545 doc JD-Litwa, excrpt#05_p287-298

8/10/2019 545 doc JD-Litwa, excrpt#05_p287-298

1/12

Jerzy Dargiewicz Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 200

...LITEWSKIMI1052 Letopisiec Litwy chronologicznie

charakterystyczne zwroty, nazwy, r[/nice, b="dy&

1. od Palemona ze staro/ytnego Rzymu do Giedymina 1341.naiwnej tre>ci, Palemon to rycerz Aleman ze ?mudzi, /yj'cy ok. 1254, za-czerpni"ty z Alnpeka kronikarza niemieckiego, a Dowszprung i Zywibund,/yj'cy ok. 1246 z wo=ymierci przyprawi= swego doktora najwy/szego, bezimiennie& Kras. o imieniu Seneca& Racz., Jewrein., Rumianc., Chom.

.108 Neron kaza= podpali: Rzym niekolko krot& Kras., Jewrein., Rumianc. kilkokro:& Chom. kolko raz& Racz.

.110 Palemon przybywa na Litw" na czele czterech rod[w, drog' morsk'& Kras., Racz., Archeolog. Rumianc., Chom.

Poslesmon, bluknij Jewrein., l'dow'& Spisok ks. Zas=awskich przed 1550, Spisok Bychowca.

.112 Dowszprung towarzyszem Palemona.Racz., Rumianc, Jewrein., nie istnieje& Kras., Chom., uszkodz.Archeolog.,

.114 przybysze z Rzymu, krewni Nerona, szlachta o czterech herbach& Kitaurus, Kolumnus ]tylko dwa wymienione\& Chom. Kitawrus }Pogoci ludzie, nie znaj'c =aciny, pocz"li zwa: Litw'.Kras., Racz., Rumianc., Chom., nie ma&Jewrein.

.150 d=ugi ci'g genealogiczny od Palemona a/ do Trojdena 1282& Kras. Giedymina 1341,starannie opracowany ]nieprzerwanej linii\, pocz'wszy od trzech syn[wPalemona o imionach& Bork, Kunas, Spera&Racz., Rumianc., Jewrein., Chom.

.160 pi"ciu syn[w Romana&Narymunt, Domon }Dowmont|, Holsza, Gedrus, Droiden }Trojden|&

Kras., Racz., Archeolog., Jewrein., Rumianc., Chom., Bych..170 parafrazy MendougTrojnatTrojdenDowmundNarymund. nie istniej'& Kras., bo tre>ci kr[tkiej, istniej'& Racz., Archeolog., Rumianc., Jewrein., Chom.

.180 Trojden ...w Ruskiej kronice, i/ gorszy by= tym zemiom ani/eli An-tioch Sirskj, i Herod Jerusalemskj, i Neron Rimskij, /e tak by= okrutnyji waleczny. imiona i ich kolejno>: charakterystyczne dla wo=. ltpsu,pisanego 12881289, i przepisanego do Ipat. ltpsi w 1428.zdanie ko +ysaja, stoi wilk /elazny wielki, w nim wycie, jak sto wilk[w. Budz

si" ze snu, opowiedzia= swemu wr[/bicie, o imieniu Lizdejko, kt[reznaleziono w or=owym gnie{dzie, i kt[ry by= najwy/szym wr[/bit'potem popem pogaci, omal /artobliwie, z przek'sem.kriwyj 1. parzysty; pokrywa ]nad par'\ po ]nad\ % krywa ]parpo-krzywa ]po-parzy:\, skrzyd=o s % krzy ]kry\ % d=o, 2. wynios=ykriw, krew, 3. fa=szywy; Krywiczanie, Krywko, Kriwyj Rog na Ukrainitp. Skorowidz nazw nr 1680 ]Obja>nienia nazw i termin[w\.Krywyj gorod w Wilnie obiektem bronionym przez Lach[w 1390,czasie ataku Witowta z Krzy/akami; poleg= w[wczas Korygie==o o tywydarzeniu w dalszej cz">ci, przy wypisach z roczn. Smol., .305

.194 o wlk. kn. Kgidiminie i o siedmiu synach jegoB"d'c wielkiemu kniaziu Kgidiminowi przy staro>ci swojej, i sp=odsiedmi syn[w, a [sm' c[rk", imieniem Hanna, kt[r' }wy|da= do Lachw ma=/e


2/12

Jerzy Dargiewicz Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2009.

1

.Aka

dem

icki

2

.Nikiphorow.

3

.Supra

>lski

4

.WileZD

FWwio

pokins0

?oBrjOrlut

Wm

%4sdredagro0

00

ubiFedstanikpieSpyPioDoDo

0ProWor

dom000000000000

po..wl..Ta..

mr..00

DT0000

8

Augwo

oddSkrm%

KDSzlytG5sparAsWitGeStaTro

7s0%

7%1BirTymi=ugn000

12s06

O

WoiiA

jaswrajasnp

jasProbM0

KuL?/on

poj

JadRimAUzOrsKnsKrbSL0

ssl$

jas0000

bSW>ZD

FWwio

pokwzins0

?aBrsOrlut

Wm

%4sdredagro0

00

ubiFedstanikpieSpyPioDoDo

0ProWor

domSmlSml

0000000000

po..wl..Ta..

mr..00

DT000

NW

9

5sparAsWitGeStaTro

7s0%

7%1BirTymi=ugngur00

12s060

WoiiA0

psuProbM0

KuL?/on

poj

JadRimAzOrs0000

slpsmjas

00IiL0

W>ZD

FWwio

pokwzins00

BrkOrlut

Wm

%

10

Augwo

oddSnkm%

KDSzlytG5sparAsWitGeStaTro

7s0%

7%1BirTymi%ugngur0012060

WoiiA

jaswrajasnppsuProbM0

KuL?/on

poj

JadRimAzOrsKnsKrbSL0

sslsmjas

00IL0

0W>ZD

FWwio

pokwzinstnw0

BrkOrlut

Wm

%4sdreda00

00

ubiFedwo0

k[pSpy

0DoDo

0ProWor

domSml00000000000

po......

Ta..

mr..00

Dt..0000

11

Augwo

oddSnkm%

KDSz0G5sparAsWitGeStaTro

7s0%

7%ABirTy00

gurKra$

12sDI6%O

WoiiA

jasurajas

%psuProbM0

KuL?/on

poj

JadRimAUzOrsKnsKrbSL0

slpskrjas

00IL0

0W>ZDuFWwio

pokotnins0

?eBrnOrlut

Wm

%4sdredagro0

00

ubiFedsta0

k[pSpyPio00

0ProWor

domSmlSml

0000000000000

000

Dt..000

NW

12

Augnar

pradSkkrm0

%..SzlytG5sparAsWitGeStaTro

7s0%

7%ABir0

mi%ugngur0

Ze12s060

WoiiA

jasvrajasnppsuProbM0

KuLi

/on

poj

Jad%..AVzOrsConKrbSL0

sslsmjas

00IL0

bSW>ZD

CVwio

pokodiins0

ZeBorOrtwaVm

%4sdreda00

00

ubiFedwo0

k[pSpyPioDoDo

00

Wor

dom00000000000$

po......

Ta..

mr..00

Dt..0000

13

--

----------------

---

7s00

mi%ugngurKreZa12s070

VoyoS

jasradjas

0jasProBilGKCLZ

/on

-

---------------

------

---------

------

-----------

---

----------------

--------

14

--

----------------

---

------------

-------------

-

---------------

------

---------

------

-----------

Sml-

Wor

domSmlSml

----------

po/--

--------

Oznakowanie wzi"te z tre>ci opisanej tymi numerami, charakterystyczne,tj. r[/ni'ce jedne zapisy od drugich, by wy=owi: powi'zania, zwi'zki; r"kopis uszkodzony, dzi> nie ma tych zapis[w ]lecz pierwotnie by=y\- nie ma tej cz">ci w r"kopisie ]w ca=o>ci, nigdy nie by=o\0 cz">: jest, ale nie ma w niej tego, szczeg[lnego zapisu%.. zapis jest, ale czego> brakuje& opisu rokiem, imienia; co> nie jest tak

ZWIZKI MIDZY KRONIKAMI...

1. dzieje od Palemona przyby=ego ze staro/. Rzymu

2. zatarg, czyli tre>: Origo regis Jagyelo et Wytholdi.....

3. Jagie==oWito=d, 13851399

4. historia Litwy na Podolu

5. rocznik Smole


3/12


1

.Aka

d.

2

.Nikiph

.

3

.Supr.

4

.Wilen.

5

.S=uc

k.

6

.Ody

ci j"zyka, jak i s=ownictwie.Legenda o o/enku Kiestuta z Birut', i za=o/eniu Trok, wtr'cona dotekstu ok. 1550, rozrywa my>l Origo...

.206 Po >mierci wlk. kn. Giedymina Olgerd i Kiestut byli mi"dzy sob'

w wielkiej lubwi i mi=o>ci i w =asce&Akadem., Supra>l., Wilel.,Racz., Archeolog., Rumianc.nie ma& Jewrein.uszkodzony& S=ucki

.208 Lata 6873 }1365| a od narodzenia Chrysta 1365 wlk. kn. Olkgird z Witebskaborzo }r-z| prispie=, a kn. wlk. Kiestutej ugna= gorod Wilnu...Supra>l., Origo, Wilel., Origo regis, Wile


5/12


...LITEWSKIMI.226 spisek Jagie==y zdradza Krzy/ak,

komtur Ostr[dy, o imieniu Hunstein&Hunstein& Smydsten& Origo, Hounstyn& Ltpsc wlk. kn. Lit.,Hunstyn& Supra>l., Wilel., Wilelij Skirgie==", /eby oni ja uczynili prawd", ojcu swemu...Supra>l., S=ucki, Wile


6/12

ZWIZKI MIDZY KRONIKAMI...jego z ran i przywi[d= do Smoleli, proste, kr[tkie zdania cech' redniowiecza,niejasne ]kto$\ z niemieckimi si=ami poszed= do Wilna&Ujrzy kr[l i knia{ wielki Skirgie==o, jako ju/ im niemo/liwe jest utrzymanielitewskich ziem przed wielkim kniaziem Witoftem z niemieckimi si=ami,poszed= do Wilna.& Supra>l., S=ucki,Odyli to Korygie==y nie wpuszczono do Krywego grodu, i tak te/ by:mo/e by=o pierwotnie w Spisoku grafa Raczynskago. Ale przepisy-wacz Spisoka w XVI w. poprawi=, zmieniaj'c Korygie==" na Witowta,zgodnie z logik' Odrodzenia, /e to Witowt par= do Wilna. Pope=ni=b='d, bo wiadomo przecie, /e je/eli Witowt bi= si" o ni/szy gr[d, to, tymbardziej, musia=by si" bi: o wy/szy tak/e, o wpuszczeniu go nie by=omowy; niedorzeczne, /e go nie wpuszczono, bo oczywiste, dlatego niewymagaj'ce opisu, Korygie==y za> tak.

.334 >lub Zofii, c. Wito=da, z Wasilim Dmitrewiczem, kniaziem Mosk., 1392Tego roku przyszli do wlk. kn. Wito=da pos=y od grodu Moskwy, od wlk.kn. Wasilja Dmitrewicza.Supra>l., Wile


7/12

...LITEWSKIMIli>cie do Wito=da, i prosi= Wito=da o pomst". Wito=d ze Skirgie==' wyruszy= do Witebska, przez Druck i Orsz", i z pomoc' kn. Swiatos=a-wicza smolel., S=ucki, Kras., Racz., Archeolog., Rumianc.,Jewrein.,

nie ma na lato, ale zaraz na jesiel., S=ucki, Kras., nie ma&Ody...i baskakom nie dawa: wychoda& Supra>l., S=ucki, Odyl., S=ucki, Ody: pisz'cego dzieje od Palemona, gdzie ka/dy opisaumiera=, bo rzecz nieunikniona; cecha charakterystyczna&Supra>l., S=ucki, Odyl., Rumianc., w dalszej cz">ci& 20 tys. k[p& Rumianc.

.442 Podolem w=ada= Spytek z ramienia kr[la, ten przyszed= z pomoc'Witowtowi w bitwie nad Worskl' }1399|, gdzie w[wczas pana Spytzabili Tatarzy; pani Spytkowa zosta=a wdow', a dzieci ma=e&Supra>l., S=ucki,Rumianc.dwukrotnie& Ody


8/12

ZWIZKI MIDZY KRONIKAMI....446 knia{ Witowt przej'= ziemi", ustanowi= swego starost" dworianina

Granowskogo. Supra>l., Kras., Racz.,Jewrein.swego Gra. Tego rokuMoskwa i Smoleciowo uszkodz. Akadem.

.520 bezskuteczny, drugi najazd Witowta na Smolewiata na od narodz. Chrystusa.1405 roku w Wo=yciem o/eniony 1392 z Zofi', c[rk' Wito=da.I gdy on }Jurej| by= w Moskwie, w ten czas Witowt, zebrawszy si=" mnog']wielk'\ przyci'gn'= do Smolerednio opis roku 1428 ]wyprawa Witowta do Nowogrodu\.

Jerzy Dargiewicz Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2009.


9/12

...LITEWSKIMI.524 Tego lata }ci'g dalszy opisu 1405| kn. wlk. Witowt wzia winoju na miru)

pskowski gr[dek Ko=o/e, a Pskowsk' chrzestn' gramot" ]pismo u/y-wane przy chrzcie\ przys=a= do Nowogrodu, i sta= pod Woronoczom 2dni i odszed=, wsie powojowa=. I Pskowianie /a=owali si" ]skar/yli\Nowogrodowi na Witowta za litewsk' wojn".Supra>l., Nikiphor., nie ma& S=ucki, Odyl., S=ucki,Ody: o bitwie pod Grunwaldem, 1410.07.15W lato 6918 }1410| ...Tej jesieni byst poboiszcze korolu Jagaile Olgir-dowiczowi, imieniem Wo=odis=awowi, i kn. wlk. Witowtu Kestutiewiczu sniemci i s prusy w Pruskoi zemli, me/i gorody Dubrawny i Ostrada.)Zabili mistrza i marsza=ka, i komtur[w pobili, i ca=' si=" niemieck' pobili,i grody niemieckie pojmali, no ]lecz\ tylko trzy grody nie daszasja

kr[lowi i Witowtowi. ...itd.Supra>l., Nikiphor., nie ma& S=ucki,Odyl., Nikiphor. .4936S=ucki w nie na miejscu, tj. nie w chronologii .564&nie ma& Rumianc., Jewrein., Chom., .6790, uszkodz. Akadem.Tego lata pojecha= Photiej metropolita do Litwy i tam w Kijowie postawi= ]ustanowi=\ Sawostiana w=adyk' do Smolel., Nikiphor.,nie ma& S=ucki, Rumianc., Jewrein., Chom..6790

.538 W lato 6920 }1412| Miesi'ca sentebra 8, w +ucku w Wielkim postawi=episkopa Turowowi Eufemija. Od Halicza poide ]wyruszy=\ doMoskwy, m-ca augusta 1.Supra>l., Nikiphor., nie ma& S=ucki, Rumianc., Chom.,.6795,uszkodz. Akadem.

.540 Po/ar Tweru z podgrodziem, Jaros=aw jedzie do LitwyW lato 6922 }1414| Pogorie grad Tfer i posad wie>.Tego te/ lata odjecha= Jaros=aw }3-letni syn Langwena| do Litwy.Supra>l., Nikiphor., nie ma& S=ucki, Rumianc., Chom., .6800,uszkodz. Akadem.

.544 metropolita }Photej| je{dzi= do LitwyW lato 6923 }1415| Powojewasza tatarowie wsiu Eleczeskuju zemliui ottole zapustie=a.Tej te/ zimy je{dzi= metropolita do Litwy, w Smolel., Akadem., Nikiphor., nie ma& S=ucki, Odyl., .6810Grigorja Camiwlaka z Bu=garskiej ziemi& Kras.,.510bez imion i roku& Rumianc.Grzegorza z Bolharskiey ziemie, bez roku& Chom.

.554 Tego roku }1416| Tatarzy wojowali ko=o Kijowa, monaster Peczersograbili i spalili.Akadem., Supra>l., S=ucki,bez roku& Kras., Racz., Rumianc., Chom., nie ma& Nikiphor.

.556 Tego roku by= m[r silen /elezoju w Nowogrodzie, i w +adodze, w Ru} Russa|, Porchowie, Pskowie, Tor/ku, Twerze, i w Dmitrowie, i wo=o>ciach ]okr"gach tych/e grod[w\. Akadem., Supra>l., S=ucki,bez roku& Kras., Racz., Rumianc., Chom. nie ma& Nikiphor.

.564 syn Lyngwena, zapis nie w chronologii& 1415, 1416, 1411, 1412, 14W lato 6919 }1411|. Urodzi= si" kniaziowi Lygwenowi syn Jaros=aw Koporij, na chrzcie dano mu Theodora ]na imi" chrzestne\. S=ucki,we w=a>ciwej kolejno>ci, w chronologii&Supra>l.,Nikiphor..534.

.566 zapis dotycz'cy Photeja-Focjusza, metropolity mosk. 14101431W lato 6920 }1412|. Sentabra 8, w +ucku Wielkim postawi= episkopa Turowa Euphemija. Od Halicza pojecha= do Moskwy augusta 1 dnSupra>l., Nikiphor., S=ucki, nie ma& Chom., .6795, uszkodz. Akademzapis dotycz'cy metropolity Photeja, bo tak/e ]bezimiennie\ w wyp

sach ]X\& W lato 6928 }1420|. Przyjecha= metropolita Photej do Litwczerwca 1, z nim w=adyka Ambro/y... itd.W leto 6929 }1421|. I we Lwowie, i we W=odzimierzu i przyjecha= wwtorek... Odt'd pojecha= do Borysowa, i do Drucka, i Teteryna. I Mstis=awlu by= by= u kniazia... a w Smole


10/12

ZWIZKI MIDZY KRONIKAMI....576 Rzeka Dniepr teczet ]wpada\ w morze Ponieszskie }dzi> Czarne|;

Dniepr wyp=ywa z Okowskiego lasu i potecze na po=udeciami. Tym wi"c mo/na i>: Wo=g' do Bu=garii ]Nad-wo=/al., nie ma& Chom. .6845Zapis o trzech rzekach& Dnieprze, Dwinie, i Wo=dze, wyp=ywaj'cych zlasu Okowskiego, a Wo=ga wpadaj'ca 70-ma }czyt. wieloma| uj>ciamido morza Chwaliskiego, pochodzi ze Wst"pu do Powie>ci wrem. let.

.578 nieudana wyprawa Witowta do Nowogrodu Wielkiego

W lato 6936 }1428|. Chodzi= kn. wielki Witowt do Nowogrodu Wielkiegoze wszym wojskiem swoim, i wiele z=a uczyni= ]zdzia=a=\, lecz grodunie wzi'wszy opia: poszed= do Litwy ]zarz'dzi= odwr[t\&Racz., Jewrein.,nie ma&Akadem.,Supra>l.,Nikiphor., S=ucki, Rumianc.,Chom.

6. zjazd w Trokach 1430, w sprawie koronacji Wito=da,i jego >mier: 1430 }mylnie w Wielkim +ucku|.

.600 W lato 6939 }1431|. Wielki knia{ Witoft Kiestutiewicz Litewski i Ruski wez-wa= do siebie wielkiego kniazia Wasilija Wasiliewicza Moskiewskiego ikr[la Polskiego W=adys=awa... itd. Lista zaproszonych&Akadem., Nikiphor., S=ucki,Skazanie o welikom knjazie Witoftie, Odyci latopisu.wzmianka& Wo=ymierci&Akadem., Nikiphor., S=ucki, Kras., Racz.,Jewrein., Rumianc., Chom.

wszystkie wiarygodne latopisy podaj' dat" >mierci oktabra 23,i miejsce +uck; Wito=d zmar= w Trokach, oktabra 24, wg Nikan.,tak i Jadwiga, c[rk' Kazimierza Wlk. 1370, wszystkie, z b="dem,i tak, /e Zofia, c[rka Wito=da, wydana za m'/ 1392, wszystkie,gdy >lub 1391.01.19, tj. zim' 1391(92, blisko ko:, pisany 1449(50.

.700 Pochwa=a czy Skazanie$ Pochwa=a o welikom knjazi Witowtie& S=ucki, Racz., Rumianc. Skazanie o wielikom knjazie Witoftie& Skazanie, Akadem. nie ma& Chom.

.702 jedno czy drugie$ Tajnu carewu taiti dobro est, a die=a welikogo gospodara powiedati

dobro /e est& Akadem.,Supra>l., S=ucki, Tajnu taiti carewu... Ody


11/12

...LITEWSKIMI.814 Tej zimy }1432| po raz drugi zebra= wielk' si=" rusk' i wyruszy= na Litw".

Powojowa= Litewsk' ziemi", popali= i uprowadzi=. Akadem.,Nikiphor., S=ucki, Odyrod", sta= ]oblega=\ 3 tygodnie, nie zdoby= grodu i uszed= doziemi swojej. Akadem., Nikiphor., S=ucki, Odyroda, 26 pa{dziernika, wypada=a 1435.pod Mstis=awlem sentabra szostogonadcat& Racz.

w pi'tek uszed= do Kijowa& Racz.pod Mstis=awlem m-ca sentabra 16, sta= 4 tygodnie& Rumianc.pod Mstis=awlem 4 tygodnie, m-ca sentabra 16 dnia& Jewrein.3 niedziele, m-ca octobra osmnastego }18-go| dnia& Chom.

.844 Swidrygie==o do Bras=awla, }1435, jesie, Swidrygie==o, z kniaziami ruskimi, wyruszy= na Litw"; i mistrzprzyszed= mu z pomoc', u Bras=awla. Bo/' wol' pad=a na ziemi"mocz wielka ]ulewne deszcze\ i z tego powodu nie mogli wyruszy: doLitwy. Rozeszli si", Szwitrigai=o rozpu>ci= bojar[w do Po=ocka, a samwyruszy= do Kijowa. Akadem., S=uckipede na ziemlu mocza wielika& Akadem., Ody: do/du padaet na ziemlu& Rumianc.mokros: desczv bila barzo vielka na ziemi'& Chom.

.850 metropolita Herasim spalony w Witebsku, 1435Na trzecie lato kn. wlk. Szwitriga=o spali= Herasima, w Witebsku.}od 1433 wyj>cia Herasima z Carogrodu ]Konstantynopola\, zapis we w=a>ciwym miejscu, bo w roku 1436; by: mo/e doda= 1433 % 31436, metoda dodawania lat od czas[w Odrodzenia, po dzi>|.Akadem., Nikiphor.,S=ucki, Ody


12/12

ZWIZKI MIDZY KRONIKAMI LITEWSKIMI.862 Zygmunt do Po=ocka, 1435

Po tym pobiciu, w 3 niedziele, wlk. kn. Zygmunt zebra= wsz' si="litewsk' i wys=a= syna Michai=a na Ru>.]na tym obrywa si" Nikiphor. ltps w po=owie wyrazu\W boju na Rszi }Orszy|, Smolnianie poddali si" Zygmuntowi i jegosynowi Michaile. Nie wyruszy= }jednak| do Smolel., S=ucki,pod 1447 rokiem& Jewrein.bez roku& Kras., Racz., Chom. }zapusti Philipove; 2-ga po=. listopada|.

.924 W let 6951 ]1443\ byst zima luta, i mietlica bez perestani s morozom.I mrosza ludi mnozi po lesom i po dorogam s wielikoj studeni.A snieg by= wielik wielmi, za mnogo leta takowa zima nie by=a i staryjludi nie zapomniat& Akadem., Supra>l., .6900, niezapomniat& Odyl.,S=ucki, oczi& Ody

545 doc JD-Litwa, excrpt#05_p287-298

Documents

Transcript of 545 doc JD-Litwa, excrpt#05_p287-298