2012

Wspieramy dobre zarządzanie

SpiS treści

O PARP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4ZnAcZenie ZARZądZAniA stRAtegicZnegO dlA sektORA mAłych i śRednich PRZedsiębiORstw . . . . . . . . . . . . . 5

PlAnOwAnie stRAtegicZne – kiedy i kOmu jest tO POtRZebne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6intuicjA, dOświAdcZenie i wiedZA – Z cZegO kORZystA PRZedsiębiORcA POdejmując decyZje w fiRmie? . . . . . . . . . . 9stRAtegiA nie tylkO dlA dużych i dOjRZAłych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

ZARZądZAnie A wsPARcie OfeROwAne PRZeZ PARP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12PlAnOwAnie stRAtegicZne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12ORgAniZOwAnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14mOtywOwAnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15mOnitOROwAnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

w jAkich ObsZARAch POmAgAmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

sZkOleniA i dORAdZtwO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 Przedsiębiorcy i ich Pracownicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Zarządzanie środowiskiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Ekologiczne aspekty zarządzania firmą – szkolenia w ramach działania 2 .1 .1 PO KL . . . . . . . . . . . . . . . 18Usługa w zakresie ochrony środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Zarządzanie strategiczne i operacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Instrument Szybkiego Reagowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Planowanie strategiczne w MMSP (2 .1 .3 POKL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Szkolenia w ramach Akademii PARP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Zarządzanie zasobami ludzkimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Szkolenia w ramach projektu Inwestycja w kadry 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Każdy pracownik jest ważny – podnoszenie kompetencji pracowników o niskich kwalifikacjach . . 22Herosi organizacji - Wzmocnienie roli zarządzania zasobami ludzkimi oraz rozwój umiejętności planowania strategicznego w tym zakresie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Zarządzanie wiekiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Z wiekiem na plus – szkolenia dla przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Zarządzanie projektami współfinansowanymi ze środków dotacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Regionalne Ośrodki Europejskiego Funduszu Społecznego – ROEFS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Współpraca z sektorem publicznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Projekt Partnerstwo publiczno – prywatne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Projekt Nowe podejście do zamówień publicznych – szkolenia i doradztwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Powiązania kooperacyjne i klastry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Projekt Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Finanse i prawo dla firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Usługa pilotażowa - optymalizacja kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Usługa pilotażowa – Finansowanie Zwrotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Społeczna odpowiedzialność biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Polsko- Szwajcarski Program Współpracy „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Baza szkoleń na portalu inwestycjawkadry .pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Trenerzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Projekt systemowy w ramach Poddziałania 2 .2 .2 PO KL „Podnoszenie kompetencji kadry szkoleniowej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

inne PodmioTy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Instytucje Otoczenia Biznesu (IOB) i Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Ośrodki KSU i ROEFS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Nowe podejście do zamówień publicznych - szkolenia i doradztwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Podmioty publiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Partnerstwo publiczno-prywatne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

wsPARcie beZPOśRednie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33Pomoc w wejściu na rynek z innowacyjnym pomysłem – Inkubatory wyłonione w konkursie w ramach działania 3 .1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Działanie 6 .1 - Paszport do eksportu Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka . . . . . . . . . . . . . 33Działanie 8 .1 – Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Działanie 8 .2 - Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Bon na innowacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Poddziałanie 5 .4 .1 Wsparcie na uzyskanie ochrony własności przemysłowej Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Fundusze poręczeniowe KSU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Fundusze pożyczkowe KSU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

wsPARcie infORmAcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37Enterprise Europe Network . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Krajowy System Usług – wspieramy przedsiębiorczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Punkty Konsultacyjne KSU: usługi informacyjne i doradcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Portal Innowacji www .pi .gov .pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Portal „Wspieramy e-biznes” www .web .gov .pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Upowszechnianie wiedzy o stosowaniu prawa własności intelektualnej – działanie 5 .4 .2 PO IG Popularyzacja wiedzy w zakresie własności intelektualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

4

O pArp

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) jest agencją rządową, która od 12 lat wspiera przedsiębiorców. Działania

PARP są odpowiedzią na potrzeby przedsiębiorców i impulsem do dalszego ich rozwoju. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej

stworzyło nowe warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. PARP odpowiada za dystrybucję ponad 7 miliardów euro w ramach kilku

unijnych i krajowych programów wsparcia. Środki te przeznaczone są przede wszystkim na wsparcie dla małych i średnich przed-

siębiorstw. Spora część środków trafi do nich za pośrednictwem instytucji otoczenia biznesu (Krajowego Systemu Usług dla MSP,

parków i inkubatorów technologicznych). Fundusze te przeznaczone są na inwestycje, rozwój innowacyjności oraz podnoszenie

kompetencji i kwalifikacji zarówno kadry zarządzającej, jak i pracowników.

PARP wspiera także międzynarodową aktywność polskich przedsiębiorców. Kojarzenie partnerów zagranicznych, organizowanie

misji handlowych, wystaw, targów, giełd kooperacyjnych, szkolenia e-learningowe w ramach Akademii PARP – to działania, które

w bezpośredni sposób pomagają polskim małym i średnim firmom w zdobywaniu zagranicznych rynków zbytu.

PARP bierze także aktywny udział w tworzeniu i wdrażaniu polityki państwa w zakresie przedsiębiorczości, innowacyjności

i adaptacyjności kadr, dążąc do stworzenia przedsiębiorcom optymalnego i skutecznego otoczenia wspierającego rozwój przed-

siębiorstw.

W 2012 roku w ramach prowadzonych działań, PARP w szczególności koncentruje się na promowaniu i stymulowaniu skutecz-

nego planowania strategicznego i zarządzania firmą, zgodnie z hasłem przewodnim PARP „2012 - rokiem dobrego zarządza-

nia”. W tym roku, w ofercie PARP przedsiębiorcy mają możliwość skorzystania ze szczególnego wsparcia przy realizacji wszystkich

istotnych funkcji zarządzania - planowania, organizowania, motywowania oraz monitorowania.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

5

ZnAcZenie ZArZądZAniA StrAtegicZnegO dlA SektOrA mAłych i średnich prZedSiębiOrStw

Jesteśmy narodem o ogromnym potencjale przedsiębiorczości. Mając wybór, prawie połowa Polaków wolałaby pracować „na

swoim”, co daje nam 8. miejsce na 27 państw członkowskich UE1. Jeszcze silniej deklarują tę chęć młodsze grupy wiekowe,

w szczególności między 30 a 39 rokiem życia. Znajduje to też odzwierciedlenie w strukturze polskich przedsiębiorstw - bardzo

stabilnej, dominującej grupie jednoosobowych firm, a dalej podmiotów mikro zatrudniających od 1 do 9 pracowników. Jest tych

firm rzeczywiście relatywnie dużo i to nas wyróżnia w Unii Europejskiej (wykres 1). Czy to źle czy dobrze? Można przyjąć, że jest

to obraz pewnego modelu dostosowanego do sytuacji gospodarczej, prawnej i społecznej. Można też mówić o specyficznym

charakterze naszego narodu – świetnie nam wychodzą działania w pojedynkę2, ciężko nas zmusić do współpracy, nie lubimy

swoich szefów, lub bardziej eufemistycznie - wolimy sami sobą zarządzać. Wśród różnych motywów skłaniających do prowadze-

nia własnej działalności, motyw osobistej niezależności, obok potrzeby samorealizacji i szansy na wyższe dochody pojawia się

najczęściej w deklaracjach Polaków3.

Wykres 1 . Struktura sektora MSP w Polsce na tle średniej UE w latach 2010/2011

Źródło: Arkusz Informacyjny SBA. Polska, Komisja Europejska, DG Enterprise&Industry 2011.

Udział poszczególnych grup przedsiębiorstw (mikro, małe, średnie, duże) w strukturze firm zmienia się w przeciągu ostatnich lat bardzo nieznacznie. Jeśli spojrzymy na średnią europejską to okazuje się więc, że mamy zdecydowanie niedoreprezentowany sektor małych firm, a więc takich, które przekroczyły próg 9 zatrudnionych (w Polsce, w struk-

turze firm, małe podmioty stanowią niespełna 3%, gdy średnia unijna dla tej grupy wynosi 6,6%). Jest zbyt mało badań w tym obszarze, ale śmiało można postawić hipotezę, że jednym z negatywnych czynników takiego stanu rzeczy jest brak określonych kompetencji wśród właścicieli najmniejszych firm z obszaru zarządzania, w szczególności zarządzania strategicznego.

Opis powyżej nie powinien dziwić dlaczego w Polsce utrzymuje się dosyć stabilna i liczna grupa najmniejszych przedsiębiorstw.

Jeśli firmy funkcjonują, a pokazuje to optymistycznie poprawiający się wskaźnik przeżywalności przedsiębiorstw (z 64% w 2003

r. do 77% w 2010 r.)4 to rzeczywiście ten model do pewnego stopnia się sprawdza. Oczywiście ma on swoje granice i ciekawym

jest - jak długo jeszcze polskie firmy będą dawały sobie radę na rynku działając na niewielką skalę, bez specjalnych planów rozwo-

jowych oraz co może je skłonić do zmiany zachowania. To, że taki model przegrywa widać w międzynarodowych rankingach

oceniających konkurencyjność czy innowacyjność gospodarki.

1 Entrepreneurship In the EU and beyond. A survey in the EU, EFTA countries, Croatia, Turkey, the US, Japan, South Korea and China. Analytical report, Flash Eurobarometr 283 – The Gallup Organization, Grudzień 2009.

2 Więcej na ten temat: I. Kokoszka, 20 pytań do …Jacka Kochanowicza, Forbes 05/20113 Wśród Polaków preferujących samozatrudnienie, 71% za główny powód takiego przekonania wskazuje osobistą niezależność, po 70% wskazuje na potrzebę samorealiza-

cji i szansę na wyższe dochody. Kolejny czwarty motyw – elastyczne godziny pracy – jest wskazywany przez 62% badanych. Za: Wizerunek przedsiębiorców w Polsce, Ra-port PARP 2009.

4 Raport o stanie sektora MSP, PARP 2011 oraz Warunki powstania i działania oraz perspektywy rozwojowe polskich przedsiębiorstw powstałych w latach 2006-2010, GUS 2011.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

6

Nie można z drugiej strony zapominać, że nadal co roku więcej firm powstaje niż się likwiduje, przedsiębiorcy notują znaczne

oszczędności, a sektor MSP wnosi przyzwoity, niemalejący wkład do PKB. Natomiast widać kłopoty w obszarze działalności

rozwojowej. W przypadku najmniejszych firm, właściciele nie do końca są tym rozwojem zainteresowani – nie podpisują się pod

działalnością innowacyjną, nie interesuje ich ekspansja na rynki zewnętrzne, a także planowanie działalności w dłuższej perspek-

tywie. Żyją perspektywą bieżących zobowiązań5.

Pasywność, prewencyjne ograniczanie działalności, bierne dostosowywanie się do sytuacji kryzysowych. Czy tak rze-

czywiście funkcjonują firmy w Polsce?

Prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PricewaterhouseCoopers Polska, dyrektor Szkoły

Biznesu Politechniki Warszawskiej:

No cóż, nasi przedsiębiorcy to również odbicie naszego narodowego charakteru – z jego dobrymi

i złymi stronami. Nie ma wątpliwości, że zawsze woleliśmy brawurowe szarże od mozolnego strategicz-

nego planowania wojen – dlatego często okazywało się, że „wygranych bitew nie zdołaliśmy wykorzy-

stać” (nawet zwycięstwa pod Grunwaldem). Tego się trzeba nauczyć i PARP może mieć w tym zakresie

ogromną rolę do odegrania. Strategiczne planowanie jest niezbędne dla długofalowego rozwoju firmy.

I uważam, że kierunek wnioskowania jest taki: ci polscy przedsiębiorcy, którzy odnieśli większy sukces, wykazali się większymi zdol-

nościami w tym zakresie. Pasywność, bierne dostosowywanie się do sytuacji kryzysowych – to złe cechy w zachowaniu firm, które

należy zwalczać. Między innymi analizując i upowszechniając doświadczenia tych, którzy potrafili działać inaczej.

W tej sytuacji warto się zastanowić jak lepiej wykorzystać ogromny potencjał przedsiębiorczości w naszym społeczeństwie oraz

jak wzmocnić konkurencyjność już istniejących firm. Poniżej podejmujemy jeden aspekt tego problemu i koncentrujemy się na

zarządzaniu firmą, a w szczególności na zarządzaniu strategicznym.

Zarządzanie, rozumiemy tutaj jako zestaw czterech działań, tj: planowanie, organizowanie, motywowanie i monitorowanie6.

Stanowią one obszar zainteresowań analitycznych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (więcej na ten temat w kolej-

nym rozdziale e-booka). Dla przedsiębiorców te tematy są istotne ponieważ ocena funkcjonowania każdego z komponentów

pozwala dość szybko dokonać wstępnej oceny jakości zarządzania w firmie, a przez to potencjalnych źródeł niepowodzeń. Dla

Agencji, empiryczna analiza tej problematyki daje podstawy do konstruowania instrumentów pomocowych, o których będzie

można przeczytać w dalszej części niniejszego e-booka.

Planowanie strategiczne – kiedy i komu jest to potrzebne?

Podmioty sektora małych i średnich przedsiębiorstw najczęściej identyfikują sens i cel istnienia firmy z zapewnieniem przycho-

dów ze sprzedaży oraz zysków. Elementy te (tzw. krótkookresowe) - w rankingu wskazywanych celów firmy - zdecydowanie

dominują nad elementami długofalowymi, jak na przykład budowa trwałych relacji z klientami, partnerami czy też pracowni-

kami. Plany strategiczne, o ile istnieją (fakt ich posiadania deklaruje niespełna połowa przedsiębiorstw MSP – 46%), mają zazwy-

czaj charakter ogólny i nie są oparte na solidnej analizie słabych i mocnych stron firmy. Za strategię jest uważane określenie raczej

samej wizji działania niż mierzalnych celów7.

W przypadku właścicieli najmniejszych firm (do 9 pracowników), aż 60% z nich nie jest w stanie określić czy posiadanie spisanego

dokumentu strategicznego ustawiałoby firmę w lepszej pozycji konkurencyjnej. O tym, że tak by było jest przekonany zaledwie

jeden przedsiębiorca na dziesięciu8. Mikroprzedsiębiorcy z którymi przeprowadzono rozmowy indywidualne, podczas których

mieli większą swobodę i możliwość dłuższej wypowiedzi, w większości w ogóle podważają sens określania jakiejkolwiek strategii,

nawet ograniczonej do wyznaczenia priorytetowych celów, tłumacząc to zbyt dużą zmiennością rynku. Pytani o sposób plano-

wania przyszłych działań, dwóch na trzech właścicieli firm przyznaje, że robi to spontanicznie, a 15%, czyli niespełna co 7 mikro-

przedsiębiorca w ogóle przyszłych działań nie planuje (wykres 2)9.

5 P. Raźniewski, Strategia niszy rynkowej jako specyficzny element potencjału rozwojowego mikroprzedsiębiorstw. Raport z badań, PARP 2010.6 Więcej pod linkiem: http://www.parp.gov.pl/index/index/2009, 27.08.2012.7 W. Orłowski, R. Pasternak, K. Flaht, D. Szubert, Procesy inwestycyjne i strategie przedsiębiorstw w czasach kryzysu, PARP 2010.8 P. Raźniewski…op. cit.9 P. Raźniewski…op.cit

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

7

Wykres 2 . W jaki sposób planowane są przyszłe działania firmy (n=1245 mikroprzedsiębiorców) .

Źródło: Strategia niszy rynkowej…, PARP 2010.

Czy powyżej opisane postawy świadczą o nieznajomości rzeczywistego znaczenia pojęcia strategii i planowa-

nia strategicznego wśród małych i średnich przedsiębiorców?

Robert Reinfuss, doradca biznesowy w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi, właściciel firmy

Robert Reinfuss HRM Consulting:

Mikroprzedsiębiorstwa a także zdecydowana większość MŚP to firmy niszowe. Część z nich

odnosi sukcesy w wąskiej dziedzinie w której się wyspecjalizowała. Inne walczą o utrzy-

manie się na rynku. Strategia jednych i drugich sprowadza się do szybkiej i często intu-

icyjnej oceny szans pojawiających się na lokalnym rynku. Nie potrzebują one strate-

gii w sensie perspektywicznie planowanego rozwoju. Strategia jest tym firmom narzucana

przez okoliczności zewnętrzne. W zarządzaniu strategicznym liczą się w tych przedsiębiorstwach przede wszyst-

kim dwie rzeczy: 1) umiejętność rozpoznania i zinterpretowania szans i zagrożeń oraz 2) umiejętność wykorzy-

stania przez właścicieli potencjału intelektualnego ich współpracowników. Te dwie umiejętności są kluczowe

i w dłuższej perspektywie będą decydować o konkurencyjności na rynku. Z pierwszą umiejętnością właściciele radzą

sobie dobrze czego dowodem są ich obecne sukcesy. Z drugą jest bardzo źle, a to ona zadecyduje o konkurencyjności ich

firm w dłuższej (strategicznej) perspektywie.

Bożena Lublińska – Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości:

Jestem daleka od zarzucania polskim przedsiębiorcom, że nie zajmują się planowaniem

swojej działalności, że obce są im strategie, plany długookresowe, czyli działania od których

zaczyna się zarządzanie firmą. Faktycznie, obserwujemy te zjawiska w naszych bada-

niach, natomiast nie dotyczą one wszystkich przedsiębiorców, a część pytanych ma też prze-

myślane – choć niekoniecznie trafne - odpowiedzi dlaczego takich aktywności nie podej-

muje. Z pewnością mali przedsiębiorcy nie znajdują się w tej słownej nomenklaturze (strate-

gie długoterminowe, plany operacyjne, itd.). Jestem skłonna przypuszczać, że w porównaniu do małych i średnich

firm w innych krajach europejskich nie wyróżniamy się jakoś szczególnie negatywnie pod tym kątem. Funkcjonując

w gospodarce, przedsiębiorcy muszą być jednak świadomi zmian jakie ona przeżywa i wpływu tych zmian na własną

firmę. A to w konsekwencji prowadzi do pewnych korekt w działalności przedsiębiorstwa. Kluczową kwestią pozostaje

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

8

dla mnie głębokość wspomnianych korekt w działaniu firmy i rzeczywista, systematyczna obserwacja otoczenia zewnętrznego i

co najważniejsze – chęć rozwoju. Czy polscy przedsiębiorcy, szczególnie sektora MSP, bardziej kreują rzeczywistość czy się do niej

dostosowują? Statystyka wskazuje raczej na to drugie, natomiast wierzę, że taka zmiana jakościowa następuje.

Wydaje się, że mali przedsiębiorcy nie studiują podręczników na temat metod budowania strategii. Dlatego z tym większą satysfakcją odnotowaliśmy odbiór poradnika PARP nt. budowania strategii niszy rynkowej. W pierwszym miesiącu od jego publikacji na stronie internetowej PARP został pobrany przez ponad 1200 internau-

tów. Poradnik do ściągnięcia: http://www.parp.gov.pl/index/more/18516

Strategia to oczywiście nie wszystko. Choć dobrze opracowana rzeczywiście pokazuje cele jakie stawia sobie firma.

W 2010 r. PARP zainteresowała się problematyką zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach. Przeprowadzone zostało badanie,

którego celem było rozpoznanie wielkości udziału firm „inteligentnych”, „uczących się” w strukturze przedsiębiorstw działających

w Polsce. Wyróżniono cztery obszary - atrybuty takich organizacji, tj: posiadanie spisanej/sformalizowanej strategii i polityki

zarządzania kadrami, dysponowanie rozwiniętymi systemami informatycznymi oraz prowadzenie wymiany z otoczeniem (poza

wymianą handlową). W każdej grupie firm (rozpatrywano firmy powyżej 9 pracowników, tj. małe, średnie i duże) najczęściej dekla-

rowanym posiadanym atrybutem okazały się systemy informatyczne. Posiada je 84% dużych, 67% średnich i 38% małych firm.

Obszarem najrzadziej wskazywanym okazała się spisana strategia – jej posiadanie deklaruje tylko jeden mały przedsiębiorca,

dwóch średnich oraz trzech dużych, w przeliczeniu na pięć firm10.

Wyniki wszystkich powyższych badań zwracają uwagę na jedną interesującą rzecz. Przedsiębiorca, który opracowuje strategię

działania, a także przedsiębiorca z organizacji inteligentnej, opisywanej powyżej, ma z reguły większą firmę, większe dochody, jest

bardziej innowacyjny i częściej działa na rynku zewnętrznym, niż taki, który takich działań na rzecz własnej firmy nie wykonuje.

Nie znamy kierunku tej zależności – czy to rozwój firmy spowodował, że właściciel zaczął opracowywać strategię, czy też dobra

strategia pozwoliła na rozwój firmy.

Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości:

Oczywiście dużo zależy od sytuacji gospodarczej i tak w Polsce w latach 90., rzeczywiście mieliśmy do czynienia z ogromnym

rozwojem liczby przedsiębiorstw gdzie rynek mógł z sukcesem przyjąć ogromną ich liczbę. Dziś, znacznie większa konkurencja,

globalny wymiar gospodarki oraz świadomy swoich potrzeb klient wymagają znacznie większych nakładów po stronie przedsię-

biorstw. Wyniki naszych badań utwierdziły nas w przekonaniu, że nawet w przypadku niewielkiej firmy warto podjąć wysiłki, które

dają wiedzę przedsiębiorcy o umiejscowieniu jego aktywności w otoczeniu konkurencji, dają pomysły na przyszłe działania oraz

pokazują dojście do celu w jakim była założona firma.

Jakie pierwsze kroki/działania/kwestie do namysłu warto zaproponować przedsiębiorcy, który chciałby zmienić

podejście w prowadzeniu firmy – z koncentracji na bieżącym funkcjonowaniu na zarządzanie strategiczne?

Robert Reinfuss, doradca biznesowy w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi, właściciel firmy Robert Reinfuss HRM Consul-

ting:

W dzisiejszej, niezwykle konkurencyjnej gospodarce rozwój przedsiębiorstwa, nie może być jedynie w gestii właściciela. Aby być

konkurencyjną, firma musi szybko i bezbłędnie reagować na szanse i zagrożenia płynące z rynku. Wymaga to zdecentralizowanej,

rozproszonej decyzyjności oraz enterprenerskich postaw niemal wszystkich pracowników. Nowoczesne firmy muszą korzystać

z inteligencji i potencjału całej organizacji. W szczególności chodzi o potencjał kadry menedżerskiej. Przedsiębiorca który chciałby

zmienić podejście w prowadzeniu firmy – z koncentracji na bieżącym funkcjonowaniu na zarządzanie strategiczne musi

zacząć od włączenia jak największej liczby swoich współpracowników w proces projektowania rozwoju, optymalizacji i zarządza-

nia operacyjnego. Nazywamy to partycypacją.

10 P. Kordel, J. Kornecki, A. Kowalczyk, K. Krawczyk, K. Pylak, J. Wiktorowicz, Inteligentne organizacje – zarządzanie wiedzą i kompetencjami pracowników, PARP 2010.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

9

Badani przez PARP mikroprzedsiębiorcy dość sporadycznie dokonują świadomego wyboru strategii funkcjonowania firmy. W zdecydowanej większości przypadków strategia firmy jest wypadkową działań intuicyjnych w reakcji na poja-wiające się bodźce (najczęściej zewnętrzne). „Jak jest klient to jest plan, a jak nie ma klienta to nie ma planu”, podsu-

mowuje lapidarnie mikroprzedsiębiorca działający w branży usługowej11.

Intuicja, doświadczenie i wiedza – z czego korzysta przedsiębiorca podejmując

decyzje w firmie?

Przedsiębiorcy mówią dużo o swojej intuicji, doświadczeniu, które pomagają im w podejmowaniu decyzji biznesowych. Intuicja,

a jeszcze lepiej faktyczne jej posiadanie jest trudnym do przecenienia atutem przedsiębiorcy. Trudno jednak uwierzyć, że mają ją

wszyscy, w końcu firmy upadają i przeżywają gorsze czasy. Mówienie o poleganiu na intuicji to z kolei niemówienie o takich dzia-

łaniach jak badania, analiza, systematyczne zdobywanie wiedzy i wykorzystywanie powyższych w zarządzaniu firmą. Im bardziej

złożone procesy zachodzą w firmie lub powinny zachodzić jeśli ma się ona dalej rozwijać, tym bardziej złudne jest poleganie

właściciela na własnych tylko przekonaniach i doświadczeniu. Mówienie o intuicji przykrywa jeszcze jeden istotny mankament

w działalności przedsiębiorstw związany z czerpaniem wiedzy z otoczenia, które funkcjonuje dla przedsiębiorców. Właściciele

firm zdają się nie potrzebować bardziej ścisłych relacji z otoczeniem zewnętrznym by dobrze prosperować. Wskazuje na to fakt, że

w latach 2007-2009 niemal połowa mikrofirm nie nawiązała żadnej współpracy z innymi instytucjami lub jednostkami gospodar-

czymi12. Ponad 90% mikro i małych firm nie należy też do żadnej organizacji biznesowej13.

„Wiedza o rynku i o konkretnych warunkach, w których działa firma, wydaje się wciąż niedoceniana przez dużą liczbę firm: ponad

40% uważa, że dysponuje dostateczną ilością informacji, ale decyzje opiera na intuicji, a nie na świadomej kalkulacji ryzyka.

W praktyce przełożenia zasobów informacji na konkretne działania dokonuje jedna czwarta firm. Większa świadomość przy-

datności wiedzy o rynku i stanie prawnym charakteryzuje większe firmy i te działające w trudniejszych, bardziej wymagających

warunkach (eksporterzy). Ciekawa jest relacja pomiędzy planowanymi inwestycjami a zasobem wiedzy: blisko połowa firm

opiera decyzje inwestycyjne na twardych danych, ale taka sama grupa kieruje się przede wszystkim intuicją”14.

Wykres . 3 Ocena posiadanego zasobu informacji dotyczących szerokiego rynkowego i prawnego kontekstu działania firmy

Źródło: W. Orłowski, R. Pasternak, K. Flaht, D. Szubert, Procesy inwestycyjne i strategie przedsiębiorstw w czasach kryzysu, PARP 2010.

11 P. Raźniewski…op.cit12 P. Raźniewski…, op. cit.13 Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2010, Bank PKO SA, 2011.14 W. Orłowski… op. cit.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

10

„Brak przekonania do konieczności usystematyzowania zarządzania firmą, przejawia się także w realizowanych mechanizmach

bieżącego kierowania nią. Przedsiębiorcy zdecydowanie preferują bazowanie na własnej wiedzy i doświadczeniu (74% deklaracji)

wspieranym przez intuicję (16%) i właśnie w oparciu o nie dokonują poszczególnych decyzji. Nie podważając skuteczności reali-

zowanego modelu zarządzania firmą, można domniemywać, że taki sposób postępowania spowodowany jest przede wszystkim

nieznajomością narzędzi, jakie można wykorzystać przy prowadzeniu działalności gospodarczej, także na małą skalę. Wydaje się,

że przedsiębiorcy prowadzący mikrofirmy nie są profesjonalnie przygotowani do prowadzenia działalności o charakterze ekono-

micznym. Są to raczej osoby, które posiadały jakieś umiejętności, wpadły na interesujący pomysł, ale w niewielkim stopniu są

wyposażone w kompetencje i wiedzę przydatne w procesie zarządzania firmą”15.

Kiedy zawodzi intuicja? Co właściwie mają na myśli przedsiębiorcy, mówiąc, że polegają przede wszystkim na intuicji?

Czy w ten sposób dają wyraz ograniczonego zaufania do analiz, raportów – zarówno tych dostępnych powszechnie

jak i tych, które mogliby zamówić na potrzeby własnych firm?

Robert Reinfuss, doradca biznesowy w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi, właściciel firmy Robert Reinfuss HRM Consul-

ting:

Zarządzanie biznesem jest i będzie w przyszłości oparte na intuicji. Większość firm ma nadmiar danych do podejmowania

poprawnych decyzji. Problem polskich przedsiębiorców nie polega na niedocenianiu danych i analiz ani na przecenianiu znacze-

nia intuicji w zarządzaniu. Problem polega na przecenianiu przez właścicieli i zarządzających ich własnej intuicji a niedocenia-

niu intuicji i wiedzy ich podwładnych, klientów i współpracowników. Strategia firmy, a szczególnie firmy niszowej powstaje na

bazie informacji płynącej z otoczenia biznesowego. Planowanie strategiczne będzie skuteczne jeżeli będzie się opierało na intu-

icji i wiedzy wszystkich interesariuszy. To właśnie umiejętność wykorzystywania intuicji i wiedzy rozproszonej wśród interesa-

riuszy, a szczególnie własnej kadry kierowniczej będzie decydowała o skuteczności strategii i konkurencyjności przedsiębiorstw

w przyszłości.

Strategia nie tylko dla dużych i dojrzałych

Szereg przeprowadzonych badań potwierdza intuicyjne przekonanie, że im mniejszy przedsiębiorca tym rzadziej jest on skłonny

do funkcjonowania w strategicznym reżimie. Nie oznacza to bynajmniej, że wiedzy w tym obszarze należy szukać przede wszyst-

kim na przykładach większych firm. Globalna gospodarka, rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz ogromny

wzrost znaczenia kapitału intelektualnego w stosunku do kapitału fizycznego to przyczynki dla wzrostu znaczenia małych firm

dla gospodarki, a w efekcie większej profesjonalizacji ich działania. Atutem tych podmiotów, tak cennym w dzisiejszych czasach

jest elastyczność działania, która wynika z niewielkiej liczby pracowników, braku sformalizowanych, skomplikowanych struktur,

w tym rozbudowanej kontroli zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz przedsiębiorstwa. Mała firma znajduje się również pod głębo-

kim wpływem jej właściciela i to często wyraża się oryginalnością i odwagą w realizacji śmiałych pomysłów. To pokazuje, że

niewielkie podmioty wcale nie są tak bezbronne na rynku i ich jedyną strategią nie musi być dostosowywanie się.

Sytuacja ta dotyczy w szczególności pewnego rodzaju firm - czyli takich - które w chwili powstania już są nastawione na funk-

cjonowanie na globalnym rynku. Do tej grupy należą przedsiębiorstwa działające w obszarze wysokich technologii, proponujące

przełomowe rozwiązania, które albo natrafiają na brak popytu na rynku krajowym albo jest on bardzo ograniczony. Wtedy natu-

ralną strategią dla firmy jest umiędzynarodowienie swojej działalności. Podjęcie takiej próby wymaga szerokiej wiedzy i zróżni-

cowanych kompetencji po stronie właścicieli i menedżerów – np.; w zakresie międzynarodowej ochrony własności intelektual-

nej, procedur patentowych za granicą, kwestii tworzenia oddziałów i filii zagranicznych. Na granicy wiedzy i kompetencji zderzają

się kwestie umiejętności negocjacji umów z partnerami zagranicznymi czy przełamywanie barier kulturowych. Ten krótki opis

już pokazuje, że jest to obszar działalności, w którym bardzo trudno osiągnąć sukces działając samemu, nie mówiąc o potrzebie

posiadania precyzyjnego planu, w tym planów alternatywnych.

15 Strategia niszy…, op. cit.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

11

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości dokonując próby segmentacji sektora MSP w Polsce podzieliła ten sektor na trzy

główne kategorie. Opisywany powyżej typ firmy znalazłby się w kategorii high – growth. Udział tej kategorii firmy w populacji

został oszacowany na poziomie od 3 do 7%. Firmy zaliczone do tej grupy charakteryzuje dynamiczne zwiększenie zatrudnienia

w ostatnich 3-5 latach, dynamiczny wzrost obrotów w ostatnich 3-5 latach (np. podwojenie obrotów), wysoka innowacyjność

wyrobów/usług oraz otwartość na korzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania. Przedsiębiorcy tej grupy przeważnie dzia-

łają w oparciu o plan działania/strategię i inwestują w rozwój firmy. Z segmentacji wyłania się również rys społeczno-demogra-

ficzny właściciela, który założenie firmy traktuje jako szansę (a nie jako konieczność) a motywacją do założenia i rozwoju przed-

siębiorstwa jest chęć zwiększania swojego dochodu. Do tej grupy należą też częściej osoby w wieku 25-34 lata i mający wyższe

wykształcenie.

Czy Pana doświadczenie akademickie i wiedza nt. planów zawodowych studentów wskazują, że młodzi ludzie coraz

chętniej angażują się lub chcieliby się angażować w ambitne, biznesowe przygody?

Prof. Jerzy Cieślik, profesor Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, koordynator ogólnopolskiej Sieci

Edukacyjnej Innowacyjnej Przedsiębiorczości Akademickiej (SEIPA):

Coś się zmienia na lepsze. Na zajęciach ze studentami, gdzie dyskutujemy różne koncepcje biznesowe ciągle

muszę walczyć z postawą „Think small” – myśleniem o biznesie na niewielką skalę, do którego prowadze-

nia nie potrzeba żadnych studiów. Ale ostatnio jestem zaskakiwany oryginalnymi pomysłami rozwijania

biznesu, zwłaszcza na styku kraj - zagranica. Ciekawe, że argumentem, który trafia do studentów jest to, że

dopiero przy większej skali biznesu można wykorzystać wiedzę w dziedzinie zarządzania, formułowania

strategii a więc w pełni realizować się profesjonalnie.

Istotna zmiana postaw następuje także wśród studentów na kierunkach nieekonomicznych – technicznych, rolniczych, medycz-

nych. Prowadzone od kilku lat zajęcia z innowacyjnej przedsiębiorczości zaczynają przynosić owoce. To ważne, bo właśnie na

styku wiedzy z zakresu nauk ścisłych i znajomości podstaw finansów, zarządzania i marketingu rodzą się najbardziej obiecujące

projekty biznesowe.

Czy potrzeby zgłaszane przez studentów powinny się znaleźć (lub już sie znajdują) w obszarze działania takich insty-

tucji jak PARP?

Prof. Jerzy Cieślik:

Tak, ale mam na myśli nie tylko potrzeby zgłaszane przez studentów ale przez samo życie. Chodzi o proces starzenia się przedsię-

biorców. W krajach Unii Europejskiej sprawa ta urasta do rangi poważnego problemu: wiele dobrze prosperujących firm rodzin-

nych nie ma następców! Choć nie mamy dokładnych badań myślę, że to zjawisko będzie się nasilać także w Polsce, w związku

z przechodzeniem na biznesową emeryturę pionierów polskiego kapitalizmu, którzy zakładali własne firmy we wczesnych latach

1990-tych. PARP podejmuje problematykę firm rodzinnych, ale proponuję wsparcie dla „dynamicznej sukcesji”. Oto młody człowiek

z odpowiednim bagażem wiedzy z zakresu zarządzania małą firmą, wdraża we współpracy z właścicielem-seniorem program

rozwoju, co przekłada się na wzrost obrotów, zatrudnienia i zysków. To może być atrakcyjna alternatywa wobec pracy w dużej

korporacji zwłaszcza, że ostatnio możliwości realizacji tej ścieżki kariery uległy ograniczeniu.

Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości:

Na pewno warto przyglądać się tego typu firmom - jakie strategie przyjmują i w jaki sposób je realizują. Może to być świetny

materiał edukacyjny dla innych podmiotów oraz wskazówką dla instytucji publicznych, w tym PARP, jakimi instrumentami

i wiedzą zasilać te przedsiębiorstwa. PARP zbiera tę wiedzę, akurat ten temat prezentujemy w kilku publikacjach w ramach

projektu „Skuteczne otoczenie innowacyjnego biznesu”, gdzie można znaleźć i przykłady firm i analizę działalności oraz rozwoju

podmiotów gospodarczych dążących od umiędzynarodowienia swojej działalności16.

16 J. Cieślik, Internacjonalizacja młodych innowacyjnych firm, PARP 2011 oraz J. Cieślik, K. Nikk, Wsparcie internacjonalizacji młodych innowacyjnych firm przez instytucje otoczenia biznesu, PARP 2011

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

12

ZArZądZAnie A wSpArcie OferOwAne prZeZ pArp

Zarządzanie to ogół działań zmierzających do efektywnego wykorzystania zespołów ludzkich i środków materialnych, podejmo-

wanych w celu osiągnięcia wcześniej sformułowanych założeń.

Zarządzanie małą firmą to ogromne wyzwanie dla początkującego przedsiębiorcy. Młody stażem biznesmen, który musi odna-

leźć się w roli lidera i managera, często napotyka na podstawowe problemy z zakresu efektywnego i właściwego zarządzania

firmą. W trakcie ich przezwyciężania przedsiębiorcy uświadamiają sobie jak istotna jest wiedza na temat rynku, konkurencji i inno-

wacji, aby móc uzyskać określone efekty i wymierne korzyści.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wychodząc naprzeciw potrzebom małych i średnich przedsiębiorstw prowadzi

szereg badań w zakresie szeroko rozumianego zarządzania przedsiębiorstwem i na podstawie ich wyników tworzy odpowied-

nie narzędzia pomocy.

Wszystkie wymienione wyżej funkcje zarządzania, czyli planowanie, organizowanie, motywowanie oraz monitorowanie znajdują

swoje odzwierciedlenie w narzędziach wsparcia oferowanych przez PARP na każdym z etapów procesu zarządzania.

motywowanie planowanie

organizowanie

ZARZĄDZANIE

monitorowanie

„Cały świat usuwa się z drogi człowiekowi, który wie, dokąd zmierza”Anonimowe

Planowanie strategiczne

Punktem wyjścia w procesie zarządzania jest planowanie strategiczne, czyli sprecyzowanie celów, do których dąży firma. Prowa-

dzenie działalności gospodarczej nieodłącznie wiąże się z ryzykiem – planowanie daje szansę minimalizacji tego ryzyka. Plano-

waniu przypisuje się rolę fundamentalną, dlatego Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości realizuje projekt systemowy

„Planowanie strategiczne w MMSP” mający na celu promowanie idei planowania strategicznego wśród właścicieli i kadry

zarządzającej MSP jako kluczowego elementu zarządzania przedsiębiorstwem. Strategia jako spisany dokument jest dowodem

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

13

racjonalizacji działania przedsiębiorstwa, wskazuje narzędzia gromadzenia i przetwarzania informacji o rynku, a tym samym

zwiększa szanse jej przetrwania i rozwoju. W ramach projektu realizowane są działania szkoleniowo-doradcze skierowane do

właścicieli, kadry zarządzającej oraz pracowników z mikro, małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych na terenie Polski

oraz działania doradcze skierowane do wybranych firm.

Pierwszym czynnikiem powodującym konieczność planowania są zmiany zachodzące w otoczeniu. W ostatnich latach Polska,

podobnie jak inne kraje europejskie, stanęła przed wyzwaniami związanymi z m.in.: demografią, rozwojem gospodarki opartej

na wiedzy oraz adaptacją przedsiębiorstw do dynamicznie zmieniającego się otoczenia. Wiele firm boryka się z takimi proble-

mami jak: luka pokoleniowa, konieczność wdrażania do pracy pokolenia Y, skuteczne zarządzanie zmianą, a także utrata wiedzy

i brak umiejętności ciągłego nią zarządzania. Sprawny proces zarządzania powinien określać kierunki dostosowania się do zmian

zachodzących w otoczeniu. Dobry plan powinien określać zatem sposoby postępowania, jakie musi podjąć firma, aby sprawnie

funkcjonować w swoim otoczeniu. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości dostrzegając wyzwania stojące przed współcze-

snymi firmami postanowiła ogłosić konkurs na projekty, w ramach których dofinansowuje innowacyjne koncepcje rozwiązania

problemów z zakresu zarządzania wiekiem, wiedzą oraz zmianą w organizacji. Powstałe podczas realizacji projektu rozwiązania,

które pomyślnie przejdą testy przydatności w wybranych firmach będą bezpłatnie udostępnianie przez Agencję tym przedsię-

biorcom, którzy borykają się z podobnymi problemami i będą zainteresowani ich wykorzystaniem.

Coraz więcej firm zauważa ogromne korzyści płynące z wdrażania społecznie odpowiedzialnych strategii, traktując działania tego

rodzaju nie jako koszt, ale długofalową inwestycję. Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. corporate social responsibility,

CSR) jest sposobem zarządzania, zgodnie z którym przedsiębiorstwa na etapie planowania strategii dobrowolnie uwzględniają

w swoich działaniach interesy społeczne, aspekty środowiskowe, czy relacje z różnymi grupami. Bycie społecznie odpowiedzial-

nym oznacza inwestowanie w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska, relacje z otoczeniem firmy i informowanie o tych działa-

niach. W roku 2012 PARP planuje organizację konkursu dla MŚP, w którym przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinanso-

wanie projektów polegających na wdrożeniu działań CSR powiązanych z bieżącą działalnością przedsiębiorstwa, wpisujących się

w co najmniej jeden z następujących obszarów CSR: środowisko, relacje z pracownikami firmy, zaangażowanie społeczne. Ozna-

cza to możliwość dofinansowania kosztów usług doradczych i inwestycji związanych z wdrażaniem CSR w MSP. Wprowadzenie

problematyki ochrony środowiska i polityki społecznej do strategii przedsiębiorstwa pozwala obniżyć koszty (opłaty za energię,

wodę, opłaty z tytułu zanieczyszczeń) i zapewnia lepszą odporność na kryzysy, zwiększając zaufanie akcjonariuszy.

Rozwój cywilizacyjny, globalizacja oraz proces umiędzynarodowienia to procesy, które maja istotny wpływ na współpracę przed-

siębiorstw, dlatego ekspansja międzynarodowa jest dziś ważnym elementem strategii niemal wszystkich polskich firm. Wycho-

dząc naprzeciw tym tendencjom PARP kieruje swoją ofertę do firm, które planują wejście na rynki zagraniczne. Zakup specja-

listycznych raportów czy analiz, które pozwolą przedsiębiorcom na lepsze rozpoznanie nowego rynku oraz właściwe zapla-

nowanie strategii ekspansji może być refundowany w ramach Działania 6.1 PO IG Paszport do eksportu. Dofinansowaniu

podlegają usługi doradcze, które polegają na opracowaniu dla wnioskującego przedsiębiorcy Planu rozwoju eksportu zawiera-

jącego m.in. analizę pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa, wskazanie rynków docelowych dla działalności eksportowej pod

kątem produktów lub usług przedsiębiorcy, badanie wybranych rynków docelowych. Plan opisuje również metody oraz środki

niezbędne do jego późniejszej realizacji (np. wskazywać na konieczność odpowiedniego dostosowania produktów do standar-

dów i norm obowiązujących na wybranym rynku docelowym, uzyskania certyfikatów, udziału w konkretnych targach lub misjach

gospodarczych).

Przedsiębiorcom, których strategia zakłada rozwój eksportu, Agencja oferuje także możliwość uczestnictwa w organizowanych

na całym świecie misjach gospodarczych, giełdach kooperacyjnych oraz imprezach targowych. Ponadto działający przy PARP

ośrodek Enterprise Europe Network umożliwia przedsiębiorstwom poszukującym zagranicznych partnerów zamieszczenie

profilu firmy w Bazie Ofert Współpracy, do której dostęp ma około 600 jednostek sieci w Europie i innych częściach świata. Sieć

oferuje również kompleksowe usługi obejmujące działania informacyjne, szkoleniowe i doradcze przede wszystkim z zakresu

prawa i polityk Unii Europejskiej, prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce i za granicą, dostępu do źródeł finansowania,

internacjonalizacji przedsiębiorstw, transferu technologii oraz udziału w programach ramowych UE.

Cennym źródłem wiedzy dla wszystkich planujących rozwój działalności eksportowej mogą być także szkolenia. W ramach

Akademii PARP proponujemy szkolenie ABC Eksportera, w ramach którego wszyscy zainteresowani mogą pozyskać podsta-

wową wiedzę o eksporcie, marketingu eksportowym, poszukiwaniu partnerów, cłach i podatkach, przepisach prawa i źródłach

finansowania eksportu.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

14

„Zarządzanie to podejmowanie działań dla osiągnięcia celów”P.F. Drucker

Organizowanie

Organizowanie skupia się na poszukiwaniu najlepszego sposobu realizacji celów określonych podczas planowania. Należy dopre-

cyzować strukturę organizacji, zadania dla poszczególnych osób, przyznać im określone kompetencje i uprawnienia decyzyjne

oraz stworzyć skuteczny system komunikacji. Dobra strategia i jasno określone cele to kluczowe czynniki gwarantujące sukces

biznesu, niemniej jednak nawet najlepszy plan może zostać zaprzepaszczony z powodu nieumiejętnej realizacji. W odpowiedzi

na potrzeby przedsiębiorców, którzy już wiedzą, co chcą osiągnąć ale potrzebują uzupełnienia niezbędnych kompetencji, Polska

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oferuje wsparcie edukacyjne oraz pomoc informacyjno-doradczą.

W drugiej połowie 2012 roku PARP planuje uruchomienie konkursu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, który

dofinansuje szkolenia podnoszące kompetencje zarządcze menadżerów. Ze szkoleń z zakresu zarządzania strategicznego oraz

zarządzania zasobami ludzkimi skorzystać będą mogli właściciele MSP oraz szeroko rozumiana kadra zarządzająca. Jednym

z celów tego projektu będzie również wzmocnienie roli HR w polskich przedsiębiorstwach, dlatego osoby zatrudnione do obsługi

procesów zarządzania zasobami ludzkimi przeszkolone zostaną w zakresie rozwoju umiejętności biznesowych i analitycznych.

Akademia PARP to prowadzony przez Agencję portal edukacyjny dla małych i średnich przedsiębiorstw umożliwiający dostęp

do bezpłatnych szkoleń internetowych. Celem portalu jest upowszechnienie dostępu do zdalnej edukacji (e-learningu) wśród

mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz osób planujących własną działalność gospodarczą. Portal oferuje szkolenia między

innymi z zakresu zarządzania strategicznego, negocjacji, podnoszenie umiejętności menadżerskich, marketingu oraz sprzedaży.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości współpracuje z ośrodkami, których zadaniem jest świadczenie kompleksowych

usług szkoleniowych i informacyjnych oraz komunikacja z przedsiębiorcami na poziomie regionalnym. PARP nadzoruje i wspiera

działanie Punktów Konsultacyjnych (PK), które świadczą usługi doradcze przedsiębiorcom na terenie całej Polski pomaga-

jąc tym samym w zakładaniu, organizowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej. Punkty Konsultacyjne udzielają między

innymi informacji na temat administracyjno-prawnych aspektów zakładania, prowadzenia i zawieszania/ zamykania działalności

gospodarczej, zatrudniania cudzoziemców, świadczenia usług na odległość, w tym elektronicznych, prawa ochrony konkuren-

cji, społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), ochrony własności intelektualnej, systemów jakości ISO 9001 i HACCP, rozwoju

zasobów ludzkich, możliwości uzyskania finansowania działalności z różnych źródeł, wymogów ochrony środowiska w działalno-

ści przedsiębiorstw.

Jedną z usług oferowanych przez PK jest Asysta. Usługa powyższa jest adresowana do wszystkich firm, niezależnie od czasu

działania, regionu czy branż i składa się z dwóch zasadniczych etapów. Etap I to diagnoza potrzeb biznesowych: identyfika-

cja problemów oraz potrzeb klienta związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Identyfikacja ta polegać będzie na

przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z klientem, analizy dokumentów oraz wskazaniu metod rozwiązania zdiagnozowa-

nych potrzeb. Etap II to wsparcie doradcze w zakresie zidentyfikowanych w etapie I potrzeb, zgodnie z ustaloną ścieżką postępo-

wania. Usługa obejmuje doradztwo i konsultacje w podstawowych obszarach działalności każdej firmy: marketingu (przygoto-

wanie strategii marketingowej, analizy SWOT, analizy wpływu czynników zewnętrznych i wewnętrznych na pozycję strategiczną

firmy itp.), organizacji (organizacja pracy, zarządzanie czasem, dobór personelu, podział obowiązków i odpowiedzialności itp.)

oraz finansów (opracowanie kosztorysu przedsięwzięcia, zarządzanie kapitałem obrotowym, pozyskiwanie źródeł finansowania).

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

15

„Zarządzanie to proces osiągania celów organizacyjnych z ludźmi, poprzez ludzi i dla ludzi”J. A.F. Stoner, Ch. Wankel

Motywowanie

Zarządzanie jest sztuką osiągania zamierzonych rezultatów przez innych ludzi. Menadżerowie osiągają bowiem cele

organizacji poprzez organizowanie pracy innych, a nie przez wykonywanie zadań osobiście, dlatego kolejnym etapem

w procesie zarządzania jest przekonanie pracowników do realizacji przyjętego planu. Niezbędne jest zatem wprowadzenie

i realizacja systemu motywacji w firmie. W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki PARP przyznaje m.in dotacje na

organizację szkoleń dla przedsiębiorców i ich pracowników oraz promuje dobre praktyki w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi.

Jest to wiedza niezwykle ważna dla przedsiębiorców i rozwoju biznesu, bowiem umożliwia firmie osiągnięcia sukcesu dzięki zatrud-

nionym w niej ludziom. PARP prowadzi również tzw. projekty systemowe, które samodzielnie opracowuje, a ich realizację często

powierza instytucji wybranej w trybie przetargu publicznego. Celem realizowanego przez PARP ogólnopolskiego projektu

„Inwestycja w kadry 3” jest podniesienie umiejętności właścicieli i kadry zarządzającej MSP w zakresie zarządzania zasobami

ludzkimi (ZZL) oraz wdrożenie w przedsiębiorstwach uczestniczących w projekcie systemu ZZL. Przygotowane pod potrzeby

konkretnego przedsiębiorstwa szkolenia obejmują m.in. tematykę budowania zespołu, rozwijania potencjału grupy, efektyw-

nej komunikacji w firmie oraz skutecznego motywowania pracowników. Szczegółowy zakres tematyczny warsztatów wynika

z raportu, który powstaje po analizie stanu ZZL w każdym przedsiębiorstwie.

Kolejny ogólnopolski projekt szkoleniowo-doradczy realizowany przez PARP „Z wiekiem na plus – szkolenia dla przedsię-

biorstw” to kompleksowy program wsparcia przedsiębiorstw w tworzeniu i wdrażaniu strategii zarządzania wiekiem, jako

elementu budowania motywacji oraz przewagi konkurencyjnej firmy. Projekt daje możliwość zdobycia praktycznej wiedzy

w zakresie strategicznego zarządzania personelem z uwzględnieniem różnic wiekowych pracowników. Pokazuje w jaki sposób

zarządzać zróżnicowanym wiekowo personelem, aby w optymalny sposób wykorzystać wiedzę, doświadczenie i zaangażowa-

nie pracowników.

“Jeśli to, co robisz nie zbliża Cię do Twoich celów, oznacza to, że Cię od nich oddala”Brian Tracy

Monitorowanie

Kontrola stanowi ostatnią fazę procesu zarządzania, której celem jest rejestracja osiąganych w firmie wyników i porównanie ich

z założonym planem. Kontrola jest jednocześnie punktem wyjścia do weryfikacji lub opracowania nowego planu strategicznego.

Przedsiębiorstwa, zwłaszcza te z sektora MMSP, jako pierwsze odczuwają negatywne skutki pogorszenia koniunktury dlatego

skutecznym rozwiązaniem, który może wpłynąć na pogarszające się wyniki firm jest opracowanie planu określającego sposoby

oraz metody postępowania, jakie musi podjąć przedsiębiorca, aby zapobiec procesowi recesji i powrócić na ścieżkę rozwoju.

Z myślą o firmach, które przechodzą takie właśnie trudności PARP realizuje projekt Instrument Szybkiego Reagowania

ukierunkowany na wsparcie szkoleniowo-doradcze przedsiębiorstw i pracowników zagrożonych negatywnymi skutkami

spowolnienia gospodarczego. Bezpośrednimi odbiorcami wsparcia są firmy sektora MSP oraz przedsiębiorstwa duże, które nie

spełniają definicji “przedsiębiorstwa zagrożonego” (w rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa

w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2.), ale mogą odczuć negatywne

skutki spowolnienia gospodarczego. Firmy takie otrzymają kompleksowe wsparcie doradcze, którego efektem będzie zbudowa-

nie tzw. Planu Rozwoju. Plan rozwoju wyznacza kierunki działań naprawczych lub rozwojowych i obejmie m.in. marketing i sprze-

daż, produkcję, technikę i technologię, zasoby ludzkie, zasoby rzeczowe i finansowe. Wdrażanie Planu rozwoju realizowane jest

zarówno poprzez świadczenie usług doradczych, jak również szkolenia pracowników przedsiębiorstwa.

Innym sposobem weryfikacji realizacji celów wyznaczonych przez organizację jest szeroko rozumiany audyt. Identyfikacja słabych

i mocnych stron firmy poprzez dokonanie analizy posiadanego majątku firmy, zarówno materialnego (nieruchomości, środki

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

16

trwałe, pieniądze), jak również niematerialnego w postaci kadry zatrudnianej przez przedsiębiorstwo (kapitał ludzki) i posiadaną

wiedzę (wartości niematerialne i prawne, prawa do patentów, know-how), wykorzystywana jest do formułowania konkretnych

propozycji co do dalszych kierunków rozwoju przedsiębiorstwa.

w jAkich ObSZArAch pOmAgAmy

Przygotowując niniejszą publikację ujęliśmy oferowane przez PARP wsparcie w kategorie, które ułatwią Państwu znalezienie

najbardziej optymalnego narzędzia pomocy.

Wyodrębniliśmy w ten sposób 3 główne obszary: szkolenia i doradztwo, wsparcie bezpośrednie oraz wsparcie informacyjne.

W każdym z obszarów wskazane zostały kategorie odbiorców, do których skierowane są poszczególne narzędzia wsparcia.

Zestawienie oferowanych przez PARP działań wspierających poszczególne obszary zarządzania

Szkolenia i doradztwo

kategoria działanie/projektopis na stronie

przedsiębiorcy i ich pracownicy

zarządzanie środowiskiem Ekologiczne aspekty zarządzania firmą - konkurs w ramach dzia-łania 2.1.1 PO KL

strona 18

usługi KSU - zarządzanie środowiskiem strona 18

zarządzanie strategiczne i operacyjne

Projekt "Instrument Szybkiego Reagowania" strona 20

Projekt "Planowanie strategiczne w MMSP" strona 20

Zarządzanie strategiczne i operacyjne - projekt Akademii PARP strona 21

Wiedza ogólna i otoczenie biznesu - projekt Akademii PARP strona 21

zarządzanie zasobami ludzkimi

Projekt "Inwestycja w kadry 3" strona 22

Projekt "Każdy pracownik jest ważny - podnoszenie kompetencji pracowników o niskich kwalifikacjach"

strona 22

Herosi organizacji - Wzmocnienie roli zarządzania zasobami ludzkimi oraz rozwój umiejętności planowania w tym zakresie - konkurs w ramach 2.1.1 PO KL

strona 23

zarządzanie wiekiem Projekt "Z wiekiem na plus - szkolenia dla przedsiębiorstw" strona 24

Zarządzanie projektami współfinansowanymi ze środków europejskich

Szkolenia ośrodków Roefs strona 25

współpraca z sektorem publicznym

Projekt "Partnerstwo publiczno-prywatne" strona 25

Projekt "Nowe podejście do zamówień publicznych - szkolenia i doradztwo"

strona 26

powiązania kooperacyjne i klastry Projekt "Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw" strona 26

finanse i prawo dla firm

Szkolenia z modułu "Zagadnienia finansowe i prawne" z projektu Akademia PARP

strona 21

usługi KSU - optymalizacja kosztów strona 28

usługi KSU - finansowanie zwrotne strona 28

marketing i sprzedaż Szkolenia z modułu "Marketing i sprzedaż" z projektu Akademia PARP

strona 21

umiejętności managerskie i osobiste Szkolenia z modułu "Umiejętności managerskie i osobiste" z projektu Akademia PARP

strona 21

tworzenie szkoleń e-learnigowych Szkolenia stacjonarne i blended z zakresu tworzenia szkoleń e-learningowych projektu Akademia PARP

strona 21

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

17

kategoria działanie/projektopis na stronie

społeczna odpowiedzialność biznesu Projekt „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” realizowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

strona 29

baza szkoleń baza szkoleń na portalu www.inwestycjawkadry.pl strona 30

realizacja i zarządzanie projektami EFS Szkolenia Regionalnych Ośrodków Europejskiego Funduszu Społecznego – Roefs

strona 21

trenerzy

Projekt systemowy w ramach Poddziałania 2.2.2 PO KL „Podnoszenie kompetencji kadry szkoleniowej”.

strona 30

inne podmioty

Instytucje Otoczenia Biznesu i Jednostki Samo-rządu Terytorialnego

Projekt "Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw" strona 31

Ośrodki KSU i RoEFS Projekt "Nowe podejście do zamówień publicznych - szkolenia i doradztwo"

strona 32

Podmioty publiczne Projekt "Partnerstwo publiczno-prywatne" strona 32

Wsparcie bezpośrednie

kategoria działanie/projektopis na stronie

Pomoc w wejściu na rynek z innowacyjnym pomysłem

inkubatory wyłonione w ramach 3.1POIG strona 33

Pomoc w wejściu na rynki obce i promocji produktu

6.1 POIG strona 33

Wsparcie w prowadzeniu działalności na rynkach elektronicznych

8.1 PO IG strona 33

Wsparcie organizacyjne współpracy z kontra-hentami

8.2 POIG strona 34

Bon na innowacje Bon na innowacje strona 35

Wsparcie w zakresie własności przemysłowej 5.4.1 POIG strona 35

Wsparcie informacyjne

kategoria działanie/projektopis na stronie

działalność gospodarcza poza granicami Polski

usługi informacyjne ośrodków Enterprise Europe Network na temat prowadzenia działalności gospodarczej zagranicą, infor-macje prawne, kojarzenie partnerów i inne

strona 37

usługi informacyjne i doradcze w prowa-dzeniu działalności gospodarczej

oferta ośrodków KSU i PK KSU strona 38

wiedza o innowacjach i polityce klastrowej oferta portalu pi.gov.pl strona 39

wiedza o e-biznesie oferta portalu web.gov.pl strona 39

wiedza o własności przemysłowej oferta ośrodków informacyjnych wspartych w ramach działania 5.4.2 PO IG

strona 40

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

18

Szkolenia i doradztwo

Działania z obszaru szkoleń i doradztwa skierowane są zarówno do przedsiębiorców, ich pracowników, jak i kadry trenerskiej

i podmiotów otoczenia biznesu. Dotyczą one podnoszenia kompetencji m.in. w zakresie ochrony środowiska, zarządzania strate-

gicznego i operacyjnego, zarządzania zasobami ludzkimi, finansów i prawa, marketingu i sprzedaży, czy zarządzania projektami

współfinansowanymi ze środków europejskich.

Przedsiębiorcy i ich Pracownicy

ZARZądZAnie śROdOwiskiem

Ekologiczne aspekty zarządzania firmą – szkolenia w ramach działania 2.1.1 PO KL

Ekologia stanie się w najbliższych latach jedną z dziedzin, które będą miały coraz większe znaczenie w rozwoju przedsiębiorstw.

Jednocześnie niewiele przedsiębiorstw identyfikuje obszary związane z tą dziedziną jako istotne dla rozwoju biznesu. Z publi-

kacji PARP wynika, że specjalistyczna wiedza (jak np. prawo ochrony środowiska) nie są doceniane. „(…) mają natomiast istotne

znaczenie dla konkurencyjności przedsiębiorstw w nowoczesnej gospodarce, gdzie liczy się innowacyjność, również w zakresie

ekoinnowacji”. Raport OECD „Zatrudnienie i rozwój lokalny w kontekście zmian klimatycznych. Polska” (OECD, 2011) podkreśla, że

środki finansowe powinny być m. in. koncentrowane na budowaniu potencjału „zielonej gospodarki”.

Odpowiedzią na wyżej wymienione potrzeby przedsiębiorstw będzie ogłoszenie w połowie 2012 roku naboru wniosków

w zakresie wzmacniania ekologicznych aspektów zarządzania firmą.

Celem konkursu jest zwiększenie liczby przedsiębiorstw stosujących ekologiczne metody zarządzania przedsiębiorstwem oraz

zwiększenie liczby ekologicznych metod zarządzania przedsiębiorstwem stosowanych w firmach MŚP. Nabór planowany jest na

koniec III kwartału 2012 roku. Budżet konkursu to 122 mln zł

Usługa w zakresie ochrony środowiska

Każdy przedsiębiorca podczas prowadzenia swojej firmy prędzej czy później ma do czynienia z przepisami prawa ochrony

środowiska. Nieprzestrzeganie przepisów prawa, to groźba płacenia kar, czy też, w skrajnej sytuacji, konieczność zaprzestania

prowadzenia działalności gospodarczej. Jednak mali i średni przedsiębiorcy (MSP) nie do końca orientują się w tej skompliko-

wanej dziedzinie i co więcej, nie mogą liczyć na pomoc wyspecjalizowanych firm doradczych. Dzięki inicjatywie Polskiej Agencji

Rozwoju Przedsiębiorczości może się to zmienić.

Aby zapewnić dostęp do kompleksowych usług obejmujących wszystkie aspekty środowiskowej działalności przedsiębior-

stwa, PARP wybrał 12 usługodawców, którzy przetestują usługę w zakresie ochrony środowiska i pomogą MSP dostosować się

do wszystkich wymogów prawa w tej dziedzinie.

Sama usługa jest bezpłatna17 i składa się z dwóch niezależnych części – kompleksowego audytu środowiskowego i udziału

w specjalistycznych szkoleniach.

Audyt obejmuje wszystkie przedsięwzięcia firmy związane z gospodarką odpadami, emisją pyłów do powietrza, gospodarką

wodno-ściekową, recyklingiem oraz odzyskiem opakowań i produktów, a także pozostałą działalnością, która ma wpływ na

środowisko. Następnie powstaje raport, w którym Przedsiębiorca otrzymuje informacje na temat faktycznego stanu przestrzega-

nia przepisów środowiskowych, a także wskazówki, co należy zrobić, aby działalność była prowadzona zgodnie z nimi. Kolejnym

17 Usługi pilotażowe w zakresie ochrony środowiska są bezpłatne, ponieważ są współfinansowanie przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społeczne-go – poddziałanie 2.2.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, projekt systemowy PARP „Wsparcie i rozwój instytucji świadczących usługi na rzecz przedsiębiorczości oraz ich sieci” i stanowią pomoc de miminis dla przedsiębiorcy.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

19

etapem usługi jest wsparcie przy wdrażaniu działań zalecanych w raporcie. Konsultant pomaga Państwu w uzyskaniu koniecz-

nych pozwoleń, zaprowadzeniu wymaganej prawem dokumentacji i dokonaniu niezbędnych zgłoszeń.

Z kolei usługa szkoleniowa zapewnia zdobycie praktycznych umiejętności związanych z obliczaniem opłat za korzystanie ze

środowiska. Podczas szkolenia ich uczestnicy mogą korzystać z oprogramowania, które umożliwia obliczanie wysokości opłat,

a także przygotowanie wymaganych prawem sprawozdań dla urzędów marszałkowskich oraz wojewódzkich inspektoratów

ochrony środowiska. Po przeszkoleniu takie oprogramowanie zostanie bezpłatnie przekazane i zainstalowane w firmach uczest-

ników szkolenia.

Skorzystanie z tej usługi ma nie tylko umożliwić prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z wymogami prawa ochrony

środowiska, lecz także ma być zachętą do wdrażania w przyszłości systemów zarządzania środowiskiem, uzyskiwania różnego

typu certyfikatów środowiskowych czy też oznaczeń ekologicznych.

Osoby zainteresowane powinni zgłaszać się do podmiotów świadczących wyżej wymienioną usługę:

Nazwa wnioskodawcy Ulica KodMiejsco-wość

Numer tele-fonu

adres e-mail

Stowarzyszenie Doradców Gospodar-czych "PRO-AKADEMIA"

Piotrkowska 238 90-360 Łódź 042 636 12 26 adamkiewicz@proakademia.eu

Naczelna Organizacja Techniczna FSNT Rada w Opolu

Katowicka 50 45-061 Opole 077 453-71-87 not@not.opole.pl

Regionalna Izba Gospo-darcza

Opolska 15 40-084 Katowice 032 781 49 84 ewrobel@rig.katowice.pl

Centrum Obsługi Biznesu Kudelska Sp. z o.o.

Krańcowa 25 66-400 Gorzów Wielkopolski

095 722 86 79 katarzyna.kudelska@kudelska.pl

AT GROUP S.A. Główna 5 42-693 Krupski Młyn 032 285 70 13 lukasz.bystrzanowski@atgroupsa.pl

Agencja Rozwoju Regionalnego MARR S.A.

Chopina 18 39-300 Mielec 017 788 18 50 marr@marr.com.pl

DANA Firma Usługowo-Handlowa Danuta Lis

Rękodzielnicza 17a

02-267 Warszawa 22 868 40 24 dana@dana.com.pl

DATA PROFESSIONAL S.C. Grzegorz Wrona, Andrzej Wróbel

Wodna 17 30-556 Kraków 12 265 00 33 biuro@data-pro.pl

Tsunami Recycling Sp. z o.o.

Krakowiaków 68/70

02-255 Warszawa 22 425-53-00 tsunami@tsunami-recycling.pl

BQJ Systemy Jakości Jacek Chmiel

Hrabiego Alfreda Potockiego 170/1

35-322 Rzeszów 509 403 053 jacek.chmiel@bqj.com.pl

EkoExpert Doradztwo Ekologiczne i Gospo-darcze Stanisław Paniczko

Bohaterów Monte Cassino 19/57

15-873 Białystok 85 744 44 60 biuro@ekoexpert.com.pl

Wielkopolski Instytut Jakości

Szelągowska 49 61-626 Poznań 061 855-39-90 sekretariat@wnj.pl

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/pilotaze/ochrona_srodowiska.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

20

ZARZądZAnie stRAtegicZne i OPeRAcyjne

Instrument Szybkiego Reagowania

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości rozpoczęła realizację usługi, której celem jest złagodzenie negatywnych skutków

zmiany gospodarczej. PARP dostrzegła potrzebę wypracowania i wdrożenia nowego rozwiązania systemowego pozwalającego

na prowadzenie działań prewencyjnych wobec firm i pracowników. Instrument Szybkiego Reagowania (dalej ISR) dzięki wczesnej

identyfikacji problemu umożliwia podjęcie szybkiej interwencji i prowadzenie działań stabilizujących sytuację przedsiębiorcy

i pracowników.

Dzięki ISR przedsiębiorcy otrzymają kompleksową pomoc przy opracowaniu i wdrażaniu Planu Rozwoju.

W ramach usługi można wyróżnić cztery etapy działań wspierających przedsiębiorstwa i pracowników takie jak: identyfikacja

zagrożenia, opracowanie diagnozy stanu rzeczy, kompleksowa analiza prowadząca do stworzenia Planu Rozwoju w przedsiębior-

stwie oraz wdrożenie i realizacja Planu Rozwoju o charakterze prewencyjnym bądź interwencyjnym.

Wsparcie, jakie firmy otrzymają na pierwszych trzech etapach będzie formą indywidualnego doradztwa dla przedsiębiorcy,

natomiast w etapie czwartym doradztwo uzupełnione może zostać o szkolenia, coaching, mentoring i profesjonalny program

outplacementowy.

Wsparcie w ramach projektu jest skierowane do przedsiębiorców oraz pracowników ze wszystkich branż i sektorów, którzy

spełnią łącznie dwa warunki: nie spełniają definicji „przedsiębiorstwa zagrożonego”18 oraz posiadają struktury i pracowników

w co najmniej dwóch województwach, lub nie otrzymały pomocy ze środków publicznych na te same szkolenia i usługi

doradcze.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.isr.parp.gov.pl

Planowanie strategiczne w MMSP (2.1.3 POKL)

Tworzenie strategii to jeden z kluczowych procesów zarządzania firmą, pozwalający na uzgodnienie wizji właścicieli ze szczegó-

łowymi decyzjami zarządczymi, które będą podejmowane przez kadrę menedżerską i pracowników przedsiębiorstwa.

Strategia jako spisany dokument i archiwum procesu jego powstania jest dowodem racjonalizacji działania przedsiębiorstwa,

pozwala kumulować unikalną wiedzę rynkową, zwiększając doświadczenie firmy (kapitał intelektualny), a tym samym szanse jej

przetrwania i rozwoju.

Dlatego też Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości realizuje projekt systemowy „Planowanie strategiczne w MMSP” mający

na celu promowanie idei planowania strategicznego wśród właścicieli i kadry zarządzającej MMSP jako kluczowego elementu

zarządzania przedsiębiorstwem.

W ramach projektu zaplanowano działania szkoleniowo-doradcze skierowane do właścicieli, kadry zarządzającej oraz pracow-

ników z mikro, małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych na terenie Polski (Komponent I) oraz działania doradcze

skierowane do wybranych firm (Komponent II).

Przewidziane w ramach Komponentu I działania mają na celu przygotowanie uczestników do wdrożenia idei planowania strate-

gicznego w przedsiębiorstwie, zwiększenie świadomości konieczności formalnego opracowania strategii rozwoju firmy, a także

pokazanie korzyści z posiadania takiego dokumentu i realizacji procesu formułowania, kontrolowania i adaptowania strategii.

18 Przedsiębiorstwo uznaje się za zagrożone, jeśli w szczególności znajduje się w następujących okolicznościach:a. W przypadku spółki z o.o., niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa, jeżeli ponad połowa jej zarejestrowanego kapitału została utracona, w tym ponad ¼ tego kapitału

w okresie poprzedzających 12 miesięcy, lubb. W przypadku spółki, której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za długi spółki, jeżeli ponad połowa jej kapitału według sprawoz-

dania finansowego została utracona, w tym ponad ¼ w okresie poprzedzających 12 miesięcy, lubc. Niezależnie od rodzaju spółki, jeżeli spełnia ona kryteria w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

21

Dzięki udziałowi w projekcie uczestnik ma szansę zdobyć wiedzę i praktyczne umiejętności z zakresu planowania i zarządzania

strategicznego, poznać nowoczesne metody budowania strategii rozwoju, a także poznać wymierne korzyści z posiadania stra-

tegii rozwoju firmy i konsekwentnego jej wdrażania.

W ramach Komponentu II, 75 wybranych przedsiębiorstw otrzyma kompleksowe wsparcie doradcze w zakresie przygotowania

strategii przedsiębiorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem: analizy organizacyjnej, analizy otoczenia przedsiębiorstwa, opraco-

wania strategii przedsiębiorstwa i funkcjonalnych programów działania, wdrożenia i kontroli realizacji strategii przedsiębiorstwa

w formie audytów.

Projekt skierowany jest do firm, które planują rozwój i które:

� prowadzą działalność produkcyjną lub usługową w Polsce i planują podjąć w latach 2011-2013 działania mające na celu

ekspansję na rynki zagraniczne;

� prowadzą działalność produkcyjną lub usługową w Polsce i podjęli lub planują podjąć w latach 2011-2013 działania w

zakresie modernizacji posiadanych rozwiązań z zakresu ICT;

� prowadzą działalność produkcyjną lub usługową w Polsce i podjęli lub planują podjąć w latach 2011-2013 działania

mające na celu wdrożenie nowych technologii.

Uczestnikami projektu mogą być właściciele i kadra zarządzająca, czyli tzw. osoby decyzyjne w firmach z sektora MMSP (zatrud-

nieni na podstawie umowy o pracę), odpowiedzialni za plany rozwoju firmy.

Koszty uczestnictwa

W przypadku przekroczenia pułapu uzyskanej pomocy de minimis w okresie trzech kolejnych lat podatkowych przedsiębiorca

(beneficjent pomocy de minimis) w przypadku szkoleń może skorzystać z pomocy innej niż de minimis. Zgodnie z postanowie-

niami Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 r. pułap dla przedsiębiorców wynosi 200 tys. EUR, dla podmiotów działających

w sektorze transportu drogowego - 100 tys. EUR.

W przypadku nie przekroczenia powyższego pułapu, przedsiębiorca (beneficjent pomocy de minimis) nie wnosi wkładu.

Jak się zgłosić do projektu?

Zgłoszenie do udziału w szkoleniu następuje na podstawie Formularza Zgłoszeniowego do projektu wraz z załącznikami.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.planowaniestrategiczne.pl

Szkolenia w ramach Akademii PARP

Akademia PARP to portal edukacyjny dla małych i średnich przedsiębiorstw z systemem bezpłatnych szkoleń internetowych.

Darmowe upowszechnienie dostępu do wiedzy biznesowej za pomocą metod zdalnej edukacji (e-learningu) skierowane jest

do uczestników z mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP – definicja MMŚP znajduje się na portalu), ograniczonej ilości

uczestników z dużych przedsiębiorstw oraz osób planujących własną działalność gospodarczą.

Na portalu Akademii PARP dostępnych jest ponad trzydzieści szkoleń, na bieżąco aktualizowanych i uzupełnianych. Ich tematyka

dotyczy m.in. następujących obszarów:

� Zagadnienia finansowe i prawne

� Zarządzanie strategiczne i operacyjne

� Umiejętności menedżerskie i osobiste

� Marketing i sprzedaż

� Wiedza ogólna i otoczenie biznesu

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

22

W ramach szkoleń uczestnicy mogą korzystać ze wsparcia infolinii. Kontakt z opiekunami może przebiegać telefonicznie lub

poprzez e-mail, przez 12 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu. Dodatkową możliwością jest dostęp do ekspertów merytorycz-

nych - tutorów. Fora i czaty internetowe dają szansę na wymianę wiedzy i doświadczeń oraz pracę w grupach.

Akademia PARP to również nowoczesna i lekka konwencja szkoleniowa tzw. edutainment czyli „uczyć bawiąc, bawić ucząc”.

W dziale „Rozrywka i wiedza” przeprowadzane są edycje symulacyjnej gry menedżerskiej dla przedsiębiorców „Gwiezdne szko-

lenia”, służące zespołowemu ćwiczeniu umiejętności i postaw przedsiębiorczych w warunkach biznesowych. Ponadto, w dziale

uruchamiane są gry decyzyjne i prezentacje multimedialne adresujące bieżące tematy szkoleniowe dla sektora MMŚP, zbyt

obszerne na artykuł i zbyt krótkie na moduł szkolenia.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.akademiaparp.gov.pl

ZARZądZAnie ZAsObAmi ludZkimi

Szkolenia w ramach projektu Inwestycja w kadry 3

Celem projektu „Inwestycja w kadry 3” jest podniesienie umiejętności właścicieli i kadry zarządzającej MSP w zakresie zarządzania

zasobami ludzkimi (ZZL) oraz wdrożenie w przedsiębiorstwach uczestniczących w projekcie systemu ZZL.

Projekt daje możliwość zdobycia praktycznej wiedzy w zakresie ZZL, które jest powszechnie uważane za strategiczne

podejście do zarządzania najbardziej wartościowymi aktywami przedsiębiorstwa - pracującymi w niej ludźmi. Jest to wiedza

niezwykle ważna dla przedsiębiorców i rozwoju biznesu, bowiem celem ZZL jest umożliwienie firmie osiągnięcia sukcesu dzięki

zatrudnionym w niej ludziom.

W ramach projektu przedsiębiorstwa i ich pracownicy otrzymają szereg usług doradczo - szkoleniowych, w tym m.in.:

diagnozę stanu ZZL w przedsiębiorstwie, podyplomowe studia MBA z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi, warsztaty,

doradztwo i wdrożenie systemu ZZL.

Adresatami warsztatów, doradztwa oraz studiów podyplomowych, oferowanych w ramach Projektu są mikro, mali i średni przed-

siębiorcy oraz ich pracownicy mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wkład własny przedsiębiorców

Ze względu na obowiązujące przepisy o pomocy publicznej dla przedsiębiorców konieczne jest wniesienie przez nich wkładu

własnego za usługi świadczone w ramach niniejszego projektu.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.inwestycjawkadry3.pl

Każdy pracownik jest ważny – podnoszenie kompetencji pracowników o niskich kwalifikacjach

Projekt „Każdy pracownik jest ważny - podnoszenie kompetencji pracowników o niskich kwalifikacjach” ma charakter

pilotażowy, jego celem jest wypracowanie i upowszechnienie najskuteczniejszych form wsparcia pracowników o niskich

kwalifikacjach, motywowania ich do rozwoju zawodowego a także wypracowanie sposobów współpracy z przedsiębiorcami tak,

aby bardziej świadomie zarządzali kompetencjami tej grupy pracowników.

Realizowany projekt ukierunkowany jest na rozwój kompetencji pracowników, co oznacza, że będą rozwijane obok kwalifikacji

zawodowych również umiejętności interpersonalne.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

23

Projekt „Każdy pracownik jest ważny” adresowany jest do pracowników, którzy posiadają wykształcenie podstawowe,

gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub średnie ogólnokształcące, nie kontynuują nauki, posiadają co najmniej 2-letni staż pracy

niezależnie od formy zatrudnienia. Pracownicy z województw mazowieckiego i śląskiego mogą zgłosić się do projektu samo-

dzielnie; w pozostałych województwach pracowników delegują pracodawcy.

Projekt ma na celu wsparcie pracowników wymagających szkoleń zawodowych i społecznych. Z oferty projektu może skorzy-

stać 1000 osób.

Rekrutacja do udziału w Projekcie rozpoczyna się w marcu 2011 r. i będzie trwać do wyczerpania miejsc, zaś usługi projektu

w postaci doradztwa i szkoleń będą prowadzone do października 2012 r.

Projekt oferuje:

� Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, których celem jest opracowanie Indywidualnego Planu Rozwoju

Zawodowego (IPRZ), identyfikacja potrzeb szkoleniowych, zarówno w odniesieniu do szkoleń zawodowych, jak i szkoleń

podnoszących kompetencje społeczne;

� Warsztaty - grupowe spotkania z doradcą zawodowym poświęcone tematyce rozwoju zawodowego;

� Szkolenia podnoszące kompetencje społeczne, zgodne ze Indywidualnym Planem Rozwoju Zawodowego opracowa-

nym podczas pierwszej fazy udziału w projekcie;

� Szkolenia zawodowe, zgodne z potrzebami Uczestników Projektu. Po ukończeniu szkolenia każdy Uczestnik otrzyma

zaświadczenia potwierdzające zdobyte kwalifikacje. Czas szkoleń będzie uzależniony od tematyki, niemniej jednak

przewiduje się co najmniej kilkunastodniowe kursy szkoleniowe, umożliwiające zdobycie nowych lub istotne podwyż-

szenie posiadanych kwalifikacji;

� Indywidualne i grupowe poradnictwo poszkoleniowe, służące ugruntowaniu wiedzy zdobytej w trakcie szkoleń.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.kazdypracownik.com.pl - dla pracowników z woj. mazowieckiego i śląskiego

http://www.ponk-szkolenia.pl - dla przedsiębiorstw z pozostałych województw

Herosi organizacji - Wzmocnienie roli zarządzania zasobami ludzkimi oraz rozwój umiejętności planowa-nia strategicznego w tym zakresie

Konkurs jest odpowiedzią na wyzwania współczesnych firm, które poszukują nowych obszarów przewagi konkurencyjnej, nie

tylko technologicznej czy procesowej, ale przede wszystkim w zakresie metod zarządzania ludźmi, a jego celem jest wzrost wyko-

rzystania narzędzi HR-owych w realizacji celów biznesowych firmy.

Będzie on realizowany w formule projektów zamkniętych, skierowanych do konkretnych przedsiębiorców z sektora małych i śred-

nich przedsiębiorstw, które mają spisaną strategię rozwoju działalności. Konkurs „HeRosi organizacji” oferuje wsparcie dla kadry

zarządzającej podnoszące umiejętności w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi i zarządzania przedsiębiorstwem oraz dla osób

zatrudnionych do obsługi zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach z sektora MMŚP. W ramach projektu firma może

uzyskać dofinansowanie na rozwój umiejętności:

� biznesowych: innowacja, analiza zysków i strat, sprzedaż;

� analitycznych: zarządzanie projektami, tworzenie i użycie metryki, analiza i rozumienie danych;

� interpersonalnych: przywództwo, przekonywanie, coaching, negocjacje, konsultacje, prezentacje;

� zarządzania zasobami ludzkimi;

� zarządzania przedsiębiorstwem.

Rezultatem wspólnej pracy kadry zarządzającej i działów HR w ramach dofinansowanego projektu będzie opracowanie i przy-

jęcie do realizacji strategii zarządzania zasobami ludzkimi, o ile przedsiębiorca korzystający ze wsparcia jej nie posiada. Jeśli taka

strategia jest już przez przedsiębiorcę realizowana, rezultatem projektu może być jej aktualizacja.

Konkurs zakłada możliwość realizacji projektów w partnerstwie z innymi podmiotami. Partnerstwo można zawiązać maksymalnie

z 4 podmiotami (projektodawca + 4 partnerów). Przy czym co najmniej jeden z przedsiębiorców korzystających ze wsparcia musi

występować w projekcie jako projektodawca lub jego partner.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

24

Planowane ogłoszenie naboru: koniec III kwartału 2012 roku

Budżet konkursu: 190 mln zł

ZARZądZAnie wiekiem

Z wiekiem na plus – szkolenia dla przedsiębiorstw

Celem projektu jest podniesienie wśród właścicieli i kadry zarządzającej przedsiębiorstw świadomości i wiedzy w zakresie

korzyści płynących z utrzymywania w zatrudnieniu osób 45/50+ oraz wdrożenie modelowych systemów zarządzania wiekiem

w firmach uczestniczących w projekcie w tym mentoringu i intermentoringu. W ramach projektu realizowane są szkolenia dla

kadry zarządzającej i pracowników działów personalnych firm w zakresie praktycznych umiejętności zarządzania wiekiem.

Kto może wziąć udział w Projekcie:

Adresatami szkoleń, doradztwa oraz coachingu, oferowanych w ramach projektu są przedstawiciele mikro, małych, średnich oraz

dużych przedsiębiorstw: właściciele firm, kadra zarządzająca oraz pracownicy odpowiedzialni za politykę kadrową i personalną.

Projekt daje możliwość zdobycia praktycznej wiedzy w zakresie strategicznego zarządzania personelem z uwzględnieniem różnic

wiekowych pracowników. Pokazuje w jaki sposób zarządzać zróżnicowanym wiekowo personelem, aby w optymalny sposób

wykorzystać wiedzę, doświadczenie, zaangażowanie pracowników, a przez to zwiększyć konkurencyjność własnej firmy.

Projekt oferuje przedsiębiorstwom i ich pracownikom szeroki wachlarz usług doradczo-szkoleniowych w ramach dwóch kompo-

nentów.

W ramach Komponentu I realizowane są:

1 . Szkolenia mające na celu przedstawienie korzyści, zwiększenie świadomości oraz praktycznej wiedzy uczestników w zakre-

sie zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwie. Celem szkoleń jest pokazanie praktycznych metod wykorzystania potencjału

zróżnicowanego wiekowo personelu na różnych płaszczyznach działania firmy.

Moduły tematyczne w komponencie I obejmują następujące zagadnienia:

� Zarządzanie wiekiem - strategia skutecznej firmy

� Skuteczna komunikacja na plus

� Motywacja i satysfakcja pracowników na plus

� Zarządzanie zespołem zróżnicowanym wiekowo

� Od skutecznego zatrudnienia do profesjonalnego zwolnienia – strategia HR z wiekiem na plus

� Rozwój pracowników – zarządzanie kompetencjami

� Zarządzanie zmianą na plus

� Praktyczne problemy z wdrażaniem strategii zarządzania wiekiem i sposoby ich rozwiązywania

� Implementacja zarządzania wiekiem

2 . Doradztwo mające na celu wsparcie przedsiębiorstw w budowaniu i wdrożeniu systemu zarządzania wiekiem przy indywi-

dualnym wsparciu doradcy. Doradztwo ma formę bezpośredniego wsparcia przedsiębiorstwa w opracowaniu i wdrożeniu

narzędzi niezbędnych do wprowadzenia strategii zarządzania wiekiem.

W ramach Komponentu II realizowane są:

1 . Szkolenia obejmujące zagadnienia teoretyczne i praktyczne z obszaru mentoringu/intermentoringu, w tym w zakresie

rozwoju umiejętności interpersonalnych, dostosowane do potrzeb uczestników.

Moduły tematyczne w komponencie II obejmują następujące zagadnienia:

� Przygotowanie do pracy coacha

� Mentoring, intermentoring

� Komunikacja w coachingu i mentoringu

� Narzędzia w pracy coach’a

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

25

� Jak radzić sobie z trudnymi sytuacjami w pracy coacha, mentora

� Implementacja

2 . Coaching będący wsparciem dla uczestników w podjęciu roli mentora/intermentora.

Adresatami szkoleń w ramach komponentu II oraz coachingu przygotowującego uczestników do pełnienia roli mentora/inter-

mentora w przedsiębiorstwie są przedsiębiorcy oraz ich pracownicy, w tym: pracownicy w wieku 45+, pracownicy w wieku poni-

żej 30 roku życia (30-), którzy deklarują chęć wzajemnego przekazywania wiedzy między pracownikami w wieku 45+, a pracow-

nikami 30- oraz posiadają odpowiednie kwalifikacje, wiedzę i umiejętności zawodowe (bogate doświadczenie zawodowe / dużą

wiedzę fachową) do pełnienia roli mentora/intermentora.

Każda firma przystępująca do udziału w projekcie może wybrać optymalny dla siebie model uczestnictwa.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://45naplus.pl

ZARZądZAnie PROjektAmi wsPółfinAnsOwAnymi Ze śROdków dOtAcji

Regionalne Ośrodki Europejskiego Funduszu Społecznego – ROEFS

Sieć Regionalnych Ośrodków Europejskiego Funduszu Społecznego powstała, aby rozwijać kompetencje potencjalnych projek-

todawców związane z wykorzystaniem szansy, jaką oferuje Europejski Fundusz Społeczny. Regionalne Ośrodki EFS ułatwiają zain-

teresowanym osobom i instytucjom dostęp do informacji o możliwościach wykorzystania środków z EFS i fachowo wspierają

potencjalnych projektodawców w trakcie przygotowywania projektów. Ośrodki służą również projektodawcom pomocą w przy-

gotowaniu wniosku i w realizacji projektu. Regionalne Ośrodki EFS aktywizują lokalne społeczności, wpierają instytucje i organi-

zacje w nawiązywaniu partnerstw, które służą rozwojowi regionu, pomagają diagnozować problemy na lokalnym/regionalnym

rynku pracy i podejmować takie działania, które skutecznie przeciwdziałają tym problemom.

Na terenie całego kraju funkcjonują 52 Regionalne Ośrodki EFS. Sieć tworzą różne instytucje np. organizacje pozarządowe, agen-

cje rozwoju regionalnego, izby gospodarcze, szkoły wyższe, mające zróżnicowane struktury, zasady działania, potencjał, doświad-

czenie oraz działające w zróżnicowanym środowisku.

Ośrodki w swojej ofercie mają szereg bezpłatnych szkoleń, z których skorzystać mogą prawie wszyscy. Szkolenia te nierzadko

dotyczą sfery zarządzania, organizacji pracy, bądź też zasad realizacji projektów.

Listę aktualnych szkoleń wszystkich ośrodków ROEFS można znaleźć na stronie internetowej:

http://roefs.pl/szkolenia/

wsPółPRAcA Z sektORem PublicZnym

Projekt Partnerstwo publiczno – prywatne

Projekt systemowy pt. „Partnerstwo publiczno-prywatne” to przedsięwzięcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, mające

na celu promowanie modelu PPP jako instrumentu współpracy sektora publicznego i prywatnego w realizacji zadań publicznych.

Projekt skierowany jest do przedstawicieli podmiotów publicznych ( m.in. administracja rządowa, jednostki samorządu terytorial-

nego, podległe im jednostki i zakłady/spółki komunalne zainteresowane realizacją przedsięwzięć w modelu PPP ) oraz przedsta-

wicieli przedsiębiorstw - inwestorów.

W ramach projektu organizowane będą seminaria, wizyty studyjne w krajach UE, a także przewidziane jest wsparcie podmiotów

publicznych w realizacji projektów w formule PPP, wybranych w konkursie PARP (na etapie przygotowania projektu PPP, na etapie

wyboru inwestora prywatnego oraz na etapie realizacji projektu PPP (maksymalnie do 12 miesięcy)).

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

26

Planowane tematy seminariów:

� Zasady i uwarunkowania rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego i koncesji

� Źródła prawa i norm prawnych oraz obowiązków każdej ze stron, zamierzającej zawrzeć umowę o ppp

� Doświadczenia i perspektywy regionalne na tle doświadczeń innych krajów i całej Polski

� Zagadnienia związane z nawiązaniem współpracy publiczno-prywatnej

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.ppp.parp.gov.pl

Projekt Nowe podejście do zamówień publicznych – szkolenia i doradztwo

Projekt ma ułatwić zarówno zleceniodawcom, jak i wykonawcom odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących zamówień

publicznych poprzez: analizy w zakresie barier w dostępie MSP do zamówień publicznych, wsparcie szkoleniowo – doradcze

dla zamawiających i MSP oraz cykliczne publikacje dotyczące tematyki zamówień publicznych. Dodatkowo prowadzone jest

doradztwo dla podmiotów świadczących usługi informacyjno-doradcze w zakresie PZP oraz udostępniona zostanie baza

podmiotów udzielających informacji z tego zakresu.

Ze szkoleń i doradztwa skorzystać mogą mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz ich pracownicy odpowiedzialni za zamówie-

nia lub zamówienia publiczne w przedsiębiorstwie, a także instytucje szkoleniowe oraz doradcy.

Tematy szkoleniowe/ zakres doradztwa dla MMSP i podmiotów szkoleniowo - doradczych:

� wprowadzenie: rynek zamówień publicznych, zagadnienia Nowego podejścia do zamówień publicznych

� cele i zasady ustawy Prawo zamówień publicznych

� uczestnictwo wykonawcy w postępowaniu w zależności od trybu zamówienia publicznego

� wymagania stawiane wykonawcom

� warunki jakie powinna spełniać oferta, zgodność oferty z SIWZ, wybór oferty najkorzystniejszej

� ochrona praw wykonawców: odwołanie

� jak czytać ogłoszenia: analiza ogłoszenia o postępowaniu w zakresie zgodności z przepisami i możliwości ubiegania się

o zamówienie publiczne

� jak czytać SIWZ: analiza fragmentów SIWZ pod kątem korzyści i zagrożeń

� jakie błędy powodują odrzucenie oferty (zgodność oferty z SIWZ)

� jak złożyć ofertę najkorzystniejszą (maksymalizacja prawdopodobieństwa uzyskania zamówienia)

� umowy w sprawach zamówień publicznych

� jak korzystać ze środków ochrony prawnej

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.zamowieniapubliczne.edu.pl

POwiąZAniA kOOPeRAcyjne i klAstRy

Projekt Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw

Jednym ze sposobów sprostania rosnącej konkurencji jest budowanie przez przedsiębiorstwa regionalnych skupisk firm – tzw.

klastrów. Pomimo, że na przestrzeni kilku ostatnich lat zauważalne były w Polsce działania, które można by nazwać tworzeniem

sieci czy klastrów, konieczne jest dalsze oferowanie wsparcia szkoleniowo-doradczego mającego na celu dostarczenie podsta-

wowej wiedzy w zakresie klasteringu i wsparcie dla już istniejących klastrów założonych w ramach Działania 5.1 PO IG. W ramach

projektu oferowane jest wsparcie szkoleniowo-doradcze dla istniejących i np. nowopowstających inicjatyw klastrowych.

Ze szkoleń, doradztwa a także wyjazdów studyjnych do powiązań kooperacyjnych funkcjonujących na terenie UE mogą

skorzystać przedstawiciele przedsiębiorstw mających siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, które zamierzają

rozpocząć współpracę w formie powiązania kooperacyjnego, w tym klastra oraz wykażą potencjał grupy zadaniowej przed-

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

27

siębiorstw oraz przedstawiciele przedsiębiorstw mających siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, które prowadzą nie

krócej niż rok współpracę w formie powiązania kooperacyjnego w tym klastra.

Tematy szkoleniowe/ zakres doradztwa:

� Cele i możliwości kooperacji

� Marketing i PR w inicjatywach klastrowych

� Kapitał Ludzki w powiązaniu kooperacyjnym

� Technologie w powiązaniu kooperacyjnym

� Finanse w powiązaniu kooperacyjnym

� Rola animatora inicjatywy klastrowej, komunikacji i pracy zespołowej

� Komunikacja i praca zespołowa

� Negocjacje i sprzedaż oraz aspekty psychologiczne

� Dobre praktyki rozwiniętych powiązań kooperacyjnych

� Zarządzanie projektami i skuteczne pozyskiwanie źródeł finansowania inicjatyw klastrowych

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.powiazaniakooperacyjne.pl

finAnse i PRAwO dlA fiRm

Usługa pilotażowa - optymalizacja kosztów

Usługa optymalizacji kosztów składa się z trzech etapów:

I. Etap I – wstępne rozpoznanie potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie finansowych, rachunkowych, podatkowych i prawnych

aspektów jego funkcjonowania;

II. Etap II – przeprowadzenie audytu zarządzania finansami w przedsiębiorstwie oraz opracowanie Strategii Optymalizacji Kosz-

tów Prowadzenia Działalności Gospodarczej, na które może składać się, m.in.:

a) Audyt finansowy (analiza modelu biznesowego): analiza przychodów i kosztów, analiza rynku, analiza wskaźnikowa,

analiza struktury kapitału obrotowego i przepływów pieniężnych, analiza czynników (np. przewagi kosztowej przedsię-

biorstwa), analiza ryzyka finansowego,

b) Audyt rachunkowy: weryfikacja stosowanych zasad rachunkowości, ocena systemu kontroli wewnętrznej (system

obiegu dokumentów), weryfikacja systemu rachunkowości, analiza prawidłowości i rzetelności wyceny pozycji bilanso-

wych, analiza i ocena istotnych operacji gospodarczych z punktu widzenia poprawnego ujęcia i wykazania dla celów księ-

gowych,

c) Audyt podatkowy,

d) Audyt prawny: analiza stosowanych form zabezpieczenia wierzytelności, sposobu zarządzania wierzytelnościami oraz

procedur ich windykacji, analiza zabezpieczeń udzielanych przez przedsiębiorcę (wystawione weksle, udzielone porę-

czenia, ustanowione hipoteki), analiza stosowanych przez przedsiębiorcę umów, wzorców umownych w stosunkach z

kontrahentami (klientami), analiza stosowanych przez przedsiębiorcę umów z pracownikami i współpracownikami, analiza

korporacyjnej struktury przedsiębiorstwa w przypadku przedsiębiorstw działających w formie spółek prawa handlowego,

e) Opracowanie raportu z Etapu II – Strategia Optymalizacji Kosztów Prowadzenia Działalności Gospodarczej.

Dokładny zakres przedmiotowy etapu II zależy od potrzeb przedsiębiorcy zidentyfikowanych na pierwszym etapie. Na rzecz

każdego klienta usługi powinny zostać wyświadczone minimum dwa spośród ww. 4 audytów.

III. Etap III – wsparcie doradcze w procesie wdrażania rekomendacji optymalizacyjnych wynikających ze Strategii Optymalizacji

Kosztów Prowadzenia Działalności Gospodarczej.

Klientem usługi optymalizacji kosztów może być każdy przedsiębiorca z sektora MSP bez względu na branżę oraz formę prawną

działalności gospodarczej (patrz Kwalifikator MSP: www.parp.gov.pl/index/index/72). Ewentualne ograniczenia dostępu do usługi

mogą dotyczyć wielkości potencjalnego klienta (w szczególności firm mikro) oraz stosowanych przez niego metod gromadze-

nia danych finansowych. Z uwagi na zaawansowanie i stopień skomplikowania poszczególnych analiz, najbardziej wiarygodne

dane zwrotne otrzymują przedsiębiorstwa małe i średnie, a w przedsiębiorstwa mikro, pod warunkiem, że ich przychody netto

ze sprzedaży towarów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość 500.000 euro i od

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

28

trzech lat księgowość przedsiębiorstwa prowadzona jest w formie ksiąg rachunkowych, chyba że przedsiębiorca działa krócej na

rynku i od samego początku prowadzi księgowość w formie księgi rachunkowej.

Z uwagi na zakończenie projektu pilotażowego, realizowanego w ramach projektu systemowego PARP finansowanego z poddzia-

łania 2.2.1 POKL, usługi optymalizacji kosztów dostępne są za pełną odpłatnością.

Jak wynika z badań przeprowadzonych po zakończeniu realizacji ww. projektu pilotażowego, wszystkie zaproponowane działa-

nia optymalizujące koszty przyniosły korzyści firmom, które wzięły udział w ich testowaniu. Prawie 90% klientów usługi oceniło

ją pozytywnie. Szczególnie przydatne okazały się narzędzia i dokumentny (np. procedury) powstałe w wyniku świadczenia

usługi. Najlepiej oceniony został dokument weryfikujący stosowane zasady rachunkowości oraz narzędzie do analizy przycho-

dów i kosztów. To drugie przyniosło korzyści ponad 70% przedsiębiorców, a weryfikacja systemu rachunkowości sprawdziła się

w trzech na czterech firmach. Najwyższą skuteczność jednak mają najprostsze działania, takie jak poprawa elastyczności struk-

tury kosztów, kontroli wydatków, czy redukcja kosztów. Większość przedsiębiorców (62%) szacuje realne korzyści w postaci

oszczędności na poziomie około 10%. W liczbach bezwzględnych w statystycznej małej lub średniej firmie po wdrożeniu

usługi optymalizacji firma generuje po roku oszczędności w wysokości ok. 55 tysięcy złotych.

85% klientów stwierdziło, że doradztwo koncentrowało się na działaniach zmieniających sposób funkcjonowania

całego przedsiębiorstwa. Nie służyło zatem tylko załatwieniu doraźnych problemów. Proces optymalizacji obejmował w prak-

tyce całe przedsiębiorstwo, wskazując na możliwe usprawnienia funkcjonowania bezpośrednio lub pośrednio wszystkich dzia-

łów firm. Klienci pozytywnie ocenili także czas realizowania usługi jako wystarczający.

Lista podmiotów świadczących usługi optymalizacji kosztów

lp. Nazwa wnioskodawcy Ulica Kod MiejscowośćNumer tele-fonu

adres e-mail

1 4AUDYT Sp. z o. o. Kościelna 18/4 60-538 Poznań 61 816 27 81 biuro@4audyt.pl

2 BT&A Audyt i Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o.

Grudzieniec 102

60-621 Poznań 509 687 298 marcin.solski@btagroup.pl

3 Collect Consulting S.A. Rolna 14 40-555 Katowice 32 203 20 53 biuro@collect.pl

4 EXPERT FK Anna Garbacz Unruga 8 25-228 Kielce 512 147 689 expertfk@gmail.com

5 Kancelaria Biegłych Rewi-dentów „Josef Welt” Sp. z o.o.

Tatarczana 51 91-156 Łódź 42 633 12 64 biuro@josefwelt.pl

6 Misters Audytor Adviser Sp. z o.o.

Wiśniowa 40 lok. 5

02-520 Warszawa 22 848 18 17 biuro@mistersaudytor.pl

7 Staropolska Izba Przemy-słowo-Handlowa

Sienkiewicza 53 25-002 Kielce 41 344 43 92 sekretariat@siph.com.pl

Usługa pilotażowa – Finansowanie Zwrotne

Bezpłatna usługa pod nazwą „Testowanie i wdrożenie usługi pilotażowej w zakresie finansowania zwrotnego dla mikro-

i małych przedsiębiorców” skierowana jest do mikro- i małych przedsiębiorców. Jej celem jest wsparcie przedsiębiorcy w zakresie

uzyskania finansowania zwrotnego (pożyczki lub kredytu), znalezienie oferty dostosowanej do jego potrzeb oraz możliwości

finansowych, wsparcie w późniejszym okresie obsługi zobowiązania, a także podwyższenie wiedzy ekonomicznej przedsiębior-

ców dzięki szkoleniom.

Usługa pilotażowa w zakresie finansowania zwrotnego składa się z dwóch niezależnych części, tzw. Komponentów.

Na pierwszy komponent składają się trzy etapy: diagnoza potrzeb i możliwości finansowych klienta, asysta przy załatwianiu

formalności z instytucją finansową oraz doradztwo we wdrożeniu założeń biznesplanu wraz z asystą przy obsłudze zaciągnię-

tego zobowiązania.

W ramach drugiego Komponentu przedsiębiorcy mają możliwość skorzystania ze szkoleń nt. podstawowych pojęć ekono-

micznych, planowania przedsięwzięcia oraz monitorowania jego realizacji. Każda z firm, która weźmie udział w testowaniu

usługi, będzie mogła skorzystać z usługi doradczej trwającej do 40 godzin oraz usługi szkoleniowej trwającej do 16 godzin.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

29

Komponent II jest rozłączny z Komponentem I. Usługi szkoleniowe mogą być świadczone zarówno dla Klientów korzystających

z usługi określonej w Komponencie I, jak i dla pozostałych mikro- i małych przedsiębiorców.

Jak skorzystać z usługi

Klienci zainteresowani skorzystaniem z usługi znajdą listę ośrodków świadczących ten pilotaż na portalu KSU pod adresem:

http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/pilotaze.

Testowanie usługi warto zacząć od wizyty w wybranym ośrodku. Pierwszym krokiem będzie podpisanie umowy z Klientem na

świadczenie usługi doradczej w zakresie finansowania zwrotnego dla mikro- i małych przedsiębiorców.

Doradca na podstawie uzyskanych informacji i dokumentów od Klienta zdiagnozuje potrzeby i możliwości finansowe Klienta,

zdolność kredytową oraz dopasowanie oferty finansowania zwrotnego adekwatnego do jego określonych w ten sposób potrzeb.

Następnie przygotuje wniosek lub wnioski o uzyskanie finansowania (wraz z wymaganymi załącznikami) do wybranych przez

Klienta instytucji finansujących oraz opracuje biznesplan przedsięwzięcia.

Doradca będzie również asystował Klientowi podczas składania wniosku o finansowanie w instytucji finansującej oraz doradzał

Klientowi w razie konieczności złożenia dodatkowych wyjaśnień podczas rozpatrywania wniosku przez instytucję finansującą.

Podczas kolejnego etapu, tj. w trakcie asysty przy załatwianiu formalności z instytucją finansującą, doradca będzie zobowiązany

do wyjaśnienia postanowień umowy i udzielenia pomocy podczas załatwiania formalności związanych z ustanawianiem zabez-

pieczeń spłaty zobowiązania.

W trzecim etapie doradca będzie monitorował wdrażanie założeń biznes planu opracowanego na etapie I usługi oraz doradzał

w kluczowych aspektach realizacji przedsięwzięcia, na finansowanie którego Klient otrzymał finansowanie zwrotne.

Z usługi szkoleniowej będą mogli skorzystać mikro- i mali przedsiębiorcy niezależnie od deklaracji skorzystania z usługi doradczej.

W ramach szkolenia będą mogli uzyskać teoretyczną i praktyczną wiedzę m.in. w następującym zakresie:

� podstawowe pojęcia ekonomiczne;

� podstawowe elementy i zasady przygotowywania biznes planu;

� podstawowe mechanizmy kontroli wdrażania biznes planu;

� dostępne w regionie źródła finansowania zwrotnego i zasady korzystania z nich;

� wypełnianie wniosku o udzielenie finansowania zwrotnego;

� zarządzanie długiem i monitorowanie realizacji przedsięwzięcia.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/pilotaze

sPOłecZnA OdPOwiedZiAlnOść biZnesu

Polsko- Szwajcarski Program Współpracy „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)”

Z badań Instytutu Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym wynika, że firmy stosujące zasady CSR odnoszą

następujące korzyści ekonomiczne w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami:

� posiadają wyższą płynność bieżącą;

� lepiej wykorzystują majątek trwały i kapitał ludzki;

� mają wyższą rentowność sprzedaży;

� więcej inwestują w przeliczeniu na 1 pracownika.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości pełni funkcję Instytucji Realizującej dla Projektu „Zwiększenie konkurencyjności

regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” realizowanego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu

Współpracy.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

30

Cel główny projektu to wzrost świadomości i wiedzy na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (SOB, ang. Corporate Social

Responsibility, CSR) wśród przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw, Urzędów Marszałkowskich oraz Centrów Obsługi

Inwestora i Eksportera (COIE). Projekt ma również na celu promocję przedsiębiorców społecznie odpowiedzialnych w działaniach

samorządów skierowanych na rozwój przedsiębiorczości i inwestycji oraz ma zachęcać do wdrażania idei CSR przez realizację

pilotażowych projektów przez MŚP.

W ramach projektu zaplanowano m.in. konkurs dla firm z sektora MŚP, w którym przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinan-

sowanie projektów polegających na wdrożeniu działań CSR powiązanych z bieżącą działalnością przedsiębiorstwa, wpisujących

się w co najmniej jeden z następujących obszarów CSR: środowisko, relacje z pracownikami firmy, zaangażowanie społeczne.

Maksymalne dofinansowanie dla jednego MŚP wynosi 100 tys. zł, przy całkowitej kwocie alokacji na konkurs rzędu 9,7 mln zł.

Planowane rezultaty Projektu to: wzrost świadomości i wiedzy na temat zrównoważonego rozwoju i koncepcji CSR wśród bene-

ficjentów Projektu, wzrost konkurencyjności MŚP poprzez zwiększenie liczby przedsiębiorstw społecznie odpowiedzialnych

i eko-wydajnych, a także wzmocnienie roli COIE w regionach poprzez stworzenie sieci wykwalifikowanych regionalnych eksper-

tów w dziedzinie CSR, zdolnych doradzać MŚP.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.parp.gov.pl/index/index/1717

Baza szkoleń na portalu inwestycjawkadry.pl

Portal inwestycjawkadry.pl, który powstał na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości jako baza szkoleń i studiów

podyplomowych, dziś jest prawdziwym wortalem branżowym.

Obecnie, na portalu www.inwestycjawkadry.pl znajduje się blisko 20 tys. szkoleń, w tym ponad 6 tys. edycji szkoleń dofinansowy-

wanych z funduszy unijnych oraz około 1200 propozycji studiów podyplomowych. Co ważne, korzystanie z bazy jest bezpłatne.

Przyjazna wyszukiwarka pozwala szybko znaleźć odpowiednie szkolenie (temat, miejsce, termin).

Dla osób, które będą potrzebowały wsparcia w zakresie korzystania z portalu, została uruchomiona infolinia: 0 801 808 108.

Potężna baza szkoleń dostępna na stronie www.inwestycjawkadry.pl to jeszcze nie wszystko. Portal ewoluuje w stronę praktycz-

nego poradnika dla przedsiębiorców z zakresu szeroko rozumianego zarządzania zespołem pracowniczym. Internauci na stro-

nie http://www.inwestycjawkadry.pl, w dziale „Baza Wiedzy”, znajdą m.in. multimedialne porady (ok. 100 nagrań z poradami)

i ciekawe artykuły branżowe. Przedsiębiorcy znajdą na nim także praktyczne porady ekspertów z zakresu szeroko rozumianego

zarządzania zasobami ludzkimi a także ciekawe publikacje na ten temat.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.inwestycjawkadry.pl

Trenerzy

Projekt systemowy w ramach Poddziałania 2.2.2 PO KL „Podnoszenie kompetencji kadry szkoleniowej”.

Celem projektu jest zaoferowanie trenerom pracującym z przedsiębiorstwami możliwości zdobycia i/lub rozwijania wiedzy

i umiejętności trenerskich.

Ze szkoleń skorzystać mogą osoby posiadające doświadczenie trenerskie, w wymiarze co najmniej 80 godzin szkoleniowych

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

31

przeprowadzonych dla przedsiębiorców i ich pracowników, które chciałyby doskonalić umiejętności przekazywania wiedzy

innym poprzez pracę nad warsztatem trenerskim.

Rekrutacja na szkolenia prowadzona jest przez następujące podmioty:

� Ośrodek Doradztwa i Treningu Kierowniczego

� Marschall Polska Sp. z o.o.

� G.T. Mentor s.c.

� Stowarzyszenie Konsultantów i Trenerów Zarządzania MATRIK

� Grupa SET

� FIRMA 2000 Sp. z o.o.

� Pracownia Psychologiczna Elżbiety Sołtys Jan Robert Sołtys

� Prorozvoyovo s.c. Sylwia Cichowska, Rafał Cichowski

� Centrum TROP Sp. z o.o.

� Schenk Institute sp. z o.o.

� Konsorcjum Doradczo-Szkoleniowe: S.A.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://pokl.parp.gov.pl/index/index/700

inne PodmioTy

instytucje OtOcZeniA biZnesu (iOb) i jednOstki sAmORZądu teRytORiAlnegO (jst)

Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw

W ramach projektu oferowane jest wsparcie szkoleniowo-doradcze dla istniejących i nowopowstających inicjatyw klastrowych.

Projekt skierowany jest do: przedstawicieli organizacji otoczenia biznesu, funkcjonujących m.in. w formie stowarzyszeń, funda-

cji, spółek, izb gospodarczych, jednostek badawczo-rozwojowych, jednostek budżetowych i uczelni; przedstawicieli jednostek

badawczo-rozwojowych min. uczelni wyższych, jednostek badawczo-rozwojowych) oraz przedstawicieli jednostek samorządu

terytorialnego, odpowiedzialnych za kreowanie regionalnej polityki wobec przedsiębiorstw w regionach, z których pochodzą

wybrane przedsiębiorstwa zrzeszone w formie klastrów lub powiązań kooperacyjnych.

W ramach oferowanych szkoleń i doradztwa będzie możliwe zapoznanie się i pogłębienie wiedzy w tematyce:

� Cele i możliwości kooperacji

� Marketing i PR w inicjatywach klastrowych

� Kapitał Ludzki w powiązaniu kooperacyjnym

� Technologie w powiązaniu kooperacyjnym

� Finanse w powiązaniu kooperacyjnym

� Rola animatora inicjatywy klastrowej, komunikacji i pracy zespołowej

� Komunikacja i praca zespołowa

� Negocjacje i sprzedaż oraz aspekty psychologiczne

� Dobre praktyki rozwiniętych powiązań kooperacyjnych

� Zarządzanie projektami i skuteczne pozyskiwanie źródeł finansowania inicjatyw klastrowych

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.powiazaniakooperacyjne.pl

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

32

OśROdki ksu i ROefs

Nowe podejście do zamówień publicznych - szkolenia i doradztwo

Projekt ma ułatwić zarówno zleceniodawcom, jak i wykonawcom odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących zamówień

publicznych poprzez: analizy w zakresie barier w dostępie MSP do zamówień publicznych, wsparcie szkoleniowo – doradcze dla

zamawiających i MSP oraz cykliczne publikacje dotyczące tematyki zamówień publicznych. Dodatkowo prowadzone jest doradz-

two dla podmiotów świadczących usługi informacyjno-doradcze w zakresie PZP oraz udostępniona zostanie baza podmiotów

udzielających informacji z tego zakresu.

Obejmuje on przeprowadzenie doradztwa w zakresie prawa zamówień publicznych, mającego na celu zwiększenie teoretycznej

i praktycznej wiedzy w zakresie nowego podejścia do zamówień publicznych na poszczególnych etapach procedury zamówień

z naciskiem na możliwości zastosowania rozwiązań w praktyce.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.zamowieniapubliczne.edu.pl

POdmiOty PublicZne

Partnerstwo publiczno-prywatne

Projekt systemowy PARP pt. „Partnerstwo publiczno-prywatne” to przedsięwzięcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości,

mające na celu promowanie modelu PPP jako instrumentu współpracy sektora publicznego i prywatnego w realizacji zadań

publicznych.

Projekt skierowany jest do przedstawicieli podmiotów publicznych ( m.in. administracja rządowa, jednostki samorządu terytorial-

nego, podległe im jednostki i zakłady/spółki komunalne zainteresowane realizacją przedsięwzięć w modelu PPP ) oraz przedsta-

wicieli przedsiębiorstw - inwestorów.

W ramach projektu organizowane będą seminaria, wizyty studyjne w krajach UE, a także przewidziane jest wsparcie podmiotów

publicznych w realizacji projektów w formule PPP, wybranych w konkursie PARP (na etapie przygotowania projektu PPP, na etapie

wyboru inwestora prywatnego oraz na etapie realizacji projektu PPP (maksymalnie do 12 miesięcy)).

Planowane tematy seminariów:

� Zasady i uwarunkowania rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego i koncesji

� Źródła prawa i norm prawnych oraz obowiązków każdej ze stron, zamierzającej zawrzeć umowę o ppp

� Doświadczenia i perspektywy regionalne na tle doświadczeń innych krajów i całej Polski

� Zagadnienia związane z nawiązaniem współpracy publiczno-prywatnej

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.ppp.parp.gov.pl

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

33

Wsparcie bezpośrednie

Pomoc w wejściu na rynek z innowacyjnym pomysłem – Inkubatory wyłonione w konkursie w ramach działania 3.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w drodze konkursów, które odbyły się w latach 2008 - 2010 wyłoniła podmioty

w ramach działania 3.1 PO IG, które świadczą usługi dwuetapowego wsparcia dla przedsiębiorców lub kandydatów na

przedsiębiorców.

Podmioty te (w tym głównie inkubatory przedsiębiorczości i parki technologiczne) dokonują selekcji najlepszych projektów

składanych przez potencjalnych przedsiębiorców. Dofinansowanie składa się z dwóch komponentów – dotacji na inkubację oraz

na inwestycję w nowo utworzone przedsiębiorstwo (w formie objęcia udziałów). Wejście kapitałowe następuje w sytuacji, gdy

po okresie inkubacji zidentyfikowane zostaną znaczące szanse na komercyjny sukces powstającego przedsiębiorstwa, którego

działalność jest oparta na innowacyjnym pomyśle.

Wykaz podmiotów wspierajacych powstawanie innowacyjnych przedsiębiorstw znajduje się na stronie 41

Działanie 6.1 - Paszport do eksportu Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

O wsparcie mogą ubiegać się:

Mikro, mali i średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, którzy w roku obrotowym poprzedzającym rok,

w którym złożyłi wniosek o udzielenie wsparcia, posiadali udział eksportu w całkowitej sprzedaży nie większy niż 30 % oraz posia-

dają opracowany plan rozwoju eksportu, sporządzony nie wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o udziele-

nie wsparcia.

Jakie projekty mogą otrzymać wsparcie?

Dofinansowanie udzielane będzie na realizację projektów mających na celu zwiększenie udziału eksportu w całkowitej sprze-

daży, ale także zintensyfikowanie powiązań z zagranicznymi partnerami oraz zwiększenie rozpoznawalności marek handlowych

i firmowych na rynkach zagranicznych.

Dofinansowaniem zostaną objęte projekty mające na celu wdrożenie Planu rozwoju eksportu przy wykorzystaniu możliwych do

wyboru działań proeksportowych. Okres wdrożenia Planu rozwoju eksportu nie może przekroczyć 24 miesięcy.

Jak duże wsparcie można otrzymać?

Przedsiębiorcy mogą otrzymać maksymalnie 200 tysięcy złotych na koszty związane z realizacją działań eksportowych. Na zakup

usług doradczych w zakresie przygotowania planu rozwoju eksportu, poniesionych nie wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem

złożenia wniosku o udzielenie wsparcia, przedsiębiorca może otrzymać do 10 tysięcy złotych.

Wysokość wsparcia na przygotowanie planu rozwoju eksportu nie może przekroczyć 80 %wydatków kwalifikujących się do obję-

cia wsparciem, natomiast intensywność wsparcia na wdrożenie planu rozwoju eksportu nie może przekroczyć 50 % całkowitych

kosztów kwalifikowanych.

Działanie 8.1 – Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

O wsparcie mogą ubiegać się:

Mikro i mali przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia rejestracji (a także funk-

cjonujący dłużej niż 1 rok i krócej niż 2 lata, pod warunkiem, że posiadają siedzibę lub miejsce zamieszkania w województwie

wymienionym w ogłoszeniu o naborze wniosków)

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

34

Jakie projekty mogą otrzymać wsparcie?

Wsparcie otrzymają projekty polegające na świadczeniu e-usług lub ewentualnym wytworzeniu produktów cyfrowych niezbęd-

nych do świadczenia tych usług.

Definicja e-usług zawarta jest w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 13 sierpnia w sprawie udzielania przez

Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospo-

darka,2007-2013 (z późn.zm.), na wspieranie tworzenia i rozwoju gospodarki elektronicznej.

Dofinansowanie nie może być udzielone na projekty mające na celu świadczenie usług poczty elektronicznej, usług hostingu,

rejestracji i utrzymaniem domen internetowych oraz na projekty mające na celu obrót handlowy produktami.

Ze środków programu można otrzymać dofinansowanie na koszty związane bezpośrednio z realizacją projektu w tym m.in. na

zakup usług informatycznych, technicznych, doradczych i szkoleniowych. Ponadto dofinansowane są także zakupy inwestycyjne

oraz wynagrodzenia brutto osób zaangażowanych w projekt.

Szczegółowe informacje nt. możliwych do dofinansowania kosztów zawarte są w regulaminie przeprowadzenia konkursu.

Jak duże wsparcie można otrzymać?

Minimalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu w ramach działania 8.1 PO IG wynosi 20 tys. zł. Maksymalna wartość

wydatków kwalifikowanych projektu wynosi 700 tys. zł. Zgodnie z zasadą pomocy de minimis maksymalne wsparcie jednego

przedsiębiorcy nie może przekroczyć kwoty 200 tys. euro w ciągu trzech ostatnich lat.

Wysokość wsparcia może wynosić maksymalnie do 80% wydatków kwalifikowanych projektu.

Działanie 8.2 - Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

O wsparcie mogą ubiegać się:

Mikro, mali i średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą i współdziałający na podstawie zawartych umów

o współpracy z co najmniej dwoma innymi przedsiębiorcami.

Jakie projekty mogą otrzymać wsparcie?

Wsparcie mogą uzyskać projekty o charakterze zarówno technicznym, informatycznym i organizacyjnym, które prowadzą do

realizacji procesów biznesowych w formie elektronicznej pomiędzy co najmniej trzema współpracującymi przedsiębiorcami.

O pomoc ubiegać się może przedsiębiorca, który planuje rozpoczęcie lub rozwój współpracy z przedsiębiorcami, w oparciu

o rozwiązania elektronicznego biznesu typu B2B

B2B (Business-to-Business) – należy przez to rozumieć relację usługową między współpracującymi przedsiębiorcami realizowaną

z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych przeznaczonych do automatyzacji procesów biznesowych oraz koordynacji

działań między tymi przedsiębiorcami.

Jak duże wsparcie można otrzymać?

Minimalna wartość wsparcia w ramach działania 8.2 PO IG wynosi 20 tys. zł. natomiast maksymalna wartość wsparcia nie może

przekroczyć 2 mln zł.

Intensywność wsparcia jest zróżnicowana w zależności od m.in. statusu przedsiębiorcy, lokalizacji projektu i kategorii wydatków

kwalifikowanych i wynosi: poziom dofinansowania na część inwestycyjną od 40% do 70% w zależności od lokalizacji projektu

i wielkości przedsiębiorstwa, wydatki szkoleniowe do 45%, wydatki na usługi doradcze do 50%, koszty związane z informację

o współudziale ze środków UE do 85%.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

35

Bon na innowacje

O wsparcie mogą ubiegać się:

Mikro i mali przedsiębiorcy, którzy w roku złożenia wniosku oraz w ciągu 3 lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia

wniosku o udzielenie wsparcia w ramach programu Bon na innowacje, nie korzystali z usług jednostki naukowej w zakresie

wdrożenia lub rozwoju produktu lub technologii.

Jakie projekty mogą otrzymać wsparcie?

Wsparcie w ramach programu Bon na innowacje może być przeznaczone wyłącznie na zakup usługi dotyczącej wdrożenia lub

rozwoju produktu lub technologii.

Wykonawcą usługi może być wyłącznie jednostka naukowa określona w art. 2 pkt. 9a-e ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r.

o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96 poz. 615) prowadząca w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe.

Jak duże wsparcie można otrzymać?

Jeden przedsiębiorca może uzyskać wsparcie o wartości maksymalnej 15 000 zł. Wielkość wsparcia może wynosić do 100%

wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem. Przedsiębiorca, który uzyskał wsparcie w ramach Programu, nie może

ubiegać się o kolejne wsparcie w ramach tego Programu.

Poddziałanie 5.4.1 Wsparcie na uzyskanie ochrony własności przemysłowej Program Operacyjny Innowa-cyjna Gospodarka

O wsparcie mogą ubiegać się:

Mikro, mali i średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą

Jakie projekty mogą otrzymać wsparcie?

Wsparcie moga otrzymać projekty mające na celu wykorzystywanie możliwości ochrony przedmiotów własności przemysłowej

(wynalazków, wzorów użytkowych oraz wzorów przemysłowych), szczególnie poza granicami kraju. Wydatkami kwalifikującymi

się do objęcia wsparciem na uzyskanie ochrony prawa własności przemysłowej są wydatki poniesione przez przedsiębiorcę po

dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia do dnia uzyskania prawa własności przemysłowej, a w przypadku postępowania

w związku z wniesieniem sprzeciwu do dnia jego zakończenia. W przypadku projektu obejmującego prowadzenie postępowania

wyłącznie przed właściwym krajowym lub regionalnym organem ochrony własności przemysłowej po zakończeniu międzynaro-

dowej lub regionalnej fazy procedury ochrony własności przemysłowej wszczęcie postępowania przed tymi organami powinno

nastąpić po dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia.

Jak duże wsparcie można otrzymać?

Kwota wsparcia na uzyskanie ochrony prawa własności przemysłowej nie może być niższa niż 2 tysiące złotych ani nie może

przekroczyć 400 tysięcy złotych dla jednego przedsiębiorcy na jeden projekt.

Fundusze poręczeniowe KSU

Fundusze poręczeniowe (FPK KSU), to grupa funduszy poręczeniowych współpracujących z KSU, świadczących usługi finansowe

polegające na udzielaniu poręczeń.

Fundusze oferują możliwość poręczenia pożyczek, kredytów oraz wadiów przetargowych. O poręczenie mogą starać się mikro,

mali i średni przedsiębiorcy, którzy ubiegają się o kredyt, pożyczkę lub startują w przetargu, lecz nie posiadają wystarczającego

zabezpieczenia spłaty powstającego zobowiązania.

Celem działania funduszy jest ułatwienie mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom dostępu do zewnętrznych źródeł kapitału

dzięki uzyskaniu dodatkowego zabezpieczenia w formie poręczenia. Działalność funduszy wspiera tym samym rozwój lokalnej

i regionalnej przedsiębiorczości oraz wpływa na rozwój całej gospodarki poprzez wzrost jej konkurencyjności i innowacyjności.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

36

Fundusze działają na podstawie regulaminu działalności poręczycielskiej.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/poreczenia.

Fundusze pożyczkowe KSU

Fundusze pożyczkowe (FP KSU) to grupa funduszy pożyczkowych współpracujących z KSU, świadczących usługi finansowe pole-

gające na udzielaniu pożyczek. Fundusze oferują możliwość finansowania działalności inwestycyjnej, obrotowej oraz początko-

wego etapu rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorców z regionu, na którym dany fundusz działa.

O pożyczki mogą starać się mikro, mali i średni przedsiębiorcy, którzy nie mogą skorzystać z tradycyjnego finansowania banko-

wego lub mają ograniczony do niego dostęp, np. ze względu na brak historii kredytowej, itp. Celem działania funduszy jest

ułatwienie mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom dostępu do źródeł finansowanie w postaci pożyczek. Działalność fundu-

szy wspiera również rozwój lokalnej i regionalnej przedsiębiorczości oraz wpływa na rozwój całej gospodarki poprzez wzrost jej

konkurencyjności i innowacyjności.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/pozyczki.

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

37

Wsparcie informacyjne

Enterprise Europe Network

Enterprise Europe Network jest europejską siecią oferującą kompleksowe i bezpłatne usługi dla małych i średnich przedsię-

biorstw. Sieć ta powstała 1 stycznia 2008 r. a w jej skład wchodzi prawie 550 instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości

w 44 krajach.

Ośrodki Enterprise Europe Network świadczą mikro-, małym i średnim przedsiębiorcom następujące usługi:

� działania informacyjne i doradcze (z zakresu prawa i polityk Unii Europejskiej, prowadzenia działalności gospodarczej

zagranicą, dostępu do źródeł finansowania, transferu technologii oraz udziału w programach ramowych Unii

Europejskiej),

� organizacja szkoleń, warsztatów i seminariów,

� pomoc w poszukiwaniu partnerów handlowych, w tym wspieranie udziału firm z sektora MSP w targach kooperacyjnych,

misjach handlowych i spotkaniach brokerskich,

� usługi z zakresu transferu technologii, w tym audyty technologiczne, wymiana ofert technologicznych, pomoc w poszu-

kiwaniu partnerów technologicznych oraz kojarzenie przedsiębiorców z jednostkami naukowymi.

� wspieranie udziału MSP w 7 Programie Ramowym na rzecz badań i rozwoju technologicznego.

Ponadto ośrodki należące do sieci Enterprise Europe Network przekazują Komisji Europejskiej informacje na temat barier oraz

trudności napotykanych przez przedsiębiorców z sektora MSP na Wspólnym Rynku.

Sieć Enterprise Europe Network wydaje również bezpłatny Biuletyn Euro Info w którym małe i średnie przedsiębiorstwa znajdą

praktyczne informacje o prawie, innowacjach, funduszach strukturalnych, gospodarce polskiej i światowej. Ponadto ośrodki sieci

wydają rozmaite publikacje dotyczące m.in. prawa unijnego, dostępu do finansowania oraz rynków zagranicznych. Wszystkie

publikacje są dostępne on-line na stronie http://www.een.org.pl.

Na stronie internetowej www.een.org.pl znajdują się także aktualne informacje o organizowanych przez ośrodki sieci Enterprise

Europe Network imprezach, szkoleniach i misjach handlowych. Umożliwia ona stały dostęp do artykułów na temat prawa euro-

pejskiego oraz danych kontaktowych wszystkich ośrodków Enterprise Europe Network w Polsce.

Jedną z usług oferowanych przez ośrodki Enterprise Europe Network jest baza ofert współpracy gospodarczej – BCD (Business

Cooperation Database), która umożliwia nawiązanie kontaktów biznesowych z zagranicznymi partnerami. Baza ta zawiera profile

firm z krajów, w których funkcjonują ośrodki sieci. Przedsiębiorcy poszukujący partnerów biznesowych mają możliwość znalezie-

nia m.in. producentów, dystrybutorów, przedstawicieli handlowych czy podwykonawców za granicą.

Dostęp do bazy jest nieodpłatny.

Dla przedsiębiorców poszukujących partnerów technologicznych przeznaczona jest z kolei baza BBS. Zapraszamy tam firmy

i osoby poszukujące partnerów w zakresie współpracy gospodarczej i technologicznej do zgłaszania swoich ofert współpracy do

ośrodków Enterprise Europe Network.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.een.org.pl

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

38

Krajowy System Usług – wspieramy przedsiębiorczych

Krajowy System Usług dla MSP (KSU) to sieć 202 współpracujących ze sobą organizacji, które świadczą usługi doradcze, infor-

macyjne, szkoleniowe i finansowe na rzecz mikro-, małych i średnich przedsiębiorców oraz osób rozpoczynających działalność

gospodarczą .

Do ośrodków KSU należą:

� Punkty Konsultacyjne KSU

� Ośrodki Krajowej Sieci Innowacji KSU

� Fundusze Pożyczkowe i Poręczeniowe współpracujące z KSU

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.ksu.parp.gov.pl

Usługi KSU:

W ramach KSU świadczone są następujące usługi dla przedsiębiorców:

� informacyjne dla przedsiębiorców i osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą,

� doradcze – asysta w rozpoczynaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej,

� finansowe – udzielanie poręczeń kredytów lub pożyczek.

Każda usługa systemowa KSU posiada opracowany standard jej świadczenia. Konsultanci KSU mają wysokie kwalifikacje i szeroką

wiedzę z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej. Kompetencje konsultantów KSU są weryfikowane i rozwijane przez

Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości podczas cyklicznych szkoleń.

Punkty Konsultacyjne KSU: usługi informacyjne i doradcze

Punkty Konsultacyjne KSU prowadzone są przez podmioty zarejestrowane w Krajowym Systemie Usług dla Małych i Średnich

Przedsiębiorstw. Tworzą one ogólnopolską sieć PK KSU, świadczących bezpłatne usługi informacyjne oraz częściowo odpłatne

usługi doradcze w zakresie szeroko rozumianego rozwoju przedsiębiorczości i dostępnych form wsparcia dla przedsiębiorców.

Klientem PK KSU może zostać każdy, zarówno działający już przedsiębiorca, jak i osoba planująca dopiero rozpoczęcie działalno-

ści gospodarczej.

Bezpłatne usługi informacyjne udzielane w Punktach Konsultacyjnych KSU obejmują informacje nt:

� administracyjno-prawnych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej,

� możliwości uzyskania wsparcia finansowego na realizację projektów,

� organizacji i marketingu firmy,

� opieka nad klientem – podczas poszukiwania i korzystania z usług specjalistycznych KSU,

� innych istotnych dla firm informacji.

Ponadto od marca 2012 roku Punkty Konsultacyjne udzielają bezpłatnej pomocy przedsiębiorcom w znalezieniu usługodawcy

specjalistycznego oraz w skorzystaniu ze specjalistycznej usługi (doradczej, szkoleniowej, finansowej).

Asysta w rozpoczynaniu działalności gospodarczej polega na wstępnej diagnozie pomysłu biznesowego klienta i udzieleniu

16 godzin merytorycznego doradztwa w zakresie rozpoczynania działalności gospodarczej. Usługa doradcza jest dofinanso-

wana do 90%, co oznacza że osoby planujące rozpoczęcie działalności gospodarczej pokrywają ok. 10% wartości otrzymanego

doradztwa.

Asysta w prowadzeniu działalności gospodarczej obejmuje diagnozę potrzeb biznesowych klienta oraz wsparcie merytoryczne

w kluczowych obszarach prowadzenia działalności gospodarczej, łącznie do 24 godzin doradztwa. Usługa doradcza jest dofinan-

sowana do 90%, 10% wartości usługi pokrywają klienci.

Listę Punktów Konsultacyjnych KSU można znaleźć na stronie:

http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/opieka_nad_klientem_oraz_doradztwo/lista_pk

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

39

Portal Innowacji www.pi.gov.pl

Portal Innowacji powstał w ramach realizacji projektu systemowego PARP pt. „Rozwój zasobów ludzkich poprzez promowanie

wiedzy, transfer i upowszechnianie innowacji”, finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego (Działanie 2.1.3, Program Operacyjny Kapitał Ludzki).

Jest on źródłem wiedzy w zakresie szeroko rozumianej innowacyjności i obejmuje następujące zagadnienia:

1. Klastry i polityka klastrowa - wskazanie możliwości wzmocnienia klastrów poprzez rozwój ich kapitału ludzkiego oraz wypra-

cowanie rekomendacji dla kształtowania efektywnej polityki klastrowej.

2. Otoczenie innowacyjnego biznesu - usprawnienie procesów komercjalizacji poprzez podniesienie wiedzy i świadomości

oraz poprawę zdolności adaptacyjnych uczestników w szczególności kadr zarządzających.

3. Innowacje w przedsiębiorstwach – Klub innowacyjnych Przedsiębiorstw - podniesienie świadomości nt. znacze-

nia innowacji w rozwoju firmy wśród kadry kierowniczej i pracowników przedsiębiorstw, szczególnie MSP, poprzez

promowanie nowych trendów w rozwoju innowacyjnej przedsiębiorczości, w szczególności w zakresie ekoinnowa-

cji, nowego podejścia do zamówień publicznych, innowacji w sektorze usług i nowych sposobów tworzenia innowacji

w przedsiębiorstwach.

4. Promocja postaw proinnowacyjnych - zmiana postaw wobec innowacyjności i promowanie podejścia pro-innowacyjnego.

5. Badania w zakresie innowacji - wspieranie innowacji i innowacyjności przez tworzenie, promowanie i upowszechnianie

wiedzy na temat powstawania, rozpowszechniania i komercjalizacji rozwiązań innowacyjnych, a także nowoczesnych syste-

mów i narzędzi wspierania innowacji.

Portal Innowacji stanowi także doskonałe źródło, zebranych w jednym miejscu, informacji dotyczących konferencji, seminariów,

spotkań oraz aktualności z zakresu szeroko rozumianej innowacyjności.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.pi.gov.pl

Portal „Wspieramy e-biznes” www.web.gov.pl

Celem portalu „Wspieramy e-biznes” jest upowszechnienie wiedzy na temat zasad prowadzenia firmy w Internecie, technolo-

gii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) i B2B. Na portalu udostępne są analizy i ekspertyzy z zakresu e-biznesu. Z opublikowa-

nych tam e-booków (dotychczas ok. 50) można czerpać informacje m.in. na temat prowadzenia firmy i marketingu w internecie,

perspektyw rozwoju e-usługi i technologii B2B. Ogromną popularnością cieszą się przekrojowe raporty „Rozwoj sektora e-usług

na świecie” oraz „Realizacja procesów B2B z wykorzystaniem technologii ICT”.

Regularnie publikowane są tam artykuły z dziedziny e-biznesu, prezentujące aktualności, informacje o dotacjach, reportaże,

wywiady, przykłady udanych wdrożeń, najlepsze rozwiązania w danej dziedzinie, historie sukcesów. Użytkownik może się zapo-

znać się z opiniami ekspertów na temat e-usług. Prowadzona jest tam aktualna baza wydarzeń w e-biznesie, w której znajdują się

niemal wszystkie konferencje, barcampy o tematyce powiązanej z portalem.

Częścią portalu jest forum dyskusyjne, gdzie można podyskutować o e-biznesie, czy zadać pytanie dotyczące dotacji. Portal

pozwala też użytkownikom na promowanie swoich e-usług, technologii B2B i partnerstwa biznesowego. W bazach firm, e-usług

i technologii B2B znajduje się ponad 1000 opisanych przez przedsiębiorców projektów. Każdy zainteresowany może dodawać

swoje projektu (logotypy, zdjęcia, filmy, prezentacje, blogi, ect.).

Udostępniane są też darmowe, narzędziowe moduły, takie jak np. pasek promocyjny, czyli nieinwazyjna forma reklamy dostępna

dla zarejestrowanych użytkowników portalu zwiększająca ruch internetowy na ich stronach. Pasek wyświetla loga i krótkie opisy

w górnej części stron internetowych. Zachęcamy do testowania!

W niedługiej przyszłości powstanie także dział ekspercki portalu wspierający Beneficjentów w rozliczeniach projektów w ramach

działania 8.1 i 8.2 PO IG. Eksperci będą udzielali bezpłatnych porad oraz tworzyli wzorcowe dokumenty do rozliczania projektów.

Wszystkie działania prowadzone będą na portalu tak, aby inni użytkownicy mogli korzystać z tej wiedzy. Eksperci będą asysto-

wać przy rozliczaniu projektów i tym samym na podstawie analizy dokumentacji odrzucającej wnioski o płatność oraz wezwań

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

40

Beneficjentów do uzupełnienia prowadzić będą bazę wiedzy na temat rozliczania projektów wraz z bazą pytań i odpowie-

dzi. Eksperci na bieżąco będą pozyskiwać wiedzę na temat błędów i publikować zalecenia dla Beneficjentów. Ponadto będą

prowadzić i aktualizować bibliotekę wzorcowych dokumentów i procedur do rozliczania projektów dla RIF i Beneficjentów.

Więcej informacji na stronie internetowej:

http://www.web.gov.pl

Upowszechnianie wiedzy o stosowaniu prawa własności intelektualnej – działanie 5.4.2 PO IG Popularyza-cja wiedzy w zakresie własności intelektualnej

Celem działania jest poprawa efektywności funkcjonowania rynku innowacji i przepływu rozwiązań innowacyjnych poprzez

upowszechnianie stosowania prawa własności intelektualnej, w szczególności poprzez uzyskiwanie ochrony własności przemy-

słowej.

Wsparcie w ramach działania otrzymały projekty dotyczące upowszechnienia wiedzy na temat korzyści wynikających z ochrony

własności intelektualnej w przedsiębiorstwach, w tym projekty promocyjne i informacyjne mające na celu wzrost świadomości

przedsiębiorców z korzyści płynących z ochrony własności intelektualnej, a także projekty informacyjne dotyczące metod i możli-

wości ochrony własności intelektualnej.

Przedsiębiorcy mogą korzystać z bezpłatnych szkoleń, doradztwa, uczestniczyć w konferencjach, co pomoże im pozyskać wiedzę

z zakresu praw własności.

Lista podmiotów, które otrzymały wsparcie i świadczą usługi popularyzacyjne

Nazwa wnioskodawcy Ulica Kod Miejscowość

Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny Sp. z o.o. ul. Ciepłownicza 5 97-400 Bełchatów

Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów "PIAP" Al. Jerozolimskie 202 02-486 Warszawa

Oddział Terenowy Stowarzyszenia Wolna Przedsiębiorczość Centrum Wspierania Biznesu

Rynek 38 58-100 Świdnica

FUNDACJA POSZANOWANIA ENERGII Świętokrzyska 20 00-002 Warszawa

Krajowa Izba Gospodarcza Trębacka 4 00-074 Warszawa

WIELKOPOLSKA IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA Głogowska 26 60-734 Poznań

Oddział Terenowy Stowarzyszenia Wolna Przedsiębiorczość Rynek 38 58-100 Świdnica

Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie Floriańska 3 31-019 Kraków

Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji Stępińska 22/30 00-739 Warszawa

Fundacja Obserwatorium Zarządzania Wiertnicza 141 02-952 Warszawa

Park Naukowo-Technologiczny \"TECHNOPARK GLIWICE\" Sp. z o.o. Konarskiego 18c 44-100 Gliwice

Sekwencja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Reymonta 38 05-820 Piastów

Wielkopolski Instytut Jakości Sp. z o.o. Szelągowska 49 61-626 Poznań

Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. Grunwaldzka 275 43-600 Jaworzno

Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw S.A. Astrów 10 40-045 Katowice

Agencja Rozwoju Regionalnego "ARLEG" S.A. Rataja 26 59-220 Legnica

Fundacja Centrum Innowacji FIRE Glogera 1 02-051 Warszawa

Polska Izba Gospodarcza Zaawansowanych Technologii Czackiego 7/9 00-043 Warszawa

Górnośląska Agencja Promocji Przedsiębiorczości S.A. Astrów 10 40-045 Katowice

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

41

POdmiOty wsPieRAjące POwstAwAnie innOwAcyjnych PRZedsiębiORstw

Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

43-382 Bielsko-Biała

Ul . Cieszyńska 365

tel . 33 818 47 72

Ventures Hub Sp. z o.o.

03-938 Warszawa

ul . Wołoska 7

tel . 22 5670000

Park Naukowo-Technologiczny „Euro-Centrum”

Sp. z o.o.

40-568 Katowice

ul . Ligocka 103

tel . 32 2517478

Fundacja Towarzystwo Ekonomiczno - Społeczne

02-691 Warszawa

ul . Kolady 3

Akcelerator Innowacji NOT Sp. z o.o

00-050 Warszawa

ul . Świętokrzyska 14

tel . 22 8271636

LMS Sp. z o.o.

61-734 Poznań

ul . Nowowiejskiego 57

tel . 61 856 76 91

InQbe Sp. z o. o.

10-950 Olsztyn

ul . Dąbrowszczaków 18 lok .2

tel . 89 521 37 44

Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo

Technologiczny Sp. z o.o.

97-400 Bełchatów

ul . Ciepłownicza 5

tel . 44 733 11 20

Polska Fundacja Przedsiębiorczości

70-466 Szczecin

ul . Monte Cassino 32

tel . 91 312 92 16

Trinity Adventure Sp. z o.o.

50-079 Wrocław

ul . Ruska 11/12

Miasteczko Multimedialne Sp. z o. o.

33-300 Nowy Sącz

ul . Zielona 27

tel . 18 44 99 463

Fundacja Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości

00-697 Warszawa

Al . Jerozolimskie 53/1A

tel . 22 745 19 19

SpeedUp IQbator Sp. z o.o.

61-775 Poznań

ul . Wielka 20

Fundacja Na Rzecz Budowy Społeczeństwa Opartego

Na Wiedzy „Nowe Media”

10-718 Olsztyn

ul . Wilamowskiego 10

Nickel Technology Park Poznań sp. z o.o

62-002 Złotniki

ul . Krzemowa 1

tel . 61 65 85 499

Krajowa Izba Gospodarcza

00-074 Warszawa

ul . Trębacka 4

tel . 22 630 96 05

JCI Venture Sp. z o.o.

30-387 Kraków

ul . Gronostajowa 7

Bielski Park Technologiczny Lotnictwa,

Przedsiębiorczości i Innowacji Sp. z o.o.

43-512 Kaniów

ul . Stefana Kóski 43

tel . 32 750 82 32

Centrum Innowacji i Transferu Technologii Lubelskiego

Parku Naukowo - Technologicznego Sp. z o.o.

20-262 Lublin

ul . Dobrzańskiego 3

tel . 81 479 09 17

Agencja Rozwoju Pomorza Spółka Akcyjna

80-831 Gdańsk

ul . Piwna 36/39

tel . 58 323 31 00

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

42

Wrocławskie Centrum Badań EIT+ Sp.z.o.o

54-066 Wrocław

ul . Stabłowicka 147/149 bud . 9

tel . 71 354 33 62 w .29

Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

31-542 Kraków

ul . Kordylewskiego 11

tel . 12 617 66 01

Instytut Karpacki

33-340 Stary Sącz

ul . Sobieskiego 13

tel . 18 4460249

Fundusz Zalążkowy KPT Sp. z o.o

31-864 Kraków

Al . Jana Pawła II 41L

Poznański Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości

60-536 Poznań

ul . Kościelna 21

tel . 61 665 76 70

Agencja Rozwoju Pomorza S.A.

80-387 Gdańsk

ul . Arkońska 6

tel . 58 323 31 00

Wrocławski Medyczny Park Naukowo-Technologiczny

Sp. z o.o.

53-135 Wrocław

ul . Kutnowska 1-3

tel . 71 750 46 20

Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

31-542 Kraków

ul . Kordylewskiego 11

tel . 12 617 66 01

Instytut Karpacki

33-300 Nowy Sacz

ul . Łącznik 12H

Agencja Rozwoju Regionalnego „ARLEG” S.A

59-220 Legnica

ul . M .Rataja 26

tel . 76 862 27 77

TechnoBoard Sp. z o.o.

00-686 Warszawa

ul . Św Barbary 1

Wspieramy dobre zarządzanie

Wst

ępSz

kole

nia

i d

orad

ztw

oW

spar

cie

bez

poś

red

nie

Wsp

arci

e in

form

acyj

ne

Spis treści

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP)

ul. Pańska 81/83

00-834 Warszawa

http://www.parp.gov.pl

Opracowanie:

Ewa Czarnecka oraz Sekcja Informacji Departamentu Komunikacji Zewnętrznej, PARP

Wstęp:

Magdalena Sićko, Departament Komunikacji Zewnętrznej, PARP

Paulina Zadura-Lichota, Ośrodek Badań nad Przedsiębiorczością PARP

Projekt graficzny, skład i łamanie:

Marcin May, Departament Komunikacji Zewnętrznej, PARP

Korekta

Karolina Dorywalska, Departament Komunikacji Zewnętrznej, PARP

Wydanie drugie

Aktualne na dzień 10 września 2012 r.

Copyright © by Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Warszawa 2012, Wszelkie prawa zastrzeżone

Żaden fragment nie może być wykorzystywany w jakiejkolwiek formie ani przekładany na język mechaniczny

bez zgody PARP.