1

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Źródło: www.mays–friseur.de/leistungen/

KURS Zasady zabiegów fryzjerskich

MODUŁ Różnice w strukturze włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu

2

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

4 Różnice w strukturze włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu

4.1 Stan włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu

Włosy zbudowane są z części, która tkwi w skórze – mianowicie korzenia, oraz części wystającej ponad jej powierzchnię – łodygi.

4.1.1 Budowa włosa1

Trzon łodygi jest martwą częścią włosa, której warstwa zewnętrzna składa się z osłonki zwanej łuskami i wewnętrznej kory. Osłonka włosa jest zbudowana z łusek, które zachodzą na siebie „dachówkowo”, tworząc jego strukturę.

Kora włosa jest jego główną częścią. Zbudowana jest z keratyny, która stanowi 80% ogólnej części włosa. W komórkach i między nimi znajdują się ziarenka barwnika zwanego pigmentem.

Ze względu na stan włosów można wyróżnić włosy normalne, zniszczone, przetłuszczające się i mieszane. Włosy normalne są to włosy zdrowe, gładkie, sprężyste i puszyste.

W strukturze zewnętrznej włosa łuski zachodzą na siebie dachówkowato i przylegają do siebie. W ten sposób ochraniają one korę włosa przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych, urazami mechanicznymi i odparowaniem wody.

4.1.2 Określenie rodzaju włosa2

Chcąc określić poszczególne rodzaje włosów, powinno się uwzględnić ich budowę i strukturę, czyli:

rozciągliwość;

grubość;

wytrzymałość na zerwanie;

higroskopijność;

zdolności sorpcyjne (chłonność).

Powodem braku elastyczności, sprężystości czy wytrzymałości włosa jest niedobór wody w jego korze. Natomiast uszkodzenia włókien keratynowych prowadzą do obniżenia wytrzymałości włosa i ich zerwania, zwiększa się również jego

1 Sumirska Z., Technologia fryzjerstwa. Stylizacja. Zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006. 2 www.hairstore.pl/rodzaje–wlosow–i–sposoby–ich–pielegnacji–r102.html

3

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

higroskopijność i chłonność. Wpływ na to mają agresywnie działające preparaty fryzjerskie wykorzystywane podczas zabiegów chemicznych.

Rysunek 4.1. Określenie rodzaju włosa

Źródło: www.pl.fotolia.com/id/56880736

4.1.3 Trichogram

Do precyzyjnej oceny przyczyn występowania chorób skóry głowy – głównie łysienia – służy trichogram. Badanie to polega na mikroskopowej ocenie około 100 włosów pobranych z czterech lub pięciu okolic owłosionej skóry głowy. Oceniane są mieszki włosowe i łodygi. Wnioski wynikające z badania są pomocne w ustaleniu przyczyny łysienia (służą temu pewne charakterystyczne cechy dla poszczególnych form utraty włosów), a w konsekwencji prawidłowego sposobu leczenia (np. odpowiedni dobór składników do mezoterapii, leczenie miejscowe i ogólne). Przed badaniem nie wolno myć włosów przez 3-4 dni ani też stosować preparatów leczniczych, środków stylingujących oraz wykonywać zabiegów chemicznych. Włosy poddane np. farbowaniu powinny mieć przynajmniej 1 cm odrostu3.

3 www.epi–centrum.pl/

4

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Rysunek 4.2. Łysienie

Źródło: www.pl.fotolia.com/id/40893677

4.1.4 Naturalny kolor włosa4

Włosy są naturalnie zabarwione przez pigment zwany melaniną, która stanowi około 3% masy włosa. Wytwarzana jest ona w macierzy włosa przez konkretne komórki – melanocyty. Zawartość melaniny wzrasta w warstwie korowej włosa od wewnątrz na zewnątrz. Najwięcej jest jej w warstwie zewnętrznej, tuż pod łuską. Komórki osłonki nie zawierają melaniny – są przezroczyste.

We włosie znajdują się dwa rodzaje melaniny:

eumelanina o barwie brązowoczarnego pigmentu (odpowiada za poziom kolorystyczny włosów);

feomelanina o barwie żółtopomarańczowoczerwonego pigmentu (nadaje konkretny odcień włosom).

Melaniny są związkami zbudowanymi głównie z pochodnych indolu. Tylko silne utleniacze powodują całkowity rozpad melaniny, a łagodne – w środowisku zasadowym – tylko rozjaśniają włosy. Melaniny chronią ich strukturę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV.

4 www.schwarzkopf.pl/skpl/pl/home/regeneracja/porady_i_wskazowki/wiedza–o–wlosach/leksykon–

wlosow.html

5

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Kolor włosów zależy od odcienia, rodzaju i ilości występujących w nich melanin. Zawsze występują w nich jednocześnie oba rodzaje melanin. Włosy ciemne, brązowe i czarne mają więcej eumelaniny, natomiast blond i rude – feomelaniny.

Jeżeli melanin nie ma w ogóle, włosy stają się siwe. Ich odcień zależy nie od ilości, ale od proporcji eumelaniny i feomelaniny. Włosy, w których nie ma melaniny, są bezbarwne, wydają się białe bądź jasnożółte.

Kolor włosów człowieka i czas siwienia w największym stopniu zależy od cech genetycznych, ale uwarunkowany jest również czynnością hormonów. Produkcja pigmentów maleje wraz z wiekiem. Tak zwany proces siwienia może rozpocząć się już około 30. roku życia, ale może zajść wcześniej lub później. Obok naturalnie zabarwionych włosów pojawiają się te pozbawione pigmentu, które fryzjer określa jako „udział bieli we włosach” lub stopień siwienia.

Rysunek 4.3. Naturalny kolor włosa

Źródło: www.pl.fotolia.com/id/53870940

4.1.5 Koloryzacja chemiczna5

Farby do włosów są obecnie powszechnie stosowane. Służą nie tylko do maskowania siwizny, ale także do nadania włosom żądango koloru, jego zmiany lub nadania efektownego odcienia.

Należy pamiętać, że proces farbowania jest procesem chemicznym, w którym biorą udział szkodliwe dla ustroju substancje. Polega on na otworzeniu łuski włosa i wniknięciu do niej barwnika. Wewnątrz włosa znajduje się jego część żywa, która powinna pozostać nienaruszona. Substancje wywołujące ten proces stanowią zagrożenie zarówno dla struktury włosa, jak i skóry głowy.

5 www.fryzjerzy.pl/index.php?fr=porady&cn=3&co=5

6

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Jeśli zabieg ten zostanie wykonany w sposób profesjonalny, to nie powinien spowodować żadnych negatywnych skutków zdrowotnych dla organizmu, włosów oraz skóry głowy. Przed przystąpieniem do garbowania specjalista powinien najpierw przeprowadzić wywiad z klientem odnośnie stanu jego włosów oraz próbę uczuleniową. Następnie powinien wybrać odpowiedni preparat do barwienia, uwzględniając stan, grubość włosa, jego kolor, jak i barwę, którą chce uzyskać. Bazując na obserwacji efektu zabiegu, dostosowuje się czas trzymania farby, dbając o to, by nie wniknęła ona zbyt głęboko, tzn. aby nie przeniknęła do łuski włosa, co uchroni go przed zniszczeniem.

Zabiegi chemiczne koloryzacji można podzielić na zabiegi rozjaśniające i przyciemniające.

Rysunek 4.4. Koloryzacja chemiczna

Źródło: www.pl.fotolia.com/id/48508536

4.1.6 Rozjaśnianie włosów6

Zabieg rozjaśniania niszczy i rozprasza melaninę – naturalny pigment włosa. W zależności od zachodzącej reakcji utleniającej uzyskujemy mniejsze bądź większe odbarwienie włosa. Rozjaśnianie jest dla jego kondycji bardziej agresywne niż farbowanie. Ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia włosów powinno się przeprowadzać ten zabieg, zachowując wszystkie środki ostrożności.

Środki do rozjaśniania obecne są w różnego rodzaju preparatach:

lotiony i toniki rozjaśniające mają słabe działanie utleniające, stosowany w nich oksydant ma stężenie od 3 do 6%;

szampony rozjaśniające w połączeniu z oksydantem o stężeniu 6% dają efekt rozjaśnienia o 3 tony;

6 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa

2006.

7

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

emulsje i żele – są to substancje o silnym działaniu alkalizującym. Zawierają substancje ochronne i regenerujące strukturę włosa – lanolinę i jej pochodne, hydrolizatory proteinowe oraz tłuszcze. Łącząc je się z oksydantem 6-9-proc., uzyskuje się rozjaśnienie o 4-5 tonów.

Proszki i pasty o mocnym działaniu rozjaśniającym są silnie alkalizujące. Stosuje się w nich bowiem wzmacniacze rozjaśniania, nadsiarczany oraz nadtlenek magnezu, który połączony z wodą wydziela dodatkową ilość nadtlenku wodoru. W przypadku tych produktów używa się oksydantów o stężeniu 6, 9 i 12%.

Substancje utleniające alkalizujące działają na pigment włosa, jak również na łańcuchy białkowe, w których zakotwiczane są barwniki. Uszkodzenie struktury włosa podczas utleniania jest tym większe, im wyższe jest stężenie oksydantu i czas jego działania. Utleniacze osłabiają włos, zmniejszając jego elastyczność i zwiększając jego podatność na działanie płynów do ondulacji. Przyczyną tego jest rozerwanie wiązań dwusiarczkowych pomiędzy łańcuchami keratynowymi.

Włosy po rozjaśnianiu mają obniżoną wytrzymałość mechaniczną, są łamliwe i łatwiej wypadają. Z włosów o uszkodzonej strukturze szybciej też odparowuje woda, a co za tym idzie – są suche w dotyku i sztywne. Fryzura się nie trzyma i jest bez połysku. Włosy rozjaśnione mają tendencję, ze względu na zwiększoną porowatość, do szybszego wchłaniania wszelkich zanieczyszczeń i wolnych rodników, co w konsekwencji prowadzi do dalszej degradacji włókien białkowych. Zdarza się, że po zabiegu rozjaśniania nie uzyskamy pożądanego efektu takiego zabiegu.

Aby poszerzyć wiedzę na ten temat, zapoznaj się z prezentacją pt. „Niewłaściwe efekty rozjaśniania”.

4.1.7 Farbowanie włosów7

Farbowanie, w przeciwieństwie do rozjaśniania, jest zabiegiem mniej niszczącym włosy ze względu na niższe stężenie oksydantów i rodzaj farb. W koloryzacji uzyskuje się różne efekty kolorystyczne, które zależą od rodzaju zastosowanego preparatu. Rodzaj farby wpływa też na trwałość koloru oraz stopień uszkodzenia włosów.

Koloryzacja krótkotrwała – nie wpływa niekorzystnie na strukturę włosa. Pigmenty oblepiają włosy, ale nie wnikają w ich łuskę. Polimery syntetyczne nadają im połysk i tworzą na powierzchni włosa filtr ochronny. Koloryzacja jest trwała do pierwszego mycia. Koloryzacja półtrwała, w zależności od struktury włosów, osadza się wewnątrz bądź na zewnątrz ich wierzchniej warstwy , czyli na łusce.

W przypadku włosów porowatych, z uchylonymi łuskami, preparat wniknie do głębszych warstw łusek, ale ze względu na stopień zniszczenia włosa efekt trwałości będzie krótki. Jako że są to preparaty jednoskładnikowe, nie zawierają silnych substancji alkalicznych czy utleniaczy. W efekcie trwałość takiego koloru liczona jest do zaledwie

7 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa

2006.

8

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

kilku myć. Przy dłuższym ich stosowaniu barwnik nie wypłukuje się do końca i w ten sposób może pojawić się odrost na włosach.

Farby trwałe – mają barwniki pośrednie, są dwuskładnikowe, a uzyskany dzięki nim kolor jest długotrwały.

Struktura włosów a zabiegi koloryzacji i rozjaśniania

Wszystkie preparaty do koloryzacji – czy to rozjaśniające, czy barwiące – mają wpływ na kondycję włosów. Te po zabiegach chemicznych stają się bardziej szorstkie i porowate. We włosach zdrowych w czasie farbowania nie dochodzi do tak dużych zmian jak w procesie rozjaśniania. Ale mimo użycia substancji pielęgnacyjnych wchodzących w skład preparatów rozjaśniających struktura takiego włosa też ulega zniszczeniu.

Wrażliwość włosów zależy od ich stanu po wcześniejszej koloryzacji chemicznej lub uszkodzonej struktury. Zła kondycja tej ostatniej sprawia, że włosy są bardziej chłonne i podczas kolejnego farbowania czy rozjaśniania pęcznieją. Utrzymanie barwników we włosie porowatym bezpośrednio po farbowaniu jest nietrwałe i przy każdym następnym myciu zmywają się. Natomiast po zabiegu rozjaśniania pozostają we włosie.

Grubość włosów i ich przekrój też wpływa na efekt koloryzacji. Na tym samym poziomie kolorystycznym włosy delikatne szybciej się rozjaśniają i dają pofarbować, niż włosy grube.

4.1.8 Przeciwskazania do koloryzacji

Koloryzacji nie powinno się wykonywać, gdy:8

występuje uczulenie na środki farbujące;

struktura włosów jest mocno zniszczona;

we włosie obecne są barwniki metaliczne i roślinne.

W sytuacji, gdy mimo przeciwwskazań zabieg farbowania zostanie wykonany i doprowadzi do poważniejszych zniszczeń włosa, np. ich kruszenia się bądź urywania, odpowiedzialność za szkody ponosi fryzjer.

8 Sumirska Z., Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010.

9

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Rysunek 4.5. Przeciwskazania do koloryzacji włosów

Źródło: www.pl.fotolia.com/id/19171444

4.2 Literatura

4.2.1 Literatura obowiązkowa

Albinus I., Silke D., Nowe fryzjerstwo, Wydawnictwo REA, Warszawa 2012;

Fiest B., Kulikowska-Jakubik T., Richter M., Fryzjerstwo. Podstawy, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2011;

Sumirska Z., Nowoczesna stylizacja, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2011;

Sumirska Z., Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010.

4.2.2 Literatura uzupełniająca

Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, Wydawnictwo REA, Warszawa 2006;

Sumirska Z., Bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2002;

Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006;

Sumirska Z., Technologia fryzjerstwa. Stylizacja – zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006.

10

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

4.2.3 Netografia

www.blogblondbunny.blogspot.com/2013/02/tonery.html;

www.mays–friseur.de/leistungen/;

www.pieknewlosy.pl/jak–zbudowana–jest–lodyga–wlosa/;

www.pl.fotolia.com/id/19171444;

www.pl.fotolia.com/id/40893677;

www.pl.fotolia.com/id/40893677;

www.pl.fotolia.com/id/48508536;

www.pl.fotolia.com/id/53870940;

www.pl.fotolia.com/id/56880736;

www.www.epi–centrum.pl/;

www.fryzjerzy.pl/index.php?fr=porady&cn=3&co=5;

www.hairstore.pl/rodzaje–wlosow–i–sposoby–ich–pielegnacji–r102.html;

www.schwarzkopf.pl/skpl/pl/home/regeneracja/porady_i_wskazowki/wiedza–o–wlosach/leksykon–wlosow.html.

4.3 Spis tabel i rysunków

Rysunek 4.1. Określenie rodzaju włosa .................................................................................................. 3

Rysunek 4.2. Łysienie ..................................................................................................................................... 4

Rysunek 4.3. Naturalny kolor włosa ........................................................................................................ 5

Rysunek 4.4. Koloryzacja chemiczna ....................................................................................................... 6

Rysunek 4.5. Przeciwskazania do koloryzacji włosów ..................................................................... 9

4.5 Spis treści

4 Różnice w strukturze włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu ................................................ 2

4.1 Stan włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu............................................................................................. 2 4.1.1 Budowa włosa..................................................................................................................................................................... 2 4.1.2 Określenie rodzaju włosa .............................................................................................................................................. 2 4.1.3 Trichogram........................................................................................................................................................................... 3 4.1.4 Naturalny kolor włosa .................................................................................................................................................... 4 4.1.5 Koloryzacja chemiczna ................................................................................................................................................... 5 4.1.6 Rozjaśnianie włosów ....................................................................................................................................................... 6 4.1.7 Farbowanie włosów ......................................................................................................................................................... 7 4.1.8 Przeciwskazania do koloryzacji .................................................................................................................................. 8

4.2 Literatura ............................................................................................................................................................. 9 4.2.1 Literatura obowiązkowa ................................................................................................................................................ 9 4.2.2 Literatura uzupełniająca ................................................................................................................................................ 9 4.2.3 Netografia .......................................................................................................................................................................... 10

4.3 Spis tabel i rysunków ................................................................................................................................... 10