Post on 16-Jun-2015
opracował Dawid RosółNa zdjęciu: ikony lat 50. na Świecie (Marilyn Monroe) i w Polsce (Władysław Gomułka)
22.07.1952konstytucja PRL
W 1947 uchwalono tzw. małą konstytucję. W 1949 roku rozpoczęto przygotowywanie projektu pełnej konstytucji. W styczniu 1952 r. gotowy projekt poddano „ogólnonarodowej dyskusji” (jak podawano później wzięło w niej udział 11 mln Polaków). W tym czasie projekt wysłano do Moskwy. Stalin naniósł na nim swoje poprawki. Próbną wersję uzupełnił jeszcze Bolesław Bierut.
wzór: konstytucja ZSRR z 1936 r.
„Polska Rzeczpospolita Ludowa jest państwem demokracji ludowej (…) [w którym] władza należy do ludu pracującego miast i wsi”
z artykułu 1 konstytucji:
1953śmierć Stalina
W marcu 1953 roku w Moskwie zmarł Józef Stalin. Oficjalnie podano, że przyczyną śmierci był wylew. Pojawiły się jednak plotki o zabójstwie (Stalin prawdopodobnie przygotowywał kolejną „czystkę”). Ta śmierć (wbrew nadziejom wielu) nie tylko nie spowodowała liberalizacji, ale jeszcze wzmocniła kult Stalina. W PRL-u Bierut z Cyrankiewiczem nadal rządzili żelazną ręką.
*
* dla uczczenia Stalina w 1953 r. Katowice przemianowano na Stalinogórd;
do oryginalnej nazwy powrócono w 1956 r.
1956XX zjazd KPZR
„(…) Terror ten [stalinowski] był faktycznie skierowany nie przeciwko resztkom rozbitych klas wyzyskiwaczy, lecz przeciwko uczciwym pracownikom partii i państwa radzieckiego. (…)”
Nikita Chruszczow
Po śmierci Stalina w ZSRR rozpoczęła się walka o władzę, z której zwycięsko wyszedł Nikita Chruszczow – nowy I Sekretarz Komunistycznej Partii Związku Radzie-ckiego. W 1956 roku, podczas XX zjazdu KPZR Chruszczow wystąpił z referatem potę-piającym Józefa Stalina. Ta niespodziewana krytyka przyniosła zmiany w Polsce i na Węgrzech. Z Moskwy nie wrócił już do Polski Bolesław Bierut, który nie wpisywał się w nową politykę prowadzoną przez komunistów. Oficjalnie zmarł na zawał serca.
z przemówienia Chruszczowa w 1956 r.
Nikita Chruszczow
przywódca ZSRR w
latach 1953-1964
1956rewolucja na Węgrzech
Zmiany w Moskwie oraz wy-darzenia roku 1956 w Polsce (patrz następne slajdy) dopro-wadziły do wybuchu rewolucji na Węgrzech. Węgierskie władze szybko poparły protestujące społeczeń-stwo. Ogłoszono neutralność kraju i jego wystąpienie z Układu Warszawskiego. W odpowiedzi władze radzieckie zdecydowały o inwazji. 60 tys. żołnierzy Armii Czerwonej ru-szyło na Budapeszt. Węgrzy, którzy nie otrzymali pomocy z Zachodu, skapitulowali po tygodniu walk.
czerwiec 1956wydarzenia
w Poznaniu
„Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciwko władzy ludowej, niechaj będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie.” Józef Cyrankiewicz,
29 czerwca 1956 /do protestujących/
zobacz więcej:http://www.czerwiec56.ipn.gov.pl/
/28 czerwca 1956 roku robotnicy zakładów im. H. Cegielskiego (największego zakładu w Poznaniu) rozpoczęli protest; kiedy do protestujących przyłączyli się pracownicy innych zakładów i mieszkańcy Poznania obok haseł ekonomicznych pojawiły się hasła wolnościowe, antykomunistyczne i antyradzieckie; liczbę protestujących szacowano na sto tysięcy;bezsilne władze zdecydowały o wprowadzeniu do miasta wojska (w tym dywizji pancernych); rozpoczęto walki z robotnikami; w ciągu dwóch dni brutalnie spacyfikowano protesty;
czerwiec ‘56 był pierwszym wielkim kryzysem społecznym w okresie PRL-u
październik 1956Władysław GomułkaI sekretarzem KC PZPR
Po śmierci Bieruta (marzec ’56) i wydarzeniach poznańskich (czerwiec ‘56) w Polsce narastało napięcie społeczne.Obawiający się wybuchu kolejnych protestów Chruszczow przybył w październiku 1956 do Warszawy. W kierunku miasta posuwały się też stacjonujące w Polsce oddziały Armii Czerwonej.Do walk, ani rewolucji jednak nie doszło.
Napięcie zostało rozładowane przez wybór na I Sekretarza KC PZPR popularnego w spo-łeczeństwie Władysława Gomułki.W kraju rozpoczęły się reformy, nazywane odwilżą gomułkowską bądź destalinizacją.
rezygnacja z przymusowych kołchozów
uwolnienie prymasa Wyszyńskiego
powrót ostatnich zesłańców z ZSRRustalenie zasad stacjonowania Armii Czerwonej w Polsce
rehabilitacja skazanych w okresie stalinizmu
umowa państwo - Kościół
(29 tys.)
wyrzucenie większości Rosjan z armii polskiej
(1,5 tys.)
zwolnienie z więzień niewinnie skazanych (35 tys.)
ukaranie największych zbrodniarzy komunistycznych
odwilż 1956-7
koniec