opracował Dawid Rosółfoto: Warszawa, lato 1947

zdobycie Berlina, maj 1945

Na początku 1945 roku na ziemiach polskich przebywało od 2 do 4 milionów żołnierzy Armii Czerwonej. Po zakończeniu wojny Stalin zdecydował o pozostawieniu w Polsce 300 tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej.

Bez ich poparcia komuniści - – niepopularni w Polsce – nigdy nie przejęliby władzy w kraju.

koniec II wojny św

iatowej

„Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem zapadła

żelazna kurtyna dzieląc nasz Kontynent.”

Winston Churchill /marzec 1946/

Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się w bloku państw komunistycznych, pozostających pod kontrolą ZSRR.

Ziemie Odzyskane za Kresy Wschodnie

Po wojnie ziemie na wschód od rzeki Bug (stanowiące prawie 50% przedwojennej Polski) decyzją Józefa Stalina, za zgodą premiera Wlk. Brytanii i prezydenta USA znalazły się w ZSRR.

„W zamian” Polska otrzymała ziemie należące przed wojną do Niemiec, z których decyzją międzynarodową Niemcy mieli zostać wysiedleni. Władze niemieckie ostatecznie uznały prawo Polski do tych ziem dopiero w 1970 roku(!)

W ten sposób rozpoczęła się wielka wędrówka milionów Polaków na zachód.

4 miliony Polaków osiedlonych na „ziemiach odzyskanych”

1944-1949

(w tym ~ 1,5 mln z Kresów i z ZSRR)Przed wojną niemieckie ziemie na wschód od Odry i Nysy zamieszkiwało ~ 9 mln ludzi. Po wkroczeniu polskiej administracji w 1945 r. było ich tam jeszcze ~ 4 mln. Aż do 1949 roku trwały wielkie procesy migracyjne: z jednej strony przesiedleniaNiemców do brytyjskiej i radzieckiej strefyokupacyjnej,z drugiej – osiedlaniena „ziemiach odzys-kanych” Polaków, Żydów, Ukraińców(tych ostatnich wramach akcji „Wisła”w 1947 roku).

PRZESIEDLENIA

Pośpiech, powojenny chaos, brak środków i ogromna skala działań powodowały, że wielkiej akcji przesiedleń daleko było do ideału, a przesiedleńcy niejednokrotnie narażeni byli na utratę majątku, zdrowia, a nawet życia.

straty Polski w wyniku II wojny światowej:

6 mln ofiar (!) 258 mld zł strat material-

nych(w przeliczeniu na liczbęmieszkańców – - 1 miejsce na świecie(!))

Już w 1945 roku rozpoczęto odbudowę kraju ze zniszczeń wojennych. Społeczeństwo chętnie angażowało się do pracy. Pomagało także wojsko. To w tym czasie karierę w Polsce zrobiło pojęcie „przodownik pracy” (zob. „Człowiek z marmuru” Andrzeja Wajdy).Najbardziej zniszczoną Warszawę, odbudowywano praktycznie aż do końca lat 80.

odbudowa kraju

1946: referendum ludowe~ 27% poparcia dla komunistów

W 1946 roku komuniści postanowili sprawdzićjakie faktycznie mają poparcie w społeczeństwie. Prawdziwe wyniki (oficjalnie podano sfałszowa-ne dane) pokazały, że Polacy wcale nie popiera-ją nowej, narzucanej siłą władzy.

plakat propagandowy z 1946 r.

„kampania wyborcza” 1946-7

komuniści vs PSL

Przestraszeni wynikami referendum ludowego komuniści rozpoczęli szeroką akcję propagandową mającą na celu przekonaniePolaków do zagłosowania na nich w nadchodzących wyborach. Potajemnie prowadzali też represje, prześladowania i zastraszanie członków i zwolenników najważniejszej partii opozycyjnej – PSL.

foto: Józef Hachlica, prezes koła PSL w Krakowie--Prokocimiu zamor-dowany przed drzwiami swojego domu w październiku 1946

wybory 1947oficjalne wyniki:

Komuniści - 80%PSL - 10%

faktyczne wyniki (przypuszczalne):Komuniści ~ 50% (?) PSL ~ 50% (?)

Wybory do sejmu odbyły się w styczniu 1947 roku.Zostały przez komunistów sfałszowane, ale w ten sposób żeby dopuścić do sejmu niewielką liczbę (28)polityków opozycji. Zwycięstwo komunistów zostało zaakceptowane na świecie (wyjątkiem były: Irlandia, Hiszpania

i Watykan).

Józef Cyrankiewiczpremier 1947*-52

i 1954-70

odpowiedzialny lub współodpowiedzialny za brutalne stłumienie protestów społecznych

w 1956, 1968 i 1970 roku

*o wyborze zdecydowano w Moskwie

Po wyborach parlamentarnych z 1947 premierem został Józef Cyrankiewicz- polski socjalista, działacz organizacji niepodległoś-ciowych z czasów wojny, więzień Auschwitz, który zdecydował się na współpracę z komunistami, człowiek cieszący się poparciem

Stalina.

najd

łuże

j spr

awuj

ący

swój

urz

ąd p

rem

ier w

his

torii

Pol

ski

Prezydent RP 1947 -1952Bolesław Bierut

za sfałszowanie referendum ludowego (1946) i wyborów (1947)

za terror i prześladowania działaczy niepodległościowych

(2500 wyroków śmierci)

sterroryzowanie społeczeństwa(100 tysięcy osób w więzieniach

lub obozach)

wojnę z Kościołem(uwięzienie prymasa Wyszyńskiego)

…

Po wyborach parlamentarnych z 1947 sejm na prezydenta wybrał Bolesława Bieruta- polskiego komunistę, przedwojennego agenta NKWD, człowieka cieszącego się poparciem Stalina.

120 – 180 tys. Polaków

w latach 1944 – 1963w działalność

antykomunistycznąbyło zaangażowanych

WiN (Wolność i Niezawisłość)

NZW (Narodowe Zjednoczenie Wojskowe)

NIE

/ponad 20 tysięcy zginęłobądź zostało zamordowanych/

Po wycofaniu się Niemców nie wszyscy partyzanci zdecydowali się na powrót do domów. Część walczyła nadal, tym razem z komunistami (UB, KBW, MO) i popierającymi ich siłami radzieckimi.

Największe nasilenie ich działalności przypadło na lata 40 i początek 50, choć ostatni partyzant antykomu-nistyczny ukrywał się aż do 1963 roku.

grudzień 1948 -- styczeń 1990

ZjednoczonaPolskaPartiaRobotnicza

PPR + PPS =

istniała:

/partia komunistyczna faktycznie rządząca w Polsce w latach 1948-1989/

grudzień 1948 – „zjednoczenie”

W grudniu 1948 roku komuniści bezapelacyjnie przejęli już władzę w Polsce. Wtedy też rozprawili się z ostatnim potencjalnym wrogiem – partią socjalistyczną (PPS). Zrobili to przez jej wcielenie (oficjalnie „zjednoczenie”) do PPR. Powstała partia, która przez następne 40 lat będzie faktycznie rządzić Polską.

koniec