1 2 3 4 - sp.zabrzez.lacko.pl · lubelskie woj. krakowskie woj. biaŁostockie woj. poleskie woj....

wrz

esie

ń 20

19

1

HISTORIATest dla uczniów rozpoczynających naukę w klasie ósmej I grupa

Test składa się z 16 zadań. W zadaniach 1.–4., 6.–9., 11.–15. wybierz poprawną odpowiedź i zaznacz ją znakiem X. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędnie zaznaczoną odpowiedź i zaznacz właściwą. Odpowiedzi do zadań 5., 10., 16. zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

Zadanie 1. (0–1)Przyjrzyj się taśmie chronologicznej i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Adolf Hitler objął stanowisko kanclerza Niemiec w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerem

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Zadanie 2. (0–2)Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Przyłączenie Górnego Śląska było niezwykle ważne dla odrodzonego państwa polskiego. O losach spornego obszaru zdecydowało III powstanie śląskie, którego wybuch poprzedził plebiscyt przewidziany w traktacie wersalskim. Głosowanie odbyło się zaledwie dwa dni po podpisaniu traktatu ryskiego, kończącego wojnę polsko-bolszewicką. Wynik plebiscytu był niekorzystny dla strony polskiej. Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego spornego obszaru Niemcom. Niekorzystne dla Polaków rozstrzygnięcie doprowadziło do wybuchu powstania.

Wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W każdym wierszu tabeli zaznacz literę spośród A–D.

A. przeprowadzenie plebiscytu na Górnym Śląsku

B. zakończenie wojny polsko-bolszewickiej

C. wybuch trzeciego powstania śląskiego

D. podpisanie traktatu wersalskiego

I. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D

II. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

zakończenie I wojny światowej

przyłączenie Austrii do III Rzeszy

początek wielkiego kryzysu gospodarczego

1 2 3 4

2

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 3. (0–1)Przeczytaj tekst i zaznacz ciąg wydarzeń ułożonych w kolejności chronologicznej.

W Europie tliły się jeszcze zgliszcza Wielkiej Wojny, a w Paryżu przygotowywano się do konferencji pokojowej, mającej ustanowić nowy porządek na całym kontynencie.

Na wschodzie bolszewicy nieśli pochodnie rewolucji [...]. Ziemie polskie jeszcze kilka lat musiały czekać na zbawienny spokój [...]. Ale nie zważając na przeciwności, już w listopadzie 1918 r. w Warszawie podjęto decyzję o pierwszych wolnych wyborach powszechnych w II Rzeczypospolitej. Ich datę wyznaczono na 26 stycznia 1919 r.

U schyłku I wojny światowej w polskich miastach powstawały liczne ośrodki władzy. Spośród nich najsilniejszą pozycję zdobył sobie lewicowy Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej [...] w Lublinie, z Ignacym Daszyńskim na czele. Gdy jednak do stolicy powrócił z Magdeburga Józef Piłsudski, tak rząd lubelski, jak i warszawska Rada Regencyjna, złożyły cywilną władzę w jego ręce. To Komendant Legionów miał wytyczyć drogę, którą potoczą się dalsze losy odbudowywanej Rzeczypospolitej.

Źródło: P. Abryszeński, Pierwsze wybory w wolnej Polsce, muzhp.pl [dostęp: 22.07.2019].

A. powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy → przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce → powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej

B. powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej → powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy → przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce

C. przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce → powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej → powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy

D. powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy → powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej → przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce

3

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 4. (0–1)Przeczytaj tekst, przyjrzyj się wykresowi i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Już w okresie wojny domowej komuniści zapoczątkowali szereg radykalnych zmian, które przyczyniły się do załamania gospodarczego Rosji. W 1921 r. Włodzimierz Lenin zatrzymał rozpoczęty wówczas proces wprowadzania komunizmu w gospodarce i wdrożył założenia Nowej Ekonomicznej Polityki. Do urzeczywistniania idei komunistycznych w gospodarce powrócił Józef Stalin. W 1927 r. przyjęto pierwszy plan pięcioletni zakładający szybkie uprzemysłowienie kraju. Procesowi industrializacji towarzyszyła kolektywizacja rolnictwa, w ramach której w 1929 r. rozpoczęto likwidację prywatnych gospodarstw rolnych.

W czasie gdy na Zachodzie zaczynał się wielki kryzys gospodarczy, w państwie sowieckim

A. rozpoczęto wojnę domową.

B. uchwalono pierwszy plan pięcioletni.

C. przeprowadzano proces kolektywizacji.

D. wprowadzono Nową Ekonomiczną Politykę.

Koniunktura w latach 1918–1933

[rok]

[sta

n ko

niun

ktur

y]

8

10

6

4

2

0

-2

-4

-6

-8

1918 1920 1930 1939

Źródło: W. Morawski, Powszechna historia gospodarcza 1918–1991, Warszawa 1994, s. 31.

Koniunktura – ogół czynników wskazujących na stan rozwoju gospodarki.

Koniunktura na Zachodzie w latach 1918–1939

4

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 5. (0–2)

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Dzięki odzyskaniu dostępu do morza handel morski był jednym z ważniejszych czynników rozwoju gospodarczego Polski. Pełne wciągnięcie Gdańska, wraz z jego portem, w orbitę oddziaływania polskiej polityki gospodarczej oraz jej interesów, zostało uniemożliwione przez ustanowienie tego nadmorskiego ośrodka wolnym miastem. Konieczne okazało się wybudowanie na polskim odcinku wybrzeża nowego portu morskiego [...]. Planowaną inwestycję, mającą pozytywnie wpłynąć na rozwój polskiej gospodarki morskiej, zlokalizowano w Gdyni.

Źródło: W. Chudzik, Gdynia i Centralny Okręg Przemysłowy – kluczowe projekty gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej, „Rocznik Samorządowy” 4, 2015, s. 83, [w:] bazhum.muzhp.pl [dostęp: 18.07.2018].

Napisz, jakie decyzje dotyczące Gdańska zapadły po zakończeniu I wojny światowej. Wyjaśnij, dlaczego te postanowienia przyczyniły się do rozpoczęcia budowy portu w Gdyni.

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

5

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 6. (0–1)Przyjrzyj się mapie i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Walki o wschodnią granicę Rzeczypospolitej

Marsz wojsk bolszewickich, które latem 1920 roku podeszły pod stolicę Polski, prowadził przez

A. Prusy Wschodnie.

B. Białoruś.

C. Ukrainę.

D. Wołyń.

1920

1920

19201920

RO

SJ

A

SO

WI

EC

KA

L I T W AOkręg Kłajpedy

Ł O T W A

R U M U N I AW Ę G R Y

C Z E C H O S Ł O W A C J A

Prusy Wschodnie

U k r a i na

W o ł y ń

B i a ł o r u ś

BiałystokBiałystok

RówneRówne

GrodnoGrodno

WilnoWilnoKownoKowno

LidaLida

Połock

Mińsk

Kłajpeda

SuwałkiSuwałki

ZamośćZamość KomarówKomarów

Berdyczów

Kamieniec PodolskiStanisławów

Kijów

Brześć Litewski

PińskMozyrz

Homel

KowelDęblinDęblin

LwówLwówPrzemyśl

WarszawaŁódźKalisz

Częstochowa

RadzyminRadzymin

Łomża

Kielce

Kraków

PłockPłock

Olsztyn

Królewiec

Działdowo

Gdańsk

ToruńNiemen

Narew

Wisła

Warta

San

Prypeć

Dniepr

Dniestr

Bug

Pilica

Cisa

M o r z e

B a ł t y c k i e

0 100 km

RO

SJ

A

SO

WI

EC

KA

granice państw w 1922 r.ważniejsze bitwy wojny polsko-bolszewickiejnajdalszy zasięg wojsk polskich w maju 1920 r.

ofensywa wojsk bolszewickich (V–VII 1920 r.)najdalszy zasięg wojsk bolszewickich w sierpniu 1920 r.kontrofensywa wojsk polskich (15 VIII – 18 X 1920 r.)

6

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 7. (0–2)Przyjrzyj się wykresowi i mapie, a następnie wykonaj polecenie.

Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

I. Najliczniejsza mniejszość narodowa II Rzeczypospolitej zamieszkiwała na południowym wschodzie. P F

II. Co drugi mieszkaniec II Rzeczypospolitej był przedstawicielem mniejszości narodowej. P F

M o r z e B a ł t y c k i e

L I T W A

Ł O T W A

W Ę G R YAU

ST

RI A

Prusy WschodniePrusy Wschodnie

ZS

RS

R U M U N I A

CZ

EC H O S Ł O W A C J A

NI

EM

CY

(do Niemiec)

WOJ. POZNAŃSKIEWOJ. POZNAŃSKIE

WOJ.ŁÓDZKIE

WOJ.ŁÓDZKIE

WOJ.ŚLĄSKIE

WOJ.ŚLĄSKIE

WOJ. KIELECKIEWOJ. KIELECKIE

WOJ.LUBELSKIE

WOJ.LUBELSKIE

WOJ. KRAKOWSKIEWOJ. KRAKOWSKIE

WOJ. BIAŁOSTOCKIEWOJ. BIAŁOSTOCKIE

WOJ. POLESKIEWOJ. POLESKIE

WOJ. WOŁYŃSKIEWOJ. WOŁYŃSKIE

WOJ. LWOWSKIEWOJ. LWOWSKIE

WOJ. WILEŃSKIEWOJ. WILEŃSKIE

WOJ.NOWOGRÓDZKIE

WOJ.NOWOGRÓDZKIE

WOJ. TARNOPOLSKIE WOJ. TARNOPOLSKIE

WOJ. POMORSKIEWOJ. POMORSKIE

WOJ.WARSZAWSKIE

WOJ.WARSZAWSKIE

WOJ. STANISŁAWOWSKIE


Grodno

Białystok

Bielsk

Łomża

Mińsk

Żytomierz

Nowogródek

WołożynWołożyn

Kleck

Wilno

Głębokie

KOWNOKrólewiecGdańsk

Kłajpeda

Olsztyn

Poznań

BydgoszczBydgoszcz

GdyniaGdynia

Kołobrzeg

Toruń

Brześć n. Bugiem

Biała PodlaskaWARSZAWA Pińsk

Łódź

Płock

Kalisz

WrocławRadom

Kielce

Katowice

KrakówCieszyn

Lublin

Zamość

Przemyśl

RzeszówRzeszów

ŁuckRówne

Kowel

Tarnopol

KamieniecPodolski

Stanisławów

Lwów

Drohobycz

Miszkolc

Poprad

Bratysława

Ołomuniec

WIEDEŃWIEDEŃ Dniestr

Prypeć

Bug

Nar

ew

Wisła

Dunaj

Cisa Prut

Niemen

Dźwina

Odra

Warta

0 100 km

69%

14%

8%4% 4%

1%

Polacy

Ukraińcy

Żydzi

Białorusini

Niemcy

Inni

Skład narodowościowy ludności II Rzeczypospolitej w 1921 r.

Ludność II Rzeczypospolitej

ZS

RS

granice II Rzeczypospolitejw latach 1922–1938granice województwmiasta o dużej liczbie ludności żydowskiej

polskiegoukraińskiegobiałoruskiego

niemieckiegolitewskiego

Obszary z przewagą języka:

7

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 8. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Układ monachijski zawarty w 1938 r.

Niemcy, Zjednoczone Królestwo, Francja i Włochy, biorąc pod uwagę osiągnięte już w zasadzie porozumienie co do odstąpienia Niemcom obszaru zamieszkanego przez Niemców sudeckich, zgodziły się na poniżej wymienione sposoby i warunki tej cesji1 oraz na zarządzenia, jakie mają być wydane, przy czym, na mocy tego porozumienia, każde z tych państw uważa się za odpowiedzialne za kroki niezbędne dla zapewnienia jego wykonania [...].1 Cesja – tu: odstąpienie terytorium.

Źródło: Wiek XX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, s. 114.

Wielka Brytania i Francja, podpisując układ w Monachium, zgadzały się na

A. ekspansję terytorialną III Rzeszy w kierunku wschodnim.

B. utrzymanie w całości terytorium Czechosłowacji.

C. zahamowanie roszczeń terytorialnych Adolfa Hitlera.

D. utrwalenie decyzji terytorialnych konferencji paryskiej.


Europa Środkowo-Wschodnia w przededniu II wojny światowej

M o r z e

P ó ł n o c n e

M. C

za

rn

e

M o r z e B a łt yc k

i e

P O L S K A

F R A N C J A

R U M U N I A

SZWECJA

W Ę G R Y

LUKSEMBURGLUKSEMBURG

D A N I AL I T W A

Ł O T W A

B U Ł G A R I A

SZWAJCARIA

A u s t r i aA u s t r i a

J U G O S Ł A W I A

Protektorat Czech i Moraw


BELGIA

S ŁO W A C J A

HOLAN

DIA

ZS

RS

WŁ

OC

HY

N I E M C Y

W Ł O C H Y

BUKARESZT

Kiszyniów

BELGRAD

WARSZAWA

SmoleńskKOWNOKłajpeda

RYGA

Wilno

WiedeńWiedeń

Mediolan Wenecja

PragaPraga

BUDAPESZT

Kijów

Lwów

Kraków

Wrocław

Poznań

GdańskGdańsk

Hamburg

BERLIN

Kolonia

KOPENHAGA

Monachium

Strasburg

Lyon

AMSTERDAM

BRUKSELABRUKSELA

BERNO

BRATYSŁAWABRATYSŁAWA

Dunaj

Wisła

Dunaj

Dniepr

Dniestr

Odra

Łaba

Cisa

Dźwina

Niemen

200 km0

Do końca marca 1938 roku przyłączono do Niemiec

A. Austrię.

B. Sudety czeskie.

C. Czechy i Morawy.

D. Pomorze Gdańskie.

GR

EC

J A

T

UR

CJ

A

ALB

AN

IA

WŁ

OC

HYRZYM

Neapol

SardyniaB a l e a r y w marcu 1938 r. w październiku 1938 r.

Terytoria włączone do Niemiec:

w marcu 1939 r.granice państw w sierpniu 1939 r.

8

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 10. (0–2)

Przeczytaj teksty i wykonaj polecenie.

Fragment rozmowy z dr. Błażejem Pobożym

Bunt stał się faktem już 11 maja, kiedy to zgrupowane na ćwiczeniach w Rembertowie Batalion Manewrowy, Szkoła Podchorążych i 7. pułk ułanów z Mińska Mazowieckiego nie powróciły do koszar [...]. 12 maja do południa zajęto Pragę, a już wieczorem trwały walki po lewej stronie Wisły. [...] Przyczyny zbrojnego wystąpienia Piłsudskiego można podzielić na pośrednie i bezpośrednie. Do tych pierwszych zaliczyłbym przekonanie Piłsudskiego o niedoskonałości systemu demokracji parlamentarnej, wyrażające się jego zdaniem w „sejmowładztwie”, „partyjniactwie”, częstych zmianach gabinetów i innych wadach ustrojowych. Prócz spraw o charakterze ogólniejszym główną bolączką marszałka była też ciągle sprawa organizacji armii, którą chciał uniezależnić od bieżącej polityki. Panaceum [rozwiązaniem] na wszystkie problemy miała być „sanacja”, czyli zarówno uzdrowienie moralne klasy politycznej, jak i odpowiednia modyfikacja systemu politycznego.

Źródło: Zamach stanu Józefa Piłsudskiego. Rozmowa z dr. Błażejem Pobożym, muzhp.pl [dostęp: 22.07.2019].

Po przejęciu władzy w maju 1926 roku Józef Piłsudski podjął działania zmierzające do uspokojenia sytuacji, a następnie legalizacji dokonanego przewrotu. Wobec rezygnacji Stanisława Wojciechowskiego z urzędu Prezydenta zaproponował powierzenie najważniejszego państwowego urzędu światowej sławy uczonemu, profesorowi Ignacemu Mościckiemu. Wcześniej odrzucił wybór Zgromadzenia Narodowego, które to właśnie jemu powierzyło tę godność, i objął stanowisko ministra spraw wojskowych w rządzie profesora Kazimierza Bartla. Pełnił je we wszystkich kolejnych rządach aż do 1935 roku. Został także mianowany Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, który na wypadek wybuchu wojny miał pełnić rolę naczelnego wodza.

Źródło: Marszałek, muzeumpilsudski.pl [dostęp: 22.07.2019].

Podaj jedną z przyczyn i jeden ze skutków zamachu majowego w Polsce. Odwołaj się do odpowiednich tekstów.

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

9 wrz

esie

ń 20

19

I grupaZadanie 11. (0–1)

Przeczytaj teksty i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Akt 5 listopada [fragment]

Przejęci niezłomną ufnością w ostateczne zwycięstwo ich broni i życzeniem powodowani, by ziemie polskie przez waleczne ich wojska ciężkimi ofiarami rosyjskiemu panowaniu wydarte do szczęśliwej przywieść przyszłości, Jego Cesarska Mość Cesarz Niemiecki oraz Jego Cesarska i Królewska Mość Cesarz Austrii i Apostolski Król Węgier postanowili z ziem tych utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem.

Źródło: Dziennik rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego, 1916, nr 52 (13 XI), s. 11, mbc.cyfrowemazowsze.pl [dostęp: 22.07.2019].

Rozmowa z prof. Tomaszem Schrammem [fragment]

M. Starczewski: 5 listopada 1916 roku w Warszawie i Lublinie została wydana odezwa podpisana przez cesarzy Austrii i Niemiec, w której proklamowali oni przywrócenie Królestwa Polskiego. Dlaczego zatem jako rocznicę odzyskania niepodległości świętujemy 11 listopada?

T. Schramm: Odpowiedź jest bardzo prosta: 5 listopada 1916 roku nie powstała niepodległa Polska, nie można zatem świętować tej daty jako odzyskania niepodległości. [...]

M. Starczewski: W jaki sposób Polacy zareagowali na odezwę?

T. Schramm: Reakcje były bardzo zróżnicowane. [...] Trzeba zauważyć, że sprawa polska odzyskała dzięki temu wymiar międzynarodowy. Odtąd można i trzeba było o niej mówić. [...]

Źródło: Akt 5 listopada. Z prof. Tomaszem Schrammem rozmawia Michał Starczewski, muzhp.pl [dostęp: 22.07.2019].

Wydanie Aktu 5 listopada było ważnym wydarzeniem w procesie odradzania się państwa polskiego, ponieważ spowodowało

A. wycofanie wojsk rosyjskich z ziem Królestwa Polskiego.

B. nadanie sprawie polskiej znaczenia międzynarodowego.

C. okupację ziem Królestwa Polskiego przez państwa ententy.

D. utworzenie na terenie Galicji Legionów Polskich.

I grupa

10 wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 12. (0–1)


Konstytucja z 17 marca 1921 r. [fragment]

Art. 2

Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami Narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedliwości – niezawisłe Sądy.

Art. 39.

Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat siedem bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie Narodowe. Zgromadzenie Narodowe zwołuje Prezydent Rzeczypospolitej w ostatnim kwartale siedmiolecia swego urzędowania.

Art. 44

[...] Każdy akt rządowy Prezydenta Rzeczypospolitej wymaga dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy przez podpisanie aktu biorą zań odpowiedzialność.

Konstytucja z 23 kwietnia 1935 r. [fragment]

Art. 2

(1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej.

(2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa. [...]

(4) W Jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa.

Art. 3

(1) Organami Państwa, pozostającymi pod zwierzchnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej, są: Rząd, Sejm, Senat, Siły Zbrojne, Sądy, Kontrola Państwowa. [...]

Art. 16.

(1) Wybór Prezydenta Rzeczypospolitej odbywa się w sposób następujący:

(2) Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej wybiera Zgromadzenie Elektorów.

(3) Ustępującemu Prezydentowi Rzeczypospolitej służy prawo wskazania innego kandydata.

(4) Jeżeli ustępujący Prezydent RP z tego uprawnienia skorzysta, wyboru prezydenta RP dokonują obywatele w głosowaniu powszechnym spomiędzy dwóch kandydatów: Zgromadzenia Elektorów i ustępującego Prezydenta RP.

Art. 20.

Okres urzędowania Prezydenta RP trwa lat siedem, licząc od dnia objęcia urzędu.

Źródło: Dz.U. 1921 nr 44 poz. 267; Dz.U. 1935 nr 30 poz. 227.

Odpowiedz na pytanie. Zaznacz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1.–3.

Czy pozycja ustrojowa Prezydenta RP określona w Konstytucji z 1935 roku była silniejsza niż w Konstytucji z 1921 roku?

A. Tak,ponieważ Prezydent II RP

1. wpływał bezpośrednio na wybór swego następcy.

2. sprawował władzę wykonawczą na równi z ministrami.

B. Nie,3. pełnił swój urząd przez dłuższy czas trwania kadencji.

11

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 13. (0–2)

Przeczytaj tekst i uzupełnij zdanie. Zaznacz A albo B oraz C albo D.

Tajny protokół dodatkowy do porozumienia Ribbentrop–Mołotow

Z okazji podpisania paktu o nieagresji między Rzeszą Niemiecką a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich [Sowieckich] niżej podpisani pełnomocnicy obydwu stron poruszyli w ściśle poufnej rozmowie sprawę rozgraniczenia stref interesów obydwu Stron w Europie Wschodniej. Rezultaty rozmowy są następujące:1. Na wypadek terytorialno-politycznych przeobrażeń na terenach należących do państw nadbałtyckich

(Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa) północna granica Litwy będzie zarazem granicą stref interesów Niemiec i ZSRR. Przy tej okazji obie strony uznają zainteresowanie Litwy rejonem Wilna.


Pakt Ribbentrop–Mołotow doprowadził do A/B, ponieważ zawierające go państwa planowały C/D.

I. A. naruszenia ładu wersalskiego

B. utrwalenia ładu wersalskiego

II. C. obronę niepodległości państw nadbałtyckich

D. zmiany terytorialne w Europie Wschodniej

Zadanie 14. (0–1)

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W państwie faszystowskim dążono do zapewnienia

A. pełnej kontroli państwa nad społeczeństwem.

B. równości wszystkich ludzi wobec prawa.

C. wielopartyjnego systemu politycznego.

D. pokojowych stosunków z sąsiadami.

12

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 15. (0–3)

Przeczytaj tekst, przyjrzyj się mapie i zaznacz poprawne dokończenia zdań.

Art. 42. Zabrania się Niemcom utrzymywania lub budowy fortyfikacji tak na lewym brzegu Renu, jak i na brzegu prawym na zachód od linii wytkniętej o 50 km na wschód od tej rzeki.

Art. 43. W pasie, przez Art. 42 przewidzianym, wzbronione są również: utrzymywanie lub gromadzenie sił zbrojnych bądź na stałe, bądź czasowo, a także wszelkie ćwiczenia wojskowe [...].


Niemcy w okresie międzywojennym

I. Przedstawione postanowienia pochodzą z traktatu zawartego w roku

A. 1919. B. 1925. C. 1938.

II. Obszar, o którym mowa w artykule 42, oznaczono na mapie numerem

A. 1. B. 2. C. 3.

III. Zgodnie z artykułem 43 na wskazanym obszarze przeprowadzono

A. militaryzację. B. demilitaryzację. C. remilitaryzację.

M o r z e

P ó ł n o c n e Mo r z e B

a ł t yc

ki e

N I E M C Y

D A N I A

SZWECJA

HOLANDIA

SZWAJCARIASZWAJCARIA

F R A N C J A

B E L G I A

LIECHTENSTEINLIECHTENSTEIN


RUMUNIA

P O L S K AP O L S K A

W Ę G R YW Ę G R Y

L I T W AL I T W A

Ł O T W AŁ O T W A



A U S T R I A

A U S T R I A

WARSZAWA

WIEDEŃ

PRAGA

BUDAPESZT

KOWNO

GdańskGdańsk

BERLIN

Hamburg

Brema

KOPENHAGA

AMSTERDAM

BRUKSELA

PARYŻ

Monachium

Królewiec

Poznań

Kłajpeda

Wrocław

Kraków

Strasburg

Frankfurtn. MenemFrankfurt

n. Menem

BERNO

Preszów

Łaba

Wezera

Ren

Ren

Odra

NiemenNiemen

Warta

CisaDun

aj

Loara

Narew

BugWisła

0 100 km

2

1

3

granice państwgranice inne

państwa, które powstały po I wojnie światowej

obszary pod zarządem Ligi NarodówŁOTWAŁOTWA

13

I grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 16. (0–2)


Pakt zawarty pomiędzy Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich; Moskwa 25 VII 1932 r. [fragment]

Obie umawiające się strony, stwierdzając, że wyrzekły się wojny jako narzędzia polityki narodowej w ich wzajemnych stosunkach, zobowiązują się wzajemnie do powstrzymania się od wszelkich działań agresywnych lub od napaści jednego na drugą, zarówno samodzielnie, jak łącznie z innymi mocarstwami.

Źródło: Dz.U. z 1932 r., nr 115, poz. 951.

Deklaracja o niestosowaniu przemocy pomiędzy Polską a Niemcami; Berlin 26 I 1934 r. [fragment]

Rząd Polski i Rząd Niemiecki uważają, że nastąpił moment, aby rozpocząć nowy okres w stosunkach politycznych polsko-niemieckich przez bezpośrednie porozumiewanie się jednego państwa z drugim. [...]

Oba Rządy wychodzą przy tym z założenia, że utrzymanie i utrwalenie stałego pokoju pomiędzy ich krajami stanowi istotny warunek dla powszechnego pokoju w Europie. [...]

W żadnym jednak wypadku nie będą się one uciekały do stosowania przemocy w celu załatwienia tego rodzaju spraw spornych.


Napisz krótką notatkę o polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej. Wyjaśnij, na jakich zasadach zostały uregulowane stosunki z dwoma najsilniejszymi sąsiadami Polski w pierwszej połowie lat 30. XX wieku. Użyj pojęcia polityka równowagi.

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

wrz

esie

ń 20

19

1

HISTORIATest dla uczniów rozpoczynających naukę w klasie ósmej II grupa

Test składa się z 16 zadań. W zadaniach 1.–4., 6.–9., 11.–15. wybierz poprawną odpowiedź i zaznacz ją znakiem X. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędnie zaznaczoną odpowiedź i zaznacz właściwą. Odpowiedzi do zadań 5., 10., 16. zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

Zadanie 1. (0–1)Przyjrzyj się taśmie chronologicznej i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Adolf Hitler objął stanowisko kanclerza Niemiec w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerem

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Zadanie 2. (0–2)Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Przyłączenie Górnego Śląska było niezwykle ważne dla odrodzonego państwa polskiego. O losach spornego obszaru zdecydowało III powstanie śląskie, którego wybuch poprzedził plebiscyt przewidziany w traktacie wersalskim. Głosowanie odbyło się zaledwie dwa dni po podpisaniu traktatu ryskiego, kończącego wojnę polsko-bolszewicką. Wynik plebiscytu był niekorzystny dla strony polskiej. Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego spornego obszaru Niemcom. Niekorzystne dla Polaków rozstrzygnięcie doprowadziło do wybuchu powstania.

Wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W każdym wierszu tabeli zaznacz literę spośród A–D.

A. podpisanie traktatu wersalskiego

B. wybuch trzeciego powstania śląskiego

C. zakończenie wojny polsko-bolszewickiej

D. przeprowadzenie plebiscytu na Górnym Śląsku

I. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D

II. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

zakończenie I wojny światowej

przyłączenie Austrii do III Rzeszy

początek wielkiego kryzysu gospodarczego

1 2 3 4

2

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 3. (0–1)Przeczytaj tekst i zaznacz ciąg wydarzeń ułożonych w kolejności chronologicznej.

W Europie tliły się jeszcze zgliszcza Wielkiej Wojny, a w Paryżu przygotowywano się do konferencji pokojowej, mającej ustanowić nowy porządek na całym kontynencie.

Na wschodzie bolszewicy nieśli pochodnie rewolucji [...]. Ziemie polskie jeszcze kilka lat musiały czekać na zbawienny spokój [...]. Ale nie zważając na przeciwności, już w listopadzie 1918 r. w Warszawie podjęto decyzję o pierwszych wolnych wyborach powszechnych w II Rzeczypospolitej. Ich datę wyznaczono na 26 stycznia 1919 r.

U schyłku I wojny światowej w polskich miastach powstawały liczne ośrodki władzy. Spośród nich najsilniejszą pozycję zdobył sobie lewicowy Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej [...] w Lublinie, z Ignacym Daszyńskim na czele. Gdy jednak do stolicy powrócił z Magdeburga Józef Piłsudski, tak rząd lubelski, jak i warszawska Rada Regencyjna, złożyły cywilną władzę w jego ręce. To Komendant Legionów miał wytyczyć drogę, którą potoczą się dalsze losy odbudowywanej Rzeczypospolitej.

Źródło: P. Abryszeński, Pierwsze wybory w wolnej Polsce, muzhp.pl [dostęp: 22.07.2019].

A. powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy → przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce → powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej

B. przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce → powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej → powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy

C. powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy → powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej → przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce

D. powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej → powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy → przeprowadzenie pierwszych wyborów do sejmu w wolnej Polsce

3

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 4. (0–1)Przeczytaj tekst, przyjrzyj się wykresowi i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Już w okresie wojny domowej komuniści zapoczątkowali szereg radykalnych zmian, które przyczyniły się do załamania gospodarczego Rosji. W 1921 r. Włodzimierz Lenin zatrzymał rozpoczęty wówczas proces wprowadzania komunizmu w gospodarce i wdrożył założenia Nowej Ekonomicznej Polityki. Do urzeczywistniania idei komunistycznych w gospodarce powrócił Józef Stalin. W 1927 r. przyjęto pierwszy plan pięcioletni zakładający szybkie uprzemysłowienie kraju. Procesowi industrializacji towarzyszyła kolektywizacja rolnictwa, w ramach której w 1929 r. rozpoczęto likwidację prywatnych gospodarstw rolnych.

W czasie gdy na Zachodzie zaczynał się wielki kryzys gospodarczy, w państwie sowieckim

A. rozpoczęto wojnę domową.

B. uchwalono pierwszy plan pięcioletni.

C. przeprowadzano proces kolektywizacji.

D. wprowadzono Nową Ekonomiczną Politykę.

Koniunktura w latach 1918–1933

[rok]

[sta

n ko

niun

ktur

y]

8

10

6

4

2

0

-2

-4

-6

-8

1918 1920 1930 1939

Źródło: W. Morawski, Powszechna historia gospodarcza 1918–1991, Warszawa 1994, s. 31.

Koniunktura – ogół czynników wskazujących na stan rozwoju gospodarki.

Koniunktura na Zachodzie w latach 1918–1939

4

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 5. (0–2)

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Dzięki odzyskaniu dostępu do morza handel morski był jednym z ważniejszych czynników rozwoju gospodarczego Polski. Pełne wciągnięcie Gdańska, wraz z jego portem, w orbitę oddziaływania polskiej polityki gospodarczej oraz jej interesów, zostało uniemożliwione przez ustanowienie tego nadmorskiego ośrodka wolnym miastem. Konieczne okazało się wybudowanie na polskim odcinku wybrzeża nowego portu morskiego [...]. Planowaną inwestycję, mającą pozytywnie wpłynąć na rozwój polskiej gospodarki morskiej, zlokalizowano w Gdyni.

Źródło: W. Chudzik, Gdynia i Centralny Okręg Przemysłowy – kluczowe projekty gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej, „Rocznik Samorządowy” 4, 2015, s. 83, [w:] bazhum.muzhp.pl [dostęp: 18.07.2018].

Napisz, jakie decyzje dotyczące Gdańska zapadły po zakończeniu I wojny światowej. Wyjaśnij, dlaczego te postanowienia przyczyniły się do rozpoczęcia budowy portu w Gdyni.

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

5

II grupa

wrz

esie

ń 20

19


Walki o wschodnią granicę Rzeczypospolitej

Marsz wojsk bolszewickich, które latem 1920 roku podeszły pod stolicę Polski, prowadził przez

A. Wołyń.

B. Ukrainę.

C. Białoruś.

D. Prusy Wschodnie.

1920

1920

19201920

RO

SJ

A

SO

WI

EC

KA

L I T W AOkręg Kłajpedy

Ł O T W A

R U M U N I AW Ę G R Y


Prusy Wschodnie

U k r a i na

W o ł y ń

B i a ł o r u ś

BiałystokBiałystok

RówneRówne

GrodnoGrodno

WilnoWilnoKownoKowno

LidaLida

Połock

Mińsk

Kłajpeda

SuwałkiSuwałki

ZamośćZamość KomarówKomarów

Berdyczów

Kamieniec PodolskiStanisławów

Kijów

Brześć Litewski

PińskMozyrz

Homel

KowelDęblinDęblin

LwówLwówPrzemyśl

WarszawaŁódźKalisz

Częstochowa

RadzyminRadzymin

Łomża

Kielce

Kraków

PłockPłock

Olsztyn

Królewiec

Działdowo

Gdańsk

ToruńNiemen

Narew

Wisła

Warta

San

Prypeć

Dniepr

Dniestr

Bug

Pilica

Cisa

M o r z e

B a ł t y c k i e

0 100 km

RO

SJ

A

SO

WI

EC

KA

granice państw w 1922 r.ważniejsze bitwy wojny polsko-bolszewickiejnajdalszy zasięg wojsk polskich w maju 1920 r.

ofensywa wojsk bolszewickich (V–VII 1920 r.)najdalszy zasięg wojsk bolszewickich w sierpniu 1920 r.kontrofensywa wojsk polskich (15 VIII – 18 X 1920 r.)

6

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 7. (0–2)Przyjrzyj się wykresowi i mapie, a następnie wykonaj polecenie.

Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

I. Co drugi mieszkaniec II Rzeczypospolitej był przedstawicielem mniejszości narodowej. P F

II. Najliczniejsza mniejszość narodowa II Rzeczypospolitej zamieszkiwała na południowym wschodzie. P F

M o r z e B a ł t y c k i e

L I T W A

Ł O T W A

W Ę G R YAU

ST

RI A

Prusy WschodniePrusy Wschodnie

ZS

RS

R U M U N I A

CZ

EC H O S Ł O W A C J A

NI

EM

CY

(do Niemiec)

WOJ. POZNAŃSKIEWOJ. POZNAŃSKIE

WOJ.ŁÓDZKIE

WOJ.ŁÓDZKIE

WOJ.ŚLĄSKIE

WOJ.ŚLĄSKIE

WOJ. KIELECKIEWOJ. KIELECKIE

WOJ.LUBELSKIE

WOJ.LUBELSKIE

WOJ. KRAKOWSKIEWOJ. KRAKOWSKIE

WOJ. BIAŁOSTOCKIEWOJ. BIAŁOSTOCKIE

WOJ. POLESKIEWOJ. POLESKIE

WOJ. WOŁYŃSKIEWOJ. WOŁYŃSKIE

WOJ. LWOWSKIEWOJ. LWOWSKIE

WOJ. WILEŃSKIEWOJ. WILEŃSKIE

WOJ.NOWOGRÓDZKIE

WOJ.NOWOGRÓDZKIE

WOJ. TARNOPOLSKIE WOJ. TARNOPOLSKIE

WOJ. POMORSKIEWOJ. POMORSKIE

WOJ.WARSZAWSKIE

WOJ.WARSZAWSKIE



Grodno

Białystok

Bielsk

Łomża

Mińsk

Żytomierz

Nowogródek

WołożynWołożyn

Kleck

Wilno

Głębokie

KOWNOKrólewiecGdańsk

Kłajpeda

Olsztyn

Poznań

BydgoszczBydgoszcz

GdyniaGdynia

Kołobrzeg

Toruń

Brześć n. Bugiem

Biała PodlaskaWARSZAWA Pińsk

Łódź

Płock

Kalisz

WrocławRadom

Kielce

Katowice

KrakówCieszyn

Lublin

Zamość

Przemyśl

RzeszówRzeszów

ŁuckRówne

Kowel

Tarnopol

KamieniecPodolski

Stanisławów

Lwów

Drohobycz

Miszkolc

Poprad

Bratysława

Ołomuniec

WIEDEŃWIEDEŃ Dniestr

Prypeć

Bug

Nar

ew

Wisła

Dunaj

Cisa Prut

Niemen

Dźwina

Odra

Warta

0 100 km

69%

14%

8%4% 4%

1%

Polacy

Ukraińcy

Żydzi

Białorusini

Niemcy

Inni

Skład narodowościowy ludności II Rzeczypospolitej w 1921 r.

Ludność II Rzeczypospolitej

ZS

RS

granice II Rzeczypospolitejw latach 1922–1938granice województwmiasta o dużej liczbie ludności żydowskiej

polskiegoukraińskiegobiałoruskiego

niemieckiegolitewskiego

Obszary z przewagą języka:

7

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 8. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Układ monachijski zawarty w 1938 r.

Niemcy, Zjednoczone Królestwo, Francja i Włochy, biorąc pod uwagę osiągnięte już w zasadzie porozumienie co do odstąpienia Niemcom obszaru zamieszkanego przez Niemców sudeckich, zgodziły się na poniżej wymienione sposoby i warunki tej cesji1 oraz na zarządzenia, jakie mają być wydane, przy czym, na mocy tego porozumienia, każde z tych państw uważa się za odpowiedzialne za kroki niezbędne dla zapewnienia jego wykonania [...].1 Cesja – tu: odstąpienie terytorium.


Wielka Brytania i Francja, podpisując układ w Monachium, zgadzały się na

A. utrzymanie w całości terytorium Czechosłowacji.

B. zahamowanie roszczeń terytorialnych Adolfa Hitlera.

C. utrwalenie decyzji terytorialnych konferencji paryskiej.

D. ekspansję terytorialną III Rzeszy w kierunku wschodnim.


Europa Środkowo-Wschodnia w przededniu II wojny światowej

M o r z e

P ó ł n o c n e

M. C

za

rn

e

M o r z e B a łt yc k

i e

P O L S K A

F R A N C J A

R U M U N I A

SZWECJA

W Ę G R Y


D A N I AL I T W A

Ł O T W A

B U Ł G A R I A

SZWAJCARIA

A u s t r i aA u s t r i a

J U G O S Ł A W I A



BELGIA

S ŁO W A C J A

HOLAN

DIA

ZS

RS

WŁ

OC

HY

N I E M C Y

W Ł O C H Y

BUKARESZT

Kiszyniów

BELGRAD

WARSZAWA

SmoleńskKOWNOKłajpeda

RYGA

Wilno

WiedeńWiedeń

Mediolan Wenecja

PragaPraga

BUDAPESZT

Kijów

Lwów

Kraków

Wrocław

Poznań

GdańskGdańsk

Hamburg

BERLIN

Kolonia

KOPENHAGA

Monachium

Strasburg

Lyon

AMSTERDAM

BRUKSELABRUKSELA

BERNO

BRATYSŁAWABRATYSŁAWA

Dunaj

Wisła

Dunaj

Dniepr

Dniestr

Odra

Łaba

Cisa

Dźwina

Niemen

200 km0

Do końca marca 1938 roku przyłączono do Niemiec

A. Austrię.

B. Sudety czeskie.

C. Czechy i Morawy.

D. Pomorze Gdańskie.

GR

EC

J A

T

UR

CJ

A

ALB

AN

IA

WŁ

OC

HYRZYM

Neapol

SardyniaB a l e a r y w marcu 1938 r. w październiku 1938 r.

Terytoria włączone do Niemiec:

w marcu 1939 r.granice państw w sierpniu 1939 r.

8

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 10. (0–2)


Fragment rozmowy z dr. Błażejem Pobożym

Bunt stał się faktem już 11 maja, kiedy to zgrupowane na ćwiczeniach w Rembertowie Batalion Manewrowy, Szkoła Podchorążych i 7. pułk ułanów z Mińska Mazowieckiego nie powróciły do koszar [...]. 12 maja do południa zajęto Pragę, a już wieczorem trwały walki po lewej stronie Wisły. [...] Przyczyny zbrojnego wystąpienia Piłsudskiego można podzielić na pośrednie i bezpośrednie. Do tych pierwszych zaliczyłbym przekonanie Piłsudskiego o niedoskonałości systemu demokracji parlamentarnej, wyrażające się jego zdaniem w „sejmowładztwie”, „partyjniactwie”, częstych zmianach gabinetów i innych wadach ustrojowych. Prócz spraw o charakterze ogólniejszym główną bolączką marszałka była też ciągle sprawa organizacji armii, którą chciał uniezależnić od bieżącej polityki. Panaceum [rozwiązaniem] na wszystkie problemy miała być „sanacja”, czyli zarówno uzdrowienie moralne klasy politycznej, jak i odpowiednia modyfikacja systemu politycznego.

Źródło: Zamach stanu Józefa Piłsudskiego. Rozmowa z dr. Błażejem Pobożym, muzhp.pl [dostęp: 22.07.2019].

Po przejęciu władzy w maju 1926 roku Józef Piłsudski podjął działania zmierzające do uspokojenia sytuacji, a następnie legalizacji dokonanego przewrotu. Wobec rezygnacji Stanisława Wojciechowskiego z urzędu Prezydenta zaproponował powierzenie najważniejszego państwowego urzędu światowej sławy uczonemu, profesorowi Ignacemu Mościckiemu. Wcześniej odrzucił wybór Zgromadzenia Narodowego, które to właśnie jemu powierzyło tę godność, i objął stanowisko ministra spraw wojskowych w rządzie profesora Kazimierza Bartla. Pełnił je we wszystkich kolejnych rządach aż do 1935 roku. Został także mianowany Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, który na wypadek wybuchu wojny miał pełnić rolę naczelnego wodza.

Źródło: Marszałek, muzeumpilsudski.pl [dostęp: 22.07.2019].

Podaj jedną z przyczyn i jeden ze skutków zamachu majowego w Polsce. Odwołaj się do odpowiednich tekstów.

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

9 wrz

esie

ń 20

19

II grupaZadanie 11. (0–1)

Przeczytaj teksty i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Akt 5 listopada [fragment]

Przejęci niezłomną ufnością w ostateczne zwycięstwo ich broni i życzeniem powodowani, by ziemie polskie przez waleczne ich wojska ciężkimi ofiarami rosyjskiemu panowaniu wydarte do szczęśliwej przywieść przyszłości, Jego Cesarska Mość Cesarz Niemiecki oraz Jego Cesarska i Królewska Mość Cesarz Austrii i Apostolski Król Węgier postanowili z ziem tych utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem.

Źródło: Dziennik rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego, 1916, nr 52 (13 XI), s. 11, mbc.cyfrowemazowsze.pl [dostęp: 22.07.2019].

Rozmowa z prof. Tomaszem Schrammem [fragment]

M. Starczewski: 5 listopada 1916 roku w Warszawie i Lublinie została wydana odezwa podpisana przez cesarzy Austrii i Niemiec, w której proklamowali oni przywrócenie Królestwa Polskiego. Dlaczego zatem jako rocznicę odzyskania niepodległości świętujemy 11 listopada?

T. Schramm: Odpowiedź jest bardzo prosta: 5 listopada 1916 roku nie powstała niepodległa Polska, nie można zatem świętować tej daty jako odzyskania niepodległości. [...]

M. Starczewski: W jaki sposób Polacy zareagowali na odezwę?

T. Schramm: Reakcje były bardzo zróżnicowane. [...] Trzeba zauważyć, że sprawa polska odzyskała dzięki temu wymiar międzynarodowy. Odtąd można i trzeba było o niej mówić. [...]

Źródło: Akt 5 listopada. Z prof. Tomaszem Schrammem rozmawia Michał Starczewski, muzhp.pl [dostęp: 22.07.2019].

Wydanie Aktu 5 listopada było ważnym wydarzeniem w procesie odradzania się państwa polskiego, ponieważ spowodowało

A. utworzenie na terenie Galicji Legionów Polskich.

B. wycofanie wojsk rosyjskich z ziem Królestwa Polskiego.

C. nadanie sprawie polskiej znaczenia międzynarodowego.

D. okupację ziem Królestwa Polskiego przez państwa ententy.

II grupa

10 wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 12. (0–1)


Konstytucja z 17 marca 1921 r. [fragment]

Art. 2

Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami Narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedliwości – niezawisłe Sądy.

Art. 39.

Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat siedem bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie Narodowe. Zgromadzenie Narodowe zwołuje Prezydent Rzeczypospolitej w ostatnim kwartale siedmiolecia swego urzędowania.

Art. 44

[...] Każdy akt rządowy Prezydenta Rzeczypospolitej wymaga dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy przez podpisanie aktu biorą zań odpowiedzialność.

Konstytucja z 23 kwietnia 1935 r. [fragment]

Art. 2

(1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej.

(2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa. [...]

(4) W Jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa.

Art. 3

(1) Organami Państwa, pozostającymi pod zwierzchnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej, są: Rząd, Sejm, Senat, Siły Zbrojne, Sądy, Kontrola Państwowa. [...]

Art. 16.

(1) Wybór Prezydenta Rzeczypospolitej odbywa się w sposób następujący:

(2) Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej wybiera Zgromadzenie Elektorów.

(3) Ustępującemu Prezydentowi Rzeczypospolitej służy prawo wskazania innego kandydata.

(4) Jeżeli ustępujący Prezydent RP z tego uprawnienia skorzysta, wyboru prezydenta RP dokonują obywatele w głosowaniu powszechnym spomiędzy dwóch kandydatów: Zgromadzenia Elektorów i ustępującego Prezydenta RP.

Art. 20.

Okres urzędowania Prezydenta RP trwa lat siedem, licząc od dnia objęcia urzędu.

Źródło: Dz.U. 1921 nr 44 poz. 267; Dz.U. 1935 nr 30 poz. 227.

Odpowiedz na pytanie. Zaznacz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1.–3.

Czy pozycja ustrojowa Prezydenta RP określona w Konstytucji z 1935 roku była silniejsza niż w Konstytucji z 1921 roku?

A. Tak,ponieważ Prezydent II RP

1. pełnił swój urząd przez dłuższy czas trwania kadencji.

2. sprawował władzę wykonawczą na równi z ministrami.

B. Nie,3. wpływał bezpośrednio na wybór swego następcy.

11

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 13. (0–2)

Przeczytaj tekst i uzupełnij zdanie. Zaznacz A albo B oraz C albo D.

Tajny protokół dodatkowy do porozumienia Ribbentrop–Mołotow

Z okazji podpisania paktu o nieagresji między Rzeszą Niemiecką a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich [Sowieckich] niżej podpisani pełnomocnicy obydwu stron poruszyli w ściśle poufnej rozmowie sprawę rozgraniczenia stref interesów obydwu Stron w Europie Wschodniej. Rezultaty rozmowy są następujące:1. Na wypadek terytorialno-politycznych przeobrażeń na terenach należących do państw nadbałtyckich

(Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa) północna granica Litwy będzie zarazem granicą stref interesów Niemiec i ZSRR. Przy tej okazji obie strony uznają zainteresowanie Litwy rejonem Wilna.


Pakt Ribbentrop–Mołotow doprowadził do A/B, ponieważ zawierające go państwa planowały C/D.

I. A. utrwalenia ładu wersalskiego

B. naruszenia ładu wersalskiego

II. C. obronę niepodległości państw nadbałtyckich

D. zmiany terytorialne w Europie Wschodniej

Zadanie 14. (0–1)

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W państwie faszystowskim dążono do zapewnienia

A. pokojowych stosunków z sąsiadami.

B. wielopartyjnego systemu politycznego.

C. równości wszystkich ludzi wobec prawa.

D. pełnej kontroli państwa nad społeczeństwem.

12

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 15. (0–3)

Przeczytaj tekst, przyjrzyj się mapie i zaznacz poprawne dokończenia zdań.

Art. 42. Zabrania się Niemcom utrzymywania lub budowy fortyfikacji tak na lewym brzegu Renu, jak i na brzegu prawym na zachód od linii wytkniętej o 50 km na wschód od tej rzeki.

Art. 43. W pasie, przez Art. 42 przewidzianym, wzbronione są również: utrzymywanie lub gromadzenie sił zbrojnych bądź na stałe, bądź czasowo, a także wszelkie ćwiczenia wojskowe [...].


Niemcy w okresie międzywojennym

I. Przedstawione postanowienia pochodzą z traktatu zawartego w roku

A. 1919. B. 1925. C. 1938.

II. Obszar, o którym mowa w artykule 42, oznaczono na mapie numerem

A. 1. B. 2. C. 3.

III. Zgodnie z artykułem 43 na wskazanym obszarze przeprowadzono

A. militaryzację. B. demilitaryzację. C. remilitaryzację.

M o r z e

P ó ł n o c n e Mo r z e B

a ł t yc

ki e

N I E M C Y

D A N I A

SZWECJA

HOLANDIA

SZWAJCARIASZWAJCARIA

F R A N C J A

B E L G I A

LIECHTENSTEINLIECHTENSTEIN


RUMUNIA

P O L S K AP O L S K A

W Ę G R YW Ę G R Y

L I T W AL I T W A

Ł O T W AŁ O T W A



A U S T R I A

A U S T R I A

WARSZAWA

WIEDEŃ

PRAGA

BUDAPESZT

KOWNO

GdańskGdańsk

BERLIN

Hamburg

Brema

KOPENHAGA

AMSTERDAM

BRUKSELA

PARYŻ

Monachium

Królewiec

Poznań

Kłajpeda

Wrocław

Kraków

Strasburg

Frankfurtn. MenemFrankfurt

n. Menem

BERNO

Preszów

Łaba

Wezera

Ren

Ren

Odra

NiemenNiemen

Warta

CisaDun

aj

Loara

Narew

BugWisła

0 100 km

2

1

3

granice państwgranice inne

państwa, które powstały po I wojnie światowej

obszary pod zarządem Ligi NarodówŁOTWAŁOTWA

13

II grupa

wrz

esie

ń 20

19

Zadanie 16. (0–2)


Pakt zawarty pomiędzy Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich; Moskwa 25 VII 1932 r. [fragment]

Obie umawiające się strony, stwierdzając, że wyrzekły się wojny jako narzędzia polityki narodowej w ich wzajemnych stosunkach, zobowiązują się wzajemnie do powstrzymania się od wszelkich działań agresywnych lub od napaści jednego na drugą, zarówno samodzielnie, jak łącznie z innymi mocarstwami.


Deklaracja o niestosowaniu przemocy pomiędzy Polską a Niemcami; Berlin 26 I 1934 r. [fragment]

Rząd Polski i Rząd Niemiecki uważają, że nastąpił moment, aby rozpocząć nowy okres w stosunkach politycznych polsko-niemieckich przez bezpośrednie porozumiewanie się jednego państwa z drugim. [...]

Oba Rządy wychodzą przy tym z założenia, że utrzymanie i utrwalenie stałego pokoju pomiędzy ich krajami stanowi istotny warunek dla powszechnego pokoju w Europie. [...]

W żadnym jednak wypadku nie będą się one uciekały do stosowania przemocy w celu załatwienia tego rodzaju spraw spornych.


Napisz krótką notatkę o polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej. Wyjaśnij, na jakich zasadach zostały uregulowane stosunki z dwoma najsilniejszymi sąsiadami Polski w pierwszej połowie lat 30. XX wieku. Użyj pojęcia polityka równowagi.

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

1 2 3 4 - sp.zabrzez.lacko.pl · lubelskie woj. krakowskie woj. biaŁostockie woj. poleskie woj....

Documents

Transcript of 1 2 3 4 - sp.zabrzez.lacko.pl · lubelskie woj. krakowskie woj. biaŁostockie woj. poleskie woj....