PROGRAM WŁASNY

„MALI CIEKAWI”

Joanna Józefiak

Najważniejszą rzeczą jest to, aby nauka była dla dziecka radością i wyzwoleniem własnej twórczości.

R.Gloton, C.Clero

Poznań 2013

2

SPIS TREŚCI:

1. WSTĘP……………………………………………………………………….……..…3

2. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU……………………………………………...3

3. CELE GŁÓWNE……………………………………………………………………...4

4. CELE SZCZEGÓŁOWE……………………………………………………………...4

5. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW…………………………………………….....5

6. REALIZOWANE TREŚCI……………………………………………………………6

7. HARMONOGRAM WDRAŻANIA PROGRAMU…………………………………..9

8. EWALUACJA………………………………………………………………………..31

9. LITERATURA……………………………………………………………………….31

3

1.WSTĘP

Ciekawość świata jest jedną z głównych cech małego dziecka. Jako matka wiem, jak ważna

w życiu dziecka jest możliwość eksperymentowania, badania, odkrywania. Szczególnie

w pierwszych latach życia wiele sytuacji, które dla nas dorosłych wydają się czymś

oczywistym, dla dziecka są kolejną wyprawą w świat pełen nieznanych mu treści. Poza tym,

że jestem matką, jestem również nauczycielką w przedszkolu integracyjnym i to dzięki tej

pracy spostrzegłam, z jak wielką pasją dzieci podchodzą do eksperymentowania. Zadaniem

nauczyciela jest przede wszystkim rozbudzać ciekawość światem i radość z jego poznawania.

Chciałabym, aby zaproponowany przeze mnie program stał się początkiem odkrywania

nowych dziecięcych pasji.

2.CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Podjęłam się napisania tego programu, ponieważ zawsze chciałam w przedszkolu wzmocnić

działania edukacyjne oparte na dziecięcych eksperymentach i zabawach dydaktycznych o

charakterze badawczym. Program ten będzie wdrożony w roku szkolnym 2013/2014 jako

zajęcia dodatkowe - raz w tygodniu dla dzieci zainteresowanych tematem. W naszym

przedszkolu funkcjonują 4 kółka zainteresowań - jest to kółko: muzyczne, plastyczne,

teatralne i taneczne. Chciałabym, aby kółko stworzone przeze mnie stało się alternatywą dla

dzieci, które nie potrafią odnaleźć się w w/w zajęciach, bądź było kolejną okazją do lepszego

zrozumienia świata, a w przyszłości stało się fundamentem wiedzy oferowanej na kolejnych

szczeblach edukacyjnych. Mam nadzieję, że zabawy zaproponowane przeze mnie przyczynią

się do wielokierunkowego rozwoju dziecka, a także do zaspokojenia naturalnej ciekawości

światem. I chociaż niektóre eksperymenty zahaczają o dziedziny pozornie trudne, takie jak

fizyka, chemia czy biologia, to dają dziecku okazję do odkrywania i zgłębiania fascynującego

świata przyrody i techniki, a poprzez zabawy dostosowane do wieku dziecka, umożliwiają

zdobywanie informacji i zastosowanie ich w dalszych etapach życia. Podczas zajęć zależy mi

przede wszystkim na kreowaniu zainteresowania światem ożywionym, wzbudzaniu pasji

odkrywcy a także rozwijaniu logicznego myślenia. Stworzone przeze mnie kółko

doświadczalne umożliwi dzieciom usystematyzowanie wiedzy i potwierdzenie jej przez

praktyczne działania. Program ten został podzielony ze względu na zmieniający się cykl pór

roku, tzn. każdej porze roku przyporządkowane są odpowiednie doświadczenia czy

4

eksperymenty. Zdobyta wiedza zostanie wykorzystana do rozwijania konstruktywnego

myślenia, analizy i wnioskowania na bazie samodzielnych lub zespołowych doświadczeń.

Proponowane treści można także realizować jako cykl zajęć spójnych z zagadnieniami

wychowania przedszkolnego i z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego.

3. CELE GŁÓWNE:

1.Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych

potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji.

2.Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz

rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.

3. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości,

aktywności i samodzielności a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są

ważne w edukacji szkolnej.

4. Poszerzenie wachlarza zainteresowań dzieci w oparciu o ich własne doświadczenia,

eksperymenty i zabawy dydaktyczne o charakterze badawczym.

4. CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

- spróbuje sformułować i wyrazić swoje zdanie oraz uszanuje odmienną opinię innych;

- podejmie współpracę w zespole,

- podejmie liczne próby formułowania wniosków;

- pogłębi swoją wiedzę w zakresie przyrody nieożywionej i w obszarze edukacji technicznej;

- spróbuje dostrzec i sformułować zależności pomiędzy przyczynami a skutkami zdarzeń;

- usprawni czynności manipulacyjne;

- pozna nowe pojęcia, w związku z czym nabędzie i udoskonali kompetencje językowe;

5

5. PROCEDURY OSIAGANIA CELÓW:

Metody:

• słowne – poszerzające zasób słownictwa dzieci;

• percepcyjne – obejmujące obserwację, pokaz naturalnych okazów, ilustracji, filmy,

• aktywizujące – kształtujące postawę twórczą i uczące samodzielności,

• problemowe – uczące umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach, poznawania

rzeczywistości poprzez wykrycie problemu i poszukiwanie dróg jego rozwiązania,

• odtwórcze, zadaniowe, sytuacyjne i zabawowo- naśladowcze,

• samodzielnych doświadczeń – stwarzanie dzieciom warunków do samodzielnych

doświadczeń i zabawy,

• zadań stawianych do wykonania — pobudzanie aktywności dziecka do podejmowania

działań umożliwiających zdobywanie nowych wiadomości, umiejętności i

rozwijających myślenie,

• kierowania własną aktywnością dziecka – inspirowanie działalności dziecka zachętą i

pobudzanie zainteresowania danym zjawiskiem i zagadnieniem – zabawy tematyczne,

dydaktyczne i badawcze;

Formy:

• praca indywidualna – dziecko samodzielne wykonuje czynność,

• praca zbiorowa, wszystkie dzieci pracują wspólnie,

• praca zespołowa, dzieci pracują w stałych zespołach,

• praca grupowa, dzieci pracują w jednorazowych grupach;

6

6. REALIZOWANE TRE ŚCI:

1.Powietrze:

- skład powietrza,

- właściwości fizyczne powietrza,

- ciśnienie powietrza,

- rozprężanie powietrza,

- siła i kierunek wiatru,

2.Woda i stany skupienia:

- stany skupienia wody,

- objętość wody – bryły lodowe,

- ciśnienie wody,

- podciśnienie,

- kohezja,

- rozpuszczalne i nierozpuszczalne produkty w wodzie,

- zamrażanie barwników,

- siły adhezyjne,

- sucha woda,

- góry lodowe,

3.Elektryczność i magnetyzm:

-przyciąganie i odpychanie magnesów,

- labirynt magnetyczny,

- elektryzowanie przedmiotów,

4.Fale dźwiękowe, muzyka i dźwięk.

- powstawanie fal dźwiękowych,

- drgania powietrza pod wpływem fal dźwiękowych,

- komponowanie muzyki,

- konstruowanie gitary,

- przenoszenie fal akustycznych przez drewno i powietrze,

7

5.Promienie świetlne i kolory.

- odbicie światła,

- załamanie światła,

- rozszczepienie światła – barwy tęczy,

- mieszanie się kolorów,

6.Bezwładność i ruch:

- siła grawitacji,

- bezwładność,

- siła odśrodkowa,

- oddziaływanie z ciała na ciało,

7.Chemia w kuchni:

- pomarańcza,

- cytryna,

- cukier,

- jajko,

- groszek,

- ziemniaki,

- sól,

- ocet,

8.Rośliny:

- grubość, długość i wiek drzewa,

- liście z liści,

- zabarwienie kwiatów,

- nasiona,

- fotosynteza,

- perfumy,

9.Bańki mydlane:

- płyn do baniek mydlanych,

- przyrząd do dużych baniek,

8

- bańki na powietrzu,

10.Detektyw:

- pismo sokiem cytrynowym,

- cień profilu,

- lupa, mikroskop,

- linie papilarne,

- magia monet.

9

7. HARMONOGRAM WDRA ŻANIA PROGRAMU

TEMAT

EDUKACYJNY

TEMAT

SZCZEGÓŁOWY

TERMIN

REALIZACJI

CELE

OPERACYJNE

-DZIECKO-

UWAGI

ROŚLINY I

ZWIERZĘTA

Drzewa

Liście

Labirynt dla

ziemniaka.

JESIEŃ

- wykona pomiar wysokości za

pomocą ołówka lub patyka

i grubości drzewa za pomocą

sznurka,

- określi wiek drzewa,

- przekalkuje korę i liście

różnych gatunków drzew ,

– spróbuje rozróżnić drzewa po

korze lub po liściach;

- poszuka jeden duży liść,

- przygotuje ziemię w doniczce,

- przetnie główne żyły pod

powierzchnią liścia (z pomocą

nauczyciela),

- dokona obserwacji

długoterminowej,

- zaobserwuje, że z nacięć na

liściu wyrosną nowe listki;

- spróbuje wykonać z pudełka

po butach labirynt,

- wytnie otwór w krótszym

boku pudełka (z pomocą

nauczyciela),

Zajęcia

w ogrodzie

przedszkolnym.

Podczas

pomiarów

nauczyciel

wyjaśni zjawisko

fotosyntezy.

Po widocznych

efektach powrót i

omówienie

wykonanego

doświadczenia.

Po widocznych

efektach powrót

i omówienie

wykonanego

doświadczenia

10

Fasolka.

Zabarwienie

kwiatów.

- położy ziemniaka na

przeciwległym w stosunku do

otworu końca pudełka,

- zaobserwuje, że ziemniak

wyczuwa światło i rośnie

w jego kierunku (fototropizm);

- rozłoży na części nasiona

fasoli, z pomocą nauczyciela

spróbuje je nazwać,

- przygotuje słoiki – wyłoży je

bibułą i nasączonymi

papierowymi ręczniczkami,

- umieści fasolkę we

wskazanym miejscu słoika,

- zaobserwuje pojawiające się

korzenie i pędy (proces

kiełkowania),

- po osiągnięciu kilku

centymetrów przez korzenie

i pędy odwróci słoik na bok,

- zaobserwuje, że korzenie

rosną do dołu (zjawisko

grawitacji);

- rozpuści barwnik spożywczy

w wodzie,

- włoży biały kwiat do

zabarwionej wody,

- zaobserwuje, że z czasem

płatki kwiatka nabiorą koloru

wody w szklance;

Po widocznych

efektach powrót

i omówienie

wykonanego

doświadczenia.

Eksperyment

należy rozpocząć

rano, omówienie

zaobserwowanego

efektu na

zajęciach kółka.

11

POWIETRZE

Perfumy

Powietrze

w butelce

(właściwości

fizyczne i skład

powietrza).

Rozprężanie

powietrza.

Siła odrzutu

- pędzący

balon,

- rakieta

- włoży do miski kwiaty lub

listki roślin, doda wodę i olej,

- namoczone rośliny rozgniecie

łyżką na papkę,

- przecedzi otrzymaną papkę,

- przeleje otrzymany płyn

(perfumy) do buteleczki;

- opisze jak wygląda powietrze,

- włoży balon do butelki,

spróbuje go nadmuchać (nie uda

się),

- włoży słomkę do butelki

z balonem i spróbuje jeszcze raz

nadmuchać balon,

- zaobserwuje, że balon da się

nadmuchać;

- wyciągnie butelkę z lodówki

i naciągnie na nią balon,

- wstawi butelkę do ciepłej

wody,

- zauważy, że balon samoistnie

nadmucha się;

- spróbuje nadmuchać balon,

puści go,

- zaobserwuje, że balon z dużą

szybkością porusza się po

pomieszczeniu;

- przeciągnie linkę przez

Doświadczenie

należy wykonać

dzień po dniu.

Godzinę przed

doświadczeniem

należy włożyć

butelkę do

lodówki.

12

balonowa,

Ciśnienie

powietrza.

Poduszkowiec.

słomkę,

- jeden koniec linki przymocuje

do klamki drugi do krzesła,

- spróbuje nadmuchać balon,

zaciskając otwór wylotu

powietrza,

- przyklei brzuch balonu do

słomki umieszczając go na

jednym końcu linki, puści

balon,

- zaobserwuje, że balon poleci

wzdłuż linki;

- sprawdza czy szyjka butelki

jest węższa od ugotowanego

jajka,

- obserwuje jak nauczyciel

wlewa gorącą wodę do butelki

a następnie wylewa ją,

- kładzie jajko lub banana na

szyjkę butelki,

- obserwuje jak jajko wślizguje

się do butelki;

- za pomocą kleju

przymocowuje nakrętkę do

płyty CD,

- zakłada balonik na kawałek

wcześniej przygotowanej przez

nauczyciela szyjki butelki,

- próbuje nadmuchać balonik

i zamykając wylot powietrza

przykręcić go do nakrętki,

- obserwuje jak na śliskiej

Konieczna pomoc

nauczyciela.

13

Wodna rakieta.

Siła i kierunek

wiatru.

powierzchni porusza się gotowy

poduszkowiec,

- taśmą klejącą przymocowuje

do siebie dwa kubki (bez dna)

po jogurtach,

- przeciąga wężyk przez otwór

w korku,

- koniec wężyka nakłada na

pompę, drugi koniec prowadzi

od dołu przez otwór do

wyrzutni rakietowej,

- nalewa wodę do butelki

i zamyka otwór korkiem,

- butelkę wstawia otworem do

dołu do kubka po jogurcie,

- obserwuje jak butelka z wodą

unoszą się w górę a woda się

rozpryskuje;

-z czterech równych gałęzi

utworzy kwadrat, który

następnie z pomocą nauczyciela

zwiąże,

- do mniejszych patyków

przymocuje sznurki a następnie

połączy je z bokami kwadratu,

- przymocuje również

dzwoneczki,

- na koniec przywiąże do

Zajęcia

przeprowadzone

w ogrodzie

przedszkolnym.

Nauczyciel

wcześniej odcina

dna kubków i na

jednym z nich

wycina mały

otwór, wywierca

również otwór w

korku. Nauczyciel

energicznie

napompowuje

powietrze do

wężyka pilnując,

aby dzieci

zachowały

odpowiedni

odstęp.

Zajęcia

w ogrodzie

przedszkolnym.

14

CHEMIA W

KUCHNI

Jajko:

- Pływające

jajko.

- Miękka

skorupka.

- Odróżnianie

jajka surowego

od

ugotowanego.

kwadratu cztery równe sznurki

i zwiąże je umieszczając je na

gałęzi drzewa,

- zaobserwuje, że głośność

wydobywanych dźwięków

zależy od siły i kierunku wiatru;

- wlewa do dwóch szklanek

wodę, do jednej wsypuje sól,

miesza,

- wrzuca do każdej szklanki

jajko,

- zauważa, że jajko w zwykłej

wodzie tonie a w solance

utrzymuje się na powierzchni;

- surowe jajko umieszcza w

słoiku z octem,

- po 48h zauważa, że skorupka

zmiękła – wygląda jak

galaretka,

- widzi, że jajko skacze jak

piłka,

- bez problemu umieszcza je w

butelce,

- kręci jajkiem surowym

a następnie ugotowanym,

- zauważa, że jajko ugotowane

kręci się a jajko surowe

natychmiast staje.

Doświadczenie

musi się

rozpocząć dwa

dni przed

zajęciami.

15

- Rentgen

jajeczny.

Szeleszczący

groszek.

Produkcja soli.

Kolorowa sól.

- w pudełku po butach wycina

otwór mniejszy od jajka,

- umieści włączoną latarkę

w pudełku,

- na wycięty otwór położy jajko,

- zauważy żółtko, a

w niektórych jajkach ciemną

plamę;

- wyłoży tacę folią aluminiową,

- ustawi na niej kubki

z suszonym groszkiem,

- do jednego kubka wleje wodę,

- zauważy, że z kubka,

w którym była woda groch

wypada na folię, wywołując

szelest;

- do dwóch szklanek naleje

ciepłej wody oraz nasypie tyle

soli, aby stworzyć roztwór

nasycony,

- do każdego naczynia włoży

jeden koniec nitki a drugi

koniec umieści na spodku,

- zauważy, że na nitce tworzą

się kryształki soli;

- zanurzy łyżkę w soku

wiśniowym,

- przeniesie sok z łyżki na

bawełnianą serwetkę,

- posypie plamę dużą ilością

Doświadczenie

należy wykonać

rano a przez

pozostałą część

dnia obserwować.

Doświadczenie

wykonane na

zajęciach z kółka

po tygodniu

omówienie

i wyciąganie

wniosków.

16

ELEKTRYCZNOŚĆ

I MAGNETYZM

Kolorowy

cukier.

Co pływa a co

tonie.

Cytryna.

Labirynt

magnetyczny.

soli,

- zaobserwuje, że sól zabarwia

się na czerwono;

- wleje do miski zimną wodę,

- na każdej kostce umieści kilka

kropli barwnika spożywczego,

- włoży kostki do miski,

- zauważa, że cukier wraz

z barwnikiem rozpuszcza się a

w efekcie powstają kolorowe

gwiazdki;

- napełni wodą dużą miskę,

- do miski włoży pomarańczę

skórce i bez skórki,

-zauważy, że obrana

pomarańcza tonie a nieobrana

utrzymuje się na powierzchni

wody;

- wyciśnie z cytryny sok

i przeleje go na talerz,

- położy na talerzyku monety,

- zauważy, że sok z cytryny

rozpuścił osad na monetach;

- po jednej stronie papierowego

talerzyka narysuje labirynt,

- położy spinacz w punkcie

wejścia do labiryntu, a sztabką

magnesu dotknie spód talerza,

17

Delfiny

magnetyczne.

Elektryzowanie

przedmiotów.

- Skaczący

prażony ryż.

- Magiczny

grzebień.

- urządzi wyścigi, sprawdzi ile

czasu zajmie mu przejście przez

labirynt bez dotknięcia linii

spinaczem;

- odrysuje dwa delfiny na

tekturze i wytnie je,

- przyklei sztabki magnesów do

dwóch korków i przyklei

delfiny na szczycie każdego

korka,

- położy delfiny na wodę,

- zauważy, że delfiny stykają

się, jeśli magnesy odwrócone są

w jedną stronę, a odpychają się,

gdy jeden magnes zostanie

odwrócony;

- potrze łyżką chustkę,

- łyżkę umieści nad miską

z ryżem,

- zauważy, że ryż zacznie

wysoko skakać i będzie

przyczepiał się do łyżki;

- wytnie cienkie paski papieru,

- potrze grzebień o wełniany

sweter, po czym przyłoży go do

papieru,

- zauważy, że grzebień będzie

przyciągał skrawki papieru;

18

WULKAN

ZIMOWE CZARY

- Czarodziejski

balon.

Wulkan.

Śnieżynki.

Miniigloo.

ZIMA

- potrze nadmuchany balon o

sweter i przyłoży do lecącego

bieżącego strumienia wody,

- zauważy, że strumień wody

przechyla się w kierunku

balona;

- butelce zamiesza ocet

z odrobiną farby spożywczej,

- do połowy drugiej butelki

naleje sody oczyszczonej,

- na środku miski umieści

butelkę z sodą oczyszczoną

następnie obsypie ją żwirem

i wilgotnym piaskiem tworząc

stożek wulkaniczny,

- ostrożnie naleje do butelki

kolorowego octu

- zaobserwuje, że kolorowa

ciecz wypłynie z butelki

„wulkan” wybuchnie;

- spróbuje złapać płatki śniegu,

- będzie podglądało je pod lupą,

- zauważy, że płatki śniegu

składają się z pojedynczych

kryształków śniegu;

- wykona ze śniegu kopulastą

jaskinię,

- będzie obserwowało jak

nauczyciel wkłada do jej

wnętrza zapaloną lampkę,

Zabawa

w ogrodzie

przedszkolnym

podczas opadów

śniegu.

Zajęcia

w ogrodzie

przedszkolnym.

19

Powstawanie

chmury.

Kolorowy

słupek wody.

Lodowe góry.

- zauważy, że igloo nie stopi

się, gdy pozostanie

odpowiednia odległość między

płomieniem a sufitem;

- obserwuje jak para wodna

skrapla się i tworzy maleńkie

kropelki wody, które unoszą się

w powietrze jak chmury;

- naleje wody do miski,

a następnie rozpuści w niej

barwnik spożywczy,

- zabarwioną wodę wleje do

plastikowej butelki,

- wstawi butelkę do zamrażalki

i odczeka, aż zabarwiona woda

zamarznie,

- zauważy, że w butelce

utworzy się kolorowy rdzeń;

- naleje wody do miski, wrzuci

do niej kostki lodu,

- zaobserwuje, że kostki lodu

pływają na powierzchni wody;

Doświadczenie

wykonuje

nauczyciel ze

względu na

bezpieczeństwo

dzieci. Podczas

eksperymentu

nauczyciel musi

użyć gorącej

wody.

Na zewnątrz musi

panować

minusowa

temperatura, aby

figurki lodowe się

nie stopiły.

20

FALE

DŹWIĘKOWE

Bryły lodowe.

Powstawanie

fal

dźwiękowych:

- Tańczące

ziarenka

piasku.

- Celofan.

- Wysokie i

niskie dźwięki.

- do balonu włoży kamyki,

pionki, gałązki, kwiatki itp.,

- wleje wody do balonu, zwiąże

i włoży do zamrażalki,

- po zamarznięciu usunie

balonową skórkę,

- zrobi wystawę na tarasie

ogrodowym przedszkola

z powstałych figurek lodowych;

- na misce rozciągnie papier

śniadaniowy i przymocuje go za

pomocą gumki,

- nasypie na papier kilka

ziarenek piasku,

- przytrzyma w odpowiedniej

odległości od miski blachę do

pieczenia,

- uderzy drewnianą łyżką

o blachę,

- zauważy, że ziarenka piasku

podskakują;

- dłońmi rozciągnie celofan,

- napięty celofan przyłoży do

swych ust i mocno dmuchnie na

jego brzegi,

- usłyszy przeraźliwy dźwięk;

- do stołu przymocuje dwie

plastikowe linijki różnej

21

MUZYKA I

DŹWIĘK

Drgania

powietrza pod

wpływem fal

dźwiękowych.

Muzyka

wodna.

Muzyka

z salaterki.

długości,

- najpierw uderzy palcem

krótszą linijkę a następnie

dłuższą,

- zauważy, że długa linijka

wibrowała silniej i utworzy

niższy dźwięk a krótsza linijka

będzie wibrowała szybciej

i wytworzy wyższy dźwięk;

- przyłoży dłoń do głośnika,

- poczuje jak drży powietrze;

- ustawi szklanki w rzędzie i do

każdej wleje inną ilość wody,

- uderzy ołówkiem o brzeg

każdej szklanki,

- usłyszy, że każda ze szklanek

wydała inny dźwięk;

- odwróci salaterkę i włoży ją

na butelkę,

- przyłoży ucho do salaterki

i uderzy w nią tą strona ołówka,

po której jest gumka,

- kolejny raz stuknie w salaterkę

jednocześnie trzymając miskę,

- zauważy, że za drugim razem

nie usłyszy żadnego dźwięku;

22

DETEKTYW

Gumowa

gitara.

Głośny budzik.

Niewidzialny

atrament.

Linie

papilarne.

- założy gumki na dłuższe boki

pudełka oddalone od siebie ok.

1 cm.,

- szarpnie za gumki i zwróci

uwagę na wydawane dźwięki,

- następnie włoży ołówki pod

gumki i jeszcze raz szarpnie

gumkami,

- zauważy, że dźwięki są

wyraźniejsze, gdy pod gumkami

są ołówki;

- posłucha jak tyka zegarek,

- kij drewniany ustawi tak, aby

jeden jego koniec dotykał do

budzika, a drugi do ucha,

- odniesie wrażenie, że budzik

dzwoni głośniej;

- wyciśnie sok z jednej cytryny,

- zanurzy w nim pędzel

i narysuje coś na kartce papieru,

- obserwuje nauczyciela jak ten

wyprasuje papier żelazkiem a

sok z cytryny zmieni swój kolor

na brązowy;

- na papierze ołówkiem

narysuje dużą, czarna plamę,

- przyklei wycięte kwadraty

taśmy dwustronnej na papier,

- odciśnie swój palec najpierw

w namalowanej czarnej plamie

Nauczyciel

prasując papier

zachowuje

odpowiednią

odległość od

dziecka.

23

Mistrzowski

detektyw.

Magiczne

monety.

a następnie na taśmie klejącej,

- zauważy, że na taśmie klejącej

pojawiły się odciski palca,

- porówna odciski swych

palców z odciskami palców

kolegi.

- poprosi kolegę, aby złapał

szklankę,

- podniesie szklankę trzymając

ją od wewnętrznej jej strony a

na zewnętrzną naniesie

pędzelkiem trochę pyłu

zmieszanego z grafitu ołówka

i cukru pudru,

- porówna odciski z wcześniej

wykonanymi odciskami,

- wskaże czyj jest to odcisk;

- na stole położy trzy monety

i pojemnik,

- staje tyłem do stołu,

- poprosi kolegę, aby wybrał

sobie jedną monetę zapamiętał

ją i trzymał ją przez ok. 20

sekund, następnie wrzucił

wszystkie do pojemnika,

- potrzaśnie pojemnikiem

i wyciągnie monetę, którą

wcześniej wybrał kolega,

- rozpozna monetę po

temperaturze, ponieważ będzie

znacznie cieplejsza od

pozostałych;

24

PROMIENIE

ŚWIETLNE

Cień profilu.

Balon widmo.

Odbicie

światła.

WIOSNA

- siada na krzesło, dzięki

odpowiednio ustawionemu

światłu, cień twarzy pada na

białą ścianę,

- przykłada kartkę

w odpowiednie miejsce,

- na kartce odrysowuje kontury

cienia;

- spróbuje nadmuchać balon, po

czym wypuści z niego

powietrze,

- wyciśnie sok z cytryny,

- odmierzy 30ml wody i wleje

ją do butelki,

- doda łyżeczkę proszku do

pieczenia i wszystko dobrze

wymiesza słomką,

- do butelki wleje sok z cytryny

a następnie szybko naciągnie

balon na szyjkę butelki,

- zobaczy, że balon sam się

nadmucha;

- zapaloną lampkę kieruje na

kartkę papieru,

- zauważa, że światło odbija się

na kartce,

- zapaloną lampkę kieruje na

szybę lub plastikową butelkę,

- spostrzega, że światło nie

odbija się, ale przenika na drugą

Dzieci stworzą

swoją galerię

twarzy.

25

KOLORY

Załamanie

światła.

Rozszczepienie

światła- barwy

tęczy.

Kolorowy bąk

stronę;

- wypełnia szklankę wodą,

następnie wkłada do niej

ukośnie ołówek,

- patrząc z boku widzi

przesunięty obraz ołówka w

wodzie,

-w pewnym położeniu widzi

podwójny obraz ołówka,

- gdy patrzy z góry to ma

wrażenie, że ołówek jest

krzywy, a długość zanurzonej

części ołówka wydaje się

krótsza niż w rzeczywistości;

- wleje wodę do miski,

- lusterko włoży do miski

i oprze je ukośnie o jej węższy

brzeg,

- poświeci latarką tak, aby

promień światła dotarł do tej

części lusterka, która jest pod

wodą,

- przed lusterkiem przytrzyma

kartkę białego papieru, aby

złapać światło odbijające się od

lusterka,

- zauważy, że na kartce papieru

pojawiły się kolory tęczy;

- na białym kartonie narysuje

koło o średnicy ok. 10 cm

26

WODA

– addytywne

mieszanie

kolorów.

Kolorowe

mleko.

Trzy stany

skupienia.

i wytnie je,

- z pomocą nauczyciela podzieli

je na 7 równych części,

- każdą część pomaluje na inny

kolor,

- na środku koła gwoździem

zrobi otwór i włoży do niego

ołówek, szpicem do dołu,

- zakręci nim jak bąkiem do

zabawy,

- zauważy, ze przy szybkich

obrotach kolorowe koło

wygląda jakby było białe;

- na plastikowy talerzyk wlewa

mleko tak, aby było przykryte

dno,

- następnie na mleko wlewa

pare kropli różnych kolorów

barwnika,

- bierze czysty patyczek

kosmetyczny i zamacza jego

końcówkę w płynie do naczyń,

- patyczek ten zanurza w mleku

najlepiej pomiędzy kolorami,

- zauważa, że kolory zaczynają

się mieszać;

- kładzie kostki lodu na

pokrywkę,

- obserwuje jak lód zamienia się

w wodę,

- następnie zauważa, jak gorąca

woda zamienia się w parę

27

Klej wodny –

siły adhezyjne.

Wodna góra –

kohezja.

Sucha woda.

Substancje

nierozpuszczal

ne w wodzie.

wodną a ta skrapla się na

pokrywce;

- na jedno szkiełko naleje kilka

kropli wody i położy na nie

drugie szkiełko,

- spróbuje rozdzielić oba

szkiełka,

- zauważy, że aby rozdzielić

szkiełka trzeba podziałać na nie

dużą siłą;

- napełni szklankę po brzegi,

- do wody ostrożnie wrzuci

monety, jedną po drugiej,

- zauważy, że w szklance

zmieściło się dużo więcej monet

niż można było się spodziewać

a woda zacznie się wybrzuszać

nad szklanką.

- napełni szklankę wodą a jej

powierzchnię posypie

zmielonym pieprzem,

- czubek palca pomału zanurzy

w wodzie,

- spostrzeże, że jego palec jest

suchy,

- do czterech szklanek naleje

wody,

- wsypie do nich po łyżeczce

28

Fontanna.

Wodospad.

kawy, herbaty, kakao i ryżu,

dobrze wymiesza,

- zaobserwuje, że substancje te

opadają na dno nie

rozpuściwszy się.

- taśmą klejącą połączy ze sobą

dwie słomki,

- jedną stronę słomki zaklei

plasteliną a 1 cm nad nią zrobi

dziurki wykałaczką,

- drugi koniec słomki włoży do

butelki i napełni ją wodą,

wyciągnie, odwróci

i z powrotem włoży do butelki,

- zobaczy jak woda tryska

otworami zrobionymi przez

wykałaczkę,

- stworzy dużą fontannę z dużej

ilości słomek podprowadzając

ją do piaskownicy;

- z dużą pomocą nauczyciela

zrobi gwoździem w butelce

plastikowej cztery otwory na

różnej wysokości,

- taśmą klejącą zaklei otwory,

- butelkę napełni wodą a

następnie odklei taśmę klejącą,

- zauważy, że woda tryska

z wszystkich czterech otworów

ale najsilniej z najniższego;

Zajęcia wykonane

w ogrodzie

przedszkolnym.

Zajęcia

w ogrodzie

przedszkolnym.

29

BAŃKI

MYDLANE.

BEZWŁADNOŚĆ, I

RUCH,

Płyn do baniek.

Przyrząd do

baniek.

Samochód z

napędem na

monety.

Leniwe

monety.

Karuzela z

LATO

-wleje wodę demineralizowaną

do miski, doda płyn do naczyń a

następnie glicerynę,

- przywiąże tasiemkę do kijów,

wg wzoru nauczyciela,

- wykona duże bańki

w ogrodzie przedszkolnym;

- spróbuje przywiązać jeden

koniec linki do samochodu a

drugi do koszyczka,

- samochód tak postawi na

stole, aby przywiązany do niego

kosz swobodnie zwisał ze stołu,

- do kosza wsypie monety,

- zaobserwuje, że samochód

zacznie się poruszać, będzie

jechał tym szybciej im większy

ciężar będzie w koszu;

- na szklankę położy kartę do

gry a na karcie monetę,

- spróbuje puknąć w kartę tak,

aby się poruszyła, ale nie

podniosła do góry,

- zauważy, że karta przesunie

się a moneta zostanie w miejscu

a tym samym wpadnie do

szklanki.

- do połowy wiaderka wleje

Zajęcia na

świeżym

powietrzu.

30

wiaderka.

Bilard

monetami.

wodę,

- spróbuje wymachiwać nim

dookoła,

- zaobserwuje, że pomimo tego,

iż wiaderko odwrócone jest

otworem do dołu woda z niego

nie wyleci.

- położy linijkę na stole, a

pierwszą monetę tak, aby

stykała się z końcem linijki,

- drugą monetę popchnie po

stole, aby dotarła do wolnego

końca linijki,

- zauważy, że pomimo tego, iż

nie ruszyło drugą monetę ona

została wprawiona w ruch.

31

8. EWALUACJA:

Efekty realizacji treści programu „MALI CIEKAWI” i stopień opanowania zawartych w nim

wiadomości i umiejętności zbiorę na podstawie:

— rozmowa z dziećmi podczas zajęć (odpowiedzi na pytania),

— rozmowa z nauczycielami poszczególnych grup,

— rozmowy z rodzicami dzieci uczestniczących w kółku doświadczalnym,

— rozmowy z dyrektorem przedszkola,

— zajęcia otwarte dla rodziców,

— opinia własna autorki tego programu,

— analiza efektów pracy,

— sprawozdanie z kółka.

9. LITERATURA:

1. Ruth Gellersen,Urlich Valte, Bardzo ciekawe eksperymenty na cały rok, Jedność, Kielce 2011.

2. Ruth Gellersen,Urlich Valte, Mai odkrywcy, eksperymenty przyrodnicze,

3. Barbara Taylor, Zabawa i nauka, uprawa roślin, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1991.

4. Barbara Taylor, Zabawa i nauka, Baterie i magnesy, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1991.

5. Anita von Saan, 365 eksperymentów na każdy dzień, Rea, 2005.