączyli się w zbieranie funduszy na pomnik i promowanie dzieła E. Malinowskiego, a w

dowód uznania Komitet Honorowy budowy postanowił umieścić na cokole nazwę szkoły

16.

9 J. Grudzień, Wielka gra Krakowa, „Nowe Sygnały” Nr 26 z 28.06.1998 r., s. 27. 10 Zob. Dwadzieścia pięć minut historii, „Gazeta Poznańska” Nr 138 z 15.06.1998 r. 11 Zob. K. Sklepik, Cyberindeksy rozdane, „Gazeta Poznańska” Nr 94 z 22. 04. 2002 r. 12 Zob. J. Malicka, O seminarium popularno-naukowym. Unia Europejska, [w:] M.G. Nowak (red.)

„Wybrane Wydarzenia Szkolne” Tom II, Poznań 2003, s. 15-16. 13 K. Labrenz, Klub Europejski w Zespole Szkół Komunikacji w Poznaniu, tamże s. 34-35. 14 Wielkiemu budowniczemu poświęcono piękna monografię. Zob. D. Bartkowiak Ernest Malinowski

konstruktor kolei transandyjskiej, Poznań 1996, ss. 306. 15 M. Nowak, Kolej naprawdę podniebna, „Gazeta Poznańska” Nr 144 z 22.06.1998 r. 16 R. Pyssa Pamięci wielkiego inżyniera, „Otwarta Szkoła” nr 12 (75) – XII – 1999, s. 7.

81


Bardzo aktywni nasi uczniowie byli podczas Ogólnopolskich Warsztatów

Dziennikarskich zorganizowanych w 1998 roku przez redakcję szkolnej gazety

„Odjazd”, które zorganizowane zostały dla redaktorów szkolnych gazet

wychodzących w technikach kolejowych w całej Polsce.

Wspominałem już w rozdziale pt. „Okres gierkowski” o prężnej działalności

PTTK Teraz pragnę tylko dodać, że od 1984 roku organizowane są cykliczne

ogólnoszkolne rajdy „Lokomotywą w las”, które odbywały się najpierw

w pierwszym Dniu Wiosny, a obecnie w Międzynarodowym Dniu Dziecka. Zawsze

jest na mecie wojskowa grochówka i zawody sportowe. X jubileuszowy rajd szkoły

„Lokomotywą w las” odbył się 21 marca 1994 roku, a jego meta była

w Kobylnicy.

Obecnie od kilku już lat opiekę sprawuje mgr Iwona Agacińska, która przez ten

cały okres wraz z uczniami uczestniczy w Ogólnopolskim Rajdzie Zimowym

Kolejarzy do Kobylnicy. O prestiżu tego rajdu może świadczyć chociażby to, że

jego organizatorami jest Urząd Marszałkowski w Poznaniu i Dyrekcja Generalna

PKP. Wielu z nich jest przodownikami turystyki pieszej17

. Zawsze w Konkursie

Turystycznym organizowanym na mecie tego rajdu zajmujemy czołowe miejsca.

Małe wprawdzie grono uczniów aktywnie brało udział w działalności Pro

Sinfoniki, ale za to bardzo aktywnie. Należy tu wymienić uczniów pełniących

najdłużej funkcje prezesów, a jednocześnie za ich prezesury szkoła otrzymywała

liczne nagrody. Byli to: Marita Dobrogowska, Katarzyna Kłopocka i Paweł

Książkiewicz18. Częstym gościem dzięki nim był też prezes prezesów Alojzy

Andrzej Łuczak19.

Pisałem już o tym, że na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych

w Technikum wystawiano najwięcej spektakli teatralnych i montaży słowno-

muzycznych. Do największych szkolnych aktorów należeli: Małgorzata Buerger,

Grażyna Miężał, Monika Napieralska, Mirosław Boiński, Tomasz Borowski,

Romuald Byliński, Andrzej Chojnacki, Witold Jakubowski, Robert Kordzielewski, Tomasz Leymann, Jakub Mazurek, Piotr Nowak, Grzegorz

Pertek, Robert Perz, Marek Pięta, Maciej Siuda, Andrzej Staniszewski

i Leszek Wojtaszak. To oni zdobywali laury w ogólnopolskich konkursach

recytatorskich szkół MTiGM w Szczecinie i Krakowie oraz innych konkursach

recytatorskich i krasomówczych, do których należały m.in.: „Spotkania Wildeckie”,

„Wierzbowy Liść”, Sławni Wielkopolanie” i „Złoty Semafor”, Gerard Blaszka zaś zwyciężał w konkursie „Najciekawszy eksponat”. Izabella Tomczak - szkolna

poetka zostaje laureatką konkursu „Złote pióro”. To przecież w szkole technicznej duży

sukces.

17 Por. Kobylnica ′ 99, „Nowe Sygnały” nr 18 z 2.05.1999 r. 18 Szerzej A. Potulski (red.), „Ze skarbnicy Pro Sinfoniki”, Ars Nowa, Poznań 1997, s. 149, 238, 365,

290. 19 Bardzo aktywnie nasi uczniowie wypowiadali się na łamach Zeszytów Muzycznych dokumentujących

działalność poszczególnych klubów.

82


Na zdjęciach gen. Henryk Szumski na spotkaniu z młodzieżą w świetlicy oraz w otoczeniu uczniów klas

maturalnych Technikum Kolejowego. ↓

83


(Na zdjęciu mgr A. Wierachowski ze swoimi uczniami na pochodzie pierwszomajowym) ↓

Od ponad 30 lat istnieje współpraca

z Domem Dziecka w Wolsztynie, który

do lat dziewięćdziesiątych podległy był

PKP. Każdego roku w okresie

poprzedzającym święta Bożego

Narodzenia, uczniowie poszczególnych

klas organizują zbiórkę pieniędzy na

prezenty dla tych dzieci, które wręczane są w naszej szkole, a ponadto zaproszeni

goście uczestniczą w programie artystycznym

84


przygotowanym przez naszych uczniów i we wspólnym śpiewaniu kolęd.

Uczniowie zawsze bardzo aktywnie angażowali się w promocję szkoły poprzez

udział w „otwartych drzwiach”, targach edukacyjnych, przygotowywanie projektów

folderów i prezentacji multimedialnych. Szkoła promowała się także poprzez

kuratoryjne informatory, prasę, radio i telewizję. Na koniec warto powiedzieć o kilku ciekawostkach. Otóż przez wiele lat uczniowie TK

pomagali w organizacji i sprawnej obsłudze uroczystości i imprez związanych z obchodami

Święta Kolejarzy. Od czerwca 1995 roku Dzień Sportu Szkolnego, który przypada zawsze na

przedostatni dzień pobytu w szkole odbywa się w Poznańskim Ośrodku Sportu i Rekreacji,

a przedtem na stadionie Klubu Sportowego „Energetyk”. Od lat siedemdziesiątych prawie do

końca dziewięćdziesiątych uczniowie uczestniczyli w letnich obozach przysposobienia

obronnego organizowanych przez Technikum Kolejowe w Skarżysku Kamiennej. Aby

mobilizować uczniów do tego, żeby nosili przepisowo mundury w szkole, odbywały się przeglądy mundurowe20.

Zawsze byli chłonni wiedzy, dlatego w ramach realizowanego od kilku lat

projektu „Sami dla Siebie” uczestniczyli w różnych wykładach organizowanych na

terenie szkoły, czy też przez poznańskie wyższe uczelnie lub inne instytucje.

Gościliśmy tez młodzież z innych szkół polskich i zagranicznych. ↓

20 Musimy pamiętać, że do połowy lat 90-tych uczeń musiał przyjść do szkoły już w pełnym

umundurowaniu, dopiero później można było przebierać się w szatni. Jednak zawsze na lekcji

obowiązywało umundurowanie, a dzisiaj strój szkolny.

85


6. Prymusi i medale szkoły Wielu naszych uczniów otrzymywało liczne nagrody i stypendia przyznawane

przez kuratorów i premierów. Warto tu wymienić chociażby Agnieszkę Kandulską, Jacka Majcherczaka, Witolda Jurgę, Krzysztofa Walkowiaka,

Łukasza Starostę, Pawła Skotarczyka, Szymona Piotrkowskiego.

Kilkudziesięciu

uczniów za

szczególne zasługi na

niwie naukowej,

artystycznej,

sportowej

i społecznej

otrzymało najwyższe

szkolne odznaczenie

szkolne „Medal

Technikum

Kolejowego”.

Wręczany jest

zawsze podczas

uroczystości

pożegnania uczniów

klas maturalnych. To

oni jako pierwsi są wywoływani

i z rąk dyrektora

odbierają to

odznaczenie. Trudno

wymienić wszystkich, dlatego

wymieniam nazwiska

tych absolwentów

Technikum

Kolejowego, którzy

ten medal otrzymali

w dwóch ostatnich

latach Byli to: Piotr Zaworski, Dawid Majchrzak, Bartłomiej Manszewski,

Tomasz Wiśniewski, Damian Stasiak, Maciej Stebach21. Oczywiście oprócz

medalu otrzymywali także w nagrody książkowe i dyplomy. Opiekunowie kół

i klubów zawsze pamiętali o swoich najaktywniejszych uczniach i w ten sposób im

dziękowali.

21 Medal ten otrzymywali także uczniowie liceum ogólnokształcącego i liceum profilowanego. Po

wygaśnięciu Technikum Kolejowego należy więc ustanowić nowy medal.

86


7. Absolwenci Technikum Kolejowego w latach 1997-2005 Kompleksowy spis absolwentów dokonany został w roku 1996. Obejmował także

absolwentów jeszcze z Kutna, którzy nie są brani pod uwagę w niniejszych obliczeniach.

Wynika z niego, że od 1955 do 1996 roku Technikum Kolejowe ukończyło 4809

absolwentów, w tym absolwenci systemu eksternistycznego i wieczorowego. Natomiast lata

1997 – 2005 przedstawione zostały w tabeli poniżej. Rok Specjalność Ilość absolw.

1997

Ruch przewozy kolejowe (R i PK)

Trakcja elektryczna (TE)

Automatyka sterowania ruchem kolejowym (ASRK)

Drogi i mosty kolejowe (D i MK)

24

9

18

16

1998

TE

D i MK

Radiokomunikacja (RK)

27

25

26

1999

R i PK

TE

D i MK

RK

Systemy komputerowe (SK)

21

26

26

26

29

2000

R i PK

TE

D i MK

RK

SK

24

23

17

27

23

2001

R i PK

TE

RK

SK

25

24

26

28

2002

R i PK

TE

D i MK

RK

SK

23

21

25

26

27

2003

R i PK

TE

D i MK

SK

24

23

19

27

2004

R i PK

TE

D i MK

SK

22

25

25

52

2005

TE

D i MK

SK

16

27

84

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w roku 1997 Technikum Kolejowe ukończył ostatni

rocznik kierunku automatyka sterowania ruchem kolejowym, w roku 1998 tytuły technika

otrzymali pierwsi absolwenci radiokomunikacji, a w roku 1999 mury szkoły opuścili pierwsi

absolwenci systemów komputerowych. Natomiast rok 2004 był rokiem, w którym mury

szkoły opuścili ostatni absolwenci kierunku ruch i przewozy kolejowe. Tak więc w ostatnich

latach abiturienci upuszczali Technikum Kolejowe z tytułem technika: transportu

kolejowego, elektryka, budownictwa, automatyka, elektronika i informatyka.


W 1997 r. na placu A. Mickiewicza przy Poznańskich Krzyżach Mirosław

Michalak uczeń klasy czwartej Technikum Kolejowego wręczył Papieżowi dary.

88


8. Rada Rodziców Nieodzownym warunkiem dobrego funkcjonowania szkoły jest aktywny udział

w niej rodziców. Rozumiem przez to stały kontakt rodziców z wychowawcami klas,

udział w spotkania śródsemestralnych i semestralnych oraz aktywny udział

w pracach szkoły. Oczywiście na przestrzeni ostatnich 51 lat ta współpraca była

różna, choć należy stwierdzić, że frekwencja na spotkaniach z wychowawcami

wynosiła z reguły ponad 90%.

Trudno, aby na co dzień rodzice uczestniczyli w procesie dydaktyczno-

wychowawczym, organizacyjnym i pozalekcyjnym, dlatego te zadania przejmuje

samorząd rodziców nazywany najpierw Komitetem Rodzicielskim, a później Radą Rodziców. Jest to organ składający się z Prezydium rady i członków, którzy

reprezentują poszczególne klasy.

Spotkania odbywają się raz w miesiącu i uczestniczą w nich nie tylko rodzice, ale

też dyrekcja szkoły, nauczyciele i uczniowie.

Kompetencje są dosyć znaczne łącznie z wystawianiem opinii nauczycielom

w ich awansie zawodowym. Rada organizuje wpłaty na fundusz Rady Rodziców,

z którego następnie finansuje pracę kół i klubów zainteresowań oraz imprezy

szkolne, takie jak: rajd szkolny, dzień sportu, zajęcia fakultatywne. Udziela także

jednorazowych zapomóg najbiedniejszym uczniom.

Bardzo aktywnie rodzice brali udział w studniówkach zwłaszcza, gdy odbywały

się w szkole oraz podczas egzaminów dojrzałości, w przygotowywaniu posiłków.

Rodziców tez nigdy nie zabrakło podczas uroczystości związanych z Dniem

Nauczyciela i pożegnaniem maturzystów.

Przez ostatnie trzy lata przewodniczącą RR była pierwsza w historii Technikum

Kolejowego kobieta pełniąca tę funkcję aż przez trzy kadencje Pani Teresa

Wiaderna.

Przewodniczącymi RR w latach 1976-2002 byli: Władysław Dziwisz, Wiesława

Seged, Feliks Woźniak, Tadeusz Rełkowski, Józef Adamek, Achilles Bielawowski, Seweryn Matecki, Jerzy Korbik, Henryk Sieczka, Ryszard

Narożny, Włodzimierz Graczyk, Paweł Napieralski. W ostatnich latach istnienia

Technikum Kolejowego przez kilka kadencji funkcję wiceprzewodniczącego pełnił

Pan Wiesław Matysek zaś wieloletnim skarbnikiem była Pani Grażyna

Kucharska. Bardzo często rodzice aktywnie pracowali przez cały okres pobytu dziecka

w szkole, czyli nawet przez pięć lat. Wielu z nich wykonywało różne prace

malarskie i naprawcze, a także dodatkowo wspierało szkołę finansowo.

W ostatnich latach roczna składka na rzecz Rady Rodziców, która jest w pełni

dobrowolna, wynosi 150 złotych rocznie. 40% wpłaconej kwoty przez każdego

ucznia, wraca z powrotem do niego, poprzez dofinansowanie imprez klasowych,

w których bierze udział.

89


Na zdjęciu ostatni Dzień Nauczyciela w ZSK -Technikum Kolejowym w 2004 r., życzenia składa i

przemawia Teresa Wiaderna. ↓

90

Technikum Kolejowe w Poznaniu – Wybrane formy aktywności uczniowskiej

Lekcja „Części maszyn”- od lewej J. Hurej, M. Nowak i M. Tomaszyk z klasy 3B

Uczestnicy zlotu młodzieży w nowych stalowych mundurach w 1974 roku

91

Część druga

Documents

Transcript of Część druga