Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią

Polska Akademia Nauk

WPŁYW TECHNOLOGII

INFORMACYJNO-KOMUNIKACYJNYCH

NA JAKOŚĆ ŚRODOWISKA

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica

w Krakowie, Wydział Zarządzania

Anna Henclik

Małgorzata Wernicka

TECHNOLOGIE INFORMACYJNO-KOMUNIKACYJNE, ICT

(Information and Communication Technologies) to wszelkie działania

związane z produkcją i wykorzystaniem urządzeń telekomunikacyjnych

i informatycznych oraz usług im towarzyszących, a także gromadzenie,

przetwarzanie i udostępnianie informacji w formie elektronicznej

z wykorzystaniem technik cyfrowych i wszelkich narzędzi komunikacji

elektronicznej.

www.businesskorea.co.kr

Branża ICT odgrywa istotną rolę w rozwiązywaniu problemów energetycznych

i klimatycznych, co zostało również podkreślone w komunikatach

i rekomendacjach Komisji Europejskiej (m.in. komunikat z października

2009 r. w sprawie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych

do ułatwienia przejścia na energooszczędną i niskoemisyjną gospodarkę).

ICT W POLSCE

W Polsce, od 2009 r., rośnie liczba przedsiębiorstw sektora ICT

(z 1 313 w 2009 r. do 1 649 w 2012 r., spośród których 87,3%

świadczyło usługi ICT), jak również liczba pracujących w sektorze

(ze 158 909 w 2009 r. do 177 399 w 2012 r. z czego ponad trzy

czwarte stanowiły osoby pracujące w usługach ICT, w tym 60,9% –

w usługach informatycznych).

westparkshannon.com

ŚLAD WĘGLOWY (CARBON FOOTPRINT)

Ślad węglowy w Polsce obliczany jest głównie przez

przedsiębiorstwa, które wdrażają systemy eko-etykietowania

produktów (np. dla uzyskania przewagi konkurencyjnej), korzystają

z handlu uprawnieniami do emisji lub są zobligowani przez

partnerów biznesowych.

Pojęcie śladu węglowego (carbon footprint) jako wymierny sposób

na określenie emisji pochodzi z Wielkiej Brytanii. Bazuje na

wyliczeniu całkowitej emisji gazów cieplarnianych podczas całego

cyklu życia produktu/przedsiębiorstwa, wyrażonej w CO2eq na

jednostkę funkcjonalną produktu.

METODYKA OBLICZANIA ŚLADU WĘGLOWEGO

W związku ze stworzeniem narzędzia do wymiernego określania

emisji gazów cieplarnianych podczas cyklu życia wybranego

produktu, należało wypracować jednolitą metodologię,

stosowaną przez wszystkich decydujących się na liczenie śladu

węglowego (również w Polsce). Pierwszą i najbardziej

powszechną metodą obliczania carbon footprint w Polsce jest

Specyfikacja Publicly Available Specification 2050 (PAS 2050).

Kolejną, najnowszą i najdokładniejszą metodą obliczania śladu

węglowego, jest norma ISO 14067:2013.

science.howstuffworks.com

PUBLICLY AVAILABLE SPECIFICATION 2050 (PAS 2050)

Specyfikacja PAS 2050 bazuje głównie na istniejących już Normach – ISO

14040 (Zarządzanie środowiskowe; Ocena cyklu życia; Zasady

i struktura) oraz ISO 14044 (Zarządzanie środowiskowe; Ocena cyklu

życia; Wymagania i Wytyczne). PAS 2050 uwzględnia również wytyczne

grupy norm ISO 14020 dotyczące ogólnych zasad etykiet i deklaracji

środowiskowych.

PAS 2050 opracowana została przez British Standards Institute (BSI)

we współpracy i szerokimi konsultacjami w branży.

www.carbonlowemissions.co.uk

PAS 2050 używane jest przez BSI do aktualizacji

ilościowego określania emisji gazów cieplarnianych

(GHG) w cyklu życia wszelkich towarów i usług,

w zgodzie z najnowszymi osiągnięciami technicznymi

oraz dotychczasowymi doświadczeniami.

NORMA ISO 14067:2013

W odróżnieniu od poprzedniej, powszechnie stosowanej specyfikacji PAS 2050, norma ta została opracowana przez zespoły, reprezentujące różne kraje świata, a więc ma status międzynarodowy. Norma ta, jako pierwsza podaje wytyczne dotyczące raportowania i powszechnego udostępniania rezultatów obliczeń. Norma ISO 14067 służy do oceny śladu węglowego produktu, jako jednego z aspektów środowiskowych. Z tego powodu nie można jej stosować do określenia konsekwencji ekonomicznych ani społecznych związanych z efektywnością środowiskową dobra, lub usługi. W Polsce jest ona jeszcze rzadko stosowana.

cfp.epa.gov.tw

ŚLAD WĘGLOWY W POLSCE

W Polsce, ślad węglowy obliczają głównie firmy międzynarodowe

(często o wyższej świadomości i wiedzy środowiskowej),

raportujące do CDP, tworzące raporty CSR oraz takie, które w

łańcuchu dostaw posiadają kontrahenta wymagającego podania

takich danych.

Korzyścią zastosowania narzędzia, jakim jest ślad węglowy jest

jego uniwersalność stosowania w każdej branży.

corporate.morgansindall.com ec.europa.eu

ŚLAD WĘGLOWY BRANŻY ICT

Ślad węglowy ICT definiowany jest jako wpływ sieci mobilnych i

stałych, sieci korporacyjnych, centrów danych oraz wszelkiego

sprzętu przyłączonego do sieci tj. smartfonów, tabletów,

komputerów PC i modemów na środowisko. Za największy procent

śladu węglowego ICT odpowiada działanie komputerów PC oraz

centrów danych.

Problemem w branży ICT jest duże zapotrzebowanie na energię,

związane głównie z koniecznością ciągłego utrzymywania urządzeń

peryferyjnych, np. urządzeń sieciowych, komputerów, centrów

danych.

newtelegraphonline.com

Przewiduje się, że w 2020 r. 14% wytworzonej

energii elektrycznej na świecie, będzie

zużywane przez branżę ICT (~6745 TWh/rok).

ŚLAD WĘGLOWY BRANŻY ICT

Gg CO2eq

1 Urządzenia i sieci mobilne (w tym tablety); 2 Komputery osobiste (wszystkie typy, bez tabletów);

3 Centra danych, transmisja danych i sieci przedsiębiorstw; 4 Urządzenia abonenckie, telefony

stacjonarne (prywatne); 5 Sieci stacjonarne (stałe)

Rys. 1. Perspektywa śladu węglowego w branży ITC do roku 2020

METODYKA OBLICZANIA ŚLADU WĘGLOWEGO ICT

• ITU-T L.1410 – metodyka oceny wpływu środowiskowego dla

produktów teleinformatycznych, sieci i usług;

• ITU-T L.1420 - metodyka oceny wpływu środowiskowego dla

stosowania rozwiązań ICT w przedsiębiorstwach;

• ETSI TS 103 199 – ocena cyklu życia dla produktów

teleinformatycznych, sieci i usług;

• GHG Protocol Product Standard – ICT-sector Guidance,

• GHG Protocol Corporate

PODSUMOWANIE

Branża ICT, mimo że odgrywa istotną rolę w rozwiązywaniu problemów

energetycznych i klimatycznych, sama również ma znaczący wpływ na

globalne zużycie energii. Prognozowane jest, że w 2020 r, branża ICT

będzie potrzebować ok. 14% wytwarzanej globalnie energii

elektrycznej, co przekłada się na wielkość emitowanego CO2.

Za największy procent śladu węglowego ICT odpowiada działanie

komputerów PC oraz centra danych.

renewableenergy.com.pk

Najważniejszą drogą do redukcji śladu węglowego branży

ICT, poza ograniczeniem emisji związanej z czynnikami

chłodniczymi, będzie wykorzystanie energii odnawialnej.

Główną przeszkodą dla wykorzystywania odnawialnych

źródeł energii są koszty – okres zwrotu z inwestycji

wynosi 10 lat przy inwestycjach dotowanych, a bez dotacji

jest jeszcze dłuższy.

PODSUMOWANIE

Zmniejszenie śladu węglowego w branży ICT można uzyskać m.in.

poprzez:

• konsolidację, centralizację i wirtualizację infrastruktury informatycznej,

• system monitorowania i ograniczenia zużycia energii,

• zastosowanie modułów odzysku ciepła z układów chłodzenia,

• optymalizację parametrów klimatycznych w pomieszczeniach oraz

dostosowywanie mocy chłodniczej w serwerowniach do bieżących

potrzeb,

• identyfikację, likwidację lub przeznaczenie do ponownego

wykorzystania infrastruktury informatycznej, która nie pełni istotnych

funkcji,

• zakupy z uwzględnieniem kryterium ochrony środowiska (np. sprzętu

o niskiej energochłonności),

• ograniczenie podróży służbowych – zastąpienie kontaktów biznesowych

wideokonferencjami, aplikacjami do komunikacji pisemnej.

DZIĘKUJĘ BARDZO ZA UWAGĘ