2. 3. Herb Wodzisawia lskiego 4. 5. Herb Wodzisawia lskiego
- Herb Wodzisawia lskiego-zosta zatwierdzony 3 padziernika 1936
roku przez Ministerstwo Spraw Wewntrznych w nastpujcej postaci:
tarcza dwupolowa, w lewym bkitnym polu p ora zotego bez korony,
zwrconego w lewo, ktrego dzib, jzyk i szpony czerwone; w prawym
czerwonym polu poowa piciolistnej zotej ry z zielonymi listkami
midzy patkami i z czerwonym dnem
6.
- Ju w XIII, XIV wieku, herb zosta uksztatowany wraz z powstaniem
miasta. Orze znajdujcy si w herbie symbolizowa zaoyciela miasta,
ksicia opolsko-raciborskiego Wadysawa opolskiego (1246-1281/82), za
ra nawizuje symbolik do patronki Kocioa parafialnego - Maryi
Panny.
7. Wodzisaw lski
- Miasto w wojewdztwie lskim pooone na Wyynie lskiej, w
centralnej czci Kotliny Raciborsko Owicimskiej. Przez centrum
miasta przepywa rzeka Lenica. Miasto pooone jest na trasie do
przejcia granicznego w Chaupkach. Odlego od Rybnika 12 km,
Jastrzbia 12 km, or 20 km i Raciborza 20km. Po reformie
administracyjnej kraju w 1999 roku Wodzisaw lski zostaje miastem
powiatowym. Obecnie miasto zajmuje powierzchni okoo 50 km 2i
mieszka w nim okoo 52 tysicy osb.W miecie znajduj si liczne placwki
handlowe, zakady usugowe, zakady produkcyjne oraz instytucje o
charakterze rejonowym - starostwo powiatowe, sd, urzd
skarbowy.
8. Historia Miasta
- Wodzisaw stanowi nazw dzierawcz i pamitkow (Vladislawia),
przyjt na cze ksicia opolsko-raciborskiego Wodzisawia, ktry
sprowadzajc minorytw (franciszkanw) oraz fundujc klasztor dokona
lokacji miasta w 1257 r. Nazwa zmieniaa si zalenie od przynalenoci
administracyjno-terytorialnej, a ta na przestrzeni tego tysiclecia
zmieniaa si kilkunastokrotnie. Od wadcw piastowskich poprzez
czeskich, habsburskich, pruskich, niemieckich a do powrotu
Polski.
9.
- Obecna nazwa pojawia si w XVII wieku. Badania archeologiczne
dokumentuj lady bytnoci czowieka ju w epoce kamiennej (paleolitu i
mezolitu) oraz obecno plemion sowiaskich we wczesnym redniowieczu.
Od najdawniejszych czasw Ziemia Wodzis awska dzielia losy lska,
ktry za panowania Mieszka I stanowi integraln cz wczesnego pastwa
polskiego. Po bitwie pod Legnic (1241 r.) cz hord tatarskich
kierujc si na Wgry przesza przez rejon grodziska powodujc ogromne
straty i wyludnienie oraz czciowe osiedlenie w okolicach Mszany. Od
XIV wieku Wodzisaw sta si lennem korony czeskiej, a od 1490 roku
niemieckim, w ktrym to roku syn Kazimierza Jagielloczyka, Wadysaw
Dobry, nada go kanclerzowi von Schellenburgowi.
10.
- W 1532 roku miasto zostao stolic wolnego pastwa stanowego
(STATUS MINOR VLADISLAVIENSIS), w ktrego skad wchodziy Czyowice,
Karkoszki, Krostoszowice, Marusze, Obszary, Podbucze oraz Turza,
Radlin i Skrzyszw.W 1810-1811 roku Wodzisaw by aren powstania
chopskiego, na czele ktrego stan Jzef Bienia, sotys z Jedownika.
Miasta nie ominy klski ywioowe. W 1822 roku poar pochon ca drewnian
zabudow w centralnej czci miasta, w 1847-48 roku ludno prze ya klsk
powszechnego godu poczonego z tyfusem, gdzie mier ponioso ok.
25-30% oglnej liczby mieszkacw, a lipcu 1948 r. huragan i
gradobicie zniszczyy plony na polach. Wiek XIX przejawia si
powstawaniem wielu orodkw gospodarczych jak kopalnia Anna w Pszowie
(1832 r.), zakady rde siarczanach w Zawadzie (1805 r.), zakady
gipsowe i wapienne w Pszowie oraz huta szka w Marklowicach.
11.
- O przywizaniu ludnoci do Polski wiadczy udzia mieszkacw
Wodzisawia w Powstaniach lskich oraz lokalne zwycistwo w narodowym
polsko-niemieckim plebiscycie 20 marca 1921 r. W okresie
midzywojennym nastpuje gospodarzy rozwj miasta. Mieszkacy znajduj
zatrudnienie w kopalniach Rybnickiego Okrgu Przemysowego, w Fabryce
Wyrobw Tytoniowych, mynie, odlewni elaza. W czasie II wojny
wiatowej miasto zostao czciowo zniszczone i po szecioletniej
okupacji zostao wyzwolone 26 marca 1945 roku. Zniszczone w czasie
wojny miasto zostaje odbudowane z zachowaniem zabytkowego
charakteru.
12.
- Pooenie miasta i jego status gospodarczy spowodoway, e w 1954
roku miasto zostao siedzib powiatu. W roku 1973 do miasta wczono
Wilchwy. Po reformie administracyjnej 1975 roku do miasta zostaj
przyczone miasta Pszw i Rydutowy oraz gmina Marklowice.Dziki temu
miasto zostaje duym orodkiem przemysowym posiadajcym na swym
terenie 3 kopalnie wgla kamiennego, koksowni, przemys drzewny
,spoywczy, materiaw budowlanych ,sanatorium przeciwgrulicze.W
latach 90 po odczaniu si miast Pszowa, Rydutw, Radlina i gminy
Marklowice miasto traci swj przemysowy charakter.
13. Obiekty Zabytkowe
- Rynek staromiejski - plan rynku z XIII wieku
- Koci parafialny pod wezwaniem Wniebowzicia Najwitszej Marii
Panny
- Kompleks pominorycki XIII wiek - koci oraz klasztor - obecnie
budynek Sdu Rejonowego
- Paac z XVIII wieku - obecnie Muzeum i Urzd Stanu Cywilnego
- Pawilon sanatoryjny XIX wiek
- Budynek Urzdu Miasta XIX wiek
- Baszta Rycerska - Wiea Romantyczna XIX wiek
- Dom Rekolekcyjny w Kokoszycach XVIII wiek
- Dwr w Jedowniku XIX wiek - obecnie Dom Opieki Spoecznej
14. Piecz Wodzisawia lskiego 15.
- Powiat wodzisawski powsta 1 stycznia 1999 roku w wyniku reformy
administracyjnej kraju. Powiat wodzisawski obejmuje obszar 287 km2
zamieszkay przez ok. 159 tys. mieszkacw.
16. Powiat obejmuje gminy:
- Gorzyce Godw Lubomia Marklowice Mszana
17. Oraz Miasta
- Rydutowy Pszw Radlin Wodzisaw lski
18. 19. Mapa - fragment mapy wojewdztwa lskiego 20. Uproszczony
plan centrum miasta 21. 22. 23. Wodzisaw lski z Lotu ptaka 24. 25.
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. Rynek staromiejskiw Wodzisawiu
lskim 34. Rynek staromiejski w Wodzisawiu lskim
- Rynek staromiejskiw Wodzisawiu lskim centralny plac miasta
Wodzisawia, jeden z najwikszych rynkw na lsku.
- Wytyczony w 1257 r. przy lokacji miasta, jest jednym z
najwikszych rynkw w Polsce. Ma ksztat kwadratu o wymiarach
9696metrw. Zaoenie tak sporego placu wiadczyo o wielkich planach
zaoyciela, ksicia Wadysawa opolskiego, odnonie Wodzisawia. Obecnie
w czci poudniowej nawierzchni rynku stanowi pyta, natomiast pnocna
cz placu to may park z awkami oraz krzewami i drzewami znajdujcymi
si wok fontanny. Do dzisiaj zachowao si wiele kamieniczek z XIX
w.
- W redniowieczu na rynku stay: ratusz, prgierz oraz gboka
studnia. Wok rynku znajduje si wiele historycznych miejskich
uliczek: ulica Kubsza, Zgody,Powstacw lskich ,Minorytw ,Pisudskiego
, a take ulica Waowa. Nad pnocn cian rynku na wzgrzu stoi zabytkowy
koci Wniebowzicia NMP, grujcy nad Starym Miastem
35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. Baszta Rycerska
w Wodzisawiu laskim 47. Baszta Rycerska w Wodzisawiu lskim
- Baszta Rycerska w Wodzisawiu lskiminaczej zwana teWie
Romantyczn . Neogotycka okoo 20 metrowa baszta wybudowana w latach
1867-1868 w lesie miejskim na historycznym Grodzisku przez
wczesnego waciciela miasta, zagorzaego romantyka Edwarda Braunsa.
Nie nacieszy si ni zbyt dugo poniewa zmar w 1881 roku czyli 13 lat
po jej wzniesieniu. W 1925 roku wacicielami baszty oraz przylegego
terenu zostali Stefan Krzystek i Jan Kowol - wodzisawscy kupcy.
Utworzyli z niej punkt widokowy oraz restauracj co wizao si z jej
kapitalnym remontem. Wg wczesnej ksigi pamitkowej wspio si tam
pierwszego dnia otwarcia a 338 osb. W 1938 roku baszta zacza popada
w ruin, i tak byo do 1991 roku kiedy staraniem Towarzystwa Mionikw
Ziemi Wodzisawskiej baszt odrestaurowano i utworzono punkt
widokowy. W czerwcu 2004 roku baszta zostaa podpalona przez
nieznanych sprawcw i obecnie popada w ruin.
48. 49. 50. 51. 52. 53. Koci pod wezwaniem Wniebowzicia NMP 54.
Koci pod wezwaniem Wniebowzicia NMP
- Koci Wniebowzicia Najwitszej Marii Panny w Wodzisawiu lskim
zosta zaprojektowany przez architekta Ludwika Scheidera z Wrocawia
w stylu neogotyckim. Wysoko wewntrz do sklepienia w rodkowej nawie:
14 m oraz 11m w nawach bocznych. St otarza wykonany jest z
marmuru.
55. Historia Kocioa
- W 1257 wraz z lokacj miasta, powstaa parafia jak i koci
parafialny (farny) w Wodzisawiu lskim, jednak wzmianki o pierwszym
kociele pochodz jeszcze z roku 1128, ale nie jest to pewna data.
Niektrzy badacze uwaaj, e koci parafialny zbudowano w latach
pidziesitych XIII wieku. Zgodnie z zasad zosta on zbudowany przy
jednej z uliczek od Rynku, w najwyszym punkcie miasta. Zosta on
zbudowany w miejscu obecnego kocioa, otacza go cmentarz, i
prawdopodobnie znajdowa si w nim wizerunek miasta z XVII. Okoo roku
1528 roku zosta wzniesiony pierwszy murowany koci.
56.
- Mia wysok wie, z barokowym hemem w trzech kondygnacjach
otwartym. W wyniku poaru miasta, koci spon 12 czerwca 1822 roku.
Zosta gruntownie wyremontowany i przetrwa do maja 1909 roku. W tym
samym roku przystpiono do pracy nad budowl Kocioa, ktry jest do
dnia dzisiejszego. Pierwsze pracy przy budowie nastpiy 26 czerwca
1909 roku. W cigu roku zosta wzniesiony w stanie surowym. 15
sierpnia 1909 nastpio uroczyste powiecenie i woenie wgla kamiennego
pod nowo wybudowany koci. W 1916 roku umieszczono z czterech stron
na wiey zegar tarczowy.W listopadzie 1911 roku odbya si w
Wodzisawiu uroczysta konsekracja wybudowanej w latach 1909-1910
wityni. Podczas II Wojny wiatowej wiea zostaa zbombardowana i
zniszczona. Wie zrekonstruowano dopiero w 2002roku.
57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. Koci pod wezwaniem witej Trjcy 64.
Koci pod wezwaniem witej Trjcy
- Wydawaoby si, e tak stare miasto, jak Wodzisaw, szczyci si
mnstwem zabytkw. Kto tak myli, jest w bdzie, poniewa obiekty, ktre
pamitaj dawne dzieje grodu nad Lenica, mona policzy na palcach.
Najstarszy z nich jest koci pw. witej Trjcy, ktry nie zmieni
wezwania, cho niegdy by czci nie istniejcego ju konwentu
franciszkanw, obecnie natomiast suy wsplnocie ewangelickiej.
65.
- Wspaniaa budowla pochodzi z poowy XV stulecia, wznieli j bracia
mniejsi, ktrych po tatarskim najedzie z 1241 roku sprowadzi ksi
Wadysaw opolski. Minoryci uytkowali wityni do sekularyzacji, ktr w
1810 roku zarzdzi pruski krl. Zakonnikw wygnano, nalece do nich
obiekty przeszy na wasno pastwa, ale wadze nie miay pomysu na
zagospodarowanie kocioa. Budowla staa pusta i popadaa w ruin, a z
wielkiej poogi, ktra w 1822 roku spopielia prawie cae miasto, ostay
si w zasadzie tylko mury. Na szczcie w 1830 roku obiekt wykupili
ewangelicy i zaraz przystpili do remontu, by 3 sierpnia nastpnego
roku cieszy si z konsekracji. Szybko jednak przekonali si, jak
trudno jest dba o tak wiekowy gmach, bo cigle wymaga on
przeprowadzenia jakich prac
66.
- Najgorsze nastpio u schyku drugiej wojny wiatowej. 25 marca
1945 roku miasto zbombardoway oddziay Armii Czerwonej, kilka dni
pniej ewangelicka witynia zacza pon od wewntrz. Zniszczenia, jakich
dokonay pociski i ogie, byy tak ogromne, e konserwator zabytkw nosi
si z zamiarem wydania decyzji o rozbirce. Nie dopuci do tego ks.
Jan Bolesaw Fussek, wczesny pastor, ktry przystpi do odbudowy.
Roboty zaczy si w 1953 roku, a dziesi lat pniej obiekt znw zacz suy
czonkom luteraskiej wsplnoty. Obecnie proboszczem protestanckiej
fary, wok ktrej gromadzi si ok. 800 wiernych, jest ks. Marcin
Lukas. Serce ewangelickiej parafii jest jednak take bliskie
katolikom, poniewa obie wsplnoty od pocztku yy w wyjtkowej zgodzie
i wzajemnie si wspieray. W miecie nad Lenica ju zatem w pierwszej
poowie XIX stulecia zacz si proces, ktry dzi nazywamy ekumenizmem,
cho wtedy nikt nie zna nawet takiego okrelenia
67. 68. Zesp Klaszturnyfranciszkanww Wodzisawiu lskim 69. Zesp
klasztorny franciszkanw w Wodzisawiu lskim
- Zesp klasztornyfranciszkanww Wodzisawiu lskim - wzmiankowany w
1257 r. zosta zaoony przez ksicia opolskiego Wadysawa
70. Klasztor franciszkanw 1257-1810
- Zaoony w 1257 roku nieopodal pnocno-zachodniej czci
wodzisawskiego rynku, do roku 1810 stanowi nieodczny element
redniowiecznego i nowoytnego ycia Wodzisawia. W pocztkach istnienia
by moe budynki byy drewniane a po pierwszym wielkim poarze
Wodzisawia ( okoo 1280-1290 roku ) mogy by ju murowane jako jedne z
pierwszych w miecie. rda wspominaj o konwencie min. w 1257 r. i
1340. WXV w. wzniesiono nowy duy murowany koci klasztorny pw. w.
Trjcy. Koci ten istnieje do dnia dzisiejszego i jest jednym z
najstarszych na Grnym lsku. WXVII w. wzniesiono obok nowy budynek
klasztoru wraz z obszernym dziedzicem.
71. Sekularyzacja klasztoru
- W 1810 r. zakon sekularyzowano a pozostae po nim budynki przejo
miasto. Koci pniej sprzedano parafii ewangelickiej w Wodzisawiu l.
Obecnie budynek kocioa pw. w. Trjcy naley doparafii
Ewangelicko-Augsburskiej w Wodzisawiu lskima w budynku
poklasztornym klasztornym znajduj si Sd Rejonowy w Wodzisawiu l.
Jesieni 2007 r. wymieniono dach w budynkach klasztoru i kocioa oraz
prowadzono badania archeologiczne. Obecnie zabytkowy budynek kocioa
nadal wymaga pilnego remontu nieliczna wsplnota ewangelicka
potrzebuje jednak pomocy mieszkacw miasta .
72. 73. 74. redniowieczny Klasztor Minorytw, obecnie siedziba
Sdu Rejonowego. 75. PaacwWodzisawiu lskim 76. Paac klasycystyczny z
lat 1742-1745, obecnie Muzeum Regionalne i Urzd Stanu Cywilnego
- Zamek w Wodzisawiu lskimPierwszy zamek wodzisawski zosta
prawdopodobnie zbudowany z fundacji ksicej w samych pocztkach
istnienia miasta okoo 1257 r. Wczeniej prawdopodobnie na terenie
tzw.Starego WodzisawialubGrodziskaznajdowa si grd obronny
zniszczony przez Tatarw w 1241r. Pierwszy zamek wodzisawski okres
swej wietnoci mia w XVI wieku. W XVII wieku wok Wodzisawia toczyy
si dziaania
- wojenne zwizane z 30-letnia. W wyniku tych dziaa zamek
wodzisawski zosta w 1648 zburzony przez Szwedw. Odbudowany, nie
odzyska ju jednak swej dawnej wietnoci.
77. Nowy Zamek
- Na miejscu starego zamku, Dietrichsteinowie postanowili
wybudowa now rezydencj. Obecny paac budowany w latach 1742-1745
przez hrabiego Jzefa von Dietrichsteina jest prawdopodobnie pierwsz
budowl w stylu klasycystycznym na ziemiach polskich. W paacu
pierwotnie miecia si siedziba waciciela Wodzisawia oraz Wolnego
Mniejszego Pastwa Stanowego. W 1822 zosta spalony dach i pierwsze
pitro; paac zosta odbudowany. Od mierci ostatniego waciciela dbr
wodzisawskich w 1881 r. miecia si w nim siedziba magistratu a do
1974r. Obecnie w gmachu dziaa Urzd Stanu Cywilnego oraz siedziba
Muzeum Miejskiego .
78.
- Jest to paac pitrowy, klasycystyczny, na planie wyduonego
prostokta, murowany, potynkowany. Fasada jest symetryczna,
15-osiowa, z 3-osiowym sabo zaznaczonym ryzalitem wejciowym. Dugo
budowli wynosi 52,8 m, a szeroko 17,3 m. Parter jest wydzielony
gzymsem Okna s obramione, nad nimi belkowanie. Ryzalit jest
zwieczony trjktnym przyczkiem z kartuszem herbowym. Portal zamknity
pkolicie, flankowany zdwojonymi pilastrami dwigajcymi przeamujce si
belkowanie. Elewacja parkowa 11-osiowa z ryzalitem podzielonym
kanelowanymi lizenami, w zwieczeniu przyczek z okulusemDach jest
pokryty dachwk czterospadowy i dwuspadowy. Architektem by
prawdopodobnie znany morawski architekt Anton Grimm.
79. Muzeum
- Muzeum w Wodzisawiu lskim powstao w 1971 roku. Gromadzi zabytki
z zakresu archeologii, historii, etnografii i sztuki nie
profesjonalnej. Najwiksz grup eksponatw stanowi zabytki
archeologiczne pochodzce z grodziska plemienia Golszycw w
Lubomi.
80.
- S to przede wszystkim naczynia gliniane lub ich fragmenty, a
take narzdzia, ozdoby i bro.Ponadto posiadamy zespoy zabytkw
reprezentujcych epok kamienia, epok brzu, epok elaza, wczesne
redniowiecze i redniowiecze.Najciekawsze eksponaty prezentowane s
na wystawach staych: Ziemia rybnicko wodzisawska w pradziejach,
Wczesne redniowiecze grodzisko w Lubomi, Miasto Wodzisaw w
redniowieczu i czasach pniejszych. Obecnie prowadzone s ratownicze
badania archeologiczne na terenie starego miasta.
81.
- Do najcenniejszych zabytkw historycznych Muzeum naley kolekcja
sztandarw. Cz z nich to sztandary polskich towarzystw i organizacji
oraz sztandary powstacze ufundowane przez Zwizek Powstacw lskich w
latach midzywojennych. S one sukcesywnie poddawane profesjonalnej
konserwacji. Muzeum posiada rwnie ciekawy zbir pamitek dotyczcych
powsta lskich i plebiscytu oraz okresu przyczenia Wodzisawia do
Polski. Prezentowane s one obecnie na staej wystawie historycznej
pt. Lata powsta lskich i plebiscytu na Ziemi Wodzisawskiej.
82.
- Zabytki kultury ludowej i robotniczej gromadzi Dzia Kultury
Regionu. W zbiorach znajduj si m. in. narzdzia kowalskie,
ciesielskie i piekarnicze, stare meble i przybory kuchenne.
Szczeglnie cennym eksponatem jest pochodzcy z poowy XIX wieku obraz
Opatrzno Boa kilka lat temu poddany gruntownej konserwacji. Zabytki
prezentowane s na dwch staych wystawach: Z dziejw lskiego rzemiosa
i W lskiej kuchni. Prcz tego w zbiorach Dziau znajduj si dziea
twrcw nie profesjonalnych, z ktrych dua cz powstaa zainspirowana
Wodzisawiem i okolicami. Poza wystawami staymi w muzeum
organizowane s rwnie wystawy czasowe o rnorodnej tematyce. W
grudniu b. r. mona oglda wystawy pt.:Od pieczci do herbu oraz W
drodze do stajenki.
83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. Figuraw. Nepomucena 92.
Figura w. Nepomucena
- Pierwotnie staa przed paacem przy ul. Kubsza, pniej zostaa
przeniesiona na cmentarzprzy ul. Przowskiej. obecnie obiekt zosta
poddany pracom konserwatorskim i znajduje si przy probostwie
parafii WNMP
93. 94. 95. DwrwJedowniku 96. Dwr w Jedowniku
- Dwr w Jedowniku - wybudowany na przeomie lat 50-tych i 60-tych
XIX wieku. Obecnie Dom Pomocy Spoecznej dla dzieci "Caritas"
Zgromadzenia Sistr Opatrznoci Boej.
97. 98. 99. PaacwKokoszycach 100. Paac w Kokoszycach
- Willa przylegajca do parkowego kompleksu paacowego w
Kokoszycach zostaa wybudowana przez Gustawa von Ruffera w 1903
roku. wczesny waciciel willi, wybudowa rwnie dua kaplic znajdujc si
obok pomieszcze mieszkalnych.
101.
- Barokowy paac wzniesiony zosta w 1783 roku przez wczesnego
waciciela Kokoszyc. Jego ostatnim wacicielem by Gustaw von Ruffer,
ktry paac rozbudowa w XIX wieku. Od 1923 roku w posiadaniu Kurii
Diecezjalnej w Katowicach, obecnie Archidiecezjalny Dom
Rekolekcyjny. Obok budynek dawnej willi wraz z przylegajc do niej
kaplic z pocztku XX wieku. W imponujcym parku znajduj si liczne
drzewa pomnikowe oraz inne ciekawe okazy botaniczne.
102. 103. 104. 105. 106. Budynek UrzduMiejskiego w Wodzisawiu
laskim 107. Budynek Urzdu Miejskiego
- Budynek Urzdu Miejskiego - zbudowany w 1879 roku z
przeznaczeniem na siedzib Sdu Grodzkiego. Powstay wtedy dwa
budynki. Pierwszy okazay, z ciekaw ornamentyk gotyck by siedzib
sdu. Drugi, o prostej bryle suy jako wizienie. Od roku 1954 by
siedzib administracji powiatowej, a obecnie gminnej.
108. 109. 110. 111. Budynek Poczty 112. Budynek Poczty
- Wybudowany okoo 1880 roku w stylu romantyczno-eklektycznym z
orientacj ornamentyki neogotyckiej
113. 114. 115. 116. SanatoriumPrzeciwgruliczne 117. Sanatorium
Przeciwgrulicze
- Pawilon sanatoryjny budowano 11 lat (1887-1898). Od 1908 do
1913 roku trwaa nadbudowa III-go pitra tego budynku. Od 1949 roku
mieci si w nim sanatorium przeciwgrulicze.
118. 119. 120. Krzye Pokutne 121. Krzy pokutny Jedownik
- Krzy aciski z piaskowca o wym. 80x40x16. Krzy znajduje si na
starym cmentarzu u zbiegu ulic ks. Roboty i Sowiaskiej, po lewej
stronie od wejcia. Zosta powtrnie uyty, ustawiony na starym grobie,
z przodu ledwo widoczne wykaligrafowane litery : "den 2 ten October
1828, INRI" . Z tyu krzya, na przeciciu ramion ryt krzya
greckiego.
122. 123. Krzy pokutny Wodzis aw l ski I
- Znajduje si obok krzya pokutnego II (Park obok Muzeum
Regionalnego), aciski z piaskowca.
124. 125. Krzy pokutny Wodzisawlski II
- Krzy znajduje si w parku obok Muzeum Regionalnego, krzy aciski,
piaskowcowy, z pasko rzebionym krzyem. Uszkodzony - zamanie za
cementowane.
126. 127. Krzy pokutny Wodzis aw l ski III
- Krzy pokutny typu aciskiego z piaskowca, stojcy w rogu ogrodu
posesji przy ul. Radliskiej 32.
128. 129. Miejski Orodek Kultury "Centrum" wWodzisawiu lskim
130. Miejski O rodek Kultury "Centrum" w Wodzis awiu l skim
- Miejski Orodek Kultury "Centrum" w Wodzisawiu lskim
- Wodzisawski Miejski Orodek Kultury Centrum od kilkudziesiciu
lat zajmuje si rozpowszechnianiem kultury wrd mieszkacw miasta i
powiatu oraz promowaniem amatorskiego ruchu artystycznego. Odbywa
si tam wiele interesujcych imprez muzycznych i teatralnych. Zespoy
amatorskie dziaajce przy MOK-u ju na stae wpisay si do tradycji
kulturalnej miasta, a nawet stay si jego wizytwk odnoszc wiele
sukcesw w kraju i za granic. Wrd zespow tych wyrniaj si grupy
taneczne MIRA, IMPULS,
131.
- Klub Taca Towarzyskiego SPIN, Zesp Pieni i Taca Ziemi
Wodzisawskiej Vladislavia, Grupa Seniorw Nie dajemy si. Poza tym z
Wodzisawskim Miejskim Orodkiem Kultury Centrum na stae wsppracuj
Klub GO i Wodzisawskie Stowarzyszenie Amazonek. Dziaaj take rnego
rodzaju koa np. Szkutniczy Klub Modelarski, Amatorski Teatr
Muzyczny Kontrast i Klub Ludzi Sukcesu im. Maego Tadzia. W MOK-u
dziaa rwnie kino, ktre wyposaone jest w system dwiku Dolby Surround
Pro Logic 7.1 dajce widzowi realistyczne wraenie bycia w centrum
akcji ogldanego filmu
132. 133. 134. 135. Kopalnia Wgla Kamiennego"1 MAJA" 136.
Kopalnia Wgla Kamiennego1 MAJA
- 1 Majakopalnia wgla kamiennego znajdowaa si w Wilchwach
dzielnicy Wodzisawia lskiego w wojewdztwie lskim. Obecnie
nieczynna.
137. HistoriaKopalni
- Kopalnia zostaa wybudowana w latach 1952-1960. 1 maja 1960
nastpio przekazanie zakadu do eksploatacji i rozpoczcie wydobycia
wgla kamiennego. Do grudnia 1960 nosia nazw "Mszana", a od 1
stycznia 1961 nosia nazw "1 Maja". Dyrekcja kopalni zostaa
przeniesiona z Mszany do Wilchw. W 1974 roku dyrekcj przeniesiono
do Wodzisawia lskiego. Wacicielem zakadu by Rybnickie Zjednoczenie
Przemysu Wglowego. W okresie stanu wojennego przystpiono do
"militaryzacji" kopalni. Od 1982 naleaa do Kopal Wgla Kamiennego w
Jastrzbiu-Zdroju. W 1995 roku poczono KWK "1 Maja" z KWK " Marcel"
pod nazw Rybnicka Spka Wglowa S.A. Kopalnia Wgla Kamiennego
"Marcel" w Wodzisawiu lskim . 9 grudnia 2001 oficjalnie zamknito
kopalni. Wiele budynkw zostao zburzonych m.in. szyby grnicze.
Pozostay m.in. budynki i wysoki komin ciepowni, budynki
administracyjne i zaplecze kulturalno-sportowe.
138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150.
151. 152. 153. 154. Balaton 155. Baloton
- Najwikszym zbiornikiem wodnym w Wodzisawiu jest kpielisko lene
zwane "Balaton".Zbiornik znajduje si w lesie na Grodzisku przy ul.
uyckiej.Powierzchnia zbiornika wodnego to okoo 3,8 ha. Kpielisko
naley do miasta, dawniej byo terenem rekreacyjnym kopalni 1 Maja.
Znajduje si tu obszerny zbiornik wodny, otoczony piknym lasem. Nad
bezpieczestwem kpicych si stale czuwa ratownik. Jeden z brzegw
zbiornika nie jest zalesiony, pokrywa go niska trawa, idealnie
nadajca si na miejsce biwakowe. Mona tu rozoy leak lub koc, a nawet
rozbi namiot.
156.
- Jest te kawaek piaszczystej play, jak rwnie boisko dogry w
siatkwk plaow. Wystarczy przywie wasn pik, a mona spdzi kilka
godzin w ruchu. W lipcu 2007, zostao oddanedo uytkunowe molo, ktre
jest niewtpliwe atrakcj tego miejsca. Balaton to take miejsce,
gdzie chtnie wypoczywaj wdkarze. owi mog tu jednak tylko czonkowie
koa 1 Maja, opacajcy skadki. W wodach wodzisawskiego jeziorka mona
spotka amury, kiebie, sandacze, a nawet szczupak
157.
- Nad Balaton mona dosta si rnymi drogami. Przez las prowadzi
przyrodnicza cieka dydaktyczna (nie brakuje tu ciekawych gatunkw
drzew i zwierzt) biegnca od zbiornika przez teren Grodziska, a do
ulicy uyckiej w centrum Wodzisawia (niedaleko hotelu Amadeus). Od
strony Jastrzbia najkrtsza jest droga ulic Brack, obok Wojewdzkiego
Szpitala Chorb Puc w dzielnicy Wilchwy. Mona przyjecha tu rowerom
lub samochodem. Zmotoryzowani musz jednak zostawi auta na parkingu
koo szpitala, gdy nad zbiornikiem obowizuje zakaz ruchu
158. 159. 160. 161. Plac Wojciecha Korfantegow Wodzisawiu lskim
162. Plac Wojciecha Korfantego w Wodzisawiu lskim
- Plac Wojciecha Korfantego w Wodzisawiu lskimcho historycznie
dawno jest ju na mapach, to pod wzgldem nazewnictwa jest chyba
najmodszy gdy oficjalna jego nazwa pojawia si dopiero w latach 90.
XX wieku. Plac ten wyznaczaj ulice Sdowa, Kocielna oraz Waowa. Ley
on w pobliu zabudowa klasztornych. W latach 60. wzniesiono na placu
Pomnik Powstacw lskich. Na placu tym odbywaj si wszystkie wane
uroczystoci pastwowe.
163. 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 171. 172. Pominikofiarom
"Marszu mierci" 173. Pomnik ofiarom Marszu mierci
- Na cmentarzu parafialnym przy ul. Jodowej w Wodzisawiu
lskim-Wilchwy znajduje si grb zbiorowy winiw z ewakuowanego w
styczniu 1945 r. podczas "Marszu mierci" hitlerowskiego obozu
koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
- Na zbiorowej mogile wystawiono pomnik w ksztacie krzya z koron
cierniow. Napis w jzyku polskim gosi: "Pomordowanym przez okupanta
w 1945 r. winiom owicimskim. Cze ich pamici."
174. 175. 176. 177. Miesce Egzekucjiwinia z KLAuschwitz-Birkenau
Wodzisaw Lski 178. Wodzisawlski Tablica pamitkowa - miejsce
egzekucji winia z KL Auschwitz-Birkenau (ul. Rogowska)
- Na cmentarzu parafialnym na skrzyowaniu ul. Rogowskiej z ul.
Ksidza Antoniego Roboty w Wodzisawiu lskim-Jedownik znajduje si
tablica upamitniajca nieznanego winia hitlerowskiego obozu
koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, ktry zosta rozstrzelany przez
niemieckich onierzy podczas Marszu mierci w styczniu 1945 r.
179. 180. 181. 182. PrzyrodaWodzisawlski 183. Przyroda
Wodzisawia lskiego
- Park Zamkowy Stare Miasto
- Park Zabytkowy Diecezjalny Kokoszce
- Wierzba krucha ul. Bojownikw
- 5 dbw szypukowych Las Miejski
- 2 dby szypukowe Park Zabytkowy Diecezjalny
184.
Nazwa lasu Pooenie Las Miejski na pnocny wschd od centrum Las
Leszczok na wschd od Nowego Miasta Las Grodzisko na wschd od Nowego
Miasta,na pnoc od Lasu Leszczok Las Kpa na poudniowy wschd od
Radlina II 185. Rolinno i zwierzta
- Flora jaka panowaaby na terenie miasta, gdyby nie degradacja
spowodowana przemysem i dziaalnoci czowieka, to lasy dbowo grabowe
z klonem, lip drobnolistn i innymi gatunkami oraz lasy liciaste i
mieszane z udziaem dbu. Obecnie maj one status lasw ochronnych i
zajmuj okoo 6% powierzchni miasta w jego granicach
administracyjnych, to jest okoo 300 ha. Najbardziej zalesione
powierzchnie s na wschodzie miasta na tzw. Grodzisku.
186.
- Poza tym niewielkie tereny lene s na obszarze Kokoszyc i
Zawady. Wystpuj w nich przede wszystkim: wierki, sosny, dby, buki,
brzozy, olchy, modrzewie, jesiony, topole, graby, lipy i jawory. W
niektrych miejscach wzrasta udzia buka i lasy przyjmuj wtedy
charakter buczyny karpackiej, np. w lesie na Grodzisku. W runie
natomiast dominuje borwka czarna i papro orlica pospolita. Na
mokradach oraz w pobliu ciekw wodnych wystpuje olsza i rne odmiany
wierzby.
187.
- Mona take spotka okazy podlegajce cakowitej ochronie. S to:
barwinek pospolity, bluszcz pospolity, skrzyp olbrzymi, kalina
koralowa, konwalia majowa, kopytnik pospolity, kruszyna
pospolita,marzanka wonna ,pierwiosnka wyniosa , widak godzisty,
obik koralowy i centuria pospolita. Du powierzchni zajmuj pola
uprawne wraz z pastwiskami oraz ki. Do liczn grup stanowi tereny
podmoke z trzcin, pak wodn i tatarakiem.
188.
- Dua powierzchnia terenw zielonych sprzyja rozwojowi fauny.
Spord bezkrgowcw wystpuj w lasach najwiksi przedstawiciele
chrzszczy w Polsce: jelonek rogacz i koziorg dbosz, a take motyl
zmierzchnica trupia gwka. Z pazw wystpuj traszki, kumaki, rzekotki
drzewne, ropuchy zwyczajne i zielone, a take niektre gatunki gadw
jaszczurki zwinki i ywordki oraz padalce. Rzadziej mona spotka
zaskroca i mij zygzakowat. Nad miastem prowadzi jeden z gwnych
szlakw przelotw ptakw wdrownych. W Wodzisawiu dominuj przede
wszystkim ptaki z przedstawicieli wrblowatych
189.
- Natomiast zim jest miejscem przebywania krukowatych
przylatujcych ze wschodnich rejonw Eurazji. Wrd ssakw chronionych,
na terenie miasta yj ryjwki, krety, jee, gronostaje, aski i
nietoperze. Wystpuje take zwierzyna owna chroniona prawem owieckim.
Wrd ptakw mona spotka kuropatwy, baanty i kaczki krzywki, natomiast
ssakw zajce, sarny, lisy i rzadziej dziki
190. 1% podatku - Twj wybr, Twoja Wikipedia. BATUTA : akcja
poprawiania wiarygodnoci Wikipedii w toku - przycz siZ Wikipedii
Skocz do:nawigacji ,szukaj 191. 192. 193. 194. 195. 196. 197. 198.
OdraWodzisaw 199. Odra Wodzisaw
- Miejski Klub Sportowy Odra Wodzisaw lskipolski klub pikarski
zaoony w 1922 roku. Odra przez wiele lat dziaaa jako klub
wielosekcyjny. Od 1996 roku klub nieprzerwanie wystpuje w
Ekstraklasie. Najwikszym sukcesem w historii klubu byo wywalczenie
3. miejsca w Ekstraklasie w 1997 r. Odra w sezonie 1996/1997 bya
pfinalist Pucharu Polski za w sezonie 2008/2009 finalist Pucharu
Ekstraklasy .
200. 201. 202. Stadion Odry Wodzisaw 203. 204. 205. 206. 207.
Zabytkowy dzwon - parafia w. Marii Magdaleny w dzielnicy Radlin II
- Wodzisaw lski 208. Widok na koci od strony Goyn - dzielnica
Radlin II - Wodzisaw lski, 209. Parafia w. Marii Magdaleny - otarz
- dzielnica Radlin II - Wodzisaw lski, 210. 211. 212. 213. 214.
215. 216. 217. 218. 219. 220. 221. 222. KONIEC 223. Przygotowa:
Beata Radziszeskakl. 1 TU 224. Bibliografia
- Korzystaam z dostpnych mi rde takie jak;
225.