Analiza woj. dolnoœl¹skiego

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym

AANNAALLIIZZAA SSYYTTUUAACCJJII SSPPOOŁŁEECCZZNNOO--

GGOOSSPPOODDAARRCCZZEEJJ WW WWOOJJEEWWÓÓDDZZTTWWIIEE

DDOOLLNNOOŚŚLLĄĄSSKKIIMM

Warszawa, lipiec 2010 r.

ANALIZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ W WOJEWODZTWIE DOLNOŚLĄSKIM

- 2 - 2

Opracowanie: Monika Wielądek-Pierścińska Wydział Monitorowania Departament Zarządzania EFS Ministerstwo Rozwoju Regionalnego


- 3 - 3

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE........................................................................................................................ 4

SYTUACJA DEMOGRAFICZNA ..................................................................................................... 5

RYNEK PRACY.............................................................................................................................. 7

POZIOM DOCHODÓW I INTEGRACJA SPOŁECZNA ................................................................... 12

EDUKACJA I WYKSZTAŁCENIE ................................................................................................... 15

REALIZACJA CELÓW STRATEGICZNYCH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI ......... 18

OCENA POSTĘPU RZECZOWEGO REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI W KONTEKŚCIE SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ .............................................................. 19

SPIS ILUSTRACJI ........................................................................................................................ 22

WPROWADZENIE

Głównym celem niniejszego opracowania jest poddanie analizie sytuacji społeczno-gospodarczej w województwie dolnośląskim w obszarach oddziaływania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) 2007-2013. Celem opracowania jest jednocześnie wskazanie istotnych problemów, które pojawiają się na regionalnym rynku pracy oraz w obszarze edukacji i integracji społecznej. Analiza może być tym samym wykorzystywana przez regionalnych decydentów, tj. władze regionalne i lokalne do celów planowania aktywnej polityki rynku pracy oraz stanowi zachętę do podejmowania pogłębionych analiz na poziomie lokalnym. Zawarte w dokumencie informacje na temat realizacji wskaźników PO KL mogą stanowić punkt odniesienia przy programowaniu wsparcia dla uczestników projektów dofinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.


- 5 - 5

SYTUACJA DEMOGRAFICZNA

W 2009 r. województwo dolnośląskim zamieszkiwało blisko 2,9 mln osób, co stanowi 7,5% ogółu ludności Polski. Tym samym województwo znajdowało się na piątym miejscu w kraju pod względem liczby ludności. Kobiety stanowiły 52% ogólnej liczby ludności województwa. Pod względem zajmowanego obszaru województwo dolnośląskie zajmuje 6,4% powierzchni Polski natomiast gęstość zaludnienia (ludność na 1 km²) wyniosła 144 osoby, co sytuuje województwo powyżej średniej dla kraju (122 osoby).

Mieszkańcy miast stanowili 70% ogółu ludności (Polska – 61%), co świadczy o bardzo wysokim poziomie zurbanizowania regionu. Powiatami najbardziej zurbanizowanymi (poza miastami: Wrocławiem, Legnicą i Jelenią Górą) są powiat wałbrzyski, dzierżoniowski oraz głogowski. Najsłabiej zurbanizowany jest powiat wrocławski i średzki.

Należy podkreślić, ze liczba ludności w regionie sukcesywnie maleje – od 2004 r. zmniejszyła się o blisko 16,5 tys. osób. Spowodowane jest to utrzymującym się ujemnym przyrostem naturalnym oraz niekorzystnym bilansem migracji wewnętrznych i zagranicznych ludności na pobyt stały.

Rys. 1 Liczba mieszkańców oraz poziom urbanizacji powiatów woj. dolnośląskiego w 2009 r. (tys.)

0 100 000 200 000 300 000 400 000 500 000 600 000

Powiat bolesławiecki

Powiat jaworski

Powiat jeleniogórski

Powiat kamiennogórski

Powiat lubański

Powiat lwówecki

Powiat zgorzelecki

Powiat złotoryjski

Powiat m.Jelenia Góra

Powiat głogowski

Powiat górowski

Powiat legnicki

Powiat lubiński

Powiat polkowicki

Powiat m.Legnica

Powiat dzierżoniowski

Powiat kłodzki

Powiat świdnicki

Powiat wałbrzyski

Powiat ząbkowicki

Powiat milicki

Powiat oleśnicki

Powiat oławski

Powiat strzeliński

Powiat średzki

Powiat trzebnicki

Powiat wołowski

Powiat wrocławski

Powiat m.Wrocław

Ludność w miastach Ludność na wsi

Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDR GUS

W podziale na strukturę wiekową w porównaniu ze średnią dla kraju uwagę zwraca zdecydowana przewaga osób starszych (po 50 r. ż.) oraz mniejszy niż w Polsce udział osób


- 6 - 6

młodych (do 20 lat) w ogóle mieszkańców. Wskazuje to na malejący potencjał demograficzny regionu oraz potrzebę adresowania w szczególności wsparcia do osób starszych.

Rys. 2 Struktura wiekowa ludności w 2009 r. (%)

21,8% 20,2%

31,2% 31,5% 27,9% 29,0%

15,8% 16,0%

3,3% 3,4%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

do 20 lat 20-40 lat 40-60 lat 60-80 lat powyżej 80 lat

Polska Dolnośląskie


Potwierdzeniem powyższej sytuacji są dane dotyczące ludności wg ekonomicznych grup wieku. Udział osób w wieku przedprodukcyjnym (poniżej 15 lat) w ogólnej populacji wyniósł 14% (w 2008 r. – 15,3%). Ludność w wieku produkcyjnym (kobiety w wieku 15-59 lat oraz mężczyźni w wieku 15-64 lata) stanowiła 69,3% ogółu mieszkańców (identycznie jak w 2008 r.), natomiast ludność w wieku poprodukcyjnym - 16,7% (w 2008 r. – 15,4%). Należy podkreślić dostrzegalny na poziomie regionu spadek ludności w wieku przedprodukcyjnym oraz stopniowy wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców, co świadczy o nasilającym się procesie starzenia się społeczeństwa. Należy jednak zaznaczyć (co widać na poniższym wykresie), iż jest to trend ogólnokrajowy.

Rys. 3 Ludność wg ekonomicznych grup wieku w 2004 r. oraz w 2009 r. (%)

15,3 16,7

69,3 68,0

15,4 15,314,0 15,2

69,3 68,3

16,7 16,5

0

10

20

30

40

50

60

70

Dolnośląskie Polska Dolnośląskie Polska Dolnośląskie Polska

ludność w wieku

przedprodukcyjnym

ludność w wieku

produkcyjnym

ludność w wieku

poprodukcyjnym

2004 2009


Wskaźnik obciążenia demograficznego w województwie dolnośląskim, określający liczbę osób w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym przypadającą na 100 osób w wieku produkcyjnym, wyniósł w 2009 r. 52 (identycznie jak w 2008 r.), natomiast w Polsce dany


- 7 - 7

wskaźnik ukształtował się na poziomie 55. Na poziomie powiatów najwyższy poziom wskaźnik osiągnął w powiecie górowskim (56,6), milickim (55,6) i kamiennogórskim (55,2) z kolei najniższy poziom odnotowano w powiecie głogowskim (47,8), złotoryjskim (48,9) oraz lubińskim (49,6).

RYNEK PRACY

W 2009 r. liczba aktywnej ekonomicznie ludności Dolnego Śląska wyniosła 1 272 tys. osób (697 tys. mężczyzn i 575 tys. kobiet), tj. 7,4% wszystkich pracujących w Polsce. Tym samym stopa aktywności zawodowej wyniosła 53,9%. Pomimo niewielkiego wzrostu w porównaniu z 2008 r. (52,9%), wielkość danego wskaźnika nadal sytuuje region poniżej średniej dla Polski (54,9%). Należy również zauważyć utrzymujące się dysproporcje pomiędzy płciami: wskaźnik aktywności zawodowej mężczyzn wyniósł w 2009 r. 63,2%, a kobiet – 45,8%.

Rys. 4 Wskaźnik aktywności zawodowej wg województw w 2009 r. (%)

52,2

52,4

52,4

52,

5

53,

6

53,

6

53,9 54

,3 54,8

54,8

54,

9 55,7

55,9

56,

0 56,

6

58,

8

48

50

52

54

56

58

60

ZACH

OD

NIO

POM

ORSK

IE

POM

ORSK

IE

WARM

IŃSK

O-

MAZU

RSK

IE

ŚLĄSK

IE

LUBU

SKIE

OPO

LSKIE

DO

LNO

ŚLĄSK

IE

MAŁO

POLS

KIE

POD

LASK

IE

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IE

ŁÓD

ZKIE

LUBEL

SKIE

ŚW

IĘTO

KRZY

SKIE

WIE

LKO

PO

LSKIE

POD

KARPA

CKIE

MAZO

WIE

CKIE

Polska


W porównaniu z 2008 r. w województwie dolnośląskim zwiększyła się liczba osób aktywnych zawodowo (o ok. 8 tys. osób), należy jednak zauważyć, iż jest to głównie zasługą zauważalnego wzrostu aktywności zawodowej kobiet (wzrost o 14 tys. kobiet), podczas gdy liczba mężczyzn aktywnych zawodowo zmniejszyła się o 5 tys. Wśród osób aktywnych zawodowo 1 144 tys. tj. 90% stanowiły osoby pracujące, natomiast 128 tys. stanowili aktywni zawodowo bezrobotni. Liczba osób biernych zawodowo w 2009 r. wyniosła 1 086 tys. (w tym 406 tys. mężczyzn i 680 tys. kobiet), co oznacza iż porównaniu z 2008 r. nastąpił spadek ogólnej liczby osób biernych zawodowo o ok. 39 tys. osób. Do przyczyn pozostawania biernym na rynku pracy należy zaliczyć w szczególności: otrzymywanie emerytury (45% biernych zawodowo), kontynuowanie nauki (20%), niepełnosprawność lub choroba (16%) a także obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu (12%).


- 8 - 8

Rys. 5 Liczba osób aktywnych i biernych zawodowo w województwie dolnośląskim w l. 2004-2009 (tys.)

1 264

1 301 1305

1 264 1 272

1 0991 087

1 1241146

1 125

1 086

1 327

1 000

1 050

1 100

1 150

1 200

1 250

1 300

1 350

2004 2005 2006 2007 2008 2009

aktywni zawodowo bierni zawodowo


Poza relatywnie niższymi niż w kraju wskaźnikami aktywności zawodowej, w regionie odnotowano również niższy poziom zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym (15-59 lat kobiety, 15-64 lata mężczyźni). W województwie dolnośląskim w 2009 r. osoby zatrudnione stanowiły 57,9% ludności, podczas gdy przeciętnie w Polsce wskaźnik ten wyniósł 59,3%. Dana wartość uplasowała region na szóstym miejscu od końca w skali kraju (po województwie zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim i śląskim). Ponadto, różnica między stopą zatrudnienia kobiet i mężczyzn wyniosła 13,1 p. p.

Analizując poziom wskaźnika zatrudnienia wg grup wieku w grupach wiekowych: 15-24 lata, 25-54 lata i 55-54 lata, należy zauważyć, iż poziom zatrudnienia osób młodych 15-24 lata (28,6%) wzrósł w porównaniu z 2008 r. o blisko 2 p. p., dzięki czemu wartość wskaźnika jest wyższa niż średnia dla Polski w danej grupie wiekowej (26,8%). Niższy poziom zatrudnienia niż średnia dla kraju odnotowano natomiast w grupie 25-54 lata: odpowiednio 75% dla regionu i 77,6% dla Polski. Pomimo niewielkiego wzrostu w porównaniu z 2008 r. dany poziom wskaźnika uplasował województwo dolnośląskie na piątym miejscu od końca wśród wszystkich województw. Dolny Śląsk charakteryzuje się ponadto wyższym niż przeciętny poziom zatrudnienia osób starszych w wieku 55-64 lata, który w 2009 r. wyniósł 34% tj. o 1,7 p. p. powyżej średniej dla kraju (32,3%).

Rys. 6 Wskaźnik zatrudnienia wg grup wieku (%)

27,0

27,4

74,6

77,5

31,3

31,6

28,6

26,8

75,0

77,6

34,0

32,3

20 30 40 50 60 70 80

Dolny Śląsk

Polska

Dolny Śląsk

Polska

Dolny Śląsk

Polska

wsk

aźnik

zatrud

nienia

15-2

4

wsk

aźnik

zatrud

nienia

25-5

4

wsk

ażnik

zatrud

nienia

55-6

4

2008 2009



- 9 - 9

Jeśli chodzi o poziom zatrudnienia osób niepełnosprawnych w 2009 r. zanotowano spadek wskaźnika (z 21,3% do 19,8%), co spowodowało, iż region znajduje się obecnie poniżej średniej jeśli chodzi o zatrudnianie osób niepełnosprawnych (średnia dla kraju wyniosła 20%). Należy zauważyć, iż województwo dolnośląskie wraz z województwem zachodniopomorskim odnotowało największy spadek zatrudnienia osób niepełnosprawnych wśród wszystkich województw (o 1,5 p. p.).

Jeśli chodzi o liczbę osób pracujących w poszczególnych powiatach województwa dolnośląskiego w porównaniu do liczy osób w wieku produkcyjnym, najwyższą wartość dany wskaźnik osiągnął w powiecie polkowickim (70,1%), Wrocławiu (54,1%) oraz powiecie wrocławskim i Legnicy (po 46,9%). Najmniej mieszkańców Dolnego Śląska zatrudnionych było w powiecie jeleniogórskim (23,5%), dzierżoniowskim (25,3%) i złotoryjskim (25,5%).

Województwo dolnośląskie na tle kraju charakteryzuje się dość wysokim poziomem przedsiębiorczości. Wg danych za 2009 r. w regionie zarejestrowanych było blisko 29,5 tys. jednostek gospodarczych. W porównaniu z 2008 r. liczba przedsiębiorstw wzrosła, dzięki czemu region sytuuje się obecnie na piątym miejscu w kraju (po województwie mazowieckim, śląskim, wielkopolskim i małopolskim) pod względem liczy zarejestrowanych przedsiębiorstw. Ponadto, na Dolnym Śląsku na 10 tys. ludności w rejestrze REGON zarejestrowanych było 1101 podmiotów (981 średnia dla kraju), tj. 8% wszystkich podmiotów w kraju. Natomiast jeśli chodzi o liczbę nowozarejestrowanych podmiotów, region z wartością wskaźnika na poziomie 102 podmiotów uplasował się na czwartym miejscu w rankingu województw oraz powyżej średniej wartości dla kraju (92). Niemniej uwagi wymaga fakt, iż liczba jednostek wykreślonych na koniec 2009 r. z rejestru REGON na 10 tys. mieszkańców była również wysoka i wyniosła 101 podmiotów (średnia dla kraju 94), co może wiązać się z ogólnym pogorszeniem sytuacji gospodarczej.

Rys. 7 Struktura podmiotów gospodarki narodowej wg liczby pracujących i sektorów własności w 2009 r. (%)

Źródło: Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w województwie dolnośląskim w 2009 r. -

Urząd Statystyczny we Wrocławiu

Stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie dolnośląskim wyniosła w 2009 r. 12,5% i była zbliżona do średniej na poziomie kraju (11,9%). W stosunku do danych za 2008 r. stopa bezrobocia wzrosła o 2,5 p. p. Należy jednak zauważyć, iż wzrost stopy bezrobocia rejestrowanego był obserwowany we wszystkich regionach w kraju, co jest m.in. efektem negatywnych skutków spowolnienia gospodarczego.


- 10 - 10

Rys. 8 Stopa bezrobocia rejestrowanego wg województw w 2009 r. (%)

9,0 9,1 9,2 9,7

11,6 12,0 12,5 12,6 12,6 12,8

14,715,5 15,8 15,9

16,5

20,2

0

5

10

15

20

25

MAZO

WIE

CKIE

WIE

LKO

POLS

KIE

ŚLĄSK

IE

MAŁO

POLS

KIE

ŁÓD

ZKIE

POM

ORSK

IE

DO

LNO

ŚLĄSK

IE

POD

LASK

IE

OPO

LSKIE

LUBEL

SKIE

ŚWIĘ

TOKRZY

SKIE

POD

KARPA

CKIE

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IE

LUBU

SKIE

ZACH

OD

NIO

POM

ORSK

IE

WARM

IŃSK

O-

MAZU

RSKIE

Polska


Jednocześnie zaobserwowano dość duże zróżnicowanie w stopie bezrobocia w poszczególnych powiatach. Najwyższe bezrobocie wystąpiło w powiecie złotoryjskim (26,1%), lubańskim (24,4%) i górowskim (24%). Z kolei najniższe bezrobocie odnotowano w Wrocławiu (5%) i powiecie wrocławskim (5,5%). Dystans między powiatem złotoryjskim plasującym się na ostatnim miejscu, a Wrocławiem, mającym najniższy poziom bezrobocia wyniósł 21,1 pkt. proc.

Warto ponadto zwrócić uwagę, iż w porównaniu z 2008 r. stopa bezrobocia wzrosła we wszystkich powiatach, w największym stopniu w powiatach: kamieniogórskim (o 5,8 p. p.) oraz jeleniogórskim i górowskim (po 5,2 p. p.), w najmniejszym stopniu natomiast w powiatach: polkowickim (o 1,2 p. p.) i kłodzkim (o 1,4 p. p.).

Rys. 9 Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiatach woj. dolnośląskiego w 2009 r.(%)

bolesławiecki

dzierŜoniowski

głogowskigórowski

jaworski

jeleniogórski

kamiennogórski

kłodzki

legnicki

lubański

lubiński

milicki

oleśnicki

oławski

polkowicki

strzeliński

średzki

świdnicki

trzebnickiwołowski

wrocławski

ząbkowicki

zgorzelecki

złotoryjskiWrocław

22,4 do 26,117,1 do 22,411,3 do 17,15 do 11,3



- 11 - 11

Wg danych za 2009 r. w urzędach pracy w województwie dolnośląskim zarejestrowanych było ponad 146 tys. bezrobotnych, tj. 7,7% ogólnej liczby bezrobotnych w kraju. Dolny Śląsk uplasował się tym samym na trzecim miejscu w kraju (po województwie mazowieckim i śląskim) pod względem liczby bezrobotnych. Należy ponadto zauważyć, iż w porównaniu z 2008 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych wzrosła o ponad 32 tys. osób tj. o ponad 28%. Udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych zarejestrowanych wyniósł 50,8% i był nieco niższy do średniej dla kraju (51,1%). Bezrobotni byli w większości mieszkańcami miast, natomiast 35% ogółu bezrobotnych stanowili mieszkańcy obszarów wiejskich.

Większość bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy stanowiły osoby, które wcześniej pracowały zawodowo – 123 tys. osób tj. 84% ogółu zarejestrowanych. Liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła ponad 22 tys. osób i była o blisko 5% większa niż przed rokiem. Z ewidencji wyłączono natomiast ponad 16 tys. bezrobotnych tj. o 14% więcej niż w 2008 r., w tym z powodu podjęcia pracy - 6,6 tys. osób oraz z powodu braku potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy – 6,2 tys. osób. Stopa odpływu bezrobotnych z urzędów pracy wyniosła blisko 12%.

Analizując strukturę bezrobocia wg grup wieku, okazuje się, ze najwięcej bezrobotnych w 2009 r. stanowiły osoby w wieku 25-34 lata (28%) oraz 45-54 lata (24%). Natomiast jeśli weźmiemy pod uwagę poziom wykształcenia w województwie dolnośląskim podobnie jak w kraju najwyższy udział wśród bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (32%) oraz z zasadniczym zawodowym (29%). Z kolei najmniej liczne grupy stanowiły osoby z wykształceniem wyższym (8%) oraz średnim ogólnokształcącym (9%).

Jeśli chodzi o długość pozostawania bez pracy, wg danych za 2009 r. na Dolnym Śląsku przeważały osoby pozostające bezrobotnymi przez okres do 3 miesięcy (37,5%). Należy przy tym zauważyć, iż liczba osób krótkotrwale bezrobotnych była wyższa niż przeciętnie na poziomie kraju (34,3%). Z drugiej strony warto podkreślić, iż udział osób długotrwale bezrobotnych, zarówno odsetek osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, jak i powyżej 24 miesięcy był w regionie niższy niż wyniosła średnia dla kraju.

Rys. 10 Bezrobotni zarejestrowani wg czasu pozostawania bez pracy w 2009 r. (%.)

34,3%

37,5%

19,8%19,6%

20,1%

19,8%12,9%

12,2% 13,0%10,8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

3 miesiące i

mniej

3 - 6 miesięcy 6 - 12

miesięcy

12 - 24

miesięcy

powyżej 24

miesięcy

Polska Dolny Śląsk


Biorąc po uwagę wybrane kategorie bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy uwagę zwraca fakt, iż poziom wszystkich analizowanych w województwie dolnośląskim


- 12 - 12

wskaźników wzrósł w porównaniu do 2008 r. Największy wzrost poziomu bezrobocia zanotowano zwłaszcza w przypadku osób młodych do 25 roku życia (wzrost o 39%) oraz osób starszych powyżej 50 roku życia (33%), natomiast pod względem ilościowym najwięcej bezrobotnych przybyło wśród kobiet (10 941) oraz osób mieszkających na wsi (10 890).

Rys. 11 Wybrane kategorie bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy w 2009 r. (tys.)

19 363

40 577

63 378

19 762

13 038

19 363

38 136

33 312

22 938

51 467

27 394

17 349

22 938

46 689

33 675

74 319

0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000 80 000

dotychczas niepracujący

mieszkajacy na wsi

kobiety

do 25 roku życia

powyżej 50 roku życia

bez kwalifikacji zawodowych

bez wykształcenia średniego

bezrobotni długotrwale

2008 2009


POZIOM DOCHODÓW I INTEGRACJA SPOŁECZNA

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w województwie dolnośląskim w 2009 r. wyniosło 3 295,40 zł (99,4% średniej krajowej), dzięki czemu region uplasował się na czwartym miejscu w skali kraju pod względem wysokości wynagrodzeń (po województwie mazowieckim, śląskim i pomorskim). W porównaniu z 2008 r., przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 160 zł (w Polsce o 157 zł). Należy również zaznaczyć, iż wzrost przeciętnych płac wystąpił zarówno w sektorze publicznym (5,6%), jak i prywatnym (4,9%), przy czym większą dynamiką charakteryzował się wzrost zarobków w sektorze publicznym.

Rys. 12 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wg województw w 2009 r. (zł)

2 7

40,9

2 802,8

2 8

11,0

2 8

68,1

2 8

84,

6

2 8

84,

7

2 8

91,3

2 9

76,

3

2 9

87,9

3 0

21,5

3 0

57,7

3 2

95,4

3 3

20,1

3 4

05,2 4 1

79,6

2 7

52,4

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

4 500

POD

KARPACK

IE

WARM

IŃSK

O-M

AZU

RSK

IE

LUBU

SKIE

KUJA

WSKO-P

OM

ORSKIE

ŚWIĘ

TOKRZY

SKIE

ŁÓD

ZKIE

POD

LASK

IE

LUBEL

SKIE

WIE

LKO

POLS

KIE

OPO

LSKIE

ZACH

OD

NIO

POM

ORSKIE

MAŁO

POLS

KIE

DOLN

OŚL

ĄSK

IE

PO

MORSKIE

ŚLĄSK

IE

MAZO

WIE

CKIE

Polska


Wzrost wynagrodzenia zarejestrowano w większości sekcji sektora przedsiębiorstw. Najbardziej wzrosły wynagrodzenia w sektorze : zakwaterowanie i gastronomia (o 12,9%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 11,7%), administrowanie i działalność wspierająca (o 8,2%), obsługa rynku nieruchomości (o 7,5%), oraz wytwarzanie


- 13 - 13

i zaopatrywanie w energie elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 6,8%). Spadek płac nastąpił w sekcji transport i gospodarka magazynowa (o 0,5%) oraz w sekcji pozostała działalność usługowa (o 1,5%).

Porównując dane na poziomie powiatów, najniższe przeciętne wynagrodzenie brutto zanotowano w powiecie górowskim i lubańskim (po 2 424,00 zł) oraz powiecie milickim (2 467,60 zł) natomiast przeciętne wynagrodzenie było najwyższe we Wrocławiu (2 556,10 zł) i powiecie zgorzeleckim (3 765,10 zł). Niekwestionowanym liderem w wysokości wynagrodzenia był jednak powiat lubiński (5 615,55 zł). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w poszczególnych powiatach województwa dolnośląskiego w 2009 r. przedstawiono poniżej.

Rys. 13 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w powiatach woj. dolnośląskiego w 2009 r. (zł)

bolesławiecki

dzierŜoniowski

głogowskigórowski

jaworski

jeleniogórski

kamiennogórski

kłodzki

legnicki

lubański

lubiński

lwówecki

milicki

oleśnicki

oławski

polkowicki

strzeliński

średzki

świdnicki

trzebnicki

wałbrzyski

wołowski

wrocławski

ząbkowicki

zgorzelecki

złotoryjski

Jelenia Góra

Legnica

Wrocław

2 940 do 5 6202 880 do 2 9402 610 do 2 8802 460 do 2 610


Analizując sytuację gospodarstw domowych w regionie należy zwrócić również uwagę na przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę jak również przeciętne miesięczne wydatki na 1 osobę. Począwszy od 2004 r. poziom przeciętnego dochodu wzrósł o blisko 50%, dzięki czemu w 2008 r. (brak danych za 2009 r.) województwo dolnośląskie uplasowało się na drugim miejscu (po województwie mazowieckim) wśród wszystkich województw pod względem wysokości rozporządzalnego dochodu.


- 14 - 14

Rys. 14 Przeciętne miesięczne dochody i wydatki na 1 osobę wg województw w 2008 r. (zł)

791,2

7

878,

18

949,

94

935

,48

979

,06

880,6

2 1 01

8,5

1

1 0

48,9

1

1 041

,08

1 0

00,7

4

1 0

45,5

2

1 10

2,1

9

1 01

3,36

1 05

8,86

1 1

18,

57

1 08

0,08 1

336

,46

742,

66

746,5

4

798

,05

802,

83

809,

32

810,

70

839

,56

873

,54

888

,58

889

,44

904,

27

916

,80

922,

37

934

,38

957

,67

1 01

6,2

3

1 1

47,

27

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

PO

DK

AR

PA

CK

IE

ŚW

IĘTO

KR

ZYS

KIE

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSK

IE

PO

DLA

SK

IE

WA

RM

IŃSK

O-

MA

ZU

RSK

IE

LUB

ELSK

IE

WIE

LKO

POLS

KIE

ZA

CH

OD

NIO

PO

MO

RSK

IE

ŚLĄ

SK

IE

MA

ŁOPO

LSK

IE

PO

LSK

A

PO

MO

RSK

IE

ŁÓD

ZK

IE

LUB

USK

IE

DO

LNO

ŚLĄ

SK

IE

OPO

LSK

IE

MA

ZOW

IECK

IE

Przeciętny miesięczny dochód na 1 osobę Przeciętne miesięczne wydatki na 1 osobę


Biorąc po uwagę wskaźnik zagrożenia ubóstwem wg granic ubóstwa (w odniesieniu do 3 granic ubóstwa: minimum egzystencji, relatywna i ustawowa granica ubóstwa) należy zauważyć, iż sytuacja województwa dolnośląskiego w porównaniu do wartości średnich dla kraju jest korzystna, co więcej w przypadku 2 wskaźników (relatywna granica ubóstwa – 17%, ustawowa granica ubóstwa – 8,2%) region osiąga wartości niższe niż średnia dla kraju (odpowiednio: 17,3% i 8,3%). Należy jednak zauważyć , iż w porównaniu z 2008 r. odsetek osób żyjących poniżej minimum egzystencji nieznacznie wzrósł (o 0,4%).

Rys. 15 Wskaźnik zagrożenia ubóstwem wg województw w 2009 r. (%)

Dolnośląskie

Kujawsko-Pomorskie

Lubelskie

Lubuskie

Łódzkie

Małopolskie

Mazowieckie

Opolskie

Podkarpackie

Podlaskie

Pomorskie

Śląskie

Świętokrzyskie

Warmińsko-Mazurskie

Wielkopolskie

Zachodniopomorskie

17%

18.4%

26%

13.8%

13.4%

17.5%

12.4%

11.9%

21.4%

23.3%

17.6%

14.2%

25.7%

20.5%

19.1%

15.6%

18

poniŜej minimum egzystencji (%)poniŜej ustaw ow ej granicy ubóstw a (%)

Odsetek osób w gospod. domow ych poniŜej relatyw nej granicy ubóstw a (%)

23,1 do 27,1 (9)18,4 do 23,1 (12)17 do 18,4 (11)15,9 do 17 (0)11,1 do 15,9 (18)


Przeciętne miesięczne świadczenie emerytalno-rentowe z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych wyniosło w 2009 r. 1 514,56 zł i było nieznacznie niższe niż średnia


- 15 - 15

dla kraju (1 542,63 zł). Tym niemniej poziom świadczenia emerytalno-rentowego uplasował region na trzecim miejscu w kraju pod względem wysokości świadczenia (po województwie śląskim i mazowieckim). Jednocześnie należy zwrócić uwagę na bardzo wysoki poziom renty z tytułu niezdolności do pracy - 1 304,13 zł, jeden z najwyższych w kraju (po województwie śląskim – 1 566,71 zł).

Rys. 16 Przeciętne miesięczne świadczenie emerytalno-rentowe w 2009 r.(zł)

0 zł 400 zł 800 zł 1 200 zł 1 600 zł 2 000 zł

świadczenie emerytalno-

rentowe

emerytura

renta z tytułu niezdolności do

pracy

renta rodzinna

świadczenie emerytalno-

rentowe rolników

Polska Dolnośląskie


Liczba osób korzystających ze świadczeń społecznych w województwie dolnośląskim wyniosła w 2009 r. 49 osób na 1 tys. ludności (przy średniej dla Polski – 56 osób). Warto ponadto zauważyć, iż począwszy od 2004 r. liczba osób korzystających ze świadczeń społecznych zmalała o ponad 20%. Jeśli chodzi o powody przyznania pomocy, najwięcej rodzin otrzymało pomoc z powodu ubóstwa (47 791), bezrobocia (46 416), niepełnosprawności (28 213) oraz długotrwałej lub ciężkiej choroby (27 165). Łącznie w 2009 r. w województwie dolnośląskim świadczenia społeczne przyznano dla blisko 140 tys. osób1.

EDUKACJA I WYKSZTAŁCENIE

Na terenie województwa dolnośląskiego do 518 przedszkoli uczęszczało w 2009 r. ponad 56 tys. dzieci, w tym ponad 54 tys. dzieci w wieku 3-6 lat. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli zwiększyła się począwszy od 2008 r. o ponad 3,5 tys. Wskaźnik upowszechnienia edukacji przedszkolnej w grupie dzieci 3-6 lat w 2009 r. (54%) znajdował się powyżej średniej dla kraju (52,7%) i na szóstym miejscu wśród wszystkich województw. W porównaniu z 2008 r. wskaźnik edukacji przedszkolnej wzrósł o blisko 5 p. p.

1 Dane wg. formularzy MIPS-03_2009


- 16 - 16

Rys. 17 Upowszechnienie edukacji przedszkolnej wg województw w 2009 r. (%)

40,6%42,6%42,7%43,6%43,9%44,7%46,9%48,1%52,1%53,9%54,0%54,9%55,8%

59,2%67,4%

72,5%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ŚW

IĘTO

KRZYS

KIE

PO

DKARPACKIE

WARM

IŃSKO

-

MAZU

RSKIE

LUBELS

KIE

KU

JAW

SKO

-PO

MO

RSKIE

PO

MO

RSKIE

PO

DLA

SKIE

ZACH

OD

NIO

PO

MO

RSKIE

MAŁO

PO

LSKIE

ŁÓD

ZKIE

DO

LNO

ŚLĄ

SKIE

MAZO

WIE

CKIE

LUBU

SKIE

WIE

LKO

PO

LSKIE

ŚLĄ

SKIE

OPO

LSKIE

Polska


Upowszechnienie edukacji na etapie przedszkolnym było zróżnicowane na poziomie poszczególnych powiatów. Najwyższy odsetek dzieci w wieku 3-6 lat uczęszczających do przedszkoli w stosunku do wszystkich dzieci w danym wieku zaobserwowano w Jeleniej Górze (76,2%), powiecie lubińskim (70,5%) oraz Wrocławiu (69,5%), najniższy w powiecie złotoryjskim (27,9%), legnickim (30,4%) oraz trzebnickim (31,9%).

Analizując poziom wykształcenia mieszkańców regionu należy zauważyć, iż najwięcej osób miało wykształcenie zasadnicze zawodowe (29%), policealne oraz średnie zawodowe (26%). Wykształcenie wyższe miało natomiast 17% mieszkańców tj. mniej niż średnia dla kraju (18,1%). Biorąc jednak pod uwagę lata 2006-2009 można stwierdzić, iż w regionie zachodzą pozytywne zmiany. Jedną z nich jest z pewnością stały wzrost odsetka osób z wykształceniem wyższym (z 15,2% do 17,1%) jak również zmniejszający się udział osób, które edukację zakończyły zaledwie na poziomie gimnazjalnym i niższym (z 18,5% do 16,7%).

Rys. 18 Udział ludności w wieku 15-64 lata wg poziomu wykształcenia w ogólnej liczbie ludności w tym wieku w 2009 r.(%)

18,7 16,7

27,6 29,0

11,1 11,3

24,5 25,9

18,1 17,1

0%

20%

40%

60%

80%

100%


wyższe

policealne oraz średnie zawodowe

średnie ogólnokształcące

zasadnicze zawodowe

gimnazjalne, podstawowe i niższe



- 17 - 17

Ważna rolę w podnoszeniu kwalifikacji mieszkańców regionu odgrywa również edukacja osób dorosłych, mierzona wskaźnikiem kształcenia ustawicznego tj. udziałem osób w wieku 25-64 lata uczących się i dokształcających w ogólnej liczbie ludności w tym wieku. Poziom wskaźnika w 2009 r. nieznacznie wzrósł w porównaniu z 2008 r. i osiągnął wartość 5,1% (przy 4,7% na poziomie kraju). Oznacza to, że pod względem poziomu kształcenia ustawicznego Dolny Śląsk znajduje się na piątym miejscu wśród wszystkich województw (po mazowieckim, pomorskim, zachodniopomorskim i lubelskim).

Znaczącą rolę w podnoszeniu poziomu wykształcenia i rozwoju regionu odgrywa szkolnictwo wyższe. Na terenie województwa w 2009 r. znajdowało się 38 szkół wyższych, w których kształciło się ponad 172 tys. studentów (ponad 9% wszystkich studentów w Polsce). W porównaniu z 2008 r. ogólna liczba studentów spadła o ok. 0,5 tys. osób, jest to jednak trend ogólnopolski związany z niżem demograficznym. Najwięcej osób studiowało kierunki związane z ekonomią i administracją (19% studentów) oraz kierunki inżynieryjno-techniczne (13% studentów). W 2009 r. na 10 tys. mieszkańców województwa przypadało 600 studentów szkół wyższych, co sytuuje województwo dolnośląskie znacznie powyżej średniej dla kraju (493 studentów) oraz na jednym z najwyższych miejsc w skali kraju (po województwie małopolskim i mazowieckim). W porównaniu z 2008 r. wskaźnik pozostał na zbliżonym poziomie.

Analizując rozwój kwalifikacji kadr, warto przyjrzeć się także kwestii rozwoju sektora badawczo – rozwojowego (B+R) w województwie dolnośląskim. Na Dolnym Śląsku działalność badawczo-rozwojową prowadziło 99 podmiotów (w tym 68 jednostek związanych było bezpośrednio z sektorem przedsiębiorstw), co sytuuje region w czołówce województw. Nakłady na działalność badawczo-rozwojową wyniosły w 2008 r. (brak danych za 2009 r.) ponad 457 mln zł, tj. o blisko 64 mln zł więcej w porównaniu z 2008 r.

Rys. 19 Nakłady na działalność badawczo-rozwojową w l. 2004-2008 (mln zł)

289,8

346,5

298,2

393,5

457,4

200

250

300

350

400

450

500

2004 2005 2006 2007 2008


W sektorze B+R zatrudnionych było blisko 6 tys. osób, z czego 78% stanowią pracownicy zatrudnieni w sektorze szkolnictwa wyższego. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców aktywnych zawodowo zatrudnienie w działalności B+R w województwie dolnośląskim wyniosło 4,7 osoby i było wyższe niż średnie w kraju, gdzie wskaźnik ten wynosił 4,3 osoby.


- 18 - 18

REALIZACJA CELÓW STRATEGICZNYCH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI

Na wykresie poniżej przedstawiono poziom realizacji wybranych wskaźników monitorowania celów strategicznych PO KL w 2009 r. w województwie dolnośląskim w stosunku do wartości na poziomie kraju2.

Rys. 20 Realizacja wskaźników monitorowania celów strategicznych w województwie dolnośląskim w 2009 r.

108,5%

101,8%

99,0%

106,9%

105,3%

97,5%

97,7%

97,6%

106,7%

102,5%

50,0%

100,0%

150,0%

wskaźnik zatrudnienia 15-24 ogółem

wskażnik zatrudnienia 15-64 ogółem

wskażnik zatrudnienia 15-64 męzczyżni

wskażnik zatrudnienia 15-64 kobiety

wskażnik zatrudnienia 55-64 ogółem

stopa bezrobocia długookresowego

wskażnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych

wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym

wskaźnik kształcenia ustawicznego ogółem

wskaźnik upowszechnienia edukacji

przedszkolnej 3-6 lat



Jak pokazuje wykres w przypadku większości wskaźników kontekstowych Programu, województwo osiąga poziom zbliżony do średniej dla kraju.

Na niższym poziomie ukształtowały się wskaźniki dotyczące zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn. Nieznacznie poniżej wartości dla kraju znalazł się także wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych (99% wartości dla Polski) oraz wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym (101,8% odwrotności wskaźnika dla Polski).

Należy jednak zaznaczyć, iż w przypadku pozostałych wskaźników ich wartości w województwie dolnośląskim przewyższają średnią dla kraju. Należy w szczególności podkreślić wysoki poziom wskaźnika kształcenia ustawicznego ogółem, który w 2009 r. wyniósł 5,1% (średnia na poziomie Polski – 4,7%) oraz niższy od średniej krajowej poziom stopy bezrobocia długookresowego (2,9%). Powyżej poziomu wartości dla kraju ukształtował się także wskaźnik upowszechnienia edukacji przedszkolnej, gdzie odsetek dzieci w wieku 3-6 lat uczestniczących w edukacji przedszkolnej był jednym z wyższych wśród województw i wyniósł 102,5% wartości dla Polski. Ponadto, pozytywnie na tle kraju województwo wyróżnia się poziomem wskaźnika zatrudnienia osób młodych 15-24 lata (106,7% wartości dla Polski) oraz zatrudnienia osób starszych 55-64 lata (105,3% wartości dla Polski).

2 W odniesieniu do wskaźników: stopa bezrobocia długookresowego oraz wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym, przedstawione na wykresie wartości stanowią odwrotność relacji wartości wskaźnika w województwie do wartości w kraju.


- 19 - 19

OCENA POSTĘPU RZECZOWEGO REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI W KONTEKŚCIE SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ

Wdrażanie PO KL w województwie dolnośląskim należy ocenić pozytywnie. Pod względem kontraktacji i wydatkowania środków województwo plasuje się na średnim poziomie. Niemniej, należy podkreślić wysoki poziom kontraktacji w porównaniu z innymi regionami w szczególności w Priorytecie VII i IX PO KL. Ponadto, osiągnięte wartości większości wskaźników w stosunku do wartości docelowych na rok 2013 wskazują na odpowiedni postęp w realizacji projektów.

Postęp rzeczowy w ramach poszczególnych Priorytetów wdrażanych w województwie dolnośląskim jest zróżnicowany, jednak najkorzystniej przedstawia się sytuacja w obszarze edukacji. Uwagę zwraca przede wszystkim wysoki stopień realizacji części wskaźników w ramach celu szczegółowego 1 Zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu edukacji,

szczególnie pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi tj. liczby ośrodków wychowania

przedszkolnego, które uzyskały wsparcie oraz liczby oddolnych inicjatyw społecznych

podejmowanych w ramach Priorytetu jak również wskaźników w ramach celu szczegółowego 3 dotyczącego podniesienia atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego. Poziom realizacji ww. wskaźników zbliża się już do zakładanego poziomu docelowego.

W toku dalszej realizacji Priorytetu powinno się natomiast w szczególności zwrócić uwagę na objęcie większym wsparciem nauczycieli uczestniczących w doskonaleniu zawodowym w krótkich formach zarówno nauczycieli na obszarach wiejskich, jak i nauczycieli kształcenia zawodowego. W celu zwiększenia wsparcia dla kadr dydaktycznych w regionie, w kolejnych latach wdrażania Programu należy zastosować kryteria wyboru projektów premiujące ww. formy wsparcia jak również wzmocnić działania informacyjno-promocyjne dotyczące tego typu projektów.

Ponadto, należy zauważyć, iż województwo dolnośląskie jest jednym z dwóch województw (obok województwa lubuskiego), które nie osiągnęło postępu w odniesieniu do wskaźnika liczba osób dorosłych w wieku 25-64 lata, które uczestniczyły w formalnym kształceniu

ustawicznym Należy zwrócić uwagę na fakt, iż wskaźnik kształcenia ustawicznego na Dolnym Śląsku na przestrzeni ostatnich lat kształtował się na poziomie znacznie wyższym niż wartość krajowa, a w 2009 r. wartość wskaźnika kształcenia ustawicznego uplasowała region na trzecim miejscu w skali kraju. Instytucja Zarządzająca PO KL rekomenduje znaczne przyspieszenie w procesie kontraktacji środków w ramach Działania 9.3 dotyczącego upowszechnienia formalnego kształcenia ustawicznego w szczególności poprzez zastosowanie odpowiednich kryteriów wyboru w procesie naboru projektów.

Analizując poziom wskaźników w obszarze zatrudnienia uwagę zwraca zwłaszcza wysoki poziom realizacji wskaźników dotyczących wsparcia dla osób długotrwale bezrobotnych oraz osób z terenów wiejskich, który zbliża się lub już przekroczył zakładany poziom docelowy. Znajduje to odzwierciedlenie w sytuacji społeczno-gospodarczej regionu. Analizując zmiany w okresie 2004-2009 odnotowano bowiem ponad dwukrotny spadek poziomu bezrobocia w regionie, w tym zwłaszcza wśród osób długotrwale bezrobotnych. Zaobserwowano natomiast duży wzrost odsetka osób bezrobotnych pozostających bez pracy 3 miesiące i mniej. Mając na uwadze powyższe, w celu znaczącego obniżenia poziomu krótkotrwałego bezrobocia należy skoncentrować się na skutecznych działaniach aktywizacyjnych w ciągu pierwszych 100 dni od zarejestrowania się bezrobotnego w urzędzie pracy.


- 20 - 20

Należy natomiast zwrócić uwagę na niedostateczne obejmowanie uczestników projektów narzędziem w postaci Indywidualnego Planu Działania (zaledwie 5% zrealizowanej wartości docelowej). W celu zwiększenia poziomu wskaźnika Instytucja Zarządzająca PO KL rekomenduje wprowadzenie w ramach projektów systemowych kryterium dostępu premiującego projekty, w ramach których zostaną opracowane Indywidualne Plany Działania dla uczestników.

W obszarze integracji społecznej należy podkreślić wysokie wykonanie wskaźnika monitorującego liczbę instytucji wspierających ekonomię społeczną, które otrzymały

wsparcie, w przypadku którego ponad dwukrotnie przekroczono wartość docelową. Z drugiej strony zanotowano najniższy wśród wszystkich województw stopień realizacji wskaźnika odnoszącego się do liczby osób, które otrzymały wsparcie w ramach instytucji

ekonomii społecznej. W ramach wskaźnika pomoc uzyskało dotąd jedynie 56 osób, dlatego niezbędne jest zintensyfikowanie działań skierowanych do ww. grup docelowych, zwłaszcza do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Na uwagę zasługuje również niski stopień realizacji wartości docelowych wskaźników w ramach celu szczegółowego 1 Poprawa dostępu do rynku pracy osób zagrożonych

wykluczeniem społecznym tj. liczby klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli

udział w projektach dotyczących aktywnej integracji (w tym z terenów wiejskich) oraz liczby

klientów instytucji pomocy społecznej objętych kontraktami socjalnymi w ramach

realizowanych projektów. Pomimo znaczącego przyspieszenia w 2009 r. w realizacji wskaźników utrzymanie dotychczasowego tempa realizacji nie pozwoli na osiągnięcie zakładanych wartości. Instytucja Zarządzająca PO KL rekomenduje więc znaczne przyspieszenie w realizacji projektów systemowych w ramach Priorytetu VII skierowanych do klientów instytucji pomocy społecznej oraz upowszechnienie kontraktów socjalnych jako narzędzi aktywizujących osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.

Najmniej korzystnie przedstawia się sytuacja w obszarze adaptacyjności pracowników i przedsiębiorstw. Należy zauważyć, iż w ramach Priorytetu VIII zanotowano niski postęp w rozliczaniu wydatków, co przełożyło się również na niski postęp rzeczowy. W szczególności trzeba podkreślić niedostateczne objęcie wsparciem przedsiębiorstw w zakresie projektów szkoleniowych (2% wartości docelowej). Instytucja Zarządzająca PO KL rekomenduje zintensyfikowanie działań premiujących daną formę wsparcia, jak również wzmocnienie działań informacyjno-promocyjnych dotyczących tego typu projektów. Niemniej trzeba zauważyć, iż analizując stan realizacji danego wskaźnika w innych województwach, prawdopodobne wydaje się przeszacowanie jego wartości docelowej na poziomie Programu.

Ponadto, w przypadku dwóch wskaźników tj. liczby podmiotów, którym udzielono wsparcia

w zakresie skutecznego przewidywania i zarządzania zmianą oraz liczby pracowników

zagrożonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji w przedsiębiorstwach, którzy

zostali objęci działaniami szybkiego reagowania nie osiągnięto dotąd żadnych wartości. Przyspieszenie w rozliczaniu wniosków o płatność może przyczynić się do zwiększenia wartości wskaźników, niemniej w celu osiągnięcia zakładanych wartości docelowych konieczne jest również znaczne zintensyfikowanie działań w ramach realizowanych projektów m.in. poprzez zastosowanie odpowiednich kryteriów wyboru projektów.

W toku dalszej realizacji Priorytetu VIII należy również zwrócić uwagę na niski poziom realizacji wskaźnika monitorującego liczbę pracujących osób dorosłych, którzy zakończyli

udział w projektach szkoleniowych oraz liczbę pracujących osób dorosłych w wieku powyżej


- 21 - 21

50 roku życia, którzy zakończyli udział w projektach. Pomimo iż w 2009 r. zanotowano pierwszy wzrost poziomu wskaźników, utrzymanie dotychczasowego tempa realizacji nie pozwoli na osiągnięcie zakładanych wartości. Niezbędne jest więc znaczne zintensyfikowanie działań, a w odniesieniu do osób 50+ także zastosowanie odpowiednich kryteriów wyboru projektów w kolejnych latach wdrażania Programu.


- 22 - 22

SPIS ILUSTRACJI

Rys. 1 Liczba mieszkańców oraz poziom urbanizacji powiatów woj. dolnośląskiego w 2009 r. (tys.)............................................................................................................................................ 5

Rys. 2 Struktura wiekowa ludności w 2009 r. (%) ...................................................................... 6

Rys. 3 Ludność wg ekonomicznych grup wieku w 2004 r. oraz w 2009 r. (%) ........................... 6

Rys. 4 Wskaźnik aktywności zawodowej wg województw w 2009 r. (%) .................................. 7

Rys. 5 Liczba osób aktywnych i biernych zawodowo w województwie dolnośląskim w l. 2004-2009 (tys.)................................................................................................................................... 8

Rys. 6 Wskaźnik zatrudnienia wg grup wieku (%) ...................................................................... 8

Rys. 7 Struktura podmiotów gospodarki narodowej wg liczby pracujących i sektorów własności w 2009 r. (%).............................................................................................................. 9

Rys. 8 Stopa bezrobocia rejestrowanego wg województw w 2009 r. (%) ............................... 10

Rys. 9 Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiatach woj. dolnośląskiego w 2009 r.(%) ..... 10

Rys. 10 Bezrobotni zarejestrowani wg czasu pozostawania bez pracy w 2009 r. (%.) ............ 11

Rys. 11 Wybrane kategorie bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy w 2009 r. (tys.).......................................................................................................................................... 12

Rys. 12 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wg województw w 2009 r. (zł).......... 12

Rys. 13 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w powiatach woj. dolnośląskiego w 2009 r. (zł)................................................................................................................................. 13

Rys. 14 Przeciętne miesięczne dochody i wydatki na 1 osobę wg województw w 2008 r. (zł)14

Rys. 15 Wskaźnik zagrożenia ubóstwem wg województw w 2009 r. (%) ................................ 14

Rys. 16 Przeciętne miesięczne świadczenie emerytalno-rentowe w 2009 r.(zł) ..................... 15

Rys. 17 Upowszechnienie edukacji przedszkolnej wg województw w 2009 r. (%).................. 16

Rys. 18 Udział ludności w wieku 15-64 lata wg poziomu wykształcenia w ogólnej liczbie ludności w tym wieku w 2009.................................................................................................. 16

Rys. 19 Nakłady na działalność badawczo-rozwojową w l. 2004-2008 (mln zł)..................... 17

Rys. 20 Realizacja wskaźników monitorowania celów strategicznych w województwie dolnośląskim w 2009 r.............................................................................................................. 18

Analiza woj. dolnoœl¹skiego

Documents

Transcript of Analiza woj. dolnoœl¹skiego