ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO DOMINIKANY fileKultura popularna wysoko ceni nieafrykański wygład,...

17
ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO DOMINIKANY Magdalena Konior IV ORT/W Nr indeksu: 33287 2009r. 1

Transcript of ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO DOMINIKANY fileKultura popularna wysoko ceni nieafrykański wygład,...

ANALIZA RYNKU

TURYSTYCZNEGO

DOMINIKANY

Magdalena Konior

IV ORT/W

Nr indeksu: 33287

2009r.

1

Spis treści:

I. INFORMACJE

OGÓLNE…………………………………………………………………4

1. Geograficzne……………………………………………………………………………….4

2. Polityczne………………………………………………………………………………….5

3. Demograficzne……………………………………………………………………………..6

4. Gospodarcze……………………………………………………………………………….6

5. Komunikacja……………………………………………………………………………….7

6. Atrakcje turystyczne……………………………………………………………………….7

II. RYNEK RECEPCJI

TURYSTYCZNEJ…………………………………………………..9

III. RYNEK EMISJI

TURYSTYCZNEJ……………………………………………………..14

IV. ZNACZENIE RYNKU TURYSTYCZNEGO DLA

POLSKI…………………………...14

V. PODSUMOWANIE…………………………………………………………………….

..15

BIBLIOGRAFIA, SPIS TABEL, RYCIN I ZDJĘĆ…………………………………………16

2

DOMINIKANA

(DOMINICAN REPUBLIC)

Zdj.1 Źródło: http://www.mexicoquest.com

„Białe, bajeczne plaże w cieniu palm i rytm merengue”

3

I. INFORMACJE OGÓLNE:

1. Geograficzne:

Dominikana zajmuje wschodnią cześć wyspy Haiti oraz niewielkie przybrzeżne wyspy- Catalina,

Saona, Beata w archipelagu Wielkich Antyli. Graniczy z: Republiką Haiti (od zachodu) i

Portoryko ( od wsch., przez Cieśninę Mona). Oblewają ja wody Morza Karaibskiego od południa

i Oceanu Atlantyckiego od północy. Większą cześć kraju stanowią obszary górzyste: na północy-

Cordillera Septentrional ( Corillera de Monte Cristi 1249 m n.p.m.), w części środkowej

Cordillera Central (Pico Duarte 3175 m n.p.m.- najwyższy szczyt Antyli), na wschodzie-

Cordillera Oriental i na południu- Sierra de Bahoruco (1630 m n.p.m.). Pomiędzy Cordillera

Central a Cordillera Monte Cristi rozciąga się urodzajna Kotlina Cibao, a wzdłuż wybrzeży

ciągnie się pas nizin.

Ryc.1 Mapa Karaibów

Źródło: http://forum.historia.org.pl/

Siec rzeczna jest dobrze rozwinięta. Najdłuższymi rzekami są: Yaque del Norte (398km), Yuna

(302km) i Yaque del Sur (200 km). Jedynym dużym jeziorem Dominikany, położonym w

4

depresji rowu tektonicznego (-44m p.p.m.) jest Enriquillo (420 km2). Na jego wyspie znajduje

się park narodowy Isla Cabritos.

Powierzchnia Dominikany wynosi 48, 7 tys. km2. Jest to drugie, co do wielkości państwo na

Morzu Karaibskim (po Kubie). Długość linii brzegowej wynosi 1288 km, z czego 1/3 to

piaszczyste plaże. Długość granicy z Haiti wynosi 390 km.

Na Dominikanie panuje klimat równikowy, wybitnie wilgotny. Roczna suma opadów wynosi

1000 mm w osłoniętych dolinach, natomiast na na pd.-zach. stokach do 2000-2500 mm. Na

północnym wybrzeżu pora deszczowa przypada na okres od października do przełomu kwietnia i

maja, natomiast na południu trwa od maja do przełomu października i listopada. Średnie

temperatury na wybrzeżu wynoszą 23°C w lutym i 27°C w sierpniu. W wyższych partiach gór

obniżają się do 16-17°C W lecie i jesienią często występują groźne cyklony. W północnej części

kraju zdarzają się trzęsienia ziemi o rożnej sile.

Naturalna szatę roślinną tworzą głownie wilgotne lasy równikowe, na które składają się m.in.

mahoń, heban, palma królewska, natomiast na obszarach bardziej suchych występują sawanny.

Cześć północna i zachodnia wybrzeży porośnięta jest krzewami i lasami namorzynowymi.

2. Polityczne:

Ryc.2 Flaga Dominikany

Źródło: http://media.photobucket.com

5

Dominikana jest suwerennym krajem o ustroju demokratycznym. Co 4 lata odbywają się wolne

wybory. Na czele państwa stoi prezydent, który mianuje gubernatorów, jako swoich

przedstawicieli na prowincjach. Senat wybiera władze ustawodawczą. Językiem urzędowym jest

język hiszpański. W miarę wzrostu znaczenia sektora turystyki coraz więcej Dominikańczyków

uczy się języka angielskiego i innych jeżyków obcych.

3. Demograficzne:

Liczba ludności wynosi 8,5 mln. W stolicy Santo domingo mieszka 2,1 mln. Inne większe miasta

to Santiago de los Caballeros, w którym mieszka 308 tys. ludzi, La Romana- 101 tys., San Pedro,

San Francisco, La Vega, San Juan, Barahona, Puerto Plata.

Większość mieszkańców stanowią Mulaci (75%), pozostali to biali (15%) i Murzyni (10%).

Kultura popularna wysoko ceni nieafrykański wygład, promując jasnoskóry wzorzec piękna.

Kobiety spędzają cale godziny na prostowaniu włosów i zabiegach mających uczynić skore

jaśniejszą.

Przyrost naturalny wysoki: 24,5 promila. Katolicy stanowią 95%, natomiast pozostałą cześć

mieszkańców to protestanci i wyznawcy woodoo. Ok. 17% ludności powyżej 15 roku życia

stanowią analfabeci, większość dzieci nie kończy nawet podstawówki. W miastach mieszka 60%

ludności.

4. Gospodarcze:

Gospodarka Republiki Dominikańskiej opiera się na 3 głównych filarach: rolnictwie, górnictwie i

strefach wolnocłowych. Obecnie najbardziej dochodowa gałęzią gospodarki jest turystyka, na

drugim miejscu znalazły się strefy wolnocłowe. Na eksport produkuje się tekstylia, sprzęt

elektroniczny, cygara, natomiast główne eksportowe produkty rolnicze to: kawa, kakao, ananasy,

pomarańcze, banany, warzywa, kwiaty i cukier. Dominikana jest drugim na Antylach (po Kubie)

producentem cukru (z trzciny cukrowej). Region Doliny Cibao nie tylko obfituje w uprawy rolne,

ale słynie również z bogatych złóż żelazo niklu oraz największej na kontynencie odkrywkowej

kopalni złota- La Rosario Dominikana. Ponadto wydobywa się i eksportuje gips, marmur oraz sól

kamienna.

6

5. Komunikacja:

Długość dróg kołowych wynosi ponad 17 tys. km, linii kolejowych blisko 1600 km (w części

wąskotorowych). Publiczne autobusy, publiczne taksówki (carros públicos) i minibusy to tanie

środki transportu, kursujące w Santo Domingo i innych miastach. Ceny przejazdów ustalane są

przez rząd- jeden kosztuje kilka peso.

Dominikana posiada 8 lotnisk międzynarodowych: Las Américas International (20 km na wschód

od Santo Domingo), Herrera International (w Santo Domingo, ma być zastąpione nowym

lotniskiem- La Isabela), General Gregorio Lúperon (18 km od Puerto Plata), La Romana, Punta

Cana, Cibao International (w Santiago), María Montez (w Barahonie) i Arroyo Barril

International (w Samaná).

Lokalna linia lotnicza Air Santo Domingo oferuje codziennie polaczenia miedzy

najważniejszymi miastami i rejonami turystycznymi w kraju.

Żegluga kabotażowa odgrywa znaczna role w transporcie pasażerskim i towarowym.

6. Atrakcje turystyczne:

Ryc.3 Mapa Dominikany

Źródło: www.jmarcano.com

7

Region Centralny: obejmuje miasta Santiago i La Vega, a także Cordillerę Central i dolinę Cibao

Santiago- jest to jedno z najważniejszych miejsc w kraju- znaczący ośrodek gospodarczy i

biznesowy, a także druga metropolia po Santo Domingo. Warto zobaczyć XVIII- wieczną

katedrę św. Jakuba Apostoła, Museo del Tabaco oraz fort San Luis.

La Vega- warto zobaczyć twierdzę wzniesioną, w 1494 r. przez Krzysztofa Kolumba.

Region południowo- środkowy:1 Santo Domingo - stolica państwa i główne

centrum turystyczne, to najstarsze historycznie

europejskie miasto tego regionu świata. Założone

w 1496 r. przez brata Krzysztofa Kolumba,

Bartłomieja. Było pierwszym europejskim

osiedlem w Nowym Świecie. Na wytyczonej w

Santo Domingo prostokątnej sieci ulic z

centralnym placem pośrodku wzorowały się

później wszystkie hiszpańskie miasta na kontynencie amerykańskim. Jego dzielnica kolonialna-

pomimo zniszczeń, jakie spowodował huragan w 1930r.- zachowała dużą liczbę zabytkowych

budowli m.in.: katedrę Santa María la Menor (1521 r.) z grobem Krzysztofa Kolumba, Kościół i

klasztor Santo Domingo (1510 r.)- w 1534 r. został tam założony pierwszy w Ameryce

uniwersytet, pałace: Alcazar de Colón (1510 r.), Capitaña General (1528 r.), zabudowa centrum

handlowego La Atarozana (1507 r.), kościoły: Santa Clara ( 1522 r.), Las Mercedes (1555 r.),

Santa Barbara (1562 r.) oraz ruiny twierdzy Ozama z więżą Torre del Homenaje (1503 r.).

Najlepiej zagospodarowanym regionem jest stukilometrowy odcinek wybrzeża pomiędzy Santo

Domingo a La Romana z kąpieliskami: Boca Chica, San Pedro de Macorís, Guacayanes.

La Romana- liczne stare kościoły, Casa de Campo.

1 Zdj.2 Santo Domingo, źródło: media-2.web.britannica.com8

Północne wybrzeże- Riwiera Karaibska- odcinek pomiędzy Puerto Plata a San Juan

Puerto Plata- znajdujące się tu zabudowy i domy w wiktoriańskim stylu. Warto zobaczyć takie

miejsca jak muzeum bursztynów, górę Isabel de Torres, Park Wodny im. Kolumba, destylarnie

rumu - The Brugal czy też plażę Playa Dorada, fort San Felipe

Północno- wschodnie wybrzeże:

Półwysep Samaná- otoczony białymi plażami wcina się w przejrzyste, błękitne wody Atlantyku,

to idealne miejsce do obserwowania wielorybów.

Wschodnie wybrzeże:

Higúey- zostało założone w 1494 r. przez hiszpańskiego kolonizatora Juana de Esquivela,

Zachwyca nowoczesną bazyliką Artagracia wzniesioną na początku lat siedemdziesiątych XX

wieku, na jej drzwiach widnieje postać papieża Jana Pawła II, który odprawił w niej mszę świętą

12 października 1992 r.

Punta Cana- ten odcinek wybrzeża szczyci się najlepszymi plażami w kraju, dzięki rafom

koralowym, które osłaniają zatoki przed potężnymi falami Atlantyku, panują tu idealne warunki

do pływania; Playa Punta Cana ma ponad 2 km długości.

Południowo- zachodnie wybrzeże: Padernales i Barahona

Barahona- prowincjonalna portowa osada ulokowana na skraju Penísula de Padernales, w pobliżu

pięknych parków narodowych. Została założona w 1802 r. przez haitańskiego bojownika o

wolność- Toussainta Louverture’a. Ulubiona kryjówka osławionego pirata Cofresíego.

Parki Narodowe- 9 o łącznej powierzchni, 492 tys. ha i 5 rezerwatów przyrodniczych- o łącznej

powierzchni 59,6 tys. ha

9

II. RYNEK RECEPCJI TURYSTYCZNEJ:

Dominikana wg podziału UNWTO na regiony turystyczne świata zaliczana jest do regiony

amerykańskiego. W 2007 r. region amerykański skupiał 22% wydatków turystów w skali świata.

W 2008 r. Dominikana znalazła sie na liście 50 krajów najlepiej zarabiających na turystyce, jak

również przyjmujących najwięcej turystów zagranicznych.

Tab.1 Kraje świata o największych wpływach z turystyki zagranicznej (w mld USD):

Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://www.intur.com.pl/trendy.htm

Tab.2 Kraje świata przyjmujące najwięcej turystów zagranicznych (liczba przyjazdów w mln):

Źródła danych 1995 2000 2005 2006 2007 Zmiana % 07/06Świat ogółem 536,

0

683,

0

803,

0

847,

0

903,

0

6,6

4

7

Dominikana TF 1,8 3,0 3,7 4,0 4,0 0,4

TF - międzynarodowe przyjazdy turystów na granicach (wyłączając odwiedzających

jednodniowych);

Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://www.intur.com.pl/trendy.htm

W statystykach Karaibskiej Organizacji Turystycznej za 2008 r. Dominikana odnotowała

najwięcej przyjazdów turystów (spośród 28 krajów). W tabeli poniżej przedstawiłam zestawienie

pierwszych sześciu krajów.

10

Ranga Kraj Wpływy (w mld USD) Zmiany (w %)199

5

200

0

200

5

200

6

200

7

waluta 06/05 07/06 08/07

Świat ogółem 405 475 680 742 85648 Dominikana 1,6 2,9 3,5 3,9 4,0 $ 11,3 2,8 b.d.

Tab.3 Przyjazdy turystów w 2008 r.:

Destynacja Okres Przyjazdy

turystów

Zmiana w %

Ogólna Zima Lato

Dominikana* Styczeń-

grudzień

3,979,672 0.0 5.6 -3.4

Kuba Styczeń-

grudzień

2,348,340 9.1 14.6 5.2

Cancun

(Meksyk)**

Styczeń-

grudzień

2,165,320 7.1 9.5 5.6

Jamajka Styczeń-

grudzień

1,767,271 3.9 10.1 0.7

Bahamy Styczeń-

grudzień

1,462,404 -4.3 1.6 -7.6

Puerto Rico** Styczeń-

grudzień

1,323,795 -2.4 -2.7 -2.2

* wg przylotów nie rezydentów

** wg rejestracji hotelowej nie rezydentów

Źródło: opracowanie własne na podstawie:

http://www.onecaribbean.org/content/files/april16Lattab08.pdf

Tab.4 Przyjazdy turystów rejsami wycieczkowymi- 2008 i 2007 rok:

Destynacja Okres 2008 2007 Zmiana w %Dominikana* Styczeń-grudzień 417,685 384,878 8.5

Kuba Styczeń-grudzień - - -Cancun(Meksyk) Styczeń-grudzień - - -

Jamajka Styczeń-grudzień 1,088,901 1,179,504 -7.7Bahamy Styczeń-grudzień 2,861,140 2,970,659 -3.7

Puerto Rico Styczeń-grudzień 1,392,624 1,437,239 -3.1Źródło: opracowanie własne na podstawie:

http://www.onecaribbean.org/content/files/april16Lattab08.pdf

11

Tab.5 Przyjazdy turystów wg miesięcy:

Destynacja Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec

T Zm. T Zm. T Zm. T Zm. T Zm. T Zm.

Dominikana* 391,31

0

4.1 413,84

1

11.

0

435,77

9

5.6 353,78

2

1.4 289,40

2

8.1 331,87

1

1.2

Kuba 248,44

6

12.

3

259,83

2

19.

2

286,14

5

14.

3

232,66

8

12.

7

158,82

4

17.

4

153,72

7

13.9

Cancun

(Meksyk)**

189,18

4

8.5 202,59

5

11.

6

231,34

9

11.

6

205,56

2

6.1 183,37

7

10.

0

200,40

0

2.8

Jamajka 142,86

1

10.

1

156,83

1

18.

0

184,26

7

12.

0

152,19

9

1.1 141,23

6

7.0 161,95

8

3.5

Bahamy 110,50

3

6.6 129,00

1

6.8 174,68

1

-0.8 146,27

3

-3.3 140,94

3

2.0 153,24

9

-4.6

Puerto Rico** 121,96

6

2.0 133,62

1

1.4 147,68

8

-4.1 120,99

0

-9.5 107,49

2

-1.2 108,42

0

-2.1

Destynacja Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień

T Zm. T Zm. T Zm. T Zm. T Zm. T Zm.

Dominikana* 386,690 -3.6 329,63

6

-2.0 194,24

8

-10.

0

209,61

6

-10.

1

268,46

9

-5.8 375,02

8

-6.4

Kuba 185,585 8.2 167,82

6

8.8 104,09

8

-12.

4

124,51

2

-0.3 180,61

3

-1.3 246,06

4

5.4

Cancun

(Meksyk)**

206,242 0.5 174,70

1

4.7 106,71

3

1.1 121,34

1

5.5 151,35

6

5.5 192,50

0

14.9

Jamajka 185,447 -5.1 142,46

7

4.2 92,037 2.6 106,10

4

-1.9 122,25

0

-1.8 179,61

4

-0.2

Bahamy 158,836 0.1 128,13

7

-4.9 44,297 -37.

1

73,883 -8.4 91,685 -15.

1

110,91

6

-11.

1Puerto

Rico**

113,490 0.7 114,26

0

4.0 63,690 -8.2 83,986 -2.6 97,589 -9.0 110,60

3

-2.4

T- liczba turystów

Zm.- zmiana w %

* wg przylotów nie rezydentów

** wg rejestracji hotelowej nie rezydentów

Źródło: opracowanie własne na podstawie:

http://www.onecaribbean.org/content/files/april16Lattab08.pdf

Zjawisko sezonowości praktycznie nie występuje na Dominikanie- jedynie w miesiącach

wrzesień, październik i listopad można zauważyć spadek liczby przyjazdów.12

Ciekawe jest, że głównym kierunkiem, z którego przyjeżdżają turyści na Dominikanę jest

Europa, a dopiero później Stany Zjednoczone i Kanada.

Tab.6 Przyjazdy turystów według głównych rynków:

Destynacja Okres Stany

Zjednoczone

Kanada Europa Inne

Dominikana* Styczeń-

grudzień

1,092,24

0

1.1 635,93

3

8.3 1,345,29

0

-3.0 906,20

9

-2.0

Kuba*** Styczeń-

grudzień

- - 818,24

6

23.9 909,086 -1.6 621,00

8

9.4

Cancun

(Meksyk)**

Styczeń-

grudzień

1,679,84

8

6.9 130,50

9

11.5 213,077 1.8 141,88

6

14.3

Jamajka Styczeń-

grudzień

1,150,94

2

1.6 236,19

3

23.9 284,700 -1.5 95,436 7.6

Bahamy Styczeń-

grudzień

1,176,68

3

-6.9 114,94

7

14.6 93,799 7.6 76,975 0.6

Puerto Rico** Styczeń-

grudzień

1,188,92

4

-1.1 15,878 -5.2 28,674 -19.7 90,319 -11.7

* wg przylotów nie rezydentów

** wg rejestracji hotelowej nie rezydentów

*** USA wliczone do „Inne”

Źródło: opracowanie własne na podstawie:

http://www.onecaribbean.org/content/files/april16Lattab08.pdf

Narodowy Plan Rozwoju Republiki Dominikany zakłada, że do roku 2012 przyjedzie tam 5

milionów turystów, z których 4,4 mln z zagranicy. Wpływy finansowe z turystyki wyniosą ponad

5 miliardów dolarów rocznie oraz 8 miliardów dolarów z sektora nieruchomości i hotelarstwa.

Plan ma na celu przede wszystkim zwiększenie konkurencyjności turystyki na naszej wyspie -

powiedział dominikański minister turystyki, Félix Jiménez.

Potrzebne są, więc inwestycje w infrastrukturę na obszarach turystycznych - drogi, przebudowa

infrastruktury istniejącej, nowe oznakowania drogowe, środki poprawy bezpieczeństwa ruchu

drogowego. Z drugiej strony potrzebne jest wzmożenie promocji Republiki Dominikany za 13

granicą i zatwierdzenie przez rząd ustawy o utworzeniu Narodowego Instytutu na rzecz Rozwoju

Turystycznego (INADETUR).2

III. RYNEK EMISJI TURYSTYCZNEJ:

W Stanach Zjednoczonych mieszka ok. 1 mln Dominikańczyków- bardzo dużo w Nowym Jorku i

okolicach. Rocznie przesyłają do domu ok. 1,5 mld dolarów. Są drugą, co do wielkości i

najszybciej rosnącą społecznością imigrantów.

Większość przebywa w USA legalnie i pracuje na normalnych posadach.

Wielu Dominikańczyków kształci się w Stanach Zjednoczonych lub przebywa w tym kraju

służbowo, jak chociażby były prezydent- Leonel Fernández, który spędził szkolne lata w Nowym

Jorku.

Dominikańczycy są w stanie wiele zaryzykować, aby dostać się do „ziemi obiecanej”, jeśli nie

mogą tam legalnie pojechać. Po amerykańskie wizy stoją długie kolejki, wiec niektórzy decydują

się na dotarcie do USA na rozsypujących się łodziach. Musza pokonać pełna rekinów cieśninę

pomiędzy Dominikaną a Portoryko. Widok powracających do kraju zamożnych rodaków,

określanych, jako „Dominicanyorks”, skłania jednak wielu młodych ludzi do wyjazdu.

W 2005 r. 5% ogólnej liczby przyjazdów do Haiti stanowili mieszkańcy Dominikany.

IV. ZNACZENIE RYNKU TURYSTYCZNEGO DLA POLSKI:

Według portalu EasyGo.pl wśród polskich turystów w 2008 r. najczęściej wybieranym

kierunkiem egzotycznym była Kuba (27,54%). Na dalszych miejscach znalazły się: Tajlandia

(12, 29%), Meksyk (11, 02%), Kenia (10, 59%), Sri Lanka (10, 17%), Chiny i Wenezuela (po 6,

78%), Dominikana (5, 93%), Brazylia (5, 08%) i Wyspy Zielonego Przylądka (3,81%). Tour

operatorzy organizujący wyjazdy na Dominikanę to m.in. Neckerman czy TUI.

2 Źródło: http://www.tur-info.pl14

Polscy turyści myślą o wakacjach zazwyczaj na początku roku. Coraz częściej wybierają się na

wycieczki poza ścisłym sezonem wakacyjnym, chociaż największa liczba rezerwacji nadal

przypada na lipiec, sierpień lub wrzesień.

V. PODSUMOWANIE:

Republika Dominikańska bardzo dynamicznie rozwija swój rynek usług turystycznych, dając w

ten sposób część miejsc pracy miejscowej ludności, która zna języki obce i potrafi obsługiwać

coraz bardziej wymagających turystów.

Niestety pozostała część Dominikańczyków, która nie ma możliwości kształcenia się skazana jest

na życie w ubóstwie. W 2004 r. wskaźnik ludności żyjącej poniżej granicy ubóstwa wynosił

42,2%.3

3 Źródło: http://www.nationmaster.com/graph/eco_pop_bel_pov_lin-economy-population-below-poverty-line15

BIBLIOGRAFIA, SPIS TABEL, RYCIN I ZDJĘĆ:

1. Bibliografia:

- „Kraje pozaeuropejskie. Zarys geografii turystycznej.” Z. Kruczek, Wydawnictwo

PROKSENIA, Kraków 2003

- „Geografia turystyczna świata” pod red. J. Warszyńskiej, Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa 2000

- „Podróże marzeń. Dominikana i Haiti.” Red. Ewa Kosiba, Mediaprofit Sp. z o.o.,

Warszawa 2006

- www.intur.com.pl/trendy.htm

- www.onecaribbean.org/statisticks/tourismstats/

- www.tur-info.pl

- www.dominicana.pl

2. Spis tabel:

Tab.1 Kraje świata o największych wpływach z turystyki zagranicznej

Tab.2 Kraje świata przyjmujące najwięcej turystów zagranicznych

Tab.3 Przyjazdy turystów w 2008 r.

Tab.4 Przyjazdy turystów rejsami wycieczkowymi- 2008 i 2007 rok

Tab.5 Przyjazdy turystów wg miesięcy

Tab.6 Przyjazdy turystów według głównych rynków

3. Spis rycin:

Ryc.1 Mapa Karaibów

Ryc.2 Flaga Dominikany

Ryc.3 Mapa Dominikany

4. Spis zdjęć:

Zdj.1 Wybrzeże Dominikany

Zdj.2 Santo Domingo

16

Wyrażam zgodę na opublikowanie wykonanego przeze mnie projektu na stronie AWF Kraków.

Oświadczam, że został on wykonany zgodnie z obowiązującymi zasadami i nie narusza niczyich

praw autorskich.

17