BESTUFS Przewodnik po dobrych praktykach w towarowym ...

BESTUFSPrzewodnik po dobrych praktykach w towarowym transporcie miejskim

BESTUFS jest projektem fundowanym przez Komisję Europejską w ramach 6-ego Pro-gramu Ramowego dla badań i demonstracji technologii © 2007 by the BESTUFS consortium

2

BESTUFS centrum administracyjne

NEA Transport research and trainingP.O. Box 19692280 DZ RijswijkHolandia

E-mail: [email protected] Tel: +31 70 3988 356Fax: +31 70 3988 426

Koordynator BESTUFS

PTV Planung Transport Verkehr AGStumpfstraße 176131 KarlsruheNiemcy

E-mail: [email protected]: +49 721 9651 177Fax: +49 721 9651 696

Niniejszy Przewodnik zawiera jedynie obserwacje autorów tak więc zespół opracowujący nie pono-

si odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych tu informacji.

Skład BESTUFS

Kraj

Niemcy Wielka BrytaniaHolandiaSzwajcariaWęgry Czechy Francja Wielka Brytania

Francja Niemcy Francja Wielka BrytaniaWłochy

Firma

PTV AGNEWRAILNEARappTransTransmanCDVLET-ISHUniv. of Westminster

Inrets Deutsche PostParisUniv. of WestminsterIVECO

Imię

DieterTomMartinMartinJanosJanaJean-LouisJulian

Laetitia PeterLaurence GarthFranceso

Nazwisko

WildZunderQuispelRueschMoniglVranovaRouthierAllen

Dablanc SonnabendDouvinThorneMassa

E-mail

[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@westminster.ac.uk

[email protected]@[email protected]@[email protected]

Kontakty w sieci

Kraj

Włochy HiszpaniaGrecja DaniaSzwecja FinlandiaBelgiaIrlandia Austria Litwa Polska Słowenia Bułgaria SłovakiaEU EU EU Australia JaponiaAfryka Pd.

Firma

CSST PROINCA Trademco NTU CIT Poyry InfraStratec Trinity ECONSULTVGTU ILIM Uni Maribor Bulfralog VUD POLIS UITP Eurocities University of Melbourne Kyoto University CSIR

Imię

Giovanni Guillermo Iro Lars Stig Veli Eric Hugh Jürgen Algirdas Maciej Stane Vikenti Peter Sylvain Izaskun Valérie Russell Eiichi Hans

Nazwisko

Ruberti Montero Dimitriadou Bentzen Franzen Himanen Monami Finlay Schrampf Sakalis Tumasz Bozicnik Spassov Zitnansky Haon ArenazaBénard ThompsonTaniguchi Ittman

E-mail

[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@csir.co.za

Aktualne dane kontaktowe zamieszczone są na www.bestufs.net

�

BESTUFS

Przewodnik po dobrych praktykach w towarowym transporcie miejskim

Spis treści:

Wstęp Strona4

CZĘŚĆI:Wjazdizaładunekpojazdówciężarowychwobszarachmiejskich Strona10

CZĘŚĆII:Rozwiązanie„ostatniegokilometra” Strona37

CzęśćIII:Miejskiecentrakonsolidacyjne Strona59

OprojekcieBESTUFS Strona8

Główni autorzy:

Allen,J.,Thorne,G.andBrowne,M.(UniversityofWestminster)

Tłumaczenie:

Bułgarski-V.Spassov(Bulfralog&VTU“T.Kableshkov“),Czeski-J.Vranova/P.Nemec(CDV),Duński-L.Bentzen/M.S.Laugesen(NTU),

Holenderski-S.BrouwerVertalingen/J.Schoemaker(NEA),Fiński-V.Himanen(PoyryInfra),French-M.Thebert/L.Dablanc(Inrets),

Niemiecki-C.Eichhorn(PTV),Grecki-I.Dimitriadou(TRADEMCO),Węgierski–Cs.Révész/J.Monigl(Transman),Włoski-G.Ruberti(CSST),

Litewski-S.Bačiauskienė/A.Šakalys/V.Gibavičius(VGTU),Polski-T.Dowgielewicz(ILiM),Portugalski–J.Lemos(GabLogis)/J.Jacob,

Słoweński-S.Bozicnik/J.Cvahte(UniwersytetwMariborze),Hiszpański-G.Montero/I.Suárez(PROINCA),Szwedzki-S.Franzen(Chalmers)

Prawo autorskie:

WszelkieprawazastrzeżonedlakonsorcjumBESTUFS.KonsorcjumBESTUFSzezwalanareprodukcjęikopiowaniedokumentuwcelach

niekomercyjnych.KopiowanieżadnejczęścininiejszegodokumentubezuprzedniegozezwoleniaKoordynatoraBESTUFS–firmyPTVAGjest

zabronione.

4

Wstęp

Miejskitransporttowarów

Problemtransportutowarówwmiastach

Dopołowylat90–tych,aninaukowcyaniustawodaw-cynieprzywiązywaliwielkiejwagidowciążnarasta-jącegoproblemutransportutowarówwmiastach.Odniedawnasytuacjazaczęłasięzmieniaćiobserwujesięwzrastającezainteresowanielogistykąusługwywozuidostawwmiastach,awszczególnościcentrachmiast.KilkaprojektówrealizowanychwEu-ropieipozaniąpodjęłopróbęwskazaniakluczowychproblemówtransportutowarowegowmiastachjedno-cześnieidentyfikującmożliwościichrozwiązania.

Podstawowyproblemtransportutowarówwmia-stachpozostajeniezmienny:sukcesmiastzależyodefektywnościdziałańwróżnych,częstosprzecznychzesobądziedzinach.Zjednejbowiemstronyobszaryzurbanizowanemająbyćatrakcyjnymmiejscemdozamieszkania,pracy,zakupówispędzaniaczasuwolnego,alemuszątustawićczołasilnejkonkurencji

zestronydużychcentrówhandlowychlokowanychpozacentramimiast.Jeślidetaliściczyteżinnipra-codawcymielibywrócićdocentrówmiast,musiałybytampowstaćefektywnesystemylogistyczne,którewekonomicznysposóbmogłybyobsługiwaćmiejskiecentrahandlowe.Zdrugiejzaśstronyurbaniścisąświadomifaktu,iżabyprzyciągnąćklientówsklepów,turystów,pracowników,możenawetprzekonaćludzidozamieszkaniawcentrachmiast,istniejepotrzebazadbaniaoichśrodowisko.

Powszechnajestopinia,iżtopojazdyciężarowepowodująwmiastachwiększośćproblemówzwią-zanychzzatłoczeniem,zanieczyszczeniemśrodo-wiska,bezpieczeństwemihałasem.Niejestwięczaskoczeniem,żekonfliktpomiędzyinteresamihan-dlowców,alobbyśrodowiskekologicznychwsprawielogistykimiejskiej,będzienarastał.

5

Projekt„BESTUrbanFreightSolutions”(BESTUFS)finansowanyjestprzezKomisjęEuropejską(DGTransportandEnergy),wykorzystujenarzędzie„Co-ordinationAction”itrwaod2000do2008roku.Głównymzadaniemprojektujestzebranie,opisanieiprzedstawienienajlepszychpraktyk,czynnikówsukcesu,atakżewąskichgardełtransportutowa-rówwmiastach.CelemBESTUFSjestutrzymanieiposzerzanieotwartejeuropejskiejsiecizrzeszającejekspertówtransportumiejskiego,grupreprezentu-jącychużytkowników,projekty,DyrektoriatyKomisjiEuropejskiej,reprezentantówadministracjikrajowych,

regionalnychilokalnychorazoperatorówtransporto-wych.WramachprojekturegularnieorganizowanesąwarsztatyikonferencjewcałejEuropie,sporządzanesąteżraportyonowychrozwiązaniachwtransporciemiejskimpołączonezpokazamiitowarzyszącymiimimprezaminaszczeblueuropejskim,krajowym,regionalnymilokalnym.BESTUFSzyskałsobiejużprzychylnośćpraktykówjakiśrodowisknaukowychzajmującychsiętematykąlogistykimiejskiej,awszystkieinformacjesąpubliczniedostępneprzezstronęinternetowąwww.bestufs.net.

CzymjestBESTUFS?

StronagłównaBESTUFS

Dlaczegomiejskitransporttowarowyjestważny?

Miejskitransporttowarówjestważnyznastępującychpowodów:

Całkowitykoszttransportutowaróworazlogistykijestbardzoznaczącyimabezpośredniwpływnabudżetmiast.Rola,jakąpełnidlaprzemysłuihandlu,będącychgłównymźródłemdochodu.Samwsobiedostarczaznacznejilościmiejscpracy.Wkład,jakiwnosiefektywnytransporttowarówwpodniesieniekonkurencyjnościprzemysłuwdanymregionie.Jestniezbędnydlazapewnienianamdotychcza-sowegostyluikomfortużycia.Wywieranegatywnywpływnaśrodowiskonatu-ralneispołeczne.

►

►

►

►

►

►

�

Większośćprzewozówtowarówweuropejskichmiastachjestrealizowanazapomocątransportudrogowegozpowoduwzględniekrótkichodcinkówprzewozowychorazmożliwościbezpośredniegodo-starczeniaładunkudopunktuodbioru.Wtransporcierealizowanymzidomiasta,wprawdzieistniejemoż-liwośćwiększegozróżnicowaniapodziałunagałęzietransportu,leczitutransportdrogowypozostajedominującym.Samochodydostawczeodgrywajązasadnicząrolęwfunkcjonowaniumiast,dystrybu-ująctowarydoposzczególnychlokalizacji.Pojazdytecodziennierealizująznacznąliczbęprzewozów,doktórychzaliczasięzaopatrzeniezamieszkałychobszarówwrozmaitedobra,,przewózzmiastwypro-dukowanychtowarówiodpadóworazcaływachlarzdostawrealizowanychwewnątrzmiasta.Wieledóbrprzedsprzedażączyużyciemjestrównieżczasowoskładowanychwmagazynachzlokalizowanychwobszarachmiejskich.

Zatłoczeniewruchumiejskim

Typimodeltransportutowarówwewnątrzterenówzurbanizowanychzależyodcałejgamyczynników,naktóreskładająsię:

► Lokalizacjaiwystępującegałęzieprzemysłu.

► Strukturałańcuchówdostawwprzedsiębior-stwachprzemysłowych.

► Istniejącainfrastrukturatransportowawłączającporty,lotniskaczyterminaletowarowe.

► Lokalizacjaiwielkośćmagazynów.

► Rozmiaryitonażpojazdówmogącychwjechaćdomiasta.

► Przepisyregulującedostawywmieście.► Warunkidrogowe.

► Zachowaniaklientów(np.wykorzystanienarzędzie-commerce,etc.).

7

WizjaBESTUFSzrównoważonegotransportutowarowegowmieście

Celemstrategiizrównoważonegotransportujest:„odpowiedziećnapytanie,jakspołeczeństwozamie-rzasprawiedliwieiefektywniezaspokoićpotrzebyekonomiczne,społeczneiekologiczneminimalizującjednocześniemożliwedouniknięcialubniepotrzebnenegatywneskutkitychpotrzeborazzwiązaneznimikoszty,wodpowiednimczasieiskali”(BrytyjskiOkrą-głyStółds.ZrównoważonegoRozwoju,1996)

Dowymienionychnastronie3pozytywnychczyn-ników,istniejącenaterenachzurbanizowanychsystemytransportutowarowegomająrównieżswójnegatywnywpływm.in.naekonomię,środowiskoispołeczeństwo:

► Czynnikiekonomiczne:zatłoczenie,niskawydaj-ność,marnotrawienieśrodków.

► Czynnikiśrodowiskowe:emisjazanieczysz-czeń,awszczególnościgazówcieplarnianychidwutlenkuwęgla,zużywanienieodnawialnychpaliwkopalnych,przyczyniasiędogenerowaniaodpadówtakichjakopony,olejeiinne.

► Czynnikispołeczne:fizycznywpływemisjigazównazdrowiepubliczne(umieralność,zachorowaniaibezpośredniezagrożenieżycia),uszkodzenia

ciałaiumieralnośćwwypadkachdrogowych,hałas,pogorszeniewarunkówkrajobrazowychiinneczynnikizwiązanezjakościążycia(włączniezutratąobszarówzielonychiprzestrzeniotwartejnaterenachzurbanizowanych,będącychkonse-kwencjąrozwojuinfrastrukturytransportowej).

Zrównoważonapolitykapowinnadotykaćaspektówekonomicznych,środowiskowych,atakżespołecz-nych.Zanajbardziejefektywnedziałaniazrównowa-żonejpolitykitransportutowarowegouważasięte,któregodzątetrzyaspektyrównocześnieminimali-zująckosztyzwiązanezosiągnięciemoczekiwanychcelów.

8

PodejścieBESTUFSdousprawnieniatransportutowarówwmiastach

Operatorzytransportutowarowegojakikierowcynapotykająszeregutrudnieńnaterenachzurbanizo-wanych,tj.:

► Problemzatłoczeniaiprzepustowościmiast,wypadkidrogowe,złakondycjadrógizłezacho-waniekierowców

► Problemyzwiązanezmiejskąpolitykątransporto-wą,np.ograniczeniawewjeździenaterenmiastawokreślonymczasie,rozmiarzeiwadzepojazduczyteżwydzieleniepasówjezdnidlamiejskiegotransportupasażerskiego

► Problemyzparkowaniemprzyza-iwyładunku,brakprzepisówregulującychtezagadnienia,mandaty,brakmiejsc

► Problemyzkolejkądoprzyjęciadostawy,zezna-lezieniemodbiorcy,określeniemczasuprzyjazdudoodbiorcyiklienta

Znakiinformująceoprzepisachdotyczącychza-iwyładunku

Wceluracjonalnegoibardziejzrównoważonegodziałanianarzeczwprowadzaniazmiandomiejskie-gotransportutowarowego,ważnejestbyrozróżnićdwieróżnegrupymogącetakichzmiandokonywać:

Władze miastWprowadzająonezmianywregulacjach,którezkoleiwpływająnazmianyjakiedokonująsięwprzedsię-biorstwach.Możliwedozastosowaniastrategieobej-mujązmianywoznakowaniu,sygnalizacjiiprzeka-zywaniuinformacji,przepisachdotyczącychdostępusamochodówciężarowychdomiastorazprocesówza-iwyładunku,zmianywmodelachzarządzaniaruchem,rozwójinfrastrukturyiopłatyzaprzejazdy.

Przedsiębiorstwa transportu towarowegoFirmychcąwdrażaćinicjatywyredukującezływpływ,jakiwywierająrealizowaneprzeznieprocesyliczącnawewnętrznekorzyścijakiepowstanąpowprowadzeniuzmian.Korzyścite,tonp.przewagaekonomicznawynikającazeświadczeniausługwbardziejefektywnydlaspołeczeństwaczyśrodowi-skasposób,poprawaefektywnościekonomicznejlubpowiększenieudziałuwrynkupoprzezdziałaniaproekologiczne.Przykładamiinicjatywwprowa-dzonychprzezprzedsiębiorstwasą:zwiększeniewspółczynnikawypełnieniasamochoduprzezkon-solidowanieładunków,realizacjadostawprzedlubponormalnychgodzinachdostaw,wykorzystywanieprogramówkomputerowychdoharmonogramowaniaiwytyczaniatras,poprawawynikówspalaniapaliwaprzezsamochody,systemykomunikacjiinstalowanewewnątrzkabiny,usprawnieniesystemudostawizaładunków(włącznieztechnologiąprzeładunkówmateriałów,utylizacjiładunkówikoordynacjądziałańpomiędzyfrachtującym,przewoźnikiemiklientem).

Niektóreztychinicjatywsąściślezwiązaneztech-nologią,kolejnezreorganizacjąprocesów,ajeszczeinnełącząsięzezmianamiworganizacjiłańcuchadostaw.

9

CzemusłużyPrzewodnikPoDobrychPraktykachBESTUFS?

NiniejszyPrzewodnikPoDobrychPraktykachBESTUFSopartyjestnapoprzednimwydaniuPodręcznikaDobrychPraktykopracowanegoprzezBESTUFS.Jegointencjąjestprzekazaniekażdemu,ktojestzaangażowanylubzainteresowany,wskazó-wekwzakresieprzemieszczaniatowarówwobsza-rachzurbanizowanych,awszczególnościkrokówjakiemogązostaćpodjętewcelupoprawyprzepływuproduktówwmiastachizredukowaniatymsamymzłegowpływunaśrodowisko.Przewodnikporuszatrzykwestiezwiązanezusprawnieniemzrównoważo-negosystemutransportowegotowarówwobszarachzurbanizowanych.Mogąonebyćistotnedlaurbani-stów,przedsiębiorstwtransportutowarowegoiinnychogniwłańcuchadostaw.

► Dostęp,rozładunekizaładuneksamochodówdostawczychnaterenachzurbanizowanych

(CzęśćI)

► Najważniejszekwestiezwiązanezrozwiązaniami„ostatniegokilometra”(CzęśćII)

► Najważniejszekwestiezwiązanezmiejskimicentramikonsolidacyjnymi(CzęśćIII)

StronainternetowaProjektuBESTUFS

WięcejinformacjiznajdujesięnastronieinternetowejBESTUFSwww.bestufs.net(wwiększościpoangiel-sku).

10

CZĘŚĆI:Dostęp,rozładunekizaładuneksamochodówdostawczychnaterenachzurbanizowanych

1.Efektywnewykorzystanieinfrastruktury

2.Zasadydostępuizaładunkupojazdów dostawczychnaterenachmiejskich

OznakowanieRuchpojazdówciężarowychMapyiinformacjamiejskaZatoczkizaładunkowePobliskiestrefydostaw(ELP)MiejskiecentrakonsolidacjiPrzepisydotyczącewagiirozmiarupojazduPrzepisydotycząceczasuwjazduOpracowywanieiegzekwowaniezasaddostępuirealizacjidostaw

►

►

►

►

►

►

►

►

►

Strefyekologiczne/standardyemisjisubstancjiszkodliwychDostawynocnePasyruchudlapojazdówciężarowychSystemyopłatdrogowych

3.Technologiewmiejskimtransporcietowarowym

4.Pojazdyprzyjaznedlaśrodowiska

5.Regulacjeprawne

6.PartnerstwoPubliczno–Prywatne

►

►

►

►

11

Efektywnewykorzystanieinfrastruktury

RozładunekwKopenhadze,DK

Efektywnewykorzystanieinfrastrukturynaterenachzurbanizowanychposiadawysokipriorytet,jakożewwiększościprzypadkówniejestmożliwezwiększenieilościdrógwmiastach.Dozarządzaniaeksploatacjąinfrastrukturydrogowejprzywiązująogromnąwagęzwłaszczaurbaniści,askutkujetoszeregieminicja-tywzmierzającychdoregulowaniazasadjejwyko-rzystania.Niektóremiastaposiadająjużstrefylubzatoczkizaładowczedlaruchukomercyjnego,którepoprawiająwarunkipracyoperatorówtransportowychorazredukująnegatywnywpływichdziałalności.

Wostatnimokresiesystematyczniewprowadzasięnowe,coraztańszerozwiązaniainformatyczneoraztechnologiekomunikacyjnepołączonezmecha-nicznymibramamidostępuczyzmiennymiznakamidrogowymi,którespowodowałypojawieniesięcałejgamyrozwiązańbardzodobrzedopasowanychdopanującychwmiastachspecyficznychwarunkówinfrastrukturalnychdladostawtowarów.Pozasamąinfrastrukturąniektóremiastaoferująrównieżusługiniosącezesobąkonkretnąwartośćdodanąjaknp.strefyładunkowe,wramachktórychwykonywanesąniektóreoperacjenaładunkach,takiejakkrótkotermi-noweskładowanieczyprzeładunki.

Efektywnyiniezawodnysystemdostawwinienwspieraćsystemekonomicznymiasta,aojegoorga-nizacjępowinnidbaćzarównourbaniścijakiopera-torzytransportowi.Główneczynnikijakiepowinnyzostaćwziętepoduwagęto:

► Samochodypodczasrealizowaniadostawpowin-nywywieraćmożliwiejaknajmniejszyniekorzyst-nywpływnaśrodowiskoiotoczenie.

► Planiści(reprezentującywładzelokalne,miejskieczyteżzwiązaneztransportem),firmytrans-portutowarowegojakiwszystkieinnepodmiotygospodarczepowinnywspółpracowaćwceluorganizacjisystemudostawwsposóbefektywnyiniezawodnydlakażdejzzaangażowanychgrup.

► Planiścimiejscypowinnimiećwpływnasterowa-nieprzepływemsamochodówciężarowych.

► Firmytransportowemusząoptymalizowaćefektywnośćoperacyjnąwceluzredukowaniazatłoczeniaorazwpływuinnychnegatywnychczynnikówśrodowiskowych.

► Rodzajeniezbędnychkrokówprawnychzależąodnastępującychczynników:

- Gospodarcze,społeczneiśrodowiskowecele władzmiast- Poziomtransportutowarowegoorazinnego ruchudrogowego- Rozmiar,zagęszczenieiwarunkigeograficzne (plan)miasta

12

PoniższatabelapokazujewariantyrozpatrywanychwniniejszymPrzewodnikumetoddostępupojazdówiężarowychorazuregulowańdotyczącychładunków.

Dostępne warianty

► Partnerstwozsektoremtransportutowarowego

► Telematykatowarowegotransportumiejskiego► Oznakowanie► Informacjatransportowaimapy► Opłatydrogowe► Zezwolenienanocnedostawy► Osobnepasydlaciężarówek

► Telematykatowarowegotransportumiejskiego► Oznakowanie► Osobnepasydlaciężarówek► Uproszczenieiharmonizacjaprzepisówdotyczą-

cychrozmiarówiwagipojazdów► Informacjatransportowaimapy► Miejskiecentrakonsolidacji

► Zorganizowanieprzydrożnychzatoczekrozładun-kowych

► LokalnaStrefaRozładunku(ELP)► Miejskiecentrakonsolidacji

► Przepisyistandardydotyczącewagi,rozmiaruiemisjiszkodliwychsubstancji

► Regulacjedotycząceczasuwjazduirozładunku► Zezwolenienanocnyrozładunek► Strefyochronne► Osobnepasydlaciężarówek► Środkizachętydostosowaniapojazdówekolo-

giczniesprawnych► Egzekwowaniekar

Cel

Uzyskaniewsparciaodprzemysłutransportowegoprzykonstruowaniustrategiiiinicjatywtransportowych

Poprawaniezawodnościprzejazdówpojazdówtowarowych

Wsparciedlakierowcówpojazdówciężarowychiredukcjadługościiliczbyprzejazdówdlaładunków.

Wsparciedlafirmtransportowychwmiejscudostawyizaładunku

Zredukowaniewpływunaśrodowiskoiryzykawypadkówzudziałempojazdówciężarowych

13

Zasadydostępupojazdówciężarowychidostawnaterenachmiejskich

Znakidrogowedladostawców

Przedwdrożeniemjakichkolwiekzmianwprzepisachdotyczącychpojazdówciężarowych,władzemiej-skiemusząupewnićsięczysąonezrozumiałeiczyniesąwkonflikciezregulacjamiobowiązującymiwinnychregionach.

Oznakowanie

Wceluobjaśnieniakierowcompojazdówciężaro-wychtrasorazobowiązującychwmieścieprzepisów,znakipowinnybyćjasneidokładne.

1.Znakidrogowepowinnysłużyćdo:

► Ostrzeganiakierowcówonieodpowiednichdro-gachdlaichpojazdów(np.wąskieulice)

► Informowaniakierowcóworegulacjachdrogo-wych(np.dopuszczalnejmasieczyrozmiarzepojazdu,regulacjeczasowe)

► Informowaniakierowcówomożliwościiwa-runkachparkowanianaulicachorazprzepisówładunkowych

► Kierowaniapojazdówciężarowychnaobjazdy

► Kierowaniapojazdówciężarowychnaparkingiorazdostrefprzemysłowych

2.Władzemiejskiepowinnyzapewnić,że:

► Znakidrogoweniosązasobąprawdziweinforma-cje

► Informacjenaznakachdrogowychsąaktualne

► Znakidrogowesąwidoczne,czytelneiwdobrymstanie

► Informacjanaznakachdotyczącaparkowaniairozładunkówjestdobrzewidocznaiczytelna(abykierowcaniemusiałchodzićwzdłużdrogiabygoprzeczytać)

3. Władzemiejskiemogąnawiązaćwspółpracęz właścicielamilubzarządzającymistrefamiprze- mysłowyminadwprowadzeniemnowychlub usprawnionychtablicinformacyjnych.

4. Zmienneznakidrogowemogązostaćużytedo dostarczaniainformacjiwczasierzeczywistym.

14

Znakidlapojazdówciężarowych

Ruchpojazdówciężarowych

Wceluuniknięciawjazdupojazdówciężarowychdomiejscnewralgicznychczyteżnieodpowiednich,planiściruchumiejskiegomogąsugerowaćlubwręcznarzucaćtrasyichprzejazdu.Sugerowanietrasniewymagaodmiastaspecjalnychśrodkówprzymusu,jednakichnarzucanie(czyliblokowaniewstęputychpojazdówwmiejscaniedozwolone)niesiezasobąstosowanienarzędzibardziejskomplikowanychikosztownychwimplementacjiizarządzaniu.

1.Rozważyćnależyróżnerodzajetrasruchupojaz-dówciężarowych:

► Trasystrategiczne–bazującenagłównychdro-gachiobsługującedłuższedystansepomiędzykluczowymilokalizacjamiwramachaglomeracji

► Trasystrefdystrybucyjnych–łączącetrasystra-tegiczneorazprowadzącezdróggłównychdoposzczególnychlokalizacjilubobszarów

► Trasylokalne–prowadzącedokonkretnychloka-lizacji

2.Czynnikijakienależywziąćpoduwagęplanująctrasydlapojazdówciężarowych:

► Trasypowinnyopieraćsięnadrogachgłównychdanegoobszaruorazpołączeńmiędzynimi

► Trasypowinnyobsługiwaćpunktygenerującedużenatężenieruchu

► Drogidlaprzejazdusamochodówciężarowychpowinny:

- Byćwdobrymstanietechnicznym - Byćwystarczającoszerokie - Składaćsięzdrógniezawierającychostrych zakrętów - Miećwystarczającyprześwit - Zawieraćmostyoodpowiednimudźwigudla pojazdówciężarowych

► Powinnosięunikaćterenówzestromymipodjaz-damiipołożonychwmiejscachwrażliwychnaruchuliczny(np.strefyzamieszkania,ruchpieszyetc.).

► Dowyborutrasprzejazdówpojazdówciężaro-wychpowinnosięzaangażowaćplanistówruchumiejskiegoorazprzedstawicieliprzemysłutrans-portutowarowego.

► Głównymczynnikiemsukcesuwewprowadzaniutrasdlaruchuciężarówekjestwłaściweiwystar-czająceoznakowanieorazdystrybucjadrukowa-nychorazelektronicznychmap.

Mapyruchupojazdówciężarowych

15

Mapyiinformacjamiejska

Władzemiastmogądostarczaćwieleinformacjicennychdlafirmtransportutowarowegoikierowców.Jednymzesposobówjestdostarczaniemapiinfor-macjiwczasierzeczywistym.

Mapy

1.Mapymogąinformowaćo:

► Trasachpojazdówciężarowych(zarównoodojaz-dachdomiastajakinajegoterenie)

► Dopuszczalnejwadze,rozmiarze,regulacjachczasowych,ładunkach,zatoczkachipasachzare-zerwowanychdlaruchutowarowego

► Głównychlokalizacjachiobiektachprzemysło-wych

► Parkingach

► Obszarachoograniczonymdostępie

2.Mapymogąbyćdrukowanelubudostępnianewformieelektronicznej,adystrybuowanezapo-średnictwem:

► Lokalnychprzedstawicielstwhandlowych

► Firmtransportowych

► Zrzeszeńprzedsiębiorstwtransportowych

► Związkówmonitorujących

► Władzmiejskich

3.Władzeniektórychmiastwydałyjużspecjalneatlasydlakierowcówpojazdówciężarowych.

Informacjawczasierzeczywistym

1. Istniejemożliwośćinternetowegoudostępniania informacjinatematutrudnieńwruchu.

2. Informacjata,sprzężonazsystememmapw standardzieGISpozwoliprzekazaćinformacjęw bardzoprostysposób(np.londyńskiserwis ostrzeżeńwruchu„LondonTrafficAlertsService” udostępnianyprzez„TransportforLondon”).

3. Tabliceinformacyjnemontowanenaparkingach mogąsłużyćdo:

► Przekazywanianiezbędnychlokalnychinformacji

► Informowaniaolokalnychnumerachalarmowych

► Umieszczaniadrukowanychmap

PrzykładowyatlasFALKdlakierowcówpojazdówciężarowych

16

Zatoczkizaładunkowe

Zatoczkizaładunkowemogąbyćzlokalizowaneprzyulicach,wmiejscach,gdziewystępujedużyruchsamochodówciężarowychiniemamiejscanaprze-prowadzenierozładunkuizaładunkupojazdównaterenielokalizacjidocelowejnp.rampy.

► Zatoczkizaładunkowemogąbyćobarczonerestrykcjamiczasowymi,gdziewpodanychgo-dzinachmożnawykonywaćwnichoperacjeza-iwyładunku.

► Mogąbyćonezaprojektowanedlajednegobądźkilkurodzajówpojazdówciężarowychbiorącpoduwagęrozmiarsamochodównajczęściejznichkorzystających.

► Sąonenajbardziejużytecznewmiejscachgdziezestrefyprzychodnikukorzystajązarównosa-mochodyciężarowejakiosobowe.

PrzykładstrefyzaładunkuwAalborg

► Strefyzaładunkuzlokalizowanonawąskichulicachzchodnikami,przedichwprowadzeniemrozładowującysięsamochódblokowałdostępinnym.

► Każdaztychstrefmieścikilkapojazdówipozwa-lainnymsamochodomprzejechaćobokzmniej-szającjednocześniezatłoczeniewgodzinachporannych.

► Właścicielesklepówprzytychulicachuzgodnili,iżprzed11:00niebędąwystawiaćstoiskprzedsklepaniniebędąrozwijaćmarkizprzeciwsło-necznych.

► Zatoczkimogąprzyczynićsiędoredukcjizatło-czenianadrogach.

17

Przykład:Pobliskiestrefydostaw(Espacedelivraisondeproximité-ELP)wBordeaux

► ELPwBordeauxmazazadanieusprawnićsystemdostawtowarówdocentrum,zredukowaćzatłoczenienadrogach,poziomhałasuizanie-czyszczeńzwiązanyzrealizacjądostaw.

► ELPpowstaławwynikuwspółpracypomiędzyfirmamitransportowymi,IzbąHandluwBordeauxorazwładzamimiastaBordeaux.

► PodmiotyteutworzyłyiwspółfinansująsystemELP.Detaliściniepartycypująwkosztachsyste-mu.

► ELPtoczęśćulicyprzeznaczonadlasamocho-dówciężarowych,naktórejdokonujączynnościza-iwyładowczeobsługującpobliskiesklepy.

► PowierzchniazajmowanaprzezELPjestzarezer-wowanaiobsługiwanaprzezmaksymalniedwóchczłonkówzałogi,którzymogąpomagaćkierow-comdostarczaćtowardosklepówzapomocąwózków.

► ELPmieści3do5pojazdówdostawczychnaraz(maokoło30metrówszerokości).

► ELPjestczynnaodponiedziałkudopiątkupomię-dzy9:00a17:00iwsobotyod9:00do11:00.

► Wynikipokazują,żewpierwszymokresiedziała-niasystemstałsiębardzopopularnywśródfirmtransportowychponieważgwarantujeonmiejsceibezpieczeństwopodczasrealizacjidostawy,którejestpołożonebliskocentrummiasta.

► DrugastrefaELPzostałazałożonawBordeauxw2005roku,trzeciaw2006.RównieżwinnychmiastachFrancjipowstająELP(np.Rouen).

PobliskieStrefyDostaw(ELP)

W2003roku,wBordeaux,wceluusprawnieniarealizacjidostawwcentrummiastazostałwdrożo-nysystem„pobliskichstrefdostaw”(zfr.Espacedelivraisondeproximité–ELP).Rozwiązanietoobejmowałozałożeniemiejskiejplatformyprzeładun-kowej,wramachktórejpersonelsłużyłpomocąwprzekazywaniutowarówdotzw.„ostatniegokilome-tra”(ścisłegocentrum).Towarysąrozładowywanezprzyjeżdżającychsamochodówizaładowywanenawózki,pojazdyelektryczneirowerydodystrybucjikońcowej.Topodejściemarównieżzastosowaniewusługachdodatkowych(tj.dostawydodrzwi,składo-waniekrótkoterminoweetc.).

ELPwBordeaux

18

Bild:Schilder(z.B.40)

MiejskieCentraKonsolidacji

MiejskieCentrumKonsolidacjiMCK(ang.UrbanConsolidationCentre)jestdefiniowanejako:„po-wierzchnia,wyposażonawodpowiedniąinfrastruktu-ręlogistyczną,usytuowanarelatywniebliskoobsza-ru,któryobsługuje(np.centrummiasta,całemiastolubjegoczęść)zktórejrealizowanesąskonsolido-wanedostawydladanegoobszaru”.(TematykęMCKrozwiniętowCzęściIIIniniejszegoprzewodnika.)

Przepisydotyczącewagiirozmiarupojazdu

Zewzględówbezpieczeństwaorazochronyśrodowi-ska,częstowładzemiastwprowadzająograniczeniawużywaniudrógczyobszarówprzezpojazdypo-wyżejpewnejwagi,rozmiaru(wysokość,szerokość)lubilościosijezdnych.Powodywprowadzaniatakichograniczeńsąnastępujące:

WąskaulicaMostoograniczonejnośnościNiskimostOstryzakrętWiszącebudowlePoprawawarunkówmieszkalnych

Przepisyczęstoniedotycząpojazdów,któremu-sządotrzećdokonkretnejulicyczyobszaruwcelurealizacjidostawy.Częstoprzepisydotyczącewagi,rozmiaruczyczasudostawróżniąsięwróżnychmiejscachinależytuzwrócićszczególnąuwagęnaharmonizacjętychuregulowań

►

►

►

►

►

►

Przepisydotyczącewagiiczasudostawy

CentrumKonsolidacyjnewNiemczech–DeutschePostAG

19

Bild:Schilder(z.B.46)

Przepisydotycząceczasudostawy

Przepisydotycząceczasurealizacjidostawnaokre-ślonymobszarzemogąbyćwprowadzonewdwojakisposób:

► Czasoweograniczeniawjazdu

► Czasoweograniczeniaza-irozładunku

Czasoweograniczeniewjazdu

Ograniczeniewjazdupojazdówciężarowychwokreślonychgodzinachjestjednymzważniejszychinajczęściejużywanychnarzędziwykorzystywanychprzezplanistów.Regulacjetemająnaceluograni-czenieruchupojazdówciężarowychnaobszarzelubulicyokonkretnejporzednia.Ograniczeniamogązostaćnałożonenawszystkiepojazdylubtylkonapojazdydostawcze(mogąbyćrównieżnałożonenapojazdy,przekraczającepewneparametrytj.wagaczywymiary).Przepisytedotyczązazwyczajobsza-rówlubdróg,którychotoczeniewrażliwejestnaruchuliczny,np.:

► Terenysklepowezchodnikami–częstozabraniasięwjazduwszystkichpojazdówwgodzinachhandlowegoszczytu

► Uliceosiedlowe–pojazdyciężarowepowyżejpewnejwagiirozmiaruniemogąkorzystaćzdrógosiedlowychwnocy,gdziezakłócałybyspokójlubwdzień,przyszkole,wceluuniknięciawypadków

► Całeosiedla–Wniektórycheuropejskichmia-stachwweekendyobowiązujązakazyruchupojazdówdostawczych.Zakazywjazdunocąobowiązująwpołowiemiastfrancuskichpowyżej100.000mieszkańców.

Czasoweograniczeniaza-iwyładunku

Czasoweograniczeniarealizacjidostawstosujesiędoterenówprzychodnikachizwiązanesązzatrzymywaniempojazdówprzykrawężnikuijegorozładunkuizaładunku.Ograniczeniatemusząbyćzsynchronizowanezpotrzebamirealizacjidostaworazinnymifunkcjamijaknp.parkowanie.

► Dobrezarządzaniepowierzchniąparkingowąprzychodnikupozwalalepiejwykorzystaćtąprzestrzeńizredukowaćzatłoczeniewdanymobszarze

► Szczegółoweinformacjesązazwyczajopisanenadobrzeumieszczonychtablicachdrogowych.

► Przepisypowinnybyćzgodnezpotrzebamilokal-niedziałającychfirm.

20

Opracowywanieiegzekwowaniezasaddostępuirealizacjidostaw

Istotnąkwestiąjestjasnaijednoznacznainformacjadlakierowcówoprzepisachpanującychnadanymobszarze.Wceluwymuszeniastosowaniasiędonichmożnainstalowaćkamerymonitorująceobszar,któreidentyfikująłamiącychprawo.

Stosujesięrównieżbarieryfizycznetakiejak:- Chowanesłupki(częstosterowanekompute- rem,copozwalanadostępdlapojazdów uprawnionych).

- Ograniczenieszerokości(wniektórychprzy- padkachmogąbyćzastosowanerozwiązania alternatywneabyprzepuszczaćjedyniepojaz- dyuprawnioneisłużbyratownicze).

►

► Oilezmuszaniedoprzestrzeganianałożonychograniczeńmożebyćkosztowne,nakładymogąbyćzrekompensowanemandataminałożonyminałamiącychprawo(wBarcelonie50pracownikówkontroluje5000zatoczekładunkowychwcałymmieście).

► Planiścimiejscypowinnizbadaćczypozytywneefektywprowadzeniarestrykcjizwiązanychzdostępemczyrealizacjądostawprzewyższająwszelkieutrudnieniaznimizwiązane(biorącpoduwagęaspektyekonomiczne,społecznejakiekologiczne).

Chowanesłupki Kontroladostępu

21

StrefyOchronna/standardyemisjisubstancjiszkodliwych

StrefaNiskiejEmisjiSpalinSNES(ang.LowEmis-sionZone)lubStrefaOchronyŚrodowiskatoobszardostępnyjedyniedlapojazdówspełniającychodpo-wiedniekryteriaemisjispalin,któreustalanesąnabazienp.:

► Obszarugeograficznego

► Porydnia/roku

► Standarduemisjispalaniadanegopojazdu

► Typupojazdu

PrzykładyStrefNiskiejEmisjiSpalinweuropejskichmiastach

1. StrefySNESzpowodzeniemzostaływprowadzo- nejużkilkalattemuwkilkuszwedzkichmiastach tj.Sztokholm,Gothenburg,MalmoczyLund. Strefyte:

► utworzonobypodnieśćjakośćpowietrzaizredu-kowaćhałas

► budowanesąwoparciuoustawodawstwoUEdotyczącepojazdówdrogowych,którejestcorazbardziejzaostrzanewzakresieemisjispalin

► ograniczajągłówniedostęppojazdówważącychpowyżej3.5tonyinapędzanychsilnikamiDiesel’a

2. SNESistniejerównieżwRzymie,planowanesąw Londynie,Madrycie,Paryżu,Kopenhadze,Medio- lanieinazurbanizowanychterenachNorwegii.

3. Ograniczeniawjazdubazującenastandardach emisjihałasuczyspalinmogąbyćwprowadzone bezpowoływaniaSNES.

22

LKW-Spur(z.B.37)

Dostawynocne

Dostawynocnewcentrachmiasttodostawydoskle-pówimarketówwścisłymcentrummiastarealizowa-newnocy,kiedymiastojestzwyklemałozatłoczoneinieaktywne.Typowegodzinydostawnocnychtrwająod22:00do6:00.Wkilkumiastach,tj.BarcelonaczyDublindoświadczeniawskazująnapozytywneefek-ty,gdziepodczaspróboperowanomniejsząilościąpojazdówwnocyzamiastwiększąilościąpojazdówwdzień.

Wwiększościmiasteuropejskich,pozakilkomazna-czącymiwyjątkamijaknp.Paryż,istniejąregulacjezwiązaneznocnymidostawami.Wyróżniasiędwagłównetypywprowadzanychregulacji:

► Regulacjeczasudostawiodbiorutowarówdoizokreślonychbudynków(np.sklepów,biurczyfabryk)

► Ograniczeniawporuszaniusiępojazdamicięża-rowymiwczęścilubnacałymtereniezabudowa-nym

Istniejecałagamapotencjalnychkonsekwencjicałko-witegozakazurealizowaniaprocesówzaopatrzenianocą:

► Dostawybędziemusiałorealizowaćwięcejpojaz-dówwkrótszymczasie

► Dostawybędąmusiałybyćrealizowanewokresachzwiększonegonatężeniaruchu(redu-kującjednocześnieefektywnośćpracypojazduikierowcyorazzwiększająckonsumpcjępaliwa)

► Czasydostawmogąsięwydłużyćibyćmniejwiarygodne

► Całyłańcuchdostawmożebyćmniejefektywny

► Całkowitekosztyłańcuchadostawmogąwzros-nąć

Rozważającregulacjedotyczącenocnychdostawnależywziąćpoduwagę:

► Restrykcyjneprzepisyregulująceporuszaniesiępojazdównocąmogąmiećwpływnawzrostkosztówwcałymłańcuchudostaw.Niektórefirmy,korzystajączmożliwościnocnychdostaw,zwiększyłyswojąefektywnośćoperacyjnąipo-prawiłysprzedaż

► Regulacjedotyczącedostawnocnychpowinnyograniczaćsięjedyniedoemisjihałasu.

► Dobrzezdefiniowanestandardyemisjihałasudlaoperacjirealizowanychnocąmogąnieśćzesobąznacznekorzyścidlamieszkańców,awkonse-kwencjiakceptacjędlanocnychoperacjitranspor-towych.

23

Przykład:HolenderskiprogramPIEK.Dostawydosklepówzwyklerealizowanesąwieczorami,wewczesnychgodzinachporannychlubwnocy.Wieleosóbwholenderskichmiastachmieszkaoboklubnadsklepamicopowoduje,iżnarażonesąnahałas.Wobectegofaktuprzyjętouchwałę,któranakładanadostawcówkonkretneograniczenieemisjihałasu.Ba-daniadowodzą,żehałaspowstającyprzyrozładunkuizaładunkuprzekraczaprzyjętenormydlaoperacjiwykonywanychnocą(pomiędzy60a65dB(A)).HolenderskirządwewspółpracyzprogramemPIEKpomógłrozwinąćiwprowadzićtechnikiisprzęt,którypozwalałspełnićwymaganestandardyemisjihałasu.

ProgramPIEKskładasięzdziesięciugłównychprojektów:(i)transferwiedzydostosownychprzed-siębiorstw,(ii)promowanie„cichych”zachowań,(iii)optymalizacjalokalizacjizaładunkuiwyładunku,(iv)cichepojazdydostawczeponiżej7,5tony,(v)cichepojazdydostawczepowyżej7,5tony,(vi)cicheinsta-lacjewchłodniachsamochodowych,(vii)redukcjahałasuprzyprzetaczaniukontenerów,wózkówwid-łowychiręcznychwózkówpaletowych,(ix)redukcjahałasugenerowanegoprzezkoszesklepowe,(x)napędyelektrycznelubhybrydowezwykorzystaniemsilnikadiesel’alubpaliwgazowych.

Pasydlaruchupojazdówciężarowych

1.Pasywydzielonedlaruchupojazdówciężarowych mogązredukowaćopóźnieniaipodnieśćpoziom niezawodnościdostaw.Doproblemumożnapo- dejśćnakilkasposobów:

► Dedykowanepasyjezdnidlapojazdówciężaro-wych

► Pasydlaautobusówipojazdówciężarowych(pasybezsamochodowe)

► Jezdniedlawybranychgruppojazdów–dlaauto-busów,pojazdówciężarowychisamochodówwktórychprzebywaokreślonaliczbapasażerów

► Jezdniedlaautobusów,któremogłybybyćuży-wanedorealizacjidostawwokreślonychlokali-zacjachaleniedoprzemieszczanialudności(np.zatoczkidostaw„Lincoln”zaimplementowanenaliniachdlaparyskichautobusów).

2.Rozważającproblempasówdlapojazdówcięża- rowychnależywziąćpoduwagęconastępuje:

► Dedykowanepasydlapojazdówciężarowychczęstoumiejscowionesąnastromychpodjaz-dach(dlapojazdówporuszającychsiępowoli)orazwceluskierowaniaichdostrefprzemysło-wychunikającterenówwrażliwychnaruchuliczny

► Pasybezsamochodowesądobrąalternatywą,zwłaszczawmiejscachgdzienatężenieruchuautobusówniejesttakdużebyrezerwowaćdlanichosobnypas.

► Łatwiejjestnarzucićdyscyplinęnapasach,zktórychmogąkorzystaćwszystkiepojazdydo-stawczeniżnatakich,naktórychpanująwiększeobostrzenia,tojednakskutkujezwiększeniemliczbykierowcówchcącychdotrzećzeswojądostawąnaczas.

► Przyprojektowaniupasów,zktórychkorzystaćmożewielerodzajówpojazdów,należyprzewi-dziećczynieistniejąprzeszkodywewspółużyt-kowaniudanegoodcinka.

24

Systemyopłatdrogowych

Istniejekilkaprzykładówsystemówopłatdrogowychwmiastacheuropejskich.Najbardziejpowszechny-misąsystemytaryfikacjizajednokrotneprzejazdymostemczytunelemnp.mostÖresundczyteżTunelWarnowwRostoku.Jedenznajbardziejudanychprojektówpoboruopłatzakorzystaniezdrógmiej-skichprzeprowadzonyzostałwTrondheimorazwLondynie,gdzieostatniowprowadzonopodobnysystem.Przyprojektowaniutakiegosystemunależyuwzględnićtrzypodstawowezałożenia:

1. Wpływywinnypokryćkosztybudowyiutrzyma- niainfrastrukturymiejskiej

2. Systempowinienwpłynąćnapopytnausługi transportowewewnątrzmiasta

3. Systemyopłatpowinnyuwzględniaćkosztyze- wnętrznegenerowaneprzezprocesytransporto- we

Przykładsystemuopłatdrogowych:Opłatywnorweskichmiastach

SystemopłatdrogowychzostałwdrożonywTrond-heimw1983rokuorazwOsloiBergenw1986r.

► Opłatymiałyfinansowaćpoprawęjakościdrógnieskupiającsięnazarządzaniuruchem

► Systemyzarządzanebyłyprzezprywatneprzed-siębiorstwaiczęściowowładzelokalne

► Opłatazapojazdponiżej3.5tonywynosiła1.5–2EURapowyżej3.5tony3.5–4EUR.

25

Przykładsystemuopłatdrogowych:„Conge-stionchargingscheme”wLondynie

► SystemwdrożonyzostałwcentrumLondynuwlutym2003idziałapodkontroląwładzmiasta,azarządzanyjestprzezfirmęprywatną.

► Głównymcelemsystemujestzredukowaniekongestiiizwiązanegozniąszkodliwegooddzia-ływanianaśrodowisko.Ewentualnenadwyżkigenerowaneprzezsysteminwestowanesąwmiejskisystemtransportu.

► Kierowcywjeżdżającydostrefypłacilidotych-czas5Funtówzadzieńnadanąstrefępomiędzy7:00a18:00odponiedziałkudopiątku.Opłatępodwyższonodo8Funtóww2005r.Wszystkiepojazdypłacątąsamątaryfę.

► Ulgiispecjalnetaryfyoferowanesąjedyniedlalicencjonowanychtaksówek,pojazdówdlaosóbniepełnosprawnych,pojazdówratowniczych,motoroweróworazpojazdównapędzanychalter-natywnymiźródłamienergii(np.elektryczne)lubspełniająceostrekryteriaemisjispalin.

► Opłatamożebyćpobranazadzień,tydzień,mie-siąclubrokiregulowanaprzeztelefon,pocztę,Internetlubwsklepach.

► Wbaziedanychrejestrujesięjedynietablicereje-stracyjnepojazdu,kierowcyniesąrejestrowani.

► Tablicerejestracyjnepojazdówporuszającychsiępostrefieobserwowanesąprzezsieć700sta-cjonarnychimobilnychkamer,zktórychobrazyporównywanesązdanymiwbazie.

► Jeśliwłaścicielpojazdunieuiściopłatydona-stępnegodniapowjeździewstrefękaranyjestmandatemwwysokościod50do150Funtów.

► Odmomentuwprowadzeniasystemuruchwstrefiespadło18%,szacujesię,żeopóźnieniazostałyzredukowaneo30%.Niezaobserwowa-nożadnegonegatywnegowpływunadziałalnośćbiznesowąwstrefie.

Poziomyznakdrogowyinformującyopoborzeopłat

26

ITSwmiejskimtransporcietowarów

IstniejewieletechnologiiwspierającychInteligen-tneSystemyTransportowe(ITS)jaknp.telematyka(urządzeniapokładowe)systemglobalnegopozy-cjonowania(GPS),smartcardsczywreszcieznakizwideoprzekazem,któresprzęgasięzsystememzarządzaniaruchemi/lubmiejskimsystememza-rządzaniatransportem.Popytnategotypusystemywostatnimczasiesystematycznierośnie,mogąonebowiemwspomagaćplanowanietrasprzejazdujakipodnosićpoziomobsługiklienta(np.oferującusługęszacowanegoczasudostawy)..Wieleztychsyste-mówmiałoswójpoczątekjakosystemyzarządzaniaruchembędącepodkontroląwładzmiejskich,któremiałypoprawićsytuacjęnaterenachzurbanizowa-nych(np.poprzezsterowanieruchemczydostępem).Systemyzarządzaniatransportemużywaneprzezprywatneprzedsiębiorstwawdrażanesągłówniewceluzoptymalizowaniaprocesówlogistycznychidys-trybucyjnych,coskutkowałooptymalizacjąkosztówwłańcuchudostaw.

SystemyITSdzielisięna:

► Systemyzarządzaniatransportemtowarowym

(np.systemyzarządzaniaflotąorazsystemyśledzenia)

► Systemyzarządzaniaruchemmiejskim(np.systemykontrolidostępu,informacyjnesystemyzarządzaniaruchem)

Systemyzarządzaniatransportemtowarów

► Komputeroweplanowanietrasorazukładanieharmonogramówdostaw:Efektywneplanowanieprzezoperatorówtrasorazprocesówza-iwyła-dunku.

► Nawigacyjnesystemykontroliruchu:Używanesądospecyficznychoperacjitrasowania,wyko-rzystującychinformacjewczasierzeczywistymolokalizacjipojazdu,wypadkachdrogowychlubwprzypadkuzmianywymagańklienta.

PlanowanietrasyprzypomocynarzędziaPTVIntertour

CentrumZarządzaniaRuchem,Berlin

Technologiewmiejskimtransporcietowarowym

27

► Pokładowesystemykomunikacyjne:ułatwiająkie-rowcomkomunikowaniesięzfirmąorazklientemgłosowolubzapośrednictwemkomputera

► Systemyrezerwacjiokienczasowych:używanedokoordynowaniaprzejazdówsamochodówciężarowychgenerującychdużyruchwmiastach.

WykorzystaniesystemówITSitelematykimazazadaniewspomócfirmywredukcjiichkosztówoperacyjnych,poprawieniezawodnościdostaw,orazwskutecznejreakcjinanieoczekiwanezdarzenia.Pomimofaktu,iżwykorzystanietakichsystemówjestwciążrzadkościąwfirmachlogistycznych,możnastwierdzić,iżstająsięonecorazbardziejpopularne.

Systemyzarządzaniaruchemulicznym

1.Systemyzarządzaniaisterowaniaruchemmiejskim(UTMC):

SystemyUTMCpoprawiająprzepływiczasyprze-jazdów,bezpieczeństwonadrogachorazredukująopóźnieniadostaw.WNiemczechistniejeszeregwpełnidziałającychnazasadachkomercyjnychcen-trówzarządzaniaruchem.Zbieraneiprzetwarzanesąwnichdaneoruchuulicznym.Miastaeuropejskie,wktórychwdrożonotegotypusystemyto:Berlin,LondyniParyż.WsystemachUTMCzastosowanorozwiązaniatechnologiczneobejmujące:

► SystemySterowaniaRuchemMiejskim(ang.Ur-banTrafficControl–UTC)koordynującesygnałyoruchuulicznym.

► Zmienneoznakowaniedróg(VMS)dokomuniko-waniasięzkierowcami

► Sensoryzajętychmiejscparkingowych

► Pomiarczasuprzejazduzwykorzystaniemtech-nologiirozpoznawaniatablicrejestracyjnych

2.Mapyidrogowskazy:

► Wspomagająonekierowcówwwytyczaniuopty-malnejdlanichtrasy

► Zawierająoneinformacjeo:

-Najlepszychtrasach-Ograniczeniachzwiązanychzwagąiwysokoś-ciąpojazdu-Regulacjachzwiązanychzdostawamiidostępem

-Lokalizacjachparkingów

Przenośnysystemnawigacjiwsamochodziedostawczym

PTVValidate,Niemcy

28

Pojazdyprzyjaznedlaśrodowiska

3.Automatycznynadzórdostępupojazdów:

► Możeuaktywnićbarierylubwysuwanesłupki

► Dostępemmożnarównieżzarządzaćprzeztele-wizjęprzemysłową,kartydostępulubkomunika-cjębezprzewodową

► Wprzypadku,gdybarieryfizycznesąwizualnieniepożądane,tozamiastnichmożnazastosowaćsystemyautomatyczne,działającewtlenp.roz-poznawanietablicrejestracyjnych.

WiększośćEuropejskichmiaststajedziśprzedproblememzanieczyszczeniapowietrzaihałasugenerowanegoprzezpojazdy.Zanieczyszczeniepo-wietrzajestprzyczynąwieluproblemówzdrowotnychiprzyczyniasiędowczesnychzgonów,powodujewadyukładuoddechowegoikrążenia,astmę,zapa-leniaoskrzeliipłuc.Badaniarównieżwskazująnazwiązekspalinzwystępowaniemrakapłuc.Równieżwysokipoziomhałasustajesięważnymproblememwmiastach.

Pojazdyprzyjaznedlaśrodowiska(ang.Environ-ment–FriendlyVehicles–EFV)sąwykorzystywanewtransporciemiejskimgłówniewkrajachEuropyza-chodniej.Instytucjepubliczneudostępniłyjużśrodkinawsparciefinansowezprzeznaczeniemnainnowa-cyjnepomysłydlalogistyki,włączającwtoEFVoraznowetechnologiedlaobszarówzurbanizowanych.

Ciężarówkaprzyjaznadlaśrodowiska

Kontroladostępudlapojazdów

29

Bild:Iveco-TruckmitEuro-4sichtbaranFront

(Iveco-Disk)

GłównecechypojazdówEFV:

1.Zastosowaniepaliwalternatywnych:

► PaliwatakiejakLPG,CNG,biopaliwa,technolo-giebazującenawodorze

► Wymienionetechnologieipaliwajużistnieją,alenieosiągniętojeszczeznaczącejpenetracjirynku

2.Olejnapędowyibenzyna

► Europejskiestandardyemisjispalindlapojazdówciężarowychsądobrymśrodkiemzapobiegaw-czymwredukcjiemisjizanieczyszczeń

► Stosujesięrównieżfiltry,którewyłapującząstkistałezespalinzanimdotrądoatmosfery

3.Pojazdyelektryczneihybrydowe

Stosowaniepojazdówelektrycznychwznaczącysposóbprzyczyniasiędoograniczeniaemisjihałasuizanieczyszczeń

WładzeniektórychmiastorazrządykilkupaństwjużdziśpromująużywaniepojazdówEFVwmiejskimtransporcietowarów.Powstałojużwieleprojektówiinicjatywtaklokalnychinarodowych,promującychichwykorzystanie.Programykrajowe,takiejakPIEKlubfrancuskiprogram„NationalProgrammeonGoodsinCities”udowodniłyżetegotypuprzedsię-wzięciamogąprowadzićdoosiągnięciapożądanychefektów.

Wponiższejtabelizebranozrealizowaneorazistnie-jąceinicjatywyzzastosowaniemEFV.

►

30

Inicjatywy EFV w miejskim transporcie towarowym

1. Inicjatywynieformalne:władzemiejskie,ope-ratorzytransportowiilokalneprzedsiębiorstwapostanowiłypołączyćsiływpracynadbardziejprzyjaznądlaśrodowiskaformątransportutowa-rówwmieście.

2. Ulgipodatkoweiudogodnieniadlafirmużywają-cychpojazdyEFV,wykorzystującychalternatyw-nepaliwainowoczesneinstalacjefiltracyjnedlasilnikówdiesel’a

3. Operatorzytransportowi,używającyEFVwoperacjachmiejskichczęstobiorąudziałwprojektachbadawczychwspółfinansowanychześrodkówpublicznych

4. Specjalnezezwoleniadowjazdudobizneso-wychihandlowychczęścimiastprzezpojazdyspełniającepewnekryteriaemisjispalin

5. Systemypoboruopłatuwzględniającezniżkidlasamochodówspełniającychkryteriaemisjispalin

6. Finansowanieinnowacyjnychprojektówbadaw-czychieksperymentywdziedziniemiejskiegotransportutowarówzwykorzystaniemEFV

Inicjatywydotyczącewykorzystaniapojazdówprzyjaznychdlaśrodowiskawmiejskimtransporcietowarowym

Przykłady

► ProgramyPIEKiDEMOwHolandiiorazprojektnocnychdostawcichymsprzętemwBarcelonie

► NiższestawkipodatkowezapojazdyciężarowespełniającewymaganekryteriaemisjispalinwWielkiejBrytaniiiFrancji

► NiższestawkipodatkowedlafirmstosującychalternatywnepaliwawWielkiejBrytanii,FrancjiiSzwajcarii

► HermesLogistikGruppewNiemczech► LaPetiteReineweFrancji► Eksperymentzwykorzystaniempojazdówelek-

trycznychzL’Oreal/Gefco/EDF► Eksperymentzwykorzystaniempojazdównapę-

dzanychpaliwamiCNGzMonoprix/GEODIS

► Strefaekologiczna(StrefaNiskiejEmisjiSpalin)wSzwecji

► ProjektELCIDISwCentrumKonsolidacyjnymLaRochellewykorzystującympojazdyelektryczne

► ProjektypróbnewKopenhadze,Dania► ProjektCUDEwMaladze,Hiszpania

► Londyńskisystempoboruopłat,WielkaBrytania► Opłataodpojazdówciężarowych(LSVA)w

Szwajcarii

► FrancuskiprogramNationalMarchandisesenVille,badającyzastosowaniemiejskichpojazdówciężarowychzasilanychelektrycznieipaliwemCNG,współfinansowanyprzezADEME

► „Eksperymentzielonejciężarówki”współfinan-sowanyprzezprojektADEMEorazpromowanyprzezwładzeParyża

31

1.Wchwiliobecnejistniejekilkaistotnychprzeszkód ograniczającychwiększewykorzystanieEFV. Głównymiprzyczynamitejsytuacjisą:

► WyższekosztyoperacyjnestosowaniaEFV

► Małapojemnośćpojazdówelektrycznych

► Brakinfrastruktury:odpowiednichstacjibenzyno-wych,ładowanibaterii

► Niskaniezawodnośćidużailośćdefektówpod-czasskomplikowanejobsługipojazdówEFV

2. WiększośćprojektówEFVfinansowanychjest obecniezbudżetówpublicznych

3.Operatorzyprywatnirozważąwymianęswojej flotyjeśli:

► Będąwidzielikorzyści,jakiebędąztegopłynęłydlaichfirm

► Będzieodpowiedniailośćstacjizalternatywnymipaliwami

► Będąwidzielikorzyścimarketingowedlafirmy

► Firmazwiązanajestzochronąśrodowiska

► Odpowiedniepojazdybędądostępne

4. SkutecznewypromowaniepojazdówEFVczęsto zależyodogólnychwarunków,takichjak:

► Standardyiprzepisyregulująceemisjęspaliniinnezagadnieniaochronyśrodowiska

► Zachętywpostacinp.obniżonychstawekpodat-kowychczyniższychcenstosowanegopaliwa

► Dostępnośćinfrastruktury(stacje)

► Indywidualnestrategietransportowedotyczącewykorzystaniapojazdów

Zarównozachętyjakirestrykcjestosowaneprzezin-stytucjepublicznewNiemczech,Francji,Holandiiczyinnychkrajacheuropejskichpokazują,żezapocząt-kowanojużproceswdrażaniapojazdówEFV.Należyjednakmiećnauwadze,żenaszerokąskalępojazdybędąwykorzystywanetylkowtedy,gdykosztyopera-cyjneorazniezawodnośćEFVbędzieporównywalnazpojazdamitradycyjnymi.Celtenmożebyćosiąg-niętyprzeddofinansowanieześrodkówpublicznych.

Strefaograniczonejemisjispalin

32

Regulacjeprawne

Regulacjeprawnestosowanesąprzezurzędyadministracyjnecelemzapewnieniaprzestrzeganiaprzepisówprzezużytkownikówdróg.Mająonesenstylkowówczas,gdydziałająwoparciuoprawoidająmożliwośćkaraniatych,którzydoregulacjisięniestosują.Niektórerozwiązaniazzakresutransportumiejskiegosąjedyniesugerowane,podczasgdydoinnychnależysiębezwzględniestosować.1. Informacjesugerującekierowcompodjęciepew- nychakcjiniesąobowiązkowe,więcniema potrzebyweryfikacjiczykierowcystosująsiędo nich.Wtymprzypadkuniemaobowiązkuwpro- wadzaniaregulacjiprawnych.

2.Przepisyobowiązkowesąwprowadzanebykie rowcyichprzestrzegali.

Wieleregułzzakresuruchudrogowegowprowa-dzanychjestjakoregulacjeprawne,abyzapobiecignorowaniuichprzezkierowców.Matomiejsceszczególniewprzypadkuregułdostępupojazdówdomiastlubobszarów,realizacjidostaw,dopuszczalnejprędkościorazobowiązkowychtrasprzejazdudlapojazdówciężarowych.

Niestety,środkiegzekucjitychprzepisówsączęstobardzokosztowneizazwyczajrealizowanesąprzezpatrolepolicyjne,tosięjednakzmienia:

► Wniektórychkrajachegzekucjaprawaoruchudrogowymprzekazanazostaławładzomlo-kalnym,comożezkoleiznaczącowpłynąćnawpływy,któremożnainwestowaćwtransport.

► Większezaangażowanietechnologii(kameryprzydrożneibazydanych)wspomożewprzyszło-ściegzekwowaniekodeksudrogowego.

Tabelazawieraważnepunktyjakienależyrozważaćustalającprzepisydlatransportutowarównatere-nachzurbanizowanych.

Kontrolapolicyjna

��

Punktydorozważeniaprzyuchwalaniure-gulacjiprawnychdlamiejskiegotransportutowarów

1. Istotnąkwestiąjestustalenieregulacjiprawnych zanimwdrożonezostanązmiany.Mogąonemieć bowiemistotnywpływnadecyzjęosamychzmia- nachwsystemietransportowym.

2. Oiletomożliwe,systemytransportowepowinny byćtakprojektowane,abypotrzebaingerencjiw przepisybyłaminimalna.

3. Wprowadzeniezmianwpolitycetransportowej, któreniewymagająosobnychregulacjiprawnych (takjaksugerowanetrasy,ogranicznikiprzejaz du,słupkiibarierki)będzieznacznietańszeod tych,któretakichregulacjiwymagają.

4. Zmianyniosącezasobąregulacjeprawnew dużejmierzedyscyplinująkierowcówjednaksą zazwyczajbardzokosztowne.

5. Wykorzystanierozwiązańtechnologicznychmoże wznacznysposóbzastąpićregulacjeprawnebez potrzebyangażowaniapatroli.

6. Współpracazprzedstawicielamiprzemysłutrans- portowegoprzyopracowywaniuprzepisówruchu drogowegozapewniwyższypoziomstosowania siędonichprzezkierowców.

7. Dopracnadprzepisamioruchudrogowympo- winnabyćrównieżzaangażowanapolicjajako organegzekwującyichstosowanie.

8. Dopodniesieniapoziomuprzestrzeganiaprawa przyczynisięsolidnieudzielonainformacjadla kierowców,firmtransportowychiichklientów.

9. Dokładneijasneoznakowaniejestwarunkiem koniecznymdlazrozumieniaprzepisówprzez kierowców.

10.Poziomstosowaniasiędoprzepisówpowinien byćmonitorowany.

Transportmiejski

34

Wciąguostatnichlatpowstałobardzowieleprzy-kładówPartnerstwaPubliczno-Prywatnego(PPP).Istotnymjestfakt,iżPPPpowstająwoparciuowspólnekorzyści,zarównodlasektoraprywatnegojakipublicznego,cojestczynnikiemkoniecznymdlasukcesuprzedsięwzięcia.PowodamipowołaniaPPPwtransporciemiejskimsągłównie:finansowanie,budowaiadministracjaprojektówinfrastrukturalnychoraznegocjacjeiwypracowywaniewarunkówwspół-pracypomiędzysektoremprywatnymipublicznym.Przykłademtakiegopartnerstwasątzw.projekty„citylogistics-logistykimiejskiej”,bardzonagłośnionewniektórychkrajachwewczesnychlatach’90-tych.

Niestety,większośćztychprojektówwkrótceupadła.Głównympowodemtychniepowodzeńbyłoprze-szacowanieplanowanychkorzyścijakinieosiągnię-ciemasykrytycznejprzesyłekzlecanychcentrumdystrybucji.Większośćprojektówzniknęłazrynku

lubzostałaprzejętaprzezprywatnychoperatorów,stającsiętymsamymprzedsiębiorstwemprywatnym.Doświadczenietegoprojektuuczy,żeoilePPPniejestwstaniewygenerowaćodpowiednichzyskówkomercyjnych(dlastronyprywatnej)partnerstwoniejestwstaniesięutrzymaćprzezdłuższyczas.Późniejszeinicjatywyutworzeniapartnerstwapomię-dzysektoremprywatnymipublicznymwmiejskimtransporcietowarowymokazałysiębyćwiększymsukcesem–przykładFreightQualityPartnershipswWielkiejBrytaniiopisanyjestponiżej.

UtworzenieiutrzymaniePPPjestprzedsięwzięciemskomplikowanym,jednaktakiepołączeniemożeprzynieśćsporyefektsynergiiizwiększyćwydajnośćprzedsięwzięcia,szczególniewzadaniachniebędą-cychpodstawowądziedzinąsektorapublicznego.

PartnerstwoPubliczno-Prywatne

35

WprzedsięwzięciachPPPwładze(zarównolokalnejakikrajowe)powinnyodgrywaćważnąrolęzwielupowodów:

► Przeciwdziałająnegatywnymczynnikom(np.kongestii,zanieczyszczeniapowietrza)

► Koordynujądziałaniawramachinnychpotrzebpublicznychjaknp.planowanieurbanistyczne,rozwójgospodarczyregionuczydbanieośrodo-wisko

► Administrujądziałaniamimiędzynarodowymi

Obecnierządykrajówiwładzemiastniemajądobrychdoświadczeńwewłączaniudoswoichpracprzedsiębiorstwzajmującychsięmiejskimtranspor-temtowarowym,cowięcej,niewłączajątegoobsza-rudoplanówanistrategiirozwojumiast.Współpracaznimiograniczasięzazwyczajdokonsultacji.

PrzykładzWielkiejBrytanii

PrzykładowerozwiązaniebardziejzacieśnionejwspółpracyzaobserwowanowWielkiejBrytanii,polegałomiedzyinnymina:

► Publikacjidokumentów,którenakreślałypracerząduwidentyfikacjiproblemówpowodowanychprzeztransportmiejskijakitych,zktórymitrans-portmiejskisięboryka.

► Rządwzywałwładzemiastbyzwróciłyszczegól-nąuwagęnamiejskitransporttowaróworazabywłączyłypracenadzrównoważonądystrybucjąwmiastachdoLokalnegoPlanuTransportowego(LTP)orazpowołałyPartnerstwaJakościdlaTransportuTowarów(ang.FreightQualityPart-nerships–FQP)

PartnerstwaJakościdlaTransportuTowarów(FQP)

► FQPstanowiąplatformęwspółpracydlawładzmiejskich,przedsiębiorców,operatorówtranspor-towych,ekologów,władzgminnychorazinnychzainteresowanychnadkonkretnymiproblemamiwtransporcietowarówwmiastach.

► FQPstanowiąforumdoopracowywanianajlep-szychpraktykdlatransportutowarówwsposóbekologiczny,ekonomiczny,bezpiecznyiwydajny

► FQPjestmiejscemwymianyinformacji,doświad-czeńorazinicjowaniaprojektówzwiązanychztransportemtowarówwmiastach

► LokalnewładzewwielumiejscachpowołałydożyciaFQPwWielkiejBrytanii.

WzorembrytyjskichFQPwParyżupowołanodożycia„PartnerstwoDystrybucyjneParyża“.

��

Działania dla urbanistów

1. Nadrodzekonsultacji,utworzyćstrategiędystry-bucji

2. ZastanowićsięjakFQPmożepomócwopraco-waniustrategiidystrybucji

3. PromowaćkorzyścipłynącezpowołaniaFQP–wewnętrzniedlaosiągnięciakonsensusuizewnętrzniedlapozyskaniapartnerów

Działania dla stworzenia FQP

1. Wyznaczyćcelepoczątkowe,któresą:konkret-ne,mierzalne,osiągalne,realneizsynchronizo-wane

2. MianowaćMistrzaTransportuMiejskiego,którybędzieorganemodpowiedzialnymzaFQP

3. Zidentyfikowaćipozyskaćparterów,którzypomogąosiągnąćwyznaczonecele

4. UstalićstrukturęorganizacyjnąFQPwłączniezprzewodniczącymisekretariatem

5. Opracowaćharmonogramspotkań

6. Zidentyfikowaćźródłafinansowaniaiuzyskaćniezbędnepoparcie

7. Staraćsięprzewidziećpotencjalneproblemy

Działania dla stworzenia planu FQP

1. Zidentyfikowaćproblemyipozyskaćniezbędneinformacje,abywyjaśnićichnaturę

2. Ocenićróżnewariantyrozwiązańiosiągnąćconsensuswkwestiidalszychdziałań

3. Stworzyćharmonogramdziałańwewdrażaniurozwiązańorazzidentyfikowaćodpowiedzial-nychzakażdezadanie

Działania dla utrzymania powstałego FQP

1. PrzemyślećdziałaniapodjęteprzezFQPpodkątemutrzymaniajegodziałalności

2. WykorzystaćreklamędopromocjiPartnerstwaijegodziałalności

3. Ciąglemonitorowaćproces,jegopostępyirezul-taty

Źródło:MinisterstwoTransportu,WielkaBrytania,2003

WtabeliopisanosugerowaneprzezrządkrokidlautworzeniaFQPwWielkiejBrytanii.

SugerowanyplandziałańdlautworzeniaFQPwWielkiejBrytanii

37

CZĘŚĆII:Rozwiązanieostatniegokilometra

1. Pojęcierozwiązańostatniegokilometra

2. Łańcuchdostaw3. Dostarczanietowarudoklienta

4. Technologaitelematykawlogistyceostatniegokilometra

5. Wnioskidotyczącerozwiązańostatnie-gokilometra

► Wadyizaletyrozwiązańostatniegokilo-metra

► Wpływrozwiązańostatniegokilometranasystemtransportowymiast

► Planowanieurbanistyczneiaspektyprawnerozwiązańostatniegokilometra

► Czynnikisprzyjająceiniesprzyjające

38

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Centrumobsługiklientarealizującezdalnąsprzedaż

Pojęcierozwiązańostatniejmili

Handelelektronicznyczylizakupyzdomu

E-handel(sprzedażnaodległośćzwykorzystaniemnarzędzielektronicznych)jakrównieżinnerozwiąza-niasprzedażynaodległość,przeżywająwostatnichlatachgwałtownywzrost.Mintelszacuje,żew2003rokueuropejskirynekzdalnejsprzedażywynosił67.2mld.EUR(czyliokoło3.6%całkowitejsprzedażydetalicznej).Szacunektenobejmujezakupypro-duktówodfirmprowadzącychhandelelektroniczny(elektroniczneprzedstawicielstwasklepów,sprzedażwysyłkowaprzezfirmywydającekatalogielektronicz-neorazdetalicznasprzedażinternetowa),wysyłkowasprzedażkatalogowa(zamówienialistowne)orazsprzedażbezpośrednia.(Szacunekniezawieraza-kupówproduktówodinnychkonsumentów(C2C)anizakupówdokonywanychwsklepieidostarczanychdodomu).Niespełna¾całegorynkueuropejskiegozdalnejsprzedażydetalicznejstanowiąNiemcy,Wiel-kaBrytaniaiFrancja(razemprawie50mld.EUR).

Źródło:Mintel,2005

ZdalnasprzedażdetalicznawEuropie,jakoprocentsprzedażydetalicznejogółem,2003

39

► Handelelektroniczny(e-commerce)jestnaj-szybciejrozwijającąsięczęściąrynkuzdalnejsprzedaży.Oceniasię,żewnajbliższymokresiebędzieonrósłwbardzoszybkimtempie.Wroku2003handelelektronicznystanowiłokoło25%sprzedażydetalicznej,doktórejzaliczonosklepyinternetoweorazsprzedażkatalogowązzamó-wieniamiprzesyłanymidrogąpocztową.

► Udziałe-commercewrynkuzdalnejsprzedażyznacznieróżniłsięwróżnychkrajachEuropyod4%udziałunaWęgrzechdo42%wDanii.

► Udziałinnychrodzajówzdalnejsprzedaży(tra-dycyjnasprzedażkatalogowazzamówieniamipocztowymilubsprzedażbezpośrednia)wwięk-szościkrajóweuropejskichstagnujelubspada.

Tłokwcentrachmiast

Kluczowezagadnieniawrozwiązaniachostatniegokilometra

1.DanezbadańprzeprowadzonychwWielkiejBrytaniiw2005roku:

► Nawybórdniadostawypozwalaswoimklientommniejniż12%detalistówe-commerce

► Tylko20%znichdostarczaswojetowarywsobo-ty

► 95%detalistównieoferujegwarantowanejdosta-wydodomuwokreślonymczasie

2.Brytyjskiebadaniapokazują,żepomiędzy9:00a 16:00ponad50%domówjestpusta,cooznacza rosnącyodsetekosóbsamotnychlubparpracują- cych.Standardowodostawyrealizowanesąpo- między8:00a17:00.

3.Tenfaktniesiezasobąznacznyodsetekniedo- starczonychprzesyłek(częstojednanapiętna- ście).

4.Nieodebranaprzesyłkazpowodunieobecności odbiorcystwarza:

► Potrzebęponownegokontaktuzklientem.

► Zwiększonekosztyoperacyjne.

► Złyobrazwoczachklientazarównodladostawcyjakidlaprzewoźnika.

5.Niedostarczonaprzesyłkawterminieuzgodnio- nymzklientemgroziutratąklienta.

6.Niedostarczenieprzesyłkitogłównabolączkaklientów.NajnowszebadaniawWielkiejBrytaniiwskazują,iż38%klientów,którzyprzestalikorzy-staćzusługzdalnejsprzedaży,narzekaligłównienaniedogodnościzwiązaneznieokreślonymczasemdostawy.39%znichtwierdziło,żerezyg-nacjabyłaspowodowanarzadkimprzebywaniemwdomu.

40

Korzyści dla klientów

► Większywybórproduktówimożliwośćporówna-niaceny

► Możliwośćnabyciatowarówlokalnienieosiągal-nych

► Korzystneprzyzamawianiuwielkogabarytowychiciężkichtowarów

► Korzystnedlaklientówmałomobilnychzewzglę-dunabraktransportulubinwalidztwo

► Oszczędnośćczasu

► Całodobowamożliwośćskładaniazamówień

► Atrakcyjnedlaosóbnielubiącychrobićzakupówwsklepach

Korzyści dla detalistów

► Możliwośćdziałanianawieluodległychrynkach

► Oszczędnośćkosztówzastępującfizycznysklepstronąinternetowąlubkatalogiem

► Oszczędnośćkosztówdziękiuproszczeniułańcu-chadostaw

► Ustalaniecenwczasierzeczywistym(przeddokonaniemdostawy)

Korzyścizezdalnejsprzedażydlaklientówidetalistów

41

Czymjest“rozwiązanieostatniegokilometra”

“Rozwiązaniaostatniegokilometra”(częstoodno-szącesiędo„dostawdodomu”)sąlogistycznymelementemprocesuwramachtransakcjie-commer-ce(zarównobusiness-to-consumerjakiconsumer-to-consumer-B2CandC2C),realizacjizamówieńpocztowych,sprzedażybezpośredniejorazdostawzpunktówsprzedażydetalicznej.

1.Dostawymogąbyćrealizowanedo:

DomuklientaMiejscapracyklientaSkrzynekdoręczeńPunktówodbioruBankówodbioru

2.Większośćprzesyłekzawiera:

Paczkiróżnychrozmiarów(np.książki,płytyCD,ubraniaibuty,biżuterięitp.)Dużepaczki(np.meble,sprzętAGD,urządzeniaelektryczne)Żywność

3.Większośćprzesyłekdostarczanajestprzezjednąosobę,jednakwiększepaczkimogąwyma-gaćdwóchosób.

►

►

►

►

►

►

►

►

Wporównaniudo„tradycyjnych”kanałówdystrybucjiistniejądwafundamentalnerozwiązania„ostatniegokilometra”:większośćrozwiązańnieuwzględniapośrednikówpolegającnawłasnychkontaktachzklientami,aleprzedewszystkimuwzględniarozwójtakiegołańcuchadostaw,którypozwalapersonalizo-waćproduktypodwymaganiakonkretnegoużytkow-nika.Skróceniełańcuchadostawwrazzeświadcze-niemusługdodatkowychmożemiećistotnywpływnajakośćicenęproduktu.

Nowekanałysprzedażyizwiązaneznimisystemylogistycznewywierająistotnywpływna:

► Kompletacjęzamówieniatradycyjniedokonywanąprzezklientanp.wsklepiespożywczym–terazdokonywanajestprzezdetalistę(tozmieniapara-dygmatsystemuzodbiorczegonadostawczy)

► Zmianęrelacjibiznesowych(logistykastajesięgłównyminterfejsempomiędzydetalistą,aklien-tem)

► Zmianęstrukturydostaw(rozmiarprzesyłkimale-jezpaczekzbiorczychdoindywidualnych)

► Iskutkująrosnącąfragmentacjązamówieńido-staw.

42

Łańcuchdostaw

Fizycznadystrybucjatowarówdokonsumentastałasiękrytycznymczynnikiemsukcesumodelubizne-sowegoostatniejmili.Wponiższejtabelizebrano

Część łańcucha dostaw

Kompletacjazamówienia/kanałdystrybucji

Organizacjatransportu

Konsolidacjadostaw

Uzgodnienieterminudostawyzklientem

Miejscedostawy

Warianty

► Zapośrednictwemcentrumobsługi► Zapośrednictwempunktusprzedażydetalicznej

► Transportwłasny► Transportzewnętrznyprzezoperatoralogistycz-

nego3PL

► Pojazdrealizujedostawytowarówtylkojednejfirmy

► Pojazdrealizujedostawytowarówwielufirm

► Uzgodnieniedniadostawy► Uzgodnieniedniaiczasudostawy► Brakuzgodnieniaczasudostawy

► Dostawadodomu► Skrzynkadoręczeńwdomu► Zamykaneschowki► Punktydostawy

różnewariantylogistycznemożliwedowykorzystaniawróżnychczęściachłańcuchadostawostatniegokilometra:

43

Problemdystrybucjiiodbiorutowarówjestopisanyszerzejwnastępnejsekcji.

Punktempoczątkowymkażdegoprocesuostatniegokilometrajestmagazyndetalistylubcentrumob-sługisklepuelektronicznego.Jestkilkawariantóworganizacjiłańcuchadostaw,którymtowarytrafiądoostatecznegoklienta:

► Zcentrumobsługisklepuelektronicznegowłasnymtransportemlubzwykorzystaniemsiecitransportowejpartnera3PL.Najbardziejpopular-nymrozwiązaniemjestprzewiezienietowarówdoregionalnegocentrumdystrybucjizanimodbędziesięostatecznadostawa.

► Skonsolidowanyładunekprzewożonyjestzcentrumobsługie-sklepulubzlokalnegocentrumdystrybucji.Przeładuneknastępujewsamymmieścielubbliskogranicymiasta.Najczęściejprzeładuneknastępujezwiększychpojazdównavany,którerealizująostatniączęśćdostawy.

► Niektórerozwiązaniaoddzielajączynnościreali-zowanewe-sklepieodinfrastrukturyostatniegokilometra.Zamówioneprzesyłkisąwówczasodbieraneodróżnychdetalistówie-sklepówwhubie.Stamtądtowardocieradofinalnegoodbiorcylubdokolejnegoregionalnegocentrumdystrybucyjnego.

► Dostawymogąbyćrównieżrealizowaneprzezcentrumdystrybucjidetalicznejzapośrednictwempunktusprzedażydetalicznej.Sąonerealizowa-nezapomocątransportuwłasnegolubbędącegowłasnościąpartnera3PL.

► Jeślidostawajestrealizowanadopunktudostawlubbankuodbioru,klientmożebyćzmuszonydoosobistegoodbiorutowaruzdanejlokalizacji.

► Klientprzyjeżdżapoodbiórtowarudopunktusprzedażylublokalnegocentrumdystrybucji,jed-naknajczęściejdostawajestrealizowanaztychlokalizacjidoklientapojazdamiciężarowymi.

Producent

Centrumobsługiskle-puelektronicznego

Magazyndetaliczny

Punktodbioru/bankodbioru Dom

Punktsprzedażydetalicznej

Lokalnecentrum

dystrybucji

Regionalnecentrum

dystrybucji

44

Dostarczanietowarówdoklienta

Systemydostawdorąkwłasnych

► Dostawadorąkwłasnych(gdzieklientwczasiedostawymusiprzebywaćwdomuiodebraćprze-syłkę)jestwciążnajbardziejpopularnymtypemdostawydodomu.

► Dostawyproduktówżywnościowychodbywająsięzazwyczajwumówionymterminiecododniaigodziny,zewzględunamożliwośćzepsuciasięzawartości.

► Wniektórychprzypadkachklienciponosząusta-lonąopłatęzadostawę.Innymrozwiązaniemjestnaliczaniedodatkowejopłatyzatransport,tylkodlatowarówponiżejokreślonejwartości.

► Dostawydużychprzesyłek(jakmebleczysprzętAGD)realizowanesąwumówionymczasiezewzględunawysokikosztprzesyłkiangażującej

dwóchpracowników.

Systemyprzesyłekniepotwierdzonych

► Koncepcjaprzesyłekniepotwierdzonychpoleganarealizacjidostawy,podczasktórejobecnośćklientaniejestkonieczna.

► Przesyłkaniepotwierdzonamożebyćdostarczo-nadodomuklientalubinnejpobliskiejlokalizacjidomu,miejscapracylubinnegomiejsca,wktó-rymklientprzebywaczęsto.

► Niewielkieprzesyłkimieszczącesięwskrzynkachnalisty,niewymagającedowodupotwierdzeniaodbioru(ang.ProofOfDelivery–POD)mogąbyćdostarczanebezwzględunaobecnośćklientawdomu.

45

SkrzynkiDoręczeń

► Nastałeprzytwierdzonedościanynazewnątrzdomuklienta

► Dostępdoskrzynkizapomocąkluczalubkoduelektronicznego

► Klientmożebyćpoinformowanyodostawiepo-cztąelektronicznąlubtelefonemkomórkowym

► Używanesągłówniedopaczekalemogąbyćużytedożywnościjeśliskrzynkiposiadająkontro-lętemperatury.

PojemnikiDostawcze

► Pojemnikibędącewłasnościądetalistylubfirmydoręczającej.

► Ładowanesąwmagazyniedystrybucyjnym.

► Wdomuklientatymczasowoprzytwierdzonewbezpiecznymmiejscuzapomocąurządzeniazamykającegoprzymocowanegodościany.

► Pojemnikipustelubzawierającezwróconetowarysązabieraneprzezdostawcępodczasosobnegoprzejazdulubjakoczęśćkolejnejdostawy.

► Takieproduktysązazwyczajdystrybuowanepocztąlubprzesyłkąkurierską(takkrajowąjakizagraniczną).

► JeśliPODjestniezbędnetowarmożebyćprzeka-zanysąsiadowialbodostarczonywpóźniejszymterminie.

► Przedsiębiorstwalogistycznewypracowałysobieostatnioalternatywnerozwiązania,minimalizu-jąceproblemniedoręczonychprzesyłekorazzwiązaneztymprocesemkosztydodatkowe

► Systemyprzesyłekniepotwierdzonychdodomuklientazakładastosowanie:homeincludetheuseof:

- Skrzynekdoręczeń - Pojemnikówdostawczych - Systemówdostępowych

Systemyprzesyłekniepotwierdzonychoddalo-nychoddomuklientazakładająstosowanie:

- Punktówodbioru - Bankówodbioru

►

46

KartadostępuDHL,Niemcy

Systemydostępowe

► Upoważniajądostawcędowstępunazamkniętyterencelemrealizacjidostawy.

► Kluczmożebyćumieszczonywurządzeniuprzy-twierdzonymwmiejscudostępnymdlarealizatoradostawy

► Kierowcapowprowadzeniukodudozabezpie-czonegourządzeniauzyskujedostępdoklucza,którymotwieradanąlokalizację,gdziezostawiatowar.

Punktyodbioru► Bazująnalokalizacjachinnychniżdomyklientów.

► Lokalizacjamitymimożebyćnajbliższapoczta,skleplubstacjabenzynowa.

► Najczęściejcharakteryzująsiędługimigodzinamiotwarcia.

► Towarydostarczanesąprzezdetalistówlubichprzewoźników

► Klientjestinformowanyomożliwościodbioruswojegozamówieniazpunktuodbioru

► Klientmożeumówićsięzobsługąpunktuodbiorunadostarczenietowarudodomu.

► Rezultatemideipunktówodbiorujestzmniejsze-nieilościobsługiwanychlokalizacjiorazzminima-lizowanaliczbaprzesyłekniedoręczonych.

47

Przykładpunktuodbioru:Kiala

Kialaoferujeusługipunktówodbiorudladetalistówprzewożącychswojetowarynadługichdystansachisklepówelektronicznychdlaproduktównieżywnoś-ciowychwBelgii,Luksemburgu,Holandii,Francji,awprzyszłościrównieżwWielkiejBrytanii.

► Firmastworzyłasiećpunktówodbioru(KialaPoints),gdziekliencimogąodebrać,zapłacićorazzwrócićswojąpaczkę.

► Organizowanyjesttransportpomiędzymagazy-namidetalistów,punktamiwydańiKialaPoints.

► Modelskładasięzdwóchgłównychsieci:zorien-towanejnakonsumentaorazprofesjonalnejsiecidladostawprzesyłekekspresowych,agentówsprzedażybezpośredniej.

► Klientmożewybraćdogodnydlaniegosklep,wktórymodbierzedostawę.JaktylkoprzesyłkapojawisięwsklepieklientjestinformowanyprzezSMSlubtelefonicznie,żejegotowarjestgotowadoodbioru.

► Wykorzystywanaaplikacjazarządzarównieżprzepływemdanychodidoklientakońcowego,firmsprzedażybezpośredniej,punktówodbioruipartnerówtransportowych.Technologiataredu-kujekoszyizwiększaefektywność

► SystempozwalaklientowiśledzićjegoprzesyłkępoprzezwitrynęinternetowąKiala.

Bankiodbioru

► Bankiodbiorutogrupyskrzynekodbioru.

► Bankiodbiorusąpodobnedopunktówodbioru,leczniesązlokalizowanenazabudowaniachklientów

► Sąusytuowanewblokach,miejscachpracy,par-kingach,stacjachkolejowychetc.

► Abyzoptymalizowaćwykorzystanie,klienciniesąnastałeprzypisanidokonkretnegobanku,posiadająonekluczelektronicznyzezmiennymkodem,takabydanybankmógłbyćużytyprzezróżnychklientówwróżnedni.

► Bankimogąbyćprzypisanedojednegoalbowykorzystywaneprzezwieludostawców.

► Kliencimogąbyćpowiadamianioswojejdostawiezapomocąwiadomości,którazawieranumerskrzynki,lokalizacjęikodotwarcia.

► Tylkoklientmożeodebraćzbankuswojąprze-syłkę,realizującwtensposóbostatniodcinekdo-stawy,niemniejjednakbankisątakpołożonebynadłożeniedrogiprzezklientabyłojaknajkrótsze

48

BankodbioruDHLPackstation

PrzykładbankuodbioruwPackstation

► PackStationjestsystememPocztyNiemieckiej.

► Oferujeklientomindywidualnymifirmommożli-wośćdostępudoichpaczek7dniwtygodniu24hnadobę.

► KlienciotrzymująPIN,hasłointernetoweorazCD-ROMzplanemmiastapokazującymlokaliza-cjePackStation.

► Systemmożerównieżsłużyćdodokonywaniazwrotów.

► Klientjestinformowanyoprzesyłcee-mailemi/lubSMSem.

► Paczkimogąbyćodebraneprzezdziewięćkolej-nychdnikalendarzowych

► Obecniewykorzystywanesądwamodeleurzą-dzeń:

- Statycznysystem,podobnydosystemuzamy-kanychszafeknastacjachkolejowych

- Urządzeniazzamkamielektronicznymi

► Możebyćwykorzystywanydopaczekowymia-rachmaksymalnych60x35x35cm.

► SystemporazpierwszyzastosowanowDort-mundzieiMainzwNiemczechw2001roku

► Dokońcaroku2005DHLwprowadziłponad600takichurządzeńw90miastachdlaponad300.000zarejestrowanychużytkowników

► Nakoniec2007planujesięudostępnieniesyste-muwcałychNiemczech.

► Wielkiekorporacje(jakBASF,Microsoft,SiemensMedicalServicesiSAP)posiadająbankinatere-nieswoichprzedsiębiorstwwceluprzekazywaniaprzesyłekswoimpracownikom,cowinnysposóbmusiałobyodbywaćsięwspecjalnympomiesz-czeniu.

Wtabelizebranocechyposzczególnychsystemówdoręczeń.

49

Kto wykonuje ostatni

kilometr?

Wymagana obecność

klienta?

Typy produktów

Odsetek przesyłek

niedoręczonych

Przedział czasowy

dostawy

Pora odbioru przesyłki

Czas na odnalezienie

przesyłki przez klienta

Czas wyładunku

Koszt inwestycji

początkowej

Koszt dostawy

Potencjalne problemy

operacyjne

Potencjalne zmniejsze-

nie aktywności pojaz-

dów dostawczych w

porównaniu z dostawą

do rąk własnych

Dostawa do

rąk własnych

Dostawca

Tak

Każdy

Wysoki

Określonego-

dzinydostawy

-

-

Długi

Niski

Wysoki

Dużyodsetek

niedoręczeń.

Słabewykorzy-

staniepojem-

nościpojazdu.

-

Skrzynki

doręczeń

Dostawca

Nie

Paczki,żywność

Wirtualnieżaden

Wgodzinachpracy

dostawcy

24godziny

Bardzokrótki

Krótki/Krótkialepu-

steskrzynkimuszą

byćzebrane

Wysoki/Średni

Niski

Wymagadużej

ilościskrzynek/

Skrzynkimuszą

byćzebrane

Średnia

System

dostępowy

Dostawca

Nie

Paczki,żywność

Wirtualnieżaden

Wgodzinach

pracydostawcy

24godziny

Bardzokrótki

Krótki

Średni

Niski

Niepokójklienta

obezpieczeń-

stwo.Konieczna

dobralokalizacja

dostaw.

Średnia

Banki

Klient

Nie

Paczki,żywność

Wirtualnie

żaden

Wgodzinach

pracydostawcy

24godziny

Krótki-długi

Bardzokrótki

Średni

Najniższy

Klientmusi

przyjechaćpo

odbiór

Największa

Punkt

odbioru

Klient

Nie

Paczki

Wirtualnie

żaden

Godzinyotwar-

ciaPunktów

Odbioru

Godzinyotwar-

ciaPunktów

Odbioru

Krótki-długi

Bardzokrótki

Niski/Średni

Najniższy

Klientmusi

przyjechaćpo

odbiór

Największa

Porównaniesystemówdoręczeńdorąkwłasnychorazniewymagającychpotwierdzenia

50

Technologiaitelematykawlogistyceostatniegokilometra

Technologieinformacyjneikomunikacyjneorazrozwiązaniatelematycznemogąmiećznaczącywkładwefektywnośćrozwiązańostatniegokilome-tra.Rozwójtychdziedzinmożewięcmiećbardzokorzystnyefekt.

Komputerowewytyczanietrasiplanowanie

► Systemyokreślająceharmonogramiplantrasmogąprzynieść10do15%oszczędnościczasówprzejazdu.

► Klienciotrzymująwówczasbardziejprecyzyjnąinformacjęoczasiedostawy.

► Odsetekskutecznościpierwszejdostawypowi-nienwzrosnąć.

► Tądrogąmożnazredukowaćkosztyoperacyjne.

SystemynawigacyjneGPS

► Dostarczanowymkierowcomdokładnychdanychosposobiedojazdudopunktówdostawy

► Niwelujebrakiwiedzyzwiększającszybkośćdostawielastycznośćkierowców.

Informacjaoruchuwczasierzeczywistym

► Rozwiązaniewfazierozwoju

► Pozyskiwanieiupowszechnianiedanychpozwolizmaksymalizowaćwykorzystaniepojazdówizwiększyodsetekskutecznościpierwszychdo-staw.

51

Identyfikacjazapomocąfalradiowych(RFID)

► Technologiajestwewczesnejfazierozwoju.

► Umożliwiaidentyfikacjępojazduiładunkówwdanymmiejscu.Testyprzeprowadzanesąm.in.wzagłębiuRuhryiwHolandii.

► Umożliwiauzupełnienieinformacjioprodukcieodanezwiązanezprocesemtransportowymorazsłużądozbieraniainformacjiołańcuchudostawwczasierzeczywistymudostępnianejnastępnieklientomioperatorom.

► Problemyjakienależyrozwiązaćtoczułośćsy-stemu,standaryzacjawymianyinformacjiikosztwdrożeniaaplikacji.

Informacjaoruchuulicznymwczasierzeczywistym

Wnioskidotyczącerozwiązańostatniegokilometra

Dostawawstrefiepieszej

Wadyizaletyrozwiązańostatniegokilometra

Oczekiwaniaposzczególnychogniwłańcuchado-stawwstosunkudooperacjiostatniegokilometrasączęstobardzodużeitrudnedoosiągnięcia.Zjednejstronykliencioczekująniskiejceny,większychudo-godnieńicorazszerszejgamyproduktów,podczasgdycelemsprzedawcówjestredukcjakosztówiosiągnięcielepszejpozycjiswoichtowarów.Podziałkosztówikorzyściwłańcuchuostatniegokilometramadużywpływnaefektkońcowy.Tabelaponiżejpokazujezaletyiwadyróżnychwariantówostatniejmiliuwzględniająckanałydystrybucji,organizacjętransportu,dostawędoklienta,wykorzystanieITdokomputerowegoplanowaniadostaw.

52

Wadyizaletyróżnychrozwiązańostatniegokilometrazpunktuwidzeniakanałudystrybucji

Kanał dystrybucji

Centrum kompletacji (magazyn/centrum dystrybucji)

Kompletacja w punkcie sprzedaży detalicznej

Zalety

► Zwiększenieniezawodnościdziękiprzejrzystejstrukturzezapasu

► Efektskali

► Efektywnezarządzanieprocesem

► Brakkosztówstałychprzypisanychdokompletacji(realizowanejprzezobsługęsklepu)

► Wiedzadostępnanamiejscu

► Wyższypoziomobsługiklienta (np.wdostawachproduktównie-

trwałych)

Wady

► Dużykosztinwestycjiwinfrastrukturęiobsługę

► Dużeobjętości,którewsatysfakcjonu-jącysposóbwypełniąsamochód

► Bardziejskomplikowanezarządzaniesklepemikompletacjąwtymsamymczasie

► Dłuższeczasykompletacji

► Większeryzykobrakuzapasu

► Możliwynegatywnywizerunekdlaklien-tówsklepu

Operacja transportowa

Shipper operates own vehicles for deliveries

Shipper uses 3rd party operator for deliveries

Zalety

► Kontrolanadłańcuchemtransporto-wym,np.wrażliwymnatemperaturę

► Możliwośćświadczeniausług dodatkowych

► Elastycznaekspedycja

► Podnosireputacjęfirmy,którąrepre-zentujekierowca

► Brakkosztówstałych

► Lepszeplanowanienazmiennychrynkach

► Lepszewykorzystanieśrodkówtrans-portu

Zalety

► Wyższekoszty

► Trudnościzosiągnięciemdobregowykorzystaniapojazdów

► Własnestrukturyzarządzaniaflotą

► Mniejszaelastycznośćikontroladladetalisty

► Utratabezpośredniegokontaktuz klientem

Wadyizaletyrozwiązańostatniegokilometrazpunktuwidzeniaoperacjitransportowych

53

Punkt dostawy

Do rąk własnych

Skrzynki doręczeń / systemy kontroli dostępu

Banki schowków

Zalety

► Wysokipoziomobsługiklietna

► Bezpośrednikontaktzklientem

► Mniejszyodsetekdostawnieskutecz-nych(korzyśćdlaklientaidostawcy)

► Większakontrolanadplanowaniem,rutowaniemiharmonogramowaniemtrasprzejazdów

► Niższykosztoperacyjnyniżwprze-syłcedorąkwłasnych

► Konsolidacjaprzesyłek

► Odbiórwdowolnymczasieoddosta-wy

Wady

► Klientmusiprzebywaćwdomu

► Kosztpowtórnejdostawywprzypadkunieskutecznegodostarczenia

► Niezbędnikierowcyzodpowiedniąznajomościąterenudziałania

► Zewzględunawykorzystaniemałychpojazdów,kosztyoperacyjnesamocho-dówmogąbyćwyższeniżwprzesył-kachniepotwierdzonych

► Kosztskrzynek/systemudostępowego

► Trudnedoopanowaniajeślidostawyrealizowanesąprzezkilkafirm

► Skrzynkimusząbyćzebrane

► Ograniczonaprzestrzeńnaskrzynki

► Kosztinfrastruktury

► Klientmusidojechaćpoodbiórtowarów

► Ryzykonieodebraniatowaruprzezklienta

► Generujeruchuliczny

Wadyizaletyrozwiązańostatniegokilometrazpunktuwidzeniapunktudostawy

54

Przepływ informacji

Wykorzystanie tele-fonu/tekstu/emaila do komunikacji z klientem celem uzgodnienia dosta-wy do rąk własnych.

Wykorzystanie telefonu/tekstu/emaila do komu-nikacji z klientem celem uzgodnienia dostawy do banku schowków/punktu odbioru

Zalety

► Zapewniaoobecnościklientawdomu

► Większaniezawodnośćdostawy

► Mniejszyodseteknieskutecznychdostaw

► Wysokipoziomobsługiklientaikon-takt

► Włączenieklientawplanowaniełań-cuchadostaw

► Klienciszybkoodbierająprzesyłkęizwalniająmiejsce

► Większaniezawodnośćusługi

► Zachęcaklientadokorzystaniaztejusługi

► Włączenieklientawplanowaniełań-cuchadostaw

► Bezpośrednikontaktzklientem

Wady

► Mniejszaelastycznośćwplanowaniudostaw

► Większynakładpracyprzyplanowaniu

► Większynakładpracyprzyplanowaniu

► Uciążliwedlaosóbnieznającychsięnanowychtechnologiach

Wadyizaletyrozwiązańostatniegokilometrazpunktuwidzeniaprzepływuinformacji

55

Wpływrozwiązańostatniegokilometranasystemtransportowymiast

Ruchmiejski

Rozwiązaniaostatniejmilimogązredukowaćogólnąliczbęprzejazdóworazichdługość(biorącpoduwagęzarównoprzejazdypojazdówcięża-rowychjakisamochodówosobowychklientów).Badanianadzakupamiżywnościprzeprowadzo-newWielkiejBrytaniidowodzą,żejeślizogólnejliczbyklientów10-20%korzystałobyzusługzdalnejsprzedażyto:

- przejściezdostawsamodzielnychnadostawy realizowanevanamimogłobyzaoszczędzić 7-16%przejazdów;

- znaczneredukcjewystąpiłybyrównieżw długościprzejazdów,mierzonejdlaprzepływu

towarówdoklientakorzystającegozusług sprzedażyzdalnej.

Redukcjewliczbieczydługościprzejazdówuza-leżnionesąjednakod:

- wydajnościsystemówdystrybucyjnych;

- faktu,czyklienciużywająwtymczasieswoich samochodówdoinnychcelów.

►

►

► Zaoszczędzonyczasprzezklientówzdalnychzakupówmożebyćwykorzystanynapodróżeocharakterzebardziejrozrywkowym.

► Dostawydodomumogązwiększyćaktywnośćpojazdówwstrefachzamieszkania,comożemiećnegatywnywpływnaczynnikiśrodowiskowe

► Wieleinnychfirmmożeobsługiwaćtąsamąloka-lizacjęwykorzystującswójwłasnytabor.

► Transportdużychprzesyłek,którywymagabliż-szegodojazduciężkichpojazdówdozadanejlo-kalizacjicomożespotęgowaćpowyższyproblem

► Wykorzystaniebanków,schowkówipodobnychrozwiązań,jeślisąumiejscowionewoddaliodobsługiwanychlokalizacji,możerównieżprzyczy-nićsiędozwiększenialiczbyprzejazdów.

Zakupyproduktówspożywczychzazwyczajzwiązanesązespecjalniezorganizowanymwy-jazdem,któremogąbyćzredukowanewykorzy-stującnowekanałydystrybucjiorazdostawydodomu.Innymisąwyjazdyzwiązanezzakupamiwwiększejilościsklepów,pójściemdorestauracjiczyodwiedzinamiuprzyjaciół.Wtymprzypadkudostawydodomumogąsięprzyczynićdozmniej-szeniailościprzejazdów.

►

56

Planowanieurbanistyczneiaspektyprawnerozwiązaniaostatniegokilometra

Planowanieurbanistyczne

► Zdalnezakupymogąbyćdlaurbanistówproble-mem.

► Mogąpostawićpodznakiemzapytaniaprzy-szłośćniektórychistniejącychsklepów.

► Naobrzeżachterenówzurbanizowanychlubwichcentrachmożezaistniećpopytnanowecentrakompletacji,lokalneskładydystrybucyjne,punktyodbioru,bankischowków.Wmiaręwzrostuwielo-kanałowejsprzedażydetalicznejwzrosnąćmożerównieżliczbamagazynów.

► WskazówkiplanistycznewUniiEuropejskiejskupiająsięnaredukowaniuliczbyprzejazdóworazkoncentracjirozwojunaistniejącychobsza-rachzurbanizowanych.Powstająjużregulacjedotyczącewpływunowychkanałówsprzedażyidostawdodomu.

Legislacja

► Przepisylegislacyjnedotycząceproduktów,operacjitransportowychjakiplanowaniazago-spodarowaniaprzestrzennegomogąmiećwpływnarozwiązaniaostatniegokilometra.

► Przykładyregulacjidotyczącychproduktów,którewywierająwpływnaostatniąmilę:

- Przepisyzwiązanezhigienążywieniaikontro- lątemperatury - Przepisyzwiązanezproduktaminiebezpiecz- nymi.

Przepisyodziałalnościtransportowejmogąmiećwpływna:

- Czas,wjakimmożnadokonywaćdostaw(za- równowzakresiewjazdupojazdównapo szczególneulicejakirozładunku). - Czas,wjakimkliencibędąmoglidotrzeći odebraćswojeprzesyłki. - Rozmiariwagępojazdu,którymbędziemoż- nadostarczaćtowardodomu.

Przepisydotycząceplanowaniazagospodarowa-niaprzestrzennegomogąbyćinstrumentemdo:

- Ocenianialiczbyilokalizacjisprzętudodo- stawdomowychjaknp.punktyodbioruczy bankischowków.- Kontroliczasudostarczeniatowaru

- Urbaniścimogązadecydowaćczywładze miastapowinnyrozwijaćiutrzymywaćtakie usługiorazczyurządzeniadodoręczeńmają byćobsługiwaneprzezjednączywielefirm.

►

►

Transporttowarówniebezpiecznych

57

Czynnikisprzyjające:

► Wieleprzedsiębiorstw,którezpowodzeniemświadcząusługionline,prowadząrównieżswójbizneswformietradycyjnej,doktórejdołączyłyusługionline.

► Wielefirme-commerce,którepowstaływwynikuwielkiegoboomunategotypuusługi,upadłocałkowicie.

► Wkrajacheuropejskichistniejezaledwiekilkorodużychgraczy,którzyposiadająwiedzęido-świadczeniewrozwijaniurozwiązańostatniegokilometra.

► Wobszarach,gdzieciężkoprzewidziećpopyt,inwestycjestrukturalnemusząbyćprowadzonebardzoostrożnie

► Kluczowymczynnikiemsukcesusprzedażyzdal-nejczyteżonlinejestświadczenieusługszybko,pewnie,elastycznieitanio.

► Niektórzydostawcyzpowodzeniemwykorzystalisiećistniejącychfirmkurierskich.

► Dlaproduktównieżywnościowychorazostandar-dowychrozmiarachnajbardziejobiecującymiroz-wiązaniamirealizacjidostawysąpunktyodbioruibankischowków.

► Ważnajestkoncentracjanawymaganiachklientanadanymterytorium.

Czynnikisprzyjająceiniesprzyjającerozwiązaniomostatniegokilometra

Czynnikiniesprzyjające:

► Nieosiągnięciezadowalającegopoziomuzwrotuzinwestycji(ROI).

► Niedokładnieprzewidzianypopyt.

► Niewystarczającawydajność.

► Wieledostawniepotwierdzonychdokonanychbyłoprzedczasemlubpozbytdużymkoszcie.

Obsługamałychprzesyłek

Dlapoprawieniapoziomuobsługiklientai/lubob-niżeniakosztówoperacyjnychpierwszejdostawynależyrozważyć:

- umawianiesięzklientemnadokładnyczas dostawytylkonajegożądanie; - zwiększenieodsetkudoręczeńniewymaga- jącychpotwierdzenia; - kontrolowanieiocenaszybkościdostawy mającenacelupoprawęwykorzystania pojazduirzetelnościdostawy.

Firmykurierskiepowinnybyćzaangażowanedowspółpracynadidentyfikowaniemszanspoprawywykorzystaniapojazdów,redukowaniazatłocze-niainegatywnegowpływuoperacjitransporto-wychnaśrodowisko.

►

►

58

Specyfikadostawżywności

Kluczoweproblemywdostawachżywnościto:

► Dopókimożliwościtechniczneniepozwoląnawprowadzaniedlaproduktówżywnościowychsystemówdostawyniepotwierdzonej,dostawadorąkwłasnychbędzieusługąpodstawową.

► Detaliścimusząwewłasnymgroniewypracowaćwspólnerozwiązanierealizacjidostaw,copozwoliimnaredukcjękosztów.

► Wybórpomiędzydostawamirealizowanymibez-pośredniozesklepulubdedykowanegocentrumobsługi.

► Abyoferowaćusługipokonkurencyjnychcenach,detaliścimusząznaleźćrozwiązaniejakzredu-kowaćswojeprzepływywgodzinachszczytustosujączaawansowanetechnikiustalaniacen,uwspólnienieniektórychoperacjiwykonywanychprzezpartnerówwłańcuchuorazodpowiednichtechnologiczniesystemówdladostawniepotwier-dzonych.

Specyfikadostawdużychprzesyłek

Kluczowymizagadnieniamisą:

► Wdrożeniemodeliwspólnejobsługiidostawdodomu.

► Wprowadzeniekrótszychibardziejregularnychramczasowych.

► Poprawakomunikacjizklientemwczasierzeczy-wistym.

► Lepszeprzystosowanieciężarówekdodostawwobszarachzamieszkałych.

► Podwyższeniestandarduwygląduiumiejętnościzałógrealizującychdostawy.

59

1. DefinicjaMCK2. KlasyfikacjaMCK3. WpływMCK4. WadyizaletyMCK

5. PlanowanieMCK

UdziałzainteresowanychstronLokalizacjaStrukturyzarządczeObsługiwaneproduktyFunkcjonowanieMCKFinansowanieWarunkisprzyjającesukcesowiMCK

6.WnioskidotycząceMCK

7.ListakontrolnadlaMCK

►►►►►►►

CZĘŚĆIII:Miejskiecentrakonsolidacji(MCK)

60

CentrumLogistycznewHammarby,Szwecja

WieluludziniezdajesobiesprawyzpotencjalnychmożliwościdobrzezaplanowanegoidziałającegoMiejskiegoCentrumKonsolidacjiMCK(ang.Ur-banConsolidationCentre).Detaliściobawiająsięzwiększeniakosztówiutratykontrolinadłańcuchemdostaw.Pomimo,iżCentrazazwyczajkojarzonesązusługamidladetalistów,potencjalniemogąświad-czyćrównieżusługidlainnychpodmiotówtakichjakbiura,hoteleczyrestauracje.

► Miejskiecentrumkonsolidacjioferujefirmomtransportowymmożliwośćdostarczeniatowarówprzeznaczonychdlaodbiorcówzlokalizowanychwmieściedospecjalizowanegocentrum,zktóregozrealizowanebędądostawydoostatecznychklientów,zamiastdostarczaniaichsamodzielniedozatłoczonegomiasta.

► Centrakonsolidacjipoprawiająniezawodnośćdostaworazwykorzystanietaboru.

► MCKumożliwiająwykorzystanie,doprzewozówpomiędzyMCKacentrummiasta,pojazdówprzy-jaznychdlaśrodowiska.

► Pojazdyspełniająceodpowiedniewymaganiazwiązanezemisjązanieczyszczeńczyhałasumogłybysłużyćdorealizacjidostawwmiejscachczyczasie,wktórymporuszaniesiępojazdamitradycyjnymijestniemożliwe(np.wnocywcen-trachmiast).

► MCKmogąmiećwpływnaosiągnięciecelówekonomicznychiekologicznych.ZapomocąCentrówKonsolidacyjnychmogąbyćdostarczanezarównoproduktydetalicznejakiprzemysłowe(np.budowlane).

ZkomercyjnegopunktuwidzeniadoświadczeniazCentramiKonsolidacyjnymiutrzymywanymiześrodkówpublicznychsąwwiększościprzypadkównegatywne.Prędzejczypóźniej,Centrabyłyza-mykanezpowodówzbytmałegozapotrzebowania,niewielkichprzepływów,nieustającejpotrzebydofinansowaniaorazniskiegopoziomuobsługi.Odroku2000większośćpróbpodejmowanabyłaprzezprywatneprzedsiębiorstwa(jaknp.BAAnaLondyń-skimHeathrowczyoperatorzycentrumhandlowego),któredostrzegłykorzyścizkontrolowaniaoperacjilogistycznych.BrytyjskieCentradziałająceobecniezwykleobsługiwanesąprzezjednego,dużegoope-ratoralogistycznego.

StosujesięróżnestrategiefinansowaniaMCK:

► Niektórezcentrówutrzymywanesązfunduszypublicznych–centralnych,regionalnychlublokal-nych(np.LaRochelle,AmsterdamiMonaco).

► NiektórefinansowanesązfunduszyprojektówUnijnych(jaknp.LaRochelle,NurembergczyBristol).

► Inne,częściowolubwcałości,finansowanesąprzezoperatorówcentrum,odbiorcówlubprzed-siębiorstwlogistycznychdostarczającychtowarydoMCK.

61

DefinicjaMiejskiegoCentrumKonsolidacji

1.Wyrażenie“MiejskieCentrumKonsolidacji”(MCK)mawieleróżnychznaczeń.

2.Różnaterminologiabywaużywanawróżnymczasieiwróżnychkrajach.

3.Definicjesączęstoniejasnelubniejednoznaczne.

4.MCKobecniesądefiniowanejako:

PublicznyskładdystrybucyjnyCentralnasortowniatowarówMiejskiecentrumprzeładunkoweWspółdzielonemiejskiecentrumprzeładun-kowePlatformyładunkoweSystemywspólnejdystrybucjitowarówprzezróżnepodmiotyCentrumkonsolidacyjne(czasamidedyko-wanedlakonkretnejgałęziprzemysłunp.budownictwo)MiejskiecentrumdystrybucjiSystemlogistykimiejskiejCentrumlogistycznePunktdostawy/odbioruPodmiejskiecentrumwspomaganialogistykiWioskalogistyczna

5.CzęstotrudnojestzdefiniowaćostregranicepomiędzyMCKainnymirozwiązaniami,jaknp.:

Hubydlaprzesyłekekspresowych Punktyodbiorudladostawdomowych Terminaleintermodalne Centradystrybucjidetalicznej

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

►

6.Pomysłemnaichfunkcjonowaniebyłytakie usługijak:

► Operacjewykonywanedlawiększejliczb użytkowników

DystrybucjaładunkówdrobnicowychPrzeładunekzdużychnamałepojazdy

7.WchwiliobecnejMCKdefiniujesięjako:

„Bazalogistyczna,umiejscowionabliskomiejsca świadczeniausług(np.centrummiasta,całe miastolubkonkretnalokalizacjajaknp.centrum handlowe),doktóregowieleprzedsiębiorstw dostarczatowaryprzeznaczonedlaobsługiwa- negoobszaru,zktóregorealizowanesąskonso- lidowanedostawy,orazwramachktóregomogą byćrealizowanedodatkoweusługilogistycznei detaliczne.”

►

►

62

KlasyfikacjaMiejskichCentrówKonsolidacji

WyróżniasiętrzykategorieMCK:

LokalneMCK–obsługująceterenymiejskie:

► PrzykładydotycząwielusystemówlogistykimiejskiejwNiemczech,LaRochelleweFrancji,Monaco,GenewieiBristolu.

► Geograficznie,obsługiwanyterenmożeobejmo-wać:konkretneterenyhandlowe(np.BroadmeadwBristolu),centrummiasta(np.LaPetiteReinewParyżu)lubcałemiasto(jaknp.Monako).

► Liczbafirmdziałającychwtakimsystemierów-nieżmożebyćróżna,odpojedynczegoprzedsię-biorstwa(np.LaRochelleczyMonaco)lubkilkafirm(np.Niemieckiesystemylogistykimiejskiej).

Centrakonsolidacjinaobsługiwanymtereniezjednymwłaścicielem:

Zwykle:

► Sąbudowanejakoczęśćobsługującadanąlokali-zację.

► Właściciel(zarządzający)możewymócnanajem-cachkorzystaniezcentrum.

► Końcowepunktywyładowczesąoddaloneoddrogi,adojazdmożliwyjestspecjalnieoznakowa-nątrasą.

► Mogąbyćfinansowanezczynszówlubopłatfrachtowych.

► Przykładamisącentranalotniskach,wcentrachhandlowych(np.HeathrowretailMCK,iCentrumHandloweMeadowhall).

��

PrzykładMCKwBristolu,WielkaBrytania

SpecjalneprojektyMiejskichCentrówKonsolidacji

Zwykle:

► Przeznaczonedlacelówinnychniżobsługadetaliczna(np.dlamateriałówbudowlanychnaHeathrowiwSztokholmie).

► Obsługująpojedyncząlokalizację.

► Świadcząusługiwkonkretnymczasie.

KażdyztypówcentrumMCKoferujeusługikonsoli-dacyjnelubmożeoferowaćszerszywachlarzusługdodatkowych,któreobejmują:

► Usługiiurządzeniamagazynowe

► Ustalaniecenipobóropłat

► Logistykazwrotna

► Usługizbiórkiodpadów

► Punktdostawiodbiorudlaodbiorcówlokalnych

► Dostawydodomów

PrzykładykażdegoztrzechtypówMCKprzytoczonoponiżej

64

Przykład:Broadmead,Bristol,WielkaBrytania

Obecny status (2007):

Cel:

Data powstania:

Opis:

Zaangażowane strony:

Dobrowolne/obowiąz-kowe:

Użytkownicy:

Rezultat:

Rozszerzonyokrespróbny

Korzyścizkonsolidacjidladostawców/korzyścidladetalistów(poprawałańcuchadostawipotencjalneusługidodane)/korzyścidlalokalnejspołeczności(redukcjazatłoczenia,poprawajakościpowietrzaipoprawionyprocesrecyklinguodpadów).

2004

DostawysąrealizowanezcentrumkonsolidacjidodetalistówwhandlowejdzielnicyBroadmeadwcentrumBristolu.Klienciwybraninaokrespróbnyzdefiniowanizostalijako:„małeiśrednieprzedsiębiorstwaoperującetanimitowarami,którenienależądogrupyproduktówszybkopsującychsię”.MCKpołożonejestbliskostrategicznejsiecidróg(M4iM32);powierzchnia465m2;25minutdrogidoBroadmead.DostawyrealizowanezapomocąpojazdówspełniającychwymogiEuroIII(pojednymsamo-chodzie7,5ti17t).Wofercieznajdująsięrównieżusługidodatkowe.

UrządMiastaBristol,RadaMiastaBroadmead,CentrumHandlowe„TheGalleries”,BusinessWest(dawniejszaIzbaHandlowa),Exel.UdziałfunduszyeuropejskichprzezprojectVivaldi(częśćCIVITAS).

Dobrowolne

Obecnie51detalistówzBroadmead,począwszyodsklepówdziałającychnagłów-nychulicachdomałychniezależnychpunktówgłówniezsektoratekstylnego.Liczbaspecjalnychkontenerówsamojezdnychzładunkami,któreprzejechałyprzezBristolwzrosłaze101wmaju2004do401wgrudniu2004.O68%zredukowanoprzejazdydocentrumBristoludodetalistówbiorącychudziałwprojekcie.Dopaź-dziernika2005zredukowano:przejazdyo42.772km;emisjęCO2o5.29t,NOxo0,8kgiPM10o11kg.

LokalneMCKobsługująceterenmiejski

MCKwLaRochelle,Francja

65


Cel:

Data powstania:

Opis:



Użytkownicy:

Rezultat:

Trialinitially–nowpermanent.

Celemjestznalezieniealternatywydlapojazdówsilnikowychwrealizacjidostawdlaklientaostatecznegoizredukowanienegatywnegowpływunamiejskitransporttowarów.

2003

Weksperymenciewykorzystanodwarodzajetrójkołowychpojazdówelektrycznych:trycykle(zeskrzyniąładownązakierowcą)itriportery(zeskrzyniąładownąprzedkierowcą).Maksymalnaładownośćtrycyklito100kg,pojemnośćograniczonado450litrówwprzypadkutriporterówamaksymalnaprędkośćto20km/h.NapoczątkueksperymentucentrumLaPetiteReineobsługiwałoczteryokręgicentralne(wpóź-niejszymokresierozszerzonodziałaniecentrumnaterencałegomiasta).Przetesto-wanotrzymodeledostaw:

Dostawyad-hoczfirmdodomówodbiorcówindywidualnychKierowcaitrycykldedykowanydlafirmyobsługującyjejklientówKonsolidacjaidostawadoklientaostatecznegotowarówprzyjeżdżającychdoParyża(zwykorzystaniemponiskiejceniecentrumkonsolidacjiwcentrumPary-żaprowadzonymprzezMairiedeParis).

ProduktyobsługiwaneprzezlaPetitReinepodczaseksperymentuobejmowałypro-duktyżywnościowe,kwiaty,produktynie-żywnościowe(włączającpaczki)sprzęticzęści.Wciągupierwszegorokuodstartuprojektuliczbatrycykliwzrosłaz7do19.

UrządMiastaParyżawspierafirmęlaPetiteReineweksperymencieodmaja2003.EksperymentwspieranyjestrównieżprzezFrancuskąAgencjęZarządzaniaŚrodo-wiskiemADEME(AgenceDel‘EnvironnementetdelaMaîtrisedel‘Énergie),któradostarczyła50%środkównastudiumwykonalnościiraportyoraz15%nainwestycjewśrodkitransportowe.

Dobrowolny

Największefirmykurierskie,operatorzytransportowi,detaliściorazinneparyskiefirmy.

Korzystaniezusługdostawczychwokresiepróbnymwzrosło.Liczbaprzejazdówpo24miesiącachwzrosła18-krotnie(z796do14631).Obrótpaczkamistałsięgłów-nymrodzajemwymianyhandlowejwokresiepróbnymiwzrósłz51%wszystkichjednosteknapoczątkuprojektudo97%po2latachjegotrwania.Wokresiepróbnymzredukowanoprzejazdypojazdamizsilnikamiwysokoprężnymio156248km,jakrównież43.3toe(ekwiwalenttonyolejunapędowego)energii,112tonCO2,1,43tonCOoraz280kgNOx.

►

►

►

Przykład:LaPetiteReine,Paryż,Francja

��

Przykład:HeathrowAirportRetailMCK,Londyn,WielkaBrytania


Cel:

Data powstania:

Opis:



Użytkownicy:

Rezultat:

Wfazieeksploatacji

Redukcjazatłoczenianalotnisku/redukcjaruchupojazdów/bezpieczeństwo/poprawawarunkówekologicznych/redukcjakosztówobsługitowarów/poprawadostawdodetalistów/poprawazarządzaniaodpadami.

Założonew2000naokrespróbny,w20015-cioletnikontrakt(trwadochwiliobecnej)

Obsługujewszystkiedostawydosklepówdetalicznychwterminalach1,2,3,i4.Wszystkiedostawy(pozagazetami,artykułamiowysokiejwartości)docierajądocentrumkonsolidacjizlokalizowanymnaobrzeżachlotniska,gdziesąskanowaneprzezobsługębezpieczeństwa,sortowanezewzględunapunktprzeznaczenia,pie-czętowanewspecjalnychkontenerachidostarczanezgodniezrozkładem.Niektóretowaryoniskiejwartości(np.napojebezalkoholowe)przekazywanesąnapaletach.Usługaobejmuje:dostawęi/lubodbiórpaczek/odpadówprzezdedykowanychpra-cownikówzpojedynczejlokalizacjikażdegoterminaludoskładu2.320m2maga-zynu(wtym325m2chłodni);dodyspozycji1500skrzyń,3przegubowepojazdymiejskiesterowaneztyłu,3pojazdybezprzegubowe38pracowników(operacyjnychibiurowych),6menedżerów.Centrumdziała24h/dobę.

PartnerstwoPublicznoPrywatnepomiędzyWładzamiBrytyjskichPortówLotniczych(ang.BritishAirportsAuthority–BAA)(właściciel)idostawcąusługlogistyczncyh(Exel).

Początkowodobrowolny.Obowiązkowydlawszystkichdetalistówterminaliod2004roku.

Wszyscydetaliścidziałającynaczterechterminalach.Wlistopadzie2001zainwesto-wanowurządzeniachłodniczecopozwoliłonaświadczenieusługdlacateringunaterminalach.

Wynikipokazują,żew2004rokucentrumobsłużyło20.000pojazdówdostawczychcopozwoliłozrealizować45.000dostawdosklepówzapomocą5.000przejazdów.Zusługcentrumkorzysta190z240punktówdetalicznych.O70%zredukowanodługośćprzejazdudlatowarówobsługiwanychprzezMCKcowprzeliczeniunakilo-metrydajeoszczędność87.000w2003i144.000w2004roku.Pomimozwiększe-niaprzepływutowarówograniczonoemisjęCO2o1200kgnatydzieńw2003rokuio3100kgnatydzieńw2004.

MCKnaterenieobsługiwanymzjednymwłaścicielem

67

SpecjalnyprojektMCK:CentrumKonsolidacyjnenatereniebudowy

Przykład:Hammarby,Szwecja


Cel:

Data powstania:

Opis:



Użytkownicy:

Rezultat:

Wfazieeksploatacji

MinimalizacjanegatywnegowpływunajwiększejobecnieinwestycjiwSzwecji(razemwbudowie8000apartamentów)osiągniętamabyćgłównieeliminującnie-skoordynowanedostawy„błądzącymi”pobudowiepojazdami.Dostawywobrębiebudowyzpowoduutrudnionegodojazdusąbyłybybardzouciążliwe.

Wiosna2001,przestanieistniećpozakończeniubudowy(2010).

Dostawymateriałówbudowlanychsąkierowanedocentrumkonsolidacji,gdziesąznakowaneiprzechowywanedoczasudostawyrealizowanejwsystemieJIT.Zwy-klekrótkiterminskładowaniatrwa5dni.Skompletowanedostawysąrealizowanew“paczkachroboczych”nażyczenieklienta.Niektóretowarymasowejakbetonczystal,niesądostarczaneprzezMCKaleichdostawykoordynowanesąprzezinterne-towysystemplanowaniadostawwceluuniknięciakonfliktów.Centrumpołożonejestprzywjeździenaterenbudowyawskładobsługiwchodzą:

10pracownikówMCK(biuroimagazyn8.000m2)8pojazdówciężarowych(spełniającychwymogiEuroIV)realizującychdostawynatereniebudowyInternetowysystemzarządzania.

Centrumzarządzanejestprzezpodwykonawcęodpowiedzialnegozadziałaniecen-trumczyliflotęijejsprawność,zatrudnieniekierowcówipozostałejzałogi,zarzą-dzaniemagazynemibiuremorazsystemzarządzania.

Wszyscywykonawcyzaangażowaniwbudowę(10),inwestorzy(deweloperzy),UrządMiastaSztokholmu

Obowiązkowezwyjątkiemniektórychmateriałów

Wszyscywykonawcyzaangażowaniwbudowę.

Szacujesię,żenakażdysamochóddziałającywsystemieprzypadałoby4-5pojaz-dówbezsystemuMCK.700tonładunkudostarczonegodziennie,średnio1.5tonynapojedyncządostawędoostatecznegoklienta.Redukcjazużyciaenergiiiemisjiszkodliwychsubstancjizostanieskalkulowanapozakończeniuprojektu.

►

►

►

68

Wpływnatransport

1.PowołaniedożyciaMiejskichCentrówKonsolida- cjimożemiećistotnywpływnakorzyścidlatrans portu,wzależnościoddobranegoschematu działaniaMCK.

2.Korzyścimogąbyćnastępujące:

RedukcjawilościprzejazdówRedukcjawilościprzejechanychkilometrówPoprawawykorzystaniapojazduikierowcydladostawcykorzystającegozMCKKrótszycyklprzewozowyPotencjalnaredukcjailościwyładunkówLepszemożliwościorganizacjiprocesówza-iwyładowczychMożliwośćrozdzieleniaprzejazdówdalekichoddostawlokalnychWiększamożliwośćwykorzystaniaalterna-tywnychśrodkówirodzajówtransportu(np.

►

►

►

►

►

►

►

►

WpływMiejskichCentrówKonsolidacji

pociągdladostawodległychipojazdyelek-trycznewewnątrzterenówmiejskich)Poprawawspółczynnikówwypełnienia(wago-wego[kg]iilościowego[palety])pojazdówRedukcjakosztówtransportuwdostawiedoklientaostatecznegoMniejszailośćtaboruwymaganadlaterenuobsługiwanegoprzezMCKMożliwośćdodatkowegoprzychoduzpozy-skaniaładunkównatrasiepowrotnej

3.Dokonanojeszczezbytmałopróbobliczeniafaktycznegowpływunatransport.

4.Niektórezprzeprowadzonychstudiówszacowa-ły,żekorzystajączMCKnastępowała30do80%redukcjawprzejazdachprzezpojazdyciężarowe.Jednakprzedsięwzięcia,którenieingerowaływsystemtransportowyzbytgłębokowykazywałybardzoskromnerezultaty.

►

►

►

►

69

Wpływnainneaktywnościwramachłańcuchadostaw

MiejskieCentraKonsolidacjimogąrównieżwpłynąćnainneusługiłańcuchadostawjaknp.:

1.Magazynowanie

► Oferująmiejscamagazynoweoodpowiednich warunkachprzechowywania

► Zwykleprojektowanedlamagazynowania krótkoterminowego

► Pełnirolębuforawcelu: - poprawydostępnościproduktów - poprawypoziomuobsługiklienta

Wyposażonewsystememmagazynowy wspomagająmonitorowaniezapasówwcelu: - lepszejprzejrzystościłańcuchadostaw - poprawydostępnościproduktów - poprawypoziomuobsługiklienta - redukcjibrakówmagazynowych

►

2.Weryfikacjajakościowaiilościowaproduktu

3.Obsługaprzed-sprzedażna:

► Rozpakowanietowaru

► Przygotowanietowarudosprzedaży

► Etykietowanie/oklejanie

4.Obsługaprzepływówzwrotów,odpadów,opako-wańirecyklingu:

► Wrezultaciepowierzchniawydańwlokalizacji docelowejmożebyćzwolnionaiwykorzy- stanawbardziejproduktywnysposób

► Bardziejelastycznaipewnadostawaorazmniejszaliczbaskonsolidowanychdostawmożepoprawić:- dostępnośćproduktulubkomponentu- poziomsprzedaży- produktywnośćodbiorcy

5. Miejskiecentrakonsolidacjimogąprzyczynićsię dozredukowaniakosztówzarządzaniawłańcu- chudostawipoprawypoziomusprzedaży

70

WpływMiejskichCentrówKonsolidacjinaekonomię,społeczeństwoiśrodowisko

CentraMCKmogąpomócw:

► Zredukowaniuliczbyniedostosowanychpojazdówciężarowychorazprawdopodobniecałkowitąichliczbęwobszarachmiejskich

► Zredukowaniuprzejazdówipokonywanychodle-głościpoprzezpoprawęwspółczynnikówwypeł-nieniairedukcjępustychprzejazdów

► Zredukowaniujednostkowegokosztutransportu

► Poprawiewykorzystaniaczasukierowcy

► Możliwościwykorzystaniapojazdówprzyjaznychdlaśrodowiskanaostatnimetapiedostawywmieście

► Redukcjiilościdostawdocentrówmiast

► Redukcjikonsumpcjipaliworazemisjizanie-czyszczeńihałasu

► Uczynićobsługiwaneterenybardziejprzyjaznymidlapieszych

Powyższekorzyścimuszązostaćpostawionenaprzeciwwadzedlakosztów,jakieniosązasobąMiej-skieCentraKonsolidacjiiichfunkcjonowanie

Transportna“ostatnimkilometrze”

71

WadyizaletyMiejskichCentrówKonsolidacji

Zalety

MiejskieCentraKonsolidacjiposiadająnastępującepotencjalnezalety:

► Korzyściśrodowiskoweispołecznepłynącezbardziejefektywnegoimniejinwazyjnegoświad-czeniausługtransportowych

► Lepszeplanowanieiwdrażanieusługlogistycz-nych

► Możliwośćwdrażanianowychsystemówinforma-cyjnych

► Lepszezarządzaniezapasami,dostępnośćpro-jektuiobsługaklienta

► Ułatwiaprzejściezsystemu„push”dosystemu„pull”poprzezlepszątransparentnośćłańcuchadostaw

► Potencjalnewłączeniedowiększychinicjatywkształtującychaspektyprawne

► Teoretycznemniejszekosztyzwiązanezoutsour-cingiem„ostatniegokilometra”

► Korzyści„public-relations”dlauczestników

► Potencjalniepoprawiwykorzystaniezasobówwpunkciedostawy

► Specyficznekorzyścidlatransportu

► Możliwośćświadczeniausługdodanych

Wady

MiejskieCentraKonsolidacjiposiadająnastępującepotencjalnewady:

► PotencjalniewysokiekosztyutworzeniaMCK(szczególniewprzypadkuwysokichcengruntówwterenachmiejskich)

► Złożonośćoperacjizwiązanychzróżnymiwa-runkamiskładowaniaiobsługiwposzczególnychlokalizacjachorazszerokągamąproduktów

► Potencjalnydodatkowykosztorazczaswyni-kającyzdodaniakolejnegopunktuwłańcuchudystrybucji

► Wprowadzeniedodatkowegopunktudostawymożezmniejszyćkorzyścidladalszejdystrybucji

► Problemyorganizacyjneizpodwykonawcami

► Potencjalnamożliwośćstworzeniasytuacjidopraktykmonopolistycznych

► Utratakontaktudostawcyzklientami

DziałająceMCK

72

PlanowanieMiejskiegoCentrumKonsolidacji

Udziałzainteresowanychstron

1.Powstanienawetnajprostszegowdziałaniupro-jektuMCKwymagazaangażowaniawieluparte-rów:

ReprezentantówwładzmiejskichPotencjalnychoperatorówMCKOrganizacjihandlowychPrzedsiębiorstwlogistycznychOrganówpolicyjnychWłaścicieliposesjiwokolicy

2.Abyzebraćopinieśrodowiskaważnejestza-angażowaniekażdejzestronwdyskusjęiprocesplanowania.

Lokalizacja

LokalizacjaMCK,zewzględunarynekdocelowy,bę-dziemiaładużywpływnakorzyściwruchuulicznym,atakżekomercyjneiśrodowiskowe.

1.MCKzlokalizowanezdalaodterenurealizacjidostaw:

► Zmniejszapotrzebęwjazdudużychpojazdówciężarowychnaterenmiasta

► Maksymalizujedystanspojakimporuszająsiępojazdyekologicznerealizująceostatecznedo-stawy

ale

liczbasamochodówdostawczychnatymdystan-siemożewzrosnąć

►

►

►

►

►

►

►

2.MCKzlokalizowanebliskoterenurealizacjidostaw:

► Redukujedystansjakimusząpokonaćpojazdyekologiczne

► RedukujekorzyściekonomicznejakieniesiezasobąMCK.

JeślijesttomożliweMCKpowinnybyćlokalizowanebliskointermodalnychterminaliprzeładunkowychorazinnychprywatnychcentrówdystrybucji.

CentrumKonsolidacjiwPadwie,Włochy

73

Strukturyzarządcze

Istniejąróżnestrukturyzarządcze:► CentrapowstającewEuropiezazwyczajpowoły-

wanesąjakoodrębnepodmiotygospodarcze.

► Rozwiązaniabrytyjskiegłównieprowadzonesąprzezorganizacjekomercyjnezpojedynczymklientem.

Obsługiwaneprodukty

► MiejskieCentraKonsolidacjisąnajczęściejdosto-sowanedoobsługiwybranychrodzajówproduk-tówipojazdów.

► Zwykleniesądostosowanedlatowarówszybkopsującychsięorazokrótkiejprzydatności(jaknp.świeżażywnośćczygazety)orazdlaładunkówwymagającychspecjalnegorodzajuobsługiidystrybucji.

► Centrakonsolidacjisąnajlepiejprzystosowanedoobsługitowarówniepsującychsięimusząbyćzaprojektowanewtakisposóbbymócobsłużyćszerokiwachlarzopakowań(np.podwieszaneszynynaproduktyodzieżowe,pudełka,wagonyipalety)

FunkcjonowanieMCK

► WiększośćMCKświadczyusługiprzeładunkowedlatowarówzpojazdówwiększychnamniejsze(bardziejprzyjaznedlaśrodowiska).

► Wceluosiągnięciaoptymalnegodziałaniatrans-portu,należymaksymalniewykorzystaćprzejaz-dypowrotnezobszarudostawy.

► Jakkolwiekuważasię,iżstosowanietejzasadymożeniezawszebyćwydajne

Finansowanie

► Jeśliniejesttoinwestycjakomercyjna,towpo-czątkowejfazieniezbędnebędziezaangażowanieśrodkówpublicznych,pozwalającychnasfinanso-waniebadańiprojektówpilotażowych.

► Jeśligłównymceleminwestycjijestpoprawieniewarunkówekologicznych,wówczasprawdo-podobnejestdługoterminowezaangażowanieinnychśrodkówjaknp.opłatyzaprzejazdy(jakwprzykładzieLaRochelle).

► Pomimo,żeniemadowodównaistnieniejakie-gokolwiekrozwiązaniaMCK,którezdolnejestdosamofinansowania,celedługookresowemusząnakreślaćstrategięsamofinansowania.

74

WarunkisprzyjającesukcesowiMCK

MiejskieCentrumKonsolidacjimożeodnieśćpożąda-nyskutekwponiższychokolicznościach:

► Istniejąceproblemytransportowewystępującenaterenieobsługiwanym(np.utrudnionyruchpojazdów,poważneutrudnieniaspowodowanezatłoczeniem,brakurządzeńiwarunkówza-iwyładowczych).

► Słabainfrastrukturatransportowairosnąceprze-pływytransportowe.

► Zabytkowecentramiastidzielnicehistorycznezmagającesięproblemamizatłoczeniaigdziewinteresiespołecznymjestpoprawaochronyśrodowiskawcentrummiasta.

► Terenyhandlowezwielomasklepami,niestanowiącymifiliiwiększegoprzedsiębiorstwazdedykowanym,częstobardzozaawansowanymłańcuchemdostaw,alechcąceznaleźćkonkuren-cyjnerozwiązaniedlaswojegobiznesu.

► Nowewielkiecentrahandlowe(zarównowmia-stachjakipozaterenamizabudowanymi),wktó-rychistniejemożliwośćkonsolidowaniatowarówiświadczeniausługdlaczęścikompleksujakojegointegralnaczęśćlubjakoosobneprzedsięwzięcie.

► Większebudowle,gdzieprogrambudowywyma-gazorganizowanegoprzepływumateriałów.

► Spontanicznypomysłpotencjalnychużytkow-nikówcentrum,którzywidząwnimdrogędoosiągnięciawspólnychcelów.

► Idealnąjestsytuacja,gdzieniewielkieprzepływytransportumiejskiegosąjużskonsolidowanenapoziomiefirmydziałającejwmieścielubfirmykurierskiej.

► DostępnośćśrodkównabudowęMCK.

► Istniejącebudowle,któremożnawykorzystaćdobudowyMCK

► Dużezaangażowaniezestronysektorapublicz-negoiprywatnegowpropagowaniu,lubnawetzmuszaniudokorzystaniazMCK.

► Egzekwowanieregulacjizwiązanychztranspor-temtowarównieobjętychdziałaniemcentrum.

► ObowiązkowośćkorzystaniazMiejskiegoCen-trumKonsolidacjiodniesieskutektylkowtedy,gdyorganizacja,któratenobowiązeknakładajestwstaniewpłynąćnawszystkichuczestnikówłańcu-chadostaw.

rendez-vousMCK

75

WnioskidotycząceMiejskichCentrówKonsolidacji

► Istniejebardzowyraźnapotrzebauświadomieniawładzommiast,detalistomioperatoromtranspor-towym,żepowinnirozważyćpowstanieMiejskie-goCentrumKonsolidacjistanowiącegoczęśćichstrategii.

► Rządypaństwpowinnydaćwładzommiejskimjasneprzesłanie,żekiedymówisięodużychinwestycjachwmieścielubkiedyrekonstruowanesącentramiasto,należyrozważyćbudowęMCK.

► ProcesuświadamianiajestniezmiernieistotnymczynnikiemdlakońcowegosukcesuMCK.Możnagoprzeprowadzaćpoprzez:

- Stworzenieodpowiednichinstrumentów(np.przewodniklubnarzędziawspomagająceplanowanieMCK)

- Szkoleniadlaplanistówtransportumiejskiego.

► Jeśliniejesttoinwestycjakomercyjna,topocząt-kowejfazieniezbędnebędziezaangażowanieśrodkówpublicznych,pozwalającychnasfinanso-waniebadańiprojektówpilotażowych.

► RozważającpowołaniedożyciaCentrumKonso-lidacji,należydokładniezmierzyćlokalnenatęże-nieruchuiprzepływytowarów.

► Następnymikrokamipostudiumwykonalnościikoniecznychpomiarachpowinnybyć:-Okresowekonsultacjenadrodzajemtestowa-

negoCentrum

-Projektpilotażowypowinienzostaćdokładnie zbadanyprzezprzedstawicielizainteresowa-

nychstron,zarównozpoziomulokalnegojakikrajowego

► KiedypowołujesięMCK,wieleczasuzabierapodpisaniestosownychumówzużytkownikamiipowołaniemsystemudożycia.Wolnopostępu-jącyprocesnegatywnieodbijasięnawiarygod-nościfinansowej,ruchuulicznymorazumniejszazaletysystemudlaśrodowiska.

► Okrespróbnydziałaniacentrumwymagafinanso-waniapozwalającegonaodpowiednirozwójMCKiabyosiągnęłomożliwiedużypoziomefektywno-ści.

► PożądanymefektemdlaMiejskichCentrówKonsolidacjijestsukcesfinansowyzarównowśrednimjakidługimokresieczasu,wwieluprzy-padkachniewymagająonedożywotnichdotacjiześrodkówpublicznych.

► Możnatuoczywiścieprzytoczyćprzykładcen-trówwspółfinansowanychześrodkówpochodzą-cychzewentualnychopłatzaprzejazdy.Byłobytojednakzasadnetylkowówczas,gdygłównymlubjedynymcelempowołaniaMCKdożyciabyływzględyekologiczne.

Ograniczonaprzestrzeńdlapojazdówciężarowych

76

► JednymzgłównychproblemówfinansowychjestalokacjakosztówizyskówzdziałalnościMCK,czyprzypisywaćjedocałegołańcuchadostawlubjegoczęściczyteżdopojedynczegoprzed-siębiorstwa.Niejesttoprostezagadnienie,takwięcalokacjakosztówizyskówpowinnabyćprzedmiotemszerszegostudium,awidealnymprzypadkuzasymulowanawprojekciepilotażo-wym.

► StudiumiocenadziałaniaMCKpowinnarównieżskupiaćsięnakosztachizyskachwzdłużłańcu-chadostaw,alerównieżtraktowaćsprawęszerzejiodpowiedziećnapytaniejakzadbaćokosztyikorzyścidlaśrodowiska.

► IstotnymelementemjestrównieżrozwijaniemetodologiiocenydziałaniaMCK.Pozwolionazbudowaćbazędanychstudiówprzypadków,wktórychzastosowanieMCKjestnajbardziejwłaś-ciwe.Wielezostatnioutworzonychiprowadzo-nychkomercyjniecentrówzastrzegasobieprawodoudostępnianiapewnychdanychiinformacji,alenawetwtychcentrachpowinnabyćprzepro-wadzanadogłębnaocena,któraniewpłynienazachowaniepoufnościdanych.

► DokładnaocenapowinnazostaćprzeprowadzonawzględemistniejącychjakiprzyszłychMCK.

► Brakjestdobrychdoświadczeńwzakresiewdrożeniaifunkcjonowaniacentrówtworzonychzfunduszypublicznych.

► Abycentrakonsolidacjibyłyatrakcyjnedlafirmorazabysameodniosłysukcespowinnybyćprowadzoneprzezjednąbądźkilkakluczowychgraczyzrynku,którzyzidentyfikowalipotencjalnekorzyścizfaktuprzystąpieniadoMCK.

► Przyszlioperatorzycentrummusząwykazaćgotowośćichęćutrzymaniazapasu,poddaniasięproceduromkontrolnymorazwzięciemodpowie-dzialnościzadostawędo„ostatniejmili”.sponsibi-lityforthe“lastmile”ofadelivery.

77

ListakontrolnadlaMCK–CzęśćI

MiejskieCentraKonsolidacjimogąpomagaćwosiągnięciucelówekonomicznych,ekologicznychjakizwiąza-nychzruchemulicznym.Poniższalistazawierapytania,którepomogąokreślićtypMCKspełniającewymogidanejsytuacji.

Pytanie

Czycentrumpowstajedlaproduktówdetalicznychczyinnych(np.materiałybudowlane)?

Czycentrummabyćrozwiązaniemstałymczytym-czasowym?

CzyMCKmadostarczaćtowarydojednejlokalizacjizjednymwłaścicielem(np.centrumhandlowe)czydowielulokalizacjiwposiadaniuwieluwłaścicieli(np.sklepywróżnychbudynkach)?

Jakdużyobszarmiejskicentrumbędzieobsługiwało?

CzykorzystaniezMCKprzezfirmyodbierającetowarywobsługiwanymobszarze,będzieobowiązkoweczydobrowolne?

JakieusługibędzieoferowałoMCK?

JakimirodzajamipojazdówbędąrealizowanedostawydoobsługiwanegoprzezMCKobszaru?

Możliwe odpowiedzi

► Detaliczne► Inne

► Stałe► Tymczasowe

► Pojedynczalokalizacja(jedenwłaściciel)► Wielelokalizacji

► Pojedyncząlokalizacjęwtereniemiejskim► Częśćterenówmiejskich► Całemiasto

► Obowiązkowe► Dobrowolne

► Dostawy► Odbiórodpadów,opakowańizwrotów► Obsługaprzedsprzedażna:rozpakowywanie,

oklejanieitp.► Magazynowanie

► Vany,pojazdybezprzegubowelubprzegubowe► Zwykłepojazdyspalinowe(olejnapędowy/ben-

zyna)lubprzyjaznedlaśrodowiska.► Inneśrodkitransportujaknp.rowery

78

Check-listadlaMCK–CzęśćII

Pytanie

CzyMCKbędziemiałodostępdoinnychsiecitrans-portowychniżdroga?

CzynaterenieMCKbędziedziałałjedenczykiluoperatorów?

JakdalekousytuowanebędzieMCKodobsługiwane-goobszaru

CzypozapowstaniuMCKbędątowarzyszyłyinnekrokiwpolitycetransportowej?

CzyistniejewystarczającypopytichęćkorzystaniazMCKwśródzainteresowanychstron?

Czyprzeprowadzonostudiumwykonalności?

CzyprojektMCKbędzieprowadzonyprzezsektorprywatny,publicznyczyrozwiązaniełączone?

Jeślijesttoinicjatywapubliczna,czywładzemiej-skie,regionalnelubkrajowesągotowepartycypowaćwkosztachdziałaniaMCK?

Możliwe odpowiedzi

► Tak► Nie

► Jednafirmalogistyczna► Kilkafirmlogistycznych

► ………km

► Noweregulacjedotycząceczasudostępuorazza-iwyładunku

► Noweprzepisydotyczącewagipojazdu► Opłatyzaprzejazd► Strefyekologiczne► Inne……………………..

► Tak► Nie

► Tak► nie

► Sektorpubliczny► Sektorprywatny► Rozwiązaniełączone

► Tak,wpierwszymokresiedziałaniaprojektu► Tak,permanentnie–jeślizajdzietakakoniecz-

ność► Nie,projektmusibyćodpoczątkufinansowo

niezależny

80

OprojekcieBESTUFS

Myślwsieci

Wymianadoświadczeńiwiedzyzosobamibędącymiwpodobnejsytuacjiwinnychmiastachjestistotnymwkłademnapoczątkuwłasnegoprojektuinnowacyj-nego.Takainformacjastanowiczęstodużowiększąwartośćiposiadawiększąmocsprawcząniżjakie-kolwiekrekomendacjekonsultantówzewnętrznych.BESTUFSumożliwiazainteresowanymosobomnawiązywanieosobistychkontaktówiichposzerza-niewramachsiecizwiązanejzmiejskimtransportemtowarów,beznarzucaniaformalnychstrukturczyzobowiązań.BESTUFSjestwtejchwiliutrzymywanyzfunduszyUE,alemamynadzieję,żesiećmiejskie-gotransportutowarowegobędzietrwałarównieżpozakończeniuprojektu.

BESTUFSzachęcaczytelnikaniniejszegoPrzewod-nikadodołączeniadosieciPartnerówBESTUFSlubdokontaktowaniasięzcentrumadministracyjnymBESTUFSjeślipotrzebujepozyskaćinformacjenatematkontaktówwEuropie,którepomogłybyrozwią-zaćproblemlubodpowiedziećnakonkretnepytania.

Najlepszepraktyki,doświadczeniairekomendacjezwiązanezmiejskimtransportemtowarów,zebranewramachprojektuBESTUFS.Współpracawtejdużejsiecidoprowadziładowyczerpującegopotrak-towaniatematów,znaleźlisięwniejreprezentancizeznacznejliczbykrajówizapewnia,żewszystkiepunktywidzeniazostaływziętepoduwagę.

SiećBESTUFSjestorganizacjąnon-profiticho-ciażgłównekosztyponiesionewprojekciezostanąpokryteprzezKomisjęEuropejską,toznacznaczęśćdodatkowychnakładówzostałapokrytaprzezsilniezmotywowanązałogęKomitetuSterującego(skła-dającegosięzludzinauki,konsultantówipraktykówzprzemysłu),zainteresowanestronyorazosobytrzecie.

Europejskiemiasta:małeiduże

Jakwskazujądoświadczenia,najbardziejaktywnymimiastami,któreimplementująnowoczesnerozwią-zaniatransportutowarów,okazująsiębyćstolicelubnajwiększemetropolie.Posiadająoneśrodkiwspomagającenowerozwiązania,pozwalającenauczestnictwowsieciachmiastinawymianęwie-dzyidoświadczeniamiędzysobą.WażnymcelemBESTUFSjakininiejszegoprzewodnikajestdotarcierównieżdomiastmałychiśrednich,któresąniecozdystansowanezpunktuwidzeniaEuropy.Barieryjęzykoweniejednokrotniepowodują,iżmożliwościwykorzystaniarozwiązańzinnychmiasteuropejskichsąograniczone.Właśniedlategoniniej-szyprzewodnikzostałprzetłumaczonyna17językóweuropejskichiuzupełniaogromnąilośćmateriałówanglojęzycznychdostępnychnastronieinternetowejBESTUFS(www.bestufs.net)

81

16-17maja200027września2000

17-18Styczeń2001

10-11Maja2001,

30-31Sierpnia2001

08-09Listopada2001

25-26Kwietnia2002

12-13Września2002

23-24Stycznia200328-29Kwietnia200318-19Września2003

13-14Października2003

13-14Stycznia2005

21-22Kwietnia200529-30Września2005

09-10Marca200620-21Września2006

22-23Marca2007Wrzesień2007Marzec2008

IdentyfikacjasiecitematycznejiustalenietematykiprzewodniejWjazddomiasta,przepisyparkingowe,ograniczanieczasudostępuipomocwewdrożeniuprzepisówZoptymalizowanepojazdydodystrybucjimiejskiejjakowyma-ganieoperatorówtransportowychiwładzmiastZmianywtransporciemiejskimspowodowanehandlemelektro-nicznymie-logistykąTransportkolejowy:trwonionemożliwościczywyzwaniedlamiastOpłatyzawjazddomiastiustalaniecen:jakiesąkonsekwen-cjemiejskiegotransportutowarowego?PlanowaniezagospodarowaniaterenuimodelebiznesoweCentrówDystrybucjiSkutecznepartnerstwopubliczno-prywatne(PPP)wspierającemiejskitransporttowarowyNocnedostawy:kolejnamożliwośćdystrybucjimiejskiejPołączonywarsztatBESTUFS–EPTRInteligentneSystemyTransportowewmiejskimtransporcietowarówStrategietransportumiejskiego:odłożyćczyprzyjąćjakostrategię?Rozwiązaniakonsolidacjiwmiastach:koncepcjeidoświadczeniaRozwiązaniaostatniegokilometraLogistykatransportutowarowegowmałychiśrednichmia-stach:rozwiązaniaisprzyjająceczynnikiLogistykaodpadówmiejskichZarządzaniemiejskimtransportemtowarówprzezfirmyiwła-dzelokalneMiastaportoweitransporttowarówN.N.N.N.

BrukselaBruksela

Turyn

Haga

Drezno

Genewa

LaRochelle

Malaga

BudapesztDublinPalmela

Maribor

Londyn

NorymbergaKaposvar

ZurychWiedeń

GothenborgKrajebałtyckieHiszpania

WarsztatyBESTUFS

82

Danestatystyczne,gromadzenieianalizadanychzwiązanychztransportemtowaro-wymwmiastachWjazddomiasta,przepisyparkingowe,ograniczanieczasudostępuipomocwewdro-żeniuprzepisówHandelelektronicznyimiejskadystrybucjatowarów(zakupyzdalne)OpłatydrogoweimiejskitransporttowarowyPlatformytranportumiejskiego(UFP)InteligenteSystemyTransportowe(ITS)PartnerstwoPublicznoPtywatne(PPP)wmiejskimtransporcietowarówLogistykatransportuodpadówwobszarachzurbanizowanychEksperymentyizastosowaniapojazdówprzyjaznychdlaśrodowiskaKontrolaiegzekwowanieprzepisówwmiejskimtransporcietowarowymOgraniczaniedostępudomiast,rozwiązania

BESTUFSI–BPH1

BESTUFSI–BPH1

BESTUFSI–BPH2BESTUFSI–BPH3BESTUFSI–BPH3BESTUFSI–BPH4BESTUFSI–BPH4BESTUFSII–BPH1BESTUFSII–BPH1BESTUFSII–BPH2BESTUFSII–BPH2

PrzewodnikiNajlepszychPraktykBESTUFS

PodręcznikiNajlepszychPraktyk,prezentacje,podsumowaniawszystkichwarsztatówikonferencji,listalinkówdotegoPrzewodnika,narzędziedowyszukiwanianajlepszychpraktykorazinnemateriałysądostępnenastro-nieBESTUFSpodadresemwww.bestufs.net(tylkowjęzykuangielskim).

2

BESTUFS centrum administracyjne

NEA Transport research and trainingP.O. Box 19692280 DZ RijswijkHolandia

E-mail: [email protected] Tel: +31 70 3988 356Fax: +31 70 3988 426

Koordynator BESTUFS

PTV Planung Transport Verkehr AGStumpfstraße 176131 KarlsruheNiemcy

E-mail: [email protected]: +49 721 9651 177Fax: +49 721 9651 696

Niniejszy Przewodnik zawiera jedynie obserwacje autorów tak więc zespół opracowujący nie pono-

si odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych tu informacji.

Skład BESTUFS

Kraj

Niemcy Wielka BrytaniaHolandiaSzwajcariaWęgry Czechy Francja Wielka Brytania

Francja Niemcy Francja Wielka BrytaniaWłochy

Firma

PTV AGNEWRAILNEARappTransTransmanCDVLET-ISHUniv. of Westminster

Inrets Deutsche PostParisUniv. of WestminsterIVECO

Imię

DieterTomMartinMartinJanosJanaJean-LouisJulian

Laetitia PeterLaurence GarthFranceso

Nazwisko

WildZunderQuispelRueschMoniglVranovaRouthierAllen

Dablanc SonnabendDouvinThorneMassa

E-mail

[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@westminster.ac.uk

[email protected]@[email protected]@[email protected]

Kontakty w sieci

Kraj

Włochy HiszpaniaGrecja DaniaSzwecja FinlandiaBelgiaIrlandia Austria Litwa Polska Słowenia Bułgaria SłovakiaEU EU EU Australia JaponiaAfryka Pd.

Firma

CSST PROINCA Trademco NTU CIT Poyry InfraStratec Trinity ECONSULTVGTU ILIM Uni Maribor Bulfralog VUD POLIS UITP Eurocities University of Melbourne Kyoto University CSIR

Imię

Giovanni Guillermo Iro Lars Stig Veli Eric Hugh Jürgen Algirdas Maciej Stane Vikenti Peter Sylvain Izaskun Valérie Russell Eiichi Hans

Nazwisko

Ruberti Montero Dimitriadou Bentzen Franzen Himanen Monami Finlay Schrampf Sakalis Tumasz Bozicnik Spassov Zitnansky Haon ArenazaBénard ThompsonTaniguchi Ittman

E-mail

[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@[email protected]@csir.co.za

Aktualne dane kontaktowe zamieszczone są na www.bestufs.net

BESTUFSPrzewodnik po dobrych praktykach w towarowym transporcie miejskim

BESTUFS jest projektem fundowanym przez Komisję Europejską w ramach 6-ego Pro-gramu Ramowego dla badań i demonstracji technologii © 2007 by the BESTUFS consortium

BESTUFS Przewodnik po dobrych praktykach w towarowym ...

Documents

Transcript of BESTUFS Przewodnik po dobrych praktykach w towarowym ...