E-learning – uczenie się

Karol Wolski

Uczenie się

• Uczenie się – zmiana zachowania pod wpływem doświadczenia?

– Rozwój kompetencji?

Kompetencje wg. Sepncera i wsp. (Armstrong, 2000)

• Kompetencja składa się z: – motywów - wzorzec potrzeb, który skłania, kieruje i powoduje

dokonanie wyboru zachowania danej osoby; – cech - ogólne predyspozycje dotyczące zachowania lub

reagowania w pewien sposób, na przykład pewność siebie, samokontrola, odporność na stres, „twardość";

– samooceny - postawy lub wartości danej osoby; – wystarczającej wiedzy merytorycznej (o faktach lub

procedurach), technicznej (jak wykryć uszkodzenie w zepsutym komputerze) lub interpersonalnej (jak zapewnić sprzężenie zwrotne);

– umiejętności poznawczych i behawioralnych - ukryte (na przykład rozumowanie dedukcyjne lub indukcyjne) albo możliwe do zaobserwowania (na przykład aktywne słuchanie)

Cykl uczenia się poprzez doświadczenie wg. Kolba

Sposoby uczenia się wg Kolba (Kossowska, 2001)

Style uczenia się wg. Kolba (Armstrong, 2000)

• „Adaptatorzy" uczą się metodą prób i błędów, łącząc etapy konkretnego doświadczenia i eksperymentowania.

• Osoby o różnych zdaniach wolą konkrety od abstrakcji i refleksję od aktywnego zaangażowania. Takie osoby mają rozwiniętą wyobraźnię i potrafią spojrzeć na sytuację z różnych punktów widzenia.

• Osoby o podobnych zdaniach preferują eksperymentowanie z pomysłami i rozważanie ich praktycznego zastosowania. Ich podstawowym zmartwieniem jest to, czy dana teoria sprawdza się w praktyce. W ten sposób łączą abstrakcję z eksperymentami.

• „Przyswajacze" lubią stwarzać własne teoretyczne modele i wykorzystywać wiele różnych obserwacji do stworzenia całościowego wyjaśnienia. W rezultacie skłaniają się w stronę refleksji i abstrakcji.

Style uczenia się wg. Honey i Mumford (Armstrong, 2000)

• Pionierzy, którzy nie mają żadnych uprzedzeń - w pełni angażują się w nowe doświadczenia i rozkoszują się nowymi wyzwaniami.

• Obserwatorzy, którzy stoją nieco z tylu i obserwują nowe doświadczenia pod różnymi kątami. Zbierają dane, zastanawiają się nad nimi, a następnie dochodzą do pewnych wniosków.

• Teoretycy, którzy przetwarzają swoje obserwacje w logiczne teorie. Mają skłonności do bycia perfekcjonistami.

• Pragmatycy, którzy wypróbowują nowe pomysły, metody i koncepcje, aby ocenić, czy się sprawdzają.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 1. Uczący się powinni mieć motywację do nauki - świadomość, że ich obecny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji lub ich istniejąca postawa i zachowanie powinny być udoskonalane, jeżeli wykonywana przez nich praca ma przynieść satysfakcję im samym oraz innym. Muszą mieć w związku z tym jasny obraz tego, do czego dążą.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 2. Uczący się powinni mieć wyznaczone standardy efektywności. Muszą mieć jasno zdefiniowane cele i standardy, które mogą zaakceptować i wykorzystać do oceny własnych postępów.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 3. Uczący się powinni być ukierunkowani. Muszą znać kierunek, w jakim zmierzają, oraz otrzymywać informacje zwrotne na temat swoich postępów. Osoby posiadające motywację mogą w znacznej mierze działać samodzielnie, ale szkoleniowiec powinien je zachęcać i służyć pomocą.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 4. Uczący się muszą czerpać satysfakcję z nauki. Są oni w stanie uczyć się nawet w bardzo trudnych warunkach, jeżeli tylko nauka zaspokaja ich potrzeby. Nawet najlepsze programy szkoleniowe mogą zakończyć się fiaskiem, jeżeli osoby uczące się nie będą ich uważać za przydatne.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 5. Uczenie się jest procesem aktywnym, a nie pasywnym. Uczący się powinni być aktywnie zaangażowani w temat szkolenia oraz w to, co robi szkoleniowiec i koledzy.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 6. Należy stosować odpowiednie techniki. Szkoleniowcy dysponują dużym zasobem narzędzi i materiałów szkoleniowych, ale muszą je stosować wybiórczo oraz zgodnie ze specyfiką danego stanowiska pracy, poszczególnych osób i grup.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 7. Metody uczenia się powinny być zróżnicowane. Wykorzystanie zróżnicowanych metod pomaga w nauce i utrzymaniu zainteresowania uczących się.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 8. Należy wyznaczyć czas na przyswojenie materiału. Uczenie się wymaga czasu na przyswojenie, przećwiczenie oraz zaakceptowanie wiedzy, co powinno zostać uwzględnione w programie szkoleniowym. Wielu szkoleniowców stara się „upakować" w swoich programach zbyt dużo materiału i w rezultacie brakuje w nich czasu na praktykę i przyswojenie wiedzy.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 9. Uczestnik musi uzyskać wsparcie dla swojego zachowania, Uczący się chcą zazwyczaj szybko wiedzieć, czy postępują właściwie. W dłuższych programach szkoleniowych powinny istnieć kroki pośrednie, umożliwiające wzmocnienie poznanej wiedzy.

Warunki efektywnej nauki (Armstrong, 2000)

• 10. Należy zauważyć, że istnieją różne poziomy uczenia się, które wymagają różnych metod i różnej ilości czasu. Na podstawowym poziomie uczenie się wymaga reakcji psychicznych, zapamiętania i spełnienia podstawowych warunków. Na wyższym poziomie dochodzi do tego potrzeba dostosowania posiadanej wiedzy i umiejętności do nowych zadań lub nowej sytuacji, a na następnych poziomach uczenie się staje się procesem bardziej złożonym. Zostają wtedy sformułowane zasady działań, poszczególne zadania łączą się ze sobą lub szkolenie wiąże się z umiejętnościami interpersonalnym Najbardziej skomplikowane szkolenie dotyczy wartości tub postaw osób bądź grup. Jest to sfera nie tylko najbardziej skomplikowana, ale również najtrudniejsza i najbardziej niebezpieczna.

Model szkolenia (Armstrong, 2000)

Potrzeby szkoleniowe