HISTORIA PISMA

HISTORIA PISMA

Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

Od najdawniejszych czasów człowiek chciał na różne sposoby utrwalić treści, które uznał za godne zachowania.

Najstarszym sposobem jest przekaz ustny. Forma ta była obecna przez długi okres i miała ogromne znaczenie nawet w kulturach, które znały i posługiwały się pismem od dawna. Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

W formie ustnej

przekazywana była też

Ewangelia …


5 etapów rozwoju pismaI - znaki symboliczneII - pismo obrazkowe

(piktograficzne)III - pismo wyrazowe

(ideograficzno – fonetyczne)IV - pismo sylabowe

V - pismo alfabetyczneBiblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

Znaki symboliczne np. 1.Dym z ognisk –

niebezpieczeństwo2.Bicie w tam tamy - wojna


Plemię Tawade z Nowej Gwinei

wbija 3 dzidy na ścieżce, co

znaczy: Jeszcze krok, a zginiesz!


W krajach słowiańskich rolnicy i kupcy posługiwali się w rachunkach kijami, na których nacinali karby. Oznaczały one np. liczbę worków zboża, ilość koni.


Pisma znane nam dziś z historii lub archeologii, oparte były na różnorodnych systemach. I tak np. w wieku XII-XVI Inkowie posługiwali się pismem sznurkowym lub węzełkowym ( supełkowym), zwanym pismem kipu. Do żerdzi przymocowywano różnego koloru sznury, grube i cienkie i zawiązywano je w supły. Im bliżej żerdzi znajdowały się owe supły, tym ważniejsze wydarzenie miały przypominać. Samo takie pismo nic, niestety nie mówiło – ponieważ nie można było go odczytać bez pomocy wtajemniczonego interpretatora.Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

kipu


Plemiona indiańskie Huronów i Irokezów

posługiwały się pismem muszelkowym (były to różnokolorowe muszle nanizane na sznury) zwanym ,,wampum".

Odszyfrować to pismo mógł tylko specjalny komentator.


WampumBiblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

Pismo obrazkowe

Pismo obrazkowe czyli piktograficzne powstało w epoce prehistorycznej. Przetrwało do dzisiaj u Eskimosów, niektórych plemion indiańskich i polinezyjskich. Z niego wywodzi się pismo chińskie i egipskie pismo hieroglificzne.


Jest to pismo zrozumiałe dla

każdego, ale jest mało precyzyjne.

Jeden obrazek może mieć kilka

znaczeń.Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

PISMO WYRAZOWE – IDEOGRAFICZNO-FONETYCZNE

Określony język posiadał kilkaset

ideogramów, którymi nazywano kilka tysięcy rzeczy i pojęć. Do pism ideograficzno-

fonetycznych należy pismo chińskie, pismo Majów i

Azteków oraz pismo klinowe. Ciepło jako pojęcie

Słońce jako rzecz


Przykład pisma ideograficznego do dziś obecny jest w Chinach

Słowo czou znaczy: okręt, pożar, pierze (puch), gadatliwość — i dlatego napisane literami słowo nie jest jednoznacznie. Dlatego trzeba oznaczyć je graficznie. Tak więc narysowany żagielek, znaczy czou – okręt. Jeżeli zaś obok żagielka jest płomień, słowo to znaczy, pożar, jeżeli usta — gadatliwość, a jeśli pióro — puch.


Zostało stworzone przez Sumerów. Najstarsze znane

zabytki pisma klinowego pochodzą z końca IV tysiąclecia

p.n.e. W pierwotnej postaci klinowe pismo sumeryjskie było pismem obrazkowym,

z czasem obrazki-znaki zaczęły oznaczać również sylaby.

Pismo Klinowe


Typ pisma zwany „klinowym”, okazał się bardzo udany. Ostatnia znana nam wiadomość zanotowana za pomocą „klina” pochodzi zdaniem naukowców z 75 r. n.e. Pismo klinowe było w użyciu ok. 300 lat, a zatem o kilka wieków dłużej niż nasz własny alfabet.


Pismo sylabowePismo sylabowe dla jednego języka

posiadało kilkadziesiąt znaków. Przykładem pisma sylabowego jest pismo

japońskie. Alfabet wykształcił się jednak nie z pisma sylabowego lecz z wyrazowego. Pismo sylabowe okazało się być „ślepą uliczka” na drodze rozwoju pisma.


Przez długie wieki- aż do czasów nowożytnych największą tajemnicę stanowiły dla uczonych egipskie hieroglify, mimo że niektóre z nich wydawały się być bardzo czytelne, obrazowały bowiem życie w starożytnym Egipcie. W rozszyfrowaniu tego pisma z pomocą przyszedł uczonym przypadek. W 1798 r . Generał Napoleon Bonaparte, wraz ze swoim korpusem ekspedycyjnym, wylądował w Egipcie.Kiedy w roku1799 wojska jego okopywały się pod miastem Rozette, znaleziono płytę kamienną z dwujęzycznym napisem: starogreckim i egipskim, przy czym tekst egipski był wyryty dwoma rodzajami pisma hieroglificznego.


Kamień z Rosetty z napisem odczytanym przez Champolliona.


Egipskie pismo hieroglificzneBiblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

Pismo alfabetyczneDo wynaIezienia właściwego alfabetu

przyczynili się Hyksosi, plemię semickie, które przed około czterema tysiącami lat.

Opanowali oni dolinę Nilu, Hyksosi zastając tam wysoko rozwiniętą kulturę i już dość dobrze wykształcone pismo. Egipcjanie

poza normalnymi znakami pisma obrazkowego używali

25 znaków pisarskich symbolizujących litery. Hyksosi uprościli je i przyjęli tylko 21 znaków. Znak zbliżony do odwróconej

litery A znaczył po semicku alef, czyli „byk"; znak zbliżony do B — bet —

oznaczał „dom" itd. Taki był początek alfabetu.


Potomkowie Hyksosów - Fenicjanie — naród kupców i

żeglarzy, mający liczne kolonie na Morzu

Śródziemnym i Czarnym rozpowszechnili znajomość

alfabetu w całym ówczesnym świecie

antycznym. Najpierw trafił on na Cypr, Kretę

i Peloponez, następnie do Grecji właściwej,

a stamtąd do Rzymu.Biblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

Ewolucji uległa także sama technika pisania. Egipcjanie pisali od prawej strony ku lewej. Grecy, którzy początkowo przyjęli ten system, z czasem wprowadzili w nim pewne zmiany: pisali mianowicie tzw. bustrofedonem, pierwszy wiersz od prawej strony do lewej, drugi od lewej — do prawej itd. Wreszcie ustalił się kierunek pisma od lewej ku prawej stronieBiblioteka Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie

Podobnie jak w architekturze –

także w rodzajach pism

pojawiają się style. W XI – XII wieku

pojawiło się pismo gotyckie...


Pismo arabskie – 28 znaków spółgłoskowych i całkowity brak graficznego odpowiednika samogłosek, które zaznacza się tylko kropkami nad lub pod znakiem spółgłoski.

Pismo arabskie - kufi


HISTORIA PISMA

Documents

Transcript of HISTORIA PISMA