UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA i EKONOMIKI USŁUG

Krzysztof Michaluk

PROGNOZOWANIE UPADŁOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

SZCZECIN 2002

Spis treści

Od autora ………………………………………………………………………………………………… 1

Wprowadzenie …………………………………………………………………………………………… 2

Rozdział I

Prawne, ekonomiczne oraz społeczne aspekty upadku przedsiębiorstwa

1. Cel i podstawy prawne ogłoszenia upadku przedsiębiorstwa ……………………………… 5

1.1. Podstawowe pojęcia dotyczące upadłości przedsiębiorstwa ………………………… 6

1.2. Przesłanki ogłoszenia upadłości ………………………………………………………… 9

2. Ekonomiczne i społeczne aspekty bankructwa spółek ……………………………………… 13

Rozdział II

Podstawy wnioskowania o zagrożeniu bankructwem 1. Proces przewidywania zagrożenia upadłością przedsiębiorstwa i jego istota …………… 21

2. Rola związków przyczynowych a wnioskowanie o zagrożeniu bankructwem …………… 29

2.1. Proces przewidywania zagrożenia upadłości przedsiębiorstwa

w świetle teorii prognoz ekonometrycznych …………………………………………… 30

2.2. Podstawowe założenia teorii predykcji a prognozowanie bankructw ……………… 33

3. Istota przyczyn i symptomów upadłości przedsiębiorstwa ………………………………… 35

3.1. Czynniki sprawcze upadku przedsiębiorstwa ………………………………………… 36

3.2. Przyczyny endo i egzogeniczne ………………………………………………………… 51

4. Symptomy bankructw …………………………………………………………………… 55

5. Rola wskaźników finansowych w przewidywaniu zagrożenia

upadłością przedsiębiorstwa …………………………………………………………………… 58

5.1. Problemy doboru wskaźników finansowych do modeli

prognozujących bankructwo …………………………………………………………… 59

5.2. Przegląd wskaźników finansowych wykorzystywanych

w badaniach dot. prognozowania upadłości ……………………………………… 66

5.3. Przegląd wskaźników finansowych zastosowanych w badaniu ……………………… 69

Rozdział III Charakterystyka i ocena wybranych metod ilościowych wykorzystywanych w rozpoznawaniu zagrożenia upadłością 1. Podstawy statystycznej teorii rozpoznawania obrazów

a proces prognozowania upadłości przedsiębiorstwa ……………………………………… 76

2. Dobór zmiennych i redukcja wymiarów ……………………………………………………… 81

3. Ilościowe metody rozpoznawania z nauczycielem wykorzystywane

do przewidywania zagrożenia upadłości firm ……………………………………… 85

3.1. Analiza dyskryminacyjna ………………………………………………………………… 86

3.2. Model logitowy i probitowy …………………………………………………………… 95

3.3. Sztuczne sieci neuronowe ……………………………………………………………… 103

4. Empiryczna ocena jakości klasyfikacji dychotomicznej …………………………………… 118

5. Porównawcza analiza metod rozpoznawania z nauczycielem …………………………… 124

Rozdział IV Statystyczna analiza sytuacji finansowej rozpatrywanych grup przedsiębiorstw 1. Dobór próby i źródło danych …………………………………………………………………… 126

2. Wstępna analiza danych ilościowych ……………………………………………………… 128

3. Statystyczna analiza danych ilościowych …………………………………………………… 131

3.1. Przedsiębiorstwa o dobrej sytuacji finansowej ………………………………………… 132

3.2. Przedsiębiorstwa upadłe ………………………………………………………………… 135

4. Analiza związków między poszczególnymi wskaźnikami finansowymi w obu grupach

przedsiębiorstw………………………………………………………………………………… 140

5. Empiryczna ocena ilościowych metod rozpoznawania w prognozowaniu upadłości

przedsiębiorstwa ……………………………………………………………………………… 144

6. Modele prognozujące zagrożenie bankructwem …………………………………………… 147

6.1. Analiza modelu przy zmiennych proporcjach grupy uczącej i walidacyjnej ………… 154

6.2. Własna koncepcja modelu umożliwiającego wnioskowanie o zagrożeniu bankructwem w

polskich warunkach gospodarczych ………………………………………………… 156

Podsumowanie ………………………………………………………………………………………… 163 Literatura ………………………………………………………………………………………………… 164