06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red....

14
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla V roku 1.NAZWA PRZEDMIOTU: ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA 2.NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: 1. Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Klinika Chorób Kręgosłupa i Ortopedii Dziecięcej 2. Katedra i Klinika Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki 3. Katedra Ortopedii i Traumatologii Klinika Ortopedii i Traumatologii Klinika Ortopedii Ogólnej Onkologicznej i Traumatologii 3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Tel. /Fax : tel. 61 8-310-360 fax. 61 8-310-173 Strona WWW: www.ortopedia.ump.edu.pl E-mail : [email protected] 4.p.o. kierownika jednostki: Prof. dr hab. Marek Jóźwiak 5.Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I - koordynator przedmiotu: Nazwisko: prof. dr hab. med. Tomasz Kotwicki tel. kontaktowy: 602 61 3054 Możliwość kontaktu – dni robocze godz.8-9, Oddział IIEtel.: 618310376 Kontakt w godzinach popołudniowych – środa (proszę wysłać sms pod numer 602 61 30 54 celem ustalenia godziny) E-mail: [email protected] Osoba zastępująca – prof. zw. dr hab. Maciej Głowacki

Transcript of 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red....

Page 1: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2014/2015

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla V roku

1.NAZWA PRZEDMIOTU: ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA

2.NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:

1. Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Klinika Chorób Kręgosłupa i Ortopedii Dziecięcej 2. Katedra i Klinika Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki

3. Katedra Ortopedii i Traumatologii Klinika Ortopedii i Traumatologii Klinika Ortopedii Ogólnej Onkologicznej i Traumatologii

3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:

• Adres: Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej

• Tel. /Fax : tel. 61 8-310-360 fax. 61 8-310-173 • Strona WWW: www.ortopedia.ump.edu.pl • E-mail : [email protected]

4.p.o. kierownika jednostki:

• Prof. dr hab. Marek Jóźwiak

5.Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I - koordynator

przedmiotu:

• Nazwisko: prof. dr hab. med. Tomasz Kotwicki

• tel. kontaktowy: 602 61 3054

• Możliwość kontaktu – dni robocze godz.8-9, Oddział IIEtel.: 618310376

• Kontakt w godzinach popołudniowych – środa (proszę wysłać sms pod numer

602 61 30 54 celem ustalenia godziny)

• E-mail: [email protected]

• Osoba zastępująca – prof. zw. dr hab. Maciej Głowacki

Page 2: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

• Kontakt – tel. 605 666 356

6.Miejsce przedmiotu w programie studiów:

Rok: V

Semestr: letni (X)

7.Liczba godzin ogółem : 61 (16 wykłady i 45 ćwiczeń) liczba pkt.ECTS: 4

Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu

Semestr letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia

kategoria S

Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Klinika Chorób Kręgosłupa i Ortopedii Dziecięcej

7 4 3

16 10 6

C

Katedra i Klinika Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki

4 14 C

Katedra Ortopedii i Traumatologii Klinika Ortopedii i Traumatologii Klinika Ortopedii Ogólnej Onkologicznej i Traumatologii

5 3 2

15 9 6

C

Razem: 16 45

8 .Cel nauczania przedmiotu

Diagnozowanie i leczenie wad rozwojowych, chorób układowych, zapaleń oraz chorób nowotworowych narządu ruchu Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje –patrz Sylabus

9. SYLABUS

W załączeniu poniżej

10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Wykłady - Semestr letni- wykłady tylko w semestrze letnim

Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej

Wykład 1. Specyfika badania i leczenie chorych ortopedycznych Prof. L. Romanowski

Wykład 2. Leczenie wad wrodzonych i schorzeń kończyn górnych Prof. L. Romanowski

Page 3: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

Wykład 3. Zmiany zwyrodnieniowe stawów. Traumatologia Prof. J. Kruczyński

Wykład 4. Ortopedia dziecięca: wady wrodzone, choroby biodra. Traumatologia dziecięca

Prof. M. Jóźwiak

Wykład 5. Wady goleni i stopy. Egalizacja kończyn. Mózgowe PD

Prof. M. Jóźwiak

Wykład 6. Kręgozmyk. Zapalenia kości i stawów. Nowotwory u dzieci Prof. M. Głowacki

Wykład 7. Wady i choroby kręgosłupa u dorosłych. Traumatologia dorosłych Prof. J. Kaczmarczyk

Wykład 8. Wady i choroby kręgosłupa u dzieci. Organizacja egzaminu z Ortopedii i Traumatologii Prof. T. Kotwicki

Ćwiczenia - Semestr letni – ćwiczenia tylko w semestrze letnim

Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1. Technika badania narządu ruchu Poszczególne Kliniki

Ćwiczenie 2. Neuroortopedia; Preluksacja - „ -

Ćwiczenie 3. Wady i choroby kończyn dolnych, dysplazja stawów - „ -

Ćwiczenie 4. Zaopatrzenie ortopedyczne; sala operacyjna - „ -

Ćwiczenie 5. Zmiany zwyrodnieniowe stawów; Wybrane zagadnienia z chirurgii ręki - „ -

Ćwiczenie 6. Technika badania narządu ruchu; Skoliozy i choroby kręgosłupa - „ -

Ćwiczenie 7. Sala operacyjna; Preluksacja - „ -

Ćwiczenie 8. Choroby kolana; Podstawowe zagadnienia z traumatologii narządu ruchu - „ -

Ćwiczenie 9. Sala operacyjna; Zajęcia na Oddziałach - „ -

Ćwiczenie 10. Zajęcia na Oddziałach; Mikrochirurgia - „ -

Page 4: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

11.Organizacja zajęć:

PROGRAM ZAJĘĆ

I tydzień Poniedziałek godz. 8.00-10.00 Technika badania narządu ruchu (na oddziale) 10.30-12.00 Technika badania narządu ruchu (zajęcia w Klinice) Wtorek godz. 8.00-10.00 Neuroortopedia 10.30-12.00 Poradnia Preluksacyjna Zajęcia w Klinice KCR Zajęcia w Klinice KOD Środa godz. 8.00-10.00 Wady i choroby kończyn dolnych oraz dysplazja stawów Sala operacyjna Zajęcia w Klinice KOT 10.30-12.00 Zajęcia w Klinice KCR Sala operacyjna Zajęcia na oddziałach Zajęcia w Klinice KOT Czwartek godz. 8.00-9.30 Zagadnienia Zaopatrzenia Ortopedycznego 10.00-12.00 Sala operacyjna; zajęcia na oddziałach Piątek godz. 8.00-10.00 Zmiany zwyrodnieniowe stawów 10.00-12.00 Wybrane zagadnienia z chirurgii ręki II tydzień Poniedziałek godz. 8.00-9.30 Zajęcia na oddziałach Technika badania narządu ruchu Skoliozy i choroby kręgosłupa godz. 10.00-11.45 Skoliozy i choroby kręgosłupa Wady i choroby kończyn dolnych oraz rozwojowa dysplazja stawów biodrowych Wtorek godz. 8.00-10.00 Sala operacyjna Zajęcia na Oddziałach Poradnia Preluksacyjna Technika badania narządu ruchu godz. 10.30-11.45 Choroby kolana Środa godz. 8.00-10.00 Zajęcia na Oddziałach 10.30-11.45 Podstawowe zagadnienia z traumatologii narządu ruchu Czwartek godz. 8.00-9.45 Zajęcia na Oddziałach Sala operacyjna godz. 10.15-11.45 Zajęcia na Oddziałach Sala operacyjna Piątek godz. 8.00-9.00 Zajęcia na Oddziałach godz. 9.30-10.30 Zajęcia na Oddziałach Poradnia Preluksacyjna

godz. 10.30-11.45 Mikrochirurgia

REGULAMIN ZAJĘĆ:

Page 5: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

REGULAMIN ZAJĘĆ

Zajęcia z o r t o p e d i ii t r a u m a t o l o g i i prowadzone są

w następujących Katedrach i Klinikach:

Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej (KOD) Chorób Kręgosłupa i Ortopedii Dziecięcej (KCKOD) Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki (KCR)

Ortopedii i Traumatologii (KOT) Ortopedii Ogólnej, Onkologicznej i Traumatologii (KOOT)

Koordynatorem zajęć jest prof. dr hab. Tomasz Kotwicki –

Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej

1.Warunkiem rozpoczęcia ćwiczeń jest zdanie pisemnego sprawdzianu wstępnego („wejściówki”) w formie testowej na platformie cyfrowej OLAT (http://olat.ump.edu.pl). Zakres wiadomości potrzebnych do zdania sprawdzianu wstępnego obejmuje zagadnienia anatomii i fizjologii narządu ruchu. Student może rozwiązać test wejściowy z dowolnego komputera i miejsca z dostępem do internetu. 2.Pisemny sprawdzian wstępny („wejściówkę”) zdaje się w poniedziałek w tygodniu poprzedzającym rozpoczęcie ćwiczeń. W tym dniu o godz. 21.00 uruchomiony zostaje dostęp do testu dla danej grupy ćwiczeniowej, zgodnie z aktualną listą studentów uwidocznioną w programie APAP. Możliwe jest tylko jednokrotne uruchomienie testu na okres 15 minut, bez możliwości powrotu do pytań. Test składa się z 15 pytań jednokrotnego wyboru. Za poszczególne pytania można uzyskać 1 lub 2 punkty, zależnie od konstrukcji pytania, a maksymalna możliwa do uzyskania liczba punktów wynosi 20. Warunkiem zdania „wejściówki” jest uzyskanie minimum 12 punktów. Ewentualne zmiany terminu zdawania „wejściówki” ustala starosta grupy studenckiejbezpośrednio z koordynatorem przedmiotu – prof. dr hab. med. Tomaszem Kotwickim, tel. 602-61-30-54, email: [email protected]. Zaliczenie sprawdzianu wstępnego wpisywane jest do karty ćwiczeń.

3.Studenci pierwszej grupy ćwiczeniowej w danym roku akademickim są zwolnieni ze zdawania sprawdzianu wstępnego (nie dotyczy II półrocza). 4.Ustny sprawdzian wstępny poprawkowy zdawać można tylko u asystenta prowadzącego daną grupę ćwiczeniową w trakcie tygodnia poprzedzającego rozpoczęcie ćwiczeń. Niezdanie sprawdzianu wstępnego wyklucza możliwość rozpoczęcia ćwiczeń. 5.Zajęcia w podgrupach odbywają się zgodnie z planem ćwiczeń. Ćwiczenia odbywająsię w Klinice Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej (KOD), Klinice Chorób Kręgosłupa i Ortopedii Dziecięcej (KCKOD), w Klinice Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki (KCR), Klinice Ortopedii i Traumatologii (KOT),w Klinice Ortopedii Ogólnej, Onkologicznej i Traumatologii (KOOT), w Poradniach znajdujących się na terenie O-RSK, Pracowniach Klinik i w Zakładzie Zaopatrzenia Ortopedycznego w Poznaniu. Rozkład Klinik, Poradni i Pracowni jest dostępny na dedykowanej stronie www.ortopedia.ump.edu.pl w zakładce „Jak trafić”. Wyjątkowo w razie braku możliwości odbywania ćwiczeń w w/w placówkach prowadzenie ćwiczeń w danym miejscu i terminie przejmuje lekarz - opiekun grupy studenckiej. 6.Przed rozpoczęciem zajęć należy pozostawić torby, okrycia i rzeczy osobiste w szafkach studenckich udostępnianych przez Szpital. Klucze do szafek należy pobierać w szatni głównej na portierni wejście D, lub w portierni w wejściu G (gdy szatnia jest nieczynna). Studenci zmieniają obuwie i zakładają własne czyste fartuchy lekarskie. Studenci na oddziałach szpitalnych i w poradniach zobowiązani są nosić identyfikatory. 7.Zajęcia trwają od 8.00 do 12:00Szczegółowy plan zajęć znajduje się na stronie www.ortopedia.ump.edu.pl.Zakres i tematyka ćwiczeń są w każdym dniu inne. W przypadku jednodniowejnieobecności studenta na zajęciach wyrównanie zaległości jest możliwe w porozumieniu z odpowiedzialnym za ćwiczenia lekarzem, w odpowiednim dniu ćwiczeń jednej z następnych grup studentów odrabiających ćwiczenia. W przypadku dłuższej usprawiedliwionej nieobecności wyrównanie zajęć następuje na w/w zasadach.

Page 6: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

8.Sprawdzanie obecności na ćwiczeniach odbywa się codziennie na początku dnia ćwiczeń i pod koniec zajęć. Spóźnienie na ćwiczenia wpisuje się do listy obecności w kratce odpowiadającej dniowi ćwiczeń. Dwa spóźnienia równają się nie zaliczeniu dnia ćwiczeń. 9.Karty ćwiczeń studenci otrzymują w pierwszym dniu zajęć od asystenta prowadzącego zajęcia. Zaliczenie poszczególnych zajęć na karcie ćwiczeń studenta potwierdza asystent prowadzący zajęcia podpisem i pieczątką. 10.Integralną częścią wymagań stawianych studentowi przy zaliczeniu ćwiczeń z ortopedii i traumatologii jest nabycie umiejętności praktycznych zestawionych na załączonej liście („Lista umiejętności praktycznych”). Lista umiejętności praktycznych dostępna jest na dedykowanej stronie www.ortopedia.ump.edu.pl 11.Zaliczenie ćwiczeń z ortopedii odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń i ma postać sprawdzianu ustnego obejmującego badanie chorego („wyjściówka”). W sprawdzianie, oprócz asystenta prowadzącego grupę, może wziąć udział Kierownik Kliniki lub delegowany przez niego nauczyciel akademicki. Podstawą sprawdzianu „wyjściowego” jest „Lista umiejętności praktycznych”. Oceniany jest także sposób podejścia do pacjenta oraz wcześniejsza aktywność na zajęciach. Możliwe jest jednokrotne poprawienie niezdanego sprawdzianu „wyjściowego” u tego samego asystenta razem z następną grupą ćwiczeniową. Brak zaliczenia ćwiczeń uniemożliwia przystąpienie do egzaminu. 12. Wykłady z ortopedii obejmują treści, które nie są poruszane na ćwiczeniach. Treści wykładów są uwzględnione w pytaniach egzaminacyjnych. Obecność na wykładach może być kontrolowana i skutkować pozyskaniem przez studenta dodatkowych punktów (3 punkty za jeden wykład). 13. Egzamin z ortopedii w roku akademickim 2015/2016 dla studentów V roku będzie przeprowadzony, podobnie jak w latach poprzednich, w formie egzaminu ustnego, zdawanego u samodzielnych pracowników nauki zatrudnionych w Katedrach prowadzących zajęcia z przedmiotu. Lista studentów przypisanych do egzaminatora znajduje się w Sekretariacie Katedry Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej (wejście D, I p.) oraz na stronie www.ortopedia.ump.edu.pl . Student uzgadnia indywidualnie z egzaminatorem termin egzaminu, poprzez sekretariat właściwej Katedry. Na egzamin można umawiać się po zakończeniu wykładów z ortopedii. Student przystępujący do egzaminu powinien mieć zaliczone ćwiczenia, posiadać uzupełnioną kartę ćwiczeń z ortopedii, którą składa w sekretariacie właściwej Kliniki na 2 tygodnie przed wyznaczonym terminem egzaminu ustnego.

14 .Zakres materiału do egzaminu z ortopedii oparty jest o wykłady i ćwiczenia. Obowiązujące podręczniki: 1 „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy”; pod red. Kruczyńskiego J.; Szulca A.; –PZWL, Poznań, 2015 2. „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka, PZWL 2009 .

Stefan � 19.7.2015 23:21Komentarz [1]: Proszę tego nie pisać, bowiem niestety obecnie SA obowiązkowe niekontrolowane…..POPRAWIONO

Page 7: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

PROGRAM ZAJĘĆ:

PROGRAM ZAJĘĆ

I tydzień Poniedziałek godz. 8.00-10.00 Technika badania narządu ruchu (na oddziale) 10.30-12.00 Technika badania narządu ruchu (zajęcia w Klinice) Wtorek godz. 8.00-10.00 Neuroortopedia 10.30-12.00 Poradnia Preluksacyjna Zajęcia w Klinice KCR Zajęcia w Klinice KOD Środa godz. 8.00-10.00 Wady i choroby kończyn dolnych oraz dysplazja stawów Sala operacyjna Zajęcia w Klinice KOT 10.30-12.00 Zajęcia w Klinice KCR Sala operacyjna Zajęcia na oddziałach Zajęcia w Klinice KOT Czwartek godz. 8.00-9.30 Zagadnienia Zaopatrzenia Ortopedycznego 10.00-12.00 Sala operacyjna; zajęcia na oddziałach Piątek godz. 8.00-10.00 Zmiany zwyrodnieniowe stawów 10.00-12.00 Wybrane zagadnienia z chirurgii ręki II tydzień Poniedziałek godz. 8.00-9.30 Zajęcia na oddziałach Technika badania narządu ruchu Skoliozy i choroby kręgosłupa godz. 10.00-11.45 Skoliozy i choroby kręgosłupa Wady i choroby kończyn dolnych oraz rozwojowa dysplazja stawów biodrowych Wtorek godz. 8.00-10.00 Sala operacyjna Zajęcia na Oddziałach Poradnia Preluksacyjna Technika badania narządu ruchu godz. 10.30-11.45 Choroby kolana Środa godz. 8.00-10.00 Zajęcia na Oddziałach 10.30-11.45 Podstawowe zagadnienia z traumatologii narządu ruchu Czwartek godz. 8.00-9.45 Zajęcia na Oddziałach Sala operacyjna godz. 10.15-11.45 Zajęcia na Oddziałach Sala operacyjna Piątek godz. 8.00-9.00 Zajęcia na Oddziałach godz. 9.30-10.30 Zajęcia na Oddziałach Poradnia Preluksacyjna godz. 10.30-11.45 Mikrochirurgia

PROGRAM NAUCZANIA

Page 8: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

Wymagania wstępne Posiadanie wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii narządu ruchu. Znajomość nomenklatury ortopedycznej. Zdanie sprawdzianu „wejściowego”.

Przygotowanie do zajęć – zgodnie z Regulaminem zajęć

Wymagania końcowe Wymagania do zaliczenia ćwiczeń: zaliczenie ćwiczeń z ortopedii odbywa się w ostatnim dniu ćwiczeń (piątek) i ma postać sprawdzianu ustnego obejmującego badanie chorego („wyjściówka”). W sprawdzianie, oprócz asystenta prowadzącego grupę, może wziąć udział Kierownik Kliniki lub delegowany przez niego nauczyciel akademicki. Podstawą sprawdzianu „wyjściowego” jest „Lista umiejętności praktycznych”(w załączeniu). Oceniany jest także sposób podejścia do pacjenta oraz wcześniejsza aktywność na zajęciach. Możliwe jest jednokrotne poprawienie niezdanego sprawdzianu „wyjściowego” u tego samego asystenta razem z następną grupą ćwiczeniową. Brak zaliczenia ćwiczeń uniemożliwia przystąpienie do egzaminu. Wymagania do egzaminu z ortopedii – treści wykładów i ćwiczeń o zakresie podanym w Sylabusie. Podstawowym podręcznikiem do egzaminu z ortopedii jest:„Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy”; Pod red. Kruczyński J.; Szulc A.; PZWL, Poznań, 2015

12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny,pisemny, testowy) Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: sprawdzian „wyjściowy” z ćwiczeń Zaliczenie – kryterium zaliczenia przedmiotu: zaliczenie ćwiczeń i zdanie egzaminu 13. Literatura: 1.  Pod red. Kruczyński J.; Szulc A.; „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja.  Wybrane zagadnienia z chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy” –PZWL, Poznań, 2015 2. Marciniak W., Szulc A.: „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” – PZWL, Warszawa, 2003 3. Gażdzik Sz.: „Ortopedia i traumatologia”, PZWL, Warszawa, 2009

14. Studenckie koła naukowe - Katedra Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej

Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze działa od 15 lat. Opiekunami są: prof. dr hab. med. Marek Jóźwiak tel. 602-645-847; e-mail: [email protected]

i dr med. Maciej Idzior. tel. 600-341-553; e-mail: [email protected]

Studenci działający w Kole corocznie przedstawiają na krajowych i międzynarodowych studenckich konferencjach naukowych referaty będące rezultatem ich pracy.. Działalność naukowa Koła związana jest z ortopedią i traumatologią narządu ruchu ze szczególnym uwzględnieniem tematyki mózgowego porażenia dziecięcego i biomechaniki ruchu. Spotkania odbywają się raz w miesiącu. Na każde spotkanie zaproszony jest ekspert z danej dziedziny ortopedii, który przedstawia problematykę, którą się zajmuje .

Stefan � 19.7.2015 23:22Komentarz [2]: Gdzie jest dostępna ta lista ??

Page 9: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

Studenci w podgrupach realizują programy badawcze, które są ustalane na początku każdego roku akademickiego. Członkowie Koła aktywnie uczestniczą w działalności klinicznej Katedry podczas odbywania praktyk wakacyjnych, w poradni przyszpitalnej oraz asystują w czasie zabiegów operacyjnych. Istnieje możliwość realizowania własnych pomysłów badawczych pod kierunkiem opiekunów Koła.

- Klinika Ortopedii Ogólnej, Onkologicznej i Traumatologii

Opiekunami są:prof. dr hab. med. Jacek Kruczyński dr med. Łukasz Łapaj tel. 61 83-10-164; e-mail: [email protected] lek. Paweł Kokoszka Działalność studenckiego Koła Naukowego związana jest głównie z zagadnieniami endoprotezoplastyki stawów. Studenci uczestniczą w pisaniu prac naukowych, a także prowadzą samodzielne badania pod opieką lekarzy z Kliniki. Prace studentów z Koła są przedstawiane na zjazdach naukowych oraz publikowane w czasopismach ortopedycznych. Podczas spotkań omawiane są przypadki kliniczne. Studenci asystują także do zabiegów przeprowadzanych w Klinice. Istnieje możliwość odbywania praktyk wakacyjnych.

- Klinika Ortopedii, Traumatologii i Chirurgii Ręki

Opiekunem jest: lek. Marta Ślęzak tel. 607 566 586; e-mail: [email protected] Spotkania Koła Naukowego odbywają się raz w miesiącu. Studenci są zaangażowani w pracę naukową, uczestniczą w wykładach szkoleniowych i analizach przypadków klinicznych, mają możliwość ćwiczenia w pracowni mikrochirurgicznej oraz asystowania do zabiegów na bloku operacyjnym

- Klinika Ortopedii i Traumatologii

Opiekunami są: dr hab. med. Jacek Kaczmarczyk lek med. Piotr Staszczuk, dr med. Łukasz Kubaszewski, dr med. Tomasz Trzeciak tel. 61 83-10-359; e-mail: [email protected] Działalność naukowa koła jest związana głównie z narządem ruchu i obejmuje problemy leczenia operacyjnego oraz nieoperacyjnego kończyn dolnych i kręgosłupa. Studenci mogą uczestniczyć w ramach działań statutowych Kliniki w zabiegach operacyjnych jak i w pracach naukowych i doświadczalnych realizowanych w Zespole. 15.Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

Osoba odpowiedzialna za nauczanie

przedmiotu - KOD Koordynator przedmiotu prof. dr hab. Marek Jóźwiak prof. dr hab. med. Tomasz Kotwicki

16.Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych)

Osoba odpowiedzialna za nauczanie Osoba odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu – KCR przedmiotu KOT prof. dr hab. med. Leszek Romanowski dr hab. med. Prof. UM. Jacek Kaczmarczyk

SYLABUS

Page 10: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

Nazwa przedmiotu/modułu ORTOPEDIA Wydział Lekarski Nazwa kierunku studiów Lekarski – nauki kliniczne zabiegowe Poziom kształcenia magisterski Forma studiów stacjonarne Język przedmiotu polski

Rodzaj przedmiotu

Obowiązkowy x fakultatywny£

Rok studiów/semestr I £ II£ III £ IV £ V x VI £

1 £ 2 £ 3 £ 4 £ 5 £ 6 £ 7 £ 8 £ 9 £ 10 x 11 £ 12 £

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć

61, w tym: 16 - wykłady, - seminaria, 45 – ćwiczenia, – fakultety

Założenia i cele przedmiotu

Diagnozowanie i leczenie wad rozwojowych, chorób układowych, zapaleń oraz chorób nowotworowych narządu ruchu

Symbol efektów

kształcenia zgodnie ze

standardami

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Metody weryfikacji osiągnięcia

zamierzonych efektów

kształcenia:

WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

F W1 F W10

Opanować nazewnictwo ortopedyczne. Znać zastosowanie badań pomocniczych w ortopedii (rtg, usg, KT, MRI, badania elektromiograficzne, laboratoryjne, biochemiczne). Znać zasady leczenia bezoperacyjnego (redresji, wyciągów, unieruchomienia, zaopatrzenia ortopedycznego, fizykoterapii) oraz wskazania do leczenia operacyjnego.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Opisać objawy zapalenia stawów i kości u noworodków i niemowląt oraz dzieci zwracając uwagę na źródła bakteriemii (stan pępowiny, zapalenie nosogardzieli). Znać zasady leczenia ostrego zapalenia kości i stawów (zastosować antybiotyki o szerokim spectrum działania a w drugim etapie antybiotyk celowany określony na podstawie wyniku posiewu krwi, wymazu z nosogardzieli, treści czyraka, przesłanki do decyzji o leczeniu operacyjnym). Podać wskazania do wczesnych interwencji chirurgicznych w zapaleniu kości i stawów u noworodków i niemowląt. Znać następstwa przejścia ostrego zapalenia w stan przewlekły i konsekwencje odległe.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1 F W10

Rozpoznać i opisać objawy młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej – zwracając uwagę na typ konstytucyjny i ograniczenie rotacji wewnętrznej w stawie biodrowym. Znać możliwości diagnostyczne, pamiętać o konieczności wykonania radiogramu stawu biodrowego w projekcji osiowej i umieć ocenić przemieszczenie głowy kości udowej w stosunku do szyjki. Wymienić sposoby leczenia złuszczenia głowy kości udowej.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1 F W10

Rozpoznać objawy kliniczne zaangażowania błony maziowej w proces zapalenia stawu biodrowego, znać „pozycję adaptacyjną” uda w stawie biodrowym. Wiedzieć, że rutynowe badania krwi mogą nie wykazać odchyleń od normy, znać obraz zmian w USG. Umieć odróżnić chorobę Perthesa od innych stanów powodujących ograniczenie ruchów w stawie biodrowym u dzieci. Znać metody oceny radiologicznej, scyntygrafii, USG,

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

Page 11: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

MRI stawu biodrowego. Wiedzieć o długotrwałym przebiegu choroby; poinformować rodziców o ewentualnej potrzebie leczenia operacyjnego.

F W2

Wymienić sposoby postępowania doraźnego w przypadkach pourazowego niedokrwienia kończyn. Opisać mechanizm powikłań i następstwa ostrego niedokrwienia kończyn w postaci przykurczu Volkmanna i zespołu ciasnoty wewnątrz-przedziałowej.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W2 F W14

Rozpoznać i opisać stany kwalifikujące się do replantacji i rewaskularyzacji kończyn. Znać sposoby transportu i przechowywania amputowanej kończyny. Znać zasady mikrochirurgii i replantacji kończyn.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W3 Wymienić kryteria różnicowania anatomicznego i czynnościowego uszkodzeń nerwów. Opisać postępowanie chirurgiczne w przypadku uszkodzenia nerwu.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W3 Wymienić kryteria różnicowania uszkodzeń ścięgien. Opisać metody leczenia uszkodzeń ścięgien: nieoperacyjne oraz operacyjne.

F W1 Znać zasady zapobiegania zniekształceniom kończyn w ostrej fazie reumatoidalnego zapalenia stawów. Znać możliwości leczenia operacyjnego w ostrym okresie r.z.s. Opisać następstwa reumatoidalnego zapalenia stawów.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Znać historię naturalną skoliozy idiopatycznej oraz rodzaje skolioz nie-idiopatycznych. Znać niekonsekwencje postępujących skrzywień bocznych kręgosłupa dla wydolności układu sercowo-naczyniowego i oddechowego. Wymienić rodzaje skolioz związane z ich etiologią. Znać granice celowości stosowania leczenia bezoperacyjnego i zasady leczenia operacyjnego, pojęcie spondylodezy.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1 F W10

Znać możliwości oceny stawów biodrowych przy pomocy ultrasonografii. Znać zasady leczenia nieoperacyjnego dysplazji stawu biodrowego. Opisać następstwa nieprawidłowo prowadzonego leczenia i braku leczenia. Znać wskazania do leczenia operacyjnego.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1 F W1

Znać przyczyny występowania kręczu szyi i możliwości diagnostyki różnicowej oraz zasady leczenia. Znać zasady zaopatrzenia ortopedycznego.

F W1

Wiedzieć o możliwościach powstania zniekształceń porażennych kończyn dolnych – omówić mechanizm ich powstania. Znać wskazania do leczenia operacyjnego zniekształceń kończyn i kręgosłupa. Znać najczęstsze postacie zniekształceń tułowia i kończyn u dzieci z m.p.d. Znać zasady leczenia usprawniającego dzieci z m.p.d. i potrafić wyjaśnić rodzicom celowość wczesnego wdrożenia leczenia operacyjnego. Orientować się we wskazaniach do leczenia operacyjnego.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Znać możliwości i ograniczenia leczenia nieoperacyjnego wad wrodzonych, orientować się w terminach kierowania chorych z wrodzonymi wadami kończyn i kręgosłupa do leczenia operacyjnego. Wymienić zasady leczenia operacyjnego w przypadkach wad wrodzonych kończyn dolnych i kręgosłupa.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1 Znać etiologię i objawy kręgozmyku. Znać możliwości leczenia operacyjnego. Wymienić wskazania do leczenia operacyjnego i omówić możliwości tego leczenia.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Znać budowę sklepienia stopy. Rozumieć patomechanizm powstawania stopy wrażliwej. Wymienić możliwości leczenia ze szczególnym uwzględnieniem zasady jakie powinno spełniać obuwie. Wiązać wymienione zniekształcenia z objawami myelodysplazji. Znać zasady stosowania zaopatrzenia ortopedycznego oraz wskazania do operacji. Znać mechanizmy uszkodzenia nerwu kulszowego podczas wykonywania infekcji domięśniowej (szczególnie u dzieci i młodzieży). Wiedzieć w jaki sposób i w obrębie

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy Rozmowa z

Page 12: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

jakich okolic należy wykonywać injekcje domięśniowe u dzieci. Znać metody postępowania nieoperacyjnego i wskazania do leczenia operacyjnego porażennej, poinjekcyjnej stopy końsko-szpotawej.

asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Znać lokalizację, wiek pojawienia się i dynamizm najczęściej występujących nowotworów kości u dzieci i młodzieży (ze szczególnym uwzględnieniem okolicy stawu kolanowego). Wiedzieć o istnieniu zmian nowotworopodobnych oraz o możliwościach ich zezłośliwienia. Potrafić wiązać występowanie złamań patologicznych nie tylko z pierwotnymi nowotworami kostnymi, lecz również z przerzutami nowotworów złośliwych zlokalizowanych poza układem kostnym. Znać ogólne zasady rozpoznawania zmian nowotworowych i nowotworopodobnych kości i związany z nimi sposób postępowania (natychmiastowe wdrożenie leczenia). Rozumieć, że choroba nowotworowa stanowi problem wielospecjalistyczny, wymagający koordynacji postępowania.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1 Znać przyczyny nierówności kończyn dolnych. Omówić skutki chodzenia bez wyrównania. Znać możliwości egalizacji kończyn.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Rozumieć istotę zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających stawów. Znać możliwości profilaktyki zmian zwyrodnieniowych i zasady leczenia zachowawczego. Wymienić sposoby leczenia operacyjnego. Znać mechanizm powstawania wtórnych zmian zwyrodnieniowych i umieć powiązać je z wrodzonymi wadami kończyn oraz następstwami nieprawidłowo leczonych urazów prowadzących do niezborności powierzchni stawowych. Znać sposoby profilaktyki wtórnych zmian zwyrodnieniowych stawów (właściwe leczenie przyczyn powodujących powstawanie zmian zwyrodnieniowych stawów). Wymienić możliwości leczenia nieoperacyjnego. Orientować się w możliwościach leczenia operacyjnego.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

Znać wskazania do leczenia operacyjnego w przypadkach artrogrypozy.

F W1

Znać lokalizację najistotniejszych klinicznie martwic jałowych kości. Znać zasady prowadzenia chorych z jałowymi martwicami kości w zależności od umiejscowienia zmian. Wymienić wskazania do leczenia operacyjnego.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W1

Wymienić przyczyny zniekształceń osi kończyn (wady wrodzone, stany zapalne, nieprawidłowo prowadzone złamania kończyn). Omówić możliwości leczenia operacyjnego zniekształceń kończyn.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

F W2 F W3

Znać obrazy kliniczne uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego, uszkodzenia łąkotek, zerwania pierścienia rotatorów. Znać wskazania do operacji artroskopowych w/w uszkodzeń. Wymienić następstwa urazu stawu ramiennego, łokciowego i tzw. złamania kości promieniowej w miejscu typowym, opisać najczęstsze złamania w obrębie kończyn dolnych (złamanie szyjki kości udowej, złamanie na wysokości 1/3 obwodowej goleni). Wymienić skutki nieprawidłowego leczenia urazów kończyn w postaci: a) zespołu Sudecka; b) zrostu opóźnionego; c) stawu rzekomego; d) zakażeń prowadzących do pourazowych zapaleń kości.

Rozmowa z asystentem. Egzamin końcowy

UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

F U1 F U2 F U3

Asystować przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotować pole operacyjne i znieczulić miejscowo okolicę operowaną. Posługiwać się typowymi narzędziami chirurgicznymi. Stosować się do zasad aseptyki i antyseptyki.

Ćwiczenia na Sali operacyjnej i zabiegowej Ćwiczenia na Sali operacyjnej i zabiegowej

Page 13: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

F U4 F U5 F U7 F U8

Zaopatrywać prostą ranę, zakładać i zmieniać jałowy opatrunek chirurgiczny. Zakładać wkłucie obwodowe. Oceniać wynik badania radiologicznego w zakresie najczęstszych typów złamań, szczególnie złamań kości długich. Wykonywać doraźne unieruchomienie kończyny, wybierać rodzaj unieruchomienia konieczny do zastosowania w typowych sytuacjach klinicznych, oraz kontrolować poprawność ukrwienia kończyny po założeniu opatrunku unieruchamiającego. Opanować sposoby zbierania wywiadu w zależności od rodzaju schorzenia. Opanować technikę badania klinicznego narządu ruchu.

Ćwiczenia na Sali operacyjnej i zabiegowej Praktyczne kolokwium wyjściowe Ćwiczenia w gipsowni i Izbie Przyjęć

Rozpoznać objawy ostrego niedokrwienia kończyn. Rozpoznać objawy uszkodzenia nerwów. Rozpoznać, ocenić objawy uszkodzenia ścięgien.

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Rozpoznać i ocenić złamanie kości. Rozpoznać i ocenić zwichnięcie stawu. Ocenić następstwa urazu stawu ramiennego, łokciowego i tzw. złamania kości promieniowej w miejscu typowym, opisać najczęstsze złamania w obrębie kończyn dolnych (złamanie szyjki kości udowej, złamanie na wysokości 1/3 obwodowej goleni).

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć rozpoznać w badaniu klinicznym ostry stan zapalenia stawu. Zinterpretować wyniki badań dodatkowych.

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Rozpoznać skoliozę idiopatyczną i odróżnić ją od skrzywień funkcjonalnych. Umieć zidentyfikować skrzywienie piersiowe, opisać mechanizmy kompensacyjne w obrębie tułowia towarzyszące skoliozom. Ustalić rokowanie w zależności od typu skrzywienia, wieku dziecka. Umieć rozpoznać objawy niedowładów i porażeń w skoliozach i znać zasady postępowania w tego rodzaju powikłaniach. Umieć różnicować skoliozy z wadami postawy i z młodzieńczą kifozą kręgosłupa (choroba Scheuermanna).

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć zbadać stawy biodrowe noworodka zwracając uwagę na objaw przeskakiwania, objaw wyważania i ograniczenia odwodzenia. Umieć zbadać stopy noworodka i doraźnie skierować do leczenia specjalistycznego. Umieć różnicować wady wrodzone z innymi zniekształceniami stopy. Rozpoznać kręcz szyi. W przypadku kręczu szyi pochodzenia mięśniowego zademonstrować rodzicom ćwiczenia korekcyjne. Wdrożyć profilaktykę zapobiegania deformacjom kończyn (znajomość ułożeń korekcyjnych, stosowania łusek gipsowych oraz ortez). Umieć uzasadnić konieczność wielospecjalistycznej opieki nad dzieckiem.

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć rozpoznać wady wrodzone na podstawie badania klinicznego i oceny obrazu radiologicznego (USG, MRI). Potrafić przeprowadzić różnicowanie wad wrodzonych ze stanami pourazowymi i pozapalnymi.

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć zbadać dziecko z m.p.d., ocenić wiek rozwojowy dziecka, stopień spastyczności mięśni oraz utrudnienia dla pielęgnacji i mobilizacji dziecka wynikające z zaburzeń bilansu mięśniowego. Skierować do specjalistycznych poradni leczniczego usprawniania prowadzący dzieci z m.p.d.

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć rozpoznać kręgozmyk na podstawie charakterystycznego obrazu chorego oraz oceny radiogramów (z uwzględnieniem radiogramów skośnych kręgosłupa).

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć rozpoznać obniżenie sklepień stopy oraz towarzyszące zniekształcenia kolan i znać możliwości leczenia bezoperacyjnego płaskostopia oraz operacyjnej korekcji palucha koślawego. Umieć rozpoznać porażenne tło zniekształcenia stopy (z uwzględnieniem oceny badań elektrofizjologicznych).

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Umieć rozpoznać zmiany zwyrodnieniowe na podstawie a)badania klinicznego, b) badań dodatkowych (ze szczególnym uwzględnieniem objawów radiologicznych). Umieć rozpoznać wtórne zmiany zwyrodnieniowe stawów.

Praktyczne kolokwium wyjściowe

Page 14: 06 ortopedia traumatologia - ump.edu.pl · „Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja” pod red. Marciniaka i Szulca, PZWL 2003 3. „Ortopedia i traumatologia” pod red. Gaździka,

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

Potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z chorym.

Kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym miejscu.

Interakcje: asystent- student- chory

Przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta. Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się.

PUNKTY ECTS 4

TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka

WYKŁADY Wykład 1. Specyfika badania i leczenie chorych ortopedycznych Wykład 2. Leczenie wad wrodzonych i schorzeń kończyn górnych Wykład 3. Zmiany zwyrodnieniowe stawów. Traumatologia Wykład 4. Ortopedia dziecięca: wady wrodzone, choroby biodra, traumatologia dziecięca Wykład 5. Wady goleni i stopy; egalizacja kończyn. MPD Wykład 6. Kręgozmyk. Zap. kości i stawów. Nowotwory u dzieci Wykład 7. Wady i choroby kręgosłupa u dorosłych. Traumatologia Wykład 8. Wady i choroby kręgosłupa u dzieci. ĆWICZENIA Ćwiczenie 1. Technika badania narządu ruchu Ćwiczenie 2.Neuroortopedia; Preluksacja Ćwiczenie 3. Wady i choroby kończyn dolnych, dysplazja stawów Ćwiczenie 4. Zaopatrzenie ortopedyczne; sala operacyjna Ćwiczenie 5. Zmiany zwyrodnieniowe stawów; Wybrane zagadnienia z chirurgii ręki Ćwiczenie 6. Technika badania narządu ruchu; Skoliozy i choroby kręgosłupa Ćwiczenie 7. Sala operacyjna; Preluksacja Ćwiczenie 8. Choroby kolana; Podstawowe zagadnienia z traumatologii narządu ruchu Ćwiczenie 9. Sala operacyjna; Zajęcia na Oddziałach Ćwiczenie 10. Zajęcia na Oddziałach; Mikrochirurgia

Forma

Wykłady i

ćwiczenia

LITERATURA PODSTAWOWA: 1. Pod red. Kruczyński J.; Szulc A.: Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy. PZWL Poznań 2015

• 2. Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja. PZWL Warszawa 2003 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: 3. Gaździk Sz.: Ortopedia i traumatologia. PZWL Warszawa 2009

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Uzyskanie zaliczenia ćwiczeń zgodnie z Regulaminem zamieszczonym w Przewodniku Dydaktycznym