Post on 27-Feb-2019
1 www.dm.pekao.com.pl
ABC inwestowania na giełdzie - akcje i obligacje
Praktyczna strona inwestowania
Maciej Borkowski, analityk DM Pekao
Bartosz Kulesza, analityk DM Pekao
Warszawa, 14 marca 2018 r.
2
Poznajmy się
Maciej Borkowski, analityk DM Pekao
Bartosz Kulesza, analityk DM Pekao
Doradca inwestycyjny (licencja nr 366), posiadacz tytułu CFA, absolwent Szkoły Głównej
Handlowej na kierunku Finanse i Bankowość. Związany z Grupą Pekao od 2010 r.
Jest członkiem zespołu odpowiedzialnego za rozwój usługi doradztwa inwestycyjnego w
obszarze maklerskim w Grupie. Prowadzi liczne prezentacje i szkolenia dla Klientów i
doradców Klienta, zarówno o tematyce inwestycyjnej, jak i edukacyjnej.
Makler papierów wartościowych (licencja nr 2148), absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego
we Wrocławiu. Od początku swojej kariery zawodowej związany z Grupą Pekao.
Specjalizuje się w analizie i wycenie instrumentów udziałowych i dłużnych. W pracy łączy
różne metody wyceny i selekcji instrumentów finansowych.
Prowadził wykłady na kursie przygotowawczym dla kandydatów na Agenta Firmy
Inwestycyjnej, organizowanym przez Instytut Rynku Kapitałowego oraz wiele innych
prezentacji/szkoleń z tematyki rynku kapitałowego.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
4
Aktywa inwestycyjne. Klasyfikacja i charakterystyka
AKCJE INWESTYCJE
ALTERNATYWNE OBLIGACJE
INSTRUMENTY
POCHODNE NIERUCHOMOŚCI
POZOSTAŁE
INWESTYCJE
FINANSOWE
KRYPTOWALUTY
ZALETY INWESTOWANIA W AKCJE I OBLIGACJE
1. Możliwość osiągania zysków ponad oprocentowanie lokat
2. Ochrona przed inflacją
3. Wysoka płynność – łatwość wyjścia z inwestycji
4. Relatywnie nieskomplikowana konstrukcja instrumentów
OGRANICZENIA
1. Ryzyko straty części lub całości kapitału
2. Wyższa zmienność i większe wahania wartości inwestycji
3. Wymaga większej wiedzy
BITCOIN
ALTCOINS
ETF
ETN
OPCJE
KONTRAKTY TERMINOWE
CREDIT DEFAULT SWAPS
WINO, WHISKY
SZTUKA
NUMIZMATYKA
BIŻUTERIA
REIT
WYNAJEM
ABC inwestowania w akcje i obligacje
5
Do inwestowania na GPW niezbędny jest rachunek maklerski
SZEROKA GAMA PRODUKTÓW
• akcje, obligacje, instrumenty pochodne na GPW,
• tysiące instrumentów finansowych notowanych
na giełdach zagranicznych, ETF, ETN,
• dostęp do ofert publicznych (IPO).
DRUGIE MIEJSCE W RANKINGU PB 2018 R.
• W wydaniu z 14 lutego 2018 roku gazeta Puls Biznesu opublikowała wyniki swojego rankingu rachunków
maklerskich dla inwestorów indywidualnych, w którym oferta DM Pekao zajęła drugie miejsce.
• W pozycji „zdecydowana wada” oceniający umieścili wpis „brak”.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
WYGODA
• łatwy i przyjazny proces otwarcia rachunku, krótka
umowa zawarta na trzech stronach formatu A4,
• 24h dostęp do rachunku bez konieczności
bezpośredniej wizyty w Punkcie Usług
Maklerskich,
• infolinia Domu Maklerskiego (Contact Center DM),
aplikacja mobilna, system internetowy
Pekao24Makler (www.pekao24.pl).
WSPARCIE
• dostęp do materiałów analitycznych DM Pekao
w ramach strony www.analizy.pekao.com.pl,
• dostęp do informacji rynkowych, notowań giełdowych
oraz komunikatów spółek w ramach serwisu:
www.rynek.pekao.com.pl oraz Aplikacji notowań SDIG
z dostępem m.in. Pełnego arkusza zleceń; modułu
wykresów oraz informacji PAP,
• moduł informacji giełdowych oraz moduł transakcyjny
w aplikacji mobilnej Pekao24.
KORZYŚCI
• integracja z rachunkiem bankowym, kompleksowe
możliwości inwestycyjne (lokaty, fundusze i inwestycje
giełdowe w jednym miejscu), łatwy dostęp do środków
finansowych uwolnionych z inwestycji,
• korzyści finansowe, atrakcyjne stawki prowizji,
możliwość podpisania umowy na lokowanie wolnych
środków.
6
Ryzyko instrumentów finansowych
FOREX/ RYNEK TERMINOWY
AKCJE
SUROWCE
PRODUKTY STRUKTURYZOWANE
Z OGRANICZONĄ GWARANCJĄ
KAPITAŁU
LOKATY I INSTRUMENTY RYNKU PIENIĘŻNEGO
OBLIGACJE SKARBOWE
OBLIGACJE KORPORACYJNE
FUNDUSZE INWESTYCYJNE*
* w zależności od wiodącej klasy aktywów, w jaką fundusz inwestuje posiadane środki.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
7
RYZYKO UPADŁOŚCI EMITENTA
RYZYKO NIEKORZYSTNEJ ZMIANY CENY
RYZYKO INFLACJI/ STÓP PROCENTOWYCH
RYZYKO WALUTOWE
RYZYKO PŁYNNOŚCI
RYZYKO PRZEDTERMINOWEGO WYKUPU
RYZYKO KONKURENCJI
RYZYKO UTRATY KLUCZOWYCH PRACOWNIKÓW
RYZYKO KLUCZOWYCH PROJEKTÓW
RYZYKO REINWESTOWANIA KUPONÓW
Obligacje
Akcje i obligacje
Ryzyko inwestycyjne akcji i obligacji
KLASYFIKACJA
1. Ryzyka wynikające ze specyfiki działalności Emitenta,
2. Ryzyka związane z otoczeniem (prawo, podatki, itp.),
3. Ryzyka związane z oferowanymi papierami wartościowymi.
Akcje
LEGENDA
ABC inwestowania w akcje i obligacje
8
Ryzyko walutowe i ryzyko płynności
Źródło: GPW SA, SDIG: Aplikacja podglądu notowań z systemu Pekao24Makler, Dane z dnia 16 czerwca 2017 r.
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
2016-01 2016-03 2016-05 2016-07 2016-09 2016-11 2017-01 2017-03 2017-05
Bloomberg/EFFAS Bond Indices EURO TRACKER 1-10 YRS Total Return
EUR PLN
RYZYKO WALUTOWE Inwestycji zagranicznej towarzyszy ryzyko
walutowe. Niekorzystne dla inwestora jest
umocnienie waluty krajowej względem waluty,
w której denominowane są obligacje.
PRZYKŁAD
Inwestor kupuje 50 amerykańskich obligacji
rządowych po kursie 101,20. Po miesiącu
inwestor sprzedaje posiadane obligacje po kursie
104,00. Kurs USD/PLN w momencie zakupu
wynosi 4,15, a w momencie sprzedaży 4,00.
Obliczmy stopę zwrotu.
Łączna cena kupna pakietu obligacji:
50 × 101,2 × 4,15 = 20 999 𝑧ł
Łączna cena sprzedaży pakietu obligacji:
50 × 104,0 × 4,00 = 20 800 𝑧ł
Stopa zwrotu:
𝐶𝑒𝑛𝑎 𝑠𝑝𝑟𝑧𝑒𝑑𝑎ż𝑦
𝐶𝑒𝑛𝑎 𝑘𝑢𝑝𝑛𝑎− 1 =
20 800
20 999− 1 = −0,95%
Strata z inwestycji:
20 800 − 20 999 = −199 𝑧ł
ABC inwestowania w akcje i obligacje
9
Dywersyfikacja, czyli nie wkładaj wszystkich jajek do…
IDEA DYWERSYFIKACJI
Ogólną zasadą dywersyfikacji jest inwestowanie
w różne klasy aktywów (akcje, obligacje, fundusze
aktywów niepublicznych, nieruchomości, dzieła sztuki,
towary), których emitenci zlokalizowani są na różnych
obszarach geograficznych.
Celem dywersyfikacji jest takie skonstruowanie portfela
inwestycyjnego, w którym okres dekoniunktury w jednej
branży zostanie zrekompensowany ożywieniem w innej.
ZASADA DZIAŁANIA
Ryzyko
RYZYKO SYSTEMATYCZNE
Liczba instrumentów w portfelu
WADY DYWERSYFIKACJI
• zwiększa koszty transakcyjne,
• inwestor indywidualny nie jest w stanie monitorować
zbyt wielu inwestycji (w praktyce wystarczy ok.
12 - 15 instrumentów w portfelu),
• od pewnego momentu zwiększanie liczby spółek
w portfelu nie skutkuje spadkiem jego ryzyka
całkowitego. W tym przypadku zachodzi
tzw. zjawisko przedywersyfikowania portfela,
• w portfelu przedywersyfikowanym koszty
zwiększania liczby spółek nie prowadzą do wzrostu
korzyści wynikających ze spadku ryzyka.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
10
Cykl rotacji aktywów
Inflacyjna faza
spowolnienia
gospodarczego
Dezinflacyjna
faza spowolnienia
gospodarczego
Inflacyjna faza
ożywienia
gospodarczego
Dezinflacyjna
faza ożywienia
gospodarczego
Typowy cykl trwa
3 lata i 3 miesiące
Maksimum dynamiki PKB
Maksim
um
infla
cji
Min
imu
m i
nfl
acji
Minimum dynamiki PKB
ABC inwestowania w akcje i obligacje
11
Cykl rotacji sektorowej w układzie hossa-bessa
Informatyka / Technologie
Dobra konsumpcyjne – nie
pierwszej potrzeby
Przemysł ciężki
Finanse
Paliwa
Medycyna / opieka
zdrowotna
Dobra konsumpcyjne
pierwszej potrzeby
Telekomunikacja
Dobra konsumpcyjne
pierwszej potrzeby
Energetyka
Medycyna / opieka
zdrowotna
Cykl giełdowy Cykl gospodarczy
Późna bessa Wczesna hossa Późna hossa Wczesna bessa
ABC inwestowania w akcje i obligacje
12
POWIEDZIELIŚMY SOBIE, ŻE…
Inwestowanie to proces, który może być realizowany w różny
sposób. TO, JAK INWESTUJEMY, ZALEŻY OD NASZEGO CELU
INWESTYCYJNEGO.
Akcje i obligacje należą do najprostszych, pod względem
konstrukcji, instrumentów finansowych. MĄDRZE JEST
INWESTOWAĆ W COŚ, CZEGO ZASADĘ DZIAŁANIA ROZUMIEMY.
ŚWIADOME INWESTOWANIE WYMUSZA AKCEPTACJĘ I ZNAJOMOŚĆ
RYZYK INWESTYCYJNYCH. Jest ich naprawdę sporo, ale można
nimi zarządzać.
Starajmy się „siadać do stołu” z mocnymi kartami w rękach.
CYKL ROTACJI AKTYWÓW I BRANŻ UŁATWIA SELEKCJĘ INWESTYCJI
W ZALEŻNOŚCI OD FAZY CYKLU KONIUNKTURALNEGO.
Podsumowanie
1
2
3
4
ABC inwestowania w akcje i obligacje
15
Co to jest akcja? Definicja i charakterystyka praw akcjonariuszy
Zdarzenia korporacyjne mają skokowy wpływ na kurs akcji
ABC inwestowania w akcje i obligacje
DEFINICJA
Akcja jest to papier wartościowy dokumentujący udział (współwłasność) w spółce akcyjnej, która go wyemitowała.
Akcje klasyfikowane są jako papiery wartościowe o zmiennym dochodzie.
PRAWA WYNIKAJĄCE Z TYTUŁU POSIADANIA AKCJI
Prawa majątkowe:
• Prawo do uczestniczenia w podziale wypracowanego przez spółkę zysku (dywidendy),
• Prawo do udziału w majątku likwidacyjnym,
• Prawo do rozporządzania akcją,
• Prawo do obejmowania nowych akcji (Prawo Poboru).
Prawa korporacyjne:
• Prawo do uczestniczenia w WZA,
• Prawo głosu na WZA,
• Prawo do zwoływania WZA,
• Prawo do zaskarżania uchwał,
• Prawo do informacji (nie jest to prawo bezwzględne).
ZDARZENIA KORPORACYJNE
• Prawa poboru,
• Dywidendy,
• Splity.
16
Buy and hold
CZYM JEST BUY AND HOLD
• Buy and Hold - kupuj i trzymaj,
• akcje w długim terminie przynoszą większe zyski niż inne aktywa inwestycyjne,
• aktywność inwestora jest minimalna, konsumuje się w wyborze spółki,
• Inwestor ignoruje okresowe wahania cen.
ZALETY
• odpowiednia na długi horyzont,
• nie wymaga ciągłego zaangażowania inwestora,
• najbardziej efektywna jest w okresach dojrzałej fazy hossy.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
OGRANICZENIA
• okresowe obniżenia kapitału,
• wynik uzależniony od momentu wejścia,
• nieefektywna w trendach bocznych,
• wymaga dywersyfikacji, co zmniejsza szanse na osiąganie ponadprzeciętnych zysków.
17
Spekulacja
CZYM JEST SPEKULACJA
• najbardziej aktywne podejście do inwestowania,
• wykorzystywanie każdej nadarzającej się okazji,
• świadome ponoszenie wysokiego ryzyka,
• wykorzystanie krótkotrwałych trendów cen,
• gra pod niepotwierdzone informacje.
ZALETY
• możliwe wysokie zyski w krótkim czasie,
• możliwe zyski w okresach stagnacji na rynku i w czasie bessy,
• wykorzystanie szerokiej gamy aktywów.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
OGRANICZENIA
• wymaga bardzo dużo czasu,
• wymaga doświadczenia, wiedzy i dyscypliny,
• grozi utartą znacznej części kapitału w krótkim czasie.
18
Buy and hold nie działa, może spekulacja?
ABC inwestowania w akcje i obligacje
16 23 30 6 13
February
20 27 6
March
13 20 27 3
April
10 18 24 2
May
15 22 29 5
June
12 19 26 3
July
10 17 24 31 7
August
14 21 28 4 11
September
18 25 2 9
October
16 23 30 6 13
November
20 27 4 11
December
18 27 8
2018
15 22 29 5 12
February
19 26
March
5000
10000
15000
20000
x100
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139KGHM (111.200, 113.000, 109.800, 109.800, -0.70000)
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8MACD (-1.10231)
KGHM STYCZEŃ 2017- LUTY 2018
MACD
135,0
105,5
132,0
100,0
109,80
113,0
19
ANALIZY:
• codzienne,
• periodyczne.
RYNKI:
• futures,
• akcji,
• zagraniczne,
• ETFy, surowce, towary.
W OPARCIU O ANALIZĘ:
• fundamentalną,
• techniczną,
• portfelową,
• cykli.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Narzędzia wspierające inwestorów
20
Analiza techniczna, a analiza fundamentalna
ABC inwestowania w akcje i obligacje
ANALIZA TECHNICZNA ANALIZA FUNDAMENTALNA
Dane Cena, wolumen, LOP Raporty finansowe, informacje ze spółek, raporty
branżowe, dane makroekonomiczne
Cel Rozpoznanie trendu
Wyznaczenie momentów zwrotnych Określenie wartości - wycena
Wskazanie Kiedy kupić, kiedy sprzedać Co kupić, co sprzedać
Horyzont inwestycyjny Dowolny Najczęściej długoterminowy
PODSUMOWANIE Analiza techniczna określa co dzieje się
na rynku
Analiza fundamentalna na podstawie wyceny
określa, co powinno wydarzyć się na rynku
ZAŁOŻENIA ANALIZY TECHNICZNEJ
1. Przeszłość wpływa na przyszłość,
2. Wszystko jest już w cenach,
3. Ceny poruszają się w trendach,
4. Formacje są powtarzalne,
5. Wolumen ma znaczenie.
ZASTOSOWANIE
1. Szerokie spektrum aktywów,
2. Wyłącznie płynne rynki.
21
Obserwujemy rynek! Rodzaje wykresów
WYKRES LINIOWY
29 5
2015
12 19 26 2
February
9 16 23 2
March
9 16 23 30
April
7 13 20 27 4
May
11 18
9300
9600
9900
10200
10500
10800
11100
11400
11700
12000
12300
12600
DAX (11,593.20, 11,632.36, 11,383.23, 11,447.03, -112.790)
29 5
2015
12 19 26 2
February
9 16 23 2
March
9 16 23 30
April
7 13 20 27 4
May
11 18
9300
9600
9900
10200
10500
10800
11100
11400
11700
12000
12300
12600
DAX (11,593.20, 11,632.36, 11,383.23, 11,447.03, -112.790)
29 5
2015
12 19 26 2
February
9 16 23 2
March
9 16 23 30
April
7 13 20 27 4
May
11 18
9300
9600
9900
10200
10500
10800
11100
11400
11700
12000
12300
12600
DAX (11,593.20, 11,632.36, 11,383.23, 11,447.03, -112.790)
czytelność,
łatwość konstrukcji,
przydatny w analizach długoterminowych.
× mniejsza wartość informacyjna
i prognostyczna,
× brak informacji o zmianach ceny
wewnątrz interwału czasowego,
× luki cenowe nie są widoczne.
× czytelność,
× trudność konstrukcyjna.
duża wartość informacyjna i prognostyczna,
luki cenowe są widoczne,
przydatny w analizie krótkoterminowych
i spekulacyjnych ruchów.
WYKRES SŁUPKOWY
× trudność konstrukcyjna. czytelność,
duża wartość informacyjna i prognostyczna,
pokazuje zmianę ceny wewnątrz interwału
czasowego,
luki cenowe są widoczne,
przydatny w analizie krótkoterminowych
i spekulacyjnych ruchów.
WYKRES ŚWIECOWY
ABC inwestowania w akcje i obligacje
22
Konstrukcja wykresu słupkowego i świecowego
MINIMUM – cień dolny
MAKSIMUM – cień górny
OTWARCIE
ZAMKNIĘCIE OTWARCIE
ZAMKNIĘCIE
MINIMUM – cień dolny
MAKSIMUM – cień górny
OTWARCIE
ZAMKNIĘCIE OTWARCIE
ZAMKNIĘCIE
WYKRES SŁUPKOWY
WYKRES ŚWIECOWY
ABC inwestowania w akcje i obligacje
23
82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 010 10 11 12 13 14 15 16 17
60
120
180
240
300
360
420
480
540
600
660
720
780
840
900
960
1020
1080
1140
1200
1260
1320
1380
1440
1500
1560
1620
1680
1740
1800
1860
1920
1980
2040
2100
2160
2220
2280
2340
2400
2460
2520SP500 (2,499.39, 2,511.75, 2,488.03, 2,510.06, +7.84009)
Trend (is your friend)
DEFINICJA
Trend - to otrzymująca się przez pewien czas tendencja w zachowaniu kursu. Innymi słowy jest to kierunek,
jaki przyjmują szczyty i dołki wyznaczane przez ceny.
Prawdopodobieństwo kontynuacji trendu jest większe od prawdopodobieństwa jego odwrócenia.
Podział trendu ze względu na kierunek:
1. Wzrostowy,
2. Spadkowy,
3. Boczny.
Podział trendu ze względu na horyzont:
• krótkoterminowy,
• średnioterminowy,
• długoterminowy.
1
1
1 2
3
ABC inwestowania w akcje i obligacje
24
Formacje jednej świecy
MŁOT
• Niewielki korpus
• Długi dolny cień
• Pojawia się w trendzie
spadkowym
• Sygnalizuje początek
trendu wzrostowego
WISIELEC
• Niewielki korpus
• Długi dolny cień
• Pojawia się w trendzie
wzrostowym
• Sygnalizuje początek
trendu spadkowego
ODWRÓCONY MŁOT
• Niewielki korpus
• Długi górny cień
• Pojawia się w trendzie
spadkowym
• Sygnalizuje początek
trendu wzrostowego
SPADAJĄCA GWIAZDA
• Mały korpus
• Długi górny cień
• Pojawia się w trendzie
wzrostowym
• Sygnalizuje początek
trendu spadkowego
HARAMI
• Pierwszy długi korpus
• Druga świeca o niewielkich
rozmiarach
• Pojawia się w trendzie
spadkowym
• Sygnalizuje początek trendu
wzrostowego
HARAMI
• Pierwszy długi korpus
• Druga świeca o niewielkich
rozmiarach
• Pojawia się w trendzie
wzrostowym
• Sygnalizuje początek trendu
spadkowego
ZASŁONA CIEMNEJ CHMURY
• Pierwsza biała świeca
o długim korpusie
• Druga czarna świeca
o długim korpusie
• Pojawia się w trendzie
wzrostowym
• Zwiastuje koniec trendu
wzrostowego
PRZENIKANIA
• Pierwsza czarna świeca
o długim korpusie
• Druga biała świeca o długim
korpusie
• Pojawia się w trendzie
spadkowym
• Zwiastuje koniec trendu
spadkowego
ABC inwestowania w akcje i obligacje
25
Formacje kilku świec
OBJĘCIE HOSSY
• Pierwszy niewielki czarny korpus
• Druga świeca biała, o wysokim korpusie,
która w całości przykrywa czarną świecę
• Pojawia się w trendzie spadkowym
• Sygnalizuje początek trendu
wzrostowego
OBJĘCIE BESSY
• Pierwszy niewielki biały korpus
• Druga świeca czarna, o wysokim
korpusie, która w całości przykrywa
czarną świecę
• Pojawia się w trendzie wzrostowym
• Sygnalizuje początek trendu
spadkowego
UDERZENIE TRÓJKI (a)
• Trzy białe korpusy o zamknięciach
wyżej niż poprzednie
• Czwarta świeca – czarna o długim
korpusie, której zamknięcie znajduje
się poniżej otwarcia formacji
• Pojawia się w trendzie wzrostowym
i zapowiada jego kontynuację
ABC inwestowania w akcje i obligacje
UDERZENIE TRÓJKI (b)
• Trzy czarne korpusy o zamknięciach niżej
niż poprzednie
• Czwarta świeca – biała o długim korpusie,
której zamknięcie znajduje się powyżej
otwarcia formacji
• Pojawia się w trendzie spadkowym
i zapowiada jego kontynuację
TRÓJKA HOSSY
• Pierwszy długi, biały korpus
• Trzy czarne korpusy o zamknięciach niżej
niż poprzednie i znajdujące się w zakresie
pierwszej białej świecy
• Ostatnia świeca – biała o długim korpusie
• Pojawia się w trendzie wzrostowym
i zapowiada jego kontynuację
TRÓJKA BESSY
• Pierwszy długi, czarny korpus
• Trzy białe korpusy o zamknięciach wyżej
niż poprzednie i znajdujące się w zakresie
pierwszej czarnej świecy
• Ostatnia świeca – czarna o długim korpusie
• Pojawia się w trendzie spadkowym
i zapowiada jego kontynuację
26
Przykład. Formacja młota
28 5 12
October
19 26 2 9
November
16 23 30 7 14
December
21 28 4 11
2016
18 25 1 8
February
15 22 29 7
March
14 21 28 4
April
11 18 25 2
May
9 16 23 30 6
June
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
46
48
50
52
FOIL (51.6100, 51.6800, 50.0500, 50.5300, -0.99000)
Kandydat na
Formację młota
KROK 1. Zidentyfikowanie potencjalnej formacji odwracającej trend.
KROK 2. Sprawdzenie, czy formacja występuje w obszarze istotnego wsparcia.
KROK 3. Analiza fałszywych wybić oraz przełamanych wsparć.
Wcześniejsze
wsparcie
ABC inwestowania w akcje i obligacje
27
Formacja RGR i ORGR
ABC inwestowania w akcje i obligacje
zmiana trendu na wzrostowy zmiana trendu na spadkowy
R R
G
R R
G
Sygnał sprzedaży
Sygnał kupna
Częstotliwość występowania
Wiarygodność sygnałów
Wolumen
Stop Loss
średnia
duża
linia szyi
28
4 11 18
September
25 2 9
October
16 23 30 6 13
November
20 27 4 11 18
December
27 8
2007
15 22 29 5 12
February
19 26 5
March
12 19 26 2 10
April
16 23 30 7
May
14 21 28 4
June
11 18 25 2
July
9 16 23 30 6
August
13 20 27 3 10 17
September
24 1 8
October
15 22 29 5 12
November
19 26 3 10 17
December
24 7
2008
14 21 28 4 11
February
18 25 3 10
March
5050
5100
5150
5200
5250
5300
5350
5400
5450
5500
5550
5600
5650
5700
5750
5800
5850
5900
5950
6000
6050
6100
6150
6200
6250
CAC40 (5,049.56, 5,066.57, 4,965.86, 4,993.82, -35.4902)
Przykład. Głowa z ramionami
SYGNAŁ
SPRZEDAŻY
ABC inwestowania w akcje i obligacje
29
Przykład. Głowa z ramionami
Nov Dec 2003 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2004 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2005 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2006 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2007 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Nov Dec 2008 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2009 Mar Apr
2300
2400
2500
2600
2700
2800
2900
3000
3100
3200
3300
3400
3500
3600
3700
3800
3900
4000
4100
4200
4300
4400
4500
4600
4700
4800
4900
5000
5100
5200
5300
5400
5500
5600
5700
5800
5900
60006100620063006400650066006700CAC40 (5,049.56, 5,066.57, 4,965.86, 4,993.82, -35.4902)
SYGNAŁ
SPRZEDAŻY
WSPARCIE JAKO PÓŹNIEJSZY OPÓR
LINIA TRENDU WZROSTOWEGO
ABC inwestowania w akcje i obligacje
30
Analiza fundamentalna
DEFINICJA
Analiza fundamentalna to proces złożony z wielu elementów, mający doprowadzić do określenia
wewnętrznej, obiektywnej wartości spółki oraz ceny jej akcji. Pozwala sporządzić prognozy finansowe
(sprzedaż, zyski, dług, itd.). Umożliwia dokonanie wyceny akcji, której porównanie z ceną rynkową
ułatwia podejmowanie decyzji inwestycyjnych.
OBEJMUJE ANALIZĘ:
• finansową spółki,
• sektora, branży, konkurencji, otoczenia,
• makroekonomiczną.
WSKAŹNIKI PROSTE
• C/Z - cena do zysku netto (P/E),
• D/C - stopa dywidendy (DY),
• BVPS - wartość księgowa na akcję,
• MC - wartość rynkowa, kapitalizacja,
ABC inwestowania w akcje i obligacje
• C/WK - cena do wartości księgowej (P/BV),
• EPS (Earnings Per Share) - zysk netto na akcję,
• DPS (Dividend Per Share) - dywidenda na akcję.
31
WSKAŹNIKI ZŁOŻONE
• EV (Enterprise Value)
wartość przedsiębiorstwa = kapitalizacja + dług netto
(dług oprocentowany – gotówka),
• EBIT (Earnings Before Interest and Taxes)
wynik operacyjny, wynik bez kosztów odsetek i podatków,
• EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation)
EBIT + odpisy + amortyzacja,
• EV/EBITDA (Enterprise Value to EBITDA)
wartość przedsiębiorstwa do zysku EBITDA,
• ROS ( Return On Sales)
marża netto = wynik netto / przychody,
• ROE (Return On Equity)
rentowność kapitałów własnych = zysk netto / uśredniony kapitał własny
akcjonariuszy (BV),
• ROA (Return On Assets) - rentowność aktywów = zysk netto / uśrednione aktywa.
Analiza fundamentalna cd.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
32
Metody wyceny spółek
METODY DOCHODOWE nazywane również dyskontowymi
• oparte o prognozowane faktyczne lub potencjalne przepływy finansowe takie jak: dywidenda, zysk netto, CF,
• najczęściej wykorzystywane: DDM , DCF (DCFF, DCFE),
• są bardzo popularne, jednak złożone, mają bardzo wiele parametrów, wymagają sporządzania szczegółowych prognoz,
• są wrażliwe na zmiany poziomów stóp dyskontowych,
• stwarzają pozory wyjątkowo precyzyjnych, niezawodnych.
METODY MAJĄTKOWE
• metody majątkowe są oparte o:
o skorygowaną wartość księgową (aktywa netto),
o wartość likwidacyjną,
o wartość odtworzeniową,
• proste, mniej popularne przy wycenie spółek
giełdowych,
• są stosowane przy fuzjach, przejęciach, podziale.
METODY PORÓWNAWCZE mnożnikowe
• oparte o prognozowane wskaźniki dla wycenianej
spółki i dla grupy spółek porównawczych,
• najczęściej stosowane wskaźniki to: P/E, P/BV, DY,
EV/EBIT, EV/EBITDA, EV/Sales,
• wymagają sporządzania szczegółowych prognoz,
• popularne, proste metodologicznie, często
są problemy z doborem spółek porównywalnych,
• często stosowane przy IPO.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
33
Wskaźniki wyceny bieżące vs prognozowane
WSKAŹNIKI BIEŻĄCE MOGĄ DAWAĆ MYLNE WSKAZANIA
• porównywanie wskaźników bieżących ma ograniczoną użyteczność,
• w większości przypadków wycena rynkowa dyskontuje dostępne informacje,
• publikowane w serwisach najczęściej są właśnie oparte o historyczne dane finansowe.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
NAJWAŻNIEJSZE SĄ PROGNOZY
• wskaźniki oparte o prognozy parametrów finansowych
spółki mają największą wartość,
• wyjaśnienie nieoczywistej przyczyny rozbieżności
wskaźników spółki ze wskaźnikami grupy porównawczej
może przynieść sukces lub uchronić od porażki,
• zmiana sytuacji spółki w związku z jakimś wydarzeniem
(np. nowy produkt, zmiana regulacji prawnych,
podatkowych, fuzje, przejęcia) może spowodować,
że wskaźniki bieżące wskażą zasięg zmiany cen.
34
Rekomendacje wyceny, na co zwracać uwagę
WYCENY I REKOMENDACJE
• samodzielna wycena akcji spółki jest trudna z wielu względów,
• media publikują informacje o rekomendacjach i wycenach giełdowych,
• podejmowanie decyzji na podstawie informacji tylko i wyłącznie o poziomie
wyceny jest ryzykowane,
• należy zwrócić uwagę na to, kiedy wycena została sporządzona, jaki jest
horyzont wyceny, na jakie potrzeby była sporządzana (IPO, rekomendacji
inwestycyjnej),
• wskazane jest dotarcie do pełnego tekstu raportu, opisu założeń,
przy jakich została zrobiona, analizy wrażliwości jej parametrów,
• trzeba mieć na uwadze, że analitycy też są omylni, a czasem ulegają
presji rynku (hossa, bessa).
ABC inwestowania w akcje i obligacje
35
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
x10
15002000250030003500400045005000550060006500700075008000850090009500
100001050011000115001200012500130001350014000145001500015500160001650017000175001800018500190001950020000205002100021500220002250023000
SWIG80 (14,607.01, 14,751.54, 14,598.95, 14,751.54, +171.750)
-900
-800
-700
-600
-500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
600
700
800MACD (-52.3607)
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
5000
10000
15000
20000
25000
x100
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000
2100
2200
2300
2400
2500
2600
2700
2800
2900
3000
3100
3200
3300
3400
3500
3600
3700
3800
3900
4000
4100WIG20 (2,439.12, 2,449.79, 2,413.79, 2,449.79, +18.1201)
-200
-150
-100
-50
0
50
100MACD (-27.9584)
Małe czy duże spółki?
SWIG80 2004-2018
WIG20 2004-2018
HOSSA BYŁA WSPANIAŁA
Przez cztery lata poprzedniej, największej
w historii hossy na GPW 2003 – 2007:
• Indeks sWIG80 wzrósł prawie o 1 200%,
• Indeks WIG20 wzrósł jedynie o 220%,
• małe i średnie spółki - „misie” zyskiwały
nawet po kilka tysięcy procent.
CZY DZIŚ RYNEK JEST INNY?
• w styczniu br. WIG osiągnął historyczny szczyt,
• również WIG20TR osiągnął rekordowy poziom,
• hossa na rynkach akcji trwa już 9 lat,
• małe spółki nie pokazują siły sprzed lat,
• czy nie ma już szans dla „misiów” i sWIG80?
ABC inwestowania w akcje i obligacje
36
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
EMA-200
sWIG80/WIG20 (6.01328)
Jest szansa dla „misiów”?
SPÓJRZMY NA TO INACZEJ
• ta sama perspektywa czasowa,
• podzielmy wartości sWIG80 przez wartości
WIG20 na każdy dzień,
• sentyment inwestorów do segmentów rynku
zmienia się w długich cyklach,
• kanał wzrostowy jest bardzo czytelny,
• JEST SZANSA?
SWIG80 / WIG20
ABC inwestowania w akcje i obligacje
37
Podatek od zysków kapitałowych
PIT-38
• jedna transakcja sprzedaży akcji rodzi
konieczność złożenia deklaracji PIT-38,
• do końca kwietnia roku następnego po roku,
w którym uzyskaliśmy przychód ze sprzedaży,
• nie ma znaczenia czy sprzedaż przyniosła zysk
czy stratę.
PIT- 8C
• w przypadku transakcji za pośrednictwem domu
maklerskiego otrzymujemy informację PIT-8C,
• PIT-8C zawiera informację o przychodach,
kosztach włącznie z opłatami i prowizjami,
• w przypadku operacji poza rynkiem, sami musimy
ustalić przychody i koszty do uwzględnienia
w deklaracji PIT-38.
STAWKA TO 19% OD DOCHODU
• podatek płacimy tylko od dochodów, to jest przychodów pomniejszonych o koszty,
• straty z lat poprzednich odliczamy od zysków przez 5 lat, ale maksymalnie połowę straty w jednym roku,
• zyski z akcji w postaci dywidend nie kompensują się ze stratami na transakcjach giełdowych,
• dywidendy ze spółek zagranicznych nierozliczane przez KDPW musimy wykazać w PIT-38.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
2016 W LICZBACH
• rozliczenia dochodów uzyskanych ze zbycia instrumentów finansowych dokonało 258 745 podatników,
• wykazany zysk: 5,96 mld zł., wykazana strata: 1,60 mld zł., przeciętny dochód: 23 030 zł,
• odliczenia od dochodu strat z lat ubiegłych: 0,42 mld zł., liczba podatników dokonujących odliczenia 33 489.
38
Składanie zleceń na akcje
RYNEK INSTRUMENTU
RODZAJ ZLECENIA (KUPNO/ SPRZEDAŻ)
TYP ZLECENIA
MENU KATEGORII
INSTRUMENTU
KALKULATOR UMOŻLIWIA PEŁNA
KONTROLĘ NAD TRANSAKCJĄ
TERMIN WAŻNOŚCI ZLECENIA
MENU WYBORU SPÓŁKI
LICZBA AKCJI
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Przykładowy ekran: Pekao24Makler
39
Adekwatny dobór zlecenia giełdowego
ZLECENIE PCR Realizuje się w całości lub części po najlepszej
cenie z przeciwnej strony Arkusza Zleceń.
ZLECENIE PKC Realizuje się w całości kolejno po cenach
z przeciwnej strony Arkusza Zleceń.
ZLECENIE LIM Realizuje się po cenie równej lub niższej
od wskazanego w zleceniu limitu.
ZLECENIE PEG Automatycznie przyjmuje wartość równą
limitowi ceny najlepszego zlecenia po tej samej
stronie Arkusza Zleceń. Dostosowuje się
dynamicznie.
ZLECENIE PCR Inwestor składa zlecenie kupna 50 obligacji PCR.
REZULTAT Realizacja 40 szt. po 101,35. W Arkuszu zostaje
zlecenie kupna 10 szt. z limitem 101,35.
ZLECENIE PKC Inwestor składa zlecenie kupna 50 obligacji PKC.
REZULTAT Realizacja 40 szt. po 101,35 i 10 szt. po 101,49.
ZLECENIE LIM Inwestor składa zlecenie kupna 50 obligacji
po 101,40.
REZULTAT Realizacja 40 szt. po 101,35. W Arkuszu zostaje
zlecenie kupna 10 szt. po 101,40.
ZLECENIE PEG Inwestor składa zlecenie kupna 50 obligacji PEG.
REZULTAT Zlecenie wchodzi do Arkusza z limitem 100,85
i oczekuje na realizację. W przypadku, gdy
w Arkuszu pojawi się nowe zlecenie kupna
o wyższym limicie niż 100,85, limit w zleceniu PEG
zostanie podniesiony do 100,90.
ZLECENIE PEG LIM Automatycznie przyjmuje wartość równą
limitowi ceny najlepszego zlecenia po tej samej
stronie Arkusza Zleceń. Dostosowuje się
dynamicznie do zadanego limitu.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Przykładowy ekran: Pekao24Makler/NOTOWANIA
40
Zlecenie STOP LIMIT
ZLECENIE STOP LIMIT
ZLECENIA KUPNA
limit aktywacji > kurs ostatniej transakcji
oraz
limit ceny >= limit aktywacji
27 4
July
11 18 25 1 8
August
16 29 5 12 19
September
26 3 10
October
17 24 31 14 21
November
28 5 12 19
December
27 9
2017
16 23 30 6 13
February
20 27 6
March
13 20 27 3 10
Apri l
18 24 2
May
15 22 29 5
June
12
21.5
22.0
22.5
23.0
23.5
24.0
24.5
25.0
25.5
26.0
26.5
27.0
27.5
28.0
28.5
29.0
29.5
30.0
30.5
31.0
31.5
32.0
32.5
33.0
33.5
34.0
34.5
35.0
35.5
36.0
36.5
37.0
37.5
38.0
38.5
39.0PKOBP (35.3000, 35.8400, 35.2800, 35.8300, +0.73000)
Aktualna cena rynkowa: 26,45
Inwestor składa zlecenie STOP LIMIT
Limit Aktywacji: 28,50
Limit Ceny: 29,50
Poziom Aktywacji ustawiony przez inwestora
Limit Ceny (drożej nie kupi)
ZLECENIE STOP LIMIT
ZLECENIA SPRZEDAŻY
limit aktywacji < kurs ostatniej transakcji
oraz
limit ceny <= limit aktywacji
ABC inwestowania w akcje i obligacje
41
PO TEJ CZĘŚCI…
Rozumiemy czym są akcje. Znamy prawa akcjonariusza.
ROZRÓŻNIAMY ZDARZENIA KORPORACYJNE I WIEMY, JAK ODDZIAŁUJĄ
NA KURS GIEŁDOWY.
Analiza fundamentalna i techniczna, to coś więcej niż obcobrzmiące
słowa. WIEMY CZYM SĄ, CZYM SIĘ RÓŻNIĄ I JAK JE INTERPRETOWAĆ.
Pojęcia młota, głowy z ramionami i wisielca kojarzą nam się
jednoznacznie z analizą wykresu. UMIEMY IDENTYFIKOWAĆ FORMACJE
ŚWIECOWE I WIEMY, JAKI NIOSĄ POTENCJAŁ.
Wycena spółki jest bardzo trudna dla większości inwestorów.
JEDNAKŻE, ZNAJĄC METODY WYCEN, LEPIEJ MOŻEMY WYKORZYSTAĆ
RAPORTY OPRACOWANE PRZEZ PROFESJONALISTÓW.
Część I. Podsumowanie
1
2
3
4
44
Co to jest obligacja? Podział obligacji
DEFINICJA
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii (wiele instrumentów o takich samych parametrach),
w której emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego
do spełnienia określonego świadczenia, które ma najczęściej charakter pieniężny.
Obligacja, w pewnym uproszczeniu, działa jak pożyczka. Emitent zaciąga dług, więc jest dłużnikiem. Posiadacz
obligacji (obligatariusz) udziela pożyczki, czyli jest pożyczkodawcą. Wypłacane kupony to z kolei odsetki.
KRYTERIA PODZIAŁU OBLIGACJI
Ze względu na rodzaj emitenta:
• obligacje skarbowe,
• obligacje korporacyjne (przedsiębiorstw),
• obligacje komunalne.
Ze względu na oprocentowanie:
• obligacje o stałym oprocentowaniu,
• obligacje o zmiennym oprocentowaniu,
• obligacje zerokuponowe.
Ze względu na specyficzne cechy:
• obligacje wieczyste – niepodlegające wykupowi, uprawniające
do otrzymywania odsetek przez czas nieoznaczony,
• obligacje zamienne – uprawniające do objęcia akcji
wyemitowanych w przyszłości w zamian za te obligacje,
• obligacje wymienne – mogą zostać wymienione na akcje zwykłe
spółki innej niż emitent,
• obligacje partycypacyjne – obligacje, które przyznają prawo
do udziału w zyskach emitenta,
• obligacje zabezpieczone,
• obligacje gwarantowane – obligacje, z których wierzytelności
są gwarantowane przez podmiot inny niż emitent,
• obligacje podporządkowane.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
45
Catalyst – spektrum możliwości
20
23
10
INSTRUMENTY NOTOWANE W EUR
obligacja korporacyjna
list zastawny hipoteczny
obligacja skarbowa
380
34
69
27
36
INSTRUMENTY NOTOWANE W PLN
obligacja korporacyjna
obligacja spółdzielcza
obligacja komunalna
list zastawny hipoteczny
obligacja skarbowa
ABC inwestowania w akcje i obligacje
46
Obligacja zerokuponowa i o stałym/ zmiennym oprocentowaniu
OBLIGACJA ZEROKUPONOWA • sprzedawana zawsze z dyskontem, czyli cena rynkowa
jest niższa niż wartość nominalna obligacji,
• jedynym zyskiem z instrumentu jest różnica pomiędzy
wartością nominalną, po której obligacja zostaje
wykupiona przez Emitenta, a ceną emisyjną,
• główną zaletą jest brak wypłat kuponów, co eliminuje
ryzyko reinwestycji,
• praktycznie nieobecne na rynku długu korporacyjnego.
Najczęściej emitowane są przez Skarb Państwa.
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3
Cena zakupu Wartość nominalna
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3
Cena zakupu Wartość nominalna Odsetki (kupony)
OBLIGACJA O STAŁYM OPROCENTOWANIU • oprocentowanie jest niezmienne przez cały czas trwania
obligacji aż do wykupu,
• określenie wszystkich płatności z tytułu posiadania
obligacji jest możliwe w momencie jej zakupu,
• wysokość przepływów nie zależy od poziomu inflacji
ani wysokości rynkowych stóp procentowych,
• instrumenty szczególnie atrakcyjne w sytuacji
oczekiwanego spadku inflacji/ obniżenia stóp
procentowych.
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3
Cena zakupu Wartość nominalna Odsetki (kupony)
OBLIGACJA O ZMIENNYM OPROCENTOWANIU • instrumenty o charakterze długoterminowym,
• stanowią przykład automatycznej konwersji wysokości
oprocentowania, ponieważ ich oprocentowanie zależy
od stawki referencyjnej,
• wysokość płatności z tytułu posiadania obligacji może być
jedynie przedmiotem szacunków,
• ustalenie wysokości stopy kuponowej następuje przed
rozpoczęciem okresu odsetkowego,
• instrumenty atrakcyjne w sytuacji oczekiwanego wzrostu
inflacji/ podwyżki stóp procentowych.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
47
Obligacje czy lokaty?
0,0%
1,0%
2,0%
3,0%
4,0%
5,0%
6,0%
7,0%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Stopy zwrotu z obligacji skarbowych i oprocentowanie depozytów bankowych
Depozyty PLN z terminem pierwotnym do 2 lat
Rentowność 2 letnich polskich detalicznych obligacji rządowych
PKN0420
LOKATY • Niższe oprocentowanie (360 mld PLN na rachunkach a-vista + 360 mld PLN
na terminowych, brak „wojny o depozyty”, nadpłynność sektora bankowego),
• Zamknięcie lokaty przed terminem zapadalności nie gwarantuje otrzymania
odsetek (zależy od umowy),
• Łatwiej dostępne (sieć oddziałów banków, online),
• Porównywalne bezpieczeństwo (gwarancja BFG do 100 tys. EUR w każdym
banku).
OBLIGACJE • Wyższe oprocentowanie,
• Sprzedaż na rynku wtórnym przed terminem wypłaty odsetek pozwala uzyskać
odsetki należne za czas posiadania obligacji,
• Dostępne na rynku pierwotnym (emisje) lub na rynku wtórnym (Catalyst),
• Bezpieczeństwo zależne od Emitenta (wysokie w przypadku Skarbu Państwa
– spłata gwarantowana jest majątkiem).
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Źródło: opracowanie w własne na podstawie danych: NBP, Catayst (GPW)
48
Ochrona kapitału vs. okazje inwestycyjne
-50%
-30%
-10%
10%
30%
50%
70%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Roczne stopy zwrotu amerykańskiego indeksu akcji oraz indeksu amerykańskich obligacji skarbowych
Bloomberg/EFFAS Bond Indices US Govt. 1-10 Yr TR Dow Jones Industrial Average
AKCJE
Przeciętna roczna stopa zwrotu 4,9%
Przeciętna dodatnia stopa zwrotu 12,2%
Przeciętna ujemna stopa zwrotu -13,5%
Najniższa roczna stopa zwrotu -46,0%
Najwyższa roczna stopa zwrotu 61,4%
Maksymalnie obsunięcie kapitału -53,8%
OBLIGACJE
Przeciętna roczna stopa zwrotu 4,3%
Przeciętna dodatnia stopa zwrotu 4,9%
Przeciętna ujemna stopa zwrotu -0,9%
Najniższa roczna stopa zwrotu -2,7%
Najwyższa roczna stopa zwrotu 14,0%
Maksymalnie obsunięcie kapitału -4,5%
0
50
100
150
200
250
300
350
0
5000
10000
15000
20000
25000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Historyczne notowania amerykańskiego indeksu akcji i indeksu amerykańskich obligacji rządowych
Dow Jones Industrial Average (SL) Bloomberg/EFFAS Bond Indices US Govt. 1-10 Yr TR (SP)
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Źródło: opracowanie w własne na podstawie danych: Bloomberg Finance L.P.
49
Wartość pieniądza w czasie
100,0
110,0
121,0
133,1
0
20
40
60
80
100
120
140
Wartośćbieżąca
Rok 1 Rok 2 Wartośćprzyszła
100,0 105,0
110,3 115,8
121,6 127,6
134,0
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Wartośćbieżąca
Rok 1 Rok 2 Wartośćprzyszła
DYSKONTOWANIE – KAPITALIZACJA
Dyskontowanie stanowi proces odwrotny
w stosunku do kapitalizacji. Jest to
sprowadzenie przyszłych obiecanych
przepływów do ich obecnej wartości.
CZĘSTOŚĆ KAPITALIZACJI
Kwota jaką mamy do dyspozycji wcześniej,
może być wcześniej zainwestowana i może
być źródłem zysków finansowych.
WARTOŚĆ PRZYSZŁA I OBECNA
𝐹𝑉 = 𝑃𝑉 × 1 + 𝑟 𝑛
𝐹𝑉 = 100 × 1 + 10% 3 = 133,10
𝐹𝑉 = 100 × 1 + 5% 6 = 134,01
𝑃𝑉 =𝐹𝑉
1 + 𝑟 𝑛
𝐹𝑉 − 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑝𝑟𝑧𝑦𝑠𝑧ł𝑎
𝑃𝑉 − 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑎
𝑛 − 𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠ó𝑤
𝑟 − 𝑠𝑡𝑜𝑝𝑎 𝑝𝑟𝑜𝑐𝑒𝑛𝑡𝑜𝑤𝑎 𝑤 𝑑𝑎𝑛𝑦𝑚 𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠𝑖𝑒
ABC inwestowania w akcje i obligacje
50
Wycena obligacji zerokuponowej
𝑃0 =𝑀
1 + 𝑟 𝑛
WYCENA OBLIGACJI ZEROKUPONOWEJ
Wycena wszystkich obligacji opiera się na dyskontowaniu generowanych przez nie strumieni pieniężnych na
dzień wyceny. Dyskontowanie oznacza określenie wartości obecnej. W przypadku obligacji zerokuponowej
jedynym strumieniem pieniężnym jest wartość nominalna, wypłacana w dniu wykupu obligacji przez Emitenta.
𝑃0 − 𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑔𝑜𝑑𝑧𝑖𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑙𝑖𝑔𝑎𝑐𝑗𝑖
𝑛 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑙𝑎𝑡 𝑑𝑜 𝑤𝑦𝑘𝑢𝑝𝑢
𝑀 − 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑛𝑜𝑚𝑖𝑛𝑎𝑙𝑛𝑎
𝑟 − 𝑤𝑦𝑚𝑎𝑔𝑎𝑛𝑎 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧 𝑖𝑛𝑤𝑒𝑠𝑡𝑜𝑟𝑎 𝑠𝑡𝑜𝑝𝑎 𝑧𝑤𝑟𝑜𝑡𝑢
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3
Wartość nominalna
Cena zakupu
dyskontowanie
ABC inwestowania w akcje i obligacje
51
Wycena obligacji zerokuponowej
PRZYKŁAD
Dana jest obligacja zerokuponowa z terminem wykupu 5 lat. Wartość nominalna wynosi 500 zł. Ile powinna wynosić
cena tej obligacji, jeżeli wymagana stopa zwrotu równa jest 7%, a ile, gdy wymagana stopa zwrotu wynosi 10%?
500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Rok 5
Dla wymaganej stopy zwrotu równej 10% cena tej samej obligacji wynosi:
𝑃0 =𝑀
1 + 𝑟 𝑛=
500
1 + 0,1 5=
500
1,1 5= 310,46 𝑧ł
Im wyższa będzie wymagana przez inwestora stopa zwrotu, tym niższa będzie cena godziwa obligacji.
𝑃0 =𝑀
1 + 𝑟 𝑛=
500
1 + 0,07 5=
500
1,07 5= 356,49 𝑧ł
𝑃0 − 𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑔𝑜𝑑𝑧𝑖𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑙𝑖𝑔𝑎𝑐𝑗𝑖
𝑛 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑙𝑎𝑡 𝑑𝑜 𝑤𝑦𝑘𝑢𝑝𝑢
𝑀 − 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑛𝑜𝑚𝑖𝑛𝑎𝑙𝑛𝑎
𝑟 − 𝑤𝑦𝑚𝑎𝑔𝑎𝑛𝑎 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧 𝑖𝑛𝑤𝑒𝑠𝑡𝑜𝑟𝑎 𝑠𝑡𝑜𝑝𝑎 𝑧𝑤𝑟𝑜𝑡𝑢
METODA 1. KALKULATOR/ KALKULATOR FINANSOWY
ABC inwestowania w akcje i obligacje
52
Wycena obligacji zerokuponowej
PRZYKŁAD
Dana jest obligacja zerokuponowa z terminem wykupu 5 lat. Wartość nominalna wynosi 500 zł. Ile wynosi cena
tej obligacji, jeżeli inwestor wymaga stopy zwrotu na poziomie 7%?
METODA 2. ARKUSZ KALKULACYJNY
CENA (rozliczenie; data spłaty; stopa; rentowność; wykup; częstotliwość; [podstawa])
rozliczenie – data nabycia praw do obligacji
data spłaty – data wykupu
stopa – wysokość kuponu (0 dla obligacji zerokuponowej)
rentowność – wymagana przez inwestora stopa zwrotu
wykup – wartość nominalna
częstość – liczba wypłat kuponów w roku.
1 dla obligacji zerokuponowej
[podstawa] – można zignorować
ABC inwestowania w akcje i obligacje
53
Wycena obligacji o stałym kuponie
𝑃0 =𝐶
1 + 𝑟+
𝐶
1 + 𝑟 2+
𝐶
1 + 𝑟 3+ ⋯ +
𝐶
1 + 𝑟 𝑛+
𝑀
1 + 𝑟 𝑛
WYCENA OBLIGACJI KUPONOWEJ
Wycena wszystkich obligacji opiera się na dyskontowaniu generowanych przez nie strumieni pieniężnych na
dzień wyceny. Dyskontowanie oznacza określenie wartości obecnej tych przyszłych płatności. W przypadku
obligacji kuponowej dyskontowana jest seria płatności kuponowych oraz wartość nominalna wypłacana w dniu
wykupu obligacji przez Emitenta.
𝑃0 − 𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑔𝑜𝑑𝑧𝑖𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑙𝑖𝑔𝑎𝑐𝑗𝑖
𝑛 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠ó𝑤 𝑑𝑜 𝑤𝑦𝑘𝑢𝑝𝑢
𝑀 − 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑛𝑜𝑚𝑖𝑛𝑎𝑙𝑛𝑎
𝑟 − 𝑤𝑦𝑚𝑎𝑔𝑎𝑛𝑎 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧 𝑖𝑛𝑤𝑒𝑠𝑡𝑜𝑟𝑎 𝑠𝑡𝑜𝑝𝑎 𝑧𝑤𝑟𝑜𝑡𝑢
𝐶 − 𝑘𝑢𝑝𝑜𝑛 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑦 𝑤 𝑑𝑎𝑛𝑦𝑚 𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠𝑖𝑒
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3
Odsetki (kupony)
Wartość nominalna
Cena zakupu
ABC inwestowania w akcje i obligacje
54
Wycena obligacji o stałym kuponie
PRZYKŁAD
Dana jest obligacja o terminie wykupu 4 lata. Wartość nominalna wynosi 100, a kupon 6%. Odsetki płatne są raz w
roku. Inwestor oczekuje, że stopa zwrotu będzie równa 8%. Ile jest skłonny zapłacić?
WYCENA ZA POMOCĄ ARKUSZA KALKULACYJNEGO
CENA(rozliczenie; data spłaty ;stopa; rentowność; wykup; częstotliwość; [podstawa])
rozliczenie – data nabycia praw do obligacji
data spłaty – data wykupu
stopa – wysokość kuponu w skali roku
rentowność – wymagana przez inwestora stopa zwrotu
wykup – wartość nominalna
częstość – liczba wypłat kuponów w roku
[podstawa] – można zignorować
ABC inwestowania w akcje i obligacje
55
Zależność między ceną obligacji, a wymaganą stopą zwrotu
PRZYKŁAD
Dana jest obligacja o terminie wykupu 3 lata. Wartość nominalna wynosi 100, a kupon 5%.
Odsetki płatne są raz w roku. Ile wyniesie cena obligacji, jeśli wymagana przez inwestora stopa zwrotu wynosi:
a) 3%
b) 5%
c) 7%
𝑃0 =𝐶
1 + 𝑟+
𝐶
1 + 𝑟 2+
𝐶
1 + 𝑟 3+ ⋯ +
𝐶
1 + 𝑟 𝑛+
𝑀
1 + 𝑟 𝑛
𝑃𝑎 =5
1 + 0,03+
5
1 + 0,03 2+
5
1 + 0,03 3+
100
1 + 0,03 3= 105,66 𝑧ł
𝑃𝑏 =5
1 + 0,05+
5
1 + 0,05 2+
5
1 + 0,05 3+
100
1 + 0,05 3= 100,00 𝑧ł
𝑃𝑐 =5
1 + 0,07+
5
1 + 0,07 2+
5
1 + 0,07 3+
100
1 + 0,07 3= 94,75 𝑧ł
OBLIGACJA WYCENIANA Z PREMIĄ
OBLIGACJA WYCENIANA PO NOMINALE
OBLIGACJA WYCENIANA Z DYSKONTEM
ABC inwestowania w akcje i obligacje
56
Zakup Rok 1 Rok 2 Rok 3
Cena zakupu Odsetki (kupony) Wartość nominalna
Wypłacane
kupony
Pobierany
podatek Narosłe
odsetki
Cena „czysta” i cena „brudna” obligacji
ABC inwestowania w akcje i obligacje
57
Cena „czysta” i cena „brudna” obligacji
𝑂𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖𝑛𝑎𝑙𝑖𝑐𝑧𝑜𝑛𝑒 = 𝐶 ×𝑛𝑑
𝑛𝑚
𝐶𝐸𝑁𝐴𝐵𝑅𝑈𝐷𝑁𝐴 = 𝐶𝐸𝑁𝐴𝐶𝑍𝑌𝑆𝑇𝐴 + 𝑁𝐴𝑅𝑂𝑆Ł𝐸 𝑂𝐷𝑆𝐸𝑇𝐾𝐼
CENA „CZYSTA” jest ceną podawaną w systemie notowań giełdowych oraz innych serwisach informacyjnych
publikujących notowania obligacji. Jest to tzw. cena rynkowa obligacji, czyli jej wartość jest efektem zmian popytu
i podaży podczas trwania sesji giełdowej.
CENA „BRUDNA” jest ceną rozliczeniową obligacji. Jest to cena, jaką rzeczywiście płaci kupujący i otrzymuje
sprzedający obligacje na giełdzie.
𝐶 − 𝑘𝑢𝑝𝑜𝑛 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑦 𝑤 𝑑𝑎𝑛𝑦𝑚 𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠𝑖𝑒
𝑛𝑑 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑑𝑛𝑖 𝑜𝑑 𝑜𝑠𝑡𝑎𝑡𝑛𝑖𝑒𝑗 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑜ś𝑐𝑖
𝑛𝑚 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑑𝑛𝑖 𝑚𝑖ę𝑑𝑧𝑦 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑜ś𝑐𝑖𝑎𝑚𝑖
ABC inwestowania w akcje i obligacje
58
Przykład – PKN0420. Obliczanie ceny „brudnej”
𝑂𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖𝑛𝑎𝑙𝑖𝑐𝑧𝑜𝑛𝑒 = 𝐶 ×𝑛𝑑
𝑛𝑚
Źródło: http://gpwcatalyst.pl/instrument?nazwa=PKN0420
PRZYKŁAD
Zakup obligacji PKN0420 w dniu 14 czerwca 2017 r. Obliczamy
narosłe (czyli należne Sprzedającemu) odsetki.
𝐶 − 𝑘𝑢𝑝𝑜𝑛 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑦 𝑤 𝑑𝑎𝑛𝑦𝑚 𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠𝑖𝑒
𝑛𝑑 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑑𝑛𝑖 𝑜𝑑 𝑜𝑠𝑡𝑎𝑡𝑛𝑖𝑒𝑗 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑜ś𝑐𝑖
𝑛𝑚 − 𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑑𝑛𝑖 𝑚𝑖ę𝑑𝑧𝑦 𝑝ł𝑎𝑡𝑛𝑜ś𝑐𝑖𝑎𝑚𝑖
𝐶 =5 𝑧ł
2= 𝟐, 𝟓𝟎 𝒛ł
KROK 1 Kalkulacja wysokości kuponu wypłacanego w jednym okresie
odsetkowym
𝑛𝑚 = 2017 − 10 − 09 − 2017 − 04 − 09 = 𝟏𝟖𝟑
𝑛𝑑 = 2017 − 06 − 19 − 2017 − 04 − 09 = 𝟕𝟏
KROK 2 Obliczenie liczby dni, jakie upłynęły od ostatniej wypłaty kuponu
oraz liczby dni między płatnościami kuponowymi
𝑂𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖𝑛𝑎𝑙𝑖𝑐𝑧𝑜𝑛𝑒 = 2,50 𝑧ł ×71
183= 0,97 𝑧ł
KROK 3 Obliczenie narosłych odsetek
ABC inwestowania w akcje i obligacje
59
Kiedy nie warto kupować obligacji?
-0,50 zł
0,00 zł
0,50 zł
1,00 zł
1,50 zł
2,00 zł
2,50 zł
10-kwi 23-kwi 06-maj 19-maj 01-cze 14-cze 27-cze 10-lip 23-lip 05-sie 18-sie 31-sie 13-wrz 26-wrz 09-paź
Zysk/ strata Należne odsetki Opodatkowanie
PODATEK: 19% z 2,50 zł = 0,48 zł płaci
POSIADACZ obligacji
NALEŻNE SPRZEDAJĄCEMU
ODSETKI w wysokości 2,02 zł płaci
KUPUJĄCY obligację
KUPUJĄCY obligację otrzymuje 0,48 zł
NAROSŁYCH ODSETEK za czas
trzymania obligacji do daty płatności
kuponu
KUPUJĄCY otrzymuje NAROSŁE ODSETKI przewyższające wartość podatku od kuponu. Osiąga
zysk z inwestycji.
KUPUJĄCY otrzymuje NAROSŁE ODSETKI mniejsze
niż wartość podatku od kuponu. Osiąga stratę z
inwestycji.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
60
Składanie zleceń na obligacje
RYNEK INSTRUMENTU
RODZAJ ZLECENIA (KUPNO / SPRZEDAŻ)
TYP ZLECENIA
KALKULATOR UMOŻLIWIA PEŁNĄ
KONTROLĘ NAD TRANSAKCJĄ
TERMIN WAŻNOŚCI ZLECENIA
MENU WYBORU
EMITENTA
LICZBA
OBLIGACJI
SZCZEGÓŁY ZLECENIA
(CENA JAKO % WARTOŚCI NOMINALNEJ)
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Przykładowy ekran: Pekao24Makler
61
W TEJ CZĘŚCI…
Zdefiniowaliśmy obligację. ZNAMY JUŻ TYPY OBLIGACJI I POTRAFIMY
ZIDENTYFIKOWAĆ ICH CECHY SPECYFICZNE.
Scharakteryzowaliśmy formy strumieni pieniężnych w obligacjach
zerokuponowych, stałokuponowych i zmiennokuponowych.
Opanowaliśmy (niezbyt trudną) sztukę wyceny obligacji
zerokuponowej i stałokuponowej. GRUNT, TO PRZECIEŻ WIEDZIEĆ,
JAKĄ MAJĄ DLA NAS WARTOŚĆ!
Przeanalizowaliśmy niuanse podatkowe. Na kupno obligacji
możemy znaleźć moment dobry, gorszy i bardzo zły. MIEJMY TO NA
UWADZE.
Część II. Podsumowanie
1
2
3
4
ABC inwestowania w akcje i obligacje
62
Dziękuję za uwagę
Dom Maklerski Pekao
ul. Wołoska 18
02-675 Warszawa
Dane kontaktowe
800 105 800 (połączenie bezpłatne)
DomMaklerski@pekao.com.pl
Więcej infromacji:
www.dm.pekao.com.pl
Warszawa, 14.03.2018 r.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Maciej Borkowski, analityk DM Pekao
Bartosz Kulesza, analityk DM Pekao
63
Dom Maklerski Pekao jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo jednostką Banku Pekao S.A. z siedzibą
w Warszawie. Organem sprawującym nadzór nad działalnością Domu Maklerskiego Pekao jest Komisja Nadzoru
Finansowego.
Materiał i jego zwartość: 1) stanowią publikację handlową w rozumieniu art. 36 ust. 2 Rozporządzenia Delegowanego
Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE
w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć
zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy, 2) nie stanowią badań inwestycyjnych w rozumieniu art. 36 ust. 1 ww.
rozporządzenia, w tym nie zostały przygotowane zgodnie z wymogami zapewniającymi niezależność badań
inwestycyjnych, są przeznaczone dla uczestników szkolenia ABC inwestowania na giełdzie - akcje i obligacje.
Materiał wyraża wiedzę oraz poglądy autorów według stanu na dzień sporządzenia, został sporządzony z rzetelnością
i należytą starannością przy zachowaniu zasad metodologicznej poprawności i obiektywizmu, na podstawie
ogólnodostępnych informacji.
Materiał nie uwzględnia profilu inwestycyjnego odbiorcy, w tym Jego indywidualnych potrzeb i sytuacji.
Inwestowanie wiąże się z ryzykiem inwestycyjnym szczegółowo opisanym w dokumentacji sporządzonej zgodnie
z wymogami prawa dla danego typu instrumentów finansowych. Charakterystyka ryzyka związanego z inwestowaniem
w poszczególne instrumenty finansowe dostępna jest także na stronie internetowej: www.dm.pekao.com.pl
Inwestycja w instrumenty finansowe jest obarczona wieloma czynnikami ryzyka np. między innymi związanymi z sytuacją
makroekonomiczną kraju i międzynarodową, określonym stanem prawnym i możliwością jego zmian, a także tendencjami
zachodzącymi w innych segmentach rynku finansowego (m.in. rynki walutowe, stopy procentowe) czy towarowego.
W praktyce, precyzyjna prognoza wpływu tych ryzyk na kształtowanie się cen instrumentów finansowych i jego
wyeliminowanie jest niemożliwe, co należy brać pod uwagę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
Dom Maklerski Pekao nie ponosi odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego
opracowania, a także za ich skutki.
ABC inwestowania w akcje i obligacje
Zastrzeżenia prawne