Post on 12-Jan-2016
description
Dzieciństwo
• Tadeusz Kościuszko urodził się w 1746 r. jako czwarte, ostatnie dziecko w rodzinie
• Była to niezbyt zamożna szlachecka rodzina
• Tadeusz wcześnie stracił ojca
• Matce trudno było wykształcić dzieci
Edukacja młodego Tadeusza
• Jako młody chłopiec kształcił się w Kolegium Pijarskim (były to szkoły o wysokim poziomie nauczania)
• Dalsza nauka stała się niemożliwa, ponieważ matce brakowało pieniędzy
• W 1765 r. król Stanisław Poniatowski założył Szkołę Rycerską, która otworzyła szansę zdobywania wiedzy dla szlachty mniej zamożnej
• Tadeusz podjął naukę w tej szkole
• Był uczniem zdolnym i pracowitym
• Miał duże zdolności plastyczne
• Jego talent dostrzegł król Stanisław i wysłał Tadeusza na studia do Paryża
• Kościuszko zdobywał tam wiedzę wszechstronną
• Pragnął być oficerem polskiej armii i zdobytą wiedzę wykorzystać dla kraju
Powrót do kraju• Kościuszko po powrocie do Polski zastał ją
osłabioną pierwszym rozbiorem w 1772 r. • Dla niego nie było miejsca w polskiej armii • Wyjechał więc, by walczyć o wolność innych
ludów • Przez 8 lat walk w Ameryce zaskarbił sobie
uznanie, szacunek i miłość ludu• Stał się bohaterem narodowym Stanów
Zjednoczonych
• Tak mówili o nim inni dowódcy :
„Do liczby najużyteczniejszych i najmilszych dla mnie towarzyszów broni należał pułkownik Kościuszko.
Z niczym nie daje się porównać gorliwość jego służby publicznej(…), bardzo się wyróżniał bezprzykładną skromnością i zupełną nieświadomością tego, że dokonał czegoś niezwykłego.”
• Podobną ocenę zyskał od naczelnego wodza amerykańskiej armii Jerzego Waszyngtona
• On to mianował Kościuszkę „jenerałem”
• W 1784 Tadeusz wraca do Ojczyzny • W dalszym ciągu nie ma dla niego miejsca w
polskiej armii • Dopiero uchwały Sejmu Czteroletniego
otworzyły Kościuszce drogę do spełnienia marzeń
• Wsławił się w obronie Konstytucji 3 Maja odnosząc wspaniałe zwycięstwo w bitwie pod Dubienką
Kolejna emigracja• Przystąpienie króla do Targowicy zakończyło
wojnę • Zaborcy dokonali II rozbioru Polski w 1793 r. • Wszyscy patrioci – również Kościuszko musieli
opuścić kraj
• Na emigracji przygotowano powstanie • Sława Kościuszki była tak wielka, że nikt nie
miał wątpliwości, iż to właśnie on ma stać na czele powstania
• Kościuszko osobiście czuwał nad jego przygotowaniem
Kraków• 24 marca 1794 r. Kościuszko stanął na Rynku w
Krakowie i złożył przysięgę :
„Ślubuję Ci życie ,ślubuję Ci duszę ,
Za Bożą pomocą, wolność wrócić muszę!”
„Ja, Tadeusz Kościuszko…”• „ Nie stoję tu w srebrze, nie stoję tu w złocie,
Lecz w pogardzie śmierci, w staropolskiej cnocie!”
„Ogłaszam przed niebem Narodu powstanie!”• A głosy buchnęły wśród rynku i grodu :
„Niech żyje Kościuszko, naczelnik narodu!”
Ej, byłaż to chwila i święta i boża …
Cała Polska drgnęła, od morza do morza!
(M.Konopnicka- „Przysięga”)
• Kościuszko zawsze starał się ulżyć doli chłopów• Oni darzyli go ogromną miłością i zaufaniem • Na jego skinienie szli w najgorętszy bój • Uzbrojeni tylko w kosy (stąd nazwa kosynierzy)
parli na przód czyniąc spustoszenie w szeregach wroga
Racławice • Wykorzystując zaskoczenie zaborców
Kościuszko podjął próbę przedostania się do Warszawy
• 4 kwietnia 1794 zaatakował pod Racławicami korpus rosyjskiego generała Tormasowa i odniósł zwycięstwo
• Kościuszko wysoko ocenił zasługi chłopów, a jednego z nich Wojciecha Bartosza mianował oficerem i nadał mu nazwisko Głowacki
Uniwersał połaniecki • Nie mając wystarczających sił, by przedostać się
do Warszawy, Kościuszko założył w Połańcu obóz i starał się wykorzystać czas na reorganizacje i wzmocnienie wojska
• 7 maja 1794 ogłosił słynny uniwersał połaniecki • Dzięki nadzwyczajnym wysiłkom organizacyjnym
udało się powstańcom wystawić 55-tys. armię i około 50-tys. milicję czuwającą nad porządkiem i bezpieczeństwem
• Jeszcze echo racławickie w polu się kołysze
A w Połańcu pan Kościuszko Uniwersał pisze:
Pisze, podpisuje : „ Za krew i za rany
Ziemię ci daruję, ludu mój kochany”
(M. Konopnicka- „Uniwersał Połaniecki)
Bitwa pod Szczekocinami• Chcąc zapobiec połączeniu się wojsk rosyjskich
i pruskich, Kościuszko zaatakował znacznie silniejsze wojska rosyjskie dowodzone przez generała Denisowa i 6 czerwca 1794 r. pod Szczekocinami poniósł porażkę
Bitwa pod Maciejowicami• Rosjanie uzyskali jednak pomoc Prus • Zjednoczono wszystkie siły i doszło do ostatniej
bitwy pod Maciejowicami -10 październik 179410 październik 1794• Polacy w tej bitwie ponieśli dotkliwą klęskę, która
przesądziła o losach powstania
• Ranny Kościuszko dostał się do niewoli rosyjskiej, gdzie spędził 2 lata
• Uwolniony został przez syna Katarzyny II, cara Pawła I
• Po odzyskaniu wolności postanowił wyjechać za granicę
ŚMIERĆ• Ostatnie lata swego życia spędził w Solurze w
Szwajcarii • Tam zmarł 15 października 1817 r.
„ Tam w Szwajcarów wolnej ziemi Żył Kościuszko długie lata I obracał tęskne oczy, Gdzie rodzinna jego chata” M. Konopnicka „Śmierć Kościuszki”
• W rok później przewieziono prochy Tadeusza Kościuszki do Krakowa i złożono na Wawelu
• Polacy usypali mu pomnik- Kopiec Kościuszki • Trwalszy od pomnika pozostało wspomnienie w
sercach narodu • Świadczą o tym pomniki, które stoją w wielu
miastach polskich i amerykańskich
Jego imieniem nazywane są ulice
Dywizjon 303 walczący w bitwie o Anglię nosił jego imię
Pierwsza Dywizja Piechoty, która przeszłą szlak bojowy Lenino- Berlin również nosiła imię Kościuszki
Także nasza szkoła nosi imię tego wspaniałego Polaka – bohatera dwóch kontynentów: Europy i Ameryki
Dziękuję za uwagę……….
• Opracowała: Katarzyna Kapecka
• Kwiecień 2012