M iejska B ib lio teka P ubliczna w K rakow ie

BIULETYNINFORMACYJNOINSTRUKCYJNY

Kraków Rok 1991 Nr 1/165

Zespół redakcyjny

TERESA BIEŃKOWSKA ANNA JAWORSKA MARIA PIENIĄŻEK ZOFIA ROGOWSKA KRYSTYNA STRZELECKA ALINA ŚMISZKIEWICZ EWA WARGOWSKAJÓZEF ZAJĄC - przewodniczący

Redaktor

STANISŁAW KASZYŃSKI

Projekt okładki

ZYGFRYD GARDZIELEWSKI

BIULETYN INFORMACYJNO-INSTRUKCYJNY MBP w Krakowie ukazuje się w marcu, maju, październiku i grudniu, i jest wydawa- ny we współpracy z Wojewódzką Biblioteką Publiczną im. J. Słowackiego w T a r n o w i e

R e d a k c j a :31-004 Kraków, Plac Wszystkich świętych 6, tel.: 212 151

Maszynopis: JANINA SZELEREWICZ; matryce, druk i oprawa: JACEK SZCZĘSNOWICZ, SŁAWOMIR CZECHOWSKI,MICHAŁ STEPANIAK MBP KRAKÓW-PRACOWNIA MAŁEJ POLIGRAFII nr 19/91; 400 egz.

J ÓZEF ZAJĄC MBP Kraków

ANALIZA DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH W KRAKOWIE I WO J. KRAKOWSKIM W 1990 R.

1 . U w aru n k o w an ia . S f e k t y d z i a ł a l n o ś c i b i b l i o t e k p u b l i c z ­n y c h w K rak o w ie i w o je w ó d z tw ie w 1990 r o k u , p r z e d s ta w io n e w t a b e l a r y c z n y c h z e s t a w i e n ia c h s z c z e g ó ło w y c h i i c h o p i s a c h o r a z w z b io rc z y m z e s t a w i e n iu w sk a ź n ik ó w , t r z e b a r o z p a t r y ­w ać z dw óch p unk tów w id z e n ia : z j e d n e j s t r o n y ja k o k o n ty ­n u a c ję d z i a ł a ń c e lo w y c h , z m ie r z a ją c y c h do z o p ty m a liz o w a ­n i a u s ł u g b i b l i o t e c z n o - c z y t e l n i c z y c h , in f o r m a c y jn y c h i p o ­p u l a r y z a t o r s k i c h w ś r o d o w is k a c h z a m ie s z k a n ia , z d r u g i e j ja k o k o n se k w e n c ję zm ian sy s tem o w y ch o t o c z e n i a i z a p o c z ą t ­kow anych p r z e z n i e now ych u k ład ó w e k o n o m ic z n o -p ra w n y c h t a ­k ic h m . i n . j a k : o g r a n i c z e n i e z a s i ę g u o d d z ia ły w a n ia w ła d z y p a ń s tw o w e j n a r z e c z s a m o rz ą d n o ś c i t e r y t o r i a l n e j , w prow a­d z e n ie g o s p o d a r k i ry n k o w e j, p r y w a ty z a c j a i j e j k o n sek w en ­c j e w p o l i t y c e l o k a l o w e j , p r z e k s z t a ł c e n i a ry n k u w ydaw ni­c zeg o k s i ę g a r s k i e g o i c z a s o p i ś m ie n n ic z e g o . T o w a rz y sz ą c e im p ro c e s y , p o d d an e n a c is k o m r e c e s y j n o - i n f l a c y j n y m o to c z e n i a s p o łe c z n o - g o s p o d a r c z e g o , s t w a r z a ły nowe m o ż l iw o ś c i , a l e t a k ż e i n ie p r z e w i d z ia n e z a g r o ż e n i a t a k d l a ro z w o ju i l o ­śc io w e g o ( n p . z m n ie j s z e n ie l i c z b y p la c ó w e k b i b l i o t e c z n y c h , z ak u p u z b io ró w c z y p re n u m e ra ty c z a s o p i s m ) , j a k i m e r y to ­ry c z n e g o z a k r e s u d z i a ł a l n o ś c i (n p . o g r a n i c z e n i e s p o tk a ń a u t o r s k i c h , p r e l e k c j i i im p r e z , z m n ie js z e n ie l i c z b v s e m i­n a r ió w i l i c z n y c h fo rm d o s k o n a l e n i a zaw odowego i t p . j . P o d - j ę t e p ró b y p o s z e r z e n i a fo rm d z i a ł a l n o ś c i u s łu g o w o - in f o r m a - c y j n e j o o d p ła tn e u d o s t ę p n i a n i e k s e r o k o p i i , s p r z e d a ż w yda­w n ic tw , o d p ła t n ą in f o r m a c ję firm o w ą i t p . n i e z n a l a z ł y z b y t w ie lk i e g o r e z o n a n s u s p o łe c z n e g o . :«V odnotow anym w z r o ś c ie w y p o ż y c z e ń o g ó łem (o 1 0 3 .4 5 9 w o l . ) i w y b o ra c h c z y t e l n i ­c z y c h n a d a l p r z e w a ż a j ą z a p o t r z e b o w a n ia n a k s i ą ż k ę b i b l i o ­t e c z n ą i c z a s o p i s m a , k t ó r s w w ypadku g w a łto w n ie ro s n ą c y c h c e n (z 1 .0 0 0 z ł z a w o l .z p o c z ą tk ie m ro k u w z r o s ły do 1 2 .0 0 0 z ł z a w o l . pod k o n ie c ro k u ) w y e lim in o w an e z o s t a ł y z in d y ­w id u a ln e g o z a k u p u c o r a z w ię k s z e l i c z b y c z y t e l n i k ó w , z w ła ­s z c z a m ło d y ch i w p o d e sz ły m w ie k u . P o t w i e r d z i ł a s i ę t e n ­d e n c ja sp a d k u s k u t e c z n o ś c i o d d z ia ły w a n ia s p o łe c z n e g o p u n ­k tów b i b l i o t e c z n y c h : i c h l i c z b a z m a la ła ze 169 do 1 6 0 , s p a d ł a l i c z b a c z y te ln ik ó w o 1 .8 6 3 , a w y p o ż y c z e n ia z m a la łyo p ra w ie 1 /4 (z e 1 3 8 .8 7 3 w 1989 r . do 1 1 0 .0 5 3 w 1990 r . ) .

3

Dotacje na działalność bibliotek wzrosły niewspół­miernie do kosztów utrzymania a ich rytmiczność, zwłaszcza na początku roku, stworzyła znaczne trudności w realizacji zakupu zbiorów i prenumeracie czasopism, zbyt niskie puła­py limitowanych środków na prace zlecone spowodowały ko­nieczność zawieszenia tradycyjnych spotkań, prelekcji oraz imprez służących popularyzacji wartościowej lektury.

Procesy prywatyzacji i komunalizacji aienia, biblio­tek oraz przygotowania systemu ich organizacji do nowego układu społeczno-adrainistracyjnego (samorządy), poagęte w drugiej połowie roku skoncentrowały uv/agę pracowników nad­zoru metodycznego i zespołów kierowniczych na problemach prawno-strukturałnych i finansowych: szczególne trudności zarysowały się w zakresie podstaw prawnych dc przekształ­ceń organizacji sieci bibliotek publicznych w mieście Kra­kowie i w rejonach (problem utrzymania ogniw pośrednich: delegatura w Myślenicach i Proszowicach, bibliotek dziel­nicowych w Krowodrzy, Nowej Hucie i śródmieściu, a także statusu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie jako instytucji państwowej). W oparciu o porozumienie władz sa­morządowych i państwowych w Krakowie oraz uzgodnień między V/oje-.vodą Krakowskim i Ministrem Kultury i Sztuki (zob. list intencyjny z 12 I 1991 r . ) przyjęto rozwiązanie kom­promisowe z utrzymaniem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie jako państwowej instytucji o funkcjach wojewódz­kich i miejskich (z podporządkowaniem ńej, przejściowo, delegatur i sieci bibliotek Śródmieścia; oraz utrzymania bibliotek dzielnicowych w Krakowie jako ponadosiedlowych jednostek pomocniczych (wiodących) w zarządzaniu siecią bibliotek samorządowych w mieście.

System finansowania od 1 stycznia 1991 r. został pod­porządkowany zasadom zgodnym z prawem budżetowym (ustawa z dnia 5 I 1991 r . ).

2. Realizacja zadań statutowych przebiegała w miarę sy- stematycznie, a rezultaty zbiorcze za cały rok, wykazane w załączonym zestawieniu najważniejszych wskaźników (zob.: zał. nr 1), dają podstawę do następujących stwierdzeń:

• Liczba bibliotek utrzymała się na dotychczasowym pozio­mie: 4 w Krakowie, 38 w terenie.

• Zmniejszyła się ilość f ilii bibliotecznych (w Krakowie zlikwidowano 2 placówki: przy ul. Grunwaldzkiej i Rakowi­ckiej z powodu wypowiedzenia umów najmu), w terenie ich stan nie uległ zmianie: ogólna liczba f il ii bibliotecznych na koniec roku wyniosła 70 w Krakowie, 115 w terenie,w tym110 na wsi.

• Dalszy spadek nastąpił w sieci punktów bibliotecznych: ze 189 na 160 (w tym na wsi o 11, a w miastach o 18).

4

• Ilość korzystających z bibliotek nieznacznie się zmniejszyła (ze 187.136 na 185.475) tj. o 1.661 czytelni­ków, zmalał więc wskaźnik zasięgu o 0,9 %, co oznacza 15,2 % użytkowników na 100 mieszkańców. Warto przy tym podkre* ślić, że blisko w 50 % jednostkach administracyjnych woje­wództwa krakowskiego, w tym w 2 dzielnicach Krakowa i wię­kszości bibliotek miejskich odnotowano wzrost liczby czy­telników. Straty w liczbie korzystających poniosły głównie biblioteki wiejskie oraz biblioteki Nowej Huty i Krowodrzy w Krakowie.

• Zwiększyło się zapotrzebowanie na lekturę: liczba wy­pożyczeń wz-osła z 3.878.605 w 1989 r. do 3.982.064 w 1990 r . , czyli o 1,02 %, a wskaźnik aktywności czytelniczych podniósł się z 20,7 na 21,5 Co 0 ,8 ) wypożyczeń w roku na użytkownika.

3. Sieć biblioteczna w miaście Krakowie zmniejszyła swój stan posiadania o iwie placówki zlikwidowane ^wypozyczal- nie piśmiennictwa społeczno-politycznego w ośrodku szkole­nia partyjnego przy ul. Grunwaldzkiej oraz filia dla doro­słych przy ul. Rakowickiej): w obu przypadkach przyczyną były wypowiedzenia umów najmu.

2 tego samego powodu wstrzymana została działalność dwóch następnych bibliotek filialnych przy ul. Lea oraz przy ul. Brackiej 12, a wypowiedzenia z końcem 1 kwartału 1991 r. otrzymały: jedyna w Krakowie biblioteka specjali­styczna dla niewidomych przy ul. Starowiślnej 44, biblio­teka filialna H a dorosłych przy ul. Kaiwaryjakiej 1, oraz biblioteka filialna dla dzieci i młodziezy przy ul. Lima­nowskiego.

Sroźba "wykwaterowania" wisi nad placówkami o dużym za3ięgu działania i wieloletnich tradycjach przy ul. ’8 Stycznia 59, przy Rynku Dębnickim, zagrożony jest także lokal Biblioteki Dzielnicowej w Podgórzu.

Trwają rozmowy z właścicielami i poszukiwania nowych pomieszczeń. Pozytywnymi rezultatami zakończyły się nego­cjacje o utrzymaniu wynajmu pomieszczeń ila Działu Tereno­wego i biblioteki filialnej przy ul. Krupniczej, ugodą rów. nież zakończyły się pertraktacje z władzami spółdzielni mieszkaniowej w sprawie utrzymania powierzchni użytkowej dla biblioteki wieiooadziałowej na osiedlu Piaski '.Yielkie (zmniejszonej o 83 m2).

3 .1 . Zbiory bibliotek krakowskich wzrosły o 60.302 wsi. iw tym z zakupu 47 .9b£ wol.) , czyli o prawie 30 * jednostek mniej niż w 1988 r.

Wskaźnik zakupu zmalał z 12,3 dwa lata temu do ć,4 wol. na 100 mieszkańców, nie osiągając nawet połowy wskaź­nika normatywnego, najmniejszy wskaźnik zakupu nowcści uzyskały biblioteki w Sowej Hucie sale curie 3,5 wol. na 100

5

mieszkańców. Drastycznemu zmniejszeniu uległa liczba tytu­łów prenumerowanych gazet i czasopism (o około 50 %) , co spowodowało zmniejszenie wypożyczeń w podobnych propor­cjach (ze 110.563 w 1989 r. na 56.935 w 1990 r . ; zob. tab. nr 6 ). W strukturze zakupów odnotowano wzrost odsetek pi­śmiennictwa beletrystycznego dla dorosłych kosztem litera­tury dla dzieci (ok. 2,5 % mniej) i wydawnictw niebeletry- stycznych (o 5,5 % mniej niż w roku ubiegłym; zob. tab. nr 4 ) . Porównanie struktury zakupu z aktualnymi zapotrzebowa­niami czytelniczymi wykazuje pewne niezgodności jakości kupowanych nowości ze strukturą wypożyczeń: zwłaszcza w zakresie beletrystyki dla dorosłych (zakup 51,8 %, wypoży­czenia 57,1 95) i piśmiennictwa niebeletrystycznego (zakup 26,9 %, wypożyczenia 19,8 %). W piśmiennictwa dla dzieci odnotowano mniejsze odchylenia: zakupiono 21,3 % ogółu zbiorów, a wypożyczenia tego typu lektury wykazują 23.1 ,% . Rozbieżności te dotyczą przede wszystkim bibliotek Śród­mieścia, w których gromadzi się zbiory naukowe (Bibliote­ka Główna), natomiast w pozostałych dzielnicach rozbieżno­ści między strukturą zakupów a wypożyczeń mieszczą 3ię w granicach 2-3 %> co świadczy o zgodności doboru nowości z zainteresowaniami czytelników.

3 .2 . Wzrosła również liczba wycofanych książek ze zbiorów bibliotecznych (z 22.084 w I$b9 r. do 61.058 wol. w 1990 r . ) , wyselekcjonowanych z uwagi na przestarzałą treść, zu­życie techniczne lub z innych przyczyn. Po raz pierwszy od wielu lat liczba ubytków w bibliotekach filialnych prze­wyższyła zakup nowości, w związku z czym zasobność zbiorów ogółem w stosunku do liczby mieszkańców zmniejszyła się nieznacznie o 0,1 %.Zasięg oddziaływania liczony ilością czytelników zmniej­szył się nieznacznie (zob. tab. nr 5 ) . Z sieci bibliotek publicznych Krakowa korzystało ponad 109.000 czytelników, czyli o 1.067 mniej.Nieznaczne zmniejszenia odnotowano we wszystkich dzielni­cach. Struktura zawodowa użytko.vników nie uległa zmianie. Liczba wypożyczonych książek wzrosła do 2.761.273 wol. (zob. tab. nr 6 ). Wskaźnik przeciętnej aktywności czytel­ników przekroczył 25 wypożyczeń rocznie i plasuje użytko­wników krakowskich bibliotek w grupie czytelników bardzo aktywnych. Spadła natomiast liczba wypożyczeń czasopism niemal o połowę, a więc proporcjonalnie do odnotowanej w punkcie 3 .1 . obniżki w prenumeracie periodyków.

3 .3 . Działalność informacy.ino-popularyzac.y.ina bibliotek krakowskich wzrosła w indywidualnym oddziaływaniu biblio­tekarzy (z wyjątkiem Nowej Huty, gdzie liczba udzielonych informacji spadła z 25.086 w poprzednim roku do 14.239 w roku sprawozdawczym; zob. tab. nr 7 ) .Zmniejszyła się liczba zorganizowanych wystaw ogółem o

6

blisko 350 (największe spadki odnotowano w dzielnicy śród­mieście o 69 i w Nowej Hucie o 65).

Działalność popularyzacyjna została oparta głownia na formach pracy z dziećmi (wieczory baśni, lekcje bibliote­czne, konkursy), w bibliotekach dla dorosłych przeważały przeglądy nowości wydawniczych. Drastycznie spadła liczba spotkań autorskich (z około 50 w 1983 i 1989 r. do 9 w 1990 r . ) oraz prelekcji i pogadanek (z 60 w 1938 r. do 33 w 1989 r. i zaledwie 17 w 1990 r . ) . Ten regres jest zna­mienny. Jego przyczyny tkwią nie tylko w drastycznym zani­żeniu środków - ciągle limitowarych - na prace zlecone. To także głębsze zjawisko zaniku spontanicznych zainteresowań bezpośrednimi kontaktami z ludźmi pióra, krytykami, auto­rami książek niebeletrystycznych.

3 .4 . Dość istotne przesunięcia nastąpiły w wyborach najpo­czytniejszych książek 1990 r. Wśród pozycji beletrystycz­nych najbardziej poszukiwanymi autorami byli:

1. Robert Ludlum - TOŻSAMOŚĆ 30URNE'a ,2. Hans Helmut Kirst - wszystkie książki,3. Prederick Forsyth - wszystkie książki,4. Alistair MacLean - wszystkie książki,5. Sergiusz Piasecki - wszystkie kaiażki,6. Robert Ludlum - TRANSAKCJA RHINEMANNA.7 . Andrzej Szczypiorski - POCZĄTEK.

Z pozycji niebeletrystycznych dla dorosłych do najpoczyt­niejszych zaliczone zostały następujące pozycje:

1. Aleksander Sołżenicyn - ARCHIPELAG GUŁAG,2. Gustaw Herling-Grudziński - INNY Ś3FIAT: zapiski

sowieckie,3. Jerzy Urban - ALFABET URBANA OD A DO Z,4. Janusz Rolicki - EDWARD GIEREK: PRZER7/ANA DEKADA,5. Stefan Kisielewski - ABECADŁO KISIELA,6. Józef Czapski - NA NIELUDZKIEJ ZIEMI.

W porównaniu z listami najpoczytniejszych książek lat po­przednich jest to całkowita zmiana wyborów czytelniczych dorosłych.Odbiorcy lektury dziecięcej również zmienili 3woje upodo­bania, choć odnotować należy wierność trzem autorom: " Zbi­gniewowi Nienackiemu (III m .), Małgorzacie Musierowicz (II m .) oraz Karolowi Mayowi (IV m. na tegorocznej liście). Pełna lista wyborów przedstawia się następująco:

1. Lucy Maud Montgomery - cykle EMILKA,2. Małgorzata Musierowicz - BRULION BEBE 3,3. Zbigniew Nienacki - cykl przygód PANA 3AM0CH0CZIKA. *1. Karol May - RÓL RODRIGANĆW,5. Robert S. Howard - syki CONAN,6. Jonu Ronald Renel Tolkien - WŁADCA PIERŚCIENI,7. Komiksy.

7

W zakresie literatury popularnonaukowej dzieci wybierały książki.:

1. Anna Łasica - NASTOLATKI PIELĘGNUJĄ URODĘ,2. Wanda Kobyłecka - 0 DZIEWCZĘTACH DLA DZIEWCZĄT,3. Irena Gumowska - KSIĘGA NASTOLATKÓW,4. Maria Ziółkowska - SZCZODRY WIECZÓR, SZCZODRY DZIEŃ:

OBRZĘDY, ZWYCZAJE, ZABAWY,5. Mirosław Huszcz - DOMOWE ZOO,6. Stefan Sękowski - NA PRZEŁAJ PRZEZ CHEMIĘ.

(w oparciu o informacje kierowniczek bibliotek filialnych, m. Krakowa zestawiła mgr M. Garczyńska).

4. Wspomagające działalność czytelniczą sieci bibliotek publicznych

4 . 1 . biblioteki beletrystyczne w zakładach pracy Krakowa wykazują w 1990 r. symptomy zbliżającego się kry- zysu widoczne Drawie we wszystkich wskaźnikach (zob. tab. wskaźników s. 26 ): liczba bibliotek zmalała z 35 w ubie­głym roku do 27 w roku bieżącym, punktów bibliotecznych z 52 w ubiegłym roku do 26, zbiory zmniejszyły się z 425.073 wol. do 363.509 wol. ,ich uzupełnianie zmniejszyło się pra­wie 3-krotnie: z 14.194 wol. na 5.007 wol.Pozyskano czytelników o ponad 3.000 mniej (19.372 w 1989 e- 15.915 w 1990 r . ). Wypożyczenia zmalały o prawie 30.000 wol. (z 271.393 w 1989 r. - 242.594 w 1990 r . ) .

4 .2 . Działalność bibliotek domów kultury uległa gwałtowne­mu zahamowaniu nie tylko z braku środków i ograniczenia powierzchni bibliotek z przeznaczeniem jej na cele zarob­kowe (Nowohuckie Centrum Kultury), ale także z przyczyn losowych: pożar budynku "Pałacu pod Baranami", zniszcze­nie części zbiorów i wyłączenie z działalności czytelni. Zakupy w 3 bibliotekach domów kultury nie przekroczyły2.000 w ol., liczba czytelników uległa zmniejszeniu z11.487 do 8 .277 , a wypożyczeń z 218.213 w 1989 r. do193.175 w 1990 r. W czytelni Nowohuckiego Centrum Kultury odnotowano 8.400 odwiedzin i 20.600 wypożyczeń czasopism.

5 . M i e j s k a B i b l i o t e k a P u b l i c z ­n a w K r a k o w i e spełniała statutowe funkcje centrali koordynacyjno-inapirującej sieci bibliotek publi­cznych w Krakowie i województwie, ośrodka pomocy instruk­cyjno-metodycznej i szkoleniowej dla pracowników tej sieci oraz dla bibliotek beletrystycznych w zakładach pracy, w szpitalach i domach opieki dla niepełnosprawnych, regio­nalnego ośrodka informacji oraz książnicy miejskiej zapew­niającej mieszkańcom lekturę naukową, popularnonaukową, do­kumenty dźwiękowe, audiowizualne, piśmiennictwo muzycz­ne, dokumenty społecznego i kulturalnego dorobku miasta i regionu.

8

W zakresie literatury popularnonaukowej dzieci wybierały książki:

1. Anna Łasica - NASTOLATKI PIELĘGNUJĄ URODĘ,2. Wanda Kobyłecka - 0 DZIEWCZĘTACH DLA DZIEWCZ4?,3 . Irena Gumowska - KSIĘGA NASTOLATKÓW,4. Maria Ziółkowska - SZCZODRY WIECZÓR, SZCZODRY DZIEŃ:

OBHZEDY, ZWYCZAJE, ZABAWY,5. Mirosław Huszcz - DOMOWE ZOO,6. Stefan Sękowski - NA PRZEŁAJ PRZEZ CHEMię.

[w oparciu o informacje kierowniczek bibliotek filialnycha. Krakowa zestawiła mgr M. Gorczyńska).

4. Wspomagające działalność czytelniczą sieci bibliotek publicznych

4 .1 . biblioteki beletrystyczne w zakładach pracy Krakowa wykazują w 1990 r. symptomy zbliżającego aię kry- zysu widoczne Drawie we wszystkich wskaźnikach (zob. tab. wskaźników s. 2 6 ): liczba bibliotek zmalała z 35 w ubie­głym roku do 27 w roku bieżącym, punktów bibliotecznych z 52 w ubiegłym roku do 26, zbiory zmniejszyły aię z 425.073 wol. do 363.509 wol. ,ich uzupełnianie zmniejszyło się pra­wie 3-krotnie: z 14.194 wol. na 5.007 wol.Pozyskano czytelników o ponad 3.000 mniej (19.372 w 1989 n- 15.915 w 1990 r . ). Wypożyczenia zmalały o prawie 30.000 wol. (z 271.393 w 1989 r. - 242.594 w 1990 r . ) .

4 .2 . Działalność bibliotek domów kultury uległa gwałtowne­mu zahamowaniu nie tylko z braku środkow i ograniczenia powierzchni bibliotek z przeznaczeniem jej na cele zarob­kowe (Nowohuckie Centrum Kultury), ale także z przyczyn losowych: pożar budynku "Pałacu pod Baranami", zniszcze­nie części zbiorów i wyłączenie z działalności czytelni. Zakupy w 3 bibliotekach domów kultury nie przekroczyły2.000 w ol., liczba czytelników uległa zmniejszeniu z11.487 do 8 .277 , a wypożyczeń z 218.213 w 1989 r. do193.175 w 1990 r. W czytelni Nowohuckiego Centrum Kultury odnotowano 8.400 odwiedzin i 20.600 wypożyczeń czasopism.

5 . M i e j s k a B i b l i o t e k a P u b l i c z ­n a w K r a k o w i e spełniała statutowe funkcje centrali koordynacyjno-inapirującej sieci bibliotek publi­cznych w Krakowie i województwie, ośrodka pomocy instruk­cyjno-metodycznej i szkoleniowej dla pracowników tej sieci oraz dla bibliotek beletrystycznych w zakładach pracy, w szpitalach i domach opieki dla niepełnosprawnych, regio­nalnego ośrodka informacji oraz książnicy miejskiej zapew­niającej mieszkańcom lekturę naukową, popularnonaukową, do­kumenty dźwiękowe, audiowizualne, piśmiennictwo muzycz­ne, dokumenty społecznego i kulturalnego dorobku miasta i regionu.

8

5 .1 . Jej z b i o r y b i b l i o t e c z n e wzbogaci­ły się o 3.268 wol. wydawnictw zwartych, 536 wydawnictw ciągłych i 1.212 jednostek zbiorów specjalnych (w tym: 7 map, 405 nut, 689 jednostek audiowizualnych i 111 innych typów dokumentów). Na koniec roku zbiory łącznie liczyły 128.853 dzieł zwartych, 22.752 ciągłycn, 34.995 jednostek zbiorów specjalnych. Zestawy fotograficzne (27) wzbogaciły się o 531 zdjęć, osiągając łącznie 869 zestawów inwenta­rzowych z 29.2S2 fotosami. Z Instytucji Filmowej Dystrybu­cji Filmów "Apollo Film" w Krakowie przejęta została boga­ta kolekcja filmów fabularnych i oświatowych (ok. 8.000 jednostek; jako zalążek Filmoteki HBP. Aktualnie trwa in­wentaryzacja przejętych zbiorów filmowych (zob. s. 68).

Z krakowskich organizacji i instytucji uzyskano1.458 jednostek dokumentów życia społecznego, które wraz z 352 jednostkami uzyskanymi z egzemplarza obowiązkowego tworzą kolekcję liczącą 11.253 pozycje (8.742 dż3, 2.511 eo).

Ponadto Biblioteka Główna prowadziła bieżące uzupeł­nienia zbiorów archiwalnych rezerwowych dla punktów bi­bliotecznych i nowych bibliotek. Zasobność tych magazynów oraz magazynów druków zakwalifikowanych jako zbędne zosta­nie określona szczegółowo po zakończeniu prac selekcyjnych i dokonaniu ich kontroli jakościowej. Dokonano także prze­mieszczenia zbiorów starych i przekazanych Bibliotece, przygotowano je do prac ewidencyjno-porządkowych. Aktualny stan zbiorów czynnych w Bibliotece Głównej przedstawia tab. nr 1.

5 .2 . Opracowaniem zbiorów oraz źródeł informacyjnych obję­to łącznie 18.555 wol. dzieł zwartych (w tym 5.844 wol. dla agend Biblioteki Głównej i 12.711 wol. dla sieci bi­bliotek śródmieścia), prowadzono bieżącą akcesję 550 tytu­łów czasopism (w 738 e g z ., w tym zagranicznych 27) wg na­stępującej proweniencji: prenumerata 420 tytułów, egz. obow. 73 tyt ., zakup 39 tyt., dary 18 tyt. Zmiany wydawnicze oraz przebudowa systemu dystrybucyjnego spowodowały przej­ście na prenumeratę kwartalną, uzupełnianą bieżącymi zaku­pami.

Opisano do ewidencji i opracowano bibliotecznie ogó­łem 1.150 jednostek muzykaliów, 27 zestawów fotograficz­nych, zarejestrowano 1.810 jednostek dokumentów życia spo­łecznego, sporządzając dla nich zapisy grupowe.

Opracowanie źródeł informacyjnych polegało na bieżą­cym uzupełnianiu katalogów wewnętrznych przy wykorzystaniu 25.422 szt .k art centralnie drukowanych, opracowaniu i po­wieleniu łącznie 42.690 szt. kart katalogowych. Wypoży­czalnia Muzyczna opracowała ponadto kserokopie kart tytu­łowych płyt, jako podręczne źródło informujące o ich za­wartości.

Dział Informacyjny kontynuował prace nad katalogiem

9

• kontynuowano prace nad katalogiem książek o Krakowie (przewidywane wydanie w 1991 r . ) , rocznikiem Bibliografii Krakowa za 1989 r . , uzupełniano nowościami katalog Craco- wianów,

• opracowano 7 zestawów bibliograficznych (wydano 5) i informacyjnych,

• zorganizowano lekcje biblioteczne 13 grupom (248 osób) młodzieży szkół podstawowych i średnich.

5 .5 . Działalność inspiracyjno-popularyZatorska oraz meto- dyczno-in3trukcyjna prowadzona była w 3 działach:* w Dziale Bibliotek Śródmieścia w stosunku do 3ieci bi­

bliotek w dzielnicy śródmiejskiej Krakowa,* w Dziale Instrukcyjno-Metodycznym w stosunku do sieci

bibliotek publicznych, szpitalnych i w domach opieki dla niepełnosprawnych w Krakowie,

* oraz w Dziale Terenowym przy pomocy bibliotek rejono­wych w Myślenicach i Proszowicach w stosunku do sieci bibliotek samorządowych w miastach i gminach wojewó­dztwa.

H miarę zachodzących przeobrażeń prawno-ustrojowych, a zwłaszcza podporządkowania bibliotek samorządom lokalnym i związanego z tym pojawienia się trudności finansowych nastąpiło wymuszone ograniczenie działalności kulturalno- oświatowej bibliotek (z braku środków na spotkania), a po­moc metodyczno-bibliotakarska przytłoczona została konie­cznością rozmów, pism i wyjazdów typu inteiwencyjnego, w których głównie chodziło o zapewnienie bazy bibliotecznej, stanu kadrowego lub środków na działalność bibliotek samo­rządowych.

'liektórzy z radnych i członków samorządów byli gotowi szukać oszczędności budżetowych w ograniczeniu wydatków na biblioteki. Część właścicieli lokali bibliotecznych w mia­stach szukało możliwości dochodowych w podnoszeniu stawek czynszowych lub zmianie użytkownika. Ule wszysskie pomysły były konsultowane z Biblioteką Miejską, iV dążeniu do peł­nej samodzielności gmin wielu działaczy samorządów, lub zarządów gmin usiłowało podejmować decyzje arbitralnie, bez fachowego rozeznania, z pominięciem biblioteki woje­wódzkiej, upatrując w jej działaniu nie merytoryczną pomoc, lecz ingerencję w sprawy zastrzeżone wyłącznie do kompe­tencji samorządów.Hie wszyscy dostrzegali potrzebę specjalistycznej pomocy, konsultacji, czy opinii dotyczących organizacji, gromadze­nia, opracowania i udostępniania zbiorow oraż informacji i popularyzacji.

Dążenie do jedności funkcjonalnej sieci bibliotek ko­jarzy się najczęściej z dążeniami do utrzymania dawnych wpływów (nadzór i kontrola), a nie jako dobrowolne współ­działanie w zwiększeniu efektów obsługi czytelniczej mie­

11

szkańców i optymalizacji organizacyjnej. Biblioteki publi­czne postrzegane są najczęściej jako oddzielne, samo­dzielnie działające jednostki użyteczności publicznej (nie wszędzie zaliczane do instytucji pierwszej potrzeby). Pro­blemy techniczno-organizacyjne czy niezbędne więzi funk­cjonalne nie wchodzą w zakres rozważań zarządów lub komi­sji samorządowych. Duże zamieszanie w tym zakresie spowo­dowane zostało brakiem lub niespójnością podstaw prawnych (brak nowelizacji ustawy o bibliotekach oraz ustawy o upo­wszechnianiu kultury, nieprecyzyjna ustawa o podziale kom­petencji między władzami państwowymi a samorządami), spóź­nione regulacje (lub ich brak) prawa szczegółowego - powo­duje duże zamieszanie i dowolność interpretacyjną w pojmo­waniu statusu prawnego bibliotek, kompetencji i obowiązków a także uprawnienia pracowników bibliotek publicznych, obowiązków organów założycielskich lub samorządowych, jak i państwowych.Stąd łączny czas wyjazdów instrukcyjno-metodycznych w wo­jewództwie (około 711 dni) i w bibliotekach Krakowa (ok. 3.100 godz., czyli 824 pobyty) poświęcony był głównie, zwłaszcza w II półroczu, zabiegom o zapewnienie środków na działalność, zapobieganiom wypowiedzeń umów, poszukiwaniom nowych lokali, a także przeciwdziałaniu zmniejszania za­trudnienia.

Kontakty bezpośrednie z placówkami odbywały się bez większych przeszkód i miały na celu pomoc w modernizacji zbiorów (dobór i selekcja), usprawnieniu warsztatów infor­macyjnych i aktywizację pracy z książką i czytelnikiem (przeglądy nowości, przysposobienie czy telniczo-informa­cyjne, wystawki, wieczory baśni, współpraca ze szkołami i i n .) .

>7 bibliotekach Krakos/a podjęto systematyczną organi­zację przeglądów wideokaset opartych na tekstach litera­ckich jako próby wzbogacenia form odbioru językowego o przekazy obrazowodźwiękowe (łącznie 23 imprezy w bibliote­kach dla dzieci). Podobnemu celowi podporządkowana została również organizacja ogólnomiejskiego konkursu literacko- plastycznego (z udziałem ok. 100 osób).

5 .6 . Doskonalenie zawodowe pracowników bibliotek odbywało się w tradycyjnych formach:

. kształcenia zawodowego pracowników bibliotek 5 ościen­nych województw w Pomaturalnym Zaocznym Studium Bibliote- k&rskia-lcrakowskiej f il ii Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy w Warszawie z wykorzystaniem warsztatów pra­cy, zespołów specjalistów i pomieszczeń MBP,

• doskonalenia zawodowego: zorganizowano łącznie 9 semi­nariów tematycznie związanych z aktualnymi problemami do­stosowania organizacji bibliotek do nowego układu adninl-

12

stracyjnego oraz 2 tradycyjnymi przeglądami najnowszej l i ­teratury, 2 seminaria dla pracowników bibliotek beletry­stycznych w zakładach pracy, 6 narad metodycznych w rejo­nach i dzielnicach, ogólnopolskie seminarium nt. "Biblio­tekarska etyka zawodowa" - grudzień, oraz 1 międzynarodowe kolokwium polsko-belgijskie w Liege - maj, dotyczące orga­nizacji bibliotek, metodyki pracy, obsługi czytelników, pracy biblioteki objazdowej oraz stanu czytelnictwa w bi­bliotekach publicznych Krakowa. Przeprowadzono również kura obsługi komputera dla 12 pracowników K3P.

5 .7 . Kontynuowana jest praca naukowo-dydaktyczna dyrektora i z-cy dyr. ds. metodycznych w Katedrach Bibliotekoznaw­stwa UJ i WSP.

Zorganizowano praktyki śródroczne dla studentów Bi­bliotekoznawstwa i Informacji Naukowej ,Y3? (specjalizacja biblioteki publicznej: 11 studentów w II semestrze wiosen­nym - 15 dni), oraz praktyki wakacyjne dla 4 studentów bi­bliotekoznawstwa WSP (30 dni). Koordynacja i pomoc meto­dyczna u kier. Działu Instrukcyjno-Metodycznego.

5 .8 . .V Dziale Instrukcyjno-Metodycznym opracowano nowe po­moce metodyczne, w tym: 2 schematy katalogu i układu ksią­żek, 5 wersji regulaminów dla czytelników nowo organizowa­nej biblioteki specjalistycznej, zaktualizowany wykaz lek­tur szkolnych na rok 1930/ 5 1 .

Dział Terenowy przygotował liczne materiały populary­zacyjne na tematy literackie (sylwetki) oraz pomoce infor- macyjno-wystawiennicze.

6 . Działalność wydawniczo-poligraficzna osiągnęła wyraź­ny przyrost w porównaniu z -wynikami 19S9 r . :

• wydano ogółem 124 publikacje w łącznym nakładzie 3S.145 jednostek, w tym 4 numery "Biuletynu Informacyjno-Instruk- cyjnego", rocznik "Bibliografia Krakowa i województwa kra­kowskiego za 1977 r ." oraz 13 innych .oublikacji powyżej 16 stron druku,

• wykonano 23.170 kopii kserograficznych (w tym 13.207 płatnych, 9.963 kopie służbowe),

• wydrukowano 42.690 egz. kart katalogowych dla działu opracowania zbiorów i placówek filialnych Śródmieścia.

W II półroczu Dział Wydawniczo-Poligraficzny i 'współ­pracy z Zagranicą otrzymał zalecenie przejęcia około 6 tys. filmów oświatowych i fabularnych i zorganizowania filmote­ki zlokalizowanej przy ul. Rajskiej 1/3.

7. Współpraca z bibliotekami zagranicznymi został3 cza­

13

sowo ograniczona: wyjazd do Lipska został wstrzymany w ostatniej chwili z powodu przyspieszonych zmian wewnętrz­nie niemieckich, uniemożliwiających gospodarzom zapewnie­nie środków utrzymania dla dwuosobowej delegacji: przeło­żono na okres późniejszy wyjazd delegacji 1IBF do Peću (W®- gry) i Wielkiego Tymowa ^(Bułgaria). Zrealizowano wyjazd 3-osobowej delegacji do Liege l3elgia) i udział w polsko- belgijskim kolokwium nt. CZYTELNICTWO W ŻYCIU CODZIENNYM MIESZKAŃCÓW POLSKI I BELGII. Uczestnicy (Maria Garczyńska, Maria Pieniążek i Józef Zając) przygotowali i wygłosili 7 referatów, które dotyczyły:

* organizacji czytelnictwa publicznego, form popularyza­cji bibliotek, bibliotek objazdowych w Polsce (J.Zając),

* roli działalności czytelniczej w kształceniu ustawicz­nym (M.Pieniążek),

* bieżącej lektury Polaków oraz zainteresowań czytelni­czych paraliteraturą (M.Garczyńska).

Przyjęto delegację Biblioteki J.liejskiej z Norymberg!. Za­proszenie dla delegacji z Pragi przełożone zostało na okres stabilizacji organizacyjno-finansowej i politycznej. Dział Wydawniczo-Poligraficzny i Współpracy z Zagranicą uczestniczył także w organizacji pobytu gości zagranicz­nych Centrum Ustawicznego Kształcenia ze Słowacji oraz w organizacji ogólnopolskiego seminarium nt. Bibliotekar­ska etyka zawodowa.

8._ Obsługa organizacyjno-merytoryczna sieci bibliotek Śródmieścia koncentrowała się na:

• organizacji bieżącego zakupu zbiorów ich opracowaniu i włączeniu do obiegu czytelniczego,

• zaęewnieniu ciągłości działania placówek filialnych i punktów bibliotecznych przez zapewnienie zastępstw w cza­sie zwolnień chorobowych i urlopów pracowników, wymianę zbiorów, dostarczenie druków i pomoc techniczno-organiza­cyjną,

• przygotowaniu zbiorów i wyposażenia do przekazania Mia­stu w procesie komunalizacji (uporządkowanie, selekcja, ubytki, sporządzenie wykazów),

• przeprowadzeniu prac techniczno-organizacyjnych przy zagospodarowaniu wyremontowanych pomieszczeń Biblioteki Starej Książki przy ul. św. Gertrudy, udostępnienie jej publiczności po kilku latach przerwy,

• dokonaniu prac związanych z likwidacją bibliotek f i ­lialnych przy ul. Grunwaldzkiej i Rakowickiej (zamknię­tych z powodu wypowiedzenia umów najmu).

Dział Sieci Bibliotek Śródmieścia ponadto kontynuował

14

prace porządkowo-kontrolne w magazynach zbiorów rezerwo­wych, zmierzające do ostatecznego przekazania egzemplarzy archiwalnych do wyoarębnicnego magazynu, oddzielenia i wy­odrębnienia zbiorów rezerwowych od zasobów zbędnych i przygotowania ich do kontroli jakościowej.

9. Obsługa administracyjno-gospodarcza i techniczna Bi­blioteki Głównej i placówek śródmieścia zapewniała:

* bieżące zaopatrzenie bibliotek w sprzęt, druki, środki czystości i materiały introligatorskie, wyposażenie i urządzenia (m.in. zakup kserografu typu "Canon" kosztem_3ó min.", doposażenie pomieszczeń po remoncie przy ul. św. Gertrudy, wymianę sprzętu w bibliotece filialnej przy ul. Młyńskiej),

* zakup wyposażenia dla Filmoteki organizowanej przy ul. Rajskiej 1 / 3 w oparciu o przejęte filmy oświatowe i fabu­larne ofiarowane Bibliotece (zoo. s. 68),

* prace konserwacyjno-naprawcze i remonty, m.in. malowa­nie części pomieszczeń użytkowych w Pałacu larischa (Dział Informacyjno-Metodyczny, częściowo Dział Aydawniczo-Poli- graficzny, bibliografia, administracja, księgowość, dyrek­cja, sekretariat, referat kadr, ciągi komunikacyjne, por­tiernia, szatnia i sanitariaty), konserwację i naprawę sprzętu fonograficznego,

* remonty kapitalne dachu oficyny (wymiana aacńówki na blachę), remont pomieszczeń dla filii Starej Książki przy ul. św. Gertrudy, rozpoczęcie remontu obiektu przy ul. Rajskiej 1/3,

* przemieszczenie zbiorów likwidowanych placówek, oraz zbiorów i wyposażenia z oficyny północnej i wschodniej bu­dynku przy ul. Franciszkańskiej w związku z przekazywaniem sukcesywnym cciektu do remontu,

* dokonanie bieżących napraw introligatorskich (23ó wol.) i opraw książek oraz czasopism (530 s z t .) we własnych in- troligatomiach, zlecenie opraw 407 roczników czasopism poza introligatomią własną za 27.344.000 zł,

* transport książek, sprzętu i innego wyposażenia biblio­tekom śródmieścia oraz innych dzielnic (bezpłatne przewozy w uzgodnionych terminach, m.in. przewozy zbiorów bibliotek zawieszających działalność lub likwidowanych, np. ul. Lea).

10. Obsługa kadrowa i socjalna obejmowała łącznie 125 etatowych i 5o ryczałtowych pracowników:

• w ciągu roku 1990 przyjęto do pracy 11 osób pełnoza- trudnionych (w tym 3 pracownice podejmujące pracę po urio-

15

pach wychowawczych) i 6 pracowników w niepełnym wymiarze zajęć, rozwiązano umowę z 24 pracownikami za porozumieniem stron, w tym 4 w trakcie urlopu wychowawczego, 4 pracowni­ków przeszło na emeryturę, 8 pracownikom umowa wygasła, 2 bibliotekarki przeszły na urlop wychowawczy,

• zapewniono bieżącą ewidencję ruchu kadrowego i wykorzy­stania uprawnień chorobowych (85 osób -na 1,999 dni), urlo­powych i zwolnień szkoleniowych,

• pięciokrotnie przeprowadzono prace techniczno-oblicze- niowe związane z waloryzacją płac, zapewniono bieżącą wy­płatę premii, nagród i dodatków za wysługę lat,

• aktualizowano legitymacje ubezpieczeniowe i służbowe, wystawiono świadectwa pracy (21) s załatwiono dokumenty emerytalne (4 pracownikom) oraz wykonywano aktualnie prace związane ze sprawami kadrowymi,

• z odpłatnej pomocy socjalnej skorzystało łącznie 124 pracowników, udzielono 20 dopłat do wczasów indywidualnych (na 3.000.000 zł), 14 do wczasów rodzinnych (2.100.000 zł), 12 skierowań na wczasy dla dzieci, obozy i kolonie (1.800.000 zł). Zorganizowano imprezę gwiazdkową dla 43 dzieci (2.141.000 zł) oraz paczki dla rencistów i emerytów (35) na kwotę 1.609.000 zł. Łącznie wydatkowano z funduszu socjalnego 10.749.000 zł. Ha karnety do teatru wyasygno­wano 169.000 zł. Z funduszu mieszkaniowego skorzystało 10 osób, uzyskując niskooprocentowane pożyczki po 1.000.000 zł,

• Archiwum Zakładowe dokonało spisu akt przeznaczonych na makulaturę, przeprowadzono bieżącą inwentaryzację Ar­chiwum w porozumieniu z Archiwum Państwowym, podjęto prace nad przejmowaniem dokumentów archiwalnych z działów M3P.

11. Sekretariat zapewnił bieżącą obsługę kancelaryjną, kontakty z władzami administracyjnymi i instytucjami współ­działającymi z biblioteką, przygotowano roczne sprawozda­nia i analizy opisowe.

12. Księgowość, przejęta od połowy roku przez Panią Marię Trusz-Litewkę, zapewniła systematyczne wypłaty należności i zobowiązań, ich dokumentację, sprawozdawczość oraz kon­trolę gospodarki środkami materiałowymi. Zakupiono i wdro­żono komputerowy system "płace", podjęto wdrażanie podsy­stemu "kadry".

13. Organizacja i zarządzanie. W pierwszym kwartale głów­ny wysiłek koncentrował się na zapewnieniu niezbędnych

16

środków na działalność bibliotek. Dofinansowanie z ?3K wII kwartale zranięjszyło drastyczne deficyty środków, ale pojawiły się nowe problemy, wynikające z podjętej przebu­dowy systemu prenumeraty czasopism, dystrybucji książek. Zmiany adainistracyjno-systemone rozpoczęte w drugiej po­łowie roku wywołały problem nowego układu bibliotek samo­rządowych i państwowych oraz wzajemnych relacji między ni­mi. Stan niepewności pogłębił się z końcem roku na skutek rozpoczęcia procesów prywatyzacji, wygasania ochrony praw­nej umów najmu oraz zakończenia finansowania bibliotek z ?ur.duszu Rozwoju Kultury. Sytuację cłiwiejności pogłębiały zmiany organizacyjno-personalne w organach założycielskich i nowy podział kompetencji między władzami administracyj­nymi państwa a samorządami. Z& powstałą sytuację zagro­żeń istnienia bądź znacznego ograniczania działalności bi­bliotek wpływały w tym czasie:- niepełne lub niespójne przepisy prawne (m.in. brak nowe­

lizacji ustawy o bibliotekach, luki w ustawie kompeten­cyjnej),

- nowe, niewykształcone jeszcze w pem i struktury społecz­no-o rganizacy j ne,

- niepewność, co do sposobów finansowania bibliotek Cbrak ustawy budżetowej) i spodziewane deficyty budżetowe sa­morządów lokalnych,

- zamieszanie w koncepcjach organizacji działalności kul­turalno-oświatowej, społeczności lokalnej, płynność hie­rarchii celów i wartości społecznych, połączone często z brakiem kompetencji oraz trafiająca się tu i ówdzie aro­gancja.

Pierwsze koncepcje "oszczędnościowe" prywatyzacyjne w fazie przymiarek czynszowo-budźetowych zapowiadały likwi­dację blisko 30-50 % placówek. Udało się je w większości zneutralizować dzięki licznym interwencjom, rozmowom wyja­śniającym. Jak na tak ujemne uwarunkowania finansowe, pra­wno-organizacyjne i psychologiczne, stan sieci bibliotek publicznych, zakres i zasięg oraz jakość ich działalności, wyniki wykazana we wskaźnikach statystycznych, uznać trze­ba za pozytywne:- nieznaczne stosunkowo 3traty w liczbie placówek, czytel­

ników oraz zasobności zbiorów,- drobne zwyżki w zasięgu czytelnictwa,- stabilność zainteresowań czytelniczych - mimo załamań n

dopływie nowości wydawniczych i prenumeracie czasopism- świadczą o trwałości więzi użytkowników z bibliotekami publirznymi, a także skuteczności oddziaływania biblio­tekarzy.

Zagrożenia w dalszej działalności bibliotek mogą wy­niknąć z nadmiernej komercjalizacji stosunków społecznych, niewydolności źródeł finansowania i braku uregulowań praw­nych z ochroną bibliotek jako placówek wszędzie utrzymują- cycn się z dotacji.

17

Tabela nr 1 ZBIORY BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ MBP W KRAKOWIE 1989-1990*

Wydawnictwa r - Zl

UoH y s p e c .i a 1 n eJednostka Zwarte

(wol.)Ciągłe(wol.)

w tym:organizacyjna

nOKOgółem

staredruki

karto­graf.

nutymater.audiow, inne

OJ głcj.vi;a 19091990

89.20891.460

- 92203

5555

-_

- 37143

+>CZASOPISM 1909

19301 6 9 171

21.55222.075

2.0792.079 - _ -

- 2.0792.079

wo B]BLIOGRAFICZBA 1989

19904.5904.807 :

1.7881.822 —, 952

959_ 036

863-

R a z e m 19891990

93.96796.518

21.55222.075

3.9594.104

55 LlJZ' ’

952959

- 836863

2.1162.227

•rHcdN

NAUKOWA 19091990

24.150 24.094 _ __ -

— -

O>5•NO

MUZYCZKA 19091990

2.1652.238

- 27.64828.667 :

19.32519.730

8.3238.937

-

P»R a z e m 1989

199026.31527.132

- 27.64828.667

- 19.32519.730

8.3238.937

-

>-rMa

dział n m a .-METODYCZNY

19091990

1.0251.831

- 2.1592.207

- 2.1592.207 —

DZIAŁ TERH1T0WY ((Sab. Instr. -Me t.)

19391990

3.4703.372

664(>77

1717

1111 :

66

-

0)

SIH

R a z e m 19891990

5.3035.203

664677

2.176 2.224

1111

-:

2.1652.213

-

O g ó ł e m 19691990

125.505128.853

22.21622.752

33.78334.995

6666

952959

19.32519.730

11.324 12.013

2.1162.227

* bez zbiorów magazynowych

Tabela nr 2 USŁUGI CaraSiaiCZS BIBLIOI2KI GŁĆraEJ XBP K BUXC«Z2

!989-193C

Odwiedziny '.dostecnianie . . >

organizacyjnaRok zbiorów KCpii

Ćzytelnicy pryaaraych kserograf, informacji!

jŁ;j '< KA 19891990

Odwiedzinyr~ n : m i

45.37085.513

100.0512.730 3.205

2.1042.226

oCZASOPISM

198S1990

17.62821.739

36.68046.767

3.9338.696

-

Er-iO

BIcL^OGKAr _ - 15S91990

4.9196.092

10.46417.785

263539

3.^474.003

I U i 3

?GiX’ C-RAFIC CI.A 15891550

7531.161

1.666 2.586

-

I R a 2 2 a15691990

65.29174.962

134,325167.189

6.92?12.440

3.=5]

! 0>

. £ r~)

; caSAUKOM

1935199Ć

Czytelnicy

3.26013.92716.255

- “72

• o >>

: *i-3JX'2XC23A

19391590

1.1721.552

12.35613.041

682767

1.374

. O

. o. i >» j ^

R a z e a 19831990

4.135 4.812

26.23329.296

S32767 • -1 C - Ł

5 ć i 2 a 19651990 -

16C.606196.435

7.30613.207

■

5 2Gr"K u ś

Tabela nr 3 ZASOBSOŚĆ ZBIORÓW 1985-1990

Jednostkaadisinistracyina

1 Liczba Rok i miesz-

j kańców

r— 1Z b o r y

Przybyło Ubyło stan na 100 ogółen aisszk.

ŚRÓDEISŚCIS*

19381989

1990

163.243162.075

162.075

23.400 17.195

22.140

3.9435.605

27.620

404.565- 247,3 416. !5c ■ 256,3

410.678' 253,3

KROWODRZA

15881939

1950

161.292159.402

159.402

14.76112.982

10.445

4.3292.921

11.406

318.436 197,5 326.549 2Cc,1

327.536 205,5 I

PODGÓRZE

19361989

1990

204.931 155.374

199.S74

29.32519.317

15.719

11.1557.673

14.148

278.936 136.1 291.062 , 145 ,6 ;

292.653 146,4 i

O T A HUTA

19861939

19SC

222.419224.007

224.007

24.67020.264

12.498

10.5515.365

7.384

357.536 : 160,3 i 371.985 166,1376.559 16 8 ,1 j

K.KRAKÓW razem

13881965

1990

751.585745.358

745.358

92.15670.258

SC.302

29.96322.064

61.058

1.359.530: 180,3! 1.407.774 158.9 j

1.407.5131 136,3 j

* cez Siclioteki Głównej i zbiorów specjalnych fil ii dla niewidomych Ze względu na brak aktualnych danych do*, mieszkańców w 1990 r. oow- tórzcnc 3 tan z r . '969.

Tabela nr 4 PRZYROST ZBIORÓW 1988-1990

Jedno­stka admini- a trą­cy j na

RokLiczbamiesz­kańców

Zakup ogółem (wol.)

Struktura zakupu - literatura Mate­riałyaudiowiz.

TffSEa-źnik zakupu wol. na 100 miesz­kańców

dla do-! rosłych

*70dla

dzieci %nie be le-

tryst. %

ŚRÓD­MIEŚCIE

19 88 1989

1S90

163.243162.075

162.075

32.33324.071

17.358

11.4 18 9.446

8.007

35.339.3

46,1

5.4803.490

2.695

17,014.5

15.6

15.43511.135

6 .656

47,746,2

38,3

5683.390

2.B9S

19.814.8

10,7

KROWO­DRZA

19881989

1990

161.292159.402

159.402

14.09412.782

10.279

7.0326.742

6.116

49,952,8

59,4

3.0302.569

2.047

21,520,1

20,0

4.0323.471

2.116

• 28,6 27,1

20,6

18719

2

8,78,0

6,4

POD­GÓRZE

19881989

1990

204.931199.874

199.874

21.45218.730

12.411

8.8688.558

6.804

41,345.7

54.8

7.2195.909

3.457

33,731,5

27,9

5.3654.263

2.150

25,022,8

17,3

5444

77

10,59,4

6,2

NOWAHUTA

19881989

1990

222.419224.007

224.007

23.78514.414

7.940

9.384 6.635

3.946

39,546,1

49,7

8.4104.127

2.042

35,428,6

25,7

5.9913.652

1.952

25,125,3

24,6

-10,76.4

3.5

M.KRAKÓW razem

19881989

1990

751.885745.358

745.358

91.66469.997

47.988

36.70231.381

24.873

40,044.8

51.8

24.13916.095

10.241

26 ,322, y

21,4

30.82322.521

12.874

33.7 32,3

26.8

8093.461

2.972

12,35M

6,4

* w tym zbiory specjalne dla niewidomychZe względu ns brak aktualnych danych dot. mieszkańców w 1990 r. powtórzono atan z r. 1989.

Tabela nr 5 ZASIĄG ODDZIAŁYWANIA I STRUKTURA ZAWODOWA CZYTELNIKÓW1983-199C

| Jednostka Liczbaj Csyteln 3t ruktura zawodowa w * Wskaźnik

j administr. Rokj niess- i kańców1

rakówogółem P

-n M Nz T

zasięgui

ŚRÓDKI2ŚCIE,

1983 i 163* 2431989 162.075

1990 1162.075

30.99029.721

29.290

9,73,3

8 ,2

26,326,1

23 ,8

40.4 42,7

44.4

22,621.4

22.4

1 ,0 1 ,01 ,2

19 >0 18,4

16,0

KROWODRZA

1988 !161.292 1939 153.402

1990 159.402

22.24421.720

21.087

6,46,67,2

24.723.7

22 ,6

50.851.9

51,4

17,017,3

17,9

1 , 10,5

0,9

13,813,6

13*2

PODGÓRZE 1953

1990

204.93119S.S74

199.874

26.52026.037

27.289

9,2a p' 1 -S .6

17,216,7

16,0

61 ,3 63,3

63,7

1 1 , 210,4

11 ,1

0,60,60,6

12,913.5

13.6

NOWA KUTA

19581989

1990

222.419224.007

224.007

33.40531.933

31.523

11,7 11,5

10,2

1 7 , 516,9

16,3

60,360,8

61,1

3,010,3

10,5

2,0

1,4

15.214.3

14,0

M.KRAKÓW

19881939

1990

751.385745.358

745.358

113.577110.061

109.194

9,59,2

8,7

2 1 , 320,71 9 , 0

53 ,5 54,8

55,4

14,514.3

15.3

1,20,5

1,0

15,114,8

15,3

Tabela nr 6 WSKAŹNIK USŁUG CZYTELNICZYCH I STRUKTURY WYPOŻYCZ1968-1 990

Jedno- | s tka i

Wypoż. z księ­gozbio­ru podi ręczn.

Czaso­pismaOgółem na 1

czyt

1 tjs literatura:

admini- 3 trą­cy jna

Rok beletry­styczna %

nie bele­trysty­czna

%

ŚRÓD­MIEŚCIE

19881989

1990

806.205769.322

757.838

26,025.9

25.9

612.754590.283

587.316

76,076,7

77,5

193.451179.039

170.522

24,023,3

22,5

26.62425.766

17.166

33.44742.159

27.803

KROWO­DRZA

19881989

1990

558.372547.145

572.010

25.125.2

27,1

4--0.242 435.056

460.308

78,879.5

80.5

1 1 8 . 1 3 0112.089

111.702

2 1 , 220.5

19.5

17.53314.736

5.715

18.49012.623

17.719

POD­GÓRZE

1 3331989

1990

649.514655.350

706.749

24.524.6

25,9

539.334549.480

59C.472

83,083,8

83,5

110.180105.870

116.277

1 7 ,01 6 ,216,5

17.16618.327

22.092

33.22043.429

4.726

SOWAHUTA

19381989

1990

785.019720.117

724.676

23,222,622,9

612.359572.187

577.019

78,079.5

79.6

172.660147.930

147.657

22,020,320,4

17.15027.203

36.731

7.20212.347

6.687

M.KRAKÓW razem

19381989

1990

2.799.1102.691.934

2.761.273

24,624,5

25,3

2.204.689 78 ,8 2.147.006 j 79 ,82.215.115 i 80,2

594.421544.928

546.•'58

21 ,22C ,2

19,8

i73.473 j 97.359 36.532 110.563

81.704 56.935

Ze względu na r.rak aktualnych danych dot. mieszkańców nr i990 r. powtó­rzono stan z r, 1939.

Tabela nr 7 WSKAŹNIKI DZIAŁALNOŚCI INFORMACYJNO-POPULARYZACYJNEJ 1988-1990

Jednostka

administr.Rok

Informacje P r a o a z c z y t e 1 n i k i e m

lndyw. zbiór.Ogó­łem

apotk.autor.

prel.pog.

prze­glądy

impr,arty-stycz.

lek­cjebibl.

kon­kursy

wiecz<baśni

inne

1988 27.798 593 50 8 13 16 _ 10 1 2si ŚRÓDMIE­ 1989 23.147 597 49 2 10 23 1 6 2 — 5o>>rM

ŚCIE1990 24.231 428 30 2 6 17 - 4 - - 1

?, 1988 19.231 430 33 2 14 6 _ 7 1 _ 3O KROWODRZA 1909 20.048 417 26 1 12 2 - 2 - 3 6

(0 1990 22.884 350 18 3 - 2 - 5 - 3 5

7J1988 11.789 393 55 10 9 19 1 10 2 1 3

PODGÓRZE 1989 14.805 438 24 9 2 3 - 4 1 - 5a>•po

1990 17.479 425 44 - 4 16 - 9 4 3 8

1988 24.310 271 17 6 6 — 3 1 _ 1•H NOWA HUTA 1989 25.086 272 12 4 1 3 - 4 - - -

1990 14.239 207 19 - 1 5 - 4 - 8 1

BIBLIOTEKI 1988 26.853 970 255 21 18 38 _ 65 24 32 57I ODDZIAŁY 1989 27.937 958 207 28 8 33 3 46 34 7 48DLA DZIECI

1990 27.526 925 282 4 6 30 1 47 42 72 80

1988 109.981 2.657 410 47 60 79 1 95 29 33 66

ogółem 1909 111.103 2.682 318 44 33 64 4 62 37 10 64

1990 106.359 2.335 393 9 17 70 1 69 46 86 95

Tabele nr 3-7 zestawiła Beata Dębowska

BIBLIOTEKI PUELICZKE STOJSKÓEZCSfA KitóKOSSKISGO H 199C aCKU

Zał. nr 1

R e j o nL i c z b a i

3-k Pi li iPuni-tów

1Tomów po­siadanych

Tomów K u ­pionych

Użytkow­ników

.< ypozy- oseń rrjcz.

Kr.Krowodrza 1 17 ■3 327.538 10.279 21.087 572.010 |

Kr.Nowa Huta 1 10 9 376.599 7.940 31.526 724.674 !Kr.Podgórze 1 20 6 292.653 12.411 27.239 706.749 jKr.Śródmieście 1 23 11 754.386 17.770 34.291 777.501 I

Alwernia 1 c _ 62.825 1.055 2.145 44.055Biskupice 2 > 22.067 237 1.271 15.616Czernichów 1 4 - 48.514 842 1.666 31.493Dobczyce 1 1 4 23.018 1.206 1.820 31.524Drwinia 1 2 2 25.552 556 1.134 15.496

Gdów 4 8 45.426 640 2.146 29.750

Gołcza 1 2 1 26.626 509 734 11,804Iwanowice 1 3 2 29.736 801 1.691 23.322 I-Jerzmanowice 1 3 - 32.562 554 1.020 13.619 |Kłaj 1 2 - 32.635 903 1.373 29.03? IKocmyrzów 1 2 11 25•663 458 1.371 23.176 jKoniusza 1 7 11 47.605 1.008 2.251 30.635 IKrzeszowice 1 7 3 101.227 1.938 4.961 117.496 |Liszki 1 2 2 26.557 491 960 18.753 |Michałowice 1 2 1 32.515 737 1.009 20.391Mogilany 1 2 - 22.298 323 793 6.062Myślenice 8 9 83.599 1.912 6.690 32.221Niepołomice 4 5 56.633 1 . 1 5 0 3.537 64.274Nowe Brzesko 1 2 1 26.13? 423 1.257 20.014

Pcim 1 3 2 26.628 808 1.595 20.044Proszowice 1 6 7 63.765 1.599 3.106 33.974Raciechowice 1 S 17.363 284 1.621 13.429Radziemice 1 1 7 17 .15 8 314 651 1 2 . 1 1 6 |Siepraw 1 1 18.414 577 556 6.734

Skała 2 2 30.306 1.055 1.807 30.707 iSkawina 1 e 2 72.174 1.403 4.119 63.514 :Słomniki 1 3 5 45.695 1 .2 2 0 1.940 37.174 iSułkowice 1 2 3 24.452 622 1.577 24.517 iSułoszowa 1 1 - 15.846 520 796 16.033 iŚwiątniki 1 1 1 18 .18 1 1 bb 909 12.127 jTokarnia 1 2 4 17.389 533 1.628 17.761 ■Trzyciąż 1 2 - 29.809 478 731 13 .U l iffawrzenczyce 1 2 4 24.70? 417 706 9.100 !Wieliczka 1 3 8 99.350 2.240 6.860 123.369Wielka Wieś 1 3 - 31.346 616 1.010 15.457Wiśniowa 1 2 z> 21.962 533 1.171 13.574Zabierzów 1 3 L 41.664 617 1.274 35.021Zielonki 1 2 4 32.165 566 1.344 23.550 |

Kraków 4 70 2° 1.751.226 43.400 114.195 2.780.936 I

Teren 36 115 131 1.425.198 30.354 71.28 0 1.201.128w tym: wieś 28 110 122 1.151.345 23.156 50.298 831.455 |

RAZSM 42 185 160 3.176.424 78.754 | 185.475 3.982.064 i

Opr. J . łojciechowsicl

WZROST lub SPADEKZASIfG BIBLIOTEK: CęSTOŚĆ SIECI: LICZBA

ILOŚCI UŻYTKOWNIKÓWLICZBA UŻYTKOWNIKÓW MIESZKAŃCÓW SA 1 PLA-

NA 100 m ieszkaSców COSKf BIBLIOTECZNĄ

1 .Kr.Podgórze + 602 1 .Raciechowice 28,3 % 1 .Koniusza 1.1182 .Iwanowice + 297 2 .Koniusza 25,2 % 2 .Radziemice 1.7463 .Kr.Śródmieście + 260 3 .Tokarnia 23,6 % 3 .Nowe Brzesko 1.8994 .Myślenice + 203 4 .Iwanowice 22,2 % 4 .Iwanowice 1.9055 •Skawina + 147 5 .Nowe Brzesko 22,1 % 5 .Wielka Wieś 1.9606. Zielonki + 137 6 .Kr.Śródmieście 21,2 % 6 .Alwernia 1.9337 .Sowę Brzesko + 110 7 .Skała 19,7 % 7 .Wiśniowa 1.9968 .Świątniki + 105 8 .Wiśniowa 19 ,6 Z 8 .Drwinia 2.0229. Michałowice + 79 9. Drwinia 18,7 % 9 .Michałowice 2.089

10.Czernichów +■ 73 10.Myślenice 18,7 % 10.Pcim 2.275

11.Kłaj + 62 11.Niepołomice 18,7 % 11 .Tokarnia 2.30312.Sułoszowa + 60 12.Radziemice 18,6 % 12.Gołcza 2.31313.Skała + 55 13.Proszowice 18,4 % 13.Proszowice 2.40914. Trzyciąż + 52 14.Alwernia 16,0 % 14.Jerzmanowice 2.43115.Pcim + 43 15.Pcim 17 >5 % 1 5 .Czemicnćw 2.45416.Wieliczka + 34 16.Biskupice 16,9 % 16.Trzyciąż 2.45617. Gołcza + 15 17.Krzeszowice 16,1 % 17.Eiskupice 2.50118. Biskupice 14 18.Michałowice 16,1 % 16.'ffawrzeńczyce 2.50319.Siepraw + 9 1 9 .Wieliczka 16,1 % 19 .Raciechowice 2.36020 .Mogilany + 1 2 0 .Dobczyce 15,2 % 20 .Gdów 2.836

21 .Jerzmanowice _ 5 2 1 .Gdów 14,9 % 2 1 .Mogilany 2.89722.Wielka Wieś - 8 2 2 .Słomniki 14,3 % 22 .Sułoszowa 3.00823 .Dobczyce - 35 23.Kr.Nowa Huta 14,1 % 23 .Skała 3.06124 .Kocmyrzów - 47 24 .Kr.Podgórze 13,7 % 2 4 .Siepraw 3.36825 .Radziemice - 55 2 5 .Czernichów 13,6 % 2 5 .Słomniki 3.38926 .Wiśniowa - 55 26 .Kłaj 13,4 % 26 .Kłaj 3.42427 .Gdów - 56 2 7 .Sułkowice 13,4 % 2 7 .Zielonki 3.69628.Alwernia - 87 28 .Kr.Krowodrza 13,2 % 28 .Niepołomice 3.73629.Wawrzeńczyce - 93 29 .Sułoszowa 13,2 % 29 .Krzeszowice 3.3493 0 .Sułkowice - 97 30 .Wielka Wieś 12,9 % 3 0 .Świątniki 3.852

31.Słomniki - 102 3 1 .Zielonki 12.1 % 31.Kocmyrzów 3.33732 .Niepołomice - 103 32 .Kocmyrzów 11,8 * 3 2 .Sułkowice 3.9263 3 .Zabierzów - 117 3 3 .Świątniki 11,6 % 33 .Myślenice 3.97134 .Liszki - 123 3 4 .Gołcza 10,6 % 3 4 .Liszki 4.57035.Proszowice - 125 35.Trzyciąż 10,6 % 35 .Wieliczka 4.7233 6 .Drwinia - 173 3 6 .Jerzmanowice 10,5 * 3 6 .Zabierzów 4.88037 .Koniusza - 183 3 7 .Skawina 10,5 % 3 7 .Skawina 5.5303 8 .Tokarnia - 338 33.Wawrzeńczyce 9,4 % 3 8 .Dobczyce 5.93039 .Raciechowice - 390 39.B2ogilany 9,1 % 3 9 .Kr.śródmieście 6.75340 .Kr.Nowa Huta - 405 4 0 .Siepraw 8,2 i 40 .Kr.Krowodrza 3.356

41 .Kr.Krowodrza - 633 4 1 .Liszki 7,0 % 41.Kr.Podgórze 9.5184 2 .Krzeszowice —809 4 2 .Zabierzów 6,5 % 4 2 .Kr.Sowa Huta 20.364

Kraków - 156 Kraków 15,3 % Kraków 10.072

Teren -1505 Teren 14,9 % Teren 3.118

w tym: wieś -1686 w tym: wieś 13,3 % w tym: wieś 2.737

WOJEWODZWO -1661 WOJEWÓDZTWO 15,2 * WOJEWÓDZTWO 5.385

ZAKŁADOWE BIBLIOTEKI B3LETRZSWCZKE W KRAKOWIE W 1990 ROKU

I 1 0 ś i

Dzielnica-Sponsor B-ki ktyTomow po­siadanych

Tonów ku­pionych

Użytkow­ników

■łypożyczeńrocznie

KR. KROWODRZA PKS-Towarowy 1 5-572 128 371Hotel ”Cracovia” ■- 3*821 60 200 brak dacydiPrzed.Bud.Kolej. 1 8 4.900 44 205 650Chemobudowa 1 j 21.056 344 2.738 23.110RAZEM KkoWÓDRŻA 4 35.349 44Ś 3.2?1 24.131

KR.NOWA HUTA3.566Ośr.Kult.Huty TS 1 — 79.497 866 ’ 71.487

Kl.Śródpole HTS 1 - - 655 14 142 2.096KI.Kuźnia Huty TS 1 - 19.615 719 1.603 39.421KI.Kombatanta HTS 1 - 4.296 15 73 2.613Prz.Usł.Soc. i M. 1 - - 46.112 721 1.530 24.052MPO 1 - .7.751 brak danych

1.660Prz.Gosp.Mieszk. ~ 5.534 57 116Zaki.Tytoniowe 1 - 18.956 brak danych

3.923Prefabet 1 - 11.230 185 141RAZEM itoWA HUTA - 153.646 2.577 7.171 145.Ż52

KR.PODGÓRZEMaki.Arnatur 1 — 7.330 143 682 3.030MPK 1 11 16.669 263 1.289 10.120F-ka Kabli 1 - 7.237 189 482 9.528Hotel Rob. PKP 1 - 14.463 100 294 8.903ZPO Vi3tula 1 - 9.182 20 45 420Hydrotrest 1 - 2.073 brak danychAaZEm SÓjWÓRŻE b 11 36.954 715 żT752 3Ź.0U1

KR. ŚRÓDMIEŚCIE Dom kult.Kolejarzy 1 10.943 174 600 18.612Urz.Przewozu Poczty 1 - 14.902 409 492 7.002Klub Prac.Łączności 1 - 14.879 357 250 3.515PKO - 8.566 - 154 1.764Polfa 1 — - 10.472 22 430 2.970Zakł.Bnerg. Kr.-E. 1 - 8.393 162 447 4.437Inat.Techn.Nafty 1 - 2.172 10 95 201Prz.Poaz.H. i Gazu 1 -

T-235 133 213 2.709SA ziai SfteDKiiifcCiE 8 - 77.5bO I'.2fe7 2.fc>81 41.210

KRAKÓW 27 26 363.509 5.007 15.915 242.594

BIBLIOTEKI PUBLICZNE I ZAKŁADOWE - RAZEM

Rejon B-ki i filie

Użytkow­nicy

KsięgozbioryUżytk. na

100 mieszk.Zakup tomów

na 100 mieszk.

Krowodrza 22 24.358 362.937 15,3 % 6,7Sowa Kuta 20 38.699 570.245 17,3 % 5*7Podgórze 27 30.081 349.607 15,0 * 6,6Śródmieście 32 36.972 831.946 22 ,8 % 11.7

KRAKÓW 101 130.110 2.114.735 17,5 * 7 ,2

WOJEWÓDZTWO 254 201.290 3.539.933 16,5 * 6,9

AKTYWNOŚĆ UŻYTKOWNIKÓW: KŻYTKOWNOŚĆ ZBIORÓW:

NABYTKI: ZAKUP 30W0ŚCI LICZBA WYPOŻYCZEŃ RCCZ- LICZBA WYPOŻYCZĘ? RO­

NA 100 MIESZKAŃCÓW NIE NA 1 UŻYTKOWNIKA CZNIB HA 1 TCH W B-CE

1.Michałowice 11,8 1 .Zabierzów 27.5 1.Kr.Podgórze 2,4Z . Skała 11,5 2 .Kr. Krowodrza 27,1 2 .Kr.Nowa Huta 1.93 .Koniusza 11.3 3 .Kr.Podgórze 25,9 3 .Kr.Krowodrza 1,74 .Kr.Śródmieście 11,0 4 .Krzeszowice 23,7 4 .Wieliczka 1,35 . Iwanowice 10,5 5 .Kr.Nowa Huta 23,0 5 .Krzeszowice 1,26 .Dobczyce 10,1 6 .Kr. śródmieście 22,7 6 .Skawina 1,27 .Proszowice 9.5 7 .Sułoszowa 22,7 7 . Dobczyce 1,18 .Alwernia 9,2 8 . Zielonki 21,2 S.Kocmyrzów 1.19 .Drwinia 9,1 9 .Kłaj 21,1 9 .Niepołomice 1.1

10 .Radziemice 9,0 10.Kocmyrzów 20,6 1 0 .Sułoszowa 1.1

11.Słomniki 9,0 11.Alwernia 20,5 11. Kr. Śród mieście 1.012 .Pcim 8,9 12 .Skawina 20,3 12. Iwanowice 1,013 .Wiśniowa 8 ,9 13.Michałowice 20,2 13 .Myślenice 1,014 .Kłaj 8 ,8 14 .Liszki 19,5 1 4 .Skała 1,01 5 . Sułoszowa 3,6 15 .Słomniki 19,2 1 5 .Sułkowice 1,016 .Siepraw 8,6 16 .Czernichów 18,9 1 6 . Tokarnia 1,017.Wielka Wieś 7.9 17.Wieliczka 18,7 17.Kłaj 0 ,91 3 .Tokarnia 7 ,7 18 .Radziemice 18,6 1 8 .Zielonki 0,919.Nowe Brzesko 7 ,4 19.Niepołomice 18,2 1 9 .Biskupice 0 ,82 0 .Gołcza 7 ,3 2 0 .Dobczyce 17,3 2 0 .Nowe Brzesko 0 ,8

21.Czernichów 6.9 21.Iwanowice 17,3 2 1 .Pcim 0 ,82 2 .Trzyciąż 6.5 2 2 .Skała 17,0 2 2 .Racie chowi ce 0 ,82 3 .Kr.Krowodrza o,4 2 3 .Trzyciąż 16,8 2 3 .Słomniki 0 ,324 .Krzeszowice 6.3 24.Gołcz» 16,1 2 4 .Zabierzów 0 ,825 .Kr.Podgórze 6,2 25 .Nowe Brzesko 13,9 2 5 .Alwernia 0,72 6 .Niepołomice 6,1 2 6 .Sułkowice 15,5 2 6 . Gdów 0.72 7 .Jerzmanowice 5.7 27.Wielka Wieś 15,3 2 7 .Liszki 0,72 8 .Gdów 5,6 2 8 .Biskupice 14,6 2 3 .Świątniki 0,729.Wawrzeńczyce 5 .6 2 9 .Gdów 13.9 2 9 .Radziemice 0,730.ilyślenice. 5,3 3 0 .Drwinia 13,7 30 . Czernichów 0,6

3 1 .Sułkowice 5,3 31.Koniusza 13,6 3 1 .Drwinia 0,632 .Wieliczka 5,3 3 2 .Jerzmanowice 13,4 32. Koniusza 0,63 3 .Zielonki 5,1 3 3 .Świątniki 13,3 3 3 .Michałowice 0 ,63 4 .Raciechowice 5,0 34.'Vawrzeńczyce 12,9 3 4 .Proszowice 0,635 .Kocmyrzów 3,9 3 5 .Pcim 12,6 35 .Wiśniowa 0 ,63 6 .Mogilany 3,7 3 6 .Proszowice 12,6 3 6 .Wielka Wieś 0,53 7 .Liszki 3.6 3 7 .Myślenice 12,3 3 7 .Gołcza 0,43 8 .Skawina 3.6 3 8 .Siepraw 12,1 3 8. Je rzmanowi c e 0 ,439.Kr.Nowa Huta 3.5 39.Wiśniowa 11^6 3 9 .Siepraw 0 ,44 0 .Biskupice 3 ,2 40 .Tokarnia 10,9 4 0 .Trzyciąż 0.4

4 1 .Zabierzów 3 .2 4 1 .Raciechowice 8,3 41-Wawrzeńczyce 0,44Z.Świątniki 2.2 4 2 .Mogilany 7,6 4 2 .Mogilany 0.3

Kraków 6.5 Kraków 24,4 Kraków 1 ,ó

Teren S,4 Teren 16,8 Teren 0 ,8

w tym: wieś 6.1 w tym: wieś 16,5 w tym: wieś 0 ,5

WOJEWÓDZTWO 6 ,4 WOJEWÓDZTWO 21,5 WOJEWÓDZTWO 1,3

MARIA GARCZYSSKA STANISŁAW KASZYŃSKI MBP Kraków

Ogólnopolska konferencja w Krakowie BIBLIOTEKARSKA ETYKA ZAWODOWA

Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Folskich

przy współpracy Zarządu Okręgu SBP i Miejskiej Biblioteki

Publicznej w Krakowie był organizatorem o g ó 1 n o -

p o l s k i e j k o n f e r e n c j i BIBLIOTEKARSKA

ETYKA ZAWODOWA, w dniu 3 grudnia 1990 r. w Krakowie. Jej

program obejmował następujące wystąpienia:

• mgr Zdzisław Gębołyś (Z ak ła d Bibliotekoznawstwa Uniwer­

sytetu Śląskiego) - PROBLEMY POSTAWY OSOBOWEJ BIBLIOTE­

KARZA W PIŚMIENNICTWIE XIX WIEKU (cz. I ) ,

• doc. dr bab. Zbigniew Żmigrodzki (Zakład Bibliotekoznaw­

stwa UŚ) - ETYKA ZAWODU BIBLICTEKARSKIEGO-ROZWÓJ ZAIN­

TERESOWAŃ (oz. I I ) ,

• mgr Urszula Gałązka - ŚWIADOMOŚĆ ETYKI ZAWODOWEJ WŚRÓD

BIBLIOTEKARZY - komunikat z badań (wygłosił agr Adam

Rusek - Instytut Książki i Czytelnictwa Warszawa),

• doc. dr hab. Zbigniew Żmigrodzki - WPROWADZENIE DO PRO­

JEKTU KODEKSU STYCZNEGO BIBLIOTEKARZY POLSKICH,

• mgr Cecylia Duninowa (Biblioteka PWSSP Łódź) - ANALIZA

TEZ PROJEKTU WSTĘPNEGO KODEKSU STYCZNEGO BIBLIOTEKARZY

POLSKICH.

D y s k u s j a ujawniła opinie przedstawicieli róż­

nych -środowisk bibliotekarskich (nauczycieli akademickich,

bibliotekarzy-praktyków). Podkreślano potrzebe dyskusji

nt. etyki zawodowej w związku za spadkiem prestiżu biblio­

tekarza w środowisku. Zwracano także uwagę na nieobecność

na konferencji przedstawicieli wielu ośrodków naukowych i

bibliotek w Polsce.

Mgr Zofia B o g o w a k a (WSP Tarnów) podkreśliła

trudną sytuację ekonomiczną bibliotekarstwa polskiego.

Opracowanie kodeksu etycznego winna poprzedzić dyskusja w

środowisku bibliotekarzy. Istotną rolę pełnią w bibliote­

kach, będących instytucjami usługowymi, związki zawodowe.

Ich celem jest, w odróżnieniu od innych grup zawodowych,

obrona praw czytelnika, zatem często istnieje "sprzeczność

interesów" (przykładem dni wolne od pracy - korzystne dla

bibliotekarzy, ale uniemożliwiające czytelnikom wypożycza­

nie książek).

Mgr Marek 6 1 o g 1 e r (Katedra Bibliotekoznawstwa

WSP w Krakowie) uznał propozycję kodeksu za inspirację do

refleksji nt. zawodu, zwłaszcza wśród studentów bibliote­

koznawstwa, wobec nasilającej się komercjalizacji ich po­

staw. należałoby opracować broszurę przeznaczoną dla stu­

dentów i nauczycieli akademickich zawierającą informacje o

historii, tworzeniu kodeksów praw i powinności biblioteka­

rzy w różnych krajach.

Mgr Anna A l e k s i e w i c z (Instytut Biblioteko­

znawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego) zwróciła uwagę na spo­

łeczny charakter zawodu bibliotekarza i wynikającą stąd

otwartość postaw i pozytywny stosunek do drugiego człowie­

ka (czytelnika), który zapewniłby rozwiązanie wielu pro­

blemów i konfliktów^

Dr Roman J a s k u ł a (Katedra Bibliotekoznawstwa

WSP w Krakowie) określił kodeks mianem "kodeksu pobożnych

życzeń" na obecnym etapie przy istniejącej konieczności

zaostrzenia kryteriów i wymogów zawodowych wobec bibliote­

karzy. Podkreślił rolę kadry kierowniczej we wprowadzaniu

nowych pracowników do bibliotek. Zwrócił uwagę na dotych­

czasowy "przypadkowy" dobór pracowników bibliotek.

Dr Marian S i z i o ł e k (Biblioteka Główna WSP w

28

Krakowie) zgłosił zastrzeżenia formalno-prawne, w szcze­

gólności s kodeka winien zawierać prawa (których propozycja

nie ujmuje) i powinności bibliotekarza; pkt. A. "Kegatywna

infrastruktura moralna zawodu* należy przesunąć, po uprze­

dnim skomasowaniu do najwyżej 5 punktów, do W3tępu (tzw.

preambuły); zbyt wysoki stopień uszczegółowienia, zwła­

szcza punktu A. Ogólnie jednak kodyfikować należy, najle­

piej przed pojawieniem aię znowelizowanej U3tawy o biblio­

tekach.

Mgr Cecylia D u n i n o w a zauważyła, że przepisy

prawne zniechęcają do podnoszenia kwalifikacji, jako przy­

kład podając uzyskiwanie stopnia bibliotekarza dyplomowane

go także przez wieloletnich bibliotekarzy służby biblio­

tecznej, bez konieczności zdania egzaminu państwowego.

Po dyskusji-w n i o s k i z k o n f e r e n c j i

przedstawił doc. dr hab. Zbigniew Ż m i g r o d z k i .

Konferencja "Bibliotekarska etyka zawodowa" zgromadzi­

ła 49 uczestników z Warszawy, Krakowa, Katowic, Wrocławia,

Łodzi, Sosnowca i Tamowa. Wśród nich byli również: prze­

wodniczący ZC- 3BP - dr Stanisław Czajka i jego zastępca

Józef Lewicki oraz dyr. MBP w Krakowie dr Józef Zając.

wszyscy uczestnicy konferencji otrzymali z e s t a w m a t e r i a ł ó w , obejmujący m.in. tezy projektu wstęp­nego kodeksu etyki zawodowej polskiego bibliotekarstwa (s. 31-35), wybrane myśli pt. "Bibliotekarz: Osobowość. Etyka" (s .36-38), okolicznościowy notatnik i kopertę z ekslibrisami.

Przed fłównymi obradami odbyła się godzinna k o n f e ­r e n c j a p r a s o wa, na którą poza redaktorami naczel­nymi "Poradnika Bibliotekarza" - Władysławą Wasilewską i "Bi­bliotekarza" - Janem Wołoszem, przybyli przedstawiciele roz­głośni Polskiego Radia, krakowskiego Ośrodka TV, "Echa Kra­kowa, "Gazety Wyborczej" i miesięcznika SAP "Suplement". Tuż po zakończeniu konferencji, w programie lokalnym TV Kraków "Kronika" nadano relację filmową z jej przebiegu oraz rozmo­wę z Cecylią Duninową.

Dla upowszechnienia problematyki bibliotekarskiej etyki zawodowej oraz zachęcania do dalszej dyskusji w środowisku na ten temat referaty konferencyjne opublikowane zostaną na łamach "Bibliotekarza".

29

W Krakowie-pierwsza ogólnopobka konferencja

0 etyce zawodowej bibliotekarzy :T ó raz pierwszy przedmio- skiego. który przygotował tak­

tem ogólnopolskiej konferencji te tezy wstępnego projektu będą sprawy (wiązane z ety* „Kodeksu etyki zawodowej Jcą zawodową bibliotekarstwa, polskiego bibliotekarstwa".Udział w niej zapowiedziało Organizatorami konferencjiok. 50 przedstawicieli tej pro- są Zarząd Główny i Zarządfesji, reprezentujących Stówa- Okręgu Stowarzyszenia Bi-rzyszenie Bibliotekarzy Pol- bliotekarry Polskich wspólnieskich, Bibliotekę Narodową, z Miejską Biblioteką Publicz-akademlckle ośrodki kształcę- ną w Krakowie. W jej tonła w tym zawodzie, bfbliote- wtaśnie siedzibie przy pł.ki publiczne. Głównym refe- Wszystkich Świętych 6 rozpo-rentem tego tematu bedzie czną się w poniedziałek, 3doc. dr hab. Zbigniew Żmi- grudnia o godz. 11 konferen-grodzki z Uniwersytetu Slą- cyjne obrady. (C)

nad 50 tys. ludzi. A poprzednie lata poczynił; duże spustoszenia etyczno-moralne, doc. Zbigniew Żmigrodzki wymienia m. In.: — „Wieloletni brak demokracji w tyciu politycznym i społecznym oraz jego objawy: uprzywilejo­wanie oficjalnie obowiązujących poglądów i ludzi, którzy je re­prezentują, ingerencje partii rzą­dzącej w dzialalnoit bibliotek * ^ politykę kadrową: niewłaściwe nominacje na stanowiska kie- <n roumicze, niesłuszne awanse i £ wyróżnienia. Lekceważenie ksiąi- ^ ki, informacji naukowej i biblio^ £ tek ze strony przedstawicieli 0 władz, polityków, trodków ma- g; sowego przekazu, nauczycieli, " pracowników nauki I kultury*.*. £

Główną powinność etyczną x sformułował tak: — „Obron* ^ wolności czytania oraz dążenie i do powszechnej dostępnoSci ksią- ° iek i informacji, t uwzględnię- 2 niem ograniczeń podyktowanych ^ wymogami pedagogiki oraz la- £ nych ważnych interesów spoteez- uj aych”. (ml)

Bibliotekarze uczą sięa biblioteki - padają

O E T Y C E Z A W O D O W E J dys­kutowali wczoraj bibliotekarze w

czasie ogólnopolskiej konferencji zorganizowanej przez Stowarzy­

szenie Bibliotekarzy Polskich I Miejską Biblioteką Publiczną. Czy nie jest to problem wydu­many w sytuacji, gdy padają bi­blioteki nie mające pieniędzy na czynsze, prąd i zakupy książek, a jednocześnie wchodzimy w epo- ke ksero-kultury i zachłystuje­my się video, telewizją sateli­tarną itp. rozrywkami wypierają­cymi czytelnictwo? Nie — twierdzą organizatorzy. Bibliote­karz to zawód-powołanie, mają­cy duże znaczenie społeczne. Refleksja etyczna jest więc nie­zbędna. Tym bardziej, te armia bibliotekarzy w Polsce Uczy po­

Gazeta Krakowska

29 XI

1990 nr

278

DOC. DR BAB. ZBIGNIEW ŻMIGRODZKI Uniwersytet Śląski

K O D E K S E T Y K I Z A W O D O W E J POLSKIEGO BIBLIOTEKARSTWA

Tezy projektu wstępnego

A. NEGATYWNA INFRASTRUKTURA- MORALNA ZAWODU

B. POWINNOŚCI ETYCZNE BIBLIOTEKARZA

I . Główne powinności społeczne

II . Powinności w stosunku do czytelników-użytkowników

I I I . Powinności w stosunku do biblioteki

IV. Powinności w stosunku do współpracowników i innych

przedstawicieli zawodu oraz zawodów i zajęć pokre­

wnych

C. KIERUNKI ZASTOSOWAŃ DYREKTYW ETYCZNYCH

♦ * *

A. NEGATYWNA INFRASTRUKTURA MORALNA ZAWODU

1. Ogólne obniżenie się poziomu moralności pracowniczej

wskutek:

- dość powszechnego odchodzenia cd jednoznacznie okre­ślonych postaw światopoglądowych, z którymi zwykle wiąże się afirmacja wartości etycznych, na rzecz in- dyferentyzmu i relatywizmu moralnego,

- szerzenia się postaw egoistycznych, konsumpcyjnych,

- różnych przejawów demoralizacji, widocznych w życiu codziennym, a przyjmowanych obojętnie przez opinię pu­bliczną.

2. Niedostatek kultury osobistej, związanej ściśle z po­

czuciem moralnym, w wyniku błędów wychowania w domu i w

szkole, złych wpływów środowiska rówieśniczego, rozkła­

du rodziny itp.

31

3 . Nieetyczne poglądy i zachowania, występujące w otocze­

niu, nie ustabilizowany charakter życia społecznego.

4. Wieloletni brak demokracji w życiu politycznym i społe­

cznym oraz jego objawy: uprzywilejowanie oficjalnie obo­

wiązujących poglądów i ludzi, którzy je reprezentują,

ingerencje*partii rządzącej w działalność bibliotek i

politykę kadrową: niewłaściwe nominacje na stanowiska

kierownicze, niesłuszne awanse i wyróżnienia.

5. Lekceważenie książki, informacji naukowej i bibliotek

ze strony przedstawicieli władz, polityków, środków ma­

sowego przekazu, nauczycieli, pracowników nauki i kultu­

ry. Wzorce karier życiowych z pominięciem potrzeb w tej

dziedzinie.

6. Złe funkcjonowanie różnych sfer obsługi bibliotek: po­

czty i telekomunikacji, wydawnictw i księgarstwa, pro­

dukcji sprzętu i urządzeń, służb budownictwa i remontów,

konserwacji i napraw.

7 . Brak polityki bibliotecznej państwa i jego konsekwencje:

niefunkcjonowanie więzi systemowej i więzi sieciowych

pomiędzy bibliotekami, brak realnych planów rozwojowych,

konsekwentnej pragmatyki zawodowej, należytego powiąza­

nia szkolnictwa bibliotekarskiego z praktyką zawodu.

8. Nieodpowiednie kierownictwo części bibliotek, nieprawi­

dłowe kierowanie procesem pracy, złe stosunki w zespo­

łach pracowniczych, "presja negatywna" w stosunku do

wartościowych bibliotekarzy,

9. Odejście od powszechnie niegdyś w bibliotekach stosowa­

nego zwyczaju (niezależnie od wykształcenia) przygoto­

wania praktycznego i osobowego w miejscu pracy.

10. Obniżenie się autorytetu bibliotekarskiego stowarzysze­

nia zawodowego, spowodowane odejściem jego władz od za­

sad demokracji wewnętrznej na rzecz jednostronnych pre­

ferencji politycznych.

32

3 . P0WI3JH0ŚCI ETYCZNE BIBLIOTEKARZA.

I . Główne powinności społeczne

1. Obrona wolności czytania oraz dążenie do powszechnej

dostępności książek i informacji, z uwzględnieniem ogra­

niczeń podyktowanych wymogami pedagogiki oraz innych

ważnych interesów społeczeństwa.

2. Propagowanie książki i informacji naukowej,czytelnictwa

i bibliotek.

3. Przygotowywanie i dostarczanie informacji, stosownie do

rozpoznanych potrzeb środowiska, wynikających z wykony­

wania zawodu, kształcenia się, pracy naukowej i indywi­

dualnych zainteresowań.

4. Udział w realizacji polityki kulturalno-oświatowej i

naukowej państwa, przy założeniu jej zgodności z celami

ogólnie uznanymi przez społeczność ludzką.

I I . Powinności w stosunku do czytelników-użytkowników

1. Priorytet korzyści czytelników w stosunku do korzyści

bibliotekarzy, także, gdy chodzi o czytelników innych

bibliotek.

2. Poszanowanie osobowości czytelnika.

3. Aktywna życzliwość i uprzejmość.

4 . Równouprawnienie czytelników.

5. Prawo czytelnika do pełnego zakresu świadczeń, także

wtedy, gdy wymaga to podjęcia się przez bibliotekarza

roli pośrednika w dostarczeniu książki lub informacji.

6. Zachowanie tajemnicy czytania i danych osobowych czy­

telnika.

I I I . Powinności w stosunku do biblioteki

1. Odpowiedzialność za stan zbiorów i aparatu biblioteczno-

33

informacyjnego oraz organizację proceau pracy w biblio­

tece i wykonywanie składających się nań czynności.

2. Odpowiedzialność za etan materialny i wygląd zewnętrzny

biblioteki, zapewniający dobre samopoczucie i wygodę

czytelnika.

3. Odpowiedzialność za obraz biblioteki w opinii społecz­

nej oraz za utrzymanie jej prestiżu jako instytucji

służącej potrzebom nauki, oświaty i kultury, a także za

prestiż związanego z nią zespołu bibliotekarzy.

4. świadomość zależności biblioteki i jej prawidłowego

funkcjonowania od łączności z placówkami o pokrewnym

charakterze oraz współpracy z nimi .

5. Poczucie odpowiedzialności za poziom wiedzy i umiejęt­

ności zawodowych, a także za własną postawę osobową -

cechy rzutujące na wartość świadczeń biblioteki na

rzecz jej użytkowników.

IV. Powinności w stosunku do współpracowników i innych

przedstawicieli zawodu oraz zawodów i za.jęć pokrewnych

1. Bozumna dyscyplina wobec przełożonych i wspomaganie ich

działań, mających na celu dobro czytelników (rzeczywi­

stych i potencjalnych), biblioteki i bibliotekarzy.

2. Poczucie więzi zespołowej w dążeniu ku ideałom zawodu.

3 . Odpowiedzialność za podwładnych, za wyznaczanie im za­

dań i kontrolę ich wykonania.

4 . Zdolność do przyjmowania krytyki i uznanie prawa do

wzajemnych upomnień w duchu dobrze pojętego koleżeństwa.

5 . Unikanie konfliktów (nie za wszelką cenę) i rozładowy­

wanie ich*

6. Traktowanie pracowników innych bibliotek, a także nau­

czycieli bibliotekarstwa, z życzliwością i szacunkiem,

jako członków tej samej wspólnoty zawodowej.

34

7 . Odnoszenie aię do przedstawicieli zawodów i zajęć po­

krewnych (archiwistów, dokumentalistów, księgarzy, wy­

dawców) z pełnym poszanowaniem ich pracy zawodowej i

jej celów.

C. KIERUNKI ZASTOSOWAŃ DYREKTYW ETYCZNYCH

1. Kształcenie bibliotekarzy na wszystkich poziomach.

2. Dokształcanie zawodowe w formaoh zorganizowanych: w po­

staci kursów, seminariów oraz szkoleń wewnętrznych.

3 . Działalność instrukcyjno-metodyczna bibliotek w ramach

nadzoru nad podporządkowanymi im placówkami.

4 . Działania wychowawcze instytucji bibliotecznych i bi­

bliotekarzy, szczególnie pełniących funkcje kierownicze,

opiekuńcze i kontrolne.

5. Doskonalenie procesu pracy w bibliotece, poprzez utrzy­

mywanie korzystnych stosunków międzyludzkich, zapewnie­

nie należytego współdziałania agend i osób, usprawnia­

nie czynności oraz podnoszenie poziomu świadczeń.

6. Współpraca pomiędzy bibliotekami, a także pomiędzy

wszelkimi placówkami informacji (również ośrodkami i

archiwami) oraz szkołami kształcącymi bibliotekarzy i

dokumentalistów.

7 . Zacieśnienie kontaktów z otoczeniem bliższym i dalszym

(środowiskiem, pokrewnymi instytucjami naukowymi, o-

światowymi, kulturalnymi, społecznymi) oraz z przedsta­

wicielami władz państwowych i samorządowych.

8 . Oddziaływanie na czytelników i użytkowników informacji

w celu pozyskania ich zaufania oraz przyswojenia im

etyki czytelnika i użytkownika, a także dla utrwalenia

prestiżu biblioteki, niezbędnego do osiągnięcia pożąda­

nych skutków działania.

* * *

35

BIBLIOTEKARZ: OSOBOWOŚĆ, ETYKA Wybrane myśli

"Bibliotekarz staje się przewodnikiem i wychowawcą o

innym typie pracy niż nauczyciel. Hie kwalifikuje, nie po­

siada nad czytelnikiem żadnej władzy, z góry nadanej. Jest

po prostu znawcą i technikiem, życzliwym, lecz nie narzu­

cającym sie doradcą. Bez niego księgozbiór byłby martwy,

nie byłby biblioteką". (Helena Radlińska)

• • *

"Etyka zawodowa jako całokształt wartości i norm mo­

ralnych, obowiązujących reprezentantów zawodu stanowi jego

najwyższy punkt rozwoju, świadectwo pełnej intelektualnej

i organizacyjnej dojrzałości, krystalizacji poczucia współ

noty w świadomości grupy zawodowej".

"Etyczne postawy zawodowe stwarzają pomyślne warunki

dla kierowania zespołem w pracy bibliotecznej i kształto­

wania się właściwych, sprzyjających postępowi organizacyj­

nemu, zawodowemu i technicznemu,stosunków w bibliotece..."

(Zbigniew Żmigrodzki)

• * *

Bibliotekarze to - "osoby posiadające naukę, usposo­

bione i zdatne, znające języki, historię litterarią i bi­

bliograficzne wiadomości, oswojone z literaturą wszystkich

nauk, mające czyste o naukach wyobrażenie, opatrzone w

urozmaicone encyklopedyczne wiadomości, osoby, które zrę­

czność wiele książek widzieć, z nimi się obeznać, a za

tym w bibliotekach dość często gościć".

36

( . . . ) "Ożywiony filozoficznym światłem bibliotekarz,

niechaj czuje, że staje pomiędzy ciżbą nauk i uczonych,

których wzajemne interesa i spory ma rozpoznać, atać się

rozjemcą nieporozumień, wydawać stanowcze decyzje i wyro­

ki" ( . . . )

"A gdzie humor bibliotekarza twardy, nieuczynny, opry­

skliwy, gorzki, burkliwy, kwaśny, gniewliwy, swarliwy,

byle czym obrażający się, tam mimo najpiękniejszych prze­

pisów, uciekać będą, jak od zapowietrzonej okolicy, stro­

nić, przychodnie, użytkować z biblioteki upragnieni*.

(Joachim Lelewel)

* * *

"Bibliotekarz musi być człowiekiem czynu, uspołecznio­

nym, umiejącym organizować i decydować. Stanowczy, ale

ustępliwy, rzeczowo obiektywny, znający życie i ludzi, na

których powinien umieć dodatnio wpływać". (Józef Grycz)

* * #

"My, bibliotekarze... musimy też zadbać o większe ze­

spolenie naszych szeregów... Musimy wreszcie podnieść sku­

tecznie rangę bibliotekarstwa i bibliotekarza".

(Wanda Dąbrowska)

* * *

"Prestiż społeczny bibliotek publicznych może być wię­

kszy tylko wtedy, gdy w opinii czytelników biblioteka bę­

dzie się jawiła jako instytucja działająca szybko i spraw­

nie". (Jadwiga Kołodziejska)

37

"ludzie dobrej roboty i ambitnych marzeń (o bibliote­

karzach)". (Józef Korpała)

* * *

"Nie ma jednego obrazu bibliotekarza, tylko cały sze­

reg wyobrażeń, sięgających od bardzo korzystnego wyobraże­

nia wykształconego, bystrego pracownika zawodowego, który

jest przystępny, przyjacielski, sprawny i uczynny dla uży-

tników biblioteki, i który wynajduje materiały potrzebne,

ale im nieznane - aż do wyobrażenia bojaźliwej, pospolicie

wyglądającej kobieciny w średnim wieku lub starszej, zaco­

fanej moralnie i politycznie, pracowicie wertującej swoje

karteczki katalogowe i zbierającej groszowe kary pieniężne

za spóźnienia zwrotu książek". (H.D. Leigh, W. Sewny)

* * *

Do tradycji zawodu bibliotekarskiego należy: "powin­

ność duchowego pośrednictwa i pomocy w najwyższym stopniu

bezinteresownej", którą trzeba spełniać "mocą swej osobo­

wości, wiedzy, wewnętrznego związku z kulturą swojego cza­

su i swoimi współczesnymi, swoją postawą etyczną".

(T. Kiener)

Wyboru dokonali:

Anna Jaworska, Stanisław Kaszyński, Józef Zając

38

KRONIKA MBP KRAKÓW - 1990

S T Y C Z E 3J

15 Likwidacja biblioteki filialnej przy ul. Grunwal­dzkiej 8 z powodu wypowiedzenia umowy najmu lokalu.

17 W i e c z ó r c h o i n k o w y w Sali Kasetono­wej MBP zorganizowany przez Stowarzyszenie Bibliote­karzy Polskich, Zarząd Okręgu w Krakowie.

18-19 W Dziale Wydawniczo-Poligraficznym i Współpracy z Zagranicą przebywała przedstawicielka Miejskiej Bi­blioteki Publicznej w Łodzi zapoznając się z zasada­mi i formami współpracy MBP w Krakowie z biblioteka­mi zagranicznymi.

26 Zapoczątkowanie cyklu 9 w y s t a w malarzy nie­profesjonalnych (b-ka, ul. Limanowskiego 8).

L U T Y

D o r o c z n e n a r a d y podsumowujące dzia­łalność bibliotek w roku ubiegłym: 1 II - dzielnica Sowa Huta (Biblioteka Dzielnicowa - Os, Stalowe), 8 II - dzielnica Krowodrza (b-ka, ul. 18 Stycznia), 22 II - dzielnica Śródmieście (MBP, PI. Wszystkich Świętych 6 ) , 8 I I I - dzielnica Podgórze (b-ka, ul. Czarnogórska).

14 P r e l e k c j a z przeźroczami Tadeusza Lipskie­go: WgDRdWKI PO KRAKOWIE (b-ka, ul. Bobrowskiego 11)

22 P r e l e k c j a mgr Zofii Bogdanowicz: ZBIORY I ORGANIZACJA DZIAŁU MUZYCZNEGO BIBLIOTEKI MIEJSKIEJ, połączona z koncertem z taśmoteki (Wypożyczalnia Mu­zyczna MBP, ul. Bracka 12).

23 Udział dyrektora MBP dr. Józefa Zająca w seminarium w Warszawie nt. działalności bibliotek publicznych w warunkach samorządu terytorialnego (zob.: "Biuletyn" 1990 nr 2/162 s. 3-10).

39

I 1 E Z I C

2 S e m i n a r i u m dla dyrektorów, kierowników oraz instruktorów bibliotek miejsko-gminnych i gmin­nych w Ośrodku Kultury "Kuźnica", ul. Wiślna 2. W programie m.in.s apotkanie autorskie poetki Biry Lip­skiej.

3 Przeszła na emeryturę kierowniczka biblioteki f i ­lialnej przy ul. Jasińskiego kol. Zdzisława Wydrych- wieloletnia i ofiarna pracowniczka bibliotek Pod­górza.

8 S p o t k a n i e mgr. Stanisława Kaszyńskiego ze studentami WSP w Krakowie i prezentacja jego książki NIEZNANYM ŚLADEM GOMBROWICZA (ul. Podchorążych 1J.

II Zmarła Karla Konarska, wieloletnia kierowniczka bi­blioteki osiedlowej przy ul. Praskiej 52.

22 P r e l e k c j a z przeźroczami Tadeusza Lipskie­go: WATYKAN (b-ka, ul. Bobrowskiego 11).

28 S e m i n a r i u m dla bibliotekarzy zakładowych w lokalu Działu Terenowego MBP, ul. Łobzowska 12. W programie spotkanie autorskie Jerzego Krasickiego: PODRÓŻ DO ZIEMI OBIECANEJ.

28 P r e l e k c j a mgr Buy lankosz (AGH): BIBLIOTEKI D0LN3J SAKSONII (Clausthal, Wolfenbuttel, Hannower)- relacja z pobytu. Organizator: Stowarzyszenie Bi­bliotekarzy Polskich, Zarząd Okręgu w Krakowie (Sala Kasetonowa MBP).

31 Likwidacja biblioteki przy ul. Rakowickiej 97 z po­wodu wypowiedzenia umowy najmu lokalu.

I I I Biblioteka filialna w Dobranowicach gm. Wawrzeńczyce uzyskała lokal po sklepie - w centrum wsi.

K W I E C I B *

2 S e m i n a r i o m dla kierowników filii w MBP, ul. Łobzowska 12. W programie spotkanie z poetą kra­kowskim A d a »a Ziemianinem.

4 P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: ZIEMIA ŚWIĘ­TA - ZIEMIA CIERPIENIA (b-ka, ul. Komorowskiego 11).

40

k w i e c i e ń

20

2

3-11

4

7-11

10

15

17

17

17

W e r n i s a ż malarstwa olejnego Konrada Waldema­ra Webersicha: KRAJOBRAZY, w połączeniu z promocją jego książki: DZIERŻAWCY DUSZY (b-ka, ul. Królowej Jadwigi 37).

Udział dyrektora EBP dr. Józefa Zająca i mgr Anny Jaworskiej w posiedzeniu planarnym Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Warszawie.

II A J

Ogłoszenie k o n k u r s u pt. "Kto co zgubił? Szukajcie!” (MiGBP Niepołomice, Oddział dla Dzieci).

W y s t a w a : NOWE SPOJRZENIE NA WSPÓŁCZESNE DZIE­JE POLSKI. WYBÓR LITERATURY Z LAT 1988-1990, zorga­nizowana przez mgr Teresę Bieńkowską w hallu Biblio­teki Głównej MBP.

P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: DROGA DO JE­ROZOLIMY (b-ka, ul. Komorowskiego 11).

Pobyt 3-osobowej delegacji MBP w Krakowie w skła­dzie: dyrektor dr Józef Zając, mgr lar! a Garczyńska i mgr Baria Pieniążek w Bibliotece Prowincji Liege (Belgia) i udział w międzynarodowym kolokwium nt .: CZYTELEICT770 W ŻYCIU CODZIENNYM MIESZKAŃCÓW 57 BELGIII W POLSCE, zrealizowanym w ramach umowy między MBP w Krakowie a Biblioteką Prowincji Liege (Zob.: "Biu­letyn" 1990 nr 3/163 s. 3-35; nr 4/164 s. 3-50).

I n s c e n i z a c j a : NAJSTARSZA KSIĄŻKA ŚWIATA w wykonaniu studentów Instytutu Biblijnego i Języ­kowego (b-ka, ul. Gołaśka 13, Oddział dla Dzieci).

Udział mgr Anny Jaworskiej w wieczorze poświęconym pamięci Marii Bielawskiej w pierwszą rocznicę jej śmierci (b-ka iin. Jana Wiktora w Bochni).

W e r n i s a ż malarstwa olejnego Konrada Waldema­ra Weberaicha: KRAJOBRAZY I I , I I I , IV , w połączeniu z wieczorem autorskim i odczytaniem fragmentów jego książki: GÓRALE (b-ka, ul. Krolowej Jadwigi 37).

S p o t k a * n i e z kandydatami na radnych (b-ka, ul. Komandosów 3 ).

41

m a j

17 P r e l e k c j a mgr Zuzanny Kotlarczyk: KONSTY­TUCJA 3 MAJA (b-ka, ul. Żywiecka 32).

18 Otwarcie wielooddziałowej biblioteki filialnej na Os. Dywizjonu 303 z wypożyczalnią dla dorosłych, wy­pożyczalnią dla dzieci, czytelnią z galerią. Kiero­wniczką tej placówki została Barbara Maruazczak, a Oddziału dla Dzieci - Izabella Ciosłowska.

19 S p o t k a n i e młodzieży starszych klas Szkoły Podstawowej z red. Bogną Wemichowską (MiGBP Myśle­nice oraz Filialna Bibl. Publ. w Trzeaieśni).

'21 S p o t k a n i e , z Irena Laidler - kandydatem na radną (b-ka, ul. Żywiecka 32).

25 P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: MIASTO HA TRZECH SKAŁACH (b-ka, ul. Komorowskiego 11).

25-26 Jerzy Koss z Nowego Jorku przebywał w Dziale Wydaw­niczo-Poligraficznym i Współpracy z Zagranicą oraz w Dziale Informacyjno-Bibliograficznym MBP, gromadząc materiały o I . Paderewskim i J. H. Dąbrowskim.

30 S p o t k a n i e autorskie Bogny Wemichowskie j: SŁONE ROMANSE I MEZALIANSE (b-ka, ul. Bobrowskiego 11).

31 S p o t k a n i e bibliotekarzy Miasta i Gminy Pro­szowice z władzami miasta z okazji Dnia Biblioteka­rza, połączcfoe z wręczeniem nagród bibliotekarzom oraz działaczom społecznym (MiGBP Proszowice).

31 P r e l e k c j a prof. Jerzego Piaskowskiego: DZIE­JE KSIĄŻKI (b-ka, ul. Żywiecka 32).

- 31 Impreza dla dzieci w związku z zakończeniem konkursu czytelniczego. Bozdanie nagród (MiGBP Proszowice).

V Dni Oświaty, Książki i Prasy - W y s t a w a pod hasłem "Serie Wydawnicze" (MiGBP Proszowice).

V-VI W y s t a w a : SOLIDABHOŚĆ - WYBRALIŚMY WOLNOŚĆ (Mi GBP Myślenice), zob.: "Biuletyn" 1990 nr 3/163 s. 51-60.

42

C Z E R W I E C

5 Wręczenie nagród Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Krakowa pracownikom Kiajskiaj Biblioteki Pu­blicznej: dyr. dr. J . Zającowi, mgr Teresie Bieńko­wskiej, mgr Joannie Niedzielskiej, mgr Marii Pienią­żek i Barii Szymczyk, za osiągnięcia w upowszecnnia- niu kultury.

7 Konferencja bibliotekarzy rejonu myślenickiego. ». programie m.in. s p o t k a n i e autorskie Adama

Ziemianina - członka Stowarzyszenia Pisarzy Solskich (MiGBP Myślenice).

12 W y s t a w a : H0w3 OPICYHY WID A.7EICZE, IKSIĘGARNIE W KRAKOjYIS, zorganizowana przez ngr Te­resę Bieńkowską (hall Biblioteki Głównej i3P} do 12 X ).

12-18 W wycieczce do I*vowa, zorganizowanej przez Zarząd Okręgu 3BP, z Biblioteki Miejskiej uczestniczyli >oL kol. Stefania Dudziak, Anna Jaworska, Piotr Misiak, Ewa Sarwa.

20 W e r n i s a ż obrazów Zdzisława Jachimczaka .. leria b-ki, Os. Dywizjonu 303).

21 S e m i n a r i u m literackc-metodyczne dla bi­bliotekarzy dzielnicy Podgórze. W prosracie ~.in. wykłady: dr. Jana Pieszczachowicza:C-itACYJ&A cz. I , dr. Józefa Zająca: SAV,'(5d 2I5LI0T5- KARZA (DBP - Podgórze, ul. Sokolska 13).

24 Wieczór pożegnalny 20-osobowej grupy bibliotekarek Instytutu Rolnego w Dublanach k. Lwowa, zwiedzającej zabytki Krakowa i biblioteki (Sala Kasetonowa ;.KP, PI. 71. świętych 6).

L I P I S C

2 Z inicjatywy Komisji Zakładowej E3ZZ "Solidarność" odbyło się s p o t k a n i e z posłem dr. Jerzym Zdradą, któremu przedstawiono informację nt. sytua­cji organizacyjnej, finansowej i lokalowej sieci bi­bliotek publicznych w Krakowie i województwie kra­kowskim (MBP, PI. W. Świętych 6 ). •

2-6 Wizyta w MBP w Krakowie delegacji Lliejskiej Biblio-

43

l i p i e c

teki w Norymberdze w składzie: dr G&nther Thomann - z-ca dyrektora Biblioteki, Annemarie Isphording -kierownik działu głównego Biblioteki Centralnej, HeE- mann Drescher - kierownik Działu Lektoratu. W pro­gramie m.in. zwiedzenie Biblioteki Głównej MBP, Bi­blioteki Jagiellońskiej, wybranych zabytków Krakowa, Kopalni Soli w Wieliczce, Ojcowa i Piaskowej Skały.

8 Zmarła mgr Zdzisława Yogel, starszy kustosz, organi­zatorka służby informacyjnej bibliotek publicznych w Krakowie, kierowniczka Działu Informacyjno-Biblio­graficznego MBP w latach 1955-1980 (zob.: "Biuletyn" 1990 nr 3/163 3. 71-73).

11 Wydział Kultury i Sztuki Urzędu m. Krakowa pismem KI.V /511/3/90 z 11 lipca upoważnił Miejską Bibliote­kę Publiczną w Krakowie do przejęcia z Instytucji Filmowej Dystrybucji Pilnów "Apollo Film" w Krakowie zestawu ok. 8.000 filmów oświatowych i fabularnych oraz uruchomienia FILMOTEKI MBP (ul. Hajska 1 /3 ).

11-13 Przeniesienie biblioteki do nowego lokalu w domu pry. watnym (Filialna BP gm. Liszki w Morawicy).

14 Zmarła Zdzisława tołek, bibliotekarka, w latach 1972 -1985 kierowniczka f ilii MBP w Krakowie, przy ul. Zaleskiego 2 (zob.s "Biuletyn" 1990 nr 3/163 s. 79).

S I B H P I S l i

17 GSP Kłaj. Przyznanie b?-ce dodatkowego pomieszczenia na czytelnię.

VIII Biblioteka filialna w Bobinie (gm. Proszowice) zo­stała zamknięta na skutek wypowiedzenia lokalu przez właściciela. Księgozbiór zdeponowano w pomieszcze­niu zastępczym.

VIII- Duża w y s t a w a : SlfifiPIStf 80. 10 LAT SOLIDABHO-X ŚCI (MiGBP Proszowice).

I S Z i S I E l i

12 Z e b r a n i e organizacyjne ogólnopolskiej kon­ferencji n t .: BIBLIOTEKARSKA STYKA ZAWODOWA,z uazia-

44

gramie m.in. spotkanie z dyr. Wydziału Spraw Obywa­telskich Urzędu Wojewódzkiego - dr. Tomaszem Trafa- sem oraz spotkanie autorskie Jana Józefa Szczepań­skiego.

9. P r e l e k c j a dr. Tadeusza Trajdosa: FENCI£EK PRZETRWANIA POLSKOŚCI NA ZAMAGURZU SPISKIM (Sala Ka­setonowa MBP). Organizatorzy: Związek Polskiego Spi­szą, Towarzystwo Przyjaciół Orawy, MBP Kraków.

10 W zebraniu Sekcji Krajowej Pracowników Bibliotek Pu­blicznych NSZZ "Solidarność" w Warszawie uczestniczy, ła mgr J. Maria Pieniążek.

10 W e r n i s a ż obrazów Konrada Waldemara Weber­sicha (galeria b-ki Os. Dywizjonu 303).

12 S e m i n a r i u m kierowników bibliotek filial­nych w lokalu Działu Terenowego MBP, ul.Łobzowska 12.

12 N a r a d a dyrektorów DBP i instruktorów nt. sy­tuacji organizacyjno-prawnej bibliotek publicznych w nowym układzie administracyjnym -z udziałem mgr Kry­styny Philipp , z-cy dyr. Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu m. Krakowa oraz mgr. Stanisława Dziedzica, z-cy dyr. Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Woje­wódzkiego.

17-20 W y s t a w a : OŚWIATA I KULTURA W PRAKTYCE SPOŁE­CZNEJ RUCEU LUDOWEGO REGIONU KRAKOWSKIEGO 1900-1930, wybór literatury (hall Biblioteki Głównej EBP). Opra­cowanie wystawy: mgr Maria Ostrowska, współpraca - mgr Elżbieta Mitka.

10-21 Filialna Biblioteka Publiczna gminy Jerzmanowice w Przegini zmieniła lokal.

20 Otwarcie w y s t a w y : POLSCY FREZYDENCI, zorga­nizowanej przez mgr Teresę Bieńkowską (hall Eiblio- teki Głównej EBP).

22 S e m i n a r i u m dla bibliotekarzy Biblioteki Dzielnicowej Nowej Huty. W programie m.in. prelekcja Jana Pleszczachowicza: POLSKA LITERATURA EMIGRACYJNA (b-ka, Os. Dywizjonu 303).

23 P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: JASKINIOWCY PRZY TELEWIZORACH (b-ka, ul. Komorowskiego 11).

l i s t o p a d

47

23 P r e l e k c j a dr. Jacka Wojciechowskiego: WSPÓŁ- CZESKA LITERATORA RADZIECKA (b-ka, ul. Bobrowskiego 11).

24 I m p r e z a podsumowująca ogólnopolski konkurs literacko-plastyczny dla czytelników dziecięcych: PRZECZYTAJ - POMYŚL - NARYSUJ (MBP, P I.W .Świętych 6).

26 Przeniesienie Filialnej Biblioteki Publicznej Gminy Jerzmanowice ze Szklar do Sąspowa.

29 S e m i n a r i u m literacko-metodyczne bibliote­karzy dzielnicy Podgórze. W programie m.in. wykład dr. Jana PieszeBachowicza: LITERATURA EMIGRACYJNA - cz. I I (DBP Podgórze, ul. Sokolska 13).

l i s t o p a d

G R U D Z I E Ń

3 Ogólnopolska Konferencja: BIBLIOTEKARSKA ETYKA ZAWO­DOWA, zorganizowana przez ZG i ZO SBP oraz MBP w Krakowie (Sala Kasetonowa MBP). Prelegenci: mgr Ce­cylia Duninowa, mgr Zdziała* Gębołyś, mgr Adam Rusek doc. dr hab. Zbigniew Żmigrodzki (zob.: 3. 27-36).

6 S e m i n a r i u m metodyczne dla bibliotekarzy dzielnicy Krowodrza (b-ka, ul. 18 Stycznia 59).

7-8 Mgr Stanisław Kaszyński i mgr Piotr Misiak uczestni­czyli w Konferencji: PIŚMIENNICTWO W ZAKRESIE BI­BLIOTEKARSTWA I INFORMACJI NAUKOWEJ, zorganizowanej przez ZG SBP w Warszawie i zapoznali się z organiza­cją, wyposażeniem i funkcjonowaniem Zakładu Graficz­nego Biblioteki Narodowej.

10 W e r n i s a ż prao Agnieszki Sajdy (galeria b- ki, Os. Dywizjonu 303).

10 P r e l e k c j a prof. Jerzego Piaskowskiego: PO­CZĄTKI PIŚMIENNICTWA (b-ka, ul. Żywiecka 32).

10 Na seminarium bibliotekarzy WSP w Tarnowie mgr Sta­nisław Kaszyński przedstawił informację a prasy ze­społu redakcyjnego "Biuletynu" oraz o swojej nowej książce: NIEZNANYM ŚLADEM GOMBROWICZA (zob .: 3 . 79).

12 Wieczór refleksji i wspomnień bibliotekarzy - Jana

48

g r u d z i e ń

Mrzygłockiego i Antoniego Gazdy: 0 BIBLIOTEKACH iV KOHWBGII, zorganizowany przez ZO SEP w Krakowie (Sa­la Kasetonowa I.1BP).

12-13 Odział dyrektora HBP dr. Józefa Zająca w plenarnym zebraniu Zarządu Głównego SBP i konferencji dyrekto­rów w Warszawie.

13 S e m i n a r i u m dla bibliotekarzy dzielnicy Śródmieście. W programie m.in. prelekcja mgr. Toma­sza Fiałkowskiego: WSP0ŁCZ3SEA LITERATURA POLSKA KA H0'»70 ODKHYWASA (b-ka, ul. Św. Gertrudy 6 ).

15 Zmarła mgr Józefa Zielińska, emerytowana wieloletnia kierowniczka f ilii dla dorosłych Dzielnicowej Bi­blioteki w Nowej Hucie.

19 I n s c e n i z a c j a : NAJWIĘKSZY ŚWIĄT3CZK UPO­MINEK w reżyserii Christiana Moóre'a z Instytutu Bi­blijnego i Językowego w Krakowie (b-ka, ul. Gołaśka13 - Oddział dla Dzieci).

31 L i k w i d a c j a biblioteki filialnej przy ul. J. Lea 11b z oowodu wypowiedzenia umowy najmu loka­lu.

31 Na wcześniejszą e m e r y t u r ę przeszła mgr Ma­ria Kociniakowa - od 1 VII 1981 r. dyrektor DBP Pod­górze, wieloletnia zasłużona^racowniccka instytu­cji upowszechniania kultury (w tym Wydziału Kultury Urzędu in. Krakowa) oraz działaczka Związku Zawodowe­go Pracowników Kultury i Sztuki.

* * *

K a g r o d y j u b i l e u s z o w e wraz z podzięko­waniem za wieloletnią pracę otrzymali:

ZA 40 LAT:mgr Anna Jaworska, mgr Maria Kociniakowa, Wiktoria Łuka- siewicz,

ZA 35 LAT:mgr Alicja Słomczyńska, Stanisława Gross, Zofia Kiełkucka, Zuzanna Pęksa,

ZA 30 LAT:mgr Alojz? Solawa, Anna Młodnicka, Rozalia Pordes,

ZA 25 LAT:Barbara Bittner, Wiesława Sulma-Sorochtej,

49

ZA 20 LAT:mgr Ewa Sarwa, Anna Semkowicz, mgr Maria Bułat, Krystyna Wojtowicz, Lidia Wiktozowicz, Genowefa Butkowska.

* * *

W konsekwencji ruchu kadrowego nastąpiły kolejne z m i a ­n y n a s t a n o w i s k a c h k i e r o w n i - k ó w f i l i i l u b o d d z i a ł ó w . Funkcje te powierzono:w Sowej Hucie - Lucynie Gizie (Os. Kalinowe - oddział dla dzieci;, Apolonii Zając (Os. Teatralne -oddział dla dzie- c i ) }w Krowodrzy - Barbarze Krzygłodzkiej (ul. Opolska - Czy­telnia), Janinie Szareckiej (ul. 18 Stycznia - oddział dla młodzieży), Krystynie Wajdzlk (ul. 18 Stycznia - wypoży­czalnia książek obcojęzycznych), Bożenie Małek (Tonie;; w Podgórzu - Marii K iii (Tyniec), Małgorzacie Radeckiej- Pawlik (ul. Jasińskiego), mgr Anieli Kogus (ul. Praska;, mgr Jolancie Sznajder (ul. Szkolna - oddział dla dzieci).

* * *

S t u d i a w zakresie bibliotekoznawstwa i.informacji naukowej na OJ ukończyła mgr Janina JTocoń.

* * *

W r. 1990 p r a k t y k i s t u d e n c k i e odbyłoś w MBP - 15 słuchaczy bibliotekoznawstwa WSP i OJ (opiekun

praktyk: mgr J . Maria Pieniążek), w DBP Podgórze - 3 studentów (opiekun praktyk: mgr Maria

Muzyka).

*4*#

• s m s *#**««#**********

50

ZOFIA ROGOWSKA WBP Tarnów

CZY JUŻ SAMORZĄDOWA?

Na tak sformułowane pytanie w tytule, a odnoszące się

do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnowie, na­

leżałoby odpowiedzieć, że jedynie częściowo, lecz w zamy-

śle organizacyjnym i nadziejach na dobrą finansową passę

miasta, biblioteka publiczna, służąca mieszkańcom miasta,

niewątpliwie stanie się w pełni samorządową.

Rozwiązanie, jakie przyjął Zarząd Miasta Tarnów i dy­

rektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnowie, a

potwierdzone umową zawartą na okres 1991 roku, pozostawia

Y/BP w dotychczasowym kształcie, dzieląc obowiązki wobec

sieci siiejskiej WBP między Zarząd Miasta (1 ,8 mld. zł do­

tacji na utrzymania 15 f il ii miejskich, ich pracowników i

zastępcy dyrektora ds. sieci miejskiej), a WBP (1,5 mld.

zł na pozostałe działy merytoryczne służące głównie tarno­

wianom).

Uważam, że jest to rozsądny krok ze strony Prezydenta

Tarnowa i Dyrektora WBP w Tarnowie, oby tylko radni na se­

sji zaakceptowali obowiązki finansowe miasta wobec filii

bibliotecznych.

Pierwszy akt przechodzenia do całkowitego "władania"

samorządowymi bibliotekami w Tarnowie rozegrał się rozsąd­

nie i sympatycznie. Zastępcą dyrektora ds. sieci miejskiej

WBP została starszy kustosz mgr Janina K a n i a , pracu­

jąca od 16 lat w WEP.

Obawy budzi niepewna sytuacja bibliotek terenowych,

których władze na razie, licząc na wyrównawcze dotacje

państwowe, powstrzymały wyraźne chęci do rozstrzygania ne­

gatywnego o przyszłości bibliotek. Jak długo jednak biedne

samorządy powstrzymają się od najgorszego?

51

KRONIKA WBP TARNÓW - 1990

S T Y C Z B lf

12 S p o t k a n i e członków KLUBU MŁODYCH POETÓW z opiekunem literackim Andrzejem Grabowskim w sprawie wydawania "Gazety Autorów z Tarczą” . W ciągu roku 8 spotkań w Oddziale dla Dzieci i Młodzieży, pierwszy numer "Gazety" 4 IV .1990 r.

18 W 50. rocznicę śmierci Kazimierza Przerwy-Tetmajera w y s t a w k i książek (Czytelnia Naukowa, filie nr 6, 14, 17).

23-25 Trzy p r e l e k c j e mgr Aliny Śmiszkiewicz "Za­chwianie pozycji mocarstwowej Polski w 17. w . , ro­zbiory, powstania narodowe, program pracy niepodle­głościowej Józefa Piłsudskiego, budowa Ojczyzny w okresie międzywojennym, czwarty rozbiór Polski w 1939 r ." (dla uczniów kl. VIIIb , VIIb, VIIc SP nr 2\

24,30 W Oddziale dla Dzieci i Młodzieży z g a d u jz g a d u l a , zabawa, inscenizacja utworu Ewy Szel- burg-Zarembiny KRÓLESTWO BAJKI (również 10 I I ; .

30 W y s t a w a obrazów (K. Baniowska-Stąsiek, T* Szuszkiewicz, J. Jakima-Zerek, E. Helski) KWIATY I IMPRESJE LONDYŃSKIE (Pilia miejska WBP nr 2).

L U T Y

1 W y s t a w a urządzona przez kier. Wypożyczalni dla Dorosłych Marię Iwaneczko: JAROSŁAW IWASZKIEWICZ- NESTOR LITERATURY WSPÓŁCZESNEJ.

16 P r e l e k c j a dr. Jerzego Jarzębs kiego - pra­cownika naukowego UJ: SŁAWOMIR MROŻEK - POLITYKA I CIAŁO.

15, Trzy p r e l e k c j e mgr Jolanty Karszalskiej -21,23 kier. Zbiorów Specjalnych: JAK ZMIENIAŁA SIĘ KSIĄŻKA

NA PRZESTRZENI WIEKÓW (dla uczniów kl. VIIIa , VIIIb ,, VIIIc SP nr 3 ).

17, Trzy p r e l e k c j e mgr Jolanty Marszalakiej:20,27 BIBLIOTEKA RODOWA SANGUSZKÓW. CZASY I MIEJSCA (dla

bibliotekarzy sieci miejskiej WBP i uczniów kl. VIII SP nr 3 ) , GENERAŁOWIE POWSTANIA LISTOPADOWEGO W LI­STACH DO WŁADYSŁAWA SANGUSZKI (dla uczniów kl. III Liceum Ogólnokształcącego).

52

l o t y

24 Trzy p r e l e k c j e mgr Aliny Śnlezkiewica: WALKA 0 5I3PCDLEGŁ0SC POLSKI OD 17. W. DO CZASÓW DZISIEJSZYCH (dla dorosłych użytkowników WBr, 14 III dla uczniów kl. VIla SP ar 2).

26 PRACA I3PORJ£ACYJHO-3IBLIOGRAPICZHA W BIBLIOTECE PU­BLICZNEJ (dla uczestników szkolenia rejonowego w MGBP w Brzesku).

K A H Z 3 C

5 S p o t k a n i e pracowników WSP z okazji Dnia Ko­biet. P r e l e k c j a mgr Jolanty Karssalakiej:SŁAWNE PANIE Z BODO KSIĄŻĄT SANGUSZKÓW; agr Alina śaiszklowlos: Recytacja Pieśni II "Rusałka" z powie­ści poetyckiej "Żmija" Juliusza Słowackiego, wspólne oglądnięcie z kasety rideo tarnowskiego występu Ja­cka Fedorowicza.

13 S z k o l e n i e bibliotekarzy rejonu tarnowskiego. Dyr. mgr Zofia Rogowska, instr. Genowefa Jakuba*: 0-CENA DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK, ANALIZA WYNIKÓW SA POD­STAWIE SPRAWOZDAĆ GUS ZA ROK 1939, mgr Janina Kania: PRZEGLĄD NAJCIEKAWSZYCH SOWCŚCI WYDAWNICZYCH W 1989 R . , mgr Jolanta Marszalaka: DZIEJE BIBLIOTEKI RODO­WEJ KSIĄŻĄT SANGUSZKÓW.

17 W ramach s z k o l e n i a bibliotekarzy sieci miejskiej WBP obejrzenie z kasety video filmu GULAG.

20 P r e l e k c j a dziennikarza SaslMisrza Kani: JAKROZWIJAŁA SI? LITERATURA KATOLICKA W POLSCE (czytel­nia filii miejskiej nr 2 ).

21 P r e l e k c j a agr. Romana Brzozowskiego - pra­cownika WBP Tarnów: WĄTKI UNICKIE W LITERATURZE POL-

. SKIEJ w czasie rejonowego szkolenia bibliotekarzy w Bochni. S p o t k a n i e z pisarzem Zbigniswe* Święche*.

27 P r e l e k c j a mgr Jolanty Karssalskisj: JAKZMIENIAŁA SI? K3IAŻKA NA PRZESTRZENI WIEKÓW {dla kl. VIIIa i YIIIć SP ńr 5 ) .

K W I E C I E Ń

2 S p o t k a n i e bibliotekarzy z senatorem Andrze­jem Fenrychem, posłem Zdzisławem Czarnobilskim oraz posłem Władysławem Żabińskim i przedstawienie im po­trzeb bibliotek przez dyr. mgr Zofię Rogowską i prze­wodniczącą Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" mgr Alinę Smiszkiewio* (obydwie wręczyły też gościom pisma z prośbą o pomoc dla Bibliotek Ziemi Tarnow­skiej).

5 W y s t a w a KATYlł przygotowana przez. mgr Alinę śaiszkiewicz w Dziale Informaeyjno-Bibl_ograficznym.

10 K o n k u r s na najciekawszą dekorację świąteczną (lilia miejska WBP nr 5 i nr 9).

17 Otwarcie Filii miejskiej nr 18 przy ulicy Romanowi- cza. Jej kierownik mgr Roma* Brzozowski objaśnił gościom urządzoną przez siebie wystawę KATYS.

21 W ramach s z k o l e n i a pracowników sieci miej­skiej WBP p r e l e k c j a mgr Jolanty Marszal-Skiaj: ZYGMUNT KRASIŃSKI W USTACH DO IZAEELLI SAN- GUSZKOWEJ, obejrzenie w y s t a w TARNÓW-DZIEJE HA PODSTAWIE WYKOPALISK. RYSUNKÓW, DOKUMENTÓW (Mu­zeum Okręgowe w Ratuszu3 i ROMOWIE W CIĄGU WIEKÓW (Oddział etnograficzny Muzeum).

25 K o n k u r s pisemny dla uczniów kl. VII i VIII r CO WIEM 0 ŻYCIU I TWÓRCZOŚCI JULIUSZA SŁOWACKIEGO (Czytelnia f ilii miejskiej nr 9).

M A J

2 W y s t a w a TATRY W LITERATURZE urządzona przez kier. Wypożyczalni dla Dorosłych - Marię Iwamecżko i kier. Czytelni Naukowej - Izabelę Skrzyńską.

2,7 Trzy p o g a d a n k i na temat roli biblioteki14 wygłoszone przez mgr Tareaę Wąs dla dzieci młodszych.

7,9» Cztery p o g a d a n k i Barbary Bis: BIBLIOTEKA-10,15 JEJ HISTORIA I ORGANIZACJA dla młodzieży szkoły pod­

stawowej.

7 ,9 , Pięć p r e l e k c j i mgr Jolanty Marszalskiei:11,17 JAK ZMIENIAŁA SIE BIBLIOTEKA NA PRZESTRZENI WIEKÓW

oraz BIBLIOTEKI RODOWE I FUNDACYJNE (dla uczniów kl. VIIIc , VIIa, VIIc SP nr 4 , VIIIa SP nr 5 , członków Towarzystwa Przyjaciół Książki w Bochni).

54