5

Dynamiczne taksonomieMarcin Roszkowski

Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych

Uniwersytet Warszawski

1

Plan

⁻ the OPAC is dead⁻ werbalizacja vs eksploracja⁻ taksonomia jako ssow⁻ przykłady dynamicznych taksonomii⁻ wnioski

2

the OPAC is dead

4

5

Pływanie – nauczanie i trening (JHP BN); Pływanie – trening (KABA); GV837.W4 (KBK); 797.2.015 (UKD); Swimming (LCSH); 797.2 (KDD)

6

4. Oszczędzaj czas czytelnika7

werbalizacja vs eksploracja,czyli wyjście poza „paradygmat zapytanie-odpowiedź”

8

Przeglądanie /Browsing/

• serie mignięć (przelotnych spojrzeń), z których każde może lecz nie musi prowadzić do bliższego zbadania obiektu (lub jego reprezentacji)

• określona liczba startów i zatrzymań oraz towarzyszących im procesów m.in. czytania, próbkowania, selekcji

9

Taksonomie

• Sieciowy system organizacji wiedzy (SSOW)

• Schemat pojęciowy wyznaczający zakres odwzorowywanej wiedzy w systemie/kolekcji

• Narzędzie dostępu do kolekcji– Hipertekstowe narzędzie nawigacji

• Uporządkowany zbiór „kategorii” pełniących funkcje organizującą i wyszukiwawczą

10

Taksonomie

• Element strukturalny – Kategoria + sieć relacji

semantycznych– Kategoria = punkt dostępu

• Środowisko– Hipertekst

• węzły i powiązania hipertekstowe

11

Zastosowanie taksonomii

• portale internetowe,• serwisy komercyjne,• subject gateways,• intranety,• serwisy społecznościowe,• biblioteki cyfrowe• ….

12

13

14

Modele strukturalne G. Sacco

• Statyczny

• Dynamiczny – fasetowy, analityczno-syntetyczny

15

Taksonomie / model statyczny

16

Taksonomie / model dynamiczny

• organizacja fasetowa, • dynamiczna reorganizacja struktury

taksonomii,• możliwość syntezy pojęć

17

18

19

20

21

22

Post-search clustering

23

Ustalanie powiązań na podstawie kookurencji składniowej

Permanentna redukcja taksonomii (tzw. zooming)

24

25

• Projekt mspace– http://classical.mspace.fm/

26

Projekt FAST

• FAST Faceted Application of Subject Terminology (OCLC)

• Fasetowa organizacja i ekspresja LCSH (m.in. w MARC21)– możliwość generowania narzędzi nawigacji

• Fasety: Osoba, Instytucja, Miejsce, Czas, Wydarzenie, Temat, Forma/Gatunek, Tytuł

27

Projekt FAST

600 Lincoln, Abraham, $d 1809-1865

648 1861 - 1865

650 Political leadership

650 Genius

650 Friendship

650 Presidents

650 Political science

651 United States

655 Case studies

655 Biography

FA

ST

600 Lincoln, Abraham, $d 1809-1865

650 Political leadership $z United States $v Case studies

650 Genius $v Case studies

600 Lincoln, Abraham, $d 1809-1865 $x Friends

and associates

650 Presidents $z United States $v Biography

651 United States $x Politics and government $y 1861-1865

LCS

H

28

29

Podsumowanie

– Manifest CRG• „The need for a faceted classification as the

basis of all methods of information retrieval” (1955, 2006)

– Seymour Lubetzky• “The catalogue has to tell you more than

what you ask for.”

30

5

DziękujęMarcin Roszkowski

Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych

Uniwersytet Warszawski

31