© Krzysztof Klincewicz© Krzysztof Klincewicz

Podstawy zarządzania- wykład 14

Studia DSM/MSEM Wydziału ZarządzaniaUniwersytetu Warszawskiego

prof. UW dr hab. Krzysztof Klincewicz

kklincewicz@wz.uw.edu.pl

Zakład Teorii i Metod Organizacji (TiMO) WZ UW

www.timo.wz.uw.edu.pl

© Krzysztof Klincewicz

Prakseologia - nauka o ludzkim

działaniukategorie skuteczności (effectiveness),

sprawności (efficiency) i produktywności

(productivity)

© Krzysztof Klincewicz

Naukowe zarządzanie (scientific

management) – one best way

© Krzysztof Klincewicz

Max Weber - biurokracja – idealny

typ organizacji - ale żelazna klatka

racjonalności i biurokratyzm

© Krzysztof Klincewicz

Funkcjonalizm - organizacja to system

naturalny, dążący do zachowania

równowagi w relacjach z otoczeniem

© Krzysztof Klincewicz

Nurt Human Relations i zachowania

organizacyjne – wykorzystanie

dorobku psychologii i socjologii

© Krzysztof Klincewicz

Podejście systemowe - organizacja jako system

otwarty, znaczenie analiz otoczenia

i sprzężeń zwrotnych

© Krzysztof Klincewicz

Podejście sytuacyjne (contingency approach):

• zjawisko X ma pozytywny/negatywny wpływ

na zjawisko Y

• wzrost zmiennej X o a% prowadzi do

wzrostu/spadku zmiennej Y o b%

Wzrost zmiennej X o a%

Wzrost zmiennej Y o b%

© Krzysztof Klincewicz

Interpretatywizm - rzeczywistość organizacyjna

jest tworzona przez ludzi, którzy nadają jej

znaczenia (antropologia kulturowa, etnografia)

© Krzysztof Klincewicz

Kultura jako „metafora rdzenna” a nie

zmienna organizacyjna - organizacja jest

kulturą, a nie posiada kulturę

© Krzysztof Klincewicz

• sense making - nadawanie sensu

• enactment - ustanowienie - członkowie

organizacji tworzą swoje otoczenie, a

nie podlegają wpływowi otoczenia

Karl Weick – „społeczna

psychologia organizacji”

• badania nie tyle

organizacji co procesu

organizowania

(organizing)

© Krzysztof Klincewicz

Karl Weick: mapa nie jest terenem

(the map is not the territory)

© Krzysztof Klincewicz

Badacze procesów organizowania

- tworzenie współdzielonych znaczeń

przez uczestników organizacji

- emocje, plotki, dowcipy, rytuały,

niepisane reguły, jednostkowe historie i

ulotne doznania

© Krzysztof Klincewicz

Badacze procesów organizowania

- organizacja przestaje być bezosobową

biurokracją, staje się wielowątkową

telenowelą

© Krzysztof Klincewicz

Postmodernizm

• nauka to gra językowa, konwencja

posiadająca własne sposoby doboru

słownictwa i konstruowania wypowiedzi

• praktyka zarządzania stanowi grę o

innych zasadach

© Krzysztof Klincewicz

Postmodernizm • dopuszczanie wielu alternatywnych

interpretacji (polifonia)

• krytyka dorobku nauk o zarządzaniu - każda

teoria opiera się na ukrytych założeniach,

można ją podważyć stosując technikę

dekonstrukcji

© Krzysztof Klincewicz

Postmodernizm

• krytyka epoki nowoczesnej za wiarę w

to, że naukowe metody w zarządzaniu

pozwolą udoskonalić organizacje

• model biurokracji jak Frankenstein

• znaczenie refleksji etycznej

© Krzysztof Klincewicz

Gareth Morgan – „Obrazy organizacji”

• opowieść o ślepcach i słoniu

© Krzysztof Klincewicz

Gareth Morgan – „Obrazy organizacji”

• na organizacje można patrzeć przez

pryzmat metafor, każda jest równie

przydatna: maszyna, organizm, kultura,

system polityczny, psychczne

więzienie, narzędzie dominacji,

przepływ i transformacja

© Krzysztof Klincewicz

Neoinstytucjonalizm - instytucje to „reguły

gry” w społeczeństwie, bezosobowe siły -

w tym przepisy prawa, reguły, zwyczaje,

normy, tradycje, wiara

© Krzysztof Klincewicz

Neoinstytucjonalizm - izomorfizm:

organizacje bezrefleksyjnie naśladują

siebie nawzajem lub powtarzają wzorce

przekazywane przez szkoły, media i

konsultantów (Walter Powell i Paul

DiMaggio)

© Krzysztof Klincewicz

Teoria mód w zarządzaniu• zmiany popularności podejść do

zarządzania: entuzjazm i rozczarowanie

• różnice pomiędzy teorią a modelami czy

praktykami

• rola bestsellerów, konsultantów, szkół

biznesu

© Krzysztof Klincewicz

Teoria mód w zarządzaniu• transfer wzorców zarządzania - m.in.

przenoszenie standardów

"współczesnego zarządzania" do Polski

© Krzysztof Klincewicz

Przykłady modnych technik i narzędzi

zarządzania

• benchmarking

© Krzysztof Klincewicz

Przykłady modnych technik i narzędzi

zarządzania

• reinżyniering / reinżynieria

procesów gospodarczych (BPR,

Business Process Reengineering)

© Krzysztof Klincewicz

Przykłady modnych technik i narzędzi

zarządzania

• outsourcing (współcześnie coraz

częściej zastępowany przez

przeciwieństwo: insourcing)

© Krzysztof Klincewicz

Przykłady modnych technik i narzędzi

zarządzania

• zarządzanie wiedzą (knowledge

management)

© Krzysztof Klincewicz

Przykłady modnych technik i narzędzi

zarządzania

• organizacja ucząca się (learning

organisation)

© Krzysztof Klincewicz

Mody pojawiają się i przemijają

– teoria nie ulega regularnym

zmianom, ale co jakiś czas zmieniają

się podejścia i perspektywy

teoretyczne