Zapraszamy, zobacz z nami zabytki Zapraszamy, zobacz z nami zabytki i pomniki w Czeladzii pomniki w Czeladzi

Drodzy przyjaciele!Drodzy przyjaciele!Mamy w Czeladzi trzy rodzaje zabytkMamy w Czeladzi trzy rodzaje zabytkóów i memoriaw i memoriałłóów: w:

pomniki, kopomniki, kośściociołły i ciekawe budynki, a w sy i ciekawe budynki, a w sąąsiednim miesiednim mieśście Bcie Bęędzin jest dzin jest śśredniowieczny zamek. redniowieczny zamek.

Jego historia i legendy pobudzajJego historia i legendy pobudzająą wyobrawyobraźźninięę -- i o nim opowiemy najpierw.i o nim opowiemy najpierw.

Gotycki zamek krGotycki zamek króólewskilewskiKrKróólewski Zamek Blewski Zamek Bęędzidzińński to ski to śśredniowieczna warownia obronna redniowieczna warownia obronna

wzniesiona przez polskiego krwzniesiona przez polskiego króóla Kazimierza Wielkiego.la Kazimierza Wielkiego.W1683 r. zamek goW1683 r. zamek gośściciłł krkróóla Jana III Sobieskiego z la Jana III Sobieskiego z żżononąą MarysieMarysieńńkkąą oraz oraz

poselstwo cesarza Leopolda I Habsburga. Sobieski zmierzaposelstwo cesarza Leopolda I Habsburga. Sobieski zmierzałł z odsieczz odsiecząąpod Wiedepod Wiedeńń, walczy, walczyćć z armiz armiąą turecktureckąą zalewajzalewająąccąą wwóówczas Europwczas Europęę..

W 1696 r. na zamek przybyW 1696 r. na zamek przybyłł polski krpolski króól August II Mocny, a w 1797 r. l August II Mocny, a w 1797 r. ostatni krostatni króól polski Stanisl polski Stanisłław August Poniatowski.aw August Poniatowski.

W czasie prac budowlanych prowadzonych w latach 1883W czasie prac budowlanych prowadzonych w latach 1883––1948 1948 odnaleziono wiele zabytkowych przedmiotodnaleziono wiele zabytkowych przedmiotóów (ostrogi, miecze, w (ostrogi, miecze,

mizerykordie, topory, toporek kamienny, klucze, grosze),mizerykordie, topory, toporek kamienny, klucze, grosze),NazwNazwęę miasta i zamku tmiasta i zamku tłłumaczy kilka legend. Wedumaczy kilka legend. Wedłług jednej z nich, ug jednej z nich,

pewnego razu krpewnego razu króól Kazimierz Wielki, jadl Kazimierz Wielki, jadąąc przez c przez ŚŚlląąsk, zauroczony sk, zauroczony krajobrazem wskazakrajobrazem wskazałł na wzgna wzgóórze i rzekrze i rzekłł "Tu "Tu bbęędziemdziem odpoczywali". odpoczywali".

ObObóóz czeladzi wz czeladzi węędrujdrująącej z krcej z króólem znajdowalem znajdowałł sisięę niedaleko i stniedaleko i stąąd d nazwa pobliskiej osady nazwa pobliskiej osady –– CzeladCzeladźź. Teraz jest to miasto, w kt. Teraz jest to miasto, w któórym rym

znajduje siznajduje sięę nasza szkonasza szkołła. a.

KrKróólewski Zamek Blewski Zamek Bęędzidzińński ski

KOKOŚŚCICIÓÓŁŁ ŚŚW. STANISW. STANISŁŁAWAAWA►► To najpiTo najpięękniejszy obiekt sakralny w okolicy, niezwykkniejszy obiekt sakralny w okolicy, niezwykłły pod wzgly pod wzglęędem dem

architektury i bogactwa wnarchitektury i bogactwa wnęętrz. trz. ►► Parafia Parafia śśw. Stanisw. Stanisłława BM w Czeladzi istniaawa BM w Czeladzi istniałła jua jużż z pewnoz pewnośściciąą w 1260 w 1260

roku.roku.►► W 1595 roku parafianie wybudowali nowy koW 1595 roku parafianie wybudowali nowy kośścicióółł murowany. Bymurowany. Byłł on on

remontowany w latach 1863 remontowany w latach 1863 -- 1864, ale wkr1864, ale wkróótce statce stałł sisięę za maza małły dla y dla rozwijajrozwijająącej sicej sięę miejscowomiejscowośści, gdyci, gdyżż wwłłaaśśnie w tym okresie zacznie w tym okresie zaczęęto to wydobycie wwydobycie węęgla, budowano kopalnigla, budowano kopalnięę i obiekty przemysi obiekty przemysłłowe, owe, zwizwięększykszyłła sia sięę liczebnoliczebnośćść mieszkamieszkańńccóów. w.

►► Obecna Obecna śświwiąątynia zostatynia zostałła wybudowana w latach 1904 a wybudowana w latach 1904 -- 1913, w stylu 1913, w stylu neoromaneoromańńskimskim..

KoKośścicióółł śśw. Stanisw. Stanisłławaawa--Biskupa MBiskupa MęęczennikaczennikaJest klejnotem naszego piJest klejnotem naszego pięęknego miasta.knego miasta.

Czeladzki RynekCzeladzki Rynek

Stare Miasto to najstarszy rejon Czeladzi. Pochodzi z XIII Stare Miasto to najstarszy rejon Czeladzi. Pochodzi z XIII wieku, kiedy Czeladwieku, kiedy Czeladźź uzyskauzyskałła prawa miejskie i jest a prawa miejskie i jest

jedynym tego typu zachowanym bez wijedynym tego typu zachowanym bez więększych naruszekszych naruszeńńwewnwewnęętrznych trznych śśredniowiecznym ukredniowiecznym ukłładem miejskim w adem miejskim w

Aglomeracji Katowickiej. Aglomeracji Katowickiej.

KOKOŚŚCICIÓÓŁŁ PARAFII MATKI BOSKIEJ PARAFII MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ w CzeladziBOLESNEJ w Czeladzi--Piaskach Piaskach KoKośścicióółł zostazostałł zbudowany w dwudziestoleciu zbudowany w dwudziestoleciu

mimięędzywojennym, w kilka lat po odzyskaniu przez dzywojennym, w kilka lat po odzyskaniu przez PolskPolskęę niepodlegniepodległłoośści, co nastci, co nastąąpipiłło w 1918 roku. o w 1918 roku. Fundatorami byli francuskie Towarzystwo oraz Fundatorami byli francuskie Towarzystwo oraz pracownicy kopalni "Czeladpracownicy kopalni "Czeladźź". Jest ko". Jest kośściociołłem em trzynawowym umieszczonym na planie krzytrzynawowym umieszczonym na planie krzyżża a

i posiada ai posiada ażż 5 o5 ołłtarzy. Umieszczona na dziedzitarzy. Umieszczona na dziedzińńcu cu kokośściociołła figura a figura śśw. Barbary w. Barbary -- patronki gpatronki góórnikrnikóów, w, zostazostałła pierwotnie postawiona przez ga pierwotnie postawiona przez góórnikrnikóów w w w kaplicy podziemnej. Gkaplicy podziemnej. Góórnicze dzieje miasta majrnicze dzieje miasta mająą

swoje odbicie w historii wielu obiektswoje odbicie w historii wielu obiektóów.w.

Stuletni PaStuletni Pałłac Saturna w Czeladziac Saturna w CzeladziNa naszym terenie rozpoczNa naszym terenie rozpoczęęto poszukiwanie wto poszukiwanie węęgla w pogla w połłowie XIX wieku i owie XIX wieku i

dalsze losy miasta zwidalsze losy miasta zwiąązane byzane byłły wy włłaaśśnie z rozwojem gnie z rozwojem góórnictwa.rnictwa.Zabudowa Kolonii "Saturn" wyrZabudowa Kolonii "Saturn" wyróóżżnia Czeladnia Czeladźź pod wzglpod wzglęędem architektonicznym dem architektonicznym

spospośśrróód innych miasta Zagd innych miasta Zagłęłębia. Tu wbia. Tu włłaaśśnie zacznie zaczęłęły powstaway powstawaććzabudowania realizujzabudowania realizująące najnowsze ce najnowsze óówczewcześśnie zanie załłoożżenia urbanistyczne enia urbanistyczne

"miasta idealnego", maj"miasta idealnego", mająącego zaspokajacego zaspokajaćć wszelkie potrzeby ludzi, nie tylko wszelkie potrzeby ludzi, nie tylko mieszkaniowe, ale takmieszkaniowe, ale takżże socjalne i rekreacyjne e socjalne i rekreacyjne -- powstajpowstająące obiekty miace obiekty miałły y bybyćć przyjazne ludziom. Koncepcja miast przyjazne ludziom. Koncepcja miast -- ogrodogrodóów zakw zakłładaadałła, a, żże osiedla e osiedla

mieszkaniowe powinny zajmowamieszkaniowe powinny zajmowaćć zaledwie 1/6 powierzchni miasta, zaledwie 1/6 powierzchni miasta, pozostapozostałła cza częśćęść powinna bypowinna byćć przeznaczona pod tereny zielone, przeznaczona pod tereny zielone,

w tym ogrody. Wszystkie zaw tym ogrody. Wszystkie załłoożżenia zostaenia zostałły zrealizowane przez projektanty zrealizowane przez projektantóów w Kolonii Saturn. WaKolonii Saturn. Ważżne miejsce w architekturze i kompozycji osiedla ne miejsce w architekturze i kompozycji osiedla

zajmowazajmowałły parki.y parki.Neoklasyczny, otoczony parkiem PaNeoklasyczny, otoczony parkiem Pałłac przeznaczono do wielu nowoczesnych ac przeznaczono do wielu nowoczesnych

funkcji. Niedawno budynek zyskafunkcji. Niedawno budynek zyskałł blask i nowe przeznaczenie, stajblask i nowe przeznaczenie, stająąc sic sięęcentrum konferencyjnocentrum konferencyjno--biznesowym oraz rekreacyjnym. W podziemiach biznesowym oraz rekreacyjnym. W podziemiach

papałłacu znajdujacu znajdująą sisięę termy rzymskie (sauny i termy rzymskie (sauny i łłaaźźnie), zbudowanenie), zbudowanew oparciu o starow oparciu o starożżytne ryciny.ytne ryciny.

GGóórnicze dzieje Czeladzirnicze dzieje CzeladziPo odzyskaniu niepodlegPo odzyskaniu niepodległłoośści przez narci przez naróód polski (po 123 d polski (po 123 latach zaborlatach zaboróów w austriackoaustriacko--pruskoprusko--rosyjskichrosyjskich) i powstaniu ) i powstaniu

niepodlegniepodległłego paego pańństwa naststwa nastąąpipiłł powrpowróót do wznowienia t do wznowienia wydobycia wwydobycia węęgla. W czeladzkiej kopalni produkcja wgla. W czeladzkiej kopalni produkcja węęgla gla

w pierwszym powojennym piw pierwszym powojennym pięęcioleciu wzrastacioleciu wzrastałła. a. WiWięększokszośćść zrealizowanych inwestycji przypadazrealizowanych inwestycji przypadałła na okres a na okres

rozkwitu w wolnej Polscerozkwitu w wolnej Polsce-- wystarczy wspomniewystarczy wspomniećć o o inwestycjach na powierzchni kopalni. Skinwestycjach na powierzchni kopalni. Skłładaadałły siy sięę na nie: na nie: kotkotłłownia, sortownia, budynki biurowe, mosty; wzniesiono ownia, sortownia, budynki biurowe, mosty; wzniesiono

taktakżże budynki mieszkalne dla robotnike budynki mieszkalne dla robotnikóów i urzw i urzęędnikdnikóów w oraz szkooraz szkołły. Na przyky. Na przykłład w kolonii Piaski w latach 1920ad w kolonii Piaski w latach 1920--

1924 wzniesiono 45 dom1924 wzniesiono 45 domóów mieszkalnych dla robotnikw mieszkalnych dla robotnikóów, w, 12 dom12 domóów dla urzw dla urzęędnikdnikóów, 2 hotele robotnicze, w, 2 hotele robotnicze,

2 budynki szkolne. 2 budynki szkolne.

Galowy GGalowy Góórniczy Mundurrniczy Mundur

Zabytkowe osiedle gZabytkowe osiedle góórnicze Piaskirnicze Piaski

WWśśrróód wielu pomnikd wielu pomnikóów znajdujw znajdująących cych sisięę w Czeladzi, chcemy wam w Czeladzi, chcemy wam

przedstawiprzedstawićć trzy.trzy.Dwa pierwsze odnoszDwa pierwsze odnosząą sisięę do do

tragicznych lat II Wojny tragicznych lat II Wojny ŚŚwiatowej, wiatowej, kiedy to Polska zostakiedy to Polska zostałła straszliwie a straszliwie

wyniszczana przez dwa wrogie wyniszczana przez dwa wrogie totalitaryzmytotalitaryzmy: faszystowskie Niemcy i : faszystowskie Niemcy i

Stalinowski reStalinowski reżżim sowiecki. im sowiecki.

Pomnik Pomnik „„KatyKatyńńskiski””W 2006 roku, w 66 rocznicW 2006 roku, w 66 rocznicęę akcji mordowania polskich akcji mordowania polskich jejeńńccóów z obozw z obozóów sowieckich w Ostaszkowie, w sowieckich w Ostaszkowie, KozielskuKozielsku i i

Starobielsku, Starobielsku, na cmentarzu parafialnym w Czeladzi zostana cmentarzu parafialnym w Czeladzi zostałł odsodsłłonionięęty ty

pomnik, pomnik, bbęęddąący hocy hołłdem, jak gdem, jak głłosi napis na obelisku, osi napis na obelisku,

"z"złłoożżonym oficerom wojska polskiego, funkcjonariuszom onym oficerom wojska polskiego, funkcjonariuszom policji papolicji pańństwowej i osobom cywilnym stwowej i osobom cywilnym -- mieszkamieszkańńcom com

Czeladzi zamordowanym w czasie II wojny Czeladzi zamordowanym w czasie II wojny śświatowej na wiatowej na terenie Zwiterenie Zwiąązku Sowieckiego w Katyniu, Twerze, zku Sowieckiego w Katyniu, Twerze,

Charkowie i innych miejscach kaCharkowie i innych miejscach kaźźni Narodu Polskiego". ni Narodu Polskiego". U stU stóóp trzech krzyp trzech krzyżży, symbolizujy, symbolizująących miejsca sowieckiej cych miejsca sowieckiej kakaźźni, skni, skłładane sadane sąą wiwiąązanki biazanki białło o -- czerwonych kwiatczerwonych kwiatóów. w.

Pomnik ZwiPomnik Zwiąązku Orzku Orłła Biaa Białłegoego

Jest to obelisk poJest to obelisk pośświwięęcony upamicony upamięętnieniu tnieniu polegpoległłych w czasie II Wojny ych w czasie II Wojny ŚŚwiatowej dziawiatowej działłaczy aczy

ZwiZwiąązku Orzku Orłła Biaa Białłego ego –– organizacji konspiracyjnej, organizacji konspiracyjnej, ktktóórej dziarej działłania skierowane byania skierowane byłły przeciwko y przeciwko

niemieckiemu okupantowi. W jej skniemieckiemu okupantowi. W jej skłład wchodzili ad wchodzili rróówniewnieżż mieszkamieszkańńcy Czeladzi. Okocy Czeladzi. Okołło 100 czo 100 człłonkonkóów, w, wraz z rodzinami wraz z rodzinami –– mieszkamieszkańńccóów naszego miasta w naszego miasta

–– zostazostałło zamordowanych przez gestapoo zamordowanych przez gestapo--faszystowskfaszystowskąą policjpolicjęę, na prze, na przełłomie 1940 i 1941 omie 1940 i 1941

roku. roku.

Nasi uczniowie Nasi uczniowie

przy pomniku przy pomniku

ZwiZwiąązku Orzku Orłła Biaa Białłegoego

NaszNasząą wycieczkwycieczkęę po historycznych miejscach po historycznych miejscach w Czeladzi zakow Czeladzi zakońńczymy wizytczymy wizytąą u podnu podnóóżża a

pokapokaźźnego monumentu, chonego monumentu, choćć popośświwięęconego conego drobnemu wydarzeniu historycznemu. drobnemu wydarzeniu historycznemu.

Pomnik ZPomnik Złłamanych Sztandaramanych Sztandaróów. w.

DziDzięękujemy Wam za to, kujemy Wam za to, żże cierpliwie e cierpliwie towarzyszylitowarzyszyliśście nam w przechadzce po cie nam w przechadzce po

zabytkowych miejscach w Czeladzi. zabytkowych miejscach w Czeladzi.

DziDzięęki temu i my odkryliki temu i my odkryliśśmy wiele nowych my wiele nowych ciekawostek zwiciekawostek zwiąązanych zanych

z historiz historiąą naszego miasta. naszego miasta.