4. HAŁAS...Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu Raport o stanie œrodowiska...

12
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r. 4. HAŁAS 4.1. UREGULOWANIA PRAWNE DOTYCZĄCE DOPUSZCZALNYCH POZIOMÓW HAŁASU Hałasem jest każdy niepożądany, nieprzyjemny, dokuczliwy, a nawet szkodliwy dźwięk, który prak- tycznie towarzyszy każdej działalności człowieka. Po- wszechność występowania hałasu powoduje wiele ne- gatywnych skutków, szczególnie dla jakości życia i zdrowia człowieka. Wprowadzona w dniu 1 października 2001 r. usta- wa Prawo ochrony środowiska, której ostateczny kształt w zakresie ochrony przed hałasem został opar- ty o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady do- tyczącej oceny i zarządzania hałasem środowiskowym COM (2000) 468, traktuje hałas jako zanieczyszcze- nie, wobec którego należy przyjmować takie same ogólne zasady, obowiązki i formy postępowania jak do pozostałych zanieczyszczeń i związanych z nimi dziedzin ochrony środowiska. Wprowadzona ustawa jest świadectwem dostosowywania prawa krajowego do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej. Dopuszczalne poziomy hałasu (Dz.U. Nr 66, poz. 436 z 1998 r.) muszą stanowić bezwzględnie prze- strzeganą normę w odniesieniu do nowo planowanych terenów, natomiast wartości progowe poziomów hała- su zawarte w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. (Dz.U. Nr 8, poz. 8) stanowią kryterium, jakie należy stosować w przypadku tere- nów najbardziej zanieczyszczonych hałasem, wyma- gających działań naprawczych. 4.2. ZAGROŻENIE ŚRODOWISKA HAŁASEM EMITOWANYM Z OBIEKTÓW PRZEMYSŁOWYCH I USŁUGOWYCH Działalność prowadzona w obiektach przemysło- wych jest jednym z głównych źródeł uciążliwości akustycznej dla środowiska zewnętrznego. Jakkol- wiek hałasy przemysłowe powodują uciążliwość w znacznie mniejszym wymiarze niż hałasy od środ- ków komunikacji, to jednak właśnie one są główną przyczyną interwencji i skarg. W ostatnim okresie, charakteryzującym się znacznymi przemianami w go- spodarce, zauważa się lokalizowanie zakładów i róż- nego rodzaju obiektów w bliskiej odległości od zabu- dowy mieszkalnej, co powoduje, że nawet niewielki hałas pochodzący z tych miejsc jest uciążliwy dla oto- czenia. Kształtowanie się klimatu akustycznego wokół każdego zakładu przemysłowego zależy od wielu czynników: S zastosowanych technologii, S wyposażenia, rozmieszczenia i zabezpieczenia akustycznego głównych źródeł hałasu, S stosowanych rozwiązań budowlanych, S systemu pracy, S funkcji urbanistycznych otaczających terenów. Obowiązkiem wszystkich jednostek organizacyj- nych i osób fizycznych, które przygotowują, podejmu- ją lub prowadzą działalność mogącą przyczyniać się do powstawania uciążliwego dla środowiska hałasu, jest zastosowanie takich rozwiązań organizacyjnych, tech- Tabela I.4.1. Dopuszczalne poziomy ha³asu w œrodowisku, powodowanego przez Ÿród³a komunikacyjne (drogi i linie kolejowe) zgodnie z za³¹cznikiem do rozporz¹dzenia MOŒZNiL (Dz.U. Nr 66, poz. 436 z 1998 r.) oraz progowe poziomy ha³asu w œrodowisku, powodowanego przez drogi i linie kolejowe, zgodnie z rozporz¹- dzeniem Ministra Œrodowiska w sprawie progowych poziomów ha³asu (Dz.U. Nr 8, poz. 8 z 2002 r.)

Transcript of 4. HAŁAS...Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu Raport o stanie œrodowiska...

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r.

4. HAŁAS

4.1. UREGULOWANIA PRAWNE DOTYCZĄCEDOPUSZCZALNYCH POZIOMÓWHAŁASU

Hałasem jest każdy niepożądany, nieprzyjemny,dokuczliwy, a nawet szkodliwy dźwięk, który prak-tycznie towarzyszy każdej działalności człowieka. Po-wszechność występowania hałasu powoduje wiele ne-gatywnych skutków, szczególnie dla jakości życiai zdrowia człowieka.

Wprowadzona w dniu 1 października 2001 r. usta-wa Prawo ochrony środowiska, której ostatecznykształt w zakresie ochrony przed hałasem został opar-ty o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady do-tyczącej oceny i zarządzania hałasem środowiskowymCOM (2000) 468, traktuje hałas jako zanieczyszcze-nie, wobec którego należy przyjmować takie sameogólne zasady, obowiązki i formy postępowania jakdo pozostałych zanieczyszczeń i związanych z nimidziedzin ochrony środowiska. Wprowadzona ustawajest świadectwem dostosowywania prawa krajowegodo standardów obowiązujących w Unii Europejskiej.

Dopuszczalne poziomy hałasu (Dz.U. Nr 66, poz.436 z 1998 r.) muszą stanowić bezwzględnie prze-strzeganą normę w odniesieniu do nowo planowanychterenów, natomiast wartości progowe poziomów hała-su zawarte w Rozporządzeniu Ministra Środowiskaz dnia 9 stycznia 2002 r. (Dz.U. Nr 8, poz. 8) stanowiąkryterium, jakie należy stosować w przypadku tere-nów najbardziej zanieczyszczonych hałasem, wyma-gających działań naprawczych.

4.2. ZAGROŻENIE ŚRODOWISKA HAŁASEMEMITOWANYM Z OBIEKTÓWPRZEMYSŁOWYCH I USŁUGOWYCH

Działalność prowadzona w obiektach przemysło-wych jest jednym z głównych źródeł uciążliwościakustycznej dla środowiska zewnętrznego. Jakkol-wiek hałasy przemysłowe powodują uciążliwośćw znacznie mniejszym wymiarze niż hałasy od środ-ków komunikacji, to jednak właśnie one są głównąprzyczyną interwencji i skarg. W ostatnim okresie,charakteryzującym się znacznymi przemianami w go-spodarce, zauważa się lokalizowanie zakładów i róż-nego rodzaju obiektów w bliskiej odległości od zabu-dowy mieszkalnej, co powoduje, że nawet niewielkihałas pochodzący z tych miejsc jest uciążliwy dla oto-czenia.

Kształtowanie się klimatu akustycznego wokółkażdego zakładu przemysłowego zależy od wieluczynników:

� zastosowanych technologii, � wyposażenia, rozmieszczenia i zabezpieczeniaakustycznego głównych źródeł hałasu, � stosowanych rozwiązań budowlanych, � systemu pracy, � funkcji urbanistycznych otaczających terenów. Obowiązkiem wszystkich jednostek organizacyj-

nych i osób fizycznych, które przygotowują, podejmu-ją lub prowadzą działalność mogącą przyczyniać się dopowstawania uciążliwego dla środowiska hałasu, jestzastosowanie takich rozwiązań organizacyjnych, tech-

Tabela I.4.1. Dopuszczalne poziomy ha³asu w œrodowisku, powodowanego przez Ÿród³a komunikacyjne (drogii linie kolejowe) zgodnie z za³¹cznikiem do rozporz¹dzenia MOŒZNiL (Dz.U. Nr 66, poz. 436 z 1998 r.) orazprogowe poziomy ha³asu w œrodowisku, powodowanego przez drogi i linie kolejowe, zgodnie z rozporz¹-dzeniem Ministra Œrodowiska w sprawie progowych poziomów ha³asu (Dz.U. Nr 8, poz. 8 z 2002 r.)

nicznych lub technologicznych, które zapobiegałybypowstawaniu albo przenikaniu hałasu do środowiskalub też ograniczałyby go do dopuszczalnego natężenia.

Celem wykonywanych przez inspektoraty ochronyśrodowiska kontroli obiektów emitujących hałas jestwymuszanie na jednostkach organizacyjnych odpo-wiedzialnych za ten stan dostosowania wielkościwytwarzanego hałasu do obowiązujących norm.

Wpływ emisji hałasu na warunki akustyczne okre-ślonego terenu zależy od wielu czynników. Wśród za-kładów zaliczonych do uciążliwych znalazły się: ko-palnie surowców mineralnych, zakłady przeróbczekruszyw, zakłady produkcji drzewnej i opakowańdrewnianych, cukrownie, elektrownie, kotłownie, za-kłady betoniarskie, centra handlowe, obiekty gastrono-miczne i usługowo-handlowe, zakłady obróbki metalu.Uciążliwość powodują głównie instalacje wentylacyj-no-klimatyzacyjne oraz instalacje odpylające pracują-ce bez stosownych zabezpieczeń akustycznych.

W 2001 r. WIOŚ we Wrocławiu przeprowadził 202kontrole dotyczące uciążliwości akustycznej. Naj-częstszymi przyczynami nadmiernej emisji hałasuz zakładów przemysłowych do środowiska są:

� brak właściwych zabezpieczeń akustycznych źró-deł hałasu pracujących na zewnątrz budynków pro-dukcyjnych (instalacje wentylacyjne i odciągowe), � niewystarczająca izolacyjność akustyczna ścianbudynków produkcyjnych (otwarte okna i bramy), � niewłaściwa organizacja działalności produkcyj-nej realizowanej z udziałem hałaśliwych środkówtechnicznych, � nieprawidłowa lokalizacja linii technologicz-nych, instalacji i urządzeń na terenie zakładu orazsamych zakładów pośród zabudowy mieszkanio-wej (szczególnie dotyczy to działalności rozryw-kowo-gastronomicznej).

W ostatnich latach coraz mocniej narasta problemwynikający z uruchamiania obiektów gastronomicz-nych i usługowo-handlowych w zwartej zabudowiemieszkaniowej lub jej bliskim sąsiedztwie. Decyzjeo ich lokalizacji podejmowane są przez organy nadzo-ru budowlanego bez opinii służb ochrony środowiska.

Urządzenia wentylacyjno-klimatyzacyjne obsługu-jące powstałe obiekty lokalizowane są przeważnie wewnętrzach blokowych, niejednokrotnie na elewacjachbudynków. Sytuacje takie są źródłem licznych skargnapływających do WIOŚ. Coraz większą uciążliwośćpowoduje również organizowanie masowych imprezrozrywkowych (koncerty, festyny) i sportowychw centrum miasta. Emisja hałasu do środowiskaw trakcie tego typu imprez przekracza najwyższedopuszczalne poziomy akustyczne, przewidziane dlaterenów zabudowy mieszkaniowej.

Brak precyzyjnych zapisów w planach zagospoda-rowania przestrzennego związanych z lokalizacjąuciążliwych zakładów powoduje liczne problemy. Stądczęste przypadki lokalizowania w jednorodzinnejzabudowie mieszkaniowej np. zakładów ślusarskich,stolarskich itp.

Uciążliwości powodowane hałasem przemysło-wym są sukcesywnie ograniczane. Funkcjonującyprawno-administracyjny sposób postępowania orazsankcje ekonomiczne przyczyniają się do ogranicze-nia emisji ponadnormatywnych, a tym samym zacho-wania obowiązujących standardów akustycznych.

Poniżej podano aktualną listę 15 najbardziej aku-stycznie uciążliwych obiektów spośród wszystkichskontrolowanych przez WIOŚ. Jako kryterium uciąż-liwości przyjęto wartość wskaźnika M. Wskaźnikimisji M, wiąże liczbę ludzi zagrożonych hałasem zestopniem zagrożenia (przekroczenie poziomu dopusz-czalnego).

Raport o stanie œrodowiska województwa dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Tabela I.4.2. Bran¿owa klasyfikacja zak³adów przemys³owych, w przypadku których zanotowano skargi na pod-wy¿szony poziom ha³asu

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Tabela I.4.3. Wykaz skontrolowanych obiektów najbardziej uci¹¿liwych akustycznie w 2001 r.

Tabela I.4.4. Statystyka przekroczeñ norm ha³asu w kontrolowanych zak³adach – stan na dzieñ 31 XII 2001 r.

Raport o stanie œrodowiska województwa dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Warto zauważyć, że nawet niewielkie obiektyusługowe mogą być pod względem akustycznymrównie lub nawet bardziej uciążliwe jak duże zakładyprzemysłowe.

Przekroczenie dopuszczalnej emisji hałasu do śro-dowiska w porze dziennej stwierdza się obecnie w 62zakładach, natomiast w nocy uciążliwość akustycznąwykazuje 29 zakładów (w roku 2000 odpowiednio 53i 36 zakładów). Część zakładów jest w trakcie realiza-cji inwestycji ograniczających ich uciążliwość aku-styczną dla środowiska. W zakładach, które dostoso-wały się do wymagań ochrony środowiska przed hała-sem, w 2001 r. osiągnięto ten cel poprzez:

� zastosowanie zabezpieczeń akustycznych –21 zakładów, � działania organizacyjne – 11 zakładów, � remont i modernizację – 6 zakładów, � likwidację zakładu lub zmianę profilu produkcji– 2 zakłady. Wyniki interwencyjnych pomiarów hałasów emi-

towanych przez źródła przemysłowe wykazują znacz-nie zróżnicowaną skalę przekroczeń wartości dopusz-czalnych. Spośród skontrolowanych zakładów więk-szość emituje do środowiska hałas przekraczającynormę nie więcej jak o 10 dB, zarówno w dzień, jaki w nocy. Najczęstszym powodem do interwencji sądrobne zakłady rzemieślnicze oraz obiekty usługowei handlowe zlokalizowane pośród zabudowy mieszka-niowej. Pomimo znacznej liczby zakładów, któredostosowały się do wymagań ochrony środowiskaprzed hałasem, na listę uciążliwych akustycznieobiektów przemysłowych przybywają wciąż nowe.

4.3. HAŁAS KOMUNIKACYJNY

Dominującym źródłem hałasu w środowisku miej-skim jest ruch drogowy, a lokalnie także ruch kole-jowy. O wielkości poziomu hałasu z tego źródła decy-dują: hałas pojazdów, natężenie ruchu, udział taboruciężkiego w natężeniu ruchu pojazdów kołowych,prędkość pojazdów, ich stan techniczny, stannawierzchni dróg i torowisk, płynność ruchu, nachyle-nie jezdni, a także kultura jazdy kierowców. Obserwo-wany ciągły wzrost ilości pojazdów, zarówno osobo-wych, jak i ciężarowych, powoduje adekwatny wzrosthałasu w środowisku. Staje się to coraz bardziej uciąż-liwe dla mieszkańców, szczególnie w otoczeniu drógo wysokim natężeniu ruchu lub w pobliżu skrzyżowańulic.

Celem prowadzonych badań hałasu drogowegobyło zbieranie informacji dotyczących terenówzamieszkania i wypoczynku człowieka, charakteryzu-jących się wysokimi poziomami dźwięku, analizowa-nie i formułowanie wniosków w celu podejmowaniadziałań zmierzających do likwidacji zagrożeń i popra-wy warunków życia na tych terenach. Określono rów-noważny poziom hałasu dla 16 godzin pory dziennejlub/i 8 godzin nocy oraz granice obszarów o szczegól-

nej uciążliwości hałasu. Określono także liczbę obiek-tów chronionych oraz osób przebywających stale(dłużej niż 4 godziny na dobę) w tych obiektach.

W 2001 r. Wojewódzki Inspektorat prowadził ba-dania hałasu komunikacyjnego w 75 punktach na tere-nie wybranych powiatów województwa. Badaniamiobjęte były tereny zurbanizowane i pozamiejskie,gdzie spodziewany hałas drogowy o poziomieA (poziom równoważny, stanowiący średnią wartośćpoziomu hałasu) przekracza wartość 70 dB. Wartośćtą przyjęto jako progową, której przekroczenie kwali-fikuje fragment środowiska do kategorii terenówszczególnie zagrożonych.

Badaniami zostały objęte wybrane drogi powiatuoławskiego (13 ppk), powiatu strzelińskiego (11 ppk),powiatu polkowickiego (17 ppk), powiatu lwóweckie-go (20 ppk) oraz wybrane ulice miasta Wrocław(14 ppk). Przyjęto zasadę, że jeden punkt charaktery-zuje emisję z danego jednorodnego pod względemakustycznym odcinka drogi. Pomiary były wykony-wane zgodnie z aktualnymi zaleceniami – 1m od kra-wężnika, na wysokości 1,2 m ± 0,1 m. Wykonywanoje zgodnie z obowiązującymi metodami pomiarowymihałasu (metodyka pomiarów i badań zgodnie z wy-tycznymi GIOŚ) oraz wskazówkami metodycznymiopracowywania planów akustycznych miast. Metodastosowana w niniejszej pracy polega na podziale dniana okresy reprezentatywne. W poszczególnych prze-działach czasu wykonano po kilka dziesięciominuto-wych pomiarów, które uśredniono w każdym z tychokresów, a następnie obliczono Leq dla całego dnia ja-ko średnią ważoną z wartości średnich otrzymanychdla każdego z okresów reprezentatywnych.

Sieć pomiarowa była uzależniona od sposobu za-gospodarowania terenu badań oraz poziomu ciśnieniaakustycznego wykazanego przy badaniach rozpo-znawczych. Głównym zagrożeniem dla klimatu aku-stycznego miasta jest hałas wytwarzany (emitowany)prze środki komunikacji drogowej

Na terenie województwa zlokalizowano i potwier-dzono pomiarami cały szereg takich miejsc o szcze-gólnej uciążliwości, które występują najczęściejw centrach dużych miast, a także wzdłuż głównychszlaków komunikacyjnych województwa.

Stosując modele numeryczne obliczono szerokościstref zagrożonych hałasem:

� strefa uciążliwości 60 dB<LAeq<70 dB � strefa zagrożenia LAeq>70 dB.

4.3.1. Monitoring ha³asu drogowego naterenie powiatu o³awskiego

Całodzienne badania hałasu drogowego przepro-wadzone w 2001 r. na terenie powiatu oławskiego po-zwoliły wyodrębnić odcinki dróg, gdzie równoważnypoziom hałasu jest bardzo uciążliwy. Badania przepro-wadzono w 2 miastach: Oławie i Jelczu-Laskowicach.

Wybrane ulice to główne drogi przelotowe tych miast.We wszystkich punktach pomiarowych równoważnypoziom hałasu przekracza wartość 65 dB, w ośmiuz trzynastu punktów równoważny poziom hałasu prze-kraczał 70 dB. Najwyższy poziom hałasu LAeq, wyno-szący 74 dB przy natężeniu ruchu 744 poj./h i 13%udziale pojazdów ciężkich, zanotowano w Oławie przyul. B.Chrobrego. Należy podkreślić, że na terenie po-

wiatu oławskiego nie stwierdzono równoważnego po-ziomu A hałasu przekraczającego wartość progową75 dB w dzień i 67 dB w nocy. Najniższy, wynoszący67,1 dB, równoważny poziom hałasu przy natężeniu342 poj./h i 1,2 % udziale pojazdów ciężkich stwier-dzono w Jelczu przy ul. Witosa, jednak usytuowanienajbliższej zabudowy mieszkaniowej powoduje że ok.45 domów znajduje się w strefie uciążliwości.

Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Tabela I.4.5. Zestawienie wyników badañ ha³asu dla powiatu o³awskiego

Rysunek I.4.1. Zagro¿enie emisj¹ ha³asu komunikacyjnego na wybranych ulicach m. O³awa w 2001 r.

Raport o stanie œrodowiska województwa dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Rysunek I.4.2. Zagro¿enie emisj¹ ha³asu komunikacyjnego na wybranych ulicach m. Jelcz-Laskowice w 2001 r.

Rysunek I.4.3. Zagro¿enie emisj¹ ha³asu komunikacyjnego na wybranych ulicach Strzelina w 2001 r.

W sumie na terenie powiatu oławskiego w strefieuciążliwości (60 dB<LAeq<70 dB) znajdują się 163 bu-dynki, natomiast w strefie zagrożenia (LAeq>70 dB)znajdują się 4 budynki przy ul. B.Chrobrego (wyjazdw kierunku Jelcza-Laskowic).

4.3.2. Monitoring ha³asu drogowego naterenie powiatu strzeliñskiego

Na terenie powiatu strzelińskiego prowadzono ba-dania w 11 punktach w miejscowościach: Strzelin,Wiązów, Borek i Ludów. Drogi na terenie powiatu,które zostały objęte pomiarami hałasu drogowego togłówne trasy komunikacyjne powiatu. We wszystkichpunktach kontrolno-pomiarowych równoważny po-ziom hałasu przekracza wartość 65 dB. Pomiary wy-kazały, że największy równoważny poziom hałasu od-notowano w Strzelinie na ul. Dzierżoniowskiej75,1 dB. Natężenie ruchu 468 poj./h i duży – 19%udział transportu ciężkiego oraz zniszczona na-wierzchnia ulicy decydują jednoznacznie o poziomieemitowanego hałasu. Również na ul. Ząbkowickiejzniszczona nawierzchnia z granitowej kostki orazznaczna prędkość, z jaką poruszają się pojazdy jestprzyczyną wysokiego poziomu hałasu (71,1 dB).Wzdłuż tej ulicy usytuowany jest cały ciąg domkówjednorodzinnych oraz gęsta zabudowa wielorodzinna,z czego 42 domy znajdują się w strefie uciążliwości(60 dB <LAeq<70 dB). Najniższy poziom hałasu LAeqwynoszący 67 dB odnotowano w Wiązowie, jednak 12domów wzdłuż badanej ulicy położonych jest 2 m odkrawędzi jezdni, co w efekcie powoduje, że równieżi one znajdują się w strefie uciążliwości.

4.3.3. Monitoring ha³asu drogowego w wybra-nych rejonach miasta Wroc³aw

Na terenie miasta Wrocław wykonano pomiary ha-łasu w 14 punktach pomiarowych, zlokalizowanych

wzdłuż ciągu ulic: Średzka, Kosmonautów, Lotnicza,Legnicka, Popowicka, Długa (trasa nr 344 – wylotw kierunku Zielonej Góry) oraz Grabiszyńska, Zapo-roska i Gajowicka (trasa nr 347 wylot w kierunku Ką-tów Wrocławskich). W 4 wytypowanych na podsta-wie pomiarów wstępnych punktach wykonano pomia-ry całodobowe. W pozostałych wykonywano tylkopomiary w porze dziennej. Z przeprowadzonych ba-dań hałasu samochodowego wynikało, iż poziomdźwięku przy wszystkich badanych trasach zlokalizo-wanych na terenie Wrocławia przekraczał wartość70 dB. Zatem na wszystkich opomiarowanych ulicachw istotny sposób naruszony był klimat akustycznyw środowisku.

Wzdłuż trasy nr 347 najwyższe poziomy hałasuodnotowano przy ul. Grabiszyńskiej na odcinkach,które do tej pory nie doczekały się modernizacji na-wierzchni tj. w punkcie przy zakładzie „Fadroma”oraz przy skrzyżowaniu z ul. Zaporoską, gdzie poziomhałasu LAeq kształtował się na poziomie 78-80 dB. Napozostałych odcinkach ul. Grabiszyńskiej, w porzedziennej, poziom hałasu osiągał wartości z zakresu71-76 dB w zależności od pory dnia i lokalizacji punk-tu pomiarowego. Natężenie ruchu pojazdów na ul.Grabiszyńskiej sięgało 2748 poj./h, w tym udział po-jazdów ciężkich stanowił ok. 5%. Na podstawie po-miarów i obserwacji można stwierdzić, że wysokiepoziomy hałasu na odcinkach ul. Grabiszyńskiej spo-wodowane są głównie złą nawierzchnią jezdni orazwyższym udziałem pojazdów ciężkich w potoku ru-chu, blisko usytuowaną zabudową oraz nie zadawala-jącym stanem torowisk.

Na drogach wylotowych w kierunku Zielonej Gó-ry odnotowano w porze dziennej poziomy hałasu rzę-du 73-77 dB, natężenie ruchu na tej drodze sięga 2430poj./h, a udział taboru ciężkiego w całkowitym natęże-niu ruchu drogowego wynosił ok. 8%. Można zaob-

Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Tabela I.4.6. Zestawienie wyników badañ ha³asu dla powiatu strzeliñskiego

Raport o stanie œrodowiska województwa dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

serwować, że wzdłuż tych tras poziom hałasu był po-równywalny na wszystkich odcinkach.

Wykonane pomiary w porze nocnej przy ul. Leg-nickiej oraz Popowickiej wykazały, że poziom hałasuulega tam obniżeniu do wartości z zakresu 69 dB(godz. 22) – 60 dB (godz. 2). Ze względu na duży ruchsamochodów ciężarowych w porze nocnej na odcinkuul. Grabiszyńskiej zmierzony poziom hałasu w punk-cie przy skrzyżowaniu z ul. Zaporoską kształtował sięna poziomie 77 dB (godz. 22) – 72 dB (godz. 2). Na-tomiast na ulicach Legnickiej i Popowickiej mamy doczynienia z ruchem płynnym, lepszym stanem tech-nicznym nawierzchni i mniejszą ilością TIRów.

4.3.4. Monitoring ha³asu drogowego na tere-nie powiatu polkowickiego

Badania monitoringowe na terenie powiatu polko-wickiego przeprowadzono w okresie od maja do koń-ca października 2001 r., w tym czasie zinwentaryzo-wano budynki chronione na obszarach, na których po-ziom hałasu drogowego przekracza 70 dB. Badaniamonitoringowe wykonano w 15 punktach (ponadtow 3 punktach wykonano pomiary nocne). Na tereniemiasta Polkowice wyznaczono 4 punkty pomiarowe,w Przemkowie 2 punkty, w Chocianowie 1 punkt,a pozostałe wyznaczono przy krajowych i wojewódz-kich trasach komunikacyjnych na terenie powiatu.

Na terenie powiatu polkowickiego nie stwierdzonopunktów, gdzie poziom równoważny hałasu przekro-czył wartość progową (Leq>75 dB w dzień oraz 67 dBw nocy). W Gaworzycach, Kłobuczynie i Dobromilu,położonych przy drodze krajowej nr 3, zmierzono po-ziomy hałasu przekraczające 70 dB w dzień, przy na-

tężeniu ruchu ok. 400 poj./h z udziałem pojazdówciężkich wynoszącym 25%. W strefie zagrożeń (gdziepoziom hałasu jest większy niż 70 dB) na terenie po-wiatu polkowickiego znalazło się 16 domów (drogakrajowa nr 3).

Na Osiedlu H. Sienkiewicza w Polkowicach, zlo-kalizowanym w pobliżu drogi krajowej, zmierzonypoziom hałasu nie przekracza 70 dB (przy najbliż-szych od drogi nr 3 budynkach zmierzony poziom ha-łasu wynosił 64,8 dB). Z przeprowadzonych badańwynika, że droga krajowa nr 3 jest najbardziej uciąż-liwą pod względem hałasu drogą na terenie powiatupolkowickiego.

W pozostałych punktach przy drogach lokalnychpowiatu polkowickiego zmierzony poziom hałasuzawarty był w przedziale od 64 dB do 67 dB w porzedziennej.

W Polkowicach między innymi prowadzono po-miary poziomu hałasu i natężenia ruchu drogowegoprzy ul. 3 Maja. Poziom hałasu zmierzony w dzieńprzy w/w ulicy wynosił 66,8 dB przy natężeniu283 poj./h (udział pojazdów ciężkich – 11%). W porzenocnej poziom hałasu drogowego w Polkowicach nażadnej z ulic nie przekroczył poziom 60 dB.

Przeprowadzone w 1994 r. w ramach Analityczne-go Planu Akustycznego Miasta Polkowice badaniauciążliwości ruchu drogowego wykazały że mieszkań-cy ul. 3 Maja i Dąbrowskiego narażeni byli na hałaso poziomie 71 dB i natężeniu 255 poj./h (29% pojaz-dy ciężkie) w dzień i 66,5 dB w nocy. Zmierzonyw 1994 r. poziom hałasu na obwodnicy Polkowic(droga nr 3) wynosił 76,1 dB w porze dzienneji 73,2 dB w porze nocnej. Poziomy zmierzone na ob-

Tabela I.4.7. Zestawienie wyników badañ ha³asu dla wybranych ulic Wroc³awia

Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

wodnicy w 2001 r. wynosiły: 71,2 dB w dzieńi 64,5 dB w nocy przy znacznym wzroście natężeniaruchu pojazdów w dzień (w 1994 r. – 562 poj./h w tym27% pojazdów ciężkich, w 2001 r. – 866 poj./h w tym21% pojazdów ciężkich).

Na znaczną poprawę klimatu akustycznego miastaPolkowice i terenów wzdłuż drogi nr 3 w stosunku do1994 r. na pewno miała wpływ poprawa stanu tech-nicznego pojazdów, zmniejszony udział pojazdówciężkich oraz zmiany organizacyjne w ruchu drogo-wym.

4.3.5. Monitoring ha³asu drogowego na tere-nie powiatu lwóweckiego

Na terenie powiatu Lwówek Śląski w wyniku ba-dań akustycznych przeprowadzonych w okresie odmaja do listopada 2001 r. wskazano obszary, na któ-rych hałas drogowy jest najbardziej uciążliwy. Pomia-rami objęto drogi krajowe i wojewódzkie w obrębiepowiatu lwóweckiego oraz wszystkie te odcinki ulic,przy których poziom hałasu podczas badań rozpo-znawczych przekroczył wartość 70 dB.

Na terenie powiatu lwóweckiego nie występująobszary zagrożone akustycznie, na których równo-ważny poziom A hałasu przekracza wartości granicz-ne (75 dB w dzień i 67 dB w porze nocnej). Na hałasszczególnie uciążliwy (powyżej 70 dB) narażonychjest 31 osób. W strefie zagrożonej hałasem drogowymprzekraczającym wartość dopuszczalną nie więcej jako 10 dB, zlokalizowanych jest 739 budynków, w któ-rych zamieszkuje 5339 osób, co stanowi 10,4%mieszkańców powiatu. Najwięcej osób narażonych nahałas drogowy mieszka w Gryfowie, Lwówku Ślą-skim oraz na terenie gminy Lubomierz.

Najbardziej uciążliwą trasą powiatu okazuje siębyć droga nr 297 z Bolesławca do trasy nr 30 w Pa-sieczniku. Równoważny poziom hałasu przy miej-skich odcinkach trasy nr 297 dochodzi do 71,4 dB,a na odcinkach pozamiejskich: od 67,5 dB w Żerkowi-cach do 70,1 dB w Pławnej. Natężenie ruchu na tere-nach pozamiejskich wynosi tu około 2 tys. pojazdówna dobę przy 10% udziale ruchu ciężkiego (Wojcie-chów), ale już w centrum Lwówka Śląskiego przekra-cza 10 tys. pojazdów.

Trudną sytuację stwierdzono też na odcinku trasynr 360 w obrębie Gryfowa Śląskiego. W ciągu tej tra-sy leżą ulice: Sanatoryjna, Rynek, Bankowa, Plac Ko-ścielny i Kolejowa. Poziom hałasu przy ul. Sanatoryj-nej wynosi 69,9 dB przy natężeniu ruchu rzędu 4000pojazdów na dobę, z blisko 6% udziałem w ruchu po-jazdów ciężkich. Dużą uciążliwość tej ulicy determi-nuje stromy podjazd i zwarta zabudowa mieszkanio-wa po obu jej stronach. Podobna zabudowa występu-je również przy pozostałych wymienionych wyżej uli-cach Gryfowa.

Hałas drogowy jest poważnym problemem dlamieszkańców wszystkich budynków zlokalizowanychw odległości mniejszej niż 3 m od drogi krajowej nr30. Najwięcej skarg na uciążliwość hałasu zanotowa-no w Chmieleniu, Radoniowie i Pasieczniku. Skargidotyczą przede wszystkim uciążliwości wibroaku-stycznych powodowanych przez samochody ciężaro-we. Pojazdy ciężkie stanowią tutaj 8% z 6200 pojaz-dów przejeżdżających tą trasą w ciągu doby. Miesz-kańcy tych miejscowości powszechnie skarżą się rów-nież na nadmierną prędkość pojazdów.

Najwyższy równoważny poziom hałasu przy tra-sie nr 30, który jest także najwyższym na terenie ca-

Tabela I.4.8. Zestawienie wynikówbadañ ha³asu dla punktówkontrolno-pomiarowychpowiatu polkowickiego

Raport o stanie œrodowiska województwa dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Wykres I.4.1. Zmiany równowa¿nego poziomu ha³asu i natê¿enia ruchu pojazdów przy wybranych ulicach w mia-stach powiatu lwóweckiego

Gryfów Œl¹ski, ul. Jeleniogórska

Gryfów Œl¹ski, ul. Sanatoryjna

Objaœnienia do wykresów:Q [poj./h] – natê¿enie ruchu (iloœæ pojazdów na godzinê)LAeq [dB] – poziom ha³asu w decybelach

Tabela I.4.9. Zestawienie wyników badañ ha³asu dla punktów kontrolno-pomiarowych powiatu lwóweckiego

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu

Raport o stanie œrodowiska woj. dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Rysunek I.4.4. Lokalizacja punktów kontrolno-pomiarowych monitoringu ha³asu na terenie powiatu lwóweckiego

Lwówek Œl¹ski, wylot ul. Jaœkiewicza

Wleñ, ul. Koœciuszki

Objaœnienia do wykresów:Q [poj./h] – natê¿enie ruchu (iloœæ pojazdów na godzinê)

LAeq [dB] – poziom ha³asu w decybelach

łego powiatu lwóweckiego zanotowano w Pasieczni-ku, przy podjeździe w kierunku Chmielenia –71,9 dB.

W porównaniu z badaniami przeprowadzonymiw latach dziewięćdziesiątych średni poziom hałasuw punktach monitoringu zmniejszył się o 1,3 dB.Można to wytłumaczyć nie tylko poprawą stanu tech-nicznego pojazdów poruszających się po lwóweckichdrogach, lecz również zanotowanym w ostatnich la-tach blisko 20% spadkiem natężenia ruchu.

Warunki akustyczne poprawiły się przy wszyst-kich przebadanych ulicach i drogach powiatu lwówec-kiego. Największe zmiany zanotowano przy ul. Koś-ciuszki we Wleniu, gdzie poziom hałasu zmniejszyłsię w porównaniu z 1995 r. o 3,5 dB przy jednocze-snym spadku średniego w ciągu dnia natężenia ruchuze 134 do 108 poj./h.

4.4. PODSUMOWANIE

Klimat akustyczny środowiska kształtowany jestprzez przemysł oraz środki transportu i komunikacji.Hałas emitowany przez zakłady usługowe i produk-cyjne ma charakter lokalny i stanowi procentowo nie-wielki odsetek w ogólnej liczbie osób zagrożonychhałasem. Zdecydowanie bardziej uciążliwy jest hałasdrogowy, który od lat 80-tych wzrasta w wyniku gwał-townego rozwoju motoryzacji.

Obserwacja trendów zmian hałasu przemysłowegopozwala zauważyć, że skala zagrożeń hałasem prze-mysłowym nieznacznie zmniejszyła się ze względu nawielkość przekroczeń. Od ok. 7 at zmniejsza się ilośćzakładów które emitują hałas przekraczający o 15i więcej dB poziom normy. Wzrasta jednak ilość pod-miotów gospodarczych przekraczających dopuszczal-ny poziom hałasu w środowisku w stosunku do ogól-nej ilości obiektów poddawanych badaniom.

Tereny otaczające zakłady podlegają określonejklasyfikacji akustycznej, w związku z czym hałasemitowany do środowiska nie może przekroczyć okre-ślonych wartości. Na ogół obiekty przemysłowe emi-tujące uciążliwy hałas zlokalizowane są w strefachprzemysłowych bądź na obszarach zabudowy miesz-

kaniowej. Z roku na rok wzrasta ilość interwencyj-nych kontroli dotyczących hałasu, przeprowadzonychprzez inspektorów ochrony środowiska. Najwięcejskarg dotyczy drobnych zakładów rzemieślniczychoraz obiektów usługowych i handlowych zlokalizo-wanych pośród zabudowy mieszkaniowej. Pomimoznacznej liczby zakładów, które dostosowały się dowymagań ochrony środowiska przed hałasem, na liś-cie uciążliwych akustycznie obiektów przemysłowychprzybywają wciąż nowe.

Największe uciążliwości akustyczne w środowiskuzwiązane są jednak z hałasem komunikacyjnym.Zwiększenie uciążliwości tego hałasu spowodowanejest głównie znacznym i ciągłym wzrostem liczbypojazdów poruszających po drogach o nie modernizo-wanej nawierzchni oraz rozciągnięciem się w czasiegodzin szczytu komunikacyjnego.

Badania monitoringowe prowadzone na tereniewojewództwa wykazały, że dyskomfort akustycznydotyczy nie tylko dużych miast, ale również małychi średnich miasteczek. Największy problem w mia-stach stanowią trasy, które przyjmują ruch tranzytowy.Pomiary wykonane na terenie Wrocławia wykazały,że we wszystkich punktach równoważny poziom hała-su przekraczał 70 dB. W mniejszych miejscowościachna uciążliwy hałas narażone są tereny usytuowanewzdłuż tras komunikacyjnych o intensywnym ruchusamochodowym. Wykonane pomiary wykazały, żewzdłuż tych tras również stwierdza się miejsca, gdzierównoważny poziom hałasu przekroczył 70 dB. Jedy-nie budowa obwodnic wokół miast i zakaz wjazdutransportu ciężkiego do stref śródmiejskich możewpłynąć na znaczącą poprawę tego stanu.

W związku z nadal powiększającą się ilością sa-mochodów i brakiem skutecznych działań w zakresiebudowy nowych arterii komunikacyjnych lub moder-nizacji już istniejących, zagrożenie hałasem komuni-kacyjnym będzie stale wzrastać, a mieszkańcy więk-szych miast oraz osiedli położonych przy ruchliwychtrasach komunikacyjnych nadal będą przebywaćw klimacie akustycznym przekraczającym dopusz-czalne normy.

Raport o stanie œrodowiska województwa dolnoœl¹skiego w 2001 r.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska we Wroc³awiu