2 V Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców CZŁOWIEK...

2 V Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców CZŁOWIEK NAUKA ŚRODOWISKO

Projekt okładki:

Joanna Kreczko-Kurzawa

Redakcja i skład:

Karolina Ossowska

Halina Strońska

Korekta:

Halina Strońska

Joanna Kreczko-Kurzawa

Piotr Urbaszek

Gdańsk 2016

© Uczestnicy V Ogólnopolskiej Konferencji Młodych Naukowców CZŁOWIEK NAUKA ŚRODOWISKO, Gdańsk 2016

Zezwala się na powielanie i rozpowszechnianie niniejszej publikacji w części lub całości, pod warunkiem zachowania treści w formie niezmienionej względem oryginału oraz zachowania niniejszej noty o prawach autorskich.


ORGANIZATORZY:

mgr Joanna Kreczko-Kurzawa

mgr Piotr Urbaszek

Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański

Koło Naukowe Ochrony Środowiska


dr inż. Dawid Nidzworski

Pro Science Polska Sp. z o. o.

WSPÓŁORGANIZATORZY:

mgr Karolina Ossowska

mgr Halina Strońska



PATRONI HONOROWI

PARTNERZY ORGANIZACYJNI

PARTNERZY MERYTORYCZNI


PROGRAM V OGÓLOPOLSKIEJ KONFERENCJI MŁODYCH NAUKOWCÓW

‘’CZŁOWIEK NAUKA ŚRODOWISKO” 2016

DZIEŃ 1 (23 czerwca 2016)

8:00 – 9:00 Rejestracja uczestników oraz wieszanie posterów 9:00 – 9:20 Uroczyste rozpoczęcie konferencji 9:20 – 9:30 Prezentacja PPNT 9:30 – 10:00 Wykład inauguracyjny – Monika Koperska-Aksamit: „Ctl+S, czyli o trwałości informacji"

10:00 – 11:20 Sesja wykładowa

10:00 – 10:20 Szymon Jarzyński: Wykorzystanie chiralnych połączeń azirydynowych w wybranych reakcjach syntezy asymetrycznej 10:20 – 10:40 Agnieszka Jurkiewicz: Właściwości peptydów rozkurczających na przykładzie oligopeptydów o sekwencjach Ac-GGHK i Ac-GGQPR 10:40 - 11:00 Greta Utecht - Synteza enancjomerycznie czystych, polifunkcjonalizowanych pochodnych oksepanu 11:00 – 11:20 Patryk Bębenek - Porównanie zawartości fenantrenu w głównym strumieniu dymu różnych produktów tytoniowych, w zależności od zastosowanej topografii palenia

11:20 – 11:50 Przerwa kawowa


11:50 – 12:10 Joanna Maszkowska – Czy ciecze jonowe mają potencjał do bioakumulacji? – ocena metodami in vitro 12:10 – 12:30 Jerzy Wojsławski - Ocena możliwości zastosowania nanorurek węglowych jako efektywnych adsorbentów do usuwania wybranych cieczy jonowych z matryc wodnych 12:30 – 12:50 Michał Toński – Ocena zastosowania nanorurek węglowych jako efektywnych adsorbentów do usuwania pozostałości wybranych leków przeciwnowotworowych z wód ściekowych 12:50 – 13:10 Barbara Drygaś - Wpływ obróbki termicznej na lignocelulozowe komponenty biomasy roślinnej na przykładzie trawy energetycznej Miscanthus x giganteus (GREEF et DEU) 13:10 – 13:30 Marta Wojciechowska – Zastosowanie insektycydów do kontroli szkodliwych owadów

13:30 – 14:20 Przerwa obiadowa


14:20 – 14:40 Patrycja Sowa - Antyoksydacyjne właściwości cynamonu 14:40 – 15:00 Halina Strońska - Badania behawioralne zwierząt laboratoryjnych 15:00 – 15:20 Magdalena Biesiadecka – Stres drożdży a ich znaczenie przemysłowe 15:20 – 15:40 Urszula Ostaszewska - Znaczenie opakowań inteligentnych i aktywnych w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności i jakości produktów spożywczych 15:40 – 16:00 Karol Skrobacz - Strach ma trudną nazwę – jakich dodatków do żywności nie należy się bać? 16:00 – 16:20 Luiza Dawidowicz – Produkcja grzybni wybranych gatunków grzybów z rodzaju Pleurotus (Fr.) P. Kumm.

16:20 – 18:00 Sesja posterowa połączona z przerwą kawową

20:00 – Afterparty: Klub Ygrek


DZIEŃ 2 (24 czerwca 2016)

9:30 – 10:00 Kawa /zmiana posterów na 2 turę


10:00 – 10:20 Zofia Jelińska Sensory elektrochemiczne w analizie leków przeciwbólowych 10:20 – 10:40 Piotr Korsak Chemiczny aspekt codziennego chleba 10:40 – 11:00 Karol Steckiewicz NGF potencjalne znaczenie kliniczne 11:00 – 11:20 Kamil Sząszor Utrata aktywności genu urikazy i jej wpływ na zdrowie we współczesnym społeczeństwie 11:20 – 11:40 Elżbieta Szczepańska Zastosowanie nanocząstek złota w medycynie i kosmetyce

11:40 – 12:10 Przerwa kawowa


12:10 – 12:30 Marta Gniado Wpływ turystyki na rozwój przestrzenny polskich miejscowości nadmorskich 12:30 – 12:50 Anita Jurzyk „Rola zieleni w kształtowaniu przestrzeni miast w kontekście jakości życia ich mieszkańców 12:50 – 13:10 Emil Żukowski Ochrona mokradeł w Polsce 13:10 – 13:30 Lidzbarski Marcin Prawne uwarunkowania dotyczące ochrony środowiska przy realizacji inwestycji budowlanych

13:30 – 14:20 Przerwa obiadowa

14:20 – 14:40 Patryk Kosowski Wykorzystanie gazowego ozonu do stabilizacji osadu ściekowego 14:40 – 15:00 Hanna Męczykowska Innowacje w dozymetrii pasywnej jako techniki długoterminowego monitoringu farmaceutyków w wodzie 15:00 – 15:20 Marcin Pietras „Science, czy „science fiction”? - co wiemy, a co chcielibyśmy wiedzieć o biogeografii grzybów

15:30 – 17:00 Sesja posterowa połączona z przerwą kawową

17:00 – 17:30 Obrady komisji

17:30 – ogłoszenie zwycięzców, wręczenie nagród ZAKOŃCZENIE KONFERENCJI


PREZENTACJE USTNE

Porównanie zawartości fenantrenu w głównym strumieniu dymu różnych produktów tytoniowych, w zależności od zastosowanej topografii palenia

Patryk Bębenek, Daria Madej, Michał Gawron ............................................................................................................................................. 14

Stres drożdży, a ich przeznaczenie przemysłowe

Magdalena Biesiadecka........................................................................................................................................................................................ 15

Produkcja grzybni wybranych gatunków grzybów z rodzaju Pleurotus (Fr.) P. Kumm. Luiza Dawidowicz .................................................................................................................................................................................................. 16

Wpływ obróbki termicznej na lignocelulozowe komponenty biomasy roślinnej na przykładzie trawy energetycznej Miscanthus x giganteus (GREEF et DEU)

Barbara Drygaś, Joanna Depciuch, Paweł Drygaś, Czesław Puchalski .................................................................................................. 17

Wpływ turystyki na rozwój przestrzenny polskich miejscowości nadmorskich Marta Gniado ........................................................................................................................................................................................................... 18

Wykorzystanie chiralnych połączeń azirydynowych w wybranych reakcjach syntezy asymetrycznej Szymon Jarzyński, Stanisław Leśniak .............................................................................................................................................................. 19

Sensory elektrochemiczne w analizie leków przeciwbólowych

Zofia Jelińska, Paweł Niedziałkowski, Jacek Sein Anand, Tadeusz Ossowski ....................................................................................... 20

Badanie właściwości peptydów rozkurczających na przykładzie oligopeptydów o sekwencjach Ac-GGHK i Ac-GGQPR

Agnieszka Jurkiewicz, Magdalena Bojko, Beata Łubkowska, Zbigniew Maćkiewicz ........................................................................ 21

Rola zieleni w kształtowaniu przestrzeni miast w kontekście jakości życia ich mieszkańców

Anita Jurzyk.............................................................................................................................................................................................................. 22

Chemiczny aspekt codziennego chleba Piotr Korsak, Ewelina Zielińska, Magdalena Górska, Michał Woźniak ................................................................................................. 23

Wykorzystanie gazowego ozonu do stabilizacji osadu ściekowego Patryk Kosowski, Maciej Balawejder, Karol Skrobacz, Małgorzata Szostek ....................................................................................... 24

Prawne uwarunkowania dotyczące ochrony środowiska przy realizacji inwestycji budowlanych

Marcin Lidzbarski .................................................................................................................................................................................................. 25

Czy ciecze jonowe mają potencjał do bioakumulacji? – ocena metodami in vitro Joanna Maszkowska, Piotr Stepnowski, Jorg Thöming, Marta Markiewicz, Stefan Stolte ............................................................ 26

Innowacje w dozymetrii pasywnej jako techniki długoterminowego monitoringu farmaceutyków w wodzie Hanna Męczykowska, Paulina Kobylis, Magda Caban, Piotr Stepnowski ............................................................................................. 27

Znaczenie opakowań inteligentnych i aktywnych w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności i jakości

produktów spożywczych Urszula Ostaszewska ............................................................................................................................................................................................. 28

Science, czy „science fiction”? - co wiemy, a co chcielibyśmy wiedzieć o biogeografii grzybów Marcin Pietras ......................................................................................................................................................................................................... 29

Wpływ gospodarki mineralnej na płodność krów mlecznych

Daniel Radzikowski ............................................................................................................................................................................................... 30

Strach ma trudną nazwę – jakich dodatków do żywności nie należy się bać? Karol Skrobacz, Patryk Kosowski, Maciej Balawejder................................................................................................................................ 31

Antyoksydacyjne właściwości cynamonu Patrycja Sowa, Małgorzata Dżugan, Monika Wesołowska ....................................................................................................................... 32

NGF potencjalne znaczenie kliniczne

Karol Steckiewicz, Ewelina Zielińska, Magdalena Górska, Michał Woźniak ....................................................................................... 33

Badania behawioralne zwierząt laboratoryjnych

Halina Strońska, Zbigniew Maćkiewicz ........................................................................................................................................................... 34

Utrata aktywności genu urikazy i jej wpływ na zdrowie we współczesnym społeczeństwie Kamil Sząszor, Ewelina Zielińska, Magdalena Górska, Michał Woźniak .............................................................................................. 35

Zastosowanie nanocząstek złota w medycynie i kosmetyce Elżbieta Szczepańska, Paulina Zajączkowska, Aleksandra Bielicka- Giełdoń, Joanna Żebrowska, Beata Grobelna ............. 36


Ocena zastosowania nanorurek węglowych jako efektywnych adsorbentów do usuwania pozostałości

wybranych leków przeciwnowotworowych z wód ściekowych Michał Toński, Joanna Maszkowska, Monika Paszkiewicz, Jerzy Wojsławski, Piotr Stepnowski, Anna Białk-Bielińska ...... 37

Synteza enancjomerycznie czystych, polifunkcjonalizowanych pochodnych oksepanu

Greta Utecht, Marcin Jasiński ............................................................................................................................................................................. 38

Zastosowanie insektycydów do kontroli szkodliwych owadów

Marta Wojciechowska, Aleksandra Ostachowska, Piotr Stepnowski, Marek Gołębiowski.............................................................. 39

Ocena możliwości zastosowania nanorurek węglowych jako efektywnych adsorbentów do usuwania wybranych cieczy jonowych z matryc wodnych

Jerzy Wojsławski, Anna Białk-Bielińska, Michał Toński, Katarzyna Mioduszewska, Monika Paszkiewicz, Piotr Stepnowski, Joanna Maszkowska .............................................................................................................................................................................................. 40

Ochrona mokradeł w Polsce

Emil Żukowski ......................................................................................................................................................................................................... 41

PREZENTACJE POSTEROWE

Synteza kompleksu oksym-glukozamina zawierającego kation wanadylu(IV) A. Barabaś, A. Saad El-Tabl, G. Wawrzyniak, A. Dąbrowska..................................................................................................................... 43

Stężenia wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w bocznym strumieniu dymu

tytoniowego papierosów, małych cygar i cygaretek według normy ISO Patryk Bębenek, Daria Madej, Michał Gawron, Leon Kośmider .............................................................................................................. 44

Oddziaływania z tlenem wybranych pochodnych hydroksylowych 9,10-antrachinonu - charakterystyka elektrochemiczna

Wioleta Białobrzeska, Elżbieta Wnuk, Paweł Niedziałkowski, Zofia Jelińska, Tadeusz Ossowski ............................................... 45

Koszty leczenia cukrzycy typu 1 i 2 w Polsce Wiktoria Bielecka ................................................................................................................................................................................................... 46

Analizy FTIR drożdży przemysłowych Magdalena Biesiadecka, Barbara Drygaś, Joanna Depciuch, Alina Owsiak ........................................................................................ 47

Porównanie stopnia uwodnienia modelowego naskórka po aplikacji maseczek hydrożelowych z

palmitoilowanymi i acetylowanymi pochodnymi peptydów o sekwencji GGHK i GGQPR Magdalena Bojko, Agnieszka Jurkiewicz, Beata Łubkowska, Zbigniew Maćkiewicz ........................................................................ 48

Otrzymywanie silnych superkwasów HAlnF3n+1 (n=1-4) poprzez protonowanie odpowiednich anionów

superhalogenowych Marcin Czapla, Piotr Skurski .............................................................................................................................................................................. 49

Grzyby wielkoowocnikowe jako źródło kosmetyków Agnieszka Jasińska, Luiza Dawidowicz ........................................................................................................................................................... 50

Synteza analogów prokolagenu typu I oraz ich wpływ na stopień nawilżenia skóry

Aleksandra Dąbrowska, Paulina Kruczkowska, Beata Łubkowska, Zbigniew Maćkiewicz ........................................................... 51

Wytłoki owocowe jako źródło biomasy energetycznej Barbara Drygaś, Marek Kruczek, Mateusz Kęsy, Magdalena Biesiedecka ........................................................................................... 52

Zagospodarowanie terenów chronionych na przykładzie Doliny rzeki Liwiec Paulina Dudek ......................................................................................................................................................................................................... 53

Jakość życia osób chorych na insulinooporność

Dagmara Dyrda, Anna Syroczyńska ................................................................................................................................................................. 54

Wpływ rodzaju nanorurek węglowych (CNTs) na aktywność fotokatalizatorów CNTs-TiO2

Agnieszka Fiszka Borzyszkowska, Aleksandra Ofiarska, Aleksandra Pieczyńska, Ewa Maria Siedlecka .................................. 55

Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży Kamila Fortunka .................................................................................................................................................................................................... 56

Ocena palenia konwencjonalnych papierosów wśród młodzieży palącej zwykłe papierosy i jednocześnie używającej elektronicznego papierosa

Michał Gawron, Patryk Bębenek, Daria Madej ............................................................................................................................................. 57

Próba identyfikacji motywu wiążącego w sekwencji aktywatora proteasomu - Blm-pep M. Giżyńska, J. Witkowska, P. Karpowicz, M. Kropidłowska, E. Jankowska .......................................................................................... 58


Punkt izoelektryczny wybranych nanorurek węglowych

Klaudia Godlewska, Julita Nietupska, Aleksandra Jakubus, Monika Paszkiewicz, Piotr Stepnowski.......................................... 59

Ocena toksyczności mieszanin wybranych farmaceutyków wobec rzęsy wodnej (Lemna minor) Łukasz Grabarczyk, Anna Białk-Bielińska, Ewa Mulkiewicz, Alan Puckowski, Piotr Stepnowski ................................................ 60

Ocena specyficznych i niespecyficznych mechanizmów działania toksycznego substancji chemicznych wobec rośliny wyższej Lemna minor

Łukasz Grabarczyk, Anna Białk-Bielińska, Ewa Mulkiewicz, Alan Puckowski, Piotr Stepnowski ............................................... 61

Wpływ szkieletu glebowego na współczynnik filtracji górskich gleb leśnych Anna Ilek, Jarosław Kucza, Wojciech Witek, Rafał Starzak ...................................................................................................................... 62

Rola peptydów w kosmetykach Marta Jachowska, Małgorzata Sobocińska, Elżbieta Kamysz .................................................................................................................. 63

Badanie procesów sorpcji wybranych leków z grupy β -blokerów na wielościennych nanorurkach węglowych

Aleksandra Jakubus, Klaudia Godlewska, Julita Nietupska, Monika Paszkiewicz, Piotr Stepnowski.......................................... 64

Najnowsze postępy w syntezie pochodnych azirydyny Szymon Jarzyński, Stanisław Leśniak .............................................................................................................................................................. 65

Regulacja rynku „utrzymania czystości i porządku w gminach” w Polsce Izabela Joachimiak, Marzena Karpińska ........................................................................................................................................................ 66

Oddziaływania pomiędzy ludzką cystatyną C i przeciwciałem HCC3

Przemysław Jurczak, Martyna Maszota-Zieleniak, Patrick Groves, Sylwia Rodziewicz-Motowidło ........................................... 67

Ile gatunków sprężyków (Coleoptera: Elateridae) występuje w Polsce? Problemy taksonomiczne w dobie

barcodingu Agnieszka Kaczmarczyk, Lech Buchholz, Jerzy Sell ..................................................................................................................................... 68

Identyfikacja miejsc wiążących białka CD160 w kompleksie HVEM-CD160

Katarzyna Kalejta, Marta Spodzieja, Daniel E. Speiser, Laurent Derre, Justyna Iwaszkiewicz, Vincent Zoete, Olivier Michielin, Sylwia Rodziewicz-Motowidło.......................................................................................................................................... 69

Naturalne estry o właściwościach przeciwbakteryjnych

Angelika Kamizela, Agnieszka Szyszkowska, Patryk Kosowski ............................................................................................................... 70

Cykliczne estry o właściwościach przeciwwirusowych

Angelika Kamizela, Patryk Kosowski, Agnieszka Szyszkowska ............................................................................................................... 71

Środki spożywcze przeznaczone do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach oświaty – rynek wolny czy regulowany?

Marzena Karpińska, Izabela Joachimiak ........................................................................................................................................................ 72

Pszczelarstwo regionalne jako element ochrony przyrody i edukacji przyrodniczej

Mateusz Kęsy, Barbara Drygaś, Celina Habryka .......................................................................................................................................... 73

Napszczelenie jako wskaźnik zrównoważonego rolnictwa Mateusz Kęsy, Barbara Drygaś, Celina Habryka .......................................................................................................................................... 74

Właściwości fotokatalityczne nanorurek TiO2 domieszkowanych Co otrzymanych metodą utleniania anodowego Marek Kobylański, Paweł Mazierski, Anna Malankowska, Michał Winiarski, Adriana Zaleska-Medynska ............................. 75

Weryfikacja stopnia przebiegu syntezy jonowych matryc MALDI za pomocą metod wagowych, spektroskopowych oraz termoanalitycznych

Paulina Kobylis, Hanna Męczykowska, Magda Caban, Piotr Stepnowski ............................................................................................. 76

Perspektywy wykorzystania jednorocznych roślin energetycznych Patryk Kosowski, Dagmara Migut, Karol Skrobacz, Agnieszka Szyszkowska, Barbara Drygaś .................................................. 77

Synteza, struktura krystaliczna i właściwości wybranych estrów fenylowych 9-karboksyloakrydynowych Kornelia Kowalska, Alicja Kawecka, Karol Krzymiński, Artur Sikorski ................................................................................................ 78

Synteza, struktura krystaliczna i właściwości wybranych estrów 10-metylo-9-karboksyloakrydyniowych

Kornelia Kowalska, Alicja Kawecka, Karol Krzymiński, Artur Sikorski ................................................................................................ 79

Synthesis of a CPP-dopamine conjugate as a Potential Therapeutic Agent in Parkinson's Disease Treatment Agnieszka Kozłowska, Jarosław Ruczyński, Izabela Załuska, Małgorzata Pieszko, Piotr Mucha, Piotr Rekowski ................. 80


Mechanizmy reakcji roślin na stres zasolenia Aleksandra Koźmińska ......................................................................................................................................................................................... 81

Fizjografia i walory przyrodnicze gminy Mińsk Mazowiecki

Magdalena Krajewska .......................................................................................................................................................................................... 82

Poszukiwanie modulatorów aktywności proteasomu wśród cyjanobakterii Nodularia spumigena

M. Kropidłowska, S. Świerżewska, J. Żygowska, M. Giżyńska, H. Mazur-Marzec, E. Jankowska, E. Wieczerzak ...................... 83

Metody modyfikacji tantalanu potasu: morfologia, struktura i fotoaktywność Anna Krukowska, Judyta Strychalska, Tomasz Klimczuk, Adriana Zaleska-Medynska ................................................................... 84

Właściwości fotokatalityczne i bakteriobójcze KTaO3 modyfikowanego nanocząstkami bimetalicznymi (Au/Pt, Ag/Pd, Rh/Pt) Anna Krukowska, Joanna Żebrowska, Adriana Zaleska-Medynska ........................................................................................................ 85

Edukacja ekologiczna w parkach krajobrazowych województwa Wielkopolskiego Hanna Krzyżyńska ................................................................................................................................................................................................. 86

Problemy ekologiczne jako następstwo zapotrzebowania na wodę

Hanna Krzyżyńska ................................................................................................................................................................................................. 87

Problematyczny wpływ konserwantów stosowanych w kosmetyce

Ramona Kwiatek, Małgorzata Sobocińska, Elżbieta Kamysz .................................................................................................................. 88

Wykorzystanie struktur mikromorfologicznych w taksonomii na przykładzie rodzaju Maxillaria Ruiz & Pav. (Orchidaceae, Maxillariinae)

Monika Lipińska ..................................................................................................................................................................................................... 89

Atraktanty w kwiatach Maxillaria sensu lato (Orchidaceae, Maxillariinae) Monika Lipińska ..................................................................................................................................................................................................... 90

Meanings of buffer strips in agroecosystems Agnieszka Łagocka ................................................................................................................................................................................................ 91

Izolacja mieszaniny leków przeciwbakteryjnych z próbek gleb przy wykorzystaniu techniki MAE –

opracowanie metody Paulina Łukaszewicz, Dominika Antczak, Katarzyna Mioduszewska, Magda Caban, Joanna Maszkowska, Anna Białk-

Bielińska, Piotr Stepnowski ................................................................................................................................................................................. 92

Obecności gliceryny zawartej w e-płynach a stężenie formaldehydu w dymie generowanym z elektronicznych

systemów dozujących nikotynę – badania wstępne Daria Madej, Michał Gawron, Jakub Knysak, Patryk Bębenek ................................................................................................................. 93

Ekspozycja użytkowników elektronicznych systemów dozujących nikotynę na aceton generowany z e-płynów

dostępnych na polskim rynku Daria Madej, Michał Gawron, Jakub Knysak, Patryk Bębenek ................................................................................................................. 94

Bioterroryzm żywnościowy

Dagmara Migut, Patryk Kosowski, Karol Skrobacz, Józef Gorzelany, Natalia Matłok ..................................................................... 95

Ocena właściwości mechanicznych świeżych oraz kiszonych owoców ogórków gruntowych

Dagmara Migut, Józef Gorzelany, Natalia Matłok ....................................................................................................................................... 96

Ocena mechanizmu sorpcji sulfametoksazolu do wielościennej nanorurki węglowej Julita Nietupska, Klaudia Godlewska, Aleksandra Jakubus, Monika Paszkiewicz, Piotr Stepnowski.......................................... 97

Zastosowanie elektrochemicznego utleniania do rozkładu 5-fluorouracylu Aleksandra Ofiarska, Agnieszka Fiszka Borzyszkowska, Aleksandra Pieczyńska, Ewa Maria Siedlecka .................................. 98

Zastosowanie click chemistry do syntezy koniugatów peptydowych z flukonazolem

Joanna Okońska, Katarzyna Olkiewicz, Anna Łęgowska, Krzysztof Rolka ........................................................................................... 99

Synteza koniugatów peptydowych o potencjalnej aktywności przeciwdrobnoustrojowej i przeciwnowotworowej

Katarzyna Olkiewicz, Joanna Okońska, Anna Łęgowska, Krzysztof Rolka ......................................................................................... 100

Struktura chemiczna O-antygenu bakterii Pectobacterium wasabiae IFB5408

Karolina Ossowska, Małgorzata Czerwicka, Sylwia Szulta, Zbigniew Kaczyński ............................................................................ 101


Wpływ wybranych gatunków grzybów na skład metabolitów wtórnych larwy Galleria mellonella

Aleksandra Ostachowska, Sandra Bartków, Marta Wojciechowska, Cezary Tkaczuk, Piotr Stepnowski, Marek Gołębiowski .................................................................................................................................................................................................................................... 102

Wpływ infekcji Beauveria bassiana na skład lipidów ciała tłuszczowego larw Zophobas Morio

Aleksandra Ostachowska, Anna Majrowska, Marta Wojciechowska, Aleksandra Urbanek, Piotr Stepnowski, Marek Gołębiowski............................................................................................................................................................................................... 103

Współzależności pomiędzy składnikami mineralnymi w Borowiku szlachetnym (B. edulis)

Sviatlana Pankavec, Atindra Sapkota, Anna Dryżałowska, Martyna Saba, Jerzy Falandysz, Xibin Feng ............................... 104

Wpływ zabiegów kulinarnych na zawartość pierwiastków w owocnikach podgrzybka złotawego i borowika

szlachetnego A. Dryżałowska, S. Pankavac, J. Falandysz, D. Barałkiewicz, A. Hanć .................................................................................................. 105

Analiza profilu kwasów tłuszczowych w schyłkowym stadium Przewlekłej Choroby Nerek

Magdalena Pazda, Adriana Mika, Piotr Stepnowski ................................................................................................................................. 106

Badanie kinetyki iminodioctanowych związków kompleksowych miedzi(II) w kationowym rozpuszczalniku surfaktantowym SDS

Agnieszka Piotrowska, Joanna Pranczk, Dagmara Jacewicz, Lech Chmurzyński ............................................................................ 107

Sprzężona ze spektrometrią mas wymiana wodór-deuter, trawienia enzymatyczne i test

immunoenzymatyczny jako metody służące do identyfikacji miejsca oddziaływania ludzkiej cystatyny C z monoklonalnym przeciwciałem HCC3

Monika Rafalik, Aleksandra Kołodziejczyk, Paulina Czaplewska, Katarzyna Dąbrowska, Sylwia Rodziewicz-Motowidło ......................................................................................................................................................................... 108

Program R jako skuteczne narzędzie do analizy danych

Anna Rybińska, Katarzyna Odziomek, Tomasz Puzyn .............................................................................................................................. 109

Peptydy wrażliwe na działanie elastazy, jako nowe związki w farmakologicznej stymulacji endogennej regeneracji skóry

Justyna Sawicka, Przemysław Karpowicz, Emilia Iłowska, Paulina Langa, Adriana Schumacher, Milena Deptuła, Michał Pikuła, Sylwia Rodziewicz-Motowidło............................................................................................................................................. 110

Development of a Screening Methods for the Analysis of Wild Yeast Strains Henry Shelonzek, Patryk Rurka, Magdalena Biesiadecka ....................................................................................................................... 111

Związki bioaktywne w czosnku zwyczajnym pozyskane różnymi metodami ekstrakcji

Karol Skrobacz, Patryk Kosowski, Paweł Leżański, Maciej Balawejder ............................................................................................. 112

Modyfikacja cząsteczki sialorfiny w pozycji 3 resztą L-1-naftyloalaniny lub L-2-naftyloalaniny, a trwałość Met-enkefaliny

Małgorzata Sobocińska, Patrycja Maj, Jakub Fichna, Elżbieta Kamysz.............................................................................................. 113

Migracja zanieczyszczeń z opakowań aluminiowych do miodu

Monika Wesołowska, Bartosz Miąsik, Patrycja Sowa Grzegorz Zagula, Małgorzata Dżugan ................................................... 114

Powszechnie dostępne mimetyki NGF – klucz do długowieczności? Karol Steckiewicz, Ewelina Zielińska, Magdalena Górska, Michał Woźniak ..................................................................................... 115

What you don’t know about capsaicin Halina Strońska, Zbigniew Maćkiewicz ......................................................................................................................................................... 116

Etyka a środowiskowa odpowiedzialność organizacji

Anna Syroczyńska, Dagmara Dyrda ............................................................................................................................................................... 117

Wpływ położenia reszty L-cysteiny w lipopeptydach na ich aktywność mikrobiologiczną

Natalia Sznaza, Marta Bauer, Małgorzata Sobocińska, Wojciech Kamysz, Elżbieta Kamysz .................................................... 118

Porównanie składu cukrowego polisacharydów kapsularnych izolowanych ze szczepów bakterii rodzaju Cronobacter

Sylwia Szulta, Tomasz Apanowicz, Małgorzata Czerwicka, Karolina Ossowska, Zbigniew Kaczyński .................................... 119

Radioizotopy 210Po i 210Pb w grzybach jadalnych Karolina Szymańska, Dagmara Ida Strumińska-Parulska, Bogdan Skwarzec ................................................................................. 120

Analiza zmian w Krajowym Programie Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce w latach 2014-2016 oraz 2016-2019 Emil Mariusz Szymański .................................................................................................................................................................................... 121


Propozycja systemu dopłat do zapylania

Marek Przybysz, Emil Mariusz Szymański ................................................................................................................................................... 122

Nowe materiały biomedyczne Agnieszka Szyszkowska, Angelika Kamizela, Patryk Kosowski ............................................................................................................. 123

Antyoksydanty - naturalni wrogowie wolnych rodników Agnieszka Szyszkowska, Patryk Kosowski, Angelika Kamizela ............................................................................................................. 124

Wykorzystanie paneli fotowoltaicznych do pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł

Damian Szyszkowski, Patryk Kosowski, Angelika Kamizela, Agnieszka Szyszkowska................................................................... 125

Charakterystyka wybranych nowotworów kości

Damian Szyszkowski, Angelika Kamizela, Patryk Kosowski, Agnieszka Szyszkowska................................................................... 126

Ocena przydatności wybranych metod derywatyzacji w analizie lipidów roślinnych Anna Topolewska, Karolina Czarnowska, Łukasz Piotr Haliński, Piotr Stepnowski ....................................................................... 127

Jak woda wpływa na kształtowanie się i kondycję łęgów z udziałem jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior L.)? Krzysztof Turczański ........................................................................................................................................................................................... 128

3,6-Dihydro-2H-1,2-oxazines Greta Utecht, Marcin Jasiński ........................................................................................................................................................................... 129

Zdolności retencyjne poziomu organicznego gleby pod zbiorowiskiem kosodrzewiny (Pinus mugo Turra)

na wybranych stanowiskach Babiogórskiego Parku Narodowego Wojciech Witek, Rafał Starzak, Anna Ilek, Jarosław Kucza .................................................................................................................... 130

Społeczno - ekonomiczny potencjał spółdzielni energetycznych Justyna Ziobrowska ............................................................................................................................................................................................. 131

PREZENTACJE

USTNE

14 Prezentacje ustne

Porównanie zawartości fenantrenu w głównym strumieniu dymu

różnych produktów tytoniowych, w zależności od zastosowanej

topografii palenia

Patryk Bębenek1,2, Daria Madej1, Michał Gawron1

1Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny

Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach 2Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Wydział

Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny

w Katowicach

e-mail: [email protected]

Znaczenie: Papierosy, małe cygara i cygaretki należą do najpopularniejszych

produktów tytoniowych dostępnych na rynku. Na przestrzeni ostatnich 20 lat

na terenie Stanów Zjednoczonych odnotowano znaczny wzrost ilości spożywanych

cygar, przy jednoczesnym spadku konsumpcji papierosów. Cygara - wbrew panującej

powszechnie opinii – zawierają te same toksyczne substancje co papierosy, które

odpowiadają za wiele chorób układu oddechowego m. in. za nowotwory płuc.

Cel pracy: Celem niniejszej pracy było zbadanie czy zawartość fenantrenu

w głównym strumieniu dymu tytoniowego (GSD) różnych produktów zależy

od stosowanej topografii palenia.

Metodyka: Do badań wykorzystano 15 najpopularniejszych marek produktów

tytoniowych dostępnych na terenie Stanów Zjednoczonych, dostarczonych do Polski

w ramach współpracy z Battelle Memorial Institute. Materiał badawczy wypalano

według normy ISO oraz rzeczywistych topografii palenia przy pomocy Palaczbota.

Próbki z GSD pobierano na filtry o średnicy 44 mm. Wybrane wielopierścieniowe

węglowodory aromatyczne (WWA) oznaczano następnie wykorzystując technikę

wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną.

Wyniki: Stężenia badanej substancji różniły się w sposób istotny statystycznie

w zależności od zastosowanej topografii palenia. Najwięcej fenantrenu wykryto

w cygaretkach, a najmniej w papierosach, niezależnie od wykorzystanego sposobu

wypalania.

Wnioski: Średnia zawartość badanej substancji była większa, gdy sposób

wypalania wyrobów tytoniowych charakteryzował się wysoką intensywnością.

Uzyskane wyniki badań zwracają również uwagę na problem związany

z niedostosowaniem obecnie obowiązujących norm ISO, do sposobów korzystania

z produktów tytoniowych przez palaczy.


Stres drożdży, a ich przeznaczenie przemysłowe

Magdalena Biesiadecka

Zakład Genetyki, Pozawydziałowy Zamiejscowy Instytut Biotechnologii Stosowanej i Nauk

Podstawowych, Uniwersytet Rzeszowski, Kolbuszowa


Drożdże są to mikroorganizmy wykorzystywane w wielu dziedzinach między

innymi w przemyśle spożywczym, browarnictwie, gorzelnictwie, biopaliwach, oraz

jako probiotyki. Rosnące zapotrzebowanie na szczepy zdolne do nadprodukcji białek,

wysokiej i szybkiej fermentacji, metabolizowania odpadów itp. skłaniają

do modyfikacji genetycznych obecnie wykorzystywanych gatunków, oraz izolacji

nowych szczepów ze środowiska naturalnego. Wśród narzędzi do identyfikacji

są techniki molekularne jak również spektroskopowe, w tym FTIR (Fourier Transform

Infrared Spectroscopy). Generowane przez spektroskopię w podczerwieni widma

powstają w skutek drgań grup funkcyjnych cząsteczek, dlatego identyfikacja

umożliwia pozyskanie informacji na temat składu jakościowego oraz częściowo

ilościowego preparatu. Celem badań była odpowiedz na pytanie: Czy różna ilość

glukozy w podłożu powoduje u drożdży różnice w składzie komórki? oraz czy

na podstawie bazy danych różnych drożdży możliwa będzie identyfikacja

przeznaczenia szczepów izolowanych z natury. Analizowano szczepy drożdży

przemysłowych pod kątem maksymalnego tempa wzrostu oraz składu jakościowego

liofilizowanej biomasy. Wyniki jednoznacznie wskazują korelację czynnika z składem

oraz maksymalnym tempem wzrostu, potwierdzając jednocześnie zdolność

identyfikacyjną przeznaczenia szczepu za pomocą spektroskopii w podczerwieni.

Podziękowania ALEpiwo, Jan Lubera


Produkcja grzybni wybranych gatunków grzybów z rodzaju Pleurotus

(Fr.) P. Kumm.

Luiza Dawidowicz

Katedra Warzywnictwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu,

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu


Produkcja grzybni to proces skomplikowany, wymagający zagwarantowania

sterylnych warunków we wszystkich etapach produkcji. W pierwszym etapie

wytwarza się czystą kulturę na pożywce stałej. Kultura ta będzie stanowiła materiał

wyjściowy do jej dalszego namnożenia. Namnożenie materiału wyjściowego polega

na przeszczepieniu czystej kultury na nową pożywkę. W uprawie grzybów stosuje się

najczęściej pożywki zestalone agarem. Składnikami używanymi do ich przygotowania

są najczęściej ziarna zbóż, ziemniaki, trociny, obornik, słód oraz dodatki

wzbogacające jak np. glukoza i pepton. Szybkość i charakter wzrostu grzybni

w znacznym stopniu zależą od rodzaju użytej pożywki. Celem naukowym pracy było

wyselekcjonowanie pożywki agarowej, na której wzrost grzybni dwóch wybranych

gatunków boczniaków (Pleurotus pulmonarius (Fr.) Quel. i Pleurotus cystidiosus

Miller) jest najszybszy, a grzybnia strzępkowa ma najlepszą jakość. Obecnie oba

te gatunki są w Polsce grzybami praktycznie nieznanymi i nie uprawianymi na skalę

wielkotowarową. Przedmiotem badań było pięć odmian Pleurotus pulmonarius oraz

dwie odmiany Pleurotus cystidiosus pochodzące z Kolekcji Grzybów Jadalnych

i Leczniczych Katedry Warzywnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Badania zostały przeprowadzone w Pracowni Biologicznej Katedry Warzywnictwa UP

w Poznaniu. Wszystkie doświadczenia zostały założone w układzie niezależnym,

w trzech powtórzeniach w dwóch seriach. W doświadczeniu zastosowano pożywki:

pszenną, ziemniaczaną, syntetyczną Hansena, maltozową i trocinową. Szybkość

wzrostu grzybni badano przez pomiar średnicy powierzchni pożywki przerośniętej

przez grzybnię. Wykazano iż wzrost grzybni badanych odmian na wybranych

pożywkach był zróżnicowany. Również szybkość wzrostu obu gatunków była

zróżnicowana. Opracowanie taniej i prostej metody produkcji obu gatunków

boczniaków może przyczynić się do wprowadzenia ich do uprawy wielkotowarowej

w naszym kraju. Poznanie zależności cech morfologicznych i jakościowych od rodzaju

pożywki, podłoża i warunków uprawy pozwoli na optymalizację produkcji w celu

uzyskania plonu owocników charakteryzujących się najlepszymi cechami.


Wpływ obróbki termicznej na lignocelulozowe komponenty biomasy

roślinnej na przykładzie trawy energetycznej Miscanthus x giganteus

(GREEF et DEU)

Barbara Drygaś1, Joanna Depciuch2, Paweł Drygaś2, Czesław Puchalski1

1Katedra Technologii Bioenergetycznych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 2Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Wysokotemperaturowe suszenie biomasy (toryfikacja) to jedna z technologii

korzystnie wpływających na jej właściwości energetyczne oraz trwałość w procesie

magazynowania. Polega na termicznym przetwarzaniu biomasy, głównie pochodzenia

lignocelulozowego, do postaci biopaliwa stałego – biowęgla. Na skutek działania

wysokiej temperatury następuje rozpad struktur lignocelulozowych na prostsze

związki organiczne. Podstawowe zjawiska fizykochemiczne towarzyszące procesowi

to suszenie, depolimeryzacja, odgazowanie, karbonizacja.

Praca miała na celu określenie wpływu obróbki termicznej na stabilność

struktur biomasy typu lignoceluloza. Materiał badawczy stanowiła fitomasa

Miscanthus x giganteus (GREEF et DEU) – wieloletniej mieszańcowej trawy

energetycznej. Proces przeprowadzono dla materiału powietrznie suchego, suszonego

w temperaturze 150°C oraz toryfikowanego w temperaturach 200, 250 i 300°C

w czasie 30 minut minut w atmosferze azotu o czystości 99,99% i przepływie

10 l/min. w aparacie LECO – TGA 701. Pomiary spektroskopowe materiału

nieprzetworzonego i toryfikatów wykonano za pomocą spektroskopu FTIR Vertex 70v

firmy Bruker.

Świeży materiał charakteryzuje się obecnością grup funkcyjnych należących

do polisacharydów (długość fali 1262 cm-1), w tym celulozy (1061 cm-1), hemicelulozy

(1170 cm-1), związków alifatycznych (1384 cm-1), białek (1560 cm-1), estrów, ketonów

(1741 cm-1) oraz tłuszczy (1741 cm-1, 2898 cm-1, 2961 cm-1), a także

wody (3250 cm-1). Obróbka termiczna w temperaturach 150°C, 200°C, 250°C, 300°C

prowadzi do zmian w składzie chemicznym. Temperatura 150°C wpływa

na rozrywanie wiązań grup funkcyjnych należących do hemicelulozy (1170 cm-1),

podczas gdy już podniesienie temp. o 50°C powoduje zniszczenie nie tylko struktur

hemicelulozowych, ale również białkowych (1560 cm-1). W temperaturze 250°C

miskant pozbawiony został wiązań pochodzących z hemicelulozy (1170 cm-1)

oraz amidów (1560 cm-1). W temp. 250°C pomimo braku rozerwania kolejnych

wiązań, w porównaniu z temp. 200°C, charakter widma jest zupełnie inny.


Wpływ turystyki na rozwój przestrzenny polskich miejscowości

nadmorskich

Marta Gniado

Uniwersytet Przyrodniczo - Humanistyczny w Siedlcach, Wydział Przyrodniczy


Tematem, który chcę zaprezentować na Ogólnopolskiej Konferencji Młodych

Naukowców „CZŁOWIEK NAUKA ŚRODOWISKO” (CNŚ) jest „Wpływ turystyki

na rozwój przestrzenny polskich miejscowości nadmorskich”.

Wybrzeża Bałtyku to jeden z najbardziej atrakcyjnych regionów turystycznych

w Polsce. Dzięki szerokim piaszczystym plażom, nadmorskim wydmom oraz lasom

jest to teren, który cieszy się ogromną liczbą turystów od wielu setek lat. W wyniku

rozwoju funkcji turystycznej miejscowości nadmorskich zmieniały się nie tylko

ich funkcje społeczno - gospodarcze, ale następował także rozwój przestrzenny.

Ostatnie badania dowodzą, iż rozwój zagospodarowania przestrzennego miejscowości

następuje nawet w oddalonych miejscach od linii brzegowej. Tymczasem w ciągu

ostatnich lat zaobserwowano pojawienie się elementów zagospodarowania

turystycznego głównie dużych obiektów noclegowych, w pierwszej linii od brzegu.

W skutek tego zagospodarowanie turystyczne „wchodzi” na tereny, które są cenne

pod względem przyrodniczym w pasie nadmorskim tj. piaski wydmowe oraz utrwalone

wydmy. Gwałtowny proces zagospodarowania turystycznego poszczególnych

obszarów przeznaczonych głównie dla masowego ruchu turystycznego przyczynił się

do zmian zagospodarowania przestrzennego wielu miejscowości, co jest szczególnie

widoczne na przykładzie mniejszych miejscowości nadmorskich, które zważywszy

na duże zagęszczenie urządzeń turystycznych są bardziej narażone na wszelkiego

rodzaju przekształcenia.

Celem mojego wystąpienia jest przybliżenie Państwu tematu jak również

przedstawienie kluczowych kierunków rozwoju przestrzennego oraz turystycznego

miejscowości nadmorskich w Polsce (na kilku przykładach), uwzględniając

współczesne procesy kształtujące przestrzeń turystyczną miejscowości Wybrzeża

Bałtyku.


Wykorzystanie chiralnych połączeń azirydynowych w wybranych

reakcjach syntezy asymetrycznej

Szymon Jarzyński, Stanisław Leśniak

Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki


W ostatnich latach synteza związków enancjomerycznie czystych stanowi

jedną z najszybciej rozwijanych obszarów chemii organicznej. Metody

stereoselektywnego tworzenia wiązań węgiel–węgiel wykorzystujące katalityczne ilości

chiralnych reagentów (katalizatorów) znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle

farmaceutycznym oraz spożywczym.

W ostatnich latach, nasz zespół prowadzi badania dotyczące syntezy

oraz wykorzystania nowej grupy związków organicznych – azyrydynyloalkoholi

oraz aminoazirydyn w syntezie asymetrycznej. Kluczowymi związkami do otrzymania

odpowiednich azirydynyloalkoholi były: enancjomerycznie czysty ester kwasu

N-trityloazirydyno-2-karboksylowego oraz kwas fenoksyoctowy [1,2]. Wszystkie

chiralne katalizatory zsyntezowano w postaci optycznie czystej, a następnie

przebadano w reakcjach asymetrycznej addycji dietylocynku oraz fenyloetynylocynku

do aldehydów aromatycznych i alifatycznych. Dodatkowo otrzymane

azyrydynyloalkohole użyto jako chiralne katalizatory w reakcji asymetrycznej addycji

Michaela dietylocynku do α,β-nienasyconych związków karbonylowych (enonów) oraz

w kondensacji aldolowej katalizowanej triflanem cynku w obecności wody.

Literatura: [1]. S. Jarzyński, et al. (2015) Tetrahedron: Asymmetry 26, 35 [2]. A. M. Pieczonka, et al. (2015) Tetrahedron: Asymmetry 26, 148


Sensory elektrochemiczne w analizie leków przeciwbólowych

Zofia Jelińska1, Paweł Niedziałkowski1, Jacek Sein Anand2, Tadeusz Ossowski1

1Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2Zakład Toksykologii Klinicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny


Leki przeciwbólowe należą do najczęściej stosowanych farmaceutyków

na świecie. Do nieopioidowych substancji o działaniu przeciwbólowym należą

m.in. paracetamol, ibuprofen, ketoprofen, naproksen czy kwas acetylosalicylowy.

Paracetamol jest coraz częściej stosowany jako lek przeciwgorączkowy

i przeciwbólowy, co powoduje wzrost liczby zatruć tą substancją. Szybko wchłania

się z przewodu pokarmowego, ulegając w wątrobie przemianom, zaś jeden

z pośrednich metaboliów− N-acetylo-p-benzochinonoimina- powoduje martwicę

komórek wątrobowych prowadząc nawet do śmierci. Hepatotoksyczne działanie

paracetamolu wykazuje liniową zależność „dawka-efekt”, więc monitorowanie

stężenia leku we krwi pozwala na ocenę prawdopodobieństwa zatrucia w przypadku

przedawkowania.

Celem prowadzonych badań była próba przygotowania szybkich, czułych

i selektywnych sensorów elektrochemicznych do wykrywania i rozpoznawania

substancji o działaniu przeciwbólowym. Metody elektrochemiczne charakteryzują

się licznymi zaletami ( wysoka selektywność i czułość, niski koszt badania oraz prosta

budowa aparatury analitycznej), dlatego też są bardzo często wykorzystywane

w analityce farmaceutycznej.

W przedstawionych badaniach wykorzystano różne węglowe elektrody stałe,

w tym tradycyjne z węgla szklistego (GC) oraz nowe diamentowe domieszkowane

borem (BDD).

Projekt sfinansowany z grantu BMN nr 538-8215-B039-15


Badanie właściwości peptydów rozkurczających na przykładzie

oligopeptydów o sekwencjach Ac-GGHK i Ac-GGQPR

Agnieszka Jurkiewicz1, Magdalena Bojko1, Beata Łubkowska2, Zbigniew Maćkiewicz1

1 Pracownia Chemii Makromolekuł Biologicznych, Katedra Biotechnologii Molekularnej, Wydział

Chemii, Uniwersytet Gdański 2 Wydział Fizioterapi i Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku


W dzisiejszych czasach zdecydowana większość społeczeństwa próbuje

utrzymać młody wygląd, co nie jest łatwe, zważając na otaczające nas na każdym

kroku czynniki wpływające niekorzystnie na stan skóry. Aby opóźnić proces starzenia

się skóry należy ją prawidłowo chronić i pielęgnować, a do tego celu mogą służyć

preparaty zawierające peptydy oraz białka.

Peptydy rozkurczające są to związki, które przeciwdziałają nadmiernym

skurczom fibroblastów skóry prowadząc do redukcji zmarszczek poprzez

zahamowanie wydzielania neurotransmiterów, głownie acetylocholiny. Produkty

kosmetyczne zawierające w składzie inhibitory neurotransmiterów aplikuje się wokół

zmarszczek, a nie bezpośrednio na nie. Dzięki temu następuje rozkurczanie mięśni

wyrazu twarzy, co prowadzi do spłycenia zmarszczek mimicznych i znacznej poprawy

wyglądu skóry.

W ramach badań zsyntetyzowano acetylowane pochodne peptydowe

o sekwencjach GGHK i GGQPR. Synteza zaprojektowanych peptydów, z wolną grupą

karboksylową na C-końcu, została wykonana manualnie, na nośniku stałym (SPPS),

wykorzystując strategię Fmoc/t-But. Otrzymane peptydy zostały oczyszczone

przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej w układzie faz odwróconych

(RP-HPLC). Masy cząsteczkowe peptydów potwierdzono przy użyciu techniki

spektrometrii mas MALDI-TOF MS. W drugim etapie prac doświadczalnych wykonano

maseczki hydrożelowe zawierające otrzymane peptydy. Kolejnym etapem było

zbadanie przenikalności peptydów rozkurczających, zawartych w maseczkach

hydrożelowych przy użyciu komory dyfuzyjnej typu Franz’a oraz badanie parametru

uwodnienia na skórze świńskiej za pomocą aparatu SKINTEST plus.


Rola zieleni w kształtowaniu przestrzeni miast w kontekście jakości

życia ich mieszkańców

Anita Jurzyk

Wydział Przyrodniczy, Uniwersytet Przyrodniczo - Humanistyczny w Siedlcach


Tematem, który chciałabym zaprezentować na V Ogólnopolskiej Konferencji

Młodych Naukowców "Człowiek, Nauka, Środowisko" jest "Rola zieleni

w kształtowaniu przestrzeni miast w kontekście jakości życia ich mieszkańców".

Postępujący przez stulecia rozwój miast przyczynił się do znacznego ograniczenia

dostępu mieszkańców do środowiska naturalnego, co mogło mieć negatywny wpływ

na jakość ich życia. Jest to szczególnie zauważalne w dużych miastach i przejawia się

między innymi ujemnym saldem migracji. Ludność miast przenosi się na tereny

wiejskie m.in. w poszukiwaniu przestrzeni i dostępu do czystego środowiska i ciszy.

W naszych czasach, architekci i urbaniści działający na terenie miast poszukują

rozwiązań, które umożliwiłyby łatwiejszy kontakt człowieka z naturą, w ich miejscach

zamieszkania. Im więcej zieleni tym bardziej przyjazne staje się nawet największe

miasto. Wyrazem tego jest większa dbałość o istniejące już tereny zielone, oraz

projekty nowych obiektów i przekształcanie istniejących już osiedli mieszkaniowych

oraz terenów publicznych biorąc pod uwagę aspekty środowiskowe, społeczne

i ekonomiczne. Zieleń w przestrzeni współczesnego miasta odgrywa ważną rolę

w kształtowaniu jego wizerunki, atrakcyjności mieszkaniowej, a nawet inwestycyjnej.

Tereny zielone stają się istotnym elementem przestrzeni publicznych i prywatnych –

są swego rodzaju narzędziem, a jednocześnie wyzwaniem dla architektów

i urbanistów. W swojej prezentacji chciałabym przedstawić przykłady wyżej

wspomnianych działań w przestrzeni wybranych miast świata. Chciałabym omówić

wpływ i znaczenie zieleni miejskiej dla życia mieszkańców miast oraz podać

przykładowe propozycje wprowadzenia obszarów zielonych.


Chemiczny aspekt codziennego chleba

Piotr Korsak1, Ewelina Zielińska2, Magdalena Górska2, Michał Woźniak2

1Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Chemii Medycznej Gdański Uniwersytet Medyczny 2Katedra i Zakład Chemii Medycznej Gdański Uniwersytet Medyczny


Chleb od setek lat jest naszym stałym elementem codziennej diety. Różne rodzaje

chleba mogą różni wpływać na nasze zdrowie, a niektóre mogą powodować

uzależnienia. Dotyczy to każdego z nas, i jest szczególnie niebezpieczne dla osób

młodszych. Problem zostanie poruszony ze strony chemicznej oraz psychologicznej.

Marlene R. Moskowitz, Qing Bin, Ryan J. Elias oraz Devin G. Peterson opublikowali

w 2012 roku „Influence of Endogenous Ferulic Acid in Whole Wheat Flour on Bread

Crust Aroma” Zespół badaczy z University of Minnesota badał wpływ typu mąki

na obecność substancji w chlebie. Porównany został chleb z dwóch typów mąki:

rafinowanej oraz pełnoziarnistej. Według publikacji, w chlebie z mąki przetworzonej

jest większe stężenie pięciu substancji: 2-acetylopyroliny, 2-acetylo-2thiazoliny,

2-fenyloentanolu, 4-hysroksy-2,5-dimetylo-3(2H)-furanonu oraz 2,4-dihydroksy-

2,5-dimetylo-3(2H)-furanonu. Dodano również wcześniej wymienione substancje

do mąki pełnoziarnistej, co nadało chlebowi pełnoziarnistemu aromat skórki chleba

z mąki rafinowanej, nie zauważono różnicy w zapachu w porównaniu do skórki chleba

z mąki rafinowanej. Wykazano również, że uwolnienie kwasu ferulowego podczas

pieczenia chleba pełnoziarnistego jest powiązane ze zmniejszeniem stężenia tych

pięciu substancji odpowiedzialnych za smak chleba z mąki przetworzonej.

Dodatkowo przedstawiony zostanie schemat uzależnienia od substancji zawartych

w chlebie.


Wykorzystanie gazowego ozonu do stabilizacji osadu ściekowego

Patryk Kosowski1, Maciej Balawejder1, Karol Skrobacz1, Małgorzata Szostek2

1Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 2Katedra Gleboznawstwa Chemii Środowiska i Hydrologii, Wydział Biologiczno-Rolniczy,

Uniwersytet Rzeszowski


W zależności od metod wydzielania osadów ściekowych, sposobów

ich stabilizacji i odwadniania, a także specyficznego charakteru samych osadów

ich skład podlega dużym wahaniom. Procesy te przyczyniają się do zmian składu

chemicznego, a także zróżnicowanych właściwości fizycznych. Osady ściekowe tworzą

również specyficzne środowisko do życia dla różnych drobnoustrojów, jednocześnie

stanowiąc bardzo dobre podłoże do ich namnażania. Zasiedlane są przez mikrofaunę

i mikroflorę, wśród których wyróżnić można m.in. bakterie, wirusy, robaki

pasożytnicze, grzyby, pierwotniaki. Uniemożliwia to ich bezpośrednie wykorzystanie

w celach rolniczych i rekultywacyjnych. Tak różnorodny skład osadów wymusza

również konieczność ich stabilizacji, niezbędnej aby otrzymać sanitarnie bezpieczny

produkt. W Polsce jedną z metod chemicznego stabilizacji osadów ściekowych jest

wprowadzanie tlenku wapnia po dodaniu którego następuje alkalizacja osadu.

Nieustabilizowane chemicznie osady były niejednokrotnie składowane

na poletkach lub lagunach w oczyszczalniach ścieków, jednak od 1 stycznia 2016 r.

ten sposób ich zagospodarowania jest zabroniony. W związku z tym konieczne stało

się znalezienie alternatywnej i niedrogiej metody stabilizacji osadu, po której

zastosowaniu będzie możliwe późniejsze jego wykorzystanie.

Ozon - alotropowa odmiana tlenu, ze względu na swoje właściwości

antyseptyczne jest wykorzystywany na szeroką skalę do wyjaławiania wody pitnej

w stacjach uzdatniania, oczyszczania pomieszczeń w szpitalach i zakładach

przemysłowych jak również do dezynfekcji gazowej (fumigacji) produktów rolno-

spożywczych i silosów. Ze względu na wspomniane właściwości biobójcze gaz ten

może być wykorzystywany również do stabilizacji osadów.

W pracy badano wpływ ozonowania na właściwości osadu ściekowego

z wykorzystaniem reaktora przepływowego. Uzyskano znaczną redukcję ilości

obecnych w nim mikroorganizmów oraz poprawę właściwości fizykochemicznych.

Zastosowanie procesu ozonowania umożliwia późniejsze wykorzystanie osadu

ściekowe w celach energetycznych (np. spalanie, produkcja biogazu)

czy przyrodniczych (np. do nawożenia gleby).


Prawne uwarunkowania dotyczące ochrony środowiska przy

realizacji inwestycji budowlanych

Marcin Lidzbarski

Uniwersytet Gdański, Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia


W mojej prezentacji pragnę przedstawić uwarunkowanie prawne związane

z ochroną środowiska przy planowaniu oraz następnie realizowaniu inwestycji

budowlanej w Polsce. Od samego rozpoczęcia inwestor oraz pozostali uczestnicy

procesu budowlanego są zobowiązani do przestrzegania wymagań dotyczących

ochrony środowiska. Te mogą być zróżnicowane w zależności od rodzaju i wielkości

inwestycji budowlanej oraz wynikają zarówno z aktów prawnych dotyczących procesu

budowlanego oraz innych uwarunkowań prawnych. Katalog ten jest bardzo

zróżnicowany i każdorazowo w zależności od rodzaju i specyfiki danej inwestycji może

być odmienny. Ponadto, należy wziąć pod uwagę uwarunkowania wynikające

z realizacji inwestycji ze środków z Unii Europejskiej. Obecnie, zdecydowana

większość inwestycji budowlanych realizowanych ze środków publicznych, jest

współfinansowana przez Unię Europejską. Powoduje to, że ze względu na wysokie

standardy ochrony środowiska promowane przez Unię Europejską, mogą się pojawić

dodatkowe wymogi dotyczące ochrony środowiska wynikające z podpisanych umów

o dofinansowanie. W moim wystąpieniu pragnę przedstawić wybrane zagadnienie

związane z powyższym tematem.


Czy ciecze jonowe mają potencjał do bioakumulacji? – ocena

metodami in vitro

Joanna Maszkowska1,2, Piotr Stepnowski2, Jorg Thöming1, Marta Markiewicz1,

Stefan Stolte1,2

1Centrum Badań Środowiska I Zrównoważonych Technologii (UFT)

Uniwersytetu w Bremie, Niemcy 2Katedra Analizy Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Ciecze jonowe (ang. ionic liquids, ILs) są niezwykle interesującymi solami.

Wynika to z ich właściwości fizykochemicznych, głównie niskiej temperatury

topnienia i prężności par, dużej stabilności termicznej, a także wysokiej przewodności

elektrycznej. Z tego powodu zainteresowanie tymi związkami wzrasta z roku na rok.

Poza wieloma potencjalnymi aplikacjami, ILs znalazły już zastosowanie jako

np. media reakcyjne. Istnieje zatem ryzyko przedostania się ich do różnych

komponentów środowiska np. z wód procesowych czy też w większych ilościach

w postaci przypadkowych wycieków. Chociaż obecność ILs w środowisku nie stanowi

obecnie problemu, to z uwagi na ich potencjał aplikacyjny, należy je traktować jako

potencjalne zanieczyszczenia środowiska i tym samym ocenić ich potencjał

do trwałości w środowisku, bioakumulacji i ich toksyczność (klasyfikacja PBT

wg REACH). Dotychczas wykazano, że niektóre ILs są bardzo toksyczne i nie

są podatne na różne drogi degradacji, natomiast wciąż brak jest danych na temat ich

potencjału do biokoncentracji/bioakumulacji w organizmach żywych. Test oceny

bioakumulacji in vivo z wykorzystaniem ryb jest czasochłonny, kosztowny

i uwzględnia dużą ilość organizmów. Z tych względów, często rekomendowana jest

ocena potencjału do bioakumulacji na podstawie parametrów fizykochemicznych

takich jak np. współczynnik podziału oktanol-woda (Kow). Z uwagi na lepszą korelację

współczynnika biokoncentracji ze współczynnikiem podziału do membrany lipidowej,

niż ze współczynnikiem logKow dla związków bardziej polarnych [1]

w ramach niniejszej pracy postanowiono określić potencjał do biokoncentracji

wybranych ILs wykorzystując do tego celu test in vitro z wykorzystaniem membrany

lipidowej. Uzyskane wyniki wskazują, że biokoncentracja ILs w organizmach żywych

może być znacząca i dużo większa niż szacowana na podstawie logKow. Ponadto

wykazano, że biokoncentracja kationów ILs może być zróżnicowana w różnych

tkankach. Oprócz dużego powinowactwa kationów ILs, również aniony wykazują

potencjał do biokoncentracji, co więcej mogą potęgować biokoncentrację kationów.

Badania zostały przeprowadzone przy wsparciu Uniwersytetu w Bremie, finansowane przez Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych Niemiec w ramach Niemieckiej Inicjatywy Doskonalenia.

Literatura: [1] M. Fujikawa et al. (2009) Chemosphere 74, 751–757


Innowacje w dozymetrii pasywnej jako techniki długoterminowego

monitoringu farmaceutyków w wodzie

Hanna Męczykowska, Paulina Kobylis, Magda Caban, Piotr Stepnowski

Katedra Analizy Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Ekstrakcja pasywna to technika stosowana do monitorowania poziomu

zanieczyszczeń w środowisku wodnym, pozwalająca na określenie średnich w czasie

stężeń analitów (TWAC – ang. Time Weighted Average Concentration). Informacja taka

jest bardziej przydatna dla długookresowego monitoringu od chwilowych stężeń

zanieczyszczeń. Dodatkowo, wspomniana technika pozwala na uproszczenie

i połączenie etapu pobierania próbek z ekstrakcją, co minimalizuje ryzyko popełnienia

błędu i poniesione koszty.

Dozymetria pasywna polarnych związków organicznych z wody najczęściej

przeprowadzana jest za pomocą techniki POCIS (ang. Polar Organic Chemical

Integrative Sampler). Komercyjnie dostępny dozymetr pasywny typu POCIS, służący

do monitorowania pozostałości farmaceutyków w środowisku, zbudowany jest

z membran polieterosulfonowych (PES) oraz sorbentu Oasis® HLB (kopolimer DVB

i NVP) pełniącego rolę fazy akceptorowej.

Technika dozymetrii pasywnej jest stale ulepszana. Jedną z obiecujących faz

akceptorowych w ekstrakcji pasywnej zanieczyszczeń organicznych z wody są ciecze

jonowe (ILs - ang. Ionic Liquids). Dotychczas, w czasie badań przeprowadzanych

na Katedrze Analizy Środowiska Wydziału Chemii UG stwierdzono, że ILs mogą być

stosowane w dozymetrii pasywnej WWA oraz farmaceutyków w wodzie. Ekstrakcja

pasywna wybranych analitów zachodzi z niemal 100% wydajnością przy całkowitym

odzysku fazy akceptorowej. Obecnie technika PASSIL (ang. Passive Sampling by Ionic

Liquid) jest rozwijana przy zastosowaniu alkilofosfoniowych cieczy jonowych. Badania

dotyczące wydajności i kinetyki procesu są problemem dalszych badań.

Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki w ramach grantu nr UMO-2015/17/D/ST4/00774


Znaczenie opakowań inteligentnych i aktywnych w zapewnieniu

bezpieczeństwa żywności i jakości produktów spożywczych

Urszula Ostaszewska

Wydział przyrodniczy, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach


Ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności i jakości produktu

stanowią opakowania inteligentne i aktywne. Opakowania inteligentne zawierają

tzw. interaktywny wskaźnik, który ma za zadanie monitorować warunki znajdujące

się w opakowaniu. Interaktywne wskaźniki opakowań to: wskaźnik świeżości,

wskaźnik nieszczelności itp. Opakowania aktywne w przeciwieństwie do opakowań

tradycyjnych mogą wchodzić w reakcje z przechowywanym produktem. Zadanie jakie

pełnią to przedłużenie trwałości, zachowanie produktu w formie niezmienionej, w tym

właściwości sensorycznych żywności. Potrafią kontrolować warunki wewnętrzne,

odpowiednio na nie reagując, poprzez emitowanie substancji o korzystnym wpływie

lub absorbowanie, tych które będą źle oddziaływać na produkt. W zależności

od sposobu działania, wyróżnia się opakowania o funkcji pochłaniaczy, chłonące gazy

o nieprzyjemnym zapachu , parę wodną czy etylen. Najbardziej rozpowszechnionymi

opakowaniami aktywnymi są pochłaniacze tlenu. Związane jest to z wrażliwością

wielu produktów spożywczych na utratę jakości powodowaną przez obecność nawet

niewielkiej ilości tlenu. Stosowanie opakowań aktywnych i inteligentnych daje

możliwość zrealizowania coraz wyższych wymagań konsumentów dotyczących jakości

i bezpieczeństwa żywności. W wystąpieniu zostanie zawarta tematyka zastosowania

opakowań aktywnych i inteligentnych w branży spożywczej oraz ich wpływ

na bezpieczeństwo żywności i jakość produktów spożywczych.


Science, czy „science fiction”? - co wiemy, a co chcielibyśmy wiedzieć

o biogeografii grzybów

Marcin Pietras

Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Wydział Biologii, Uniwersytet Gdański


Występowanie obcych i inwazyjnych organizmów stanowi jeden z głównych

problemów współczesnej ochrony przyrody. Większość badań prowadzonych obecnie

skupia się na procesie introdukcji różnych gatunków roślin i zwierząt, natomiast

niewiele wiadomo na temat rozprzestrzeniania się obcych gatunków grzybów.

Aż po dziś dzień obserwacje występowania owocników w terenie są podstawową

metodą wykorzystywaną w biogeografii grzybów. W niniejszej prezentacji

prezentowane są wyniki badań wykorzystujących modelowanie zasięgów

geograficznych dla oceny potencjalnego występowania trzech grzybów obcego

pochodzenia: okratka australijskiego (Clathrus archeri), maślaka daglezjowego

(Suillus lakei) oraz złotaka wysmukłego (Aureoboletus projectellus). Metody oparte

na modelowaniu pozwalają również określić szybkość rozprzestrzeniania

się badanych gatunków grzybów (przez tworzenie map zasięgów potencjalnych,

również przy uwzględnieniu różnych scenariuszy zmian klimatycznych), jak również

mówią, w jakim stopniu obce gatunki są w stanie zmienić swoją niszą ekologiczną

na nowo zajmowanych obszarach. Modelowanie zasięgów geograficznych grzybów,

wraz z nowoczesnymi metodami molekularnymi otwiera nowe kierunki w badaniach

biogeografii grzybów.

Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych w ramach finansowania stażu po uzyskaniu stopnia naukowego doktora na podstawie decyzji numer DEC-2015/16/S/NZ9/00370


Wpływ gospodarki mineralnej na płodność krów mlecznych

Daniel Radzikowski

Wydział Przyrodniczy, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach


Wydajność i jakość pozyskiwanego mleka oraz wskaźniki rozrodu

w decydującym stopniu zależą od starannego zbilansowania diet nie tylko pod

względem energii i białka, lecz także składników mineralnych i witamin.

W świetle aktualnej wiedzy przyjmuje się, że produkcja mleka w 50% zależy

od zawartości składników energetycznych w paszy, w 30% od poziomu białka i w 20%

od ilości dostępnych w dawce pokarmowej składników mineralnych i witamin.

Natomiast wskaźniki rozrodu krów, zwłaszcza wysoko wydajnych, aż w 70% zależą

od prawidłowego pokrycia zapotrzebowania na makro- i mikroelementy

oraz witaminy. Pierwiastki pełnią liczne funkcje w organizmie krów, decydujące

o zdrowiu zwierząt i pośrednio o prawidłowym przebiegu funkcji rozrodczych:

wchodzą w skład zarówno układu kostnego jak i komórek miękkich, stanowiąc

ich części składowe,

decydują o utrzymaniu stałej kwasowości (pH) płynów ustrojowych, zwłaszcza

węglany i fosforany sodu oraz potasu,

wchodzą w skład wielu enzymów, decydując jednocześnie o ich aktywności,

regulują ciśnienie osmotyczne płynów ciała, przede wszystkim chlorek sodu

(NaCl),

decydują o prawidłowym stosunku kwasów i zasad w organizmie zwierzęcia,

umożliwiają występowanie białka w formie koloidalnej.

Należy stwierdzić, że prawidłowe zbilansowanie składników mineralnych

w dawce pokarmowej dla krowy mlecznej, zwłaszcza wysoko wydajnej, jest jednym

z najtrudniejszych zadań stojących nie tylko przed hodowcą, ale i przed specjalistami

zajmującymi się żywieniem zwierząt.

Bez właściwego uzupełnienia diety krów mlecznych mieszanką mineralną

o odpowiednim składzie, dostosowanym do rodzaju skarmianych pasz w dawce

pokarmowej, pobrane składniki pokarmowe (białko i składniki energetyczne) nie będą

mogły być w pełni wykorzystane i tym samym nie będzie możliwe osiągnięcie

zadowalającej wydajności mleka; należy spodziewać się także wyraźnego pogorszenia

wskaźników związanych z rozrodem krów.


Strach ma trudną nazwę – jakich dodatków do żywności nie należy

się bać?

Karol Skrobacz, Patryk Kosowski, Maciej Balawejder

Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Dodatki do żywności stały się nieodłącznym elementem współczesnej

technologii żywności a konsumenci spotykają je w większości produktów

spożywczych. Odpowiadają za tworzenia wrażenia smaku bądź zapachu, zmianę

koloru lub konsystencji produktu oraz jego konserwację i przedłużenie daty

przydatności do spożycia. Dodatki do żywności podzielić można zarówno na naturalne

jak i otrzymane syntetycznie – identyczne z naturalnym i sztuczne.

Sposób zapisu nazw dodatków w składzie produktów jest różny. Stosuje

się skróty literowo – cyfrowe np. obowiązującą w Unii Europejskiej „listę E”

pozwalające ograniczyć miejsce wykorzystane na etykiecie ale bardzo często

producenci opisują dodatki pełnymi nazwami chemicznymi. Skomplikowane nazwy

tych związków powodują u konsumentów często nieuzasadnione obawy związane

z ich spożyciem, nawet jeśli są to substancje z listy naturalnych lub identycznych

z naturalnymi.

Wśród dodatków znajdują się między innymi kwas askorbinowy, kwas

karminowy, kompleks miedziowy chlorofilu, kapsaicyna, siarczany(IV)(potocznie

siarczyny), benzoesan sodu, mieszanina tokoferoli, kwas bursztynowy, mączka

chleba świętojańskiego, karagen, wodorotlenek sodu, glutaminian sodu, guanozyno-

5′-monofosforan disodu, skrobia modyfikowana.

W moim wystąpieniu przedstawię krótką charakterystykę substancji

z powyższej listy wybranych dodatków do żywności które pomimo posiadania

skomplikowanych nazw są substancjami bezpiecznymi a umiarkowane

ich stosowanie nie wywołuje w organizmie żadnych negatywnych skutków.


Antyoksydacyjne właściwości cynamonu

Patrycja Sowa, Małgorzata Dżugan, Monika Wesołowska

Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Cynamon jest jedną z najstarszych, znanych na świecie przypraw. Przez wieki

był ceniony ze względu na swoje prozdrowotne właściwości, a także specyficzny smak

i aromat. Jednakże ostatnie doniesienia naukowe ujawniają, że nadmierne

stosowanie cynamonu może uszkadzać nerki oraz wątrobę, co związane jest z wysoką

zawartością kumaryny w tej przyprawie.

Na rynku dostępne są dwa rodzaje cynamonu. Cynamon cejloński

tzw. ,,prawdziwy cynamon’’ (Cinnamomum verum) oraz cynamon kasja (Cinnamomum

cassia) pochodzenia m.in. indonezyjskiego lub chińskiego. Prawdziwy cynamon różni

się od kasji smakiem, barwą, wyglądem laski, a także zawiera znacznie mniej

kumaryny (ok. 0,04 %, kasja do 5 %). Ze względu na cenę, cynamon kasja występuje

na rynku znacznie częściej, ponadto producenci często nie podają na etykiecie

informacji o gatunku i kraju pochodzenia przyprawy. Z powodu potencjalnie

toksycznego działania kumaryny została określona jej dzienna dopuszczalna dawka

(ADI: 0,1 mg/kg m.c.), a także dopuszczalna zawartość w produktach spożywczych

(2 mg/kg produktu).

Przeprowadzono analizę porównawczą potencjału antyoksydacyjnego

dostępnych na rynku podkarpackim odmian cynamonu. Materiał badawczy

stanowiło 6 próbek przypraw, w tym w formie laski (kasja-1, cejloński-1) oraz

zmielonej (kasja-3, cejloński-1). Potencjał antyoksydacyjny został określony

metodami FRAP (w mmol Troloxu/g s.m) oraz DPPH (jako % inhibicji).

Przeprowadzono również badanie ogólnej zawartości związków polifenolowych metodą

TPC (mg GAE/g s.m.).

Najwyższym potencjałem antyoksydacyjnym a także zawartością związków

polifenolowych cechowały się próbki cynamonu kasja zmielonego (średnio 145,72

mmol Trolox/g s.m.; 90 %; 506 mg GAE/g s.m.), a najniższym laski cynamonu kasja

(61,72 mmol Trolox/g s.m.; 29 %;260,48 mg GAE/g s.m., odpowiednio w teście FRAP,

DPPH oraz TPC).

Wszystkie, spośród badanych próbek wykazywały bardzo wysoki potencjał

antyoksydacyjny, a także wysoką zawartość związków fenolowych. Świadczy

to, o prozdrowotnych właściwościach cynamonu. Jednak ze względu na podwyższoną

zawartość kumaryn w cynamonie kasja, należy zachować ostrożność przy stosowaniu

tej przyprawy, w myśl zasady ,,wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko

dawka czyni truciznę’’


NGF potencjalne znaczenie kliniczne

Karol Steckiewicz1, Ewelina Zielińska2, Magdalena Górska2, Michał Woźniak2

1Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Chemii Medycznej, Gdański Uniwersytet Medyczny 2Katedra i Zakład Chemii Medycznej, Gdański Uniwersytet Medyczny


W dzisiejszych czasach zauważalne jest znaczne wydłużenie się długości życia

ludzi, powoduje to, że obserwujemy pogorszoną sprawność intelektualną osób

w podeszłym wieku, a także wzmożone występowanie chorób neurodegeneracyjnych.

Medycyna powinna nie tylko wydłużać długość życia, ale także podnosić jego, jakość.

Szczególnie istotna jest sprawność umysłowa, która zapewnia większą samodzielność

i podnosi komfort życia.

Czynnik wzrostu nerwów (NGF) to białko, które powoduje podział, wzrost,

różnicowanie się a czasami nawet programowaną śmierć komórek układu

nerwowego. Jednakże nie są to jedyne funkcje tej cząsteczki, obecnie uważa się,

ze jest ona kluczowa dla utrzymania homeostazy i pełni funkcję regulatorową wielu

procesów takich jak:

podziały komórek β wysp trzustkowych.

regulacja układu immunologicznego .

wywoływanie owulacji u niektórych ssaków (brak dowodów na takie działanie

u ludzi).

Ciekawy wydaje się fakt, iż poziom NFG w surowicy krwi jest zdecydowanie

wyższy u osób, które są w romantycznej relacji z innym człowiekiem krócej niż

12 miesięcy. Uważa się, że te białko może powodować niektóre odczucia, które

nazywamy „stanem zakochania.

Znaczenie kliniczne:

poziom NGF jest podniesiony w procesach zapalnych, gdzie działa on, jako

ich inhibitor.

Ponieważ, obecnie definiuje się proces starzenia, jako powolny stan zapalny mózgu,

zwłaszcza hipokampa (odpowiedzialnego za procesy pamięci i uczenia się),

prawidłowe poziom NGF w OUN jest kluczowe dla utrzymania wysokiej sprawności

intelektualnej.

nieprawidłowości związane z NGF łączone są z choroba Alzheimera.

AD jest obecnie najczęstszą przyczyna otępienia szacuje się, że 2050 roku dotknie

aż 1,18% populacji.

obniżenie poziomu NGF w surowicy jest związane z ostrym zespołem

wieńcowym i chorobami metabolicznymi.

Choroby cywilizacyjne zbierają coraz większe żniwo nie tylko prowadzą

do śmierci, ale również do niepełnosprawności ze wszystkimi jej konsekwencjami.

Dlatego tak istotne jest utrzymywanie właściwego poziomu NGF, niestety

nieefektowana jest suplementacja organizmu tą cząsteczką, gdyż ze względu na swoją

budowę wykazuje niską przenikalność przez barierę krew mózg, dlatego należy

szukać cząsteczek, które mogą być jego mimetykami.


Badania behawioralne zwierząt laboratoryjnych

Halina Strońska, Zbigniew Maćkiewicz

Pracownia Chemii Makromolekuł Biologicznych, Katedra Biotechnologii Molekularnej,



Zwierzęta laboratoryjne wykorzystywane są w nauce w wielu obszarach

badań, takich jak na przykład: badania toksykologiczne, transplantologiczne,

onkologiczne, immunologiczne czy farmakologiczne. Najpopularniejsze gatunki

biorące udział w różnego typu eksperymentach to: muszka owocowa (Drosophila

melanogaster) – będąca przedstawicielem bezkręgowców oraz mysz domowa (Mus

musculus) i szczur wędrowny (Rattus norvegicus) – będące przedstawicielami ssaków.

Szerokie zastosowanie zwierząt w badaniach laboratoryjnych (w szczególności

ssaków) poparte jest faktem, iż wykazują one wiele podobieństw zarówno

strukturalnych, jak i funkcjonalnych do organizmu człowieka. Podobieństwa

te dotyczą m.in. narządów, procesów fizjologicznych oraz materiału genetycznego.

Ponadto mamy możliwość precyzyjnej kontroli warunków środowiska podczas

eksperymentu oraz możemy określić wpływ modyfikacji tych warunków na badane

osobniki. Śledzenie zmian analizowanych parametrów możliwe jest od urodzenia

aż do śmierci zwierząt, z uwagi na ich względnie krótki cykl życia. Dodatkowymi

zaletami są także posiadanie licznego potomstwa oraz stosunkowo niskie koszty

utrzymania takich zwierząt.

Obok badań przeprowadzanych z wykorzystaniem zwierząt, bardzo ważne

są również badania in vitro. Wykonywane są one na hodowlach komórkowych lub też

tkankowych. Tego typu badania przeprowadzane są w fazie wstępnej procesu

badawczego i dostarczają wiele cennych informacji dotyczących procesów

zachodzących wewnątrz komórek, a także dają możliwość wstępnego sprawdzenia

toksyczności. Nie mniej jednak, badania na zwierzętach nie mogą być zastąpione

w ten sposób z uwagi na to, że żywy organizm jest układem wielu różnych

skomplikowanych, powiązanych ze sobą struktur i jest on nie do odtworzenia

w sztucznych warunkach.

Badania behawioralne zwierząt laboratoryjnych polegają na obserwacji

złożonego systemu ich zachowań w odpowiedzi na sygnały docierające ze środowiska

lub z wnętrza organizmu i przeprowadzane są przy pomocy testów behawioralnych.


Utrata aktywności genu urikazy i jej wpływ na zdrowie

we współczesnym społeczeństwie

Kamil Sząszor1, Ewelina Zielińska2, Magdalena Górska2, Michał Woźniak2

1Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Chemii Medycznej,

Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego 2Katedra i Zakład Chemii Medycznej, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego


Gen odpowiadający za produkcję urikazy, enzymu rozkładającego kwas

moczowy do allantoiny, utracił swoją aktywność ok. 15mln lat temu w wyniku mutacji

nonsesownej. Doprowadziło to do wielu zmian fizjologicznych m.in. wzrostu ciśnienia

krwi, co poprawiło wydajność transportu tlenu i składników odżywczych. Mutacja

została utrwalona, gdyż zmiany klimatyczne spowodowały pojawienie się nowych pór

roku, a tym samym okresów głodu, gdy kluczowym stało się lepsze odżywianie

narządów, a zwłaszcza mózgowia. Wzrosła również możliwości organizmu

do magazynowania energii poprzez konwersję cukrów do tłuszczy o czym przekonywał

w swoich pracach James V. Neel („Diabetes Mellitus: A "Thrifty" Genotype Rendered

Detrimental by "Progress"?”Am J Hum Genet. 1962 Dec). Wedle badań dwóch

naukowców Eric’a Gaucher i Naoyuki Takahata („Evolutionary history and metabolic

insights of ancient mammalian uricases” Genetics 2007 May) nasi przodkowie jak

i obecne pierwotne plemiona są chronieni przed negatywnymi skutkami mutacji

dzięki diecie ubogiej w mięso, lecz pełnej świeżych owoców zawierających wiele

substancji, w tym antyoksydantów działających protektywnie na ATP przy

przemianach fruktozy. Jednak obecnie w krajach rozwiniętych podaż mięsa i cukrów

jest szczególnie wysoka. Skutkuje to nadprodukcją kwasu moczowego wynikającą

z przemiany puryn zawartych w mięsie i fruktozy, której gwałtowny metabolizm

skutkuje zaburzeniem równowagi ATP/ADP i powstawaniem AMP, a następnie kwasu

moczowego.

By zbadać wpływ takiej nadprodukcji kwasu na ludzki organizm prof. Richard

J. Jahnson w sposób farmakologiczny zasymulował wpływ zdrowej dietę na pacjentów

cierpiących na nadciśnienie. Podając allopurinol (inhibitor oksydazy ksantynowej

stosowany u pacjentów cierpiących na dnę moczanową) zmniejszył wytwarzanie

ksantyn i kwasu moczowego, obniżając tym samym ich stężenie. Podanie

przez prof. Richard J. Jahnson spowodowało widoczne obniżenie ciśnienia krwi

u pacjentów, sugerując, że zdrowa dieta uwzględniająca brak zdolności ludzkiego

organizmu do dalszego przekształcania kwasu moczowego może w wydatny sposób

poprzez obniżenie ciśnienia krwi zmniejszyć ryzyko chorób ze strony układu

sercowo-naczyniowego.


Zastosowanie nanocząstek złota w medycynie i kosmetyce

Elżbieta Szczepańska, Paulina Zajączkowska, Aleksandra Bielicka- Giełdoń,

Joanna Żebrowska, Beata Grobelna

Uniwersytet Gdański


Na przełomie ostatnich lat wzrasta zainteresowanie wykorzystaniem

aplikacyjnym nanocząstek metali szlachetnych. W porównaniu do ich odpowiedników

w skali makro wyróżniają je właściwości elektryczne, optyczne i magnetyczne.

Te właściwości znalazły zastosowanie w różnych dziedzinach np. medycynie,

kosmetyce [1].

Złoto w nanoskali działa antymikrobowo, ma zdolność do pobudzania

procesów regeneracyjnych w skórze, wykazuje działanie antyutleniające

i przeciwrodnikowe, oraz przyspiesza metabolizm skóry, dlatego stosowane jest

w preparatach kosmetycznych takich jak: kremy niwelujące przebarwienia,

kosmetyki nawilżające, a także kosmetyki anti-age [2].

Mimo wielu zalet nanocząstki budzą wiele kontrowersji, ze względu

na niepełną charakterystykę dotyczącą ich przenikania do naczyń krwionośnych,

a co za tym idzie gromadzenie się ich w organach wewnętrznych.

Ciekawą cechą nanocząstek złota jest pochłanianie promieniowania

elektromagnetycznego z równoczesnym, gwałtownym wzrostem temperatury

skutkującym zniszczeniem struktury komórek znajdujących się w pobliżu.

Nanocząstki te po wprowadzeniu do organizmu i napromieniowaniu dają efekty

zarówno w diagnostyce jak i terapiach medycznych [3,4].

Być może w przyszłości to właśnie te nanocząstki posłużą do wykrywania

i niszczenia komórek nowotworowych.

Literatura: [1] A.A. El- Kheshen, et al. (2012), Der Pharma Chemica 4, 53 [2] L. M. Katz, et al. (2015) Nanotechnology in cosmetics, 127–137 [3] R. Letfullin et al. (2006) Nanomedicine 1, 473 [4] W. Cai et.al (2008) Nanotechnology, Science and Applications 1, 17


Ocena zastosowania nanorurek węglowych jako efektywnych

adsorbentów do usuwania pozostałości wybranych leków

przeciwnowotworowych z wód ściekowych

Michał Toński, Joanna Maszkowska, Monika Paszkiewicz, Jerzy Wojsławski,

Piotr Stepnowski, Anna Białk-Bielińska

Katedra Analizy Środowiska, Instytut Ochrony Środowiska i Zdrowia Człowieka, Wydział Chemii,



Obecnie coraz większą uwagę skupia się na nowopojawiających

się zanieczyszczeniach środowiska, np. farmaceutykach. Jedną z ich grup są leki

przeciwnowotworowe, które mogą być rakotwórcze, mutagenne czy teratogenne.

Niszczą nieselektywnie rozwijające się komórki. Głównym źródłem przedostawania

się ich do środowiska są nieefektywnie oczyszczane wody ściekowe. Z tego powodu

poszukuje się alternatywnych rozwiązań, mogących pomóc w skuteczniejszym

oczyszczaniu ścieków. Jednym z materiałów, który zwrócił uwagę naukowców,

są nanorurki węglowe (CNTs). Są to cylindrycznie zwinięte warstwy grafenu, tworzące

pustą w środku tubę. Posiadają bardzo dużą pojemność sorpcyjną oraz możliwość

adsorpcji szerokiej gamy związków. Z tego powodu w niniejszej pracy postanowiono

zbadać sorpcję trzech leków przeciwnowotworowych: cyklofosfamidu (CF), ifosfamidu

(IF) i 5-fluorouracylu (5-FU) do 4 różnych CNTs. CNTs 1 charakteryzują

się najmniejszymi rozmiarami i największą powierzchnią właściwą, CNTs 5 posiadają

większe wymiary i mniejszą powierzchnię, CNTs 18 posiadają takie same rozmiary

jak CNTs 5, jednak są modyfikowane grupami -COOH, natomiast CNTs 19 mają

kształt helisy. Badania przeprowadzono na podstawie wytycznych zawartych

w procedurze OECD 106. Dla każdego leku i CNTs wyznaczono stosunek ilości CNTs

(mg) do objętości roztworu leku (µl), zbadano proces kinetyki sorpcji, wyznaczono

izotermy adsorpcji (liniową, Freundlicha i Langmuira), zbadano wpływ pH oraz siły

jonowej na proces sorpcji. Z przeprowadzonych badań wynika, że równowaga procesu

adsorpcji dla każdego z analitów i CNTs ustala się po 20 minutach. Na podstawie

współczynnika Kd ustalono, że pojemność sorpcyjna badanych CNTs maleje

w kolejności: 1 > 5 > 18 > 19. Największe powinowactwo do wszystkich nanorurek

posiada CF. Izotermy dopasowane są lepiej do modelu Freundlicha – adsorpcja

wielowarstwowa, a powierzchnia CNTs jest heterogeniczna. Z parametru 1/n wynika,

że proces adsorpcji jest nieliniowy, co oznacza, że wraz ze wzrostem stężenia analitu

spada ilość miejsc aktywnych na powierzchni adsorbenta. Adsorpcja CF i IF

w wysokim pH rośnie, natomiast 5-FU maleje. Siła jonowa nie ma znaczącego wpływu

na adsorpcję analitów.

Badania współfinansowane ze środków projektu BMN 538-8215-B018-15


Synteza enancjomerycznie czystych, polifunkcjonalizowanych

pochodnych oksepanu

Greta Utecht, Marcin Jasiński

Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Uniwersytet Łódzki


Alkoksyalleny stanowią wysoce użyteczne, trójwęglowe bloki budulcowe

do syntezy N-, O-, i S-heterocykli [1]. Z drugiej strony siedmioczłonowe, tlenowe

związki cykliczne stanowią istotny element strukturalny wielu substancji

pochodzenia naturalnego o różnorodnej aktywności biologicznej. Z tego powodu,

w ostatniej dekadzie obserwuje się wzrost zainteresowania polifunkcjonalizowanymi

pochodnymi oksepanu, w szczególności septanozami i septanozydami, jako

syntetycznymi mimetykami cukrowymi o nowych właściwościach. W komunikacie

omówiona zostanie synteza nowej klasy bicyklicznych septanozydów

z wykorzystaniem łatwo dostępnych, enancjomerycznie czystych nitronów

pochodnych aldopentoz [2] oraz anionu metoksyallenowego [3].

Praca finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Iuventus Plus”

w latach 2015-2017, nr projektu IP2014 017173

Literatura:

[1] R. Zimmer, et al. (2014) Chem. Soc. Rev. 43, 2888.

[2] J. Maciaszczyk, et al. (2015) Tetrahedron: Asymmetry 26, 510. [3] M. Jasiński, et al. (2016) Synthesis 48, 893-905.


Zastosowanie insektycydów do kontroli szkodliwych owadów

Marta Wojciechowska, Aleksandra Ostachowska, Piotr Stepnowski, Marek Gołębiowski

Pracownia Analizy Związków Naturalnych, Katedra Analizy Środowiska, Wydział Chemii,



Owady są najliczniejszą grupą zwierząt , która zamieszkuje praktycznie

wszystkie kontynenty. Wyjątek stanowią regiony polarne i morza. Obecnie opisanych

jest ponad milion gatunków, jednakże przyjmuje się, że jest to tylko niewielki procent.

W Polskę zamieszkuje od 27 do 34 tysięcy gatunków owadów.

W środowisku wodnym, gdzie woda jest słona, żyje tylko kilka gatunków,

natomiast w wodach słodkich żyje ok. 100 tys. gatunków – głównie larwy . Najliczniej

owady występują na lądzie. Można je spotkać we wszystkich biotopach, w górach,

jaskiniach, ciepłych źródłach, strefach podbiegunowych. Największą

bioróżnorodnością charakteryzują się ciepłe strefy klimatyczne. Owady bardzo szybko

się rozmnażają i żywią się prawie wszystkim w zależności od gatunku. Ich dieta może

być bogata , ale też uboga w składniki odżywcze.

Pestycydy to obecnie najczęściej stosowane środki ochronne w uprawach

roślinnych. Grupa środków zwalczająca owady to insektycydy, które niewłaściwie

stosowane stanowić mogą zagrożenie dla środowiska, zdrowia i życia wszystkich

organizmów. Odgrywają one znaczącą rolę w jakości i efektywności produkcji rolnej,

mają także duży wpływ na środowisko naturalne i to nie zawsze pozytywny.

Środki ochrony roślin cechuje duża toksyczność w stosunku do docelowych

szkodników. Stosowane środki zwalczające szkodniki powinny cechować się krótką

trwałością w środowisku, dużą podatnością na degradację, w taki sposób,

aby po spełnieniu swojego przeznaczenia szybko znikały z gleby, wody i powietrza.

Działanie tych środków obejmuje nie tylko działanie na docelową grupę szkodników.

Zagrożone są też organizmy nie będące celem stosowanego środka. Zbyt częste

stosowanie tych samych związków, może prowadzić do powstawania odporności

owadów na dany insektycyd. Związki te są podawane w różnych formach, tj. opryski,

w formie nawozów. Jest to związane z różnymi sposobami żerowania owadów

oraz stadiów rozwojowych tych szkodników. W celu zapobieżenia występowania

negatywnych skutków działania insektycydów powinno się wykonywać badania

i obserwacje oraz powstałe skutki działania tych związków chemicznych.

Podziękowania: Badania zrealizowane zostały dzięki dofinansowaniu projektu Badań Młodych Naukowców (BMN): „Wpływ środków ochrony roślin na skład związków kutykularnych i wewnętrznych Tenebrio molitor (Mącznik młynarek)”


Ocena możliwości zastosowania nanorurek węglowych jako

efektywnych adsorbentów do usuwania wybranych cieczy jonowych

z matryc wodnych

Jerzy Wojsławski, Anna Białk-Bielińska, Michał Toński, Katarzyna Mioduszewska,

Monika Paszkiewicz, Piotr Stepnowski, Joanna Maszkowska



W ostatnim 10-leciu dużą popularność zyskała grupa związków chemicznych

nazywana cieczami jonowymi, co wynika z ich niezwykłych właściwości, dzięki którym

mogą znaleźć szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu.

Choć ich obecność w różnych komponentach środowiska nie została dotychczas

potwierdzona to, z uwagi na możliwą aplikacyjność na dużą skalę, należy je traktować

jako potencjalne zanieczyszczenia środowiska (PPs). Biorąc pod uwagę globalny

deficyt wody pitnej, poszukiwanie nowych i efektywnych technologii oczyszczania

ścieków jest niezwykle istotne. O ile w przypadku zanieczyszczeń, dotychczas

wykrywanych powszechnie w środowisku, jest to temat lepiej poznany,

to w przypadku PPs wciąż istnieje potrzeba poznawania mechanizmów

odpowiedzialnych za efektywność tego procesu. Wykorzystanie sorpcji w oczyszczaniu

ścieków posiada wiele zalet, odnoszących się głównie do niskich kosztów i braku

szkodliwych produktów ubocznych, dlatego adsorbenty węglowe trzeciej generacji

takie jak np. nanorurki węglowe są obiecującym materiałem do tego zastosowania.

Celem niniejszej pracy było zbadanie możliwości sorpcyjnych wybranych

nanorurek węglowych (CNTs) wobec cieczy jonowych (IM14 Cl, IM16 Cl, IM18 Cl,

IM4-(Ph-4Me) Br, Py8 Cl), w środowisku wodnym z wykorzystaniem statycznego testu

sorpcji, w oparciu o procedurę OECD 106.

Badania wykazały, że największą pojemnością sorpcyjną charakteryzuje

się CNTs 1 posiadająca najmniejszą średnicę (8 nm) oraz największą powierzchnię

właściwą (500 m2/g). Wraz z wzrostem średnicy (CNTs 5), czy zmianie kształtu

na helikalny (CNTs 19) sorpcja spadała. Biorąc pod uwagę struktury badanych ILs

można stwierdzić, że mechanizm sorpcji jest złożony. Składają się na niego

oddziaływania van der Waalsa, π-π oraz elektrostatyczne. Jednakże największy

wpływ na sorpcję miało pojawienie się w strukturze IM4-(Ph-4Me) Br pierścienia

fenylowego. Wskazuje to zatem na to, iż oddziaływania π-π mają większy wpływ

na ich sorpcję ILs do CNTs niż siły van der Waalsa. Stwierdzono również znaczny

wpływ pH, siły jonowej co jest kluczową informacją dla projektowania warunków

efektywnego procesu oczyszczania.

Badania współfinansowane ze środków projektu BMN 538-8617-B060-15


Ochrona mokradeł w Polsce

Emil Żukowski

Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Wydział Przyrodniczy,

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach


Mokradła są to obszary wodno-błotne do, których należą tereny bagien,

błot i torfowisk lub zbiorniki wodne, tak naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe,

o wodach stojących lub płynących, słodkich, słonawych lub słonych, łącznie

z wodami morskimi. Mokradła mogą być wykorzystywane w celach rolniczych, gdyż

treny do nich przylegające maja stosunkowo wysoką klasę (IIIa, IIIb) w tym celu

przeprowadza się szereg zabiegów takich jak: odwadnianie, przekształcenie hydrologii

cieków wodnych, celowe zanieczyszczenia. Mokradła mogą również podlegać

biodegradacji, która spowodowana jest takimi czynnikami jak: eutrofizacja, inwazja

obcych gatunków roślin, zmiany klimatyczne. Czynniki te skutkują tym, iż niegdyś

na terenach Polski mokradła zajmowały 14% ogólnej powierzchni natomiast

w dzisiejszych czasach zajmują niecałe 10% powierzchni Polski. W roku 2000

w Krajowym Systemie Obszarów Chronionych znajdowało się 8% powierzchni

mokradeł natomiast 1% znajdował się na terenach rezerwatów przyrody.

Ich degradacja pociąga za sobą zmniejszenie populacji wielu roślin jak i zwierząt.

W celu ich ochrony poczęto kroki prawne jak i społeczne, które objawiły

się spowolnieniem degradacji tych terenów. Uświadamianie społeczne polegało

na: racjonalnym wykorzystaniu wód, ekstensyfikacji rolnictwa w tych rejonach,

eksploatacja torfów wyłącznie na cele lecznicze, zastosowanie biozamienników torfu

np. kompost, zaniechanie regulacji rzek, budowanie zastawek oraz zasyp melioracji

w celu ograniczenia odpływu wód. Ustawy o ochronie mokradeł polegały na: ochronie

prawnej żywych ekosystemów mokradłowych, ograniczenie stosowania nawozów

mineralnych, zakaz budowli obiektów piętrzących wody, budowę zbiorników wodnych

powyżej powierzchni 0,5 ha. Wszystkie te przykłady są zapisane w ustawie o ochronie

przyrody z roku 2004 oraz w programie Natura 2000. W dzisiejszych czasach

prowadzi się szczegółowy monitoring terenów zalewowych w celu ich ochrony

oraz ewentualnego rozpatrzenia dalszych postępowań.

PREZENTACJE

POSTEROWE

43 Prezentacje posterowe

Synteza kompleksu oksym-glukozamina zawierającego kation

wanadylu(IV)

A. Barabaś1, A. Saad El-Tabl2, G. Wawrzyniak1, A. Dąbrowska1

1Katedra Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2Department of Chemistry, Faculty of Science, Menoufia University, Shebin El-Kom, Egypt


Celem badań była synteza kompleksu wanadylu(IV) z ligandem oksym-

glukozamina (oksym-GlcNH2) zawierającym donorowe atomy tlenu i azotu. Pierwszym

etapem była synteza oksymu (3-(hydroksyimino)pentano-2,4-dionu), którą

przeprowadzono w roztworze wodnym według procedury [1]. Otrzymany oksym

ekstrahowano eterem dietylowym, suszono a ostatecznie odparowano rozpuszczalnik

uzyskując żółte kryształy. Syntezę ligandu (oksym-GlcNH2) jak i kompleksu

przeprowadzono na ciepło w etanolu z dodatkiem wody. Do chlorowodorku

glukozaminy dodano równomolową ilość NaOH. Do tak uzyskanej glukozaminy

dodano w stosunku molowym 1:1, uprzednio otrzymany oksym. Pierwotnie miodowa

barwa zmieniła się na brązową.

W celu uzyskania kompleksu zmieszano ligand (oksym-GlcNH2) z etanolowym

roztworem kationu VO2+ uzyskując ciemnozielony osad, który dobrze rozpuszcza

się w wodzie. Osad odsączono stosując sączenie grawitacyjne. Po wysuszeniu

uzyskano brązowe ciało stałe. Otrzymany związek poddano analizie IR

i rentgenostrukturalnej. Obie analizy potwierdziły otrzymanie zakładanego wcześniej

kompleksu.

Badania zostały przeprowadzone dzięki grantom MNiSW o numerach: DS/530-8237-D602-15 i BMN 538-8237-B016-15

Literatura: [1] A. I. Vogel, (2006) Preparatyka organiczna, Wyd. Naukowo-Techniczne


Stężenia wybranych wielopierścieniowych węglowodorów

aromatycznych w bocznym strumieniu dymu tytoniowego

papierosów, małych cygar i cygaretek według normy ISO

Patryk Bębenek1,2, Daria Madej1, Michał Gawron1, Leon Kośmider1,3

1Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny

Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach 2Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Wydział

Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny

w Katowicach 3Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Szkodliwości Chemicznych

i Toksykologii Genetycznej, Sosnowiec


Znaczenie: W 2009 roku FDA zakazała dodatku substancji smakowo –

zapachowych z wyjątkiem mentolu do papierosów na terenie Stanów Zjednoczonych.

Restrykcje te nie dotyczyły pozostałych produktów tytoniowych. Stosowanie

dodatków smakowych maskuje drażniący smak tytoniu. W ten sposób stają się one

bardziej atrakcyjne dla ludzi młodych. Obecnie cygara są drugim, najpopularniejszym

produktem tytoniowym dostępnym na terenie Stanów Zjednoczonych.

Cel pracy: Niniejsza praca miała na celu zbadanie stężeń wybranych

wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w bocznym strumieniu

dymu tytoniowego (BSD) wyżej wymienionych produktów oraz ocenę ewentualnych

różnic w zawartości tych substancji w zależności od wypalanego wyrobu.

Metodyka: Do badań wykorzystano 3 typy najpopularniejszych produktów

tytoniowych dostępnych na terenie Stanów Zjednoczonych, dostarczonych do Polski

w ramach współpracy z Battelle Memorial Institute. Materiał badawczy wypalano

według normy ISO, przy pomocy Palaczbota. Próbki z BSD pobierano na filtry

o średnicy 92 mm. Pobrane WWA oznaczano wykorzystując technikę wysokosprawnej

chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną.

Wyniki: Stężenia wybranych substancji różniły się w sposób istotny

statystycznie w zależności od wypalanego produktu. Najwięcej badanych związków

wykryto w BSD cygaretek, a najmniej w papierosach. W każdym produkcie

tytoniowym największe stężenia wykazywał fenantren. W przypadku papierosów

i cygaretek najmniejszym stężeniem charakteryzował się benzo(k)fluoranten.

Substancją o najmniejszej zawartości w BSD małych cygar był benzo(a)piren.

Wnioski: Osoby palące narażone są w największym stopniu na działanie

fenantrenu. Różnice w stężeniach badanych substancji wynikają prawdopodobnie

z różnych mas wypalanych produktów.


Oddziaływania z tlenem wybranych pochodnych hydroksylowych

9,10-antrachinonu - charakterystyka elektrochemiczna

Wioleta Białobrzeska, Elżbieta Wnuk, Paweł Niedziałkowski, Zofia Jelińska,

Tadeusz Ossowski

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Antrachinony należą do grupy związków, które wykazują szeroką aktywność

biologiczną, której pewne aspekty, m.in. działanie przeczyszczające, przeciwzapalne

i przeciwnowotworowe są już wykorzystywane w farmakoterapii. Pochodne

antrachinonów znalazły również zastosowanie w leczeniu nowotworów, czego

przykładem są antybiotyki antracyklinowe, w cząsteczkach których można wyróżnić

szkielet antrachinonu. Są to aktualnie najpowszechniej stosowane leki w leczeniu

wielu chorób nowotworowych.

Pochodne 9,10-antrachinonowe są związkami, które odgrywają również ważną

rolę w procesach redoks ze względu na możliwość tworzenia wolnych rodników tlenu.

Reaktywne formy tlenu to indywidua chemiczne, które powstają głównie

w komórkach w warunkach fizjologicznych podczas wielu procesów metabolicznych.

Najwięcej reaktywnych form tlenu powstaje w wyniku stresu oksydacyjnego.

Przedmiotem prezentowanych badań są otrzymane wyniki nad wybranymi

pochodnymi hydroksylowymi 9,10-antrachinonu i ich oddziaływania z tlenem

cząsteczkowym. W celu szczegółowej charakterystyki badanych pochodnych

wykorzystano metodę woltamperometrii cyklicznej. Badania zostały przeprowadzone

w roztworze DMSO w obecności 0.1 M (Bu)4N(PF4). Dokładna charakterystyka

interakcji z tlenem została przeprowadzona na różnych poziomach jego stężenia.

Otrzymane wyniki korelują z wysoką aktywnością przeciwnowotworową wybranych

molekuł.

Projekt sfinansowany w ramach grantu Badania Młodych Naukowców oraz Uczestników Studiów Doktoranckich w roku 2016 BMN nr 538-8215-B019-15


Koszty leczenia cukrzycy typu 1 i 2 w Polsce

Wiktoria Bielecka

SKN Medyk


Cukrzyca stanowi poważny problem epidemiologiczny, społeczny

i ekonomiczny. Populację chorych na cukrzycę typu 1 w Polsce szacuje się na około

205 000, natomiast w odniesieniu do cukrzycy typu 2 jest to ponad 2 mln chorych

(chorobowość w populacji Polski została określona na poziomie 5,37%).

Wyniki opracowania pokazują, jak znacznym obciążeniem ekonomicznym dla

społeczeństwa polskiego jest leczenie cukrzycy.


Analizy FTIR drożdży przemysłowych

Magdalena Biesiadecka1, Barbara Drygaś2, Joanna Depciuch3, Alina Owsiak4

1Zakład Genetyki, Pozawydziałowy Zamiejscowy Instytut Biotechnologii Stosowanej i Nauk

Podstawowych, Uniwersytet Rzeszowski, Kolbuszowa 2Zakład Technologii Bioenergetycznych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski

3Zakład Badań Materii Miękkiej, Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk, Kraków 4Katedra Biochemii i Biologii Komórki Wydział Biologicznno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy) jest to metoda spektroskopii

w podczerwieni za pomocą której możliwa jest identyfikacja związków zawartych

w mieszaninie dzięki analizie widm na których widoczne są drgania grup funkcyjnych

związków. Drożdże są to mikroorganizmy wykorzystywane w wielu dziedzinach

przemysłu gdzie dominującymi gatunkami są Saccharomyces cerevisiae,

Saccharomyces bayanus czy Yarrowia lipolytica. Szczepy poszczególnych gatunków

różnią się jednak metabolomicznie oraz funkcyjnie tak bardzo że ich bezpośrednie

przeznaczenie określane jest aplikacją eksperymentalną, co powiązane jest

z wysokimi kosztami. Celem projektu była ocena potencjału spektroskopii

w podczerwieni jako potencjalnej metody w analizie przeznaczenia drożdży

w przemyśle. Analizie poddano liofilizowaną biomasę drożdży przemysłowych dla

której określono skład jakościowo ilościowy jak również wyizolowane całkowite DNA.

Wynikiem prac jest drzewo pokrewieństwa drożdży które w 80% pokrywa się

z drzewem filogenetycznym analizowanych szczepów drożdży przemysłowych.

Jak również baza danych składów jakościowo ilościowego drożdży przemysłowych,

na podstawie której można dopasować nowo wyizolowany szczep drożdży

przemysłowych do potencjalnego przeznaczenia przemysłowego.

Podziękowania ALEpiwo, Jan Lubera


Porównanie stopnia uwodnienia modelowego naskórka po aplikacji

maseczek hydrożelowych z palmitoilowanymi i acetylowanymi

pochodnymi peptydów o sekwencji GGHK i GGQPR

Magdalena Bojko1, Agnieszka Jurkiewicz1, Beata Łubkowska2, Zbigniew Maćkiewicz1

1 Pracownia Chemii Makromolekuł Biologicznych, Katedra Biotechnologii Molekularnej,

Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2 Wydział Fizioterapi i Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku


Badania nad wykorzystaniem peptydów w kosmetykach trwają od wielu lat

i ciągle cieszą się dużym zainteresowaniem naukowców. Obecnie w kosmetologii

stosuje się podział peptydów na cztery podstawowe kategorie: peptydy rozkurczające,

sygnałowe, peptydowe inhibitory enzymów oraz peptydy transportujące. Peptydy

stosowane w kosmetyce mają za zadanie poprawić stan skóry poprzez jej ochronę

i pielęgnację co jest ściśle związane z jej odpowiednim nawilżeniem.

Przeprowadzone badania miały na celu sprawdzenie wpływu modyfikacji

sekwencji peptydowej na stopień uwodnienia „modelowego” naskórka pochodzenia

wieprzowego.

Prace doświadczalne przeprowadzono w dwóch etapach. Pierwszym była

synteza oligopepdydów o zaplanowanej sekwencji i przeprowadzenie ich w acetylowe

i palmitoilowane pochodne. Synteza została wykonana manualnie na nośniku stałym

(SSPS) wykorzystując strategię Fmoc/t-But. Zsyntetyzowane peptydy

z wprowadzonymi modyfikacjami zostały oczyszczone wykorzystując technikę

wysokosprawnej chromatografii cieczowej z odwróconym układem faz (RP-HPLC),

a ich masa cząsteczkowa oraz struktura zostały potwierdzone przy użyciu techniki

spektrometrii mas z jonizacją przez desorpcję laserową z matrycy (MALDI-TOF MS).

Drugi etap badań składał się z przygotowania maseczek hydrożelowych

bazowych i zawierających związki aktywne, sprawdzenia ich wpływu na parametr

uwodnienia skóry wieprzowej e mortuo, pozyskanej z gatunku świni domowej

(Sus scrofa f. domestica). Pomiar stopnia uwodnienia „modelowego” naskórka

wykonano za pomocą urządzenia SKINTEST plus firmy BIOtronik.


Otrzymywanie silnych superkwasów HAlnF3n+1 (n=1-4) poprzez

protonowanie odpowiednich anionów superhalogenowych

Marcin Czapla, Piotr Skurski

Pracownia Chemii Kwantowej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Superkwasy to substancje chemiczne silniejsze od 100% kwasu siarkowego,

które zostały opisane po raz pierwszy w 1927 roku [1]. Jednym z rodzajów

superkwasów są układy typu Lewisa-Brønsteda, na przykład kwas

fluoroantymonowy - SbF5/HF - uznawany za najsilniejszy kwas występujący w fazie

ciekłej [2]. Ponieważ w roztworach wodnych wspomnianych struktur stwierdzono

występowanie anionów superhalogenowych [3], w celu zaprojektowania nowych

superkwasów typu Lewisa-Brønsteda można wykorzystać znane już związki

superhalogenowe.

Możliwość istnienia superkwasów o wzorze ogólnym HAlnF3n+1 (n=1-4),

zaprojektowanych przy wykorzystaniu znanych anionów superhalogenowych AlnF3n+1–

[4], została zbadana za pomocą metod obliczeniowych chemii kwantowej. Wyniki

obliczeń jednoznacznie wskazują, że badane superkwasy nie tylko powinny istnieć

w fazie gazowej, ale także wykazywać stabilność termodynamiczną. Ponadto, jak

wynika z obliczeń, spodziewana moc (kwasowość) superkwasów HAlnF3n+1 jest

porównywalna z mocą najsilniejszych znanych superkwasów.

Obliczenia wykonano przy użyciu zasobów udostępnionych przez Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe (http://wcss.pl), grant obliczeniowy Nr 350. Wsparcie finansowe z grantów: DS 530-8376-D499-16 i BMN/538-8375-B025-15.

Literatura: [1] N.F. Hall, et al. (1927) J. Am. Chem. Soc. 49, 3047 [2] D. Touiti, et al. (1986) J. Chem. Soc. Perkin Trans. 2, 1793 [3] B. Bonnet, et al. (1980) Inorg. Chem. 19, 785 [4] C. Sikorska, et al. (2012) Chem. Phys. Lett. 536, 34


Grzyby wielkoowocnikowe jako źródło kosmetyków

Agnieszka Jasińska, Luiza Dawidowicz

Katedra Warzywnictwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet

Przyrodniczy w Poznaniu


Owocniki wielu gatunków grzybów zarówno dziko rosnących jak i uprawnych

zawierają substancje swoiste, które mają szerokie zastosowanie w medycynie jak

i w przemyśle kosmetycznym. Wart miliardy dolarów przemysł kosmetyczny ciągle

poszukuje nowych produktów, przede wszystkim pochodzenia naturalnego

tj. ekstrakty z kokosa, jaśminu, trawy cytrynowej i innych. W krajach azjatyckich

grzyby wykorzystywane były w celach leczniczych od tysięcy lat. Wiele substancji

swoistych znajdujących się w owocnikach grzybów, tj. polisacharydy (głownie

β-glukany), triterpeny, NNKT, glikoproteiny, sterole, mogłyby znaleźć potencjalne

wykorzystanie jako składnik kosmetyków naturalnych, biokosmetyków, kosmetyków

medycznych, tzw. dermokosmetyków (produktów nakładanych typowo tj. kremy,

balsamy, maści) lub też tzw. nutrikosmetyków (produktów przyjmowanych doustnie).

Do kosmetyków tych należą produkty do pielęgnacji skóry – głównie twarzy, przede

wszystkim przeciwdziałąjące starzeniu, redukujące zmarszczki, zawierające

antyoksydanty, rewitalizujące i rozjaśniające skórę czy też produkty do pielęgnacji

włosów. Obecnie wykorzystuje się w branży kosmetycznej gatunki konwencjonalnie

stosowane w celach leczniczych tj. lakownicę lśniącą (Ganoderma lucidum),

twardziaka shiitake (Lentinula edodes), różne gatunki boczniaków (Peurotus spp.),

rozszczepkę pospolitą (Schiephyllum commune), maczużnika chińskiego (Cordyceps

sinensis), żagwicę listkowatą (Grifola frondosa), żagwicowate (Polyporus ssp.),

wrośniaka różnobarwnego (Tremetes versicolor), pieczarkę brazylijską (Agaricus

brasiliensis=subrufescens), truflowate (Tuber spp.), trzęsaka morszczynowatego

(Tremella fuciformis). Jednakże bardzo wiele innych gatunków grzybów, zwykle

nieuprawianych lub dziko rosnących, wykazuje potencjalne zastosowanie w prężnie

rozwijającym się przemyśle kosmetycznym. Niektóre gatunki grzybów

wykorzystywane do metabolizowania kwasu mlekowego (Rhizopus spp.)

czy ceramidów (czyreń sosnowy – Phellinus pini, trufla –Tuber indicum) mogą mieć

potencjalne zastosowanie w produkcji kosmetyków.


Synteza analogów prokolagenu typu I oraz ich wpływ na stopień

nawilżenia skóry

Aleksandra Dąbrowska1, Paulina Kruczkowska1, Beata Łubkowska2,

Zbigniew Maćkiewicz1

1Pracownia Chemii Makromolekuł Biologicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, 2Wydział Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku


Szybki rozwój przemysłu kosmetycznego wynika z wysokiego popytu

na produkty kosmetyczne. Preparat musi przejść szereg badań sprawdzających jego

toksyczność, skuteczność, właściwości fizykochemiczne i mikrobiologiczne. Badania

in vitro, in vivo, ex vivo stanowią fundamentalną rolę w projektowaniu kosmetyków,

umożliwiając ocenę aktywności biologicznej użytych składników oraz dobór ich

stężenia.

Celem pracy badawczej było otrzymanie oligopeptydów o sekwencjach

pochodzących z α-kolagenu, wykazujących podwyższoną aktywność biologiczną,

umieszczenie ich w preparatach kosmetycznych oraz ocena właściwości

nawilżających na modelu skóry świńskiej e murtuo za pomocą aparatu SKINTEST.

Zsyntezowane oligopeptydy nalezą do grupy peptydów sygnałowych. Peptydy,

te są aktywnymi biologicznie fragmentami kolagenu. Ich zadanie polega

na inicjowaniu procesów wewnątrzkomórkowych, takich jak: stymulacja fibroblastów

do syntezy białek podporowych i innych składników macierzy pozakomórkowej.

Zmniejszają również aktywność metaloproteinaz, enzymów odpowiadających

za degradację struktur białkowych tkanki łącznej.

Właściwości fizykochemiczne oligopeptydów zostały określone metodą

wysokosprawnej chromatografii cieczowej w układzie faz odwróconych (HPLC-RP)

oraz techniką spektrometrii mas z desorpcją laserową z udziałem matrycy

i analizatora czasu przelotu (MALDI- TOF MS).

Wykorzystana do badań, tkanka skóry świńskiej wykazuje istotne

podobieństwo pod względem budowy oraz fizjologii do skóry ludzkiej, co kwalifikuje

ją, jako materiał do badań ex vivo. Jako podłoże kosmetyku wykorzystano emulsję,

którą sprawdzono pod względem stabilności. Emulsja kosmetyczna składająca się

z odpowiednich składników może być przeznaczona dla każdego typu cery,

od normalnej aż po cerę wrażliwą.

Na przygotowany fragment skóry został naniesiony odnośnik oraz preparat

kosmetyczny z peptydem. Pomiary stopnia nawilżenia dla preparatów z peptydami

i odnośników były prowadzone, co 15 minut przez godzinę. Testy aplikacyjne

dowiodły, że efektywniejsze jest stosowanie emulsji z peptydem niż czystej emulsji

(ślepa próba).

Badanie potwierdziło jak ważną rolę w poprawieniu nawilżenia skóry,

odgrywa systematyczność aplikacji produktu kosmetycznego. W wykonanych

pomiarach stopnia nawilżenia widoczny był jego spadek po 60 minutach od aplikacji

emulsji kosmetycznej na wycinek skóry zwierzęcej.


Wytłoki owocowe jako źródło biomasy energetycznej

Barbara Drygaś1, Marek Kruczek2, Mateusz Kęsy3, Magdalena Biesiedecka4

1Katedra Technologii Bioenergetycznych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 2Katedra Technologii Węglowodanów, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy

w Krakowie 3Wydział Leśny, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

4Zakład Genetyki, Pozawydziałowy Zamiejscowy Instytut Biotechnologii Stosowanej i Nauk

Podstawowych, Uniwersytet Rzeszowski


Biomasa stanowi powszechnie dostępne źródło energii a jej zaletą jest

możliwość szybkiego odnawiania się oraz przekształcania w różne typy biopaliw.

Opracowując nowsze generacje biopaliw, zakłada się, że powinny one pochodzić

z surowców odpadowych. Głównymi kierunkami wykorzystania pozostałości

poprodukcyjnych z przemysłu owocowego (przez które rozumie się m. in. wytłoki

z produkcji soków, owoce odsortowane i zepsute, pestki, obierki) są obecnie

kompostowanie i produkcja pasz, jednak pewna część jest w dalszym ciągu

składowana na wysypiskach. Znanych jest wiele technologii pozyskiwania energii

z biomasy opierających się na konwersji termo-chemicznej i biologicznej a wytłoki

owocowe stanowią tani i łatwo dostępny surowiec. Celem pracy jest przedstawienie

możliwości energetycznego wykorzystania biomasy odpadowej w postaci wytłoków

owocowych oraz oszacowanie uzysku energii z jej spalania bezpośredniego

i współspalania z węglem, kumulowania w postaci nośników gazowych oraz ocena

przydatności jako surowca do produkcji ciekłych paliw silnikowych.


Zagospodarowanie terenów chronionych na przykładzie

Doliny rzeki Liwiec

Paulina Dudek

1Wydział Przyrodniczy, Uniwersytet Przyrodniczo Humanistyczny w Siedlcach


Tereny chronione, prócz walorów krajobrazowych, charakteryzują się również

pewnymi ograniczeniami związanymi z możliwościami zagospodarowywania obszaru

objętego ochroną. W zależności od rodzaju ochrony restrykcje prawne mogą ulec

zmianie. Badany przeze mnie obszar znajduje się w województwie mazowieckim

i dotyczy Doliny rzeki Liwiec. Niegdyś był to teren rolniczy lecz z biegiem czasu coraz

bardziej zmierza ku profilowi turystycznemu. Spowodowane jest to zaostrzonymi

przepisami odnoszącymi się do działalności rolniczej na terenach Natura 2000.

Turystyka na danym obszarze uznawana jest jeszcze za formę działalności

alternatywnej, aczkolwiek wszelkie dofinansowania sukcesywnie zachęcają

mieszkańców co podjęcia działań właśnie w tym kierunku. W Dolinie Liwca, prócz

wielu gatunków roślin, ochronie podlegają również niektóre gatunki zwierząt.

Na przełomie ostatnich lat, populacje niektórych z nich uległy zmniejszeniu. Zatem

można dojść do wniosku, że stan środowiska pogorszył się, mimo zachowanych form

ochrony przyrody. Krótka ankieta przeprowadzona wśród mieszkańców jednej z gmin,

potwierdziła przypuszczenia, iż przyszłe inwestycje osób żyjących na tym terenie

związane będą z turystyką i agroturystyką. Prawdopodobnie już za kilka lat

przekonamy się jak na ten cios odpowie nam natura.


Jakość życia osób chorych na insulinooporność

Dagmara Dyrda1, Anna Syroczyńska2

1Katedra Zarządzania Jakością i Środowiskiem, , Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki

w Jeleniej Górze, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 2Katedra Nauk o Przedsiębiorstwie, Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki w Jeleniej Górze,

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


Dzisiejszy świat boryka się z coraz większą ilością chorób cywilizacyjnych.

Zła dieta, nieprawidłowe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej, życie

w ciągłym stresie i pośpiechu to, między innymi, czynniki będące przyczynami

ludzkich dolegliwości. Do grona chorób cywilizacyjnych dołączają zwyrodnienia

stawów, cukrzyca typu 2, choroby tarczycy czy też, będąca przedmiotem rozważań

autorki- insulinooporność.

Insulinooporność jest chorobą cywilizacyjną, której istota tkwi w obniżonej

wrażliwości tkanek na produkowaną przez trzustkę insulinę. Jej źródłem mogą być

obciążenia genetyczne, nadprodukcja hormonów przeciwnych do insuliny, takich jak

kortyzol, glukagon, somatotropina, hormony tarczycy, parathormon czy androgeny.

Najczęściej swoje podłoże znajduje jednak w złej diecie, spożywaniu dużej ilości

cukrów prostych, które powodują gwałtowny wzrost glukozy i coraz to większe

wyrzuty insuliny w organizmie. Postępujące obniżanie się wrażliwości komórek na

działanie insuliny, powoduje szereg następstw i jest swoistym preludium do cukrzycy

typu 2. Ponadto insulinooporność często jest jedną z wielu dolegliwości,

towarzyszących zespołom metabolicznym, nierzadko występuje w parze z nadwagą

bądź otyłością, problemami pochodzenia tarczycowego, chorobą Hashimoto, celiakią,

zespołem policystycznych jajników, hiperinsulinemią czy hipoglikemią reaktywną.

Zdiagnozowanie insulinooporności pozwala jednak na wprowadzenie w życie

serii zmian, które umożliwiają odzyskanie dobrego samopoczucia, równowagi

hormonalnej i metabolicznej w organizmie, utratę wagi, uniknięcie przykrych

następstw jej wystąpienia- chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia,

miażdżycy i wielu innych. Zmiany w stylu żywienia czy aktywności, jakie wymusza

na pacjentach leczenie insulinooporności, muszą być jednak konsekwentne, często

towarzysząc im przez całe życie. Autorka w swej pracy chce zbadać wpływ

insulinooporności, jej występowania i leczenia u jednostek, na ich jakość życia,

poczucie szczęścia i zadowolenia.


Wpływ rodzaju nanorurek węglowych (CNTs) na aktywność

fotokatalizatorów CNTs-TiO2

Agnieszka Fiszka Borzyszkowska, Aleksandra Ofiarska, Aleksandra Pieczyńska,

Ewa Maria Siedlecka



Ditlenek tytanu (TiO2) jest półprzewodnikiem o szerokim zastosowaniu, m.in.

do rozkładu trudno degradowalnych zanieczyszczeń. W procesie fotokatalitycznym

TiO2 absorbuje foton o energii równej lub większej niż szerokość pasma wzbronionego,

co powoduje wybicie elektronu z pasma walencyjnego do pasma przewodnictwa.

W wyniku czego powstają pary elektron-dziura, które mogą brać udział w procesach

utleniania i redukcji lub ulegać rekombinacji. Jednym ze sposobów ograniczenia

rekombinacji par elektron-dziura jest modyfikacja TiO2 nanorurkami węglowymi

(CNTs). CNTs w kompozycie z TiO2 pełni rolę akceptora elektronów, co wspomaga

separację ładunków elektron-dziura i tym samym zwiększa ilość generowanych

rodników hydroksylowych (•OH). Poprzez modyfikowanie TiO2 nanorurkami

węglowymi można otrzymać fotokatalizatory o podwyższonej aktywności zarówno pod

wpływem promieniowania ultrafioletowego, jak i widzialnego, które można

wykorzystać w celu utleniania różnego rodzaju zanieczyszczeń organicznych [1].

Katalizatory CNTs-TiO2 otrzymano metodą zol-żel z wykorzystaniem różnego

rodzaju nanorurek węglowych. Nanorurki węglowe różniły się rozmiarem (średnica

zewnętrzna: 8-15 lub >50 nm, długość: 10-20 lub 10-50 μm) oraz zawartością grup

funkcyjnych (0-3,7 wt%). Badanie aktywności fotokatalitycznej otrzymanych

kompozytów przeprowadzono w fazie wodnej pod wpływem promieniowania powyżej

350 nm wobec modelowego zanieczyszczenia, którym był fenol oraz cyklofosfamidu,

będącego nowo pojawiającym się zanieczyszczeniem w środowisku. Wszystkie

spreparowane katalizatory wykazywały wyższą aktywność fotokatalityczną niż TiO2

przygotowany analogiczną metodą zarówno podczas rozkładu fenolu, jak

i cyklofosfamidu.


Literatura: [1] S. Murgolo, et al. (2015) Catalysis Today 240, 114–124


Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży

Kamila Fortunka

SKN Medyk


Otyłość jest uznana za jedną z chronicznych chorób niezakaźnych, czyli

tzw. chorobę cywilizacyjną i stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkości. Do oceny

stopnia otyłości oraz przedstawienia rozkładu danych antropometrycznych

wykorzystuje się: siatki centylowe, wskaźnik BMI, wskaźnik Cole’a, pomiary obwodu

talii i bioder oraz fałdomierze. Najczęściej rozpoznaje się otyłość prostą, znacznie

rzadziej wtórną. Ze względu na rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w ustroju wyróżnia

się typ androidalny i gynoidalny otyłości. Typ androidalny stwarza znaczne ryzyko

rozwoju zespołu metabolicznego. Do otyłości prostej prowadzi przedłużający się w

czasie dodatni bilans energetyczny, któremu sprzyjają nieprawidłowe nawyki

żywieniowe (słodkie napoje, żywność typu „fast food”, przekąski), mała aktywność

fizyczna i problemy emocjonalne. Otyłość dziedziczona jest wielogenowo, a realizacja

skłonności do nadmiaru masy ciała zależy od wpływów środowiska. Otyłość u dzieci

i młodzieży stwarza ryzyko chorób układu oddechowego, endokrynologicznego,

stłuszczenia wątroby, nieprawidłowości ortopedycznych i zaburzeń psychicznych,

a w wieku późniejszym – schorzeń układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy II typu.

Leczenie ściśle zależy od wieku oraz stopnia nadwagi i otyłości; podstawowym celem

terapii jest utrzymanie lub zmniejszenie masy ciała i zapobieganie skutkom otyłości.


Ocena palenia konwencjonalnych papierosów wśród młodzieży

palącej zwykłe papierosy i jednocześnie używającej elektronicznego

papierosa

Michał Gawron, Patryk Bębenek, Daria Madej

Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny

Laboratoryjnej, Śląski Uniwersytet Medyczny, Sosnowiec


Znaczenie: Elektroniczny papieros (e-papieros) to stosunkowo nowy produkt

na rynku wymaga, który przeprowadzenia niezbędnych badań w celu weryfikacji jego

skuteczności oraz bezpieczeństwa stosowania. Ze względu na zaspakajanie głodu

nikotynowego wydaje się być optymalnym substytutem konwencjonalnych

papierosów dla osób dorosłych. Problemem pozostają osoby niepalące oraz młodzież

i dzieci. Wielu naukowców zastanawia się w jaki sposób może działać na nich oraz

zwłaszcza w przypadku młodzieży czy nie staną się „bramką” (ang. gateway effect”)

do palenia papierosów konwencjonalnych.

Cel pracy: Celem pracy była ocena rozpowszechnienia używania e-papierosów

oraz porównanie palenia papierosów konwencjonalnych wśród uczniów szkół

średnich używających zarówno e-papierosy jak i palących zwykłe papierosy (podwójni

użytkownicy).

Metodyka: Grupę badaną stanowiło 2213 uczniów szkół średnich położonych

w województwie śląskim oraz pomorskim, w której przeprowadzono badania

ankietowe. Do analizy wyników włączono kompletne ankiety uczniów w wieku

16-18 lat. Analiza wyników została wykonana przy pomocy Statistica

12 (Statsoft INC., USA). Wielowymiarowa analiza regresji została wykorzystana

do zidentyfikowania zależności pomiędzy stosowaniem dwóch produktów

z uwzględnieniem takich zmiennych jak wiek, płeć, miejsce zamieszkania, ilość

członków rodziny oraz rodzaj szkoły (wszystkie te dane były podane jako zmienne

kategoryczne). Otrzymany wynik uznawano za istotny statystycznie na poziomie 0,05.

Wyniki: Analiza wyników wykazała, że 21,8% (389 uczniów) było

użytkownikami e-papierosów przy jednoczesnym paleniu zwykłych papierosów.

Podwójni użytkownicy w porównaniu do osób stosujących jedynie e-papierosa

wykazali się większą skłonnością do częstszego palenia papierosów w ciągu dnia.

Ponadto, uczniowie używający oba produkty jednocześnie częściej palili papierosy

kilka razy w tygodniu wypalali większą ilość papierosów dziennie niż palacze zwykłych

papierosów.

Wnioski: Wyniki badań wskazują na niebezpieczne zjawisko wśród młodzieży

polegające na rozpoczęciu palenia zwykłych papierosów poprzez wcześniejsze

używanie e-papierosa mogą zostać wykorzystane przez organy ustawodawcze

zajmujące się normalizacją prawną elektronicznych papierosów.


Próba identyfikacji motywu wiążącego w sekwencji aktywatora

proteasomu - Blm-pep

M. Giżyńska, J. Witkowska, P. Karpowicz, M. Kropidłowska, E. Jankowska

Katedra Chemii Biomedycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Proteasom jest wielkim kompleksem wieloenzymatycznym, który bierze udział

w regulacji białek pełniących kluczową rolę w procesach komórkowych takich jak

cykl komórkowy, apoptoza, transkrypcja i wielu innych. Jest odpowiedzialny

za degradację większości białek wewnątrzkomórkowych w cytoplazmie i jądrze

komórkowym. Do jego substratów zalicza się m.in. białka krótko żyjące, uszkodzone

czy utlenione. Nieprawidłowe funkcjonowanie systemu proteasomalnego może

się przyczynić do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych oraz nowotworów.

Zahamowanie degradacji uszkodzonych białek może doprowadzić do ich akumulacji,

co skutkuje rozwojem procesów starzeniowych [1]. Związki o działaniu aktywującym

mogłyby znaleźć wykorzystanie w terapii chorób neurodegeneracyjnych.

Blm10 jest naturalnym, niezależnym od działania ubikwityny i ATP

aktywatorem proteasomu 20S (występuje w komórkach Saccharomyces cerevisiae).

Białko Blm10 stymuluje hydrolizę peptydów oraz niektórych częściowo

nieustrukturyzowanych białek. Obecność Blm10 jest konieczna do prawidłowego

działania mitochondrium, bierze ono również udział w procesie powstawania

i dojrzewania proteasomu. Na podstawie struktury krystalicznej białka Blm10

z drożdżowym proteasomem 20S wykazano, że szczególną istotną rolę w wiązaniu do

enzymu odgrywają trzy ostatnie reszty aminokwasowe, które wiążą się do kieszeni

między podjednostkami α5 i α6 [2].

Blm-pep jest 14-aminokwasowym peptydem zaprojektowanym na podstawie

C-końcowego fragmentu białka Blm10. Stymuluje czterokrotnie hydrolizę peptydów

przez ludzki proteasom 20S. Struktura krystaliczna Blm-pep z drożdżowym

proteasomem 20S wykazuje , że peptyd wiąże się do tej samej kieszeni w proteasomie

co białko Blm10. W celu zidentyfikowania aminokwasów kluczowych dla aktywacji

proteasomu otrzymaliśmy i zanalizowaliśmy szereg skróconych analogów Blm-pep.

Badania sfinansowano w ramach grantu: NCN 2014/15/B/N27/01014 oraz Badań Młodych Naukowców 538–8725-B031-15

Literatura: [1] T. Jung, et al. (2009) Mol Aspects Med. 30, 191–296 [2] K. Sadre-Bazzaz, et al. (2010) Mol Cell, 37, 728-735


Punkt izoelektryczny wybranych nanorurek węglowych

Klaudia Godlewska, Julita Nietupska, Aleksandra Jakubus, Monika Paszkiewicz,

Piotr Stepnowski



Ze względu na wyjątkowe właściwości mechaniczne, termiczne oraz elektryczne

nanorurki węglowe przyciągają uwagę naukowców na całym świecie. Ich unikalna

struktura sprawia, że są idealnymi kandydatami do szerokiej gamy zastosowań

m.in. w nanoelektronice, ogniwach słonecznych czy medycynie [1]. Duża

powierzchnia właściwa i hydrofobowy charakter powodują, że nanorurki węglowe

są obiecującymi adsorbentami stosowanymi do izolacji i zatężania związków

organicznych i nieorganicznych w ilościach śladowych w wodzie środowiskowej,

żywności, czy też w próbkach biologicznych [2]. Różne czynniki, a zwłaszcza

powierzchnia właściwa, czas prowadzenia procesu, obecność grup funkcyjnych

na powierzchni nanorurki węglowej oraz pH próbki mają wpływ na efektywność

procesu. Punkt izoelektryczny (ang. point of zero charge, PZC) to wartość pH, przy

którym powierzchnia nanorurki węglowej jest obojętna.. Wartość ta jest

charakterystyczna dla danego rodzaju nanorurki węglowej, a jej wyznaczenie jest

przydatne w badaniu mechanizmu sorpcji zanieczyszczeń z wykorzystaniem

nanorurek węglowych.

W związku z powyższym, przeprowadzono badania w celu wyznaczenia punktu

izoelektrycznego wybranych wielościennych nanorurek węglowych (ang. multi-walled

carbon nanotubes, MWCNTs). W tym celu przygotowano serię wodnych roztworów

NaCl o pH w zakresie od 2 do 8. Następnie do każdego z roztworów dodano jedną

z wyżej wymienionych nanorurek węglowych i poddano wytrząsaniu. Po upływie

określonego czasu wykonano pomiar pH badanych roztworów a następnie porównano

wartości pH roztworów przed wytrząsaniem z nanorurkami węglowymi oraz

po wytrząsaniu z dodatkiem nanorurek węglowych. Na podstawie wykonanych badań

określono punkt izoelektryczny wybranych MWCNTs.

Literatura: [1] M. Pashai Gatabi, et al. (2016) Journal of Molecular Liquids 216, 117–125 [2] A. Gouda, et al. (2016) Food chem. 202, 409-41


Ocena toksyczności mieszanin wybranych farmaceutyków wobec

rzęsy wodnej (Lemna minor)

Łukasz Grabarczyk, Anna Białk-Bielińska, Ewa Mulkiewicz, Alan Puckowski,

Piotr Stepnowski



Zanieczyszczenia emitowane do środowiska tworzą skomplikowane pod

względem składu mieszaniny na działanie których narażone są wszystkie organizmy

żywe funkcjonujące w danym ekosystemie. Wzrost zainteresowania problemem

toksyczności mieszanin nastąpił dopiero w ostatnich dziesięciu latach. Tym samym,

powstała potrzeba ustalenia metod oceny ich toksyczności jak i ryzyka jakie mogą

stanowić dla środowiska. Do takich metod należą teoretyczne obliczenia na podstawie

modeli toksyczności.

Do najpopularniejszych modeli używanych do przewidywania toksyczności

mieszanin należą CA (ang. concentration addition) oraz IC (ang. independent action).

Za ich pomocą można wyznaczać teoretyczną szkodliwość poszczególnych mieszanin

związków chemicznych. W zależności od mechanizmów działania toksycznego

składników mieszaniny, wybiera się odpowiednio CA dla podobnych mechanizmów,

lub IC dla mechanizmów zróżnicowanych. Ponadto, w zależności od tego,

czy obserwowany efekt ekspozycji na daną mieszaninę jest mniejszy lub większy

od teoretycznej wartości wynikającej ze obliczenia toksyczności poszczególnych

składników, można mówić odpowiednio o zjawisku antagonizmu lub synergizmu.

Modele pozwalają na szybkie obliczenie toksyczności zbioru substancji

z wykorzystaniem danych dotyczących ich indywidualnych efektów toksycznych,

a co za tym idzie stanowią one atrakcyjne narzędzie w ocenie ryzyka wynikającego

z ekspozycji poszczególnych organizmów żywych na działanie mieszanin

zanieczyszczeń występujących w środowisku. Jednakże pomimo dużej zalety jaką jest

szybkość i prostota wynikająca z zastosowania matematycznego równania, istnieje

niepewność co do wiarygodności uzyskiwanych w ten sposób rezultatów, a niniejsze

modele nie zostały jeszcze jednoznacznie ocenione pod kątem ich zdolności do oceny

toksyczności złożonych mieszanin zanieczyszczeń środowiska.

Tym samym, celem niniejszej pracy jest ocena toksyczności kilku mieszanin

wybranych farmaceutyków należących do różnych grup terapeutycznych, oraz

porównanie otrzymanych wyników względem wyżej opisanych modeli teoretycznych.


Ocena specyficznych i niespecyficznych mechanizmów działania

toksycznego substancji chemicznych wobec rośliny wyższej

Lemna minor

Łukasz Grabarczyk, Anna Białk-Bielińska, Ewa Mulkiewicz, Alan Puckowski,

Piotr Stepnowski



Mechanizmy działania substancji toksycznych występujących w środowisku

naturalnym można podzielić na specyficzne lub niespecyficzne. Niespecyficzny

mechanizm działania bazuje na podziale związków chemicznych do błony naturalnej

w wyniku czego dochodzi do zaburzenia jej integralności oraz funkcjonowania.

Natomiast, specyficzne mechanizmy mogą dodatkowo występować w przypadku

pewnych grup substancji (np. antybiotyków) i charakteryzują się one silnym

oddziaływaniem skutkującym np. blokowaniem receptorów, inhibicją enzymów lub

uszkodzeniem membrany naturalnej, białek czy DNA. Wiąże się to z większą

toksycznością danej substancji wobec pewnej grupy organizmów. Wiedza na temat

rodzaju mechanizmu działania substancji toksycznej pozwala na bardziej świadomą

ocenę ryzyka jej obecności w środowisku.

Efekt wywoływany przez substancje charakteryzujące się niespecyficznym

mechanizmem działania określany jest mianem toksyczności podstawowej (baseline

toxicity) wyrażonej zazwyczaj w formie EC50, zaś jej wielkość jest w znacznym stopniu

skorelowana z wartością współczynnika podziału logKmw. Wyznaczenie takiej

zależności, w formie wykresu logKmw – EC50, w połączeniu z danymi dotyczącymi

indywidualnej toksyczności wybranych substancji chemicznych, pozwala określić

rodzaj mechanizmu działania.

Tym samym celem niniejszej pracy było wyznaczenie wykresu zależności

toksyczności od lipofilowości (logKmw – EC50) poprzez przeprowadzenie badań

ekotoksykologicznych wobec roślin wyższych (Lemna minor) przy zastosowaniu

wybranej grupy substancji wywołujących toksyczność podstawową.


Wpływ szkieletu glebowego na współczynnik filtracji górskich

gleb leśnych

Anna Ilek, Jarosław Kucza, Wojciech Witek, Rafał Starzak

Zakład Inżynierii Leśnej, Instytut Ochrony Ekosystemów Leśnych, Wydział Leśny,

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie


Wpływ szkieletu glebowego na wodoprzepuszczalność gleb nie jest do końca

rozstrzygnięty. Na ogół przyjmuje się, że obecność szkieletu powoduje wzrost krętości

przepływu wody w glebie, przez co obniża on tempo infiltracji. Z drugiej strony

obecność szkieletu w glebie może przyśpieszać infiltrację poprzez tworzenie się

nowych porów pomiędzy szkieletem, a przylegającymi do niego częściami ziemistymi.

Przedmiotem badań są poziomy próchniczne i mineralne górskich gleb leśnych

wykształconych pod drzewostanami jodłowymi (Abies alba Mill.) i bukowymi (Fagus

sylvatica L.) Beskidu Makowskiego. Celem badań było: 1) określenie współczynnika

filtracji ośrodka przewodzącego wodę w glebie (części ziemistych) oraz 2) określenie

wpływu udziału szkieletu glebowego i jego przeciętnej średnicy na współczynnik

filtracji części ziemistych.

Badania przeprowadzono łącznie dla 33 próbek glebowych. Doświadczenia nad

wpływem szkieletu glebowego na współczynnik filtracji części ziemistych wykonano

dla 44 próbek przy użyciu piasku o średnicy od 0.10 do 0.25 mm oraz piaskowca

magurskiego, pochodzącego z terenu badań.

Wyniki badań wykazały, że na zdolności infiltracyjne części ziemistych wpływa

zarówno udział objętościowy szkieletu, jak i jego przeciętna średnica. Wykazano,

że przy niskim udziale szkieletu (2.9 i 7.1 %) następuje spowolnienie infiltracji wody

przez ośrodek przewodzący, zaś przy udziale 31.7 % następuje przyśpieszenie

przepływu średnio o 13.8 %. Z kolei przy udziale szkieletu równym 10.3 % następuje

zrównanie się wpływu czynników hamujących i przyśpieszających przepływ wody

przez ośrodek przewodzący. Stwierdzono, że przeciętna średnica szkieletu równa

20 mm wywiera najmniejszy wpływ na wodoprzepuszczalność.

Udział szkieletu w badanych próbkach glebowych wyniósł średnio 6.3 %, zaś

jego przeciętna średnica kształtowała się w zakresie od 3.5 do 19.9 mm. W próbkach

tych szkielet hamował wodoprzepuszczalność średnio o 2.8 %. Nie stwierdzono

statystycznie istotnych różnic w wartościach współczynników filtracji pomiędzy

drzewostanami bukowymi i jodłowymi. Wykazano natomiast różnice w wartościach

współczynników filtracji pomiędzy poziomami próchnicznymi i mineralnymi

badanych gleb.

Badania wykonano w ramach projektu BM 4426/KIL/2013, finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach dotacji celowej na prowadzenie badań lub prac rozwojowych, służących rozwojowi młodych naukowców


Rola peptydów w kosmetykach

Marta Jachowska, Małgorzata Sobocińska, Elżbieta Kamysz

Pracownia Chemii Makromolekuł Biologicznych, Katedra Biotechnologii Molekularnej, Wydział

Chemii, Uniwersytet Gdański


W przemyśle farmaceutyczno-kosmetycznym peptydy znane są od stosunkowo

dawna. Pomimo skomplikowanego i drogiego procesu opracowywania i pozyskiwania

peptydów są one bardzo pożądanymi składnikami aktywnymi w preparatach

kosmetycznych. Umożliwiają działania naprawcze skóry dla wielu jej problemów

i defektów [1]. Najczęściej stosuje się je jako wsparcie w terapii związanej z leczeniem

najbardziej powszechnych problemów skóry (zmarszczki, przebarwienia, rozszerzone

naczynka czy zaskórniki) wykorzystując takie ich właściwości jak: stymulowanie

syntezy białek skóry, specyficzna stymulacja syntezy kolagenu czy hamowanie

aktywności wybranych enzymów oraz neurotransmiterów [1-3]. W kosmetologii

w zależności od pełnionych funkcji, mechanizmu działania peptydy podzielone są na

cztery kategorie: peptydy sygnałowe, peptydowe inhibitory enzymów, peptydy

neuroprzekaźników oraz peptydy transportujące [4]. W prezentowanym komunikacie

zostanie przedstawiona rola, a także wady i zalety znanych i najczęściej stosowanych

peptydów w przemyśle farmaceutyczno-kosmetycznym.

Projekt sfinansowany w ramach grantu Badania Młodych Naukowców oraz Uczestników Studiów Doktoranckich w roku 2016 BMN nr 538-8646- B086-16

Literatura: [1] M.K. Danquah (2012) OA Biotech. 1(2), 1-7 [2] Z.D. Draelos (2007) J. Cosmet. Dermatol. 6 (1), 2-6 [3] L. Zhang, et al. (2009) Clin. Dermatol. 27, 485-494; [4] F. Gorouhi, et al. (2009) Int. J. Cosmet. Sci. 31(5), 327-345.


Badanie procesów sorpcji wybranych leków z grupy β -blokerów

na wielościennych nanorurkach węglowych

Aleksandra Jakubus, Klaudia Godlewska, Julita Nietupska, Monika Paszkiewicz,

Piotr Stepnowski



W dobie narastającego problemu zanieczyszczania wód powierzchniowych

i podziemnych przez nowopojawiające się substancje szkodliwe (EPs) należy pokreślić

kluczową rolę procesu oczyszczania ścieków. Jedną z najbardziej niepokojących grup

związków wchodzących w skład EPs są farmaceutyki, a wśród nich najczęściej

identyfikowane w ściekach: β-blokery. Leki te stosowane są w terapii chorób

uznawanych obecnie za cywilizacyjne m. in. w leczeniu chorób układu krążenia.

Warto zwrócić uwagę jak powszechne w dzisiejszych czasach są wspomniane

dolegliwości oraz na związany z tym wysoki poziom konsumpcji leków z grupy

β-sympatykolityków. Ponadto, β-blokery, podobnie jak większość farmaceutyków,

nie są całkowicie metabolizowane w organizmie i w konsekwencji ulegają wydalaniu

wraz z moczem. Należy mieć na uwadze, iż żadna z dostępnych metod oczyszczania

ścieków nie pozwala na ich całkowitą eliminację, w wyniku czego śladowe ich ilości

są coraz częściej wykrywane w wodzie. W związku z tym istnieje uzasadniona obawa,

że β-adrenolityki obecne w środowisku mogą w sposób niekontrolowany oddziaływać

na organizmy oraz pośrednio na ludzkie zdrowie. Niezbędne jest zatem

opracowywanie nowych metod usuwania farmaceutyków szczególnie poprzez

adsorpcję na alternatywnych materiałach. Innowacyjnym rozwiązaniem jest

wykorzystanie nanorurek węglowych (CNTs) ze względu na unikalne zdolności

sorpcyjne tego nanomateriału.

W związku z powyższym celem badań było określenie mechanizmu adsorpcji

wybranych β-blokerów (metoprololu, propranololu i pindololu) do wielościennych

CNTs różniących się wielkością średnicy zewnętrznej i ewentualną modyfikacją

powierzchni. Eksperymenty oceny stopnia sorpcji β-blokerów przeprowadzone zostały

zgodnie ze zmodyfikowaną procedurą OECD nr 106 w oparciu o test statyczny

tzw. „batch test”. Wyznaczono optymalną proporcję ilość sorbentu/objętość próbki

dla zapewnienia odpowiedniej wydajności procesu. Ponadto, wyznaczone zostały

równowagowe współczynniki sorpcji Kd, a także zastosowano różne modele izoterm

sorpcji do szczegółowego matematycznego opisu zjawiska sorpcji. Uzyskane wyniki

pozwoliły określić mechanizm sorpcji β-blokerów na powierzchni nanorurek

węglowych.


Najnowsze postępy w syntezie pochodnych azirydyny

Szymon Jarzyński, Stanisław Leśniak

Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki


Azirydyny należą do trójczłonowych nasyconych związków heterocyklicznych,

w których rolę heteroatomu pełni azot. W roku 1888 Gabriel jako pierwszy

przeprowadził reakcje 2-bromoetyloaminy z odczynnikami wiążącymi bromowodór

(KOH, Ag2O) otrzymując etylenoiminę. Związkiem wyjściowym w opisanej metodzie

były β-aminoalkohole, w których grupę hydroksylową zastępuje się atomem

chlorowca, a następnie uzyskaną β-halogenoaminę poddaje się cyklizacji

w środowisku silnie zasadowym.

Azirydyny są znane jako niezwykle użyteczne bloki budulcowe szeroko

stosowane w syntezie α-aminokwasów, aminoalkoholi, diamin i wieloetapowej

syntezie farmaceutyków, i związków naturalnych [1,2]. Możliwość wykorzystania

azirydyn w syntezie wielu naturalnych związków o istotnym znaczeniu biologicznym,

wynika z niezwykłej reaktywności naprężonego pierścienia heterocyklicznego.

Pierścienie azirydynowe bardzo łatwo reagują z szeroką gamą odczynników

nukleofilowych z doskonałą regio- oraz stereoselektywnością, prowadząc

do produktów zawierających różne przydatne ugrupowania podstawników. Reakcje

otwierania pierścienia azirydyn znalazły zastosowanie w przemyśle między innymi

do produkcji ważnych odczynników chemicznych. Co więcej, enanjomerycznie czyste

azirydyny są szeroko wykorzystywane jako elementy chiralne ligandów w syntezie

asymetrycznej.

Badania zostały sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki z grantu badawczego Preludium 2014/15/N/ST5/02897

Literatura: [1] G. Callebaut, et al. (2014) Chem. Rev. 114, 7954 [2] P. Liu, (2010) Tetrahedr. 66, 25


Regulacja rynku „utrzymania czystości i porządku w gminach”

w Polsce

Izabela Joachimiak1, Marzena Karpińska2

1Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów,Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 2WPAiE, Uniwersytet Wrocławski


W Polsce świadomość ludzi na tematy związane z ochroną środowiska wciąż

pozostaje niewielka. Mimo iż wciąż się słyszy o eko produktach, oszczędzaniu prądu

i wody, a segregacja śmieci oprócz tego, że jest modna, to jeszcze wydaje się opłacalna

z finansowego punktu widzenia, to mimo wszystko statystyki dotyczące odpadów

nie napawają optymizmem. Jeszcze w 2012 roku recyklingowi podlegało tylko 13%

opakowań, tymczasem narzucone przez Unię Europejską normy zakładały,

że do końca 2014 roku odzyskiwanych będzie ich aż 60%.

Opracowanie ma na celu prześledzenie regulacji dotyczących „utrzymania

czystości i porządku w gminach” w Polsce oraz wymagań, jakie muszą spełnić firmy

zajmujące się odpadami. Warto również zastanowić się czy działalność rządu w tym

właśnie zakresie jest spójna z celami stawianymi przez Unię Europejską oraz czy

wprowadzane zmiany nie przysparzają korzyści konkretnym grupom interesu.


Oddziaływania pomiędzy ludzką cystatyną C i przeciwciałem HCC3

Przemysław Jurczak, Martyna Maszota-Zieleniak, Patrick Groves,

Sylwia Rodziewicz-Motowidło



Ludzka cystatyna C jest małym białkiem należącym do rodziny papaino-

podobnych proteinaz cysteinowych. Białko bierze udział w kilku różnych procesach

prowadzących do formowania się złogów amyloidowych, których obecność jest

powiązana z występowaniem wielu chorób neurodegeneracyjnych, które z kolei mają

negatywny wpływ na niezależność i jakość życia osób w starszym wieku. Ludzka

cystatyna C jest jednym z białek, o których wiemy, że ulegają procesowi tworzenia

amyloidu, oraz że jest bezpośrednio związana z takimi chorobami jak angiopatia

amyloidowa typu islandzkiego, czy obniżenie płodności u mężczyzn.

Ludzka cystatyna C jest obecnie szeroko badana tak doświadczalnie

jak i teoretycznie. Badania wykazały, że wystąpienie objawów chorób powiązanych

z ludzką cystatyną C koreluje z jej dimeryzacją, która z kolei prowadzi do formowania

się złogów amyloidowych.

W naszych badaniach chcemy sprawdzić w jaki sposób ludzka cystatyna C

oddziałuje z monoklonalnym mysim przeciwciałem HCC3. Pogłębienie wiedzy

na temat tych oddziaływań może mieć ogromny wpływ na dalszy rozwój metod,

mających na celu blokowanie dimeryzacji ludzkiej cystatyny C.

Oddziaływania zostały zarejestrowanie za pomocą technik magnetycznego

rezonansu jądrowego (NMR). Przypisanie sygnałów 1H, 13C i 15N wykonane zostało

przy pomocy standardowych metod NMR. Na podstawie przypisanych sygnałów

podejmiemy próbę miareczkowania ludzkiej cystatyny C przeciwciałem HCC3.

Na podstawie widm HSQC wyznaczymy epitop dla przeciwciała.


Ile gatunków sprężyków (Coleoptera: Elateridae) występuje w Polsce?

Problemy taksonomiczne w dobie barcodingu

Agnieszka Kaczmarczyk1, Lech Buchholz2, Jerzy Sell1

1Katedra Genetyki, Wydział Biologii, Uniwersytet Gdański 2Pracownia Naukowo-Badawcza, Świętokrzyski Park Narodowy


Spreżyki (Coleoptera: Elateridae) reprezentują jedną z największych

i najbardziej zróżnicowanych rodzin chrząszczy. Szacuje się, że na świecie występuje

około 10000 opisanych gatunków należących do tej grupy, jednak dokładna ich ilość

nadal nie została określona. Klasyczna taksonomia sprężyków została oparta

w głównej mierze na cechach morfologicznych, które jednak nie zawsze pozwalają

jednoznacznie określić przynależność gatunkową osobników dorosłych,

a w przypadku larw najczęściej zupełnie zawodzą. Jest to szczególnie istotne

w przypadku gatunków, których larwy są szkodnikami upraw. Znaczenie

ekonomiczne sprawiło, że to właśnie tych gatunków dotyczą badania prowadzone na

szeroką skalę i wykorzystujące wachlarz technik molekularnych, w tym barcoding.

Niemniej jednak w obrębie gatunków Elateridae, które nie zostały zidentyfikowane

jako szkodniki również pojawiają się liczne wątpliwości na poziomie taksonomicznym.

Często u ich podstaw leży zjawisko plastyczności fenotypowej, oznaczające zdolność

genotypu do wytwarzania alternatywnych fenotypów. Zjawisko to zostało wcześniej

potwierdzone u gatunków z rodzaju Athous. Niniejsza praca prezentuje przegląd

taksonomii rodzimych Elateridae ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju Melanotus,

u którego wstępne badania wykorzystujące barcodingowy odcinek COI ujawniły

występowanie plastyczności fenotypowej. Ponadto praca ukazuje proponowany

kierunek badań wykorzystujący barcoding do weryfikacji systematyki rodziajów

Adrastus, Ampedus oraz Zorochros.

Finansowane w ramach projektu Badań Młodych Naukowców 538-L155-B241-16


Identyfikacja miejsc wiążących białka CD160 w kompleksie

HVEM-CD160

Katarzyna Kalejta1, Marta Spodzieja1, Daniel E. Speiser2, Laurent Derre3,

Justyna Iwaszkiewicz4, Vincent Zoete4, Olivier Michielin4, Sylwia Rodziewicz-Motowidło1

1Katedra Chemii Biomedycznej, Uniwersytet Gdański 2Department of Oncology, Ludwig Cancer Research, Epalinges, Szwajcaria

3Urology Department, University Hospital of Lausanne, Lausanne, Szwajcaria 4The Swiss Institute of Bioinformatics, Lausanne, Szwajcaria


Czerniak jest nowotworem złośliwym, występującym najczęściej

na powierzchni skóry, gałce ocznej oraz w jamie ustnej. Charakteryzuje się on

szybkim tempem wzrostu, dużą zdolnością do tworzenia przerzutów oraz wysoką

śmiertelnością. Pomimo zastosowania w terapii leczenia czerniaka takich metod jak

chemioterapia, radioterapia i chirurgia, jak dotąd nie opracowano jeszcze efektywnej

metody walki z chorobą. Jedną z najbardziej obiecujących strategii leczenia czerniaka

wydaje się obecnie immunoterapia. [1, 2].

W odpowiedź immunologiczną organizmu przeciwko czerniakowi

zaangażowane jest białko receptorowe CD160 (ang. cluster of differentation)

występujące na powierzchni limfocytów T - CD4+ [3]. Zablokowanie oddziaływania

pomiędzy CD160 i białkiem HVEM (ang. herpesvirus entry mediator), obecnym na

powierzchni komórek czerniaka, może spowodować powstanie odpowiedzi

immunologicznej organizmu przeciwko komórkom rakowym.

Celem prowadzonych przeze mnie badań jest zaprojektowanie związków, które

będą blokowały oddziaływanie białka CD160 z HVEM [3]. W tym celu zamierzam

zidentyfikować fragmenty wiążące obu białek oraz sprawdzić czy krótkie peptydy

oparte na sekwencji białka CD160 są w stanie hamować tworzenie kompleksu HVEM-

CD160. Dotychczas przeprowadzone przeze mnie badania wykazały,

że w oddziaływanie białek zaangażowane są fragmenty CD160(39-58) i CD160(111-

130). Dla peptydów tych wykonane zostaną testy immunoenzymatyczne, które

wykażą czy mogą one zostać wykorzystane jako inhibitory tworzenia kompleksu

HVEM-CD160.

Finansowanie: Projekt Nr PSPB-070/2010 “Design of BTLA inhibitors as new drugs against melanoma” jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach Szwajcarskiego Programu Współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiego.

Literatura: [1] V. Gray-Schopfer, et al. (2007) Nature, 445, 851-857 [2] D.M. Pardoll, (2012) Nat Rev Cancer. 12(4), 252-64 [3] G. Cai, et al. (2008) Nat Immunol. 9(2), 176-85


Naturalne estry o właściwościach przeciwbakteryjnych

Angelika Kamizela1, Agnieszka Szyszkowska2, Patryk Kosowski3

1Zakład Chemii Organicznej, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Uniwersytet Jana

Kochanowskiego, Kielce 2Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska

3Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


W medycynie ludowej, już od starożytności jako substancje lecznicze

wykorzystywano wyciągi roślinne. Ważną grupą związków znajdujących

się w stosowanych preparatach były cykliczne estry-laktony. Laktony to związki

organiczne, szeroko rozpowszechnione w środowisku przyrodniczym. Występują

w organizmach roślinnych, zwierzęcych i drobnoustrojach pełniąc w nich różnorakie

funkcje. Charakteryzują się niezwykle istotnym z punktu widzenia potencjalnego

zastosowania wachlarzem aktywności biologicznych, m.in. aktywnością

przeciwbakteryjną. Celem pracy był przegląd literaturowy pokazujący dotychczasową

wiedzę na temat związków o właściwościach przeciwbakteryjnych, posiadających

w strukturze ugrupowanie laktonowe [1-3].

Literatura: [1] K. Matsuo, et al. (2010) Tetrahedr. 66, 8407-8419 [2] G. Kumaraswamy, et al. (2008) Tetrahedr. 64, 5861-5865 [3] Z. Xia, et al. (2010), Fitoterapia 81, 424–428


Cykliczne estry o właściwościach przeciwwirusowych

Angelika Kamizela1, Patryk Kosowski2, Agnieszka Szyszkowska3


Kochanowskiego, Kielce 2Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski

3Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska


Laktony to grupa związków organicznych, szeroko rozpowszechnionych

w środowisku naturalnym, obdarzona niezwykle szeroką aktywnością biologiczną.

Jedną z właściwości, która jest charakterystyczna dla tych cyklicznych estrów jest

zdolność do przeciwdziałania rozwoju niektórych wirusów. To bardzo istotne

ze względu na dużą liczbę chorób wywoływanych przez te patogeny. W literaturze

opisano związki z ugrupowaniem laktonowym, syntetyczne, lub wyizolowane ze

środowiska naturalnego, które wykazują aktywność antywirusową. Przykładami

mogą być policykliczne układy połączone z pierścieniem α-metyleno-γ-butyrolaktonu,

do których zaliczane są seskwiterpenowe laktony: chlorohyssopifolina A

(centaurepsyna), chlorojaneryna, 13-acetylosolstitialina A, których aktywność

skierowana jest przeciwko wirusom opryszczki typu I i II oraz wirusowi grypy. Celem

pracy jest pokazanie obecnego stanu wiedzy na temat laktonów o właściwościach

przeciwwirusowych.


Środki spożywcze przeznaczone do sprzedaży dzieciom i młodzieży

w jednostkach oświaty – rynek wolny czy regulowany?

Marzena Karpińska1, Izabela Joachimiak2

1WPAiE, Uniwersytet Wrocławski 2Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


Problem otyłości oraz innych chorób będących następstwem złych nawyków

żywieniowych z roku na rok staje się bardziej widoczny i zaczyna dotykać coraz

młodsze osoby. Według Instytutu Żywności i Żywienia systematycznie wzrasta liczba

dzieci mających problemy z nadwagą (w roku 1995 było to niemal 9%, obecnie zaś

jest to już ponad 20%) . Dodatkowo jest również duży odsetek zachorowań

na cukrzycę wśród osób poniżej 18 roku . Obecnie zjawisko to należy traktować

w kategoriach rozprzestrzeniającej się epidemii w XXI wieku. Według WHO

odpowiadają one za 80% przyczyn zgonów głownie krajów wysoko rozwiniętych

i rozwijających się . Jak zatem należy podchodzić do tego problemu oraz jakie są

sposoby jego ograniczania? Poniższe opracowanie ma na celu prześledzenie regulacji

dotyczących środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży

w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze

stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach.

Warto również zastanowić się czy działalność rządu w tym właśnie zakresie jest

spójna z celami stawianymi przez Ministerstwo Zdrowia w kontekście promocji

zdrowego żywienia oraz czy wprowadzone rozporządzenie jest wystarczające.


Pszczelarstwo regionalne jako element ochrony przyrody i edukacji

przyrodniczej

Mateusz Kęsy1,2, Barbara Drygaś3, Celina Habryka4,5

1Wydział Leśny, Uniwerytet Przyrodniczy w Poznaniu 2Zakład Hodowli Owadów Użytkowych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

3Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 4Fundacja Na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Rolnictwa Ziemi Śląskiej "RÓJ"

5Wydział Technologii Żywności, Uniwerytet Rolniczy w Krakowie


Przez lata ludzkość akceptowała zachodzące zmiany w ekosystemach, które

oddziaływały na środowisko naturalne. Stosunkowo niedawno wprowadzono

do literatury pojęcie zrównoważonego rozwoju. Jego znaczenie ewoluowało i obecnie

utożsamia się nim tzw. stan równowagi pomiędzy eksploatacją przyrody przez

człowieka a pozostawieniem jej bez śladów jego działalności.

Pszczelarstwo to gałąź gospodarki rolnej, która poprzez produkcję pasieczną

przyczynia się do ochrony pszczół i zachowania różnorodności gatunkowej (w tym linii

pszczół) na terenie Polski. Za sprawą regionalnego wytwarzania produktów pszczelich

na rynku spotykany jest duży popyt ze strony klientów na takie wyroby. Ma to również

duże znaczenie dla kształtowania świadomości wśród społeczeństwa oraz

podnoszenia wiedzy na temat wartości i znaczenia pszczół w środowisku.

Za sprawą ekologicznego podejścia do prowadzenia działalności gospodarstw

pasiecznych w sposób pośredni można chronić populacje pszczół hodowlanych

w Polsce.

W pracy przedstawiono ocenę wpływu pszczelarstwa na ochronę pszczół

w Polsce oraz określono jego znaczenia dla wzrostu bioróżnorodności pszczół oraz

szansy rozwoju produkcji regionalnych produktów pszczelich.


Napszczelenie jako wskaźnik zrównoważonego rolnictwa

Mateusz Kęsy1,2, Barbara Drygaś3, Celina Habryka4,5

1Wydział Leśny, Uniwerytet Przyrodniczy w Poznaniu 2Zakład Hodowli Owadów Użytkowych, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

3Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 4Fundacja Na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Rolnictwa Ziemi Śląskiej "RÓJ"

5Wydział Technologii Żywności, Uniwerytet Rolniczy w Krakowie


Napszczelenie to wskaźnik wykorzystywany w pszczelarstwie do oceny liczby

rodzin pszczelich występujących na konkretnym obszarze. Informacja

ta wykorzystywana jest głównie przy ocenie zasobności środowiska w pożytki

pszczele, która jest ograniczona ilością kwitnących i nektarujących w konkretnym

czasie roślin. Nasycenie środowiska rodzinami pszczelimi ocenia się na podstawie

dostępnej bazy pokarmowej dla pszczół.

Dla zrównoważonego rolnictwa wskaźnik ten ma duże znaczenie ponieważ

praca pszczół jest istotnym czynnikiem dla gospodarki rolnej i wykorzystywana jest

również w ogrodnictwie. Współpraca między rolnikiem a pszczelarzem jest o tyle

ważna, że prowadzi dla obu dziedzin do zwiększenia produkcji a także przyczynia się

do ochrony pszczół. Zrównoważone rolnictwo to przede wszystkim system pozbawiony

stosowania środków ochrony roślin w niedozwolonych okresach pory dnia-

co niewątpliwie było w XX wieku przyczyną wymarcia około 80% populacji pszczół

żyjących w Polsce.

Współpraca pomiędzy pszczelarzami a rolnikami prowadzi do wielu korzyści

dla obu stron. Rolnictwo ekologiczne to nie tylko trend w społeczeństwie ale również

sposób na prowadzenie i wytwarzanie regionalnych produktów, które są obecnie

poszukiwane na rynku.

W pracy przedstawiono wpływ napszczelenia na rolnictwo oraz określono jego

potencjał w produkcji rolnej.


Właściwości fotokatalityczne nanorurek TiO2 domieszkowanych Co

otrzymanych metodą utleniania anodowego

Marek Kobylański1, Paweł Mazierski1, Anna Malankowska1, Michał Winiarski2,

Adriana Zaleska-Medynska1

1Katedra Technologii Środowiska, Uniwersytet Gdański 2Katedra Fizyki Ciała Stałego, Politechnika Gdańska


Nanorurki ditlenku tytanu ze względu na swoją rozwiniętą powierzchnię oraz

uporządkowaną strukturę są obiektem wielu badań związanych z procesami

fotokatalitycznymi. Wspomniane nanomateriały stosuje się w procesach degradacji

zanieczyszczeń w fazie ciekłej i gazowej. Głównym czynnikiem, który wpływa

na fotokatalityczne właściwości nanorurek ditlenku tytanu jest szeroka przerwa

energetyczna TiO2, która wynosi 3,2 eV. W konsekwencji materiał posiada zdolność

do absorbowania promieniowania z zakresu UV i jest zdolny do generowania

reaktywnych par elektron-dziura, które ulegają szybkiej rekombinacji. W związku

z tym poszukuje się rozwiązań, które mają na celu otrzymanie materiału, opartego

na matrycy z nanostruktur TiO2, charakteryzującego się aktywnością fotokatalityczną

zarówno pod wpływem promieniowania z zakresu widzialnego i UV [1]. W celu

zwiększenia aktywności fotokatalitycznych nanorurek TiO2 domieszkuje się

je poprzez wbudowanie metali w strukturę TiO2. Obecność metalu umożliwia

utworzenie dodatkowego stanu energetycznego, dzięki któremu uzyskuje się węższą

przerwę energetyczną materiału [2,3]. W literaturze nie znaleziono informacji

dotyczących badań nanorurek otrzymanych w wyniku anodyzacji stopu tytanu

z kobaltem, w związku z czym podjęto próbę otrzymania i scharakteryzowania tego

typu nanostruktur.

Przeprowadzone badania obejmowały syntezę nanorurek ditlenku tytanu

ze stopów tytanu z kobaltem (Ti-Co), zawierającego 5, 10 i 15 % wagowych kobaltu,

za pomocą metody utleniania anodowego. Zbadano zależność wpływu ilości kobaltu

w stopie (Ti-Co) oraz napięcia stosowanego podczas anodyzacji stopu na aktywność

fotokatalityczną otrzymanych nanorurek w modelowej reakcji degradacji fenolu

w fazie wodnej, pod wpływem promieniowania z zakresu widzialnego (λ > 420 nm)

oraz UV-Vis. Zbadano także wpływ zawartości kobaltu w stopie Ti-Co oraz napięcia

stosowanego podczas anodyzacji na morfologię otrzymanych nanorurek.

Charakterystyka próbek obejmowała analizę długość, średnicy nanorurek

z wykorzystaniem techniki SEM, a także analizę widm UV-Vis oraz badanie

właściwości fotoluminescencyjnych.

Badania zostały sfinansowane z projektu OPUS 8 „Przestrzennie zorientowane nanostruktury typu TiO2/MxOy otrzymywane metodą elektrochemiczną.”

Literatura: [1] B. Ohtani, (2010) J. Photochem. Photobiol. C Photochem. Rev. 11(4), 157–178 [2] X. Zhao, et al. (2016) Appl. Catal. B Environ. 187, 134–143 [3] M. Nischk, et al. (2014) Appl. Catal. B Environ. 144, 674–685


Weryfikacja stopnia przebiegu syntezy jonowych matryc MALDI

za pomocą metod wagowych, spektroskopowych

oraz termoanalitycznych

Paulina Kobylis, Hanna Męczykowska, Magda Caban, Piotr Stepnowski



Jonowe ciekłe matryce MALDI (ang. ILM Ionic Liquid Matrices) zbudowane

są z jonów kwasu będącego standardową matrycą MALDI i organicznej aminy.

Ich budową przypominają protyczną ciecz jonową, powstałą przez transfer protonu

z kwasu (elektrofila) do zasady (nukleofila). Produkt takiej reakcji nie zawsze jest

ciekły. Aby stwierdzić czy w roztworze po syntezie otrzymano produkt w postaci

protycznej cieczy jonowej należy wykonać dodatkowe badania. Niestety raporty

literaturowe bardzo często pomijają ten etap.

W związku z tym celem eksperymentów stało się zbadanie otrzymanej serii

ILMs pod kątem stopnia przebiegu syntezy za pomocą metod spektroskopowych

(absorpcyjnej spektroskopii UV-Vis, spektroskopii w podczerwieni - IR oraz

magnetycznego rezonansu jądrowego - NMR), wagowych (różnice mas substratów

i produktów), oraz termoanalitycznych (termograwimetria sprzężona ze spektroskopią

w podczerwieni - TGA-IR).

Z otrzymanych danych wynika, że najlepszymi metodami potwierdzenia zajścia

syntezy są spektroskopia NMR oraz analiza termograwimetryczna TGA-IR.

Na protonowych widmach NMR zaobserwowano zanik sygnału pochodzącego

od kwasowego protonu z grupy -COOH w zakresie 10-12 ppm. Natomiast na krzywej

termograwimetrycznej zauważono jeden skok ubytku masy z wydzieleniem się CO2

i aminy. Pozostałe proste metody (wagowe, UV-Vis, IR) nie dawały jednoznacznych

wyników. Dodatkowo stwierdzono, że niektóre stałe produkty także są jonowe.

W przyszłości planuje się wykonanie skaningowej kalorymetrii różnicowej w celu

dokonania pomiaru ciepła przemian fazowych oraz reakcji chemicznej, aby

jednoznacznie stwierdzić, które z otrzymanych produktów można nazwać ILMs.

Praca współfinansowana przez projekt Badań Naukowych Służących Rozwojowi Młodych Naukowców oraz Uczestników Studiów Doktoranckich w ramach grantu (538-8725-B046-15).


Perspektywy wykorzystania jednorocznych roślin energetycznych

Patryk Kosowski1, Dagmara Migut2, Karol Skrobacz1, Agnieszka Szyszkowska3,

Barbara Drygaś4

1Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 2Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej, Wydział Biologiczno-Rolniczy,

Uniwersytet Rzeszowski 3Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska

4Katedra Technologii Bioenergetycznych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Zmniejszające się zasoby surowców kopalnych w połączeniu ze wzrostem

zapotrzebowania na energię wymuszają poszukiwanie alternatywnych sposobów

jej pozyskania ze źródeł odnawialnych.

W Polsce dominującym zasobem energii odnawialnej jest biomasa, której

wykorzystanie energetyczne przekracza 80% całkowitej ilości energii pozyskiwanej

ze źródeł alternatywnych dla paliw kopalnych. Wykorzystanie biomasy do celów

energetycznych cieszy się powodzeniem głównie ze względu na jej szeroką dostępność

pozwalającą na tworzenie struktury systematycznych dostaw tego paliwa dla wielu

lokalnych firm zajmujących się bezpośrednią produkcją energii bądź

też przetwarzania biomasy w energię użytkową dla użytkowników indywidualnych.

Cechami wspólnymi dla grupy roślin energetycznych są: odporność

na szkodniki i choroby, niewielkie wymagania glebowe oraz duży przyrost roczny.

Uprawa takich roślin stwarza możliwość zagospodarowania nieużytków rolnych bądź

terenów zdegradowanych, ciągłych (nieprzerwanych) dostaw z rynku krajowego,

zapewnienie zysku dla podmiotów zajmujących się jej produkcją, rozwój rynku

lokalnego, aktywizację mieszkańców wsi oraz poprawę bezpieczeństwa

energetycznego (przez dywersyfikację zasobów). Ich zastosowanie sprowadza

się do produkcji biokomponentów dla substytucji konwencjonalnych surowców

energetycznych: węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego.

Wystąpienie ma na celu ukazanie możliwości zastosowania jednorocznych

roślin uprawnych w produkcji energii.


Synteza, struktura krystaliczna i właściwości wybranych estrów

fenylowych 9-karboksyloakrydynowych

Kornelia Kowalska, Alicja Kawecka, Karol Krzymiński, Artur Sikorski

Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Pochodne kwasu akrydynylo-9-karboksylowego posiadają właściwości

chemiluminogenne, to znaczy, że są substancjami zdolnymi do emisji światła pod

wpływem reakcji chemicznej (chemiluminescencji, CL). W porównaniu

do pochodnych luminalu cechują się zazwyczaj wyższą wydajnością emisji oraz

brakiem potrzeby zastosowania katalizatora do wywołania świecenia. Związki te mają

szerokie zastosowanie w analityce medycznej i środowiskowej. Wykorzystuje się

je do oznaczenia hormonów TSH, wirusa HIV czy też śladowych ilości nadtlenku

wodoru. [1]

W niniejszej prezentacji przedstawiona zostanie synteza, struktura

krystaliczna i właściwości wybranych estrów fenylowych 9-karboksyakrydynowych.

Projekt sfinansowany w ramach grantu Badania Młodych Naukowców oraz Uczestników Studiów Doktoranckich w roku 2016 BMN nr 530-8225-D493-15

Literatura: [1] M. Dekker, et al. (2003) Anal. Chim. Acta 500, 279-286.


Synteza, struktura krystaliczna i właściwości wybranych estrów

10-metylo-9-karboksyloakrydyniowych

Kornelia Kowalska, Alicja Kawecka, Karol Krzymiński, Artur Sikorski

Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Pochodne estrów 10-metylo-9-karboksyloakrydyniowych emitują światło

widzialne w wyniku reakcji z alkalicznym roztworem nadtlenku wodoru. Sole estrów

akrydyniowych stosowane są w analityce luminescencyjnej. Związki mogą być

stosowane jako indykatory chemiluminescencji lub też jako znaczniki. Wykorzystuje

się je do oznaczania biomakromolekuł np. hormonów TSH, wirusów HCV i HIV,

a także innych. W niniejszej prezentacji przedstawiona zostanie synteza, struktura

krystaliczna oraz właściwości wybranych estrów 10-metylo-

karboksyloakrydyniowych.

Projekt sfinansowany w ramach grantu Badania Młodych Naukowców oraz Uczestników Studiów Doktoranckich w roku 2016 BMN nr 530-8225-D493-15


Synthesis of a CPP-dopamine conjugate as a Potential Therapeutic

Agent in Parkinson's Disease Treatment

Agnieszka Kozłowska, Jarosław Ruczyński, Izabela Załuska, Małgorzata Pieszko,

Piotr Mucha, Piotr Rekowski

Department of Biochemistry, Faculty of Chemistry, University of Gdańsk


The objective of the study was to design and synthesize a new CPP

(Cell Penetrating Peptides) conjugates that would be able to overcome the blood-brain

barrier and thereby deliver dopamine, which deficiency plays an important role

in Parkinon's disease. To that end, a new dopamine derivative in which the azide

group was attached to the amino group via PEG4 linker was synthesized. As CPP, the

alkyne-functionalized transportan 10 that will be capable to translocate dopamine

into the brain was used. In the next step, dopamine derivative and alkyne-

functionalized transportan 10 analogues were connected via 1,2,3-triazole ring using

a specific 1,3-dipolar Huisgen cycloaddition reaction known as a "click reaction".

Moreover, conjugates were combined with a fluorescent probe, 6-carboxyfluorescein,

which would allow for the observation of conjugates inside brain.

A fluorescent label was attached to N-terminus or ε-amino group of Lys7

residue in transportan 10 sequence. Such obtained conjugates will be tested for their

ability to overcome blood-brain barrier and translocate dopamine into the brain.

Next, synthesized conjugates will be studied for their capability to stimulate

dopamine receptors important in Parkinson’s disease. It is expected that the use

of such conjugates to stimulate the dopaminenergic system could provide a new

therapeutic strategy for Parkinson’s disease treatment.

This work was supported by the University of Gdańsk (grant no 538-8717-B047-15)


Mechanizmy reakcji roślin na stres zasolenia

Aleksandra Koźmińska

Zakład Botaniki i Fizjologii Roślin, Instytut Biologii Roślin i Biotechnologii, Wydział Biotechnologii

i Ogrodnictwa, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie


Środowiska w których występują duże stężenia soli (zwłaszcza NaCl) stanowią

niebezpieczne warunki do życia i rozwoju ekosystemów roślinnych. Nadmierne

zasolenie podłoża to jeden z czynników stresowych dla roślin. Duże zasolenie może

występować w siedliskach wilgotnych, których przykładem są bagniste rejony

w przybrzeżnych strefach mórz, gdzie zawartość soli waha się od 300 do 1000 mmol

• 1-1 Na+. W suchych środowiskach natomiast duża akumulacja soli występuje

na terenach z małymi opadami i wysokim poziomem wód gruntowych (na terenach

depresyjnych, bezodpływowych), jak również w glebach pozbawionych drenażu,

intensywnie nawadnianych wodą o znacznej ilości soli. Zwiększenie stężenia soli

zachodzi też pod wpływem działalności człowieka, na przykład w terenach miejskich

gdzie w okresie zimowym stosuje się duże ilości mieszaniny piasku i soli

do odladzania jezdni. Szkodliwe skutki zasolenia dla rośliny spowodowane są między

innymi oddziaływaniami takimi jak: zmniejszenie dostępności wody (sole zwiększają

siły osmotyczne utrzymujące wodę w roztworze glebowym) czy zakłócenia

w gospodarce jonowej (nadmiar jonów Na+ i Cl- ogranicza pobieranie innych jonów,

zwłaszcza K+, Ca2+, NO3-). W środowiskach zasolonych rośliny mogą być narażone

nie tylko na stres solny, lecz również na stres osmotyczny lub stres związany

z niedoborem tlenu (hipoksja). Poszczególne gatunki roślin, a także odmiany różnią

się zakresem odporności na zasolenie. W dobie ewolucji rośliny wykształciły cały

szereg przystosowań umożliwiający im prawidłowe funkcjonowanie w zasolonej niszy

ekologicznej. Odporność roślin na zasolenie polega na usuwaniu nadmiaru soli

z organizmu (unikanie stresu) albo na tolerowaniu toksycznych i osmotycznych

skutków zwiększonego stężenia jonów. Mechanizmy unikania stresu solnego

(regulacja stężenia) to między innymi wykluczanie, eliminacja, rozcieńczanie

czy kompartmentacja. Natomiast mechanizmy tolerancji zasolenia to między innymi

synteza substancji kompatybilnych oraz synteza specyficznych białek. W pracy

przedstawione zostaną naturalne możliwości wybranych gatunków roślin do radzenia

sobie ze stresem zasolenia oraz przegląd osiągnięć inżynierii genetycznej w celu

zwiększenia tolerancji na nadmierne stężenia soli w podłożu.


Fizjografia i walory przyrodnicze gminy Mińsk Mazowiecki

Magdalena Krajewska

Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Wydział Przyrodniczy, Uniwersytet Przyrodniczo-

Humanistyczny w Siedlcach


Gmina Mińsk Mazowiecki jest gminą wiejską otaczającą miasto Mińsk

Mazowiecki. Powierzchnia gminy wynosi 112 km3. Podstawowa funkcja gminy

to rolnictwo wypierane przez funkcję mieszkaniową, usługową i rekreacyjną. Celem

pracy jest przedstawienie i analiza fizjografii oraz walorów przyrodniczych gminy

Mińsk Mazowiecki.

W obrębie gminy można wyróżnić następuje jednostki morfologiczne:

wysoczyzna morenowa płaska, równiny wodnolodowcowe i sandrowe oraz doliny

głównych cieków (rzeki Mieni i Srebrnej).

W skład budowy geologicznej wchodzą najstarsze piaski i żwiry

wodnolodowcowe, następnie gliny zwałowe, piaski i żwiry ozów, piaszczysto-pylaste

osady deluwialne oraz namuły.

Zasoby wód podziemnych w rejonie gminy Mińsk Mazowiecki to dwa główne

piętra wodonośne – czwartorzędowe i trzeciorzędowe. Sieć rzeczna na terenie gminy

jest dobrze rozwinięta, są to doliny o przebiegu równoleżnikowym. Główne rzeki gminy

to Mienia i Srebrna.

Pokrywę glebową opisywanego terenu tworzą głównie gleby płowoziemne

i rdzawoziemne i bielicoziemne, glejoziemne i organiczne murszowe.

Na terenie gminy podstawowe znaczenie dla kształtowania struktury

przyrodniczej mają lasy oraz doliny rzeczne, zajmują one 22,7% ogólnej powierzchni.

Poza zbiorowiskami leśnymi bardzo duże znaczenie przyrodniczego mają zbiorowiska

roślinności występujące w dolinach i obniżeniach terenu.

Podstawowe parametry meteorologiczne na terenie miasta przedstawiają się

następująco: temperatura powietrza -4,8°C do 18°C, średnia roczna temperatura

powietrza 6,9-7,1°C, 140-160 dni pochmurnych, 560-623 mm opadów rocznych,

40-45 dni z pokrywą śnieżną.

Przyrodnicze obszary i obiekty chronione to: Rezerwat przyrody „Bagno

Pogorzel”, Miński Obszar Chronionego Krajobrazu, 14 drzew – pomników przyrody.

Stan powietrza atmosferycznego na terenie gminy Mińsk Mazowiecki można

określić jako dobry, nie występują tu przekroczenia dopuszczalnych norm.

Jakość wód powierzchniowych kontrolowania jest w rzece Mienia, gdzie stan

wód jest niezadowalającej jakości i złej jakości. Wody podziemne kwalifikują

się do klasy IV (woda niezadowalającej jakości).


Poszukiwanie modulatorów aktywności proteasomu wśród

cyjanobakterii Nodularia spumigena

M. Kropidłowska1, S. Świerżewska1, J. Żygowska1, M. Giżyńska1, H. Mazur-Marzec2,

E. Jankowska1, E. Wieczerzak1

1Katedra Chemii Biomedycznej, Wydział Chemii Uniwersytetu Gdańskiego 2Zakład Biotechnologii Morskiej, Katedra Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego,

Gdynia


Proteasom 26S jest kompleksem wieloenzymatycznym o cylindrycznym kształcie

zbudowanym z 4 heptamerycznych pierścieni. Pierścienie znajdujące się na zewnątrz

zbudowane są z 7 podjednostek α i zawierają na swojej powierzchni miejsca wiążące

białka regulatorowe takie jak 19S, PA200, 11S. Natomiast dwa centralne pierścienie

zbudowane są z 7 podjednostek β tworzących komorę zawierającą trzy pary miejsc

katalitycznych o różnych aktywnościach: kaspazopodobnej-β1, trypsynopodobnej-β2,

chymotrypsynopodobnej-β5 [1].

Dysfunkcja proteasomu może objawiać się w dwojaki sposób - gwałtownym

wzrostem jego aktywności lub jej zmniejszeniem, co może prowadzić do rozwoju

m. in. nowotworów oraz chorób neurodegeneracyjnych. Z tego powodu podejmowane są

próby projektowania i otrzymywania inhibitorów i aktywatorów proteasomu. Związki

o właściwościach inhibicyjnych są wykorzystywane w terapii przeciwnowotworowej,

natomiast o działaniu aktywacyjnym są stosowane w celu efektywniejszego usuwania

z komórek toksycznych prekursorów złogów amyloidowych.

Cyjanobakterie z rodziny Nodularia spumigena są źródłem wielu nierybosomalnych

peptydów o zróżnicowanej budowie i działaniu. Wśród nich znajdują się związki należące

m.in. do mikrocystyn i nodularyn oraz anabaenopeptyn, cyjanopeptolin

i nostocyklopeptydów [2]. Związki te mogą wykazywać właściwości toksyczne, ale

dowiedziono również, że mają właściwości modulujące proteasom dzięki temu, że

zawierają w swojej sekwencji reszty aromatyczne, takie jak tyrozyna i fenyloalanina oraz

reszty lizyny, co ma istotny wpływ na oddziaływanie proteasomu z aktywatorem.

Głównym celem projektu było zbadanie wpływu związków wyizolowanych

z cyjanobakterii Nodularia spumigena na aktywność chymotrypsynopodobną

proteasomu. Z badań przeprowadzonych przez Bulteau i in. [3] wynika, że ekstrakty

z niektórych gatunków alg mogą wpływać na aktywność proteasomu. W ramach

niniejszego projektu badawczego sprawdzaliśmy czy podobny efekt wywołują

cyjanopeptoliny, anabaenopeptyny i nostocyklopeptydy wyizolowane z N. spumigena.

Zostaną tu przedstawione wstępne wyniki badań biologicznych.

Badania sfinansowano w ramach grantu: NCN 2014/15/B/N27/01014 oraz Badań Młodych Naukowców 538–8725-B049-15

Literatura: [1] A.J. Marques, et al., (2009) Chem Rev, 109, 1509-1536 [2] H. Mazur-Marzec, et al. (2013) Mar. Drugs, 11, 1-19 [3] A.L. Bulteau, et al. (2006) Antioxid Redox Signal. 8, 136-43


Metody modyfikacji tantalanu potasu: morfologia, struktura

i fotoaktywność

Anna Krukowska1, Judyta Strychalska2, Tomasz Klimczuk2, Adriana Zaleska-Medynska1

1Katedra Technologii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2Katedra Fizyki Ciała Stałego, Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej,

Politechnika Gdańska


Zanieczyszczenie środowiska naturalnego staje się istotnym problemem

współczesnego świata. Dlatego w ostatnich latach wzrasta zainteresowanie nad

fotokatalizatorami wykazującymi zdolność do absorpcji fotonów z zakresu

promieniowania widzialnego (Vis), które przyśpieszają fotochemiczne procesy

degradacji zanieczyszczeń środowiska.

Niemodyfikowany półprzewodnik tantalanu potasu o strukturze pirochloru

(K2Ta2O6) i/lub perowskitu (KTaO3) ze względu na szeroką przerwę energetyczną

(3,42 eV) absorbuje prawie wyłącznie promieniowanie z zakresu UV. W celu

podwyższenia aktywności fotokatalitycznej pod wpływem promieniowania z zakresu

widzialnego półprzewodnik można modyfikować m.in. poprzez domieszkowanie

lub osadzanie nanocząstek metali na jego powierzchni. Domieszkowanie metalem

z grupy lantanowców zwiększa efektywność procesu fotokatalizy w wyniku konwersji

energii polegającej na absorpcji promieniowania Vis i emisji promieniowania UV [1].

Natomiast nanocząstki metali szlachetnych osadzone na powierzchni półprzewodnika

w procesie fotodepozycji, mają zdolność do absorpcji promieniowania Vis w wyniku

działania efektu powierzchniowego rezonansu plazmonowego (LSPR – localized

surface plasmon resonance) [2].

Prezentowane badania obejmują preparatykę fotokatalizatorów na bazie

tantalanu potasu domieszkowanych metalem ziem rzadkich (Er) lub modyfikowanych

powierzchniowo nanocząstkami metali szlachetnych (Au, Pt) osadzonych metodą

fotodepozycji. Charakterystyka fizykochemiczna otrzymanych próbek obejmuje

morfologię przy użyciu transmisyjnego i skaningowego elektronu mikroskopowego

(TEM i SEM) oraz ocenę składu fazowego przy użyciu dyfrakcji promieniowania

rentgenowskiego (XRD). Analiza przeprowadzonych badań pozwala stwierdzić,

że poziom dekompozycji fenolu pod wpływem promieniowania Vis w obecności

modyfikowanych fotokatalizatorów jest wyższy w porównaniu do próbki referencyjnej.


Literatura: [1] A. Krukowska, et al. (2014) Physicochem. Probl. Mi. 50, 551-561 [2] J.W. Liu, et al. (2007) Int. J. Hydrogen Energy 32, 2269-227


Właściwości fotokatalityczne i bakteriobójcze KTaO3 modyfikowanego

nanocząstkami bimetalicznymi (Au/Pt, Ag/Pd, Rh/Pt)

Anna Krukowska1, Joanna Żebrowska2, Adriana Zaleska-Medynska1

1Katedra Technologii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2Katedra Biotechnologii Molekularnej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Nanocząstki metali szlachetnych (NM NPs – nanoparticles of noble metal)

osadzone na powierzchni półprzewodnika KTaO3 działają dwukierunkowo:

pod wpływem promieniowania z zakresu widzialnego (Vis) mają zdolność absorpcji

w wyniku działania efektu powierzchniowego rezonansu plazmonowego

(LSPR – localized surface plasmon resonance), natomiast pod wpływem

promieniowania z zakresu ultrafioletowego (UV) hamują proces rekombinacji

par elektron-dziura (zwiększając efektywność fotokatalityczną). Modyfikacja

powierzchni fotokatalizatorów typu KTaO3 za pomocą NM NPs zwiększa możliwość

ich zastosowania w procesach degradacji zanieczyszczeń w fazie wodnej i gazowej,

fotokonwersji CO2, generowaniu H2, a także inaktywacji bakterii patogennych [1].

Prezentowane wyniki badań obejmują preparatykę, charakterystykę

fizykochemiczną, fotokatalityczną i biobójczą półprzewodnika KTaO3 modyfikowanego

nanocząstkami metali szlachetnymi (Au/Pt, Ag/Pd, Rh/Pt) za pomocą fotodepozycji.

Wśród parametrów fizykochemicznych otrzymanych próbek wyznaczono

powierzchnię właściwą metodą Brunauera-Emmetta-Tellera (BET) i właściwości

absorpcyjne (DRS UV-Vis). Analiza morfologii za pomocą mikroskopu (SEM)

potwierdza osadzenie nanocząstek metali na powierzchni KTaO3. Aktywność

fotokatalityczną zbadano w procesie degradacji wodnego roztworu fenolu

pod wpływem promieniowania z zakresu UV-Vis. Właściwości biobójcze zbadano

poprzez wyznaczenie strefy zahamowania wzrostu szczepu bakterii E. coli.


Literatura: [1] A. Zielińska-Jurek, et al. (2011) Appl. Catal. B: Environ. 101, 504-514.


Edukacja ekologiczna w parkach krajobrazowych województwa

Wielkopolskiego.

Hanna Krzyżyńska

Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Ostatnie zlodowacenie wykształciło w województwie wielkopolskim specyficzną

rzeźbę krajobrazu, charakterystyczną dla działalności glacjalnej i fluwioglacjalnej.

Najcenniejsze walory zostały objęte przestrzennymi formami ochrony przyrody,

do których należą m. in. parki krajobrazowe. Na ich obszarze utworzono ścieżki

dydaktyczne. Są to szlaki programowe, złożone z punktów dydaktycznych, będących

pojedynczymi stanowiskami. Umożliwiają bezpośrednie poznanie form, elementów

i zjawisk znajdujących się w przestrzeni ich naturalnego występowania. Analizie

poddane zostały cele ochrony parków krajobrazowych Wielkopolski oraz istota

tworzenia w ich obrębie ścieżek dydaktycznych z uwzględnieniem elementów

pochodzenia lodowcowego.


Problemy ekologiczne jako następstwo zapotrzebowania na wodę.

Hanna Krzyżyńska

Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Wraz z rosnącą liczbą mieszkańców globu, na przestrzeni trzydziestu lat zasoby

wodne przypisane jednemu mieszkańcowi zmniejszyły się o połowę. Stale rosnący

popyt na wodę związany jest z doborem nowych metod pozyskiwania zasobów

potrzebnych dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Nieodpowiednio prowadzona

gospodarka wodna powoduje rozmaite zmiany zachodzące w komponentach

środowiska, co skutkuje pojawianiem się problemów ekologicznych. Dany stan ma

miejsce, gdy rozbudowane grupy społeczne stwierdzają, iż skutki działań

są negatywne dla środowiska. Oprócz negatywnych skutków środowiskowych,

występują także aspekty zaburzenia wartości społecznych jako konsekwencji zmiany

miejsca zamieszkania, adaptacji do nowej przestrzeni oraz poczucia

niesprawiedliwości w dostępie do zasobów naturalnych, niezbędnych

do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zaprezentuję problemy ekologiczne,

które są skutkiem wzrostu zapotrzebowania na wodę w ostatnich latach.


Problematyczny wpływ konserwantów stosowanych w kosmetyce

Ramona Kwiatek, Małgorzata Sobocińska, Elżbieta Kamysz

Pracownia Chemii Makromolekuł Biologicznych, Katedra Biotechnologii Molekularnej,



Związki chemiczne stosowane w kosmetyce jako środki konserwujące mają

za zadanie przedłużać trwałość kosmetyków. Ich celem jest hamowanie namnażania

i rozwoju mikroorganizmów, przyczyniających się do utraty właściwości kosmetyku

takich jak: wygląd, zapach czy konsystencja [1]. Wobec tego konserwanty muszą

spełniać szereg istotnych funkcji, które przeciwdziałają obniżeniu wyżej

wymienionych własności produktów pielęgnacyjnych. Ponadto powinny być

nietoksyczne, niedrażniące, pozbawione smaku i koloru. Mimo iż są to substancje

niezbędne w produkcji kosmetyków, mogą wywoływać reakcje alergiczne, w związku

z czym uznawane są za źródło problemów zdrowotnych [2]. Istnieje wiele substancji

chemicznych stosowanych, jako konserwanty np.: alkohole, czwartorzędowe sole

amoniowe, fenole, kwasy i ich sole, a także izotiazoliny, aldehydy, pochodne rtęci oraz

chlorowców. W ostatnim czasie dużą uwagę poświęca się badaniom olejków

eterycznych, jako potencjalnych środków konserwujących. Wykazują one działanie

przeciwbakteryjne, antyseptyczne, przeciwgrzybicze oraz antyutleniające i z tego

względu mogłyby stanowić, w produkcji kosmetyków, bezpieczniejszą dla zdrowia

alternatywę stosowanych dotychczas konserwantów [3].

Projekt sfinansowany w ramach grantu Badania Młodych Naukowców oraz Uczestników Studiów Doktoranckich w roku 2016 BMN nr 538-8646- B086-16

Literatura: [1] H. Bojarowicz, et al. (2008) Probl. Hig. Epidemiol. 89(1), 30-33 [2] M. Kieć-Świerczyńska, et al. (2006) Med. Pracy 57(3), 245-249 [3] M. Adaszyńska, et al. (2012) Wiadomości chemiczne, 66(1-2), 141-156


Wykorzystanie struktur mikromorfologicznych w taksonomii

na przykładzie rodzaju Maxillaria Ruiz & Pav. (Orchidaceae,

Maxillariinae)

Monika Lipińska



Taksonomia jest jedną z kluczowych dziedzin nauki, dostarcza ona bowiem

narzędzi niezbędnych w niemal wszystkich badaniach z zakresu szeroko

rozumianych nauk przyrodniczych. Umiejętność rozpoznawania i nazywania

organizmów ma fundamentalne znaczenie dla poznania i zrozumienia otaczającego

nas świata. Wiedza dotycząca identyfikacji i klasyfikacji różnych grup organizmów

jest również niezbędna w wielu dziedzinach naszego codziennego życia,

jak na przykład w medycynie, farmacji, czy też w rolnictwie.

Metody taksonomii klasycznej obejmują badania morfologiczne zarówno

organów wegetatywnych, jak i generatywnych, dostrzegalnych gołym okiem

lub częściej- przy pomocą mikroskopu lub binokularu. Szybki rozwój nowoczesnych

technologii stworzył możliwość wykorzystania innych, dodatkowych źródeł informacji

taksonomicznych, w tym między innymi danych mikromorfologicznych. Badania

prowadzone od połowy XX wieku wykazały ogromną różnorodność epidermy warżki

w wielu grupach storczykowatych. Struktury takie jak papille, czy włoski mogą być

zatem potencjalnie użyteczne jako pomocnicze cechy diagnostyczne.

Neotropikalny rodzaj Maxillaria Ruiz & Pav. stanowi rdzeń podplemienia

Maxillariinae Benth. i plemienia Maxillarieae Pfitzer (Orchidaceae Juss.).

Jego klasyfikacja stanowiła wyzwanie dla taksonomów już od momentu formalnego

opisania go przez Ruiza i Pavóna pod koniec XVIII wieku. Przez długi czas

podejrzewano, że jest on taksonem zbiorczym, składającym się z grup gatunków

zróżnicowanych pod względem morfologicznym. Brak jasno określonych granic

rodzaju spowodował zaproponowanie kilkunastu ujęć taksonomicznych Maxillaria

w ciągu ostatnich 150 latach. Sytuacja ta stała się przyczynkiem do poszukiwania

nowych, wcześniej rzadko wykorzystywanych cech diagnostycznych. Uważa się,

że jedną z nich mogą być mikrostruktury występujące na epidermie warżki. Celem

prezentowanych badań było odpowiedzenie na pytanie, czy struktury te mogą, a jeżeli

tak to w jakim stopniu, pomóc w stworzeniu nowoczesnego systemu klasyfikacji

rodzaju Maxillaria i podplemienia Maxillariinae.


Atraktanty w kwiatach Maxillaria sensu lato

(Orchidaceae, Maxillariinae)

Monika Lipińska



Rozmnażanie jest kluczowym elementem istnienia każdego organizmu,

nie inaczej jest w przypadku przedstawicieli królestwa Plantae. Przez miliony lat

ewolucji rośliny wytworzyły wiele strategii i przystosowań, które docelowo miały

zapewnić im sukces reprodukcyjny. Uniezależnienie od wiatru i wyewoluowanie

zoogamii sprawiło, że konieczne stało się stworzenie mechanizmów i struktur

zwiększających efektywność przywabiania potencjalnych zwierząt zapylających.

Jednak bez względu na stopień złożoności tych strategii, w pierwszej kolejności o ich

skuteczności decydują zwykle bodźce wzrokowe i zapachowe. Kwiaty gatunków

wchodzących w skład rodzaju Maxillaria sensu lato (Orchidaceae, Maxillariinae)

zapylane są głównie przez pszczoły bezżądłowe (Meliponini). Aby zachęcić

do odwiedzin potencjalnych zapylaczy, niektóre z nich produkują substancje mogące

stanowić pewien rodzaj nagrody. Rola atraktantów nie ogranicza się jednak jedynie

do przywabiania zwierząt zapylających, ale obejmuje również podtrzymanie wysokiej

częstotliwości odwiedzin oraz zapewnienie utrzymania przewagi ewolucyjnej. Mimo

to, storczykowate często nie wytwarzają żadnej nagrody, a proces przywabiania

opierają na mimikrze i oszustwie, czyli kombinacji bodźców wzrokowych,

zapachowych i dotykowych. Szacuje się, że aż 56% gatunków Maxillaria s.l. zwabia

zapylaczy za pomocą tzw. pustych obietnic. Wśród taksonów, które oferują nagrodę

występują jej trzy rodzaje: nektar, pseudopyłek i substancje wosokopodobne.

Do niedawna uważano, że żaden z przedstawicieli Maxillaria sensu lato nie wydziela

nektaru, odkryto go jednak u kilku gatunków, m. in. Ornithidium coccineum Rchb.

f.. Szacuje się, że w obrębię rodzaju 8% taksonów produkuje nektar,

16% pseudopyłek, a 13% gatunków oferuje substancje żywiczne i woski.

Nie wszystkie substancje pełniące rolę atraktantów mają wartości odżywcze. Sama

obecność nagrody podwaja szanse na zawiązanie torebek nasiennych, a tym samym

odniesienie sukcesu reprodukcyjnego, jednak koszt jej produkcji jest zwykle wysoki.


Meanings of buffer strips in agroecosystems

Agnieszka Łagocka

Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Wydział Przyrodniczo-

Technologiczny, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu


Recent years intensification of agriculture has led a significant changes

in agroecosystems. Maximizing of area under crops and in consequence achieve

higher yields and financial benefits caused the decrease number of buffer strips

in our country. Farmers cut down buffer strips for higher comfort use of agricultural

technology and harvest on fields. In consequence the microclimate of fields is getting

worse, and the landscape becomes more monotonous. Currently there is tendency

to impoverishment and simplify of ecosystems, and save these green buffer strips

helps to reduce these negative changes. Different types of field margins, grasslands

and small water reservoirs have a very important role in agroecosystems. These small

areas are a kind of enclave for many organisms. Protect both animals and plants

against extreme conditions on the fields. Areas are inhabited by many beneficial

organisms such as pollinators and natural enemies of crop pests. Also for cropland

buffer strips offer many benefits. Constitute a kind of natural barrier to protect

against the wind and the negative effects of wind erosion. On the slopes prevents

of water erosion and water flows. Buffer strips can accumulate water and regulate

the water conditions in the soil, improve soil structure. Trees belts or clumps of trees

have an important role in agroecosystems. Preventing the degradation of these small

natural systems, and expanding will contribute to increase biodiversity and will have

positive effects on crops.


Izolacja mieszaniny leków przeciwbakteryjnych z próbek gleb przy

wykorzystaniu techniki MAE – opracowanie metody

Paulina Łukaszewicz, Dominika Antczak, Katarzyna Mioduszewska, Magda Caban,

Joanna Maszkowska, Anna Białk-Bielińska, Piotr Stepnowski



Leki przeciwbakteryjne występują w niemal każdej matrycy środowiskowej.

Niemniej jednak wciąż nie prowadzi się stałego monitoringu poziomu stężeń tych

zanieczyszczeń w ekosystemach naturalnych, w tym w glebach. Głównym powodem

jest fakt, iż analityka leków przeciwbakteryjnych jest skomplikowanym procesem

ze względu na niskie stężenia tych związków (ng kg-1 - mg kg-1), zróżnicowaną budowę

chemiczną, brak odpowiednich wzorców oraz konieczność oznaczania produktów

degradacji i metabolizmu. Dlatego też priorytetowym etapem przy opracowywaniu

metod oznaczeń końcowych jest zastosowanie odpowiedniej techniki ekstrakcji.

Wśród wielu dostępnych metod, ekstrakcja wspomagana promieniowaniem

mikrofalowym (MAE) jest uważana za bardzo obiecującą i atrakcyjną alternatywę dla

konwencjonalnych technik.

W związku z tym, celem niniejszych badań było opracowanie metody

wydzielania i zatężania mieszaniny 7 leków przeciwbakteryjnych z próbek gleb,

charakteryzujących się odmienną zawartością materii organicznej, przy

wykorzystaniu techniki MAE. Dobór warunków obejmował wybór odpowiedniej

mieszaniny ekstrakcyjnej, czasu ekstrakcji (10 i 20 min), temperatury ekstrakcji

(40 – 80ºC), a także ilości powtórzeń procesu (jednokrotna i trzykrotna ekstrakcja).

Oceny skuteczności testowanych procedur dokonywano na podstawie wartości

odzysków bezwzględnych. Uzyskane ekstrakty były analizowane przy użyciu

opracowanej metody HPLC-UV.

Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów stwierdzono,

iż wykorzystanie roztworu 20% Mg(NO3)2 • 6xH2O, prowadzenie trzykrotnej ekstrakcji

(10 min każda) w temperaturze 60ºC pozwala na skuteczną izolację mieszaniny

wybranych leków z gleb rolniczych. Opracowana metoda zostanie wykorzystana

do oznaczania farmaceutyków w próbkach środowiskowych.

Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki w ramach projektu badawczego

UMO-2014/13/N/ST4/04127


Obecności gliceryny zawartej w e-płynach a stężenie formaldehydu

w dymie generowanym z elektronicznych systemów dozujących

nikotynę – badania wstępne

Daria Madej, Michał Gawron, Jakub Knysak, Patryk Bębenek


Laboratoryjnej, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice


Znaczenie: Elektroniczny system dozujący nikotynę (ENDS – electronic

nicotine delivery system) to urządzenie cieszące się coraz większą popularnością.

Coraz częściej sięgają po niego osoby niepełnoletnie, które nie paliły wcześniej

papierosów konwencjonalnych. Zjawisko to może prowadzić do nikotynizmu.

Dodatkowo pojawiają się dane literaturowe mówiące o znacznej zawartości

formaldehydu w aerozolu generowanym z ENDS [1]. Formaldehyd jest niebezpieczną

substancją dla zdrowia człowieka. Został zakwalifikowany przez International Agency

for Research In Cancer za substancję rakotwórczą. Część naukowców uważa,

że formaldehyd powstaje podczas podgrzania gliceryny podczas waporyzacji.

Cel pracy: Zbadanie wpływu obecności gliceryny w e-płynach dostępnych

na polskim rynku na stężenie formaldehydu w aerozolu generowanym z e-płynów

stosowanych w ENDS.

Metodyka: Do badań posłużono się ENDS – Ego–3 z Clearomizerem Crystal 2

użytym we wcześniejszym projekcie. Przeanalizowano 126 e-płynów dostępnych na

polskim rynku posiadających ulotkę z informacją o ich składzie. Produkty podzielono

na dwie grupy: zawierające glicerynę (94) oraz bez gliceryny (32). Aerozol był

generowany przy użyciu Palaczbota, a formaldehyd absorbowano na żelu

krzemionkowym powleczonym 2,4 dinitrofenylohydrazyną. Następnie postępowano

zgodnie z normą Agencji Ochrony Środowiska EPA TO11 celem oznaczenia związku

karbonylowego.

Wyniki: W aerozolu generowanym z ENDS zidentyfikowano formaldehyd.

Zaobserwowano większe średnie stężenie formaldehydu w grupie zawierającej

glicerynę w e-płynie. Analizy statystyczne nie wykazały różnic istotnych statystycznie.

Wnioski: Przeprowadzone badania wskazują na brak różnić pomiędzy

badanymi grupami a stężeniem formaldehydu w aerozolu generowanym z ENDS.

Możliwe że jest to związane z brakiem rzetelnych informacji zawartych w ulotkach.

W następnym etapie pracy należy poddać badaniom aerozol generowany z e-płynów

przyrządzonych własnoręcznie.

Literatura: [1] Farsalinos, (2014) Ecigarette Research


Ekspozycja użytkowników elektronicznych systemów dozujących

nikotynę na aceton generowany z e-płynów dostępnych na polskim

rynku

Daria Madej, Michał Gawron, Jakub Knysak, Patryk Bębenek


Laboratoryjnej, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice


Znaczenie: Elektroniczny system dozujący nikotynę (ENDS) to urządzenie

elektroniczne zasilane baterią. Wygląd, użytkowanie, generowany aerozol (z e-płynu)

zawierający nikotynę z założenia mają wszechstronnie symulować konwencjonalne

palenie tytoniu. Jak pokazują wyniki badań urządzenie to cieszy się stale rosnącą

popularnością, głównie wśród palaczy próbujących rzucić lub ograniczyć palenie

konwencjonalnych papierosów [1, 2]. E-płyny to roztwory nikotyny oraz substancji

smakowych w nośniku, składającym się głównie z glikolu propylenowego, glicerolu,

wody lub ich mieszanin. W przeciwieństwie do konwencjonalnego papierosa w ENDS

zamiast procesu spalania tytoniu następuje zjawisko waporyzacji roztworu nikotyny.

Ze względu na fakt, iż jest to nowe zjawisko dotychczas brak danych literaturowych

odnoszących się do zawartości acetonu w aerozolu generowanym z e-płynów

dostępnych na polskim rynku. Aceton jest substancją drażniącą błony śluzowe nosa

i ust, więc może odpowiadać za dyskomfort podczas użytkowania ENDS.

Cel pracy: Ocena stężenia acetonu w aerozolu generowanym z e-płynów

stosowanych w ENDS.

Metodyka: Na podstawie analizy aukcji internetowych wybrano do badań

najbardziej popularny ENDS – Ego–3 z Clearomizerem Crystal 2 oraz 126 e-płynów,

które poddano badaniom. Aerozol był generowany przez Palaczbota, urządzenie

symulujące palenie papierosów konwencjonalnych, który został przystosowany

do pracy z ENDS. Aceton absorbowano na żelu krzemionkowym powleczonym

2,4-dinitrofenylohydrazyną. Po desorpcji otrzymany roztwór analizowano techniką

wysokosprawnej chromatografii cieczowej (AT 1200 firmy Agilent Technologies).

Przy tworzeniu metody analitycznej skorzystano z norm oznaczania związków

karbonylowych w powietrzu Agencji Ochrony Środowiska EPA TO11 [2].

Wyniki: W aerozolu generowanym z ENDS zidentyfikowano aceton.

Wyznaczone stężenia w poszczególnych aerozolach generowanych z e-płynów nie

przekraczały wartości 2,5 µg/ 30 zaciągnięć.

Wnioski: Przeprowadzone badania wskazują na obecność w aerozolu acetonu.

Jednak jego stężenie jest zdecydowanie mniejsze niż w dymie pochodzącym

z papierosów konwencjonalnych.

Literatura: [1] J.F. Etter (2010), BMC Public Health 10, 231-237 [2] U.S. Environmental Protection Agency. Compendium of methods for the determination of toxic organic compounds in ambient air. Method TO-11A


Bioterroryzm żywnościowy

Dagmara Migut1, Patryk Kosowski2, Karol Skrobacz2, Józef Gorzelany1, Natalia Matłok1

1Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej, Wydział Biologiczno-Rolniczy,

Uniwersytet Rzeszowski 2Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Bezpieczeństwo żywności to ważny aspekt gospodarki każdego kraju.

Globalizacja handlu i łatwy transport towarów i usług, a jednocześnie brak stabilizacji

politycznej i ekonomicznej w wielu krajach sprawiają, że żywność i łańcuch

żywnościowy mogą stać się celem ataku terrorystycznego, terroryzm żywnościowy

zaś- ważnym i pilnym problemem, wymagającym reakcji przeciwdziałających temu

zjawisku.

Według definicji bioterroryzm żywnościowy to celowe zanieczyszczenie

lub groźba celowego zanieczyszczenia żywności przeznaczonej do konsumpcji przez

człowieka czynnikami chemicznymi, biologicznymi lub radioaktywnymi w celu

wywołania śmierci lub uszczerbku na zdrowiu i/lub zakłócenie stabilności

społecznej, ekonomicznej lub politycznej państwa. Bioterroryzm to zamierzone użycie

albo groźba użycia wirusów, bakterii, grzybów czy toksyn w celu wywołania choroby,

zabicia ludzi, zwierząt lub zniszczenia roślin. Celem bioterroryzmu jest skuteczne

wywołanie lęku i paniki wśród ludności i ratowników oraz chaos w wielu dziedzinach

życia i ogromne straty ekonomiczne. Atak bronią biologiczną może być skierowany

pośrednio przeciwko ludziom poprzez zakażenie zwierząt i upraw rolnych. Wymienia

się tu drobnoustroje wywołujące schorzenia takie, jak: wąglik, bruceloza, zapalenie

mózgu i rdzenia koni, pomór świń, rzekomy pomór drobiu, księgosusz. Wśród

drobnoustrojów używanych jako narzędzie agroterroryzmu należy wyróżnić wirusa

pryszczycy. Istnieje również możliwość skutecznego niszczenia upraw roślinnych

i zapasów żywności przy użyciu różnych patogenów.

Celem pracy było przedstawienie aktualnych poglądów na zagrożenie

terroryzmem z użyciem broni biologicznej. W prezentowanym opracowaniu zwrócono

uwagę na zagrożenia wynikające z użycia broni biologicznej, i zasady postępowania

w przypadku wystąpienia zagrożeń bioterrorystycznych.


Ocena właściwości mechanicznych świeżych oraz kiszonych owoców

ogórków gruntowych

Dagmara Migut, Józef Gorzelany, Natalia Matłok

Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej, Wydział Biologiczno-Rolniczy,



Przetwórstwo warzyw za pomocą fermentacji, a także konserwowania octem

i cukrem, jest stosowane od wieków w celu poprawy ich trwałości.

Fermentacja mlekowa to beztlenowy proces przemiany cukrów (glikoliza),

występujących w surowcu, w kwas mlekowy przy udziale hetero

lub homofermentatywnych bakterii mlekowych. Procesowi fermentacji towarzyszą

również przemiany enzymatyczne białek i lipidów przy udziale proteaz i lipaz czego

konsekwencją jest powstanie nietoksycznych substancji zapachowych, smakowych

i modyfikujących teksturę surowców, a także nadających właściwości atrakcyjne

dla konsumenta.

Do optymalizowania procesów zbioru ogórków, ich przechowywania,

transportu i przetwarzania wykonuje się badania właściwości mechanicznych.

Dlatego, że ogórek jest owocem charakteryzującym się dużą anizotropowatością

prowadzone badania wymagają cykliczności i kompleksowego podejścia. Dzięki nim

można bez trudu określić jakość surowca m.in. jego jędrność i twardość, będące

cechami ocenianymi zarówno przez producentów przetworów warzywnych,

jak i konsumentów. Monitorowanie właściwości mechanicznych owoców ogórka jest

bardzo ważne, ze względu na jego przeznaczenie do przetwórstwa, bowiem mają one

swoje odzwierciedlenie w gotowych produktach powstałych w wyniku przetworzenia

surowca. Uszkodzenia mechaniczne powstałe w wyniku zbioru, transportu,

czy na poszczególnych etapach przetworzenia mogą prowadzić do nieprawidłowego

przebiegu procesu technologicznej obróbki, a tym samym dyskwalifikacji gotowych

przetworów.

Celem prowadzonych badań było określenie wybranych parametrów

mechanicznych świeżych owoców ogórków oraz wpływu składu chemicznego zalewy

wykorzystanej w procesie kiszenia na właściwości mechaniczne produktu finalnego.

Przeprowadzono pomiary dotyczyły oceny odporności skórki i miąższu analizowanych

odmian ogórków gruntowych w procesie przebicia stemplem o średnicy 5 mm,

zawartości wody oraz oceny organoleptycznej.


Ocena mechanizmu sorpcji sulfametoksazolu do wielościennej

nanorurki węglowej

Julita Nietupska, Klaudia Godlewska, Aleksandra Jakubus, Monika Paszkiewicz,

Piotr Stepnowski



W ostatnich latach istotnym problemem ochrony środowiska stała się

obecność pozostałości farmaceutyków, a także produktów ich metabolizmu w różnych

matrycach środowiskowych, m.in. w glebie i szeroko rozumianych wodach. Leki

są jedną z grup nowopojawiających się zanieczyszczeń (ang. new emerging pollutants,

EPs), których występowanie w ekosystemach wodnych budzi największe obawy

wśród naukowców zajmujących się chemią środowiska. Jest to spowodowane

brakiem wiarygodnych danych dotyczących ich wpływu na ekosystemy wodne,

a przede wszystkim ludzkie zdrowie. Obecnie, szczególną uwagę analityków

przyciągają antybiotyki ze względu na fakt, iż mogą powodować niebezpieczne

zjawisko lekooporności bakterii. Przykładem antybiotyku bakteriostatycznego

należącego do grupy sulfonamidów, który stwarza zagrożenie dla środowiska jest

sulfametoksazol. Lek ten jest powszechnie wykorzystywany w weterynarii w związku

z czym śladowe jego ilości są coraz częściej wykrywane w wodzie. Istnieje uzasadniona

obawa, że może on niekorzystnie oddziaływać na organizmy i na zdrowie człowieka,

ponieważ już w małej dawce ma wywołać efekt terapeutyczny. W chwili obecnej brak

jest efektywnych metod oczyszczania ścieków, które pozwoliłyby na całkowite

usunięcie leków, co powoduje ich przedostawanie się do wód powierzchniowych

i podziemnych. Konieczne jest zatem poszukiwanie nowych sposobów ich eliminacji.

Ciekawym rozwiązaniem może być zastosowanie wielościennych nanorurek

węglowych (ang. multi- walled carbon nanotubes, MWCNTs) jako adsorbentu

ze względu na ich wyjątkowe zdolności sorpcyjne.

W związku z powyższym celem badań było zdefiniowanie mechanizmu sorpcji

sulfametoksazolu do wybranych rodzajów wielościennych nanorurek węglowych.

Badanie procesu sorpcji sulfametoksazolu na powierzchni wybranych MWCNTs

wykonano zgodnie z procedurą OECD nr 106.W pierwszej kolejności wyznaczono

odpowiednią proporcję masa nanorurki/objętość roztworu, tak by zapewnić

odpowiednią wydajność procesu sorpcji (20-50 %). Do szczegółowego

matematycznego opisu zjawiska sorpcji zastosowano różne modele izoterm sorpcji

oraz wyznaczono równowagowe współczynniki sorpcji Kd. Po zakończeniu analiz,

oraz opracowaniu wyników.


Zastosowanie elektrochemicznego utleniania do rozkładu

5-fluorouracylu

Aleksandra Ofiarska, Agnieszka Fiszka Borzyszkowska, Aleksandra Pieczyńska,

Ewa Maria Siedlecka



5-fluorouracyl to lek cytostatyczny, powszechnie stosowany w leczeniu

różnych form raka. Ze względu na wysoką trwałość leków przeciwnowotworowych,

związki te wykazują nieznaczną degradacje podczas procesów oczyszczania ścieków.

Ostatecznie cytostatyki przedostają się do środowiska wraz ze ściekami

oczyszczonymi. Leki te obecne w wodach naturalnych, mogą niekorzystnie

oddziaływać na organizmy wodne, a także stwarzać niebezpieczeństwo skażenia

źródeł wody pitnej.

Coraz większym zainteresowaniem w rozkładzie trudno biodegradowalnych

zanieczyszczeń cieszą się metody zaawansowanego utleniania (advanced oxidation

process - AOP). Jedną z obiecujących metod AOP jest elektrochemiczne utlenianie,

które wykorzystuje energię elektryczną w celu generowania indywiduów

utleniających. Do najczęściej używanej techniki elektrochemicznego usuwania

zanieczyszczeń należy anodowe utlenianie. Zaletą elektrochemicznego utleniania jest

przede wszystkim możliwość utlenienia związków organicznych do ditlenku węgla

oraz wody bez wykorzystywania odczynników chemicznych. Metoda ta charakteryzuje

się wysoką efektywnością usuwania trwałych zanieczyszczeń organicznych oraz

niskim kosztem eksploatacji. Elektrochemiczne utlenianie wielokrotnie wykorzystano

do rozkładu zanieczyszczeń organicznych, takich jak antybiotyki, leki z grupy

antagonistów receptorów histaminowych (ranitydyna), herbicydy, barwniki oraz

oczyszczania ścieków pochodzących z garbarni, winiarni czy z przemysłu

rafineryjnego.

Celem pracy było zbadanie efektywności usuwania 5-fluorouracylu techniką

elektrochemicznego utleniania z wykorzystaniem elektrody BDD. W toku badań

analizowano wpływ takich parametrów jak gęstość prądowa, temperatura oraz

początkowe stężenie leku na rozkład 5-fluorouracylu. Stopień rozkładu leku

oznaczono za pomocą techniki HPLC-UV. Na podstawie pomiaru parametru ChZT

wyznaczono stopień mineralizacji leku w trakcie procesu elektrochemicznego

utleniania. Ponadto za pomocą techniki LC-MS zidentyfikowano produkty rozkładu

5-fluorouracylu.


Zastosowanie click chemistry do syntezy koniugatów peptydowych

z flukonazolem

Joanna Okońska, Katarzyna Olkiewicz, Anna Łęgowska, Krzysztof Rolka

Pracownia Chemii Bioorganicznej, Katedra Biochemii Molekularnej, Wydział Chemii,



Narastający problem lekooporności wśród drobnoustrojów jest czynnikiem,

który zapoczątkował poszukiwania nowych związków o potencjalnie lepszym profilu

farmakologicznym. Jedną z grup takich związków są koniugaty, które dzięki

odmiennemu mechanizmowi działania, w porównaniu z cząsteczkami z których

się składają, mogą jej przeciwdziałać [1].

Celem niniejszej pracy była synteza koniugatu peptydowego zbudowanego

z cząsteczki flukonazolu i peptydu.

Flukonazol jest lekiem przeciwgrzybiczym z grupy leków azolowych,

a dokładniej pochodną triazoli. Hamuje on syntezę ergosterolu niezbędnego

w syntezie błony komórkowej mikroorganizmu. Składnikiem peptydowym

koniugatów są peptydy o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, które działają

synergistycznie z flukonazolem. Wykazują one aktywność przeciwdrobnoustrojową

w stosunku do bakterii Gram+ jak i Gram– oraz pierwotniaków, grzybów czy nawet

niektórych wirusów [2].

Biorąc pod uwagę problem związane z dostępnością grupy hydroksylowej

flukonazolu [3], postanowiliśmy utworzyć połączenie peptydu z tą cząsteczką

w trakcie jej syntezy. W tym celu zastosowaliśmy reakcję click chemistry [4]. Pochodna

alkinowa flukonazolu otrzymana została w kilkuetapowej procedurze,

a substratem wyjściowym był 1,3-difluorobenzen [5]. Grupa azydkowa została

wprowadzona do zsyntetyzowanych peptydów na ostatnim etapie elongacji, poprzez

acylowanie grupy α-aminowej N-końcowej reszty aminokwasowej, kwasem

azydooctowym. Drugi pierścień triazolowy flukonazolu utworzyliśmy w trakcie reakcji

„click chemistry”.

Praca sfinansowana w ramach projektu Badań Młodych Naukowców grant nr 538-8715-B066-16.

Literatura:

[1] R. Haag, et al. (2006) Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 45, 1198–1215 [2] J.P. Powers, et al. (2003) Peptides, 24, 1681–1691 [3] J.C.R. Correa, et al. (2011) Quim. Nova, 35, 530–534 [4] C. Kolb, et al. (2001) Angew. Chem. Int. Edit., 40, 2004–2021 [5] V.S. Pore, et al. (2006) Tetrahedron, 62, 11178-11186


Synteza koniugatów peptydowych o potencjalnej aktywności

przeciwdrobnoustrojowej i przeciwnowotworowej

Katarzyna Olkiewicz, Joanna Okońska, Anna Łęgowska, Krzysztof Rolka

Katedra Biochemii Molekularnej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Błona komórkowa stanowi poważną barierę, która uniemożliwia wnikanie

do wnętrza komórki różnych molekuł, np. leków. Opracowano wiele strategii

umożliwiających transport związków przez błony komórkowe. Jedną z nich jest

wykorzystanie koniugatów, czyli molekuł złożonych z dwóch cząsteczek, o różnych

właściwościach fizykochemicznych i biologicznych, połączonych najczęściej

wiązaniem kowalencyjnym. Pierwszą z nich jest nośnik, np. peptyd przechodzący

przez błonę komórkową, a drugą cząsteczka o właściwościach terapeutycznych

(antybiotyk, lek przeciwnowotworowy).

W ramach projektu zsyntezowano serię koniugatów o potencjalnej aktywności

przeciwdrobnoustrojowej i przeciwnowotworowej, w których cząsteczkami

nośnikowymi są dwa peptydy: N-terminalny 10-aminokwasy fragment defensyny

roślinnej oraz shepheridina. Pierwszy z nich hamuje wzrost szerokiego spektrum

mikroorganizmów, posiada również włąściwości przeciwnowotworowe

oraz cytotoksyczne. Z kolei shepheridina blokuje etap adaptowania się komórek

rakowych podczas komórkowej odpowiedzi na stres. Do obu peptydów przyłączono

na N-końcu cząsteczkę lewofloksacyny lub tamoksyfenu.

Tamoxifen jest powszechnie stosowanym związkiem w leczeniu raka sutka

we wczesnym stadium. Jego działanie polega na kompetycyjnym wiązaniu się

z receptorami estrogenowymi wewnątrz komórek nowotworowych. Prowadzi

to do zahamowania podziału komórek oraz syntezy i uwalniania czynników wzrostu.

Ponad 65% leku wydalane jest w postaci metabolitów z kałem. Z kolei lewofloksacyna

(LVX) należy do trzeciej generacji antybiotyków chinolonowych, które posiadają

szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego. Obecnie jest używana do leczenia

poza szpitalnego zapalenia płuc, zapalenia zatok, powikłanych infekcji dróg

moczowych czy zapalenia nerek. Najnowsze badania pokazują,

że lewofloksacynooporne organizmy zostały zidentyfikowane na całym świecie,

a głównym szczepem jest penicylinooporny S. pneumoniae.

Oprócz połączeń typu ”peptyd-lek”, zsyntezowano hybrydę peptydową

zbudowaną z obu opisanych wyżej peptydów.

Praca naukowa współfinansowana z grantu BMN nr 538-8715-B067-15 (16)


Struktura chemiczna O-antygenu bakterii

Pectobacterium wasabiae IFB5408

Karolina Ossowska, Małgorzata Czerwicka, Sylwia Szulta, Zbigniew Kaczyński

Pracownia Biochemii Strukturalnej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Bakterie gatunku Pectobacterium wasabiae należą do grupy fitopatogenów

odpowiedzialnych za powstawanie tzw. czarnej nóżki ziemniaka. Mikroorganizmy

te wykazują dużą tolerancję na zmiany temperatury i wilgotności oraz charakteryzują

się wysoką przeżywalnością w szerokim zakresie temperatur. Z tego względu problem

zakażeń ziemniaka wywoływanych przez P. wasabiae dotyczy wielu krajów świata,

w tym Polski. Jednym z czynników odpowiedzialnych za patogenność tych

drobnoustrojów jest O-antygen (O-polisacharyd, OPS). Dlatego też znajomość

struktury chemicznej OPS-ów bakterii P. wasabiae ma duże znaczenie w znalezieniu

skutecznych metod do zwalczania i zapobiegania zakażeń wywoływanych przez

te fitopatogeny.

W badaniach strukturalnych O-antygenu bakterii P. wasabiae IFB5408

wykorzystano metody powszechnie stosowane w analizie polisacharydów. W celu

zidentyfikowania rodzaju reszt cukrowych oraz miejsc glikozylowania i konfiguracji

absolutnej D lub L poszczególnych reszt cukrowych badany OPS poddano

modyfikacjom chemicznym takim jak: analiza cukrowa, analiza metylacyjna i reakcja

z optycznie czynny butan-2-olem. Otrzymane, odpowiednie pochodne analizowano za

pomocą chromatografii gazowo-cieczowej (GLC) oraz chromatografii gazowo-cieczowej

sprzężonej ze spektrometrią mas (GLC-MS). Natomiast informacji o liczbie reszt

cukrowych, sekwencji, wielkości pierścieni cukrowych oraz konfiguracji

anomerycznej α lub β poszczególnych reszt cukrowych dostarczyła interpretacja

widm jedno- i dwuwymiarowych zarejestrowanych techniką magnetycznego

rezonansu jądrowego (NMR). Na podstawie wszystkich otrzymanych wyników

dla O-antygenu bakterii P. wasabiae IFB5408 ustalono następującą strukturę

chemiczną:

β-D-ManpNAc 1 ↓ 4

→3)-β-D-GalpNAc-(1→3)-α-D-Galp-(1→4)-β-D-Galp-(1→


Wpływ wybranych gatunków grzybów na skład metabolitów wtórnych

larwy Galleria mellonella

Aleksandra Ostachowska1, Sandra Bartków1, Marta Wojciechowska1, Cezary Tkaczuk2,

Piotr Stepnowski1, Marek Gołębiowski1

1 Katedra Analizy Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2 Wydział Przyrodniczy, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny


Pszczoły pełnią istotne funkcje w przyrodzie i gospodarce. Są one zapylaczami

kwiatów oraz produkują miód i wosk pszczeli. Niestety w ulach żerują larwy ćmy

Galleria mellonella, które żywią się woskiem pszczelim i pyłkiem kwiatowym,

co skutkuje dużymi stratami w pasiekach. W celu ochrony plastrów miodu przed

szkodnikami stosuje się różne metody, np. przetrzymywanie plastrów w parach

kwasu octowego. Alternatywną metodą zwalczania szkodników jest stosowanie

grzybów entomopatogenicznych. Grzyby atakując owady wydzielają toksyczne

metabolity, co najczęściej prowadzi do śmierci gospodarza. Lecz niektóre insekty

są odporne na działanie toksyn pasożytów, ponieważ wytwarzają związki chemiczne,

które ograniczają rozmnażanie i rozwój grzybów. Aby zwiększyć skuteczność walki

ze szkodnikami należy poszerzać wiedzę na temat związków wytwarzanych przez

grzyby i owady, dlatego celem niniejszego projektu jest analiza jakościowa i ilościowa

metabolitów wtórnych wytwarzanych przez larwy Galleria mellonella po zarażeniu

grzybami Metarhizium anisopliae i Metarhizium flavoviride. Aby zrealizować cel

należało opracować odpowiednie metody przygotowania próbek oraz warunki analiz

techniką GC/MS. Zainfekowanie owadów nastąpiło poprzez zanurzenie ich

w zawiesinie zarodników. Ekstrakcję metabolitów wtórnych larw wykonano metodą

Folcha. Na podstawie wyników analiz stwierdzono znaczne różnice jakościowe

i ilościowe w składzie lipidów larw. Skład metabolitów wtórnych owadów różnił się

także w zależności od zastosowanych do infekcji grzybów. Najwięcej lipidów stanowiły

nasycone i nienasycone kwasy karboksylowe. W badanych ekstraktach wykryto

również aminokwasy, których najwięcej było w larwach niezainfekowanych.

W mniejszych ilościach wykryto sterole, alkohole i estry.


Wpływ infekcji Beauveria bassiana na skład lipidów ciała

tłuszczowego larw Zophobas Morio

Aleksandra Ostachowska1, Anna Majrowska1, Marta Wojciechowska1,

Aleksandra Urbanek2, Piotr Stepnowski1, Marek Gołębiowski1

1Katedra Analizy Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 2Katedra Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii


Wiele owadów negatywnie wpływa na środowisko naturalne poprzez niszczenie

upraw i przenoszenie różnych chorób. W celu zmniejszenia szkodliwości owadów

poszukuje się naturalnych metod ich zwalczania, unikając w ten sposób używania

pestycydów, które oprócz unieszkodliwiania szkodników, niszczą także gatunki

pożyteczne dla środowiska i umożliwiają zasiedlenie terenu przez nowy gatunek, który

odporny jest na ten rodzaj ochrony. W niniejszej pracy zbadano wpływ grzyba

Beauveria bassiana na skład lipidów ciała tłuszczowego owada Zophobas morio.

Do ekstrakcji lipidów zastosowano metodę Folcha. Analizę jakościową składu lipidów

przeprowadzono przy wykorzystaniu techniki GC-MS. Porównano zawartość

związków w próbkach kontrolnych oraz w próbkach owadów zarażonych po 24, 48

i 72 h. W największej ilości występowały kwasy tłuszczowe. Stanowiły one około 80%

wszystkich związków. Zidentyfikowano kwasy tłuszczowe zawierające od 7 do 18

atomów węgla w łańcuchu. Obecne były kwasy zarówno nasycone, jak i nienasycone,

posiadające jedno lub dwa wiązania podwójne. Zaobserwowano wyraźną dominację

związków zawierających 16 i 18 atomów węgla. W każdej z próbek obecne były kwasy

C16:0, C18:2, C18:1, C18:0 oraz cholesterol. Wykazano także obecność nasyconych

i nienasyconych estrów kwasów tłuszczowych posiadających 16 i 18 atomów węgla

oraz alkoholi C14:0 i C18:0. W próbkach owadów zarażonych w miarę upływu czasu

wzrastała zawartość kwasu C18:0 oraz cholesterolu, a spadła zawartość kwasów

C16:0 oraz C18:2.


Współzależności pomiędzy składnikami mineralnymi w Borowiku

szlachetnym (B. edulis)

Sviatlana Pankavec1, Atindra Sapkota2, Anna Dryżałowska1, Martyna Saba1,

Jerzy Falandysz1, Xibin Feng2

1 Pracownia Chemii Środowiska i Ekotoksykologii, Uniwersytet Gdański 2 State Key Laboratory of Environmental Geochemistry, Institute of Geochemistry, Chinese Academy

of Sciences


Określono zawartość i zbadano współzależności w występowaniu metali ziem

rzadkich (Sc, Y, La, Ce, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb i Lu) oraz innych

pierwiastków metalicznych i metaloidów (Ag, As, Ba, Be, Bi, Cd, Co, Cs, Cu, Ga, Ge,

Hf, Hg, In, Li, Mo, Nb, Ni, Pb, Rb, Sb, Sn, Sr, Ta, Th, Ti, Tl, U, V, W, Zn i Zr)

w owocnikach borowika szlachetnego Boletus edulis Bull. pozyskanych z trzynastu

odlegle położonych od siebie miejsc w kraju. Wysuszony i sproszkowany materiał

grzybowy w ilości około 200 mg (kapelusze, trzony i całe owocniki – próbki zbiorcze)

mieszano z 3 ml ultra czystego roztworu stężonego kwasu azotowego (65 %) i 1 ml

ultra czystego roztworu kwasu fluorowodorowego (48%) w zamykanych naczyniach

z politetrafluoroetylenu (PTFE). Naczynia plastykowe wkładano do płaszczy ze stali

nierdzewnej - dociskanych ściśle śrubą - a całość umieszczano w nagrzewanej

elektrycznie komorze w temperaturze 150 ºC, i tak przetrzymywano przez 78 godzin.

Otrzymane roztwory - w celu usunięcia nadmiaru kwasu fluorowodorowego -

odparowywano do sucha w temperaturze 110 ºC. Otrzymaną pozostałość

rozpuszczano z około 1 ml roztworu stężonego kwasu azotowego i przenoszono

ilościowo do naczynia miarowego a zawartość uzupełniano wodą zdemineralizowaną

do objętości 50 ml. Przed analizą instrumentalną techniką spektrometrii mas

(Quadruple ICM-MS; Finnigan MAT ELEMENT) do analizowanych roztworów

materiałów grzybowych, materiałów odniesienia i prób ślepych dozowano wzorzec

wewnętrzny - roztwór rodu (Rh) w ilości 10-20 mikrogramów na litr. [1] Równolegle

z materiałami grzybowymi analizowano materiały odniesienia o znanej zawartości

składników mineralnych – liście cytryny (GBW 10020) i glebę (GBW 07405) –

wyprodukowane przez Institute of Geophysical and Geochemical Exploration

w Chinach oraz próby ślepe. Współzależności ilościowe pomiędzy składnikami

mineralnymi nagromadzonymi w owocnikach przez borowika szlachetnego zbadano

metodą głównych składowych.

Wyniki badań wskazały na znaczną zmienność w składzie owocników borowika

szlachetnego pozyskiwanych z różnych obszarów leśnych na terenie kraju, a w tym

takich pierwiastków jak Ba, Bi, Ce, Co, Dy, Eu, Er, Gd, Hf, Ho, La, Li, Lu, Nb, Nd,

Pr, Sm, Sr, Tb, Th, Tm, Y, Yb, Zr - wartość współczynnika zmienności wyniosła ponad

100 %. Zawartość Sc, Sr, W i U cechowała nieco mniejsza zmienność a najmniejsza

(współczynnik zmienności poniżej 20 %) dotyczyła As, Cu, Ge, Hg, Ni, V, Zn.

Badania wsparte finansowo przez Narodowe Centrum Nauki (projekt nr UMO-2013/11/N/NZ7/01240).

Literatura: [1] Q.Liang, et al. (2000), Geostandards Newsletter. 24, 51-63


Wpływ zabiegów kulinarnych na zawartość pierwiastków

w owocnikach podgrzybka złotawego i borowika szlachetnego

A. Dryżałowska1, S. Pankavac1, J. Falandysz1, D. Barałkiewicz2, A. Hanć2

1Pracownia Chemii Środowiska i Ekotoksykologii, Uniwersytet Gdański 2Pracownia Analizy Spektroskopowej Pierwiastków, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu


W wielu krajach, w tym również w Polsce, grzyby dziko rosnące ze względu

na swoje walory smakowe znalazły wszechstronne zastosowanie kulinarne. W celu

konserwacji grzyby poddawane są zabiegom kulinarnym, tj. mrożeniu, suszeniu oraz

marynowaniu. Celem badań było zbadanie wypływu mrożenia, suszenia,

blanszowania i marynowania na zawartość As, Ag, Al, Ba, Cd, Co, Cs, Cu, Cr, Hg, Li,

Mn, Ni, Pb, Rb, Sr, Tl, U, V i Zn w kapeluszach i trzonach podgrzybka złotawego

i borowika szlachetnego.

Zawartość rtęci w próbkach grzybów oznaczono na drodze bezpośredniej

pirolizy materiału z wiązaniem par rtęci w postaci amalgamatu ze złotem, termiczną

desorpcją i pomiarem ilościowym techniką zimnych par bezpłomieniowej

spektroskopii atomowej (CV-AAS; analizator rtęci typ MA-2000, Nippon Instruments

Corporation, Takatsuki, Japonia).

W celu analizy pierwiastków (As, Ag, Cd, Co, Cs, Cu, Mn, Pb, U i Zn) materiał

grzybowy został zmineralizowany za pomocą kwasu azotowego (65%, Suprapure,

Merck, Niemcy) w ciśnieniowych naczyniach teflonowych, w piecu mikrofalowym

(model Ethos One, Milestone Srl, Włochy). Analiza pierwiastków została

przeprowadzona za pomocą spektrometru mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie

sprzężonej z analizatorem kwadrupolowym (ELAN DRC II, PerkinElmer, SCIEX,

Kanada) wyposażonym w koncentryczny rozpylacz typu Meinhard i cyklonową

komorę mgielną.

Wykazano, że zarówno kapelusze jak i trzony poddane procesowi suszenia

i mrożenia nie różnią się w sposób istotny statystycznie.

Blanszowanie, macerowanie i marynowanie powodowało obniżenie ilości

większości oznaczonych pierwiastków zarówno w kapeluszach, jak i trzonach

owocników podgrzybka złotawego i borowika szlachetnego.

Porównując wyniki oznaczanych pierwiastków w owocnikach suszonych

i poddawanych zabiegom blanszowania i marynowania stwierdzono większe ubytki

pierwiastków marynowanych owocnikach niż blanszowanych.

Wstępne zamrożenie owocników przed obróbką kulinarną znacznie zmniejsza

zawartość analizowanych pierwiastków w grzybach.

Badania wsparte finansowo przez Narodowe Centrum Nauki (projekt nr UMO-2013/11/N/NZ7/01240)


Analiza profilu kwasów tłuszczowych w schyłkowym stadium

Przewlekłej Choroby Nerek

Magdalena Pazda, Adriana Mika, Piotr Stepnowski



Zaburzenia lipidowe stanowią częste powikłanie niewydolności nerek

i narastają w miarę postępu choroby. Dlatego też celem pracy było określenie

czy istnieje związek między rozwojem przewlekłej choroby nerek a zmianami

ilościowymi i jakościowymi w składzie kwasów tłuszczowych zawartych w lipidach

krążących we krwi pacjentów dializowanych otrzewnowo. Analizie poddano surowicę

28 pacjentów dializowanych oraz 42 osób stanowiących grupę kontrolną. Etap

przygotowania próbek obejmował ekstrakcję lipidów metodą Folcha, ich hydrolizę

zasadową, a następnie konwersję chemiczną otrzymanych wolnych kwasów

tłuszczowych do pochodnych metylowych. Jednym z głównych etapów badań było

przetestowanie czterech kolumn chromatograficznych stosowanych w chromatografii

gazowej (ZB-5, ZB-Wax plus, Rtx-225, Rtx-2560) celem wyboru tej, która zapewnia

optymalny rozdział oraz identyfikację jak największej liczby analitów. Ostatecznie

analiza kwasów tłuszczowych została przeprowadzona techniką chromatografii

gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas, a otrzymane wyniki zostały skorelowane

z wybranymi markerami biochemicznymi charakterystycznymi dla przewlekłej

choroby nerek. Wyniki badań wykazały, iż kolumna ZB-5 (5%-fenylo 5%-

dimetylopolisiloksan; 30 m; 0,25 mm; 0,25 µm) pozwala na najbardziej optymalny

rozdział kwasów tłuszczowych oraz ich analizę jakościową i ilościową. Z kolei analiza

docelowa ujawniła wpływ choroby na zmiany w składzie ilościowym kwasów

nasyconych oraz wielonienasyconych kwasów z rodziny n-3. Nie obserwowano zmian

w liczbie zidentyfikowanych analitów porównywanych grup pacjentów dializowanych

i kontroli. Wykazano także silny związek pomiędzy poziomem kreatyniny, azotu

mocznika i albuminy a kwasami nienasyconymi (18:2 n-6, 18:3 n-3, 22:5 n-3) oraz

korelację poziomu trójglicerydów i lipoprotein o wysokiej gęstości z zawartością

kwasów jednonienasyconych oraz wielonienasyconych kwasów n-6. Na podstawie

uzyskanych wyników stwierdzono, iż rozwój przewlekłej choroby nerek związany jest

ze zmianą zawartości niektórych kwasów tłuszczowych krążących we krwi pacjentów

oraz wykazano silny związek między markerami chorobowymi a poszczególnymi

kwasami tłuszczowymi.


Badanie kinetyki iminodioctanowych związków kompleksowych

miedzi(II) w kationowym rozpuszczalniku surfaktantowym SDS

Agnieszka Piotrowska, Joanna Pranczk, Dagmara Jacewicz, Lech Chmurzyński



Jony metali przejściowych z bloku d mają tendencję do tworzenia barwnych

związków kompleksowych. Często spotykanymi związkami koordynacyjnymi

są połączenia kationu miedzi(II) z różnymi ligandami, między innymi:

iminodioctanowym (IDA), 1,10-fenantroliną (phen) i 2,2’-bipirydylem (bipy).

Uwodnione jony miedzi(II) tworzą roztwory o niebieskim zabarwieniu. W roztworze

wodnym dodecylosiarczanu(VI) sodu (SDS) występują micelle. Przy zastosowaniu SDS

zbadano kinetykę reakcji substytucji azotowymi ligandami organicznymi

w iminodioctanowych związkach kompleksowych miedzi(II). Badania kinetyki reakcji

przeprowadzono przy zastosowaniu techniki stopped-flow. Na podstawie uzyskanych

wyników ustalono rząd badanych reakcji oraz wyznaczono parametry aktywacyjne

reakcji z udziałem zsyntezowanych związków kompleksowych.


Sprzężona ze spektrometrią mas wymiana wodór-deuter, trawienia

enzymatyczne i test immunoenzymatyczny jako metody służące

do identyfikacji miejsca oddziaływania ludzkiej cystatyny C

z monoklonalnym przeciwciałem HCC3

Monika Rafalik1, Aleksandra Kołodziejczyk1, Paulina Czaplewska2,

Katarzyna Dąbrowska3, Sylwia Rodziewicz-Motowidło1

1Pracownia Chemii Medycznej, Katedra Chemii Biomedycznej, Wydział Chemii,

Uniwersytet Gdański 2Laboratorium Spektrometrii Mas, Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed, Gdańsk

3Laboratorium Spektrometrii Mas, Instytut Biochemii i Biofizyki, Polska Akademia Nauk,

Warszawa


Ludzka cystatyna C jest niewielkim białkiem (13.3 kDa), które powszechnie

występuje w płynach ustrojowych człowieka gdzie pełni głównie rolę inhibitora

proteinaz cysteinowych. W stanach patologicznych białko to tworzy dimery oraz

wyższe formy oligomeryczne, które mogą prowadzić do ich zalegania w różnych

organach. Procesy takie mogą prowadzić do powstawania chorób typu amyloidowego.

Rzadka mutacja ludzkiej cystatyny C, L68Q, jest przyczyną występowania

amyloidowej angiopatii mózgowej (Hereditary cystatin C amyloid angiopathy,

HCCAA), w wyniku której dochodzi do krwotoków mózgowych nawet u osób

w młodym wieku [1].

Znanych jest wiele przeciwciał, które oddziałują z ludzką cystatyną C. Profesor

Grubb (University of Lund) ze współpracownikami wykazali, że niektóre z nich

w niewielkim stopniu wpływają na hamowanie tworzenia dimerów hCC, natomiast

kilka z przebadanych przeciwciał w sposób zdecydowany blokuje tworzenie

dimerów/oligomerów. Otrzymane przez wyżej wspomniany zespół badawczy, mysie

monoklonalne przeciwciała HCC3 hamują tworzenie dimerów hCC w znaczącym

stopniu (ok. 60%) [2].

Obecnie coraz częściej prace prowadzone są w kierunku szczegółowego

poznania interakcji antygen-przeciwciało, ponieważ wydaje się to istotne

w poszukiwaniu i projektowaniu nowych leków do immunoterapii. Do wyznaczenia

miejsca wiązania się ludzkiej cystatyny C z przeciwciałem HCC3 wykorzystano wiele

metod, m. in. trawienia enzymatyczne, test immunoenzymatyczny oraz wymiana

wodór deuter sprzężona ze spektrometrią mas. Ostatnia z wymienionych jest

powszechnie znana i chętnie wykorzystywana do badań kompleksów i identyfikacji

miejsc oddziaływań, jednakże porównanie wyników uzyskanych różnymi metodami

pozwala na precyzyjniejsze określenie miejsca wiążącego białka do przeciwciała.

Projekt finansowany w ramach projektu Badań Młodych Naukowców, nr 538-8725-B077-15, 538-8725-B077-16 oraz Narodowego Centrum Nauki, Sonata Bis (P. Czaplewska), nr 2012/05/E/ST5/03796

Literatura: [1] A. Grubb, (2001) Adv. Clin. Chem. 35, 63-99 [2] G. Ostner, et al. (2011) Scand. J. Clin. Lab. Invest. 71, 676-682


Program R jako skuteczne narzędzie do analizy danych

Anna Rybińska, Katarzyna Odziomek, Tomasz Puzyn

Pracownia Chemometrii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Postęp w nauce oraz technice prowadzi do zwiększania się ilości informacji

generowanych każdego dnia. Każde przedsiębiorstwo, placówka naukowo-badawcza

czy serwis społecznościowy wytwarzają oraz gromadzą dane, z których można

uzyskać bardzo cenne informacje. Jednak ze względu na ich ogromną ilość, analiza

dostępnych danych byłaby nieefektywna bez odpowiednich narzędzi.

Jednym z najpopularniejszych narzędzi pozwalających na analizę oraz

eksplorację danych jest program R[1], głównie dzięki darmowemu dostępowi

do oprogramowania oraz możliwości pracy w środowisku graficznym (RStudio).

Wspomniany program posłuży do stworzenia skryptu pozwalającego

na przeprowadzenie wstępnej kontroli danych, wyboru najbardziej istotnych

zmiennych zależnych oraz budowę modelu predykcyjnego (równania

matematycznego) w oparciu o wybrane zmienne. Model ten charakteryzować się

będzie odpowiednimi wartościami parametrów statystycznych. Ponadto określona

zostanie tzw. dziedzina modelu. Model ten zostanie wykorzystany do znalezienia

zależności pomiędzy zmiennymi (wyniki analiz laboratoryjnych, deskryptory

molekularne), a wybraną aktywnością biologiczną lub właściwością fizyko-chemiczną

(tzw. metoda QSAR/QSPR).

Literatura: [1] R Development Core Team. (2010) R: A language and environment for statistical computing. Vienna, Austria


Peptydy wrażliwe na działanie elastazy, jako nowe związki

w farmakologicznej stymulacji endogennej regeneracji skóry

Justyna Sawicka1, Przemysław Karpowicz1, Emilia Iłowska1, Paulina Langa2,

Adriana Schumacher3, Milena Deptuła3, Michał Pikuła2, Sylwia Rodziewicz-Motowidło1

1Katedra Chemii Biomedycznej, Uniwersytet Gdański 2Zakład Immunologii Klinicznej i Transplantologii, Gdański Uniwersytet Medyczny

3Zakład Embriologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

e-mail: [email protected];

Skóra jest największym organem ludzkiego ciała, która pełni niezmiernie

ważna rolę jaką jest ochrona przed czynnikami fizycznymi, chemicznym

i biologicznym, a także mechaniczna osłona i obrona organizmu głównie przed

drobnoustrojami chorobotwórczym. Zdolność skóry do regeneracji jest niezbędna do

utrzymania organizmu przy życiu oraz regulacji składników rany takich jak komórki

macierzyste czy cytokiny [1]. Naturalną odpowiedzią na uraz skóry jest aktywacja

fibroblastów i uruchomienie procesu gojenia rany. Fibroblasty posiadają zdolność

do szybszego wypełniania dużych ubytków skór, zazwyczaj będąc obecne przy

krawędzi rany [2]. Blizny zazwyczaj powstają kosztem poprawnego etapu regeneracji

tkanki skórnej, czyli złożonego procesu jej przebudowy i wzrostu. Niepoprawne

lub patologiczne gojenie się ran jest poważnym problemem, który dotyka miliony ludzi

na całym świecie. Niemniej jednak jego mechanizm nie został do tej pory wyjaśniony.

Naukowcy postulują jedynie kluczową rolę dwóch grup enzymów: elastazę

neutrofilową (NE) oraz metaloproteinazy macierzowe (MMP) mogą [3]. Degradują one

macierz zewnątrzkomórkową oraz czynniki wzrostu, co najprawdopodobniej opóźnia

proces zamknięcia rany. Rozwiązaniem tego problemu może być zewnętrzna iniekcja

czynników pobudzających fibroblasty do ich wzrostu, do których zaliczamy peptydy

sygnałowe.

Celem naszych badań jest zaprojektowanie i zsyntezowanie peptydów, jako

połączenie substancji aktywnej i sekwencji enzymatycznej, wrażliwej na działanie

właśnie elastazy neutrofilowej. Zaprojektowane związki zostały zsyntezowanie

na nośniku stałym zgodnie z metodologią chemii Fmoc, a następnie oczyszczone przy

pomocy wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Peptydy zostały przebadane

na ludzkich liniach komórkowych fibroblastów i keratynocytów, a także sprawdzone

pod kątem cytotoksyczności.

Praca finansowana z grantu nr STRATEGMED1/235077/9/NCBR/2014


Development of a Screening Methods for the Analysis of Wild Yeast

Strains

Henry Shelonzek1, Patryk Rurka1, Magdalena Biesiadecka2

1Interdisciplinary Scientific Association of Naturalists “Planeta”: BioWar Project,

University of Silesia in Katowice 2Department of Genetics, Institute of Applied Biotechnology and Basic Sciences,

University of Rzeszow


The main objective has been to investigate wild yeast strains isolated from their

natural environments, yeast processing and screening, and selecting strains based

on those by products producing sensorial potentials unique to and desirable for

commerce.

To obtain these products a set of standardized tests has been developed for

identifying these characteristics. This strategy will, with the help and expertise of a

local brewery, produce the first University beer in Poland from wild yeast developed

by students.

The fermentation industry standard is the Saccharomyces species, the main

yeast species used in brewing beer. It is very well known that Saccharomyces

Cerevisiae is involved in most aroma-forming processes during beer fermentation,

transforming wort ingredients into alcohol and aroma compounds, such as higher

alcohols, esters and carbonyl compounds. However, outside of spontaneous

fermentation, there is very little use of non-Saccharomyces yeasts throughout the

beer industry. Meanwhile, approximately threequarters of a million species of yeast

are located in different known habitats. Out of a total of 670,000 species, only 20

species are being used in industry. The potential from developing new aroma

compounds produced by this huge variety of yeasts is unimaginagle.

The screening process to be developed for the further analysis of globally

collected wild yeast strains includes preliminary biochemical tests for ensuring that

the yeasts under investigation do survive in beer wort and, of course, will ferment it.

Supervisors of the project: Ph.D. Sławomir Sułowicz, M.Sc. Sławomir Borymski (Department of Microbiology,

Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Silesia in Katowice)


Związki bioaktywne w czosnku zwyczajnym pozyskane różnymi

metodami ekstrakcji

Karol Skrobacz, Patryk Kosowski, Paweł Leżański, Maciej Balawejder

Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy,



Czosnek pospolity (Allium sativum) należy do najstarszych roślin uprawnych.

Pierwsze wzmianki o stosowaniu tej rośliny pochodzą z czasów neolitycznych

ok. 3000 lat p.n.e. Ceniono go przede wszystkim ze względu na jego właściwości

lecznicze. Czosnek działa dezynfekująco, bakteriostatycznie i przeciwpasożytniczo

co od dawna zapobiegało rozwojowi i rozpowszechnianiu chorób i epidemii. Do działań

leczniczych czosnku można zaliczyć działanie antyoksydacyjne, regulowanie

działania insuliny, redukcję tkanki tłuszczowej, wspomaganie oczyszczania wątroby

oraz działanie przeciwbakteryjne. Czosnek jest także środkiem poprawiającym

trawienie – wspomaga wydzielanie żółci, rozpuszczanie tłuszczów i pobudza

produkcję soków trawiennych.

Pierwsze próby ustalenia składu chemicznego czosnku sięgają XIX wieku kiedy

to Semmler w 1982r. wyodrębnił na drodze destylacji z parą wodną olejek

o charakterystycznym zapachu. Czosnek w swoim składzie zawiera około 60-65%

wody, ponad 30% węglowodanów i białko – około 5%. Jest zasobny w witaminę C,

zawiera niewielką ilość witamin z grupy B, głównie B1. Wśród składników

mineralnych można wyróżnić potas, żelazo, magnez i fosfor. Ząbki czosnku zawierają

olejek lotny zwany czosnkowym które zawartość waha się według różnych źródeł od

0,005% do 0,4%. Olejek ten zawiera szereg składników wśród których wyróżnić

można związki siarki szczególnie pożądane z farmakologicznego punktu widzenia.

W celu zbadania składu cebuli czosnku pospolitego poddano ekstrakcji

materiał – ząbki czosnku i wyodrębniano ich składniki przy użyciu wybranych

rozpuszczalników organicznych i wody. Pozyskano także olejek lotny metodą

hydrodestylacji. W uzyskanych izolatach oznaczono skład ilościowy i jakościowy przy

użyciu chromatografii gazowej ze spektrometrią mas. Uzyskane wyniki pozwoliły

wyróżnić kilkadziesiąt związków organicznych z różnych grup wchodzących w skład

czosnku w tym pożądane związki bioaktywne. Zaobserwowano różnice w składzie

ekstraktów uzyskanych przy użyciu różnych ekstrahentów.


Modyfikacja cząsteczki sialorfiny w pozycji 3 resztą L-1-naftyloalaniny

lub L-2-naftyloalaniny, a trwałość Met-enkefaliny

Małgorzata Sobocińska1, Patrycja Maj1, Jakub Fichna2, Elżbieta Kamysz1


Chemii, Uniwersytet Gdański 2 Zakład Biochemii, Katedra Chemii i Biochemii Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi


Enkefaliny są to endopeptydy szeroko rozpowszechnione w organizmach

zwierzęcych, wytwarzane są w odpowiedzi na bodźce stresowe. Wykazują działanie

przeciwbólowe, uczestniczą w proliferacji komórek, organizacji tkanek i procesie

gojenia ran, hamują wydzielanie innych neuroprzekaźników. Wyróżniamy:

Met-enkefalinę (Tyr-Gly-Gly-Phe-Met) oraz Leu-enkefalinę (Tyr-Gly-Gly-Phe-Leu).

Wykazują one dużą podatność na działanie enzymów degradujących

(tzw. enkefalinaz): endopeptydazy NEP (EC 3.4.21.11), dipeptydylopeptydazy III

(DPP III, EC 3.4.14.4) oraz aminopeptydazy N (APN, EC 3.4.11.2), co powoduje,

że mają krótki czas działania w warunkach in vivo.

Jednym ze sposobów zwiększenia trwałości enkefalin jest wykorzystanie

endogennych inhibitorów enkefalinaz, do których m.in. należy sialorfina (Gln-His-

Asn-Pro-Arg), występująca w śliniance podżuchwowej i prostacie szczurów.

Celem pracy była synteza analogów sialorfiny modyfikowanych w pozycji 3

resztą L-1-naftyloalaniny i L-2-naftyloalaniny oraz określenie ich wpływu

na aktywność NEP w warunkach in vitro. W prezentowanym komunikacie zostanie

przedstawiona procedura syntezy zaprojektowanych analogów sialorfiny

oraz omówiony wpływ otrzymanych peptydów na trwałość Met-enkefaliny.

Praca finansowana z NCN 2013/11/B/NZ7/01301


Migracja zanieczyszczeń z opakowań aluminiowych do miodu

Monika Wesołowska1, Bartosz Miąsik1, Patrycja Sowa1 Grzegorz Zagula2,

Małgorzata Dżugan1

1Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski 2Katedra Technologii Bioenergetycznych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Miód zawiera cenne właściwości prozdrowotne i z tego względu jest używany

nie tylko jako produkt spożywczy, ale również stosowany jako środek terapeutyczny.

Produkt ten ma tendencję do absorbowania obcych zapachów podczas

przechowywania w szczelnym opakowaniu. Wybór odpowiedniego pojemnika

do przechowywania miodu jest bardzo ważnym warunkiem utrzymania jego właściwej

jakości.

Celem pracy było zbadanie możliwości wtórnego skażenia miodu podczas

przechowywania w pojemnikach aluminiowych.

Materiał do badań stanowiły 3 próbki: miód spadziowy (pH 4,2), miód

rzepakowy (pH 3,8) i miód nawłociowy (pH 3,4) pozyskane bezpośrednio

od pszczelarzy podkarpackich. Próbki miodu były przechowywane w temperaturze

pokojowej, w różnych pojemnikach wykonanych z aluminium, jako próbę kontrolną

zastosowano opakowanie szklane. Przeprowadzone doświadczenie składało się

z dwóch części: (I) przechowywanie miodu spadziowego i rzepakowego przez okres 3

miesięcy z wykorzystaniem nowego aluminiowego kubka powleczonego ochronną

warstwą anodową oraz (II) przechowywanie miodu nawłociowego w różnych wersjach

pojemników aluminiowych przez okres 1 i 2 miesięcy. We wszystkich badanych

próbkach oznaczono zawartość Al, wykorzystując metodę ICP-OES z wcześniejszą

mineralizacją mikrofalową na mokro.

Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że podczas składowania miodu

w nowych aluminowych pojemnikach, które są pokryte specjalną powłoką ochronną

ryzyko migracji Al do miodu nie występuje. Jednakże przechowywanie miodu

w starych bądź uszkodzonych aluminiowych pojemnikach (np. beczki na mleko)

niesie ze sobą ryzyko zanieczyszczenia produktu tym pierwiastkiem. W zależności

od rodzaju użytego pojemnika poziom Al osiągnął wartości od 0,028 do 0,189 mg/g,

podczas gdy w próbie kontrolnej stwierdzono poziom 0,015 mg/g Al.

Przeprowadzone analizy wykazały możliwość wtórnego zanieczyszczenia miodu

podczas długotrwałego przechowywania w pojemniku aluminiowym z uszkodzoną

powłoką ochronną.


Powszechnie dostępne mimetyki NGF – klucz do długowieczności?

Karol Steckiewicz1, Ewelina Zielińska2, Magdalena Górska2, Michał Woźniak2

1Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Chemii Medycznej GUMed 2Katedra i Zakład Chemii Medycznej GUMed


W literaturze tematu znajdujemy obecnie coraz więcej doniesień na temat roli

czynnika wzrostu nerwów (NGF) nie tylko w OUN, ale i w utrzymaniu homeostazy.

Szczególnie interesujący jest fakt, że NGF przeciwdziała procesom zapalnym, a ponieważ

procesy starzenia definiowane są przez część badaczy jako łagodny stan zapalny OUN

(głównie struktur związanych z pamięcią m. in. hipokampa), utrzymanie właściwego

poziomu NGF może sprzyjać zachowaniu mózgowia w lepszej kondycji i w pewien sposób

przeciwdziałać starzeniu. Jednakże suplementacja NGF, ze względu na bardzo słabą

przenikalność tej cząsteczki przez barierę krew-mózg (BBB) wydaje się bezzasadna.

Należy zatem szukać cząsteczek, które wykazują podobne działanie i zdecydowanie lepszą

przenikalność przez BBB.

NGF w komórkach posiada dwa rodzaje receptorów: TrkA oraz p75NRT. Działając

na te pierwsze m. in. uruchamia kaskadę sygnalizacyjną, która poprzez Ras (białko G)

stymuluje czynnik transkrypcyjny CREB aktywujący geny związane z przeżyciem

komórki. Podobny efekt może być wywołany poprzez aktywację tego samego receptora

i ścieżki kinaz MAP. Natomiast aktywacją receptora p75NRT promuje przeżycie komórki

(poprzez NF-kB) lub jej apoptozę (cytochorm c, kapsazay 3/9) aktywując lub hamując

odpowiednie geny.

Kurkumina, trigonelina i noblietyna są zdecydowanie mniejszymi cząsteczkami

od NGF, mają również korzystne grup funkcyjne co zapewnia im dobrą przenikalność

przez BBB. Są one ponad to powszechnie obecne w produktach spożywczych.

Trigonelina

pochodna witaminy B3

wysoka wartość w zielonej kawie (ale zanika, gdy ziarna kawy poddawane

są prażeniu)

Kurkumina

polifenol

działanie przeciwzapalne

zapobiega odkładaniu się β-amyloidu w mózgowiu (zapobieganie chorobom

neurodegeneracyjnym)

pobudza wzrost neurytów

wysoka zawartość w curry i musztardzie

Nobiletyna

flawonoid

zapobiega chorobom neurodegeneracyjnym

przeciwdziała gromadzeniu β-amyloidu

występuje w niektórych cytrusach

Stosunkowo łatwa dostępność mimetyków NGF sprawia, że powinny być

pożądanymi składnikami diety każdego człowieka. Odpowiednio zbilansowania dieta,

może przyczynić się nie tylko do wydłużenia długości życia, ale także podniesienia jego

jakości.


What you don’t know about capsaicin

Halina Strońska, Zbigniew Maćkiewicz

Laboratory of Chemistry of Biological Macromolecules, Department of Molecular Biotechnology,

Faculty of Chemistry, University of Gdansk


Capsaicin is an organic chemical compound belonging to the group of vanilloid

alkaloids. It is an active component of the Capsicum genus plants and is responsible

for the hot and burning taste of chilli peppers. Pure alkaloid is a colourless, odourless,

volatile and hydrophobic substance.

The sensation of pain and burning occurs after the consumption of this

alkaloid due to its interaction with the vanilloid receptor subtype I (TRPV1). Capsaicin

as well as other capsaicinoids (e.g. dihydrocapsaicin, nordihydrocapsaicin

and homocapsaicin) are secondary metabolites of chilli peppers produced presumably

as deterrents against certain animals and fungi as these compounds have

an irritating effect on them.

Even the Indians took advantage of this effect. They used dried and powdered

chilli peppers as a warfare agent that blinded the enemy for a short period of time.

Later, there was discovered an another application for the peppers – in folk medicine

they were used to alleviate toothaches. What is more, fruits and leaves of the chilies

were used also in case of a skin rash. Nowadays capsaicin is generally known as the

main ingredient of spicy condiments and one of the main ingredients of slimming

products. Nevertheless, it presents also many other interesting and surprising

properties, which I would like to discuss in detail during my speech.


Etyka a środowiskowa odpowiedzialność organizacji

Anna Syroczyńska1, Dagmara Dyrda2

1 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 2 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa wymusił na przedsiębiorcach

podejmowanie działań proekologicznych. Środowiskowa odpowiedzialność organizacji

jest jednym z elementów nowej koncepcji zintegrowanej odpowiedzialności

organizacji. Zintegrowane podejście do odpowiedzialności spaja odpowiedzialności

ekonomiczno-finansową, prawną, środowiskową i społeczną. Etyka natomiast jest

fundamentem i motorem wszystkich działań odpowiedzialnej organizacji.

Zintegrowana odpowiedzialność organizacji jest wiodącą formą realizacji koncepcji

zrównoważonego rozwoju zarówno na poziomie mikro jak i makroekonomicznym.

Wydawać się może, że środowiskowa odpowiedzialność jest mało kontrowersyjnym

elementem zintegrowanego zarządzania organizacją a jednocześnie niezwykle

popularnym w społeczeństwie. Jest szczególnie użyteczna w budowaniu przewagi

konkurencyjnej poprzez poprawę wizerunku firmy. Popieranie ochrony środowiska

naturalnego przez może doprowadzić do przyciągnięcia nowych klientów,

wzmocnienia pozycji rynkowej i zwiększenia wartości firmy.

Etyka i biznes - często takie zestawienie wywołuje zdziwienie, a czasami

niedowierzanie. Tymczasem taka relacja znana jest od wieków. Jako dowód

filozofowie podają słowa Arystotelesa, który twierdzi, że ekonomia jest sztuką

podejmowania właściwych decyzji w gospodarowaniu. Zapewnia ona nie tylko

zamożność, ale i piękne życie. Zatem czy biznes da się pogodzić z etyką? Czy dążenie

do rozwoju firmy można pogodzić z uczciwością i przestrzeganiem norm

przyzwoitości? Czy można z jednej strony odpowiednio dbać o wzrost zysków,

a z drugiej w ramach tych samych działań tworzyć prawdziwą wartość dla

otaczającego świata? Działania te nie muszą stać w opozycji, jeśli przez rozwój

rozumiemy rozwój trwały i długookresowy. Bo to właśnie umiejętność zintegrowania

myślenia o wartości ekonomicznej, społecznej i środowiskowej jest odpowiednią drogą

do długofalowego sukcesu dla dzisiejszego biznesu.

Celem pracy jest wskazanie zależności pomiędzy etyką a środowiskową

odpowiedzialnością organizacji we współczesnym podejściu do zarządzania.


Wpływ położenia reszty L-cysteiny w lipopeptydach

na ich aktywność mikrobiologiczną

Natalia Sznaza1, Marta Bauer2, Małgorzata Sobocińska1, Wojciech Kamysz2,

Elżbieta Kamysz1


Chemii, Uniwersytet Gdański 2 Katedra i Zakład Chemii Nieorganicznej, Wydział Farmaceutyczny, Gdański Uniwersytet

Medyczny


Głównym elementem tworzącym odporność wrodzoną u człowieka są peptydy

przeciwdrobnoustrojowe (AMPs) produkowane przez niemal wszystkie organizmy

eukariotyczne i stanowiące ważny element obrony przed patogenami. Ciekawą grupą

związków o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych są lipopeptydy, których

struktura została zaprojektowana w oparciu o AMPs. W większości przypadków

syntetyczne lipopeptydy zawierają reszty kwasów tłuszczowych oraz reszty

aminokwasów kationowych (Arg, Lys), które zapewniają im spełnienie warunków

amfipatyczności oraz sumarycznego ładunku dodatniego, które są istotnymi cechami

antybiotyków peptydowych.

Celem pracy była synteza trzech lipopeptydów o sekwencjach Laur-CKK-NH2,

Laur-KCK-NH2, Laur-KKC-NH2 oraz określenie wpływu położenia reszty L-cysteiny

na ich aktywności mikrobiologiczną. Oznaczenia minimalnego stężenia hamującego

wzrost (MIC) przeprowadzono na szczepach referencyjnych wobec bakterii Gram-

dodatnich (Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Enterococcus

faecalis), Gram-ujemnych (Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa), szczepu

klinicznego MRSA (S. aureus metycylinooporny) oraz komórek grzybów Candida

albicans. Minimalne stężenie hamujące wzrost bakterii zostało wyznaczone metodą

seryjnych rozcieńczeń w bulionie Bacto-Peptone, natomiast wrażliwość C. albicans

określono z wykorzystaniem pożywki RPMI 1640 na 96-dołkowych płytkach

mikrotitracyjnych. W prezentowanym komunikacie zostaną przedstawione wyniki

syntezy wyżej wymienionych peptydów oraz omówione rezultaty wykonanych badań

mikrobiologicznych.

Praca finansowana z BMN 538-8646-B086-16


Porównanie składu cukrowego polisacharydów kapsularnych

izolowanych ze szczepów bakterii rodzaju Cronobacter.

Sylwia Szulta, Tomasz Apanowicz, Małgorzata Czerwicka, Karolina Ossowska,

Zbigniew Kaczyński

Pracownia Biochemii Strukturalnej, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Bakterie rodzaju Cronobacter są Gram-ujemnymi patogenami

należącymi do rodziny Enterobacteriaceae. Mikroorganizmy te posiadają warstwę

polisacharydową, która tworzą się wokół ich komórek bakteryjnych. W skład tej

otoczki wchodzą przede wszystkim polisacharydy kapsularne (CPS-y). Ich obecność

na powierzchni bakterii sprawia, że stanowią one materiał antygenowy, w odpowiedzi

na który powstają swoiste przeciwciała. CPS-y są także zdolne do wytwarzania

biofilmu, ułatwiając tym samym adhezję bakterii do powierzchni stałych, m.in.

lateksu, szkła i silikonu.

Wybrane szczepy bakterii rodzaju Cronobacter zostały wyhodowane w dwóch

temperaturach (21°C i 37°C). W celu określenia składu cukrowego badane CPS-y

poddano hydrolizie w środowisku kwasu trifluorooctowego (TFA), a otrzymane

produkty analizowano wykorzystując spektroskopię NMR. W celu identyfikacji

poszczególnych monosacharydów wykorzystano wartości przesunięć chemicznych

anomerycznych atomów węgla odczytane z widm zarejestrowanych dla próbki

z dodatkiem odpowiednich wzorców. Analizy ilościowej dokonano poprzez integrację

sygnałów anomerów α na widmach ¹H NMR oraz uwzględnienie w obliczeniach

zawartości anomerów β na podstawie danych literaturowych. W badanych CPS-ach

stwierdzono obecność: glukozy, fukozy, ramnozy i galaktozy.


Radioizotopy 210Po i 210Pb w grzybach jadalnych

Karolina Szymańska, Dagmara Ida Strumińska-Parulska, Bogdan Skwarzec

Katedra Chemii i Radiochemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański


Grzyby i mikroorganizmy symbiotyczne mogą przyczynić się w znacznym

stopniu do długotrwałej retencji radionuklidów w warstwach organicznych gleby

leśnej i w wyniku tego procesu, ułatwić ich dostęp dla owocników i grzybni. Może być

to źródłem znacznie wyższego transferu niektórych radionuklidów w ekosystemie

leśnym.

Spośród analizowanych jadalnych grzybów z rodzaju koźlarz (Leccinum)

najwyższe stężenia 210Po i 210Pb zaobserwowano w koźlarzu grabowym

(L. pseudoscabrum), odpowiednio 0,71-10,98 mBq∙g-1 suchej masy

i 0,50-4,92 mBq∙g-1 s.m. Niższe wartości stężeń 210Po i 210Pb zaobserwowano

w próbkach koźlarza czerwonego (L. aurantiacum) i koźlarza topolowego

(L. duriusculum), odpowiednio 0,68-6,21 mBq∙g-1 s.m. dla 210Po i 0,31-2,31 mBq∙g-1

s.m. dla 210Pb oraz 0,59-3,16 mBq∙g-1 s.m. dla 210Po i 0,53-2,52 mBq∙g-1 s.m. dla 210Pb.

Zaś najniższe stężenia aktywności 210Po i 210Pb zmierzono dla koźlarza dębowego

(L. quercinum) i koźlarza sosnowego (L. vulpinum), odpowiednio 0,74-1,95 mBq∙g-1

s.m. dla 210Po i 0,34-1,58 mBq∙g-1 s.m. dla 210Pb oraz 1,21-2,75 mBq∙g-1 s.m.

dla 210Po i 0,90-1,92 mBq∙g-1 s.m. dla 210Pb. Zróżnicowanie w poziomach aktywności 210Po i 210Pb w analizowanych grzybach to wynik ich wzrostu na odmiennych typach

gleb oraz dysproporcji w suchym opadzie atmosferycznym. W większości

analizowanych próbek, większe stężenia 210Po zaobserwowano w kapeluszach,

mniejsze zaś w trzonach; tendencja ta była odmienna w przypadku aktywności 210Pb.

Aktywność 210Po w podłożu glebowym analizowanych grzybów mieściła

się w przedziale od 1,42 do 100,03 mBq∙g-1 s.m. natomiast 210Pb

od 1,2 do 65,52 mBq∙g-1 s.m.

Wartość stosunku aktywności 210Po/210Pb w analizowanych grzybach

zawierała się w zakresie od 0,63 do 7,90, jednakże w większości badanych próbek

była wyższa od 1 co oznacza iż, owocniki nagromadzały większą ilość polonu 210Po

niż ołowiu 210Pb.

Autorzy pragną podziękować Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wsparcie finansowe tej pracy

poprzez dotację DS / 530-8630-D505-16.


Analiza zmian w Krajowym Programie Wsparcia Pszczelarstwa

w Polsce w latach 2014-2016 oraz 2016-2019

Emil Mariusz Szymański

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


W 2016 zakończyła się kolejna perspektywa finansowania pszczelarstwa

w Polsce. W związku z powyższym Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowało

nowy projekt Krajowego Programu Wsparcia Pszczelarstwa. Obecnie trafił

on do zatwierdzenia do Komisji Europejskiej, a potem na jego podstawie Agencja

Rynku Rolnego przygotuje warunki mechanizmu „Wsparcie Rynku Produktów

Pszczelich” na lata 2016-2019 lub poszczególne sezony.

Kolejne perspektywy finansowania w ramach KPWP przynoszą różnego rodzaju

zmiany między innymi dla pszczelarzy i producentów sprzętu, matek czy odkładów

pszczelich. Wpływają one znacząco na decyzje podejmowane przez osoby

zainteresowane udziałem w projektach realizowanych w tymże mechanizmie

od odbiorców końcowych poprzez oferentów towarów. Są one także obarczone

konsekwencjami, których część uwidacznia się dopiero po ich wprowadzeniu.

Przykładem wcześniejszej zmiany, która ograniczyła podaż odkładów pszczelich było

wprowadzenie obowiązkowych badań próbek pszczół dla producentów odkładów

i matek pszczelich. Koszt badań był na tyle wysoki, że spowodował rezygnację części

oferentów z udziału w projektach realizowanych przez określone podmioty

uprawnione (związki/stowarzyszenia pszczelarzy). Ta przyczyna w połączeniu

z limitami w produkcji odkładów w ramach mechanizmu WRPP sprawiła,

że pszczelarzom została ograniczona możliwość zakupu odkładów, za które

otrzymaliby częściowy zwrot kosztów zakupu.

Celem posteru jest analiza kierunków zmian w ramach Krajowego Programu

Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce w najbliższej perspektywie finansowej w odniesieniu

do kończącej się.


Propozycja systemu dopłat do zapylania

Marek Przybysz1, Emil Mariusz Szymański1,2

1Górnołużyckie Stowarzyszenie Pszczelarzy w Zgorzelcu 2Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


Wśród problemów trapiących pszczelarstwo, nie tylko w Polsce, ale także

w innych krajach, jest nadmierne i niewłaściwe wykorzystanie środków ochrony,

którego efektem jest pogorszenie stanu zdrowia pszczół miodnych (jako głównych

owadów zapylających) lub ich wytrucie.

Drugim aspektem, ekonomicznym, jest optymalizacja zapylania upraw roślin

o znaczeniu rolniczym i sadowniczym. Problem alokacji w odpowiednim czasie

i miejscu wymaganej liczby owadów zapylających jest ważny, nie tylko

dla pszczelarzy, ale głównie dla właścicieli upraw i sadów, gdyż obecność owadów

ma znaczący wpływ na wysokość plonów, a co za tym idzie, dochodów rolników i/lub

sadowników.

W celu poprawy zdrowotności rodzin pszczelich oraz sytuacji ekonomicznej

grup odpowiedzialnych za produkcję żywności, Górnołużyckie Stowarzyszenie

Pszczelarzy w Zgorzelcu zaproponowało utworzenie Funduszu Wsparcia Usług

Zapylania, które było następstwem spotkania roboczego 15 kwietnia w Ministerstwie

Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawicieli organizacji pszczelarskich i przedstawicieli

tegoż resortu.

System dopłat w ramach Funduszu Wsparcia Usług Zapylania jest propozycją,

która ma wspierać rozwój współpracy między pszczelarzami a producentami rolnymi

i przynosić wiele korzyści dla tych grup, owadów zapylających oraz konsumentów.

Propozycja autorów jest zaledwie przyczynkiem do szerszej dyskusji na temat

roli pszczół w procesie produkcji żywności, świadomości społecznej oraz wymaga

dalszego uszczegółowienia zasad funkcjonowania, kierunków rozwoju oraz sposobu

wypłacania dotacji w ramach Funduszu Wsparcia Usług Zapylania.


Nowe materiały biomedyczne

Agnieszka Szyszkowska1, Angelika Kamizela2, Patryk Kosowski3

1Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska 2Zakład Chemii Organicznej, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy,

Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce 3Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Współczesna nauka nie mogłaby istnieć bez rozwoju wiedzy na temat

polimerów. Materiały polimerowe wykorzystywane są bardzo powszechnie

w medycynie. Takie polimery nazywane są polimerami biomedycznymi [1]. Niektóre

z nich, tj. polisacharydy, polipeptydy czy polinukleotydy, produkowane są przez

organizmy żywe. Nazywane są one biopolimerami i pełnią istotne funkcje biologiczne

[2]. Przełomowym wydarzeniem, które zrewolucjonizowało przemysł biomedyczny,

stało się pojawienie na rynku polimerów syntetycznych w roku 1920. Początkowo

wykorzystywane były do zamykania ran lub leczenia zębów [3]. W ostatnich latach

odnotowano ogromny postęp w zakresie materiałów mających styczność

z organizmem pacjenta. Obecnie materiały polimerowe mogą być wykorzystywane

do budowy elementów mających bezpośredni kontakt z wewnętrznymi lub

zewnętrznymi częściami organizmu pacjenta, jak i do budowy aparatury oraz narzędzi

medycznych.

Celem niniejszej pracy był przegląd literaturowy najnowszych doniesień

na temat nowych materiałów biomedycznych. Szczególną uwagę poświęcono

materiałom polimerowym, które znalazły zastosowanie w przemyśle medycznym.

Omówione zostały przykładowe materiały polimerowe wykorzystywane w różnych

gałęziach medycyny. Zwrócono szczególną uwagę na możliwości ich zastosowania

w inżynierii tkankowej, chirurgii kostnej oraz do produkcji sprzętu medycznego.

Literatura: [1] J.F. Rabek, (2013) Wydawnictwo Naukowe PWN s.480-497

[2] M. Wiśniewska, (2001) Wydawnictwo Naukowe i Techniczne s. 53

[3] C. Denis, et al. (2012) World Patent Information 34 284-291


Antyoksydanty - naturalni wrogowie wolnych rodników

Agnieszka Szyszkowska1, Patryk Kosowski2, Angelika Kamizela3

1Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska 2Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski


Kochanowskiego, Kielce


Antyoksydanty to szeroka grupa związków chemicznych. Mogą być one

produkowanych przez organizm lub dostarczane z pożywieniem (głównie owoce

i warzywa). Związki te odgrywają ważną rolę w zachowaniu homeostazy organizmu,

poprzez usuwanie reaktywnych form tlenu (RFT) powstających w procesach

metabolicznych. Brak równowagi pomiędzy wytworzoną, a eliminowaną ilością RFT,

prowadzące do zwiększenia ich stężenia, skutkuje pojawieniem się stresu

oksydacyjnego. Może on prowadzić do groźnych chorób m.in. nowotworowych oraz

przyspieszenia procesu starzenia się komórek. Antyoksydanty (przeciwutleniacze)

zapobiegają lub opóźniają procesy utleniania substancji chemicznych, co sprawia,

że stosuje się je nie tylko jako suplementy diety, ale również w przemyśle spożywczym

jako dodatki do żywności, przedłużające okres przydatności produktów spożywczych.

Przykładami substancji chemicznych należących do antyutleniaczy są m.in.

polifenole, witaminy C i E, karoten, kwas mlekowy, czy kwas liponowy, stosowany

przy produkcji leków na cukrzycę. Ze względu na mechanizm działania z reaktywnymi

formami tlenu, wszystkie przeciwutleniacze można podzielić na dwie grupy.

Antyoksydanty należące do pierwszej z nich hamują reakcje rodnikowe poprzez

dostarczanie elektronów lub protonów, co prowadzi do powstania stabilnego

połączenia i zatrzymania reakcji - w ten sposób działa m. in. wspomniana witamina

E. Przeciwutleniacze drugiej grupy to substancje chemiczne, których efekty

wzajemnie się uzupełniają lub wzmacniają. Należą do nich związki mające zdolność

wychwytywania RFT oraz takie, które uniemożliwiają powstawanie rodników, poprzez

chelatację jonów metali, które je generują. Taką zdolność posiadają np. witaminy A

i C. Niedobór antyoksydantów w organizmie ludzkim prowadzi do bardzo poważnych

zaburzeń i chorób, np. zbyt małe stężenie kwasu askorbinowego skutkuje

szkorbutem, a tokoferoli (witamina E) zaburzeniami neurologicznymi. Trzeba jednak

pamiętać, że zażywanie zbyt dużych ilości suplementów diety zawierających

antyoksydanty również negatywnie wpływa na zdrowie. Celem pracy jest poszerzenie

wiedzy na temat antyoksydantów i skutków ich oddziaływania na organizm.


Wykorzystanie paneli fotowoltaicznych do pozyskiwania energii

z odnawialnych źródeł

Damian Szyszkowski1, Patryk Kosowski2, Angelika Kamizela3, Agnieszka Szyszkowska4

1Wydział Budownictwa, Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski

3Zakład Chemii Organicznej, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy,

Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

4. Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska


Fotowoltaika jest najdynamiczniej rozwijającą się gałęzią nauki, techniki

i przemysłu zajmująca się przetwarzaniem światła słonecznego na energię

elektryczną. Proces ten odbywa się w ogniwach fotowoltaicznych, które przekształcają

promieniowanie słoneczne bezpośrednio w elektryczność. Układ ogniw połączonych

ze sobą i pogrupowanych tworzy moduł fotowoltaiczny służący do budowy paneli

fotowoltaicznych.

W pracy zaprezentowano charakterystykę oraz sposoby wykorzystania ogniw

fotowoltaicznych. Przedstawiono przegląd badań dotyczących zagadnienia w postaci

rysu historycznego. Omówiona została budowa oraz schemat działania ogniwa

fotowoltaicznego. W pracy zwrócono również uwagę na czynniki wpływające na pracę

ogniwa fotowoltaicznego.


Charakterystyka wybranych nowotworów kości

Damian Szyszkowski1, Angelika Kamizela2, Patryk Kosowski3, Agnieszka Szyszkowska4

1Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2Zakład Chemii Organicznej, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Uniwersytet Jana

Kochanowskiego, Kielce 3Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski

4Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska


„Nowotworem” określa się dużą grupę chorób, które mogą wpływać na różne

części ciała. Dzielimy je na łagodne (których budowa nieznacznie odbiega od obrazu

prawidłowych tkanek) oraz złośliwe (zbudowane z komórek, których obraz jest

odmienny od obrazu prawidłowych tkanek). Złośliwe nowotwory wywodzące się

z tkanki nabłonkowej określa się również terminem „rak”. Charakterystyczną cechą

nowotworów złośliwych jest szybkie tworzenie nieprawidłowych komórek, które

rozwijają się poza swoje zwykłe granice. Nowotwory złośliwe kości są stosunkowo

rzadkie, stanowią 1,5% wszystkich zachorowań na nowotwory. Wyróżniamy

nowotwory kościotwórcze oraz chrzęstnotwórcze. Do pierwszej grupy zaliczamy

mięsaka kościopochodnego (osteosarcoma), szkliwiaka (adamantinoma) oraz guz

olbrzymiokomórkowy kości (tumor gigantocellularis ossis, osteoclastoma).

Do nowotworów chrzęstnotwórczych zaliczamy chrzęsniakomięsaka

(chondrosarcoma). Jednym z najczęściej występujących nowotworów kości jest

również mięsak Ewinga (sarcoma Ewingi). W pracy została przedstawiona

charakterystyka wybranych nowotworów kości.


Ocena przydatności wybranych metod derywatyzacji w analizie

lipidów roślinnych

Anna Topolewska, Karolina Czarnowska, Łukasz Piotr Haliński, Piotr Stepnowski

Pracownia Analizy Związków Naturalnych, Katedra Analizy Środowiska, Wydział Chemii,



Zielone warzywa liściaste są cennym źródłem składników odżywczych, w tym

kwasów tłuszczowych, wchodzących w skład podstawowych jednostek

strukturalnych błon komórkowych – fosfolipidów, jak również stanowiących główny

skondensowany zapasowy materiał energetyczny. Niektóre z nich charakteryzują się

szczególną aktywnością fizjologiczną w organizmie ludzkim, a ich spożycie niezbędne

jest do prawidłowego rozwoju. Istotne zatem jest oznaczanie ich zawartości

w roślinach jadalnych. Najczęściej wykorzystywaną techniką do analizy tego typu

związków jest chromatografia gazowa, wymaga ona jednak przeprowadzenia

ich w bardziej lotne i mniej polarne pochodne.

Celem badań było porównanie skuteczności różnych procedur syntezy

pochodnych kwasów tłuszczowych oraz ocena możliwości tworzenia produktów

ubocznych reakcji (tzw. artefaktów) w analizie lipidów roślinnych. W związku

z powyższym, z wykorzystaniem substancji wzorcowej dobrano optymalne warunki

reakcji, stosując jako odczynniki metylujące mieszaninę BF3 – metanol oraz

trimetylosilliodiazometan (TMSD), natomiast jako odczynniki sililujące

N,O-bis(trimetylosililo)trifluoroacetamid (BSTFA) oraz N-tert-butylodimetylosililo-N-

metylotrifluoroacetamid (MTBSTFA), które następnie zastosowano do analizy kwasów

tłuszczowych uwolnionych podczas hydrolizy zasadowej z wzorcowych

triacylogliceroli. Dzięki temu możliwe było wyznaczenie precyzji i dokładności

stosowanych procedur. Opracowane w ten sposób metody wykorzystano następnie

do analizy ekstraktów roślinnych za pomocą techniki chromatografii gazowej

(GC-FID) w tym sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Wyniki analiz pozwoliły

na porównanie stosowanych metod derywatyzacji w analizie próbek pochodzenia

naturalnego oraz ilości powstających artefaktów.


Jak woda wpływa na kształtowanie się i kondycję łęgów z udziałem

jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior L.)?

Krzysztof Turczański

Wydział Leśny, Katedra Siedliskoznawstwa i Ekologii Lasu Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu


Słowa klucze: Fraxinus excelsior L., zamieranie jesionu, Nadleśnictwo Babki,

Nadleśnictwo Goleniów, woda.

Stan zdrowotny jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior L.) od początku

lat 90-tych XX wieku radykalnie ulega zmianom. Choroba dziesiątkująca gatunek

rozprzestrzeniła się z terenów Polski na niemal cały kontynent europejski.

Za głównego sprawcę pomoru odpowiedzialny jest grzyb Chalara fraxinea opisany

w 2006 roku przez fitopatologa leśnego prof. T. Kowalskiego. Grzyb atakując drzewo

doprowadza je do osłabienia lub śmierci. Jest to typowy przykład choroby

łańcuchowej. Grzyb w tym przypadku obok owadów dopełnia zniszczenia. Na przebieg

i tempo choroby wpływają w pierwszym rzucie warunki przyrody nieożywionej,

na które składają się głównie warunki wodne w siedlisku, a zwłaszcza obniżenie

poziomu wody gruntowej, stagnacja wody; długotrwałe susze, późnowiosenne

przymrozki, zawartość makroskładników w glebie czy emisje przemysłowe. Opisane

warunki abiotyczne w siedlisku wywołują stres u drzew i w konsekwencji narażenie

na patogeniczne grzyby i owady.

W analizowanych nadleśnictwach Babki i Goleniów opisany proces stanowi

poważny problem związany z ochroną czułego ekosystemu leśnego jakim

są zbiorowiska łęgów z udziałem jesionu. Stąd też ważne jest prowadzenie badań

monitorujących aktualny stan zdrowotny w aspekcie całego kraju. W rozpatrywanym

obszarze wykonywana została analiza wybranych drzewostanów jesionowych. Ocenie

poddano stan zdrowotny drzew zgodnie z obowiązującym monitoringiem, następnie

wykonano prace fitosocjologiczne i glebowe, które posłużyły do określenia korelacji

kondycji jesionu z warunkami abiotycznymi. Wybór terenu badań determinowany jest

wzmożonym procesem zamierania opisywanego gatunku. W niniejszych

rozważaniach zaprezentowane zostaną uwagi na temat najważniejszego czynnika

abiotycznego determinującego kondycję jesionu - wpływu wody gruntowej, zalewowej

i opadowej.


3,6-Dihydro-2H-1,2-oxazines

Greta Utecht, Marcin Jasiński

Department of Organic and Applied Chemistry, University of Łódź


The first synthesis of the title heterocycle have been reported in 1947,

the synthesis of enantiopure analogues have attracted considerable attention last

decade. The structure of the 3,6-dihydro-2H-oxazines open several possibilities for

further functionalization including (stereoselective) transformations of the C=C group

and the reductive N–O bond cleavage leading to tetrahydro-1,2-oxazines

and 1,4-amino alcohols, respectively. For this reason, 3,6-dihydro-2H-1,2-oxazines

are considered as an extremely useful building blocks for the preparation of various

classes of the natural products and their analogues. For example, they have been

applied for the synthesis of carbohydrate mimetics, septanosides, pyrrolizidine

alkaloids, neuraminic acid derivatives as well as other polyfunctionalized compounds

of biological importance. Here we summarize more recent strategies towards optically

pure 1,2-oxazines described in the literature.[1]

Financial support by the Ministry of Science and Higher Education (Republic of Poland; grant Iuventus Plus no IP2014 017173) is gratefully acknowledged.

Reference: [1] G. Utecht, et al. (2016) Chemistry of Heterocyclic Compounds 52, 143–145.


Zdolności retencyjne poziomu organicznego gleby pod zbiorowiskiem

kosodrzewiny (Pinus mugo Turra) na wybranych stanowiskach

Babiogórskiego Parku Narodowego

Wojciech Witek, Rafał Starzak, Anna Ilek, Jarosław Kucza

Zakład Inżynierii Leśnej, Instytut Ochrony Ekosystemów Leśnych, Wydział Leśny,

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie


Właściwości retencyjne pokrywy glebowej są istotnym elementem zarówno

pionowej wymiany wody między atmosferą, roślinnością i gruntem, jak również

kształtowania bilansu wodnego zlewni. Jednym z zadań hydrologii leśnej jest

poznanie wpływu zbiorowisk roślinnych na dynamikę zapasu wody w glebie. Poznanie

tych procesów jest jednym z ważniejszych zadań rozwijających wiedzę o środowisku

leśnym i jego zagospodarowaniu.

Przedmiotem badań jest materia organiczna nagromadzona pod zbiorowiskiem

kosodrzewiny (Pinetum mughi carpaticum silicicolum) w piętrze subalpejskim masywu

Babiej Góry. Celem badań było określenie dynamiki zatrzymywania wody przez

materię organiczną w czasie symulowanych opadów deszczu o natężeniu

12 mm•h-1 i wysokości 12 mm.

Uzyskane wyniki wykazały wpływ ekspozycji stoku oraz wysokości

nad poziomem morza na gęstość objętościową poziomów organicznych gleb

wykształconych pod zbiorowiskiem kosodrzewiny. Wykazano, że materia organiczna

kosodrzewiny posiada największe zdolności do zatrzymywania wody przy zapasie

początkowym wody w monolicie mieszczącym się w zakresie od 0,5 do 4,5 mm H2O

w warstwie gleby o miąższości 1 cm. Stwierdzono, że zrównanie się trwałego przyrostu

zapasu z wielkością odsączającej się wody po opadzie następuje przy zapasie

początkowym w zakresie od 1,4 do 6,5 mm. Rozpiętość otrzymanych wyników

wskazuje na silny wpływ warunków fizjograficznych i klimatycznych na dynamikę

zatrzymywania wody opadowej przez materię organiczną w piętrze kosodrzewiny.


Społeczno - ekonomiczny potencjał spółdzielni energetycznych

Justyna Ziobrowska

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski


W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój spółdzielni

energetycznych w Niemczech, Danii, Francji, Włoszech i Wielkiej Brytanii.

Z energetyką obywatelską wiąże się bowiem szereg korzyści

społeczno – gospodarczych. Należą do nich m.in.: tworzenie alternatywy dla paliw

kopalnych, zatrzymywanie zmian klimatycznych, wzmacnianie akceptacji

społeczności lokalnych dla infrastruktury energii odnawialnej czy odblokowywanie

niezbędnych funduszy przeznaczonych na transformację sektora energetyki.

Zainteresowanie społeczne tematem energetyki odnawialnej powoli wzrasta także

w Polsce. Jest to dla naszego państwa szansa na uniezależnienie się od importu paliw

z rejonów niestabilnych politycznie oraz lepsze dostosowanie dostaw do popytu.

Autorka w swoim referacie opisuje bieżącą sytuację gospodarki energetycznej

w Polsce i w Europie. Opisuje rodzaje spółdzielni energetycznych, ich zdania i możliwe

źródła finansowania. Stara się odpowiedzieć na pytania: Czy możliwy jest rozwój

spółdzielni energetycznych w Polsce? Jakie wyzwania przed nimi stoją?

W przeprowadzonych badaniach wykorzystano metodę analizy i krytyki

piśmiennictwa oraz metodę statystyczną.

132 Indeks

A

A. Barabaś ................................................................. 43

A. Dąbrowska ............................................................ 43

A. Dryżałowska ....................................................... 105

A. Hanć .................................................................... 105

A. Saad El-Tabl .......................................................... 43

Adriana Mika........................................................... 106

Adriana Schumacher ............................................... 110

Adriana Zaleska-Medynska ............................ 75, 84, 85

Agnieszka Fiszka Borzyszkowska ........................55, 98

Agnieszka Jasińska .................................................... 50

Agnieszka Jurkiewicz ...........................................21, 48

Agnieszka Kaczmarczyk ............................................ 68

Agnieszka Kozłowska ............................................... 80

Agnieszka Łagocka .................................................... 91

Agnieszka Piotrowska ............................................. 107

Agnieszka Szyszkowska ... 70, 71, 77, 123, 124, 125, 126

Alan Puckowski ....................................................60, 61

Aleksandra Bielicka- Giełdoń .................................... 36

Aleksandra Dąbrowska ............................................. 51

Aleksandra Jakubus ....................................... 59, 64, 97

Aleksandra Kołodziejczyk ....................................... 108

Aleksandra Koźmińska ............................................. 81

Aleksandra Ofiarska .............................................55, 98

Aleksandra Ostachowska ........................... 39, 102, 103

Aleksandra Pieczyńska ........................................55, 98

Aleksandra Urbanek ............................................... 103

Alicja Kawecka .....................................................78, 79

Alina Owsiak ............................................................. 47

Angelika Kamizela.................. 70, 71, 123, 124, 125, 126

Anita Jurzyk .............................................................. 22

Anna Białk-Bielińska ........................... 37, 40, 60, 61, 92

Anna Dryżałowska .................................................. 104

Anna Ilek ............................................................ 62, 130

Anna Krukowska ..................................................84, 85

Anna Łęgowska .................................................. 99, 100

Anna Majrowska ..................................................... 103

Anna Malankowska ................................................... 75

Anna Rybińska ........................................................ 109

Anna Syroczyńska .............................................. 54, 117

Anna Topolewska ................................................... 127

Artur Sikorski ......................................................78, 79

Atindra Sapkota ...................................................... 104

B

Barbara Drygaś ............................. 17, 47, 52, 73, 74, 77

Bartosz Miąsik ........................................................ 114

Beata Grobelna.......................................................... 36

Beata Łubkowska ........................................... 21, 48, 51

Bogdan Skwarzec .................................................... 120

C

Celina Habryka .................................................... 73, 74

Cezary Tkaczuk ....................................................... 102

Czesław Puchalski ..................................................... 17

D

D. Barałkiewicz ....................................................... 105

Dagmara Dyrda ..................................................54, 117

Dagmara Ida Strumińska-Parulska ......................... 120

Dagmara Jacewicz ................................................... 107

Dagmara Migut............................................... 77, 95, 96

Damian Szyszkowski ........................................ 125, 126

Daniel E. Speiser ....................................................... 69

Daniel Radzikowski................................................... 30

Daria Madej ......................................... 14, 44, 57, 93, 94

Dominika Antczak ..................................................... 92

E

E. Jankowska ....................................................... 58, 83

E. Wieczerzak ............................................................ 83

Elżbieta Kamysz ................................... 63, 88, 113, 118

Elżbieta Szczepańska ................................................ 36

Elżbieta Wnuk ........................................................... 45

Emil Mariusz Szymański .................................. 121, 122

Emil Żukowski .......................................................... 41

Emilia Iłowska ........................................................ 110

Ewa Maria Siedlecka ........................................... 55, 98

Ewa Mulkiewicz .................................................. 60, 61

Ewelina Zielińska ................................... 23, 33, 35, 115

G

G. Wawrzyniak .......................................................... 43

Greta Utecht .......................................................38, 129

Grzegorz Zagula ...................................................... 114

H

H. Mazur-Marzec ....................................................... 83

Halina Strońska ..................................................34, 116

Hanna Krzyżyńska .............................................. 86, 87

Hanna Męczykowska........................................... 27, 76

Henry Shelonzek ..................................................... 111

133 Indeks

I

Izabela Joachimiak ...............................................66, 72

Izabela Załuska ......................................................... 80

J

J. Falandysz ............................................................. 105

J. Witkowska ............................................................. 58

J. Żygowska ............................................................... 83

Jacek Sein Anand ....................................................... 20

Jakub Fichna ........................................................... 113

Jakub Knysak .......................................................93, 94

Jarosław Kucza................................................... 62, 130

Jarosław Ruczyński ................................................... 80

Jerzy Falandysz ....................................................... 104

Jerzy Sell ................................................................... 68

Jerzy Wojsławski..................................................37, 40

Joanna Depciuch ..................................................17, 47

Joanna Maszkowska ................................. 26, 37, 40, 92

Joanna Okońska ................................................. 99, 100

Joanna Pranczk ....................................................... 107

Joanna Żebrowska ...............................................36, 85

Jorg Thöming ............................................................ 26

Józef Gorzelany ....................................................95, 96

Judyta Strychalska .................................................... 84

Julita Nietupska.............................................. 59, 64, 97

Justyna Iwaszkiewicz ................................................ 69

Justyna Sawicka ...................................................... 110

Justyna Ziobrowska ................................................ 131

K

Kamil Sząszor ............................................................ 35

Kamila Fortunka ....................................................... 56

Karol Krzymiński .................................................78, 79

Karol Skrobacz .................................. 24, 31, 77, 95, 112

Karol Steckiewicz ............................................... 33, 115

Karolina Czarnowska .............................................. 127

Karolina Ossowska........................................... 101, 119

Karolina Szymańska ................................................ 120

Katarzyna Dąbrowska ............................................. 108

Katarzyna Kalejta ...................................................... 69

Katarzyna Mioduszewska ....................................40, 92

Katarzyna Odziomek ............................................... 109

Katarzyna Olkiewicz .......................................... 99, 100

Klaudia Godlewska ........................................ 59, 64, 97

Kornelia Kowalska ...............................................78, 79

Krzysztof Rolka .................................................. 99, 100

Krzysztof Turczański .............................................. 128

L

Laurent Derre ........................................................... 69

Lech Buchholz ........................................................... 68

Lech Chmurzyński................................................... 107

Leon Kośmider .......................................................... 44

Luiza Dawidowicz ............................................... 16, 50

Ł

Łukasz Grabarczyk .............................................. 60, 61

Łukasz Piotr Haliński .............................................. 127

M

M. Giżyńska ......................................................... 58, 83

M. Kropidłowska ................................................. 58, 83

Maciej Balawejder ........................................ 24, 31, 112

Magda Caban .................................................. 27, 76, 92

Magdalena Biesiadecka ................................ 15, 47, 111

Magdalena Biesiedecka ............................................. 52

Magdalena Bojko ................................................. 21, 48

Magdalena Górska .................................. 23, 33, 35, 115

Magdalena Krajewska ............................................... 82

Magdalena Pazda .................................................... 106

Małgorzata Czerwicka ...................................... 101, 119

Małgorzata Dżugan ............................................32, 114

Małgorzata Pieszko ................................................... 80

Małgorzata Sobocińska ........................ 63, 88, 113, 118

Małgorzata Szostek ................................................... 24

Marcin Czapla............................................................ 49

Marcin Jasiński ...................................................38, 129

Marcin Lidzbarski ..................................................... 25

Marcin Pietras ........................................................... 29

Marek Gołębiowski .................................... 39, 102, 103

Marek Kobylański ..................................................... 75

Marek Kruczek .......................................................... 52

Marek Przybysz....................................................... 122

Marta Bauer ............................................................ 118

Marta Gniado ............................................................ 18

Marta Jachowska ....................................................... 63

Marta Markiewicz ..................................................... 26

Marta Spodzieja ........................................................ 69

Marta Wojciechowska ................................ 39, 102, 103

Martyna Maszota-Zieleniak ....................................... 67

Martyna Saba .......................................................... 104

Marzena Karpińska ............................................. 66, 72

Mateusz Kęsy ................................................. 52, 73, 74

Michał Gawron .................................... 14, 44, 57, 93, 94

Michał Pikuła .......................................................... 110

Michał Toński...................................................... 37, 40

Michał Winiarski ....................................................... 75

Michał Woźniak ..................................... 23, 33, 35, 115

Milena Deptuła ........................................................ 110

Monika Lipińska .................................................. 89, 90

Monika Paszkiewicz ............................ 37, 40, 59, 64, 97

Monika Rafalik ........................................................ 108

Monika Wesołowska ..........................................32, 114

134 Indeks

N

Natalia Matłok......................................................95, 96

Natalia Sznaza ......................................................... 118

O

Olivier Michielin........................................................ 69

P

P. Karpowicz ............................................................. 58

Patrick Groves ........................................................... 67

Patrycja Maj ............................................................ 113

Patrycja Sowa .................................................... 32, 114

Patryk Bębenek ................................... 14, 44, 57, 93, 94

Patryk Kosowski .... 24, 31, 70, 71, 77, 95, 112, 123, 124,

125, 126

Patryk Rurka ........................................................... 111

Paulina Czaplewska ................................................ 108

Paulina Dudek ........................................................... 53

Paulina Kobylis ....................................................27, 76

Paulina Kruczkowska ................................................ 51

Paulina Langa.......................................................... 110

Paulina Łukaszewicz ................................................. 92

Paulina Zajączkowska ............................................... 36

Paweł Drygaś ............................................................ 17

Paweł Leżański ....................................................... 112

Paweł Mazierski ........................................................ 75

Paweł Niedziałkowski ..........................................20, 45

Piotr Korsak .............................................................. 23

Piotr Mucha............................................................... 80

Piotr Rekowski .......................................................... 80

Piotr Skurski ............................................................. 49

Piotr Stepnowski.... 26, 27, 37, 39, 40, 59, 60, 61, 64, 76,

92, 97, 102, 103, 106, 127

Przemysław Jurczak.................................................. 67

Przemysław Karpowicz .......................................... 110

R

Rafał Starzak ...................................................... 62, 130

Ramona Kwiatek ....................................................... 88

S

S. Pankavac ............................................................. 105

S. Świerżewska .......................................................... 83

Sandra Bartków ...................................................... 102

Stanisław Leśniak ............................................... 19, 65

Stefan Stolte .............................................................. 26

Sviatlana Pankavec ................................................. 104

Sylwia Rodziewicz-Motowidło ............. 67, 69, 108, 110

Sylwia Szulta .................................................... 101, 119

Szymon Jarzyński ................................................ 19, 65

T

Tadeusz Ossowski ............................................... 20, 45

Tomasz Apanowicz ................................................. 119

Tomasz Klimczuk ...................................................... 84

Tomasz Puzyn ......................................................... 109

U

Urszula Ostaszewska ................................................ 28

V

Vincent Zoete ............................................................ 69

W

Wiktoria Bielecka ...................................................... 46

Wioleta Białobrzeska ................................................ 45

Wojciech Kamysz .................................................... 118

Wojciech Witek ..................................................62, 130

X

Xibin Feng ............................................................... 104

Z

Zbigniew Kaczyński ......................................... 101, 119

Zbigniew Maćkiewicz ........................ 21, 34, 48, 51, 116

Zofia Jelińska ....................................................... 20, 45

2 V Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców CZŁOWIEK...

Documents

Transcript of 2 V Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców CZŁOWIEK...