Poznajemy losy

bohaterów „Antygony” Sofoklesa

Sofokles Grecki poeta tragik, należący do twórców tragedii złotego wieku.

Urodził się w podateńskiej wsi Kolonos około roku 496 p.n.e.(umarł w 406 r. p.n.e.)

Pochodził z zamożnego mieszczaństwa. Był starannie wykształcony.

W młodości zdobył sobie sławę jako aktor.

Antygona Należy do

najwcześniejszych spośród siedmiu ocalałych tragedii Sofoklesa

Powstała najprawdopodobniej w latach 442 - 440 p.n.e.

Tematyka sięga do mitu o dziejach rodu Labdakidów

Bohaterowie tragedii

Antygona – córka Edypa Ismena – jej siostra Chór tebańskich starców Kreon – król Teb Strażnik Hajmon – syn Kreona Tyrezjasz – wróżbita Posłaniec Eurydyka – żona Kreona

Dzieje Edypa

Według mitologii greckiej, był synem

Lajosa i Jokasty. Wyrocznia oznajmiła Lajosowi, że zostanie zamordowany przez swojego syna, który

później poślubi własną matkę.

Wiadomość spowodowała, że Lajos nakazał

swojemu służącemu, aby zostawił go w górach. Na nieszczęście Lajosa, służący miał zbyt dobre serce, dlatego przekazał

EDYPA pasterzom, którzy zanieśli go do bezdzietnego króla

Polibosa.

Po kilkunastu latach Edyp udał się do wyroczni delfickiej, która powiedziała mu taką samą przepowiednię, jak Lajosowi.

Przerażony udał się w odległą krainę, aby nie dopuścić do owej tragedii.

W górach spotkał starca, który nie chciał mu ustąpić na drodze, przez co doszło bójki, w której zginął mężczyzna, który był prawdziwym ojcem Edypa, Lajosem.

Edyp dotarł do Teb, którymi

rządził Kreon, a w mieście

grasował okrutny potwór Sfinks.

Dzięki swojej wiedzy

rozwiązał zagadkę, którą zadał mu Sfinks,

przez co został

wybrany na króla Teb.

Edyp otrzymał w nagrodę

również rękę Jokasty, z którą

miał dwóch synów

(Polinejkesa i Eteoklesa), a

także dwie córki

(Antygonę i Ismenę).

W mieście dochodziło do coraz większych

nieszczęść, co sprawiło przybycie

wróżbity, od którego dowiedział się, iż jest to kara za

ojcobójstwo i

kazirodztwo.

W rozpaczy oślepił się i udał się na wygnanie, natomiast Jokasta

popełniła samobójstwo

.

Do ostatnich dni Edypem opiekowała się córka Antygona

Jak myślisz?...

Co przesądziło o tragicznych losach Edypa?

Jak ludzie próbowali oszukać przeznaczenie?

Czym skończyły się te próby? Jaki dostrzegacie związek między

losami Edypa i jego dzieci? Jak sadzicie, czy losy dzieci Edypa

mogłyby się potoczyć inaczej? Uzasadnijcie swoje opinie.

Przedakcja tragediiHistoria rodu Antygony

Kadmos – założyciel rodu

Labkados

Lajos + Jokasta

Edyp zabija Lajosa i żeni się z Jokastą

Eteokles Polinejkes Antygona Ismena

Syn Edyp na dworze króla KoryntuPrzepowiednia wyroczni

Edyp poznaje prawdę o swoich rodzicach:

Jokasta zabija się, Edyp oślepia się. Władzę przejmują synowie Edypa. W wyniku sporu o władze Polinik

przegnany

przez brata opuszcza ojczyznę. Polinik wraca na czele wojsk i atakuje

Teby. W wyniku bratobójczego pojedynku

giną obaj bracia. Władze w Tebach przejmuje Kreon –

brat Jokasty

Czas i miejsce akcji

Czasy mityczne, akcja rozgrywa w ciągu

jednego dnia, przed pałacem królewskim

w Tebach

Prologos Antygona, przed

świtem, spotyka się ze swoją młodszą siostrą Ismeną i

informuje ją o rozkazie, który wydał

władca. Kreon zakazał grzebania zwłok ich brata

Polinejkesa.

Eteokles i Polinejkes polegli w bratobójczej walce o władzę,

przy czym tego drugiego uznano za zdrajcę, bo z

obcym wojskiem ośmielił się najechać na Teby.

Antygona namawia siostrę do pomocy w pochówku, ale Ismena

boi się złamać

zakaz króla.

Parodos

Chór tebańskich Starców pieśnią wychwala czyny Eteoklesa, a gani postawę Polinika – najeźdźcy i zdrajcy. Przywołuje postać bogini zwycięstwa - Nike, która „wspomogła” Tebańczyków w walce i przyczyniła się do jego triumfu.

Epejsodion I

Kreon spotyka się z Radą Starców. Mówi o konieczności utrzymania przez niego władzy oraz uzasadnia swoją decyzję o pozostawieniu ciała Polinejkesa na pastwę dzikich zwierząt i ptaków.

W chwilę później zjawia się Strażnik i przekazuje złe nowiny o złamaniu rozkazu.

Stasimon I

Pochwalna pieśń Chóru na cześć człowieka – jako istoty rozumnej i

wszechwładnej, ale niezdolnej pokonać

śmierci.

Epejsodion IIPrzed Kreonem

pojawia się pojmana przez

strażnika Antygona,

przyznaje się do złamania

prawa.

Król decyduje się „przesłuchać” również jej siostrę Ismenę. Ismena broni Antygony i pragnie wziąć część jej winy na siebie, ale ani Kreon, ani sama Antygona nie godzą się na to.

Stasimon II Pieśń Chóru

dotycząca nieszczęść nękających

ród Labdakidów.

Epejsodion III

Spotkanie Hajmona z Kreonem. Syn staje w obronie

narzeczonej, przypomina ojcu o

zasadach demokracji ateńskiej i

przytacza opinię ludu w sprawie

Antygony.

Kreon jest nieprzebłagany

- decyduje o uwięzieniu

dziewczyny w grocie i

skazaniu ją na powolną

agonię.

Stasimon III

Chór wykonuje hymn na cześć

miłości – wszechpotężne

go uczucia, przed którym

trudno się obronić.

Antygona podąża do miejsca, gdzie ma umrzeć. Rozpacza z powodu skróconego ziemskiego życia,

Epejsodion IV

samotności oraz niemożności realizacji osobistych planów, marzeń – bycia żoną i matką.

Godnie przyjmuje

wydany na nią wyrok i gotowa jest wypełnić

„przeznaczenie”.

Stasimon IVChór pieśnią przypomina inne

mityczne postacie, które spotkał los podobny do

Antygony.

Epejsodion VPrzed obliczem władcy pojawia się niewidomy wróżbita – Tyrezjasz, który przepowiada przyszłe tragiczne wydarzenia.Oznajmia, że rozkaz

Kreona nie jest miły bogom. Władca

zaczyna się bać i decyduje o zmianie

wyroku.

Stasimon V

Chór pieśnią przywołuje boga Dionizosa i zwraca się do niego z

modlitwą o pomoc.

Eksodos

Przybywa Posłaniec i przekazuje złe nowiny: Antygona i Hajmon nie żyją. Obydwoje popełnili samobójstwo. Słysząc to Eurydyka, wycofuje się do królewskich komnat i tam również odbiera sobie życie.

Kreon rozpacza po staracie

najbliższych i obciąża się winą za tragiczny splot

wydarzeń. Pojmuje, że „zgrzeszył”

pychą.