Aminokwasy prezentacja
Transcript of Aminokwasy prezentacja
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 1/26
2013-04-
ZWIĄZKI AZOTOWEAMINOKWASY• Losy azotu białkowego – deaminacje, transaminacje
(transdeaminacja), cykl mocznikowy, Glu, Gln, Ala,
• Gluko- i ketogenność szkieletów węglowych; aminokwasyendogenne
• witaminy (koenzymy) niezbędne w metabolizmie tej grupyzwiązków
• przemiany wybranych aminokwasów (aminokwasy siarkowe –metionina, cysteina; seryna (jednostki 1C), glicyna; arginina;aminokwasy aromatyczne – fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan
• schorzenia związane z metabolizmem aminokwasów – „chorobasyropu klonowego”, metylomalonyloaciduria, fenyloketonuria,alkaptonuria, albinizm, schorzenie Harnupta
Białka powstają i ulegają degradacji.W organizmie zdrowego dorosłego człowieka
szybkość syntezy równoważy szybkość degradacji.Białka diety
~100g dziennie
Białkaustrojowe
~400g dziennie
Syntezaaminokwasówendogennych
Białka ustrojowe~400g dziennie
Pula aminokwasów ~100g
Synteza: porfiryn,kreatyny,puryn, pirymidyn,neurotransmiterów i innychzwiązków zawierających azot
Glukoza,glikogen ciała ketonowe,steroidy,kwasy tłuszczowe,
CO2
Aminokwasy mogą byćwykorzystywane jako źródło energii
*są syntetyzowane w komórkachssaków, ale w ilości niewystarczającej
*Cys i Tyr są niezbędne tak długo, jakdługo Met i Phe są dostarczane wdiecie
Aminokwasy egzogenne (niezbędne)(muszą być dostarczane w diecie) vs.
aminokwasy endogenne (są syntetyzowane w organizmie człowieka)
Pokarm
żołądek
trzustka
Jelitocienkie
KREW
Aminokwasy
białko
Peptydy
aminopeptydazy
Aminokwasy
K-ki nabłonka jelita
aminopeptydazy
pepsyna
chymotrypsyna
karboksypeptydazy
trypsyna
elastaza
N-koniec
C-koniec
di-i tri-peptydazy
Proteolizabiałek
pokarmowych
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 2/26
2013-04-
TRAWIENIE BIAŁEK w PRZEWODZIE POKARMOWYM
TRZUSTKA – WYDZIELANIE PROPEPTYDAZ – Enterokinaza jelitowa - KLUCZOWA ROLA TRYPSYNY
W AKTYWACJI ZYMOGENOWEJ W ŚWIETLE JELITA(proteolityczne usunięcie fragmentu łańcucha polipeptydowego)–
CHYMOTRYPSYNA, ELASTAZA, KARBOKSYPEPTYDAZY
NABŁONEK JELITOWY – AMINOPEPTYDAZY, DIPEPTYDAZY
PRODUKTEM DZIAŁANIA PROTEAZ i PEPTYDAZ PRZEWODUPOKARMOWEGO jest MIESZANINA aminokwasów oraz
di- i tripeptydów wchłanianych przez nabłonek jelitowy.
Ułatwionadyfuzja
Aktywnytransport
ATPaza Na + /K +
Światło jelita: 0.14 M
Komórki nabłonka: 0.03 M
Kapilary: 0.14 M
aminokwas
aminokwas
aminokwas
ŚWIATŁOJELITA
Żyła wrotna
Wchłanianie aminokwasów
Dyfuzja ułatwiona
Wchłanianie aminokwasów w jelicie
System transportu Transportowane aminokwasy Zaburzenia
aminokwasów„obojętnych”
choroba Hartnupów
aminokwasówdwuzasadowych
aminokwasówdwukarboksylowych
glicyny i iminokwasów
*
**
*niacyna **penicylamina
Katabolizm aminokwasów wchłanianych przez żyłę wrotną do wątroby
1. Po wchłonięciu w jelicie aminokwasy transportowanesą żyłą wrotną do wątroby.
2. Wątroba jest głównym miejscem metabolizmuszkieletu węglowego i azotu aminokwasów oraz jestorganem najbardziej zaangażowanym w syntezęi katabolizm aminokwasów.
3. Azot aminokwasowy w znacznej częściusuwany jest przez enzymy wątrobowew reakcjach transaminacji lubw reakcjach, których produktem
jest amoniak - deaminacje.
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 3/26
2013-04-
DEAMINACJA AMINOKWASÓW
Dehydrataza serynowo-treoninowa
Seryna pirogronian
treonina alfa-ketomaślan
H2O
• Deaminacja nieoksydacyjna
OKSYDAZY D- i L-AMINOKWASÓW
(L-) FAD
KATALAZA
FADH2
(FADH2)
FMN FMNH2
FMNH2 FMN
• Deaminacja oksydacyjna
GLIOKSALAN SZCZAWIANGLICYNA
OKSYDAZAD-AMINOKWASÓW
Szczawiany wapnia stanowią około 70% tzw. „kamieninerkowych”, złogów mineralnych powstających wmiedniczkach i kielichach nerkowych, które wmniejszym lub większym stopniu blokują drożność drógmoczowych oraz wywołują bardzo silne bóle (kolkanerkowa).Zaburzony metabolizm wapnia – wzrost stężęnia w krwi;
odwodnienie; dieta bogata w szczawiany (niektóre jarzyny, owoce)
Dehydrogenaza glutaminianowa
(inny sposób oksydacyjnej deaminacji)
Jest to bardzo wa ż na reakcja metabolizmu azotu
glutaminian a-ketoglutaran
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 4/26
2013-04-
Aminotranferaza
TRANSAMINACJA ---- Wszystkie aminokwasy zwyjątkiem: lizyny, treoniny, proliny i hydroksyproliny mogą być
substratami w reakcjach transaminacji.Aminotransferaza alaninowa katalizuje przeniesienie grupy
aminowej na pirogronian (ALT, SGPT)
Aminotransferaza asparaginianowa katalizuje przeniesienie grupyaminowej na szczawiooctan (AST, SGOT)
Aminotransferaza glutaminianowa – na αααα-ketoglutaran.
Każda transaminaza jest specyficzna dla parysubstratów aminokwas-ketokwas.
L-α-aminokwas α-ketokwas
Reakcje przebiegaj ące z udziałem fosforanu pirydoksalulub fosforanu pirydoksaminy
Fosforan pirydoksalu Fosforan pirydoks aminy
Aminokwas
2- ketokwas
Koenzymem wszystkich aminotransferaz (transaminaz) jestfosforan pirydoksalu, pochodna witaminy B6
zwi ązek po średni – zasada Schiffa
1. Transaminacje (aminotransferazy)
2. Dekarboksylacje (dekarboksylaza histydyny)
3. Reakcje eliminacji przy węglu beta (dehydratazy seryny
i treoniny)
4. Rozpad aldolowy (aldolaza fruktozo-bis-fosforanu)
5. Donacja protonu (fosforylaza glikogenowa)
Aminotransferazy i glutaminian
Aminokwas
α-ketokwas αααα-ketoglutaran
glutaminian
Fosforan pirydoks aminy
Fosforan pirydoksalu
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 5/26
2013-04-
αααα-aminokwas
αααα-ketokwas
αααα-ketoglutaran
glutaminian
Aminotransferaza
glutaminian αααα-ketoglutaranDehydrogenazaglutaminianowa
A.
B.
Suma A i B reakcja transdeaminacji
Cytozol
Mitochondria
αααα-ketoglutaran
glutaminian
Aktywowanaprzez ADP i GDP
Aktywowanaprzez ATP i GTP
Dehydrogenaza glutaminianowa jest enzymem allosterycznym
Reakcja katalizowana przez dehydrogenazę glutaminianową jest odwracalna
1. Jest to jedna z przyczyn toksyczności amoniaku
2. Umożliwia wprowadzenie grupy aminowanej do aminokwasówsyntetyzowanych endogennie
Wykorzystanie jonów amonowych:
1. Synteza glutaminianu i innych aminokwasów
2. Synteza glutaminy i nukleotydów
3. Synteza mocznika
glutaminian αααα-ketoglutaranDehydrogenaza
glutaminianowa
Reakcja katalizowana przez dehydrogenazęglutaminianową jest odwracalna
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 6/26
2013-04-
glutaminian glutaminaSyntetazaglutaminy
Regulacja katalitycznej aktywności syntetazyglutaminowej – modyfikacja kowalencyjna:
- adenylacja (reszty tyrozyny)- deadenylacja
adenylotransferaza
Regulacja katalitycznej aktywności adenylotransferazy – modyfikacja kowalencyjna:- urydylacja (reszty tyrozyny)- deurydylacja
urydylotransferaza
Allosteryczna regulacjakatalitycznej aktywnościsyntetazy glutaminowej
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 7/26
2013-04-
Cykl mocznikowy•Niezbędny dla usuwania azotu aminokwasowego
u zwierząt
•Zachodzi w wątrobie
•Reakcje rozdzielone są pomiędzy mitochondriai cytoplazmę
Mitochondrialna syntetaza karbamoilofosforanu Iaktywowana jest przez N-acetyloglutaminian
Wodorowęglan Karboksyfosforan Kwas karbaminowy Karbamoilofosforan
HCO3- + NH4
+ + 2ATP → karbamoilofosforan + 2ADP + Pi
Mocznik
Ornityna
CytrulinaAsparaginian
Argininobursztynian
Fumaran Arginina
Karbamoilo-fosforan
Macierz
mitochondrium
Ornityna Karbamoilofosforan Cytrulina
Karbamoiltranferazaornitynowa
W macierzy mitochondrialnej hepatocytów
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 8/26
2013-04-
Syntetazakarbamoilofosforanu Karbamoilotransfe
-raza ornitynowa
ArginazaSyntetazaargininobursztynianu
Liazaargininobursztynianowa
Mocznik
FumaranH
Argininobursztynian
Arginina
Ornityna
Asparaginian
Cytrulina
4 ATP/ 1 mocznik
ASP
GLU
Cytosol
Koszt syntezy mocznika2NH4
+ + HCO3- + 3ATP4- + H2O →→→→
Mocznik + 2 ADP3- + 4 Pi2- + AMP2- + 5H+
Cztery “wysokoenergetyczne wiązaniafosforanowe” są wykorzystywane do syntezymocznika, a z asparaginianu powstaje fumaran
*z fumaranu może powstać szczawiooctan:FUMARAN JABŁCZAN SZCZAWIOOCTANco wiąże się z powstaniem NADH z NAD+
używanego przez DEHYDROGENAZĘJABŁCZANOWĄ co może prowadzić dowytworzenia 2.5 ATP
WYDALANIE AZOTU
Metabolit wydalany z moczem g/24 godz. % całkowitego
mocznik
jony amonowe
kreatynina
kwas moczowy
Regulacja intensywności cyklu mocznikowego
Doraźna
Aktywacja allosteryczna mitochondrialnej syntetazykarbamoilofosforanu przez N-acetyloglutaminian.
Wzrost stężenia argininy stymuluje syntezęN-acetyloglutaminianu.
Długotrwała
Dieta bogata w białko indukuje syntezę enzymów cyklu
mocznikowego. Dieta uboga w białko-odwrotnie.
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 9/26
2013-04-
Glutamate
+
CPS-I nie jest aktywna przy brakuN-acetyloglutaminianu. StężenieN-acetyloglutaminianu zależy odstężenia acetylo-CoA, glutaminianui argininy, która jest allosterycznymaktywatorem syntetazy N- acetyloglutaminianu .
CPS-I
+
!
N-acetyloglutaminian
Syntetaza N-acetyloglutaminianu
Karbamoilofosforan
Mocznik
glutaminian
Białka wewnątrzkomórkowe
Białka z pożywienia AminokwasyBiosynteza
aminokwasów,nukleotydów i amin
biogennych
karbamoilofosforan
Cyklmocznikowy
Mocznikwydalanie
azotuaminokwasów
Szkielety węgloweaminokwasów
αααα-ketokwasy
Cykl kwasucytrynowego
Pomostasparaginian-arginino-bursztynian
Szczawiooctan
Glukoza syntetyzowanaw glukoneogenezie
Gln i Ala są głównymi przenośnikamiazotu białkowego w organizmie
Glutamina jest powszechnym przenośnikiemazotu z większości tkanek
Alanina jest wykorzystywana doprzenoszenia pirogronianu z mięśni do wątrobycelem wykorzystania jego szkieletu do syntezy
glukozy na drodze glukoneogenezy(CYKL GLUKOZOWO-ALANINOWY)
Glukagon stymuluje pobieranie Gln i Alaoraz katabolizm aminokwasów w wątrobie
• Podwyższony poziom glukagonu prowadzi dozwiększonego wchłaniania AA przez wątrobę copowoduje obniżenie ich stężenia w osoczu.
• Proteoliza białek mięśni nasila się w odpowiedzina zmniejszone stężenie krążących AA.
• Mięśnie są głównym źródłem azotu; miejscekatabolizmu większości aminokwasów
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 10/26
2013-04-
Alanina we krwi
Białkamięśni
Wątroba
Glukoza we krwi
CYKLGLUKOZOWO-ALANINOWY
Mocznik
Mięsień
Glutaminian Alanina
Wątroba
Alanina Pirogronian
glutaminian
Glutaminaza(mitochondriawątroby,nerki)
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 11/26
2013-04-
Źródła jonów amonowych:
1. Transaminacje aminokwasów skojarzone z dehydrogenaząglutaminianową (transdeaminacja)
2. Oksydazy aminokwasów
3. Hydroliza glutaminy w jelicie i nerkach
4. Rozpad glicyny przy udziale tetrahydrofolianu
5. Deaminacja puryn i pirymidyn
Stężenie jonów amonowych w osoczu: 10-20 µµµµg/dL
Uwaga! Jony amonowe są toksyczne!
Detoksykacje amoniaku
1. Synteza glutaminianu(aminotransferaza) i innychaminokwasów
2. Synteza glutaminy (syntetaza glutaminy)i nukleotydów
3. Synteza mocznika (cykl mocznikowy)
mózg
wątroba
NH3 w większym stężeniu jestbardzo toksyczny
Wpływa na pH krwi i płynu międzykomórkowego
Najpoważniejszy wpływ na OUN:
utrata energii – spada poziom a-KG z powodusyntezy Glu;
-spada poziom Glu w wyniku syntezy Gln;
utrata Glu – ważny neurotransmiter
BIAŁKA EGZOGENNE(DIETA) ~100g/DZIEŃ
BIAŁKA ENDOGENNE~200-300g/DZIEŃ
PULAAMINOKWASÓW20-30mg/dL (KREW)
CIAŁA KETONOWEKWASY TŁUSZCZOWE
ACETYLO-CoA
SZKIELETY WĘGLOWE(C-SZKIELETY)
METABOLITYGLIKOLIZY iCYKLU KREBSA
GLUKOZA i GLIKOGEN
ENERGIA
NH3
MOCZNIK20-30g/DZIEŃ
ZWIĄZKI AZOTOWE
PURYNYPIRYMIDYNYPORFIYNYHORMONY
NEUROTRANSMITERYFOSFOLIPIDYKOENZYMY BARWNIKIKREATYNA i inne
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 12/26
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 13/26
2013-04-
SYNTETAZAGLUTAMINY
SYNTETAZAASPARAGINY
NH3
GLN(NH3)
GLUTAMINIAN GLUTAMINA
ASPARAGINIAN ASPARAGINA
Biosynteza ornitynyz N-acetyloglutaminianu
N-acetyloglutaminian
Ornityna
Putrescyna - prekursor spermidyny i sperminy
Poliaminy są polikationami, które stabilizują konformację
DNA (asocjują z polianionami)
Synteza poliamin jest ściśle związana z proliferacją i
wzrostem komórek
Zdrowi ludzie wytwarzają około 0.5 mmola sperminy
dziennie
(PLP)PoliaminyDekarboksylaza ornitynowa
Putrescyna
Ornityna
4-OH Prolina
KOLAGEN
Glutaminian
Prolina
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 14/26
2013-04-
NADPH
O2
O2 NADPH
.NO
ArgArginina
Tlenek azotu: lotny, łatwodyfunduje do sąsiednich
komórek i kontroluje ich meta-bolizm; uczestniczy w procesachsygnalizacyjnych:• neuronalna transmisja• Zmniejsza napięcie mięśnigładkich naczyń (rozszerzanaczynia)
creatine
Syntaza
Tlenku azotu
+
Cykl mocznikowy
Arginina
Ornityna
Biosynteza Kreatyny
kreatyna jestmagazynem fosoranuwysokoenergetycznego
(~P) w mięśniach
!!! Reakcja jest odwracalna,przy wysokim zapotrzebowaniuenergetycznym (np.: mięsień
pracujący) fosforan kreatynyjest donorem ~P na ADP
Ilość wytwarzane j kreatyniny jest proporcjonalna do masy mięśni i jest stosunkowo stała,nie zmienia się z dnia na dzieńKreatynina w ydalana jest przez nerki – jej poziom we krwi jest miarą funkcji nerekKreatyna bywa przyjmowana przez sportowców – krótkotrwałe nasilenie aktywności mięśni
(SAM) wątroba
nerka
kreatyna
fosfokreatyna
kreatyninaKinazakreatynowa
nieodwracalna,nieenzymatyczna
Glu dekarboksylaza
(PLP)
Glutaminian jest prekursorem:• γ-Aminomaślanu (GABA) (neurotransmiterw OUN)• glutationu (GSH)
GSH:• antyoksydant (redukuje nadtlenki lub wolnerodniki), chroni tiole przed utlenieniem dodisiarczków) a HbMetHb
• uczstniczy w procesach detoksykacji
Glutaminian
γ γγ γ -aminomaślan
Glutaminian
Cysteina
γ γγ γ -Glutamylocysteina
Glicyna
Glutationγ γγ γ -glutamylocysteinyloglicyna
HisKatabolizm Histydyny
Histydyna
Glutaminian
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 15/26
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 16/26
2013-04-
Seryna powstaje w trzech etapach
Oxidation inpreparation fortransamination
3-fosfoglicerynian
3-fosfohydroksypirogronian
Utlenianie jakoprzygotowanie dotransaminacji
Dehydrogenaza
fosfoglicerynianiowa
Etap 1
Synteza seryny – etapy 2 i 3
Transaminatio
Dephosphorylati
3-fosfoseryna
transaminacja
defosforylacja
3-fosfoseryna
SERYNA
3-fosfohydroksypirogronian Etap 2
Etap 3
SERYNA JESTWYKORZYSTYWANA
DO SYNTEZYFOSFOLIPIÓW BŁONOWYCH
1. Glicerofosfolipidy
2. Sfingolipidy
Seryna ulega przekształceniu do Gly
SERYNA
GLICYNA
folian
Metylenotetrahydrofolian
HYDROKSY METYLOTRANSFERAZA
SERYNOWA
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 17/26
2013-04-
+3HN-CH2-COO-
GLICYNA
GLUTATIONGSH
BIAŁKA
SOLE KWASÓWŻÓŁCIOWYCH
KONJUGATY(DETOKSYKACJE)
PURYNY
KREATYNA
PORFIRYNY(HEM)
CAŁACZĄSTECZKA
CAŁACZĄSTECZKA
CZĘŚĆ CZĄSTECZKI
SERYNA
FH4
N5,N10-CH2-FH4
GLIOKSALAN
HCOO
COO –
COOSZCZAWIAN
MRÓWCZAN
–
–
GlGlGlGliiiiccccyyyynnnnaaaa jest katabolizowana w mitochondriach do NH3, CO2 i
N5,N10-metylenotetrahydrofolianu
+ NH4+
N5,N10-metylenotetrahydrofolian
Glicyna
tetrahydrofolian
N5,N10-METYLENO-FH4
N5-METYLO-FH4
TYMIDYNA
N5,N10-METENYLO-FH4
SERYNAGlicyna
METIONINA
HH
H
TETRAHYDROFOLIAN – THF, FH4
N10-FORMYLO-FH4
PURYNY
PURYNY
N5,N10-METENYLO-FH4
TRYPTOFAN
HISTYDYNA
SERYNA FH4 GLICYNA N5,N10-CH2-FH4
N5,N10-CH2-FH4
FH4
N5-CH3-FH4
REGENERACJA FH4 Z METYLO-FH4
METYLOTRANSFERAZAHOMOCYSTEINOWA
SYNTAZAMETIONINOWA
HOMOCYSTEINA
METIONINA
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 18/26
2013-04-
METYLOKOBALAMINA
CYJANKOBALAMINA
FORMA KOENZYMUSYNTAZY METIONINY
CYJANOKOBALAMINA
DIMETYLOBENZIMIDAZOL
SERYNA FH4
N5-CH3-FH4
N5,N10-METYLENO-FH4
SYNTAZAMETIONINY
METIONINA
S-ADENOZYLOMETIONINA
TRANSFERGRUPMETYLOWYCH
HOMOCYSTEINURIA
HOMOCYSTEINA
SYNTAZACYSTATIONINY
CYSTATIONINA
CYSTEINA
Objawy:•Opóźnienie umysłowe•Zakrzepy•OsteoporozaLeczenie – suplementacja:•Wit B6•Kwasu foliowego•Wit B12
B6
B6
B12
Synteza i Regeneracja FH4 ( i SAM)(“Cykl Aktywnego Metylu”)
II
III
IV
SAM
SAHHcy
B12
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 19/26
2013-04-
LIAZACYSTATIONINY
SYNTAZACYSTATIONINY
CYSTEINA
CYSTATIONINA
SERYNAHOMOCYSTEINA
KETOMAŚLAN
KARBOKSYLAZAPROPIONYLO-CoA
PROPIONYLO-CoA
D-METYLOMALONYLO-CoA
L-METYLOMALONYLO-CoA
BURSZTYNYLO-CoA
EPIMERAZAMETYLOMALONYLO-CoA
MUTAZAMETYLOMALONYLO-CoA
αααα-KETOMAŚLAN
B12
DEHYDROGENAZA
DEKARBOKSYLACJAOKSYDACYJNA
METIONINATREONINA
WALINAIZOLEUCYNA
αααα-KETOMAŚLAN
O
H2
5’ Deoksy-
adenozylo-kobalamina
5’ Deoksyadenozylo-kobalamina
Pierścień korrinowy
CYSTEINA
KWAS AD ENOZYNO-3-FOSFO-5-FOSFOSIARKOWY (PAPS)
TAURYNA
¤
UTLENIANIEŁAŃCUCHABOCZNEGO
PAPS
αααα -ketomaślan
Propionylo-CoA
Proteoglikany:•Siarczan keratanu,dermatanu, c hondroityny
dioksygenaza
cysteinowa
OUN:
Antyoksydant,Neurotransmiter,
Osmoregulator .....
Kwastaurocholowy
Neuromodulator•Detoksykacje•Białka Fe-S•tionukleotydy
rodanaza
MPST
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 20/26
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 21/26
2013-04-
TYROZYNA
p-HYDROKSYFENYLOPIROGRONIAN
HOMOGENTYZYNIAN
MALEILOACETOOCTAN
FUMARYLOACETOOCTAN
FUMARAN ACETOOCTAN
TRANSAMINAZATYROZYNY
OKSYDAZA p-HYDROKSYFENYLOPIROGRONIANU
askorbinian, O2
OKSYDAZAHOMOGENTYZYNIANU
IZOMERAZA
LIAZA
TYROZYNEMIA II
TYROZYNEMIANOWORODKÓW
Po 15 min. stania -ciemna warstwa napowierzchni toutleniony kwashomogentyzynowy
Po 2 godz. stania
ALKAPTONURIACiemny mocz
TYROZYNA
p-HYDROKSYFENYLOPIROGRONIAN
AMINOTRANSFERAZA
TYROZYNOWA
Znane są defekty genetyczne(sporadyczne przypadki ) większościenzymów uczestniczących w katabolizmie
FENYLOALANINY/TYROZYNY
Tyrozynemia II (ocznoskórna) – defekt aminotransferazy Tyr. Symptomy tozaburzenia widzenia, uszkodzenia skóry i opóźnienia rozwojowe
Tyrozynemia noworodków – defect odsydazy p-hydroksyfenylopirogronianu,zahamowanie na poziomie powstawania homogentyzynianu. W niektórychprzypadkach (pojedyncze stwierdzone) prowadzi to do uposledzenia funkcjiwatroby i nerek (wątrobowo-nerkowa)
Alkaptonuria– defekt oksydazy homogentyzynianu (pierwsza wykryta chorobametaboliczna w XVI w, scharakteryzowana w XiX w).Najmniej groźne z tych schorzeń. Mocz pozostawiony na powietrzu zmienia kolorna brązowy. Wynika to z obecności homogentyzynianu i jego utleniania.Niezależnie z latami w wyniku akumulacji tych zwiazków w stawach pojawia si ę stan zapalny. Następuje też pigmentacja tkanki ł ącznej (m.in. chrząstki
międzykręgowe) – ochronoza
OKSYDAZAp-
HYDROKSFENYLOPIROGRONIANOWA
p-HYDROKSYFENYLOPIROGRONIAN
HOMOGENTYZYNIAN
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 22/26
2013-04-
Znane są defekty genetyczne(sporadyczne przypadki ) większościenzymów uczestniczących w katabolizmie
FENYLOALANINY/TYROZYNY
Tyrozynemia II (ocznoskórna) – defekt aminotransferazy Tyr. Symptomy tozaburzenia widzenia, uszkodzenia skóry i opóźnienia rozwojowe
Tyrozynemia noworodków – defect odsydazy p-hydroksyfenylopirogronianu,zahamowanie na poziomie powstawania homogentyzynianu. W niektórychprzypadkach (pojedyncze stwierdzone) prowadzi to do uposledzenia funkcjiwatroby i nerek (wątrobowo-nerkowa)
Alkaptonuria– defekt oksydazy homogentyzynianu (pierwsza wykryta chorobametaboliczna w XVI w, scharakteryzowana w XiX w).Najmniej groźne z tych schorzeń. Mocz pozostawiony na powietrzu zmienia kolorna brązowy. Wynika to z obecności homogentyzynianu i jego utleniania.Niezależnie z latami w wyniku akumulacji tych zwiazków w stawach pojawia si ę stan zapalny. Następuje też pigmentacja tkanki ł ącznej (m.in. chrząstki
międzykręgowe) – ochronoza
DIOKSYGENAZAHOMOGENTYZYNIAN
OWA
HOMOGENTYZYNIAN
MALEILOACETOOCTAN
Znane są defekty genetyczne(sporadyczne przypadki ) większościenzymów uczestniczących w katabolizmie
FENYLOALANINY/TYROZYNY
Tyrozynemia II (ocznoskórna) – defekt aminotransferazy Tyr. Symptomy tozaburzenia widzenia, uszkodzenia skóry i opóźnienia rozwojowe
Tyrozynemia noworodków – defect odsydazy p-hydroksyfenylopirogronianu,zahamowanie na poziomie powstawania homogentyzynianu. W niektórychprzypadkach (pojedyncze stwierdzone) prowadzi to do uposledzenia funkcjiwatroby i nerek (wątrobowo-nerkowa)
Alkaptonuria– defekt oksydazy homogentyzynianu (pierwsza wykryta chorobametaboliczna w XVI w, scharakteryzowana w XiX w).Najmniej groźne z tych schorzeń. Mocz pozostawiony na powietrzu zmienia kolorna brązowy. Wynika to z obecności homogentyzynianu i jego utleniania.Niezależnie z latami w wyniku akumulacji tych zwiazków w stawach pojawia si ę stan zapalny. Następuje też pigmentacja tkanki ł ącznej (m.in. chrząstki
międzykręgowe) – ochronoza
MALEILOACETOOCTAN
FUMARYLOACETOOCTAN
IZOMERAZAMALEILOACETOOCTA
NOWA
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 23/26
2013-04-
FUMARYLOACETOOCTAN
ACETOOCTAN
BURSZTYNYLO-CoABURSZTYNIAN
ACETOACETYLO-CoA
FUMARAN
LIAZAFUMARYLOACETOOCTA
NOWA
•Dopamina jest syntetyzowana w substancji czarnej mózguprzez hydroksylacje Tyr do L-DOPA, a następnie przez jejdekarboksylacje nieoksydacyjną (enzym współpracuje z PLP
jako koenzymem)
•Dopamina jest ważnym neurotransmiterem, której niedobórcharakteryzuje chorobę Parkinsona
•W chorobie Parkinsona, substancja czarna (substantia nigra)podlega stopniowej degeneracji. Leczenie polega na podawaniuL-DOPA, a nie dopaminy! Dopamina nie przechodzi przez
barierę krew–mózg, a L-DOPA tak!!!•Nadprodukcja dopaminy jest natomiast kojarzona zeschizofrenią
Tyrozyna jest prekursoremKATECHOLAMIN
SYNTEZA ADRENALINYW RDZENIU NADNERCZY
TYROZYNA
DIHYDROKSYFENYLOALANINA
DOPA
DOPAMINA NORADRENALINA
ADRENALINA
TETRAHYDROBIOPTERYNA DIHYDROBIO
PTERYNA
HYDROKSYLAZA TYROZYNY
DEKARBOKSYLAZADOPY
PLP
HYDROKSYLAZA
DOPAMINY
SAM
SAH
Wit. C(Neurotransmiter) (Neurotransmiter)
(Hormon)
Analogi katecholamin,takie jak meskalina iamfetamina mają potencjalnepsychofarmakologiczne własności
KATECHOLAMINY•NORADRENALINA i ADRENALINA powstają z DOPAMINY.Hydroksylacja przekształca dopaminę w noradreanlinę, natomiastmetylacja (SAM) noradrenaliny prowadzi do powstania adrenaliny
•Obie aminy powstają w rdzeniu nadnerczy, wiążą się doreceptorów adrenergicznych (αααα i ββββ) i są bardzo ważnym elementemodpowiedzi na stres – zarówno fizjologiczny (częstotliwość skurczuserca, ciśnienie tętnicze) jak i metaboliczne (metabolizm glikogenuw mięśniach i wątrobie; glikoliza w mięśniach; metabolizm kwasówtłuszczowych; synteza i wydzielanie hormonów trzustki)
•Sekwencyjne powstawanie katecholamin stanowi mechanizmdeterminujący specyficzność sygnalizacji. O tym, który mediator
powstaje w danej tkance decyduje aktywność enzymów – w rdzeniunadnerczy aktywne są enzymy całego szlaku biosyntezy, w istocieczarnej hydroksylacja i metylacja nie zachodzą, powstaje tylkodopamina.
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 24/26
2013-04-
Tyrozyna jest prekursorem barwników– MELANIN
•Tyr is hydroksylowana przez Tyrozynazę wmelanocytach do L-DOPA, a nastepnie do melanin -aromatycznych chinonów (udział w tym procesietyrozynazy nie jest w pełni rozpoznany)
•L-DOPA (a więc Tyri pośrednio Phe) jestprekursorem barwników melaninowych
•Niedobór melanin z powodu defektu tyrozynazy jestcecha charakterystyczna ALBINIZMU
•Pacjenci PKU również maja osłabioną pigmentację skóry i włosów z powodu zaburzeń powstawania Tyr
TYROZYNA
DIHYDROKSYFENYLOALANINA
DOPACHINON
CYSTEINA
EUMELANINY
FEOMELANINY
MELANOCYTY
TYROZYNAZA
TYROZYNAZA
ALBINIZMBRAK PIGMENTACJI
(SKÓRA, WŁOSY, OCZY)
TYREOGLOBULINA
TRIJODOTYRONINA T3 TYROKSYNA T4
PROTEOLIZA
SYNTEZA TYROKSYNYW TARCZYCY
peroksydaza
• Tyroksyna i trijodotyronine powstaja
przez modyfikacje reszt tyrozynowych
w białku - tyreoglobulinie.
• Degradacja tyreoglobuliny związaną
jest z uwalnianiem wolnych hormonów
• Synteza zachodzi w ta rczycy, gdzie
magazynowane są jony jodkowe z krwi
• Hormony te sterują przemianą
materii we wszystkich narządach i
tkankach organizmu.
• Wpływ na przemianę materii to
regulacja tzw. podstawowej
przemiany materii (czyli tempa
spalania różnych substancji itworzenia innych)
TRYPTOFAN
PLP
MONOOKSYGENAZA DEKARBOKSYLAZA
SEROTONINA
NH
CO
CH3
ACETYLO-CoA
CoA
SAH SAMNH
CO
CH3
H3C
MELATONINA
SEROTONINA
GŁÓWNIE OUN„WELL BEING HORMON”
MELATONINA
SZYSZYNKAHORMON „RYTMÓW”
THB DHB
BIOPTERYNA
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 25/26
2013-04-
Serotonina pełni funkcję m.in. ważnego neuroprzekaźnikaw ośrodkowym układzie nerwowym i w układzie pokarmowymi wpływa na wiele procesów fizjologicznych
Odczucie bólu
Regulacja snu
Regulacja ciśnienia krwi i temperatury
Skurcz mięśni gładkich
Tryptofan nie jest wytwarzany przez organizm człowieka, a jedynie
dostarczany jest z pożywienia, istnieje ogromna zależność pomiędzy tym co jemy, a tym jak się czujemy. Chodzi tu nie tylko osamopoczucie fizyczne spowodowane działaniem tego hormonu(regulacja apetytu, regulacja ciśnienia krwi, krzepnięcie krwi,proces trawienia, temperatura ciała, proces dojrzewania iodnawiania komórkowego), ale przede wszystkim samopoczuciepsychiczne (regulacja czynności ośrodkowego układu nerwowego).
SEROTONINA
MELATONINA
Odpowiada za regulację dobowego cyklu snu i czuwania oraz 'zegara biologicznego' (rytm pór roku).
Wytwarzanie melatoniny pozostaje pod hamującymwpływem światła.
TRYPTOFAN
OKSYGENAZATRYPTOFANU
ALANINA
ACETOACETYLO-CoA
FH4
•Degradacja aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchachbocznych – Val, Ile, Leu – zachodzi głównie w mięśniach.Również tkanka tłuszczowa, mózg, nerki, ale w mniejszymstopniu wątroba metabolizuje te aminokwasy.Aminotransferaza rozgałęzionych aminokwasów jest bardzoaktywna w tych tkankach. Ekspresja tego enzymu jestindukowana w mięśniach w okresie głodzenia.
•Dehydrogenaza ketokwasów pochodnych aminokwasów orozgałęzionych łańcuchach bocznych (BCKADH) jestregulowana przez fosforylację w odpowiedzi na zmiany wzawartości BCAA w diecie. Enzym w mięśnich jestaktywowany w głodzie; enzym w wątrobie w stanienasycenia (po odpowiednim posiłku).
KATABOLIZM AMINOKWASÓWo ROZGAŁĘZIONYCH
ŁAŃCUCHACH BOCZNYCH (BCAA)
7/23/2019 Aminokwasy prezentacja
http://slidepdf.com/reader/full/aminokwasy-prezentacja 26/26
2013-04-
Walina, leucyna, izoleucyna - wszystkie sa katabolizowane przeztransaminację a następnie oksydacyjną dekarboksylację
odpowiednich rozgał ęzionych αααα-ketokwasów.
transaminacja
dehydrogenaza rozgałęzionychαααα-ketokwasów
αααα-keto acid
αααα-keto acid Acyl-CoAderivatives
Choroba syropu klonowego (częstość: 1:200 000) niedobór dehydrogenazyαααα-ketokwasówrozgałęzionych• poziom aminokwasów rozgał ęzionych i ich αααα-ketokwasowych analogów jest w osoczu i w moczu
podwyższony (charakterystyczny zapach)
• neurologiczne problemy; krótki czas życia• dieta obniżająca poziom, powodujących kwasicę, rozgał ęzionych ketokwasów
1)
2)
-
+
-
-
++
•Niedobór aktywności dehydrogenazy ketokwasów orozgałęzionych łńcuchach bocznych (pochodnychaminokwasów Leu, Val, Ile) ma poważne konsekwencje. Wszczególnych przypadkach może wystąpić ketoaciduria,konwulsje, opóźnienia rozwojowe – prawdopodobnie wwyniku akumulacji tych ketokwasów i ich pochodnych wmózgu; może prowadzic do śmierci gdy nie leczona.Nazwa pochodzi od zapachu moczu w związku z obecnością
w nim tych ketokwasów i ich pochodnych.•Leczenie polega na ograniczaniu występowania tychaminokwasów w diecie.
DEFEKT GENETYCZNY BCKADH“CHOROBA SYROPU KLONOWEGO ”(ketoaciduria kwasów o rozgałęzionych łańcuchach)
Leucyna
IzoleucynaValina
αααα-metylo-butyrylo-CoA
Isobutyrylo-CoA
Isovalerylo-CoA
D e h y d r o g e n a cja (FAD)
Acetoacetylo-CoA
Propionylo-CoA
Metylmalonylo-CoA
karboksylaza propionylo CoABiotyna
Succinyl-CoA
Mutaza metylmalonylo CoA5’-Deoxyadenosylcobalamin (B12)
Acetylo-CoA
Niezdolnośćkatabolizowaniapropionylo-CoA ma poważne
konsekwencje – ciężka kwasicaprowadzącądoobniżenia pH krwi i uszkodzenia
centralnego systemu nerwowego
KwasicaKwasicaKwasicaKwasica
izowalerianowaizowalerianowaizowalerianowaizowalerianowa(+ glycineisovalerylglycine,water-soluble)
Częstość występowaniachorób genetycznych
związanych zmetabolizmemaminokwasów
•Cystynuria jest najbardziejpowszechną chorobą genetyczną,związaną z transportemaminokwasów
Cystynuria
Histydynemia
Fenyloketonuria
Albinizm
Cystationinuria
Choroba syropu klonowego
Alkaptonuria
Homocystynuria
Podobna częstość występowania
Częstość (na 100,000)
Niedobór mutazymetylomalonyloCoA