Zabytki Średniowiecza

Styl romański :

• Styl romański przejmuje wiele elementów charakterystycznych ze sztuki wczesnośredniowiecznej, jak np. geometryczną ornamentykę, plecionki, ozdobne motywy zwierzęce. Początkowo (XI w.) rozwiązania konstrukcyjne przeważały nad dbałością o formę. Dopiero dojrzały styl romański (1-sza połowa XII w.) doprowadza do pewnej harmonii konstrukcji i formy.

• W tym okresie na ziemiach polskich budowano początkowo z drewna, a ważniejsze obiekty z kamienia. Pod koniec XII w. na terenach ubogich w kamień wzrasta zainteresowanie cegłą. Murowano z użyciem tłustej zaprawy wapiennej, także - wapienno-glinowej i glinowej. Obok rzadkich i skromnych witraży do okien wstawiano tafle gomółek - małych zielonkawych krążków z grubego szkła, oprawianych ołowiem. We wnętrzach mniej reprezentacyjnych otwory okienne przesłaniano błonami zwierzęcymi lub naoliwionym płótnem.

Elementy architektoniczne: Gurty - pojawiły się w sklepieniu kolebkowym, jako tzw. łęki jarzmowe,

dzieliły kolebkę na pola sklepienne,

Gomółki - niewielkie, najczęściej okrągłe szybki stosowane do szklenia okien, łączone ołowiem,

Lizeny - wzmocnienie ściany - w miejscu skupiska sił oddziaływujących od

strony sklepienia; jest to uproszczony, płaski pilaster - bez głowicy ani bazy,

Służka - pionowy element o małym przekroju dostawiony do ściany lub filaru

stosowany w budownictwie kościelnym.

Opactwo Benedyktynów w Tyńcu

Styl gotycki :

Architektura gotycka w Polsce opiera się na budownictwie ceglanym. Zastosowanie tego materiału nie pozwalało na budowę kościołów o strzelistych sylwetkach, rozczłonkowanych elewacjach. Ściany pełnią rolę konstrukcyjną, wzmocnione skarpami, wraz z masywnymi filarami, podtrzymują sklepienia. Umieszczane w ścianach okna mają znacznie mniejsze wymiary. Bryła pozbawiona dekoracji rzeźbiarskiej zdobiona jest blendami, których jasny zazwyczaj kolor odcina się od czerwieni muru. To zestawienie kolorystyczne wykorzystywano także do dekoracji sklepień pozostawiając ceglane żebra na tle tynkowanej powierzchni podniebienia. Do zdobienia elewacji używano także cegły glazurowanej. Kościoły halowe zdobiono ażurowymi szczytami, często o skomplikowanym wzorze, zwieńczonymi zazwyczaj sterczynami.W Polsce, w okresie gotyku, ukształtowały się jego odmiany regionalne.

Elementy architektoniczne : Blenda - płytka wnęka w ścianie, o wykroju arkady lub okna, stosowana

przede wszystkim w celach estetycznych,

Blanki - element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń

Hurdycja - drewniany ganek w górnej części murów obronnych, wystawał

przed lico zewnętrzne muru, dawał osłonę obrońcom,

Czołganki (żabki) - detal ozdobny w kształcie pączków lub zwiniętych listków osadzonych na łodyżce i odchylających się na zewnątrz

Maswerk - geometryczny wzór odkuty z kamienia, używany do wypełnienia górnej części okna, rozety,

Sterczyny (pinakle) - pionowy element dekoracyjny w postaci smukłej

czworobocznej wieżyczki, zakończonej od góry ostrosłupem,            

Wimperga - dekoracyjne, ażurowe wykończenie w kształcie trójkąta, wieńczące szczyt portalu albo okna.

Kościół Mariacki w Krakowie

Zamek w Malborku

Prace wykonały : Magdalena Cierpioł, Agnieszka Gawenda, Katarzyna Taras

Zdjęcia:• http://www.wrotapomorza.pl/pl/turystyka/szlaki/malbork

• http://brasil.cel.agh.edu.pl/~08tszymanski/data/styl_gotycki.html

• http://www.rfi.fr/actupl/articles/098/article_3884.asp

• http://brasil.cel.agh.edu.pl/~08tszymanski/data/styl_romanski.html

Informacje:

Internet:

• http://brasil.cel.agh.edu.pl/~08tszymanski/data/styl_romanski.html

• http://brasil.cel.agh.edu.pl/~08tszymanski/data/styl_gotycki.html