Rola SUMP-ów w planowaniu

zrównoważonych modeli

zaspokajania potrzeb osób z

ograniczoną mobilnością

Warszawa, 27 marca 2019 r.

Problemy transportowe obszarów zurbanizowanych

Proces urbanizacji

Wg danych ONZ w roku 2008, liczba

mieszkańców miast przekroczyła liczbę

mieszkańców obszarów wiejskich. Prognozy dotyczące przyrostu ludności

świata na obszarach

zurbanizowanych zakładają, że w

2050 roku ponad 2/3 ludności świata

zamieszkiwać będzie na obszarach aglomeracji miejskich.

Szereg negatywnych

zjawisk

Stanowią zagrożenie dla

zrównoważonego rozwoju miasta: stan techniczny i

efektywność funkcjonowania

infrastruktury miejskiej nie nadąża za zwiększającymi

się potrzebami mieszkańców oraz

zmieniającą się strukturą

demograficzną mieszkańców.

Zrównoważony rozwój

aglomeracji miejskich

To jedno z priorytetowych

zadań stojących przed decydentami

na szczeblu krajowym i lokalnym.

Wzrastające oczekiwania pasażerów związane z komfortem

przemieszczania się

Wymagają nieustannych

zabiegów polegających na

poprawie jakości i zwiększeniu efektywności

systemów transportowych.

2 Źródło: www.reimaginerpe.org

Wizja i cel strategiczny: kształtowanie miast przyjaznych mieszkańcom i

zrównoważona mobilność

3

Miasto przyjazne

mieszkańcom

otwartość/dostępność zarówno do miejsc, jak i

ludzi

funkcjonalność m.in. tworzącej go infrastruktury

bezpieczeństwo

mobilność mieszkańców

Zrównoważona mobilność

zapewnienie wszystkim obywatelom opcji

przemieszczania się, w szczególności osobom o ograniczonej mobilności

redukcja zanieczyszczenia powietrza i hałasu, konsumpcji energii i

emisji gazów cieplarnianych

poprawa stanu bezpieczeństwa

wzrost atrakcyjności i jakości środowiska

miejskiego z korzyścią dla mieszkańców, gospodarki oraz

społeczności jako całości

Źró

dło

: w

ww

.tra

nsp

ort

en

vir

on

me

nt.

org

Źró

dło

: a

thg

o.o

rg

Planowanie zrównoważonego rozwoju miast

4

Planowanie rozwoju miast przyjaznych

mieszkańcom

• zasady zrównoważonego rozwoju, łączące planowanie przestrzenne z transportem

Stworzenie rozwiązań

systemowych

• zapewnienie komfortu mieszkańców związanego z podróżowaniem

• zmniejszanie szkodliwego oddziaływania transportu na środowisko naturalne

• poprawianie warunków mobilności

„Planowanie dla ludzi i miejsc”

• zamiast tradycyjnego „planowania dla samochodów”

• zwiększenie bezpieczeństwa pasażerów

Skoncentrowany na ludziach

Cel: dostępność i jakość życia

Ważni interesariusze i społeczeństwo

aktywnie zaangażowani

Granice funkcjonalne, uwzględniające

obszary dojazdów do pracy

Integracja efektywnych rozwiązań

infrastrukturalnych, rynkowych, usługowych,

informacyjnych i promocyjnych

Zintegrowane z planowaniem

przestrzennym, rozwojem gospodarczym,

potrzebami socjalnymi, jakością środowiska i

zdrowia

Dążenie do osiągnięcia określonej wizji w długim okresie

czasu

Monitoring i ewaluacja prowadzone regularnie,

stale udoskonalany proces planowania

SUMP!

SUMP (Sustainable Urban

Mobility Plan – Plan

Zrównoważonej

Mobilności Miejskiej) jest

planem strategicznym,

zaprojektowanym tak, aby

spełniać potrzeby osób w

zakresie mobilności oraz

gospodarki w mieście i jego

otoczeniu, przy

zapewnieniu lepszej jakości

życia. Opiera się on na

dotychczasowych

praktykach planistycznych

oraz bierze pod uwagę

kwestie integracji, udziału

społecznego oraz zasad

oceny. Wymaga

długofalowej i

zrównoważonej wizji dla

obszaru miasta.

SUMP jako narzędzie planistyczne

5

SUMP w dokumentach strategicznych

6

Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju

Strategia Zrównoważonego

Rozwoju Transportu

Krajowa Polityka Miejska

Poziom samorządowy

7

Zakres tematyczny Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r.:

Cel i kierunki interwencji

promowanie opracowywania i wdrażania przez miasta planów zrównoważonej mobilności miejskiej (Sustainable Urban Mobility Plan)

tworzenie warunków do integracji różnych gałęzi transportu, poprzez wdrażanie systemów intermodalnych (węzły przesiadkowe, systemy "parkuj i jedź", stacje rowerów miejskich i parkingów rowerowych, tworzenie infrastruktury rowerowej wysokiej jakości, rozwój nowych form mobilności współdzielonej itp.), wspólnych rozkładów jazdy, wspólnych systemów taryfowych, systemów informacji pasażerskiej

promowanie innowacyjnych rozwiązań technicznych, m.in. ITS i systemów zarządzania ruchem

DZIAŁANIA DEDYKOWANE

MIASTOM

8

tworzenie wymogów i zachęt dla dostosowywania systemów transportowych miast do potrzeb osób z niepełnosprawnością oraz osób z ograniczoną możliwością poruszania się zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego

promowanie tworzenia w centrach miast stref uspokojonego ruchu, z ograniczoną dostępnością dla samochodów osobowych i ciężarowych oraz innych rozwiązań organizacyjnych sprzyjających kształtowaniu zrównoważonego transportu miejskiego, w tym zrównoważonej polityki parkingowej

rozbudowa łańcuchów ekomobilności w miastach i ich obszarach funkcjonalnych

DZIAŁANIA DEDYKOWANE

MIASTOM

9

DZIAŁANIA DEDYKOWANE

MIASTOM

promocja tworzenia zielonych ciągów komunikacyjnych, w tym ulic i torowisk, poprzez zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej, zmniejszającej negatywny wpływ transportu na środowisko i warunki higieniczne na obszarach zurbanizowanych

opracowanie koncepcji integracji transportu z wykorzystaniem BSP do systemu transportu miejskiego

modernizacja układu drogowego w celu wyeliminowania ciężkiego ruchu towarowego oraz przewozów masowych ładunków niebezpiecznych przez tereny zabudowane (budowa obwodnic miejskich)

10

promocja mechanizmów zarządzania i poprawy transportu publicznego w miastach oraz aglomeracjach miejskich

przygotowanie mechanizmów koordynacji zasad świadczenia usług publicznego transportu zbiorowego na poziomie województwo - powiat - gmina

rozbudowa łańcuchów ekomobilności w miastach i ich obszarach funkcjonalnych

DZIAŁANIA DEDYKOWANE

MIASTOM

11

DZIAŁANIA DEDYKOWANE

MIASTOM

wsparcie dla systemów współdzielenia pojazdów, także na obszarach pozamiejskich

pilotażowe wsparcie dla budowy systemów autonomicznych w transporcie publicznym

przygotowanie koncepcji rozwoju transportu rowerowego w Polsce uwzględniającej również mechanizmy finansowania oraz współpracy z zarządcami infrastruktury transportowej

12

Cele SUMP a potrzeby osób o ograniczonej mobilności

13

Programy rankingowe stosowane do oceny jakości życia w mieście w różnym stopniu i zakresie uwzględniają aspekt zaspokajania potrzeb transportowych mieszkańców. Większość z nich, jeżeli odnosi się do

tego obszaru życia miasta, to najczęściej bazuje na informacjach dotyczących wpływu transportu na środowisko.

Jednym ze strategicznych celów SUMP jest zapewnienie dostępnej, bezpiecznej i atrakcyjnej przestrzeni miejskiej poprzez:

poprawę warunków dla ruchu pieszego

poprawę dostępności dla szczególnych kategorii użytkowników (dzieci, osoby

starsze, osoby o ograniczonej mobilności).

Ze względu na zmiany w strukturze demograficznej mieszkańców miast

istotnym kryterium oceny jakości życia w obszarze mobilności powinna być dostępność do środków transportu

publicznego osób starszych i z ograniczoną sprawnością ruchową, z uwzględnieniem takich elementów jak np. odległość do przystanku, bariery

architektoniczne.

Uwzględnienie na etapie planowania oczekiwań i potrzeb wszystkich

mieszkańców, m.in. poprzez umożliwienie udziału w procesie konsultacji, a jego konsekwentne wdrożenie zapewnia stopniową i

efektywną realizację niezbędnych inwestycji z uwzględnieniem zasad

planowania uniwersalnego.

Promocja SUMP w Polsce

14

Od 2017 r. MI bierze udział w unijnym projekcie pt.

PROSPERITY (Prosperity through innovation and

promotion of Sustainable Urban Mobility Plan),

finansowanym ze środków programu Horyzont 2020,

którego celem jest promocja i rozwój SUMP.

Koordynowany przez MIiR pilotaż:

bezpłatne wsparcie ekspertów Inicjatywy

JASPERS dla 5 wybranych miast,

pomoc eksperta zewnętrznego

zatrudnionego przez CUPT (udział w pilotażu

zadeklarowały 32 miasta).

Podręcznik SUMP, w ramach projektu Prosperity

Dziękuję za uwagę!

Maria Perkuszewska

Departament Strategii Transportu

Ministerstwo Infrastruktury

Maria.Perkuszewska@mi.gov.pl