BIBLIOTEKA – pełna MOBIlizacja

Bożena JaskowskaBiblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego

VI Forum Młodych (a jakże) Bibliotekarzy, Poznań 15-16 września 2011

Fot. Lisa Clarke, Flickr

Agenda

• Wszyscy zaczynamy mieć mobilną gorączkę

• Co to jest mobilna biblioteka?

• Podstawowe usługi mobilne biblioteki

• Mobile library nie tylko dla geeków

• Tips & tricks

fot. http://www.latest-techtips.com

ŚWIAT OSZALAŁ NA PUNKCIE MOBILNOŚCI

• Dynamicznie rośnie przesył danych w sieciach komórkowych – W roku 2011 wzrost w porównaniu roku ubiegłego

wyniósł 159%, a do 2015 powiększy się niemal 26-krotnie i przekroczy wartość 630 terabajtów miesięcznie

• W 2011 sprzedanych zostanie na świecie 468 mln smartfonów, a w roku 2015 r. ponad 631 mln

Tabletowy boom

Polska nadąża…

• Wg GFK Polonia w 2011 r. smartfony uzyskają znaczący udział w sprzedaży telefonów komórkowych w Polsce sięgający nawet 41%

• Wg Pyramid Research w 2015 r. smartfony stanowić będą nawet 60% polskiego rynku, a ich sprzedaż osiągnie poziom 8 mln sztuk

• Polska stać się ma najszybciej rozwijającym się rynkiem smartfonów w Europie Środkowo-Wschodniej

CO TO JEST MOBILNA BIBLIOTEKA?

fot Scotish Libraries, Flickr

fot Utah State Library, Flickr

BIBLIOTEKA W SŁUCHAWCE?

Za Oceanem…

44%

21%

35%

Czy twoja biblioteka akademicka oferuje lub planuje wdrożenie usług dedykowanych

użytkownikom urządzeń mobilnych?

obecnie oferuje w planach nie oferuje, i nie ma takich planów

L. C

. Tho

mas

„M

obile

Lib

rary

Sur

vey

2010

”

Za Oceanem…

34%

22%

44%

Czy twoja biblioteka publiczna oferuje lub planuje wdrożenie usług dedykowanych użytkownikom

urządzeń mobilnych?

obecnie oferuje w planach nie oferuje, i nie ma takich planów

L. C

. Tho

mas

„M

obile

Lib

rary

Sur

vey

2010

”

BO CHODZI O…

• aby użytkownikom dać usługi, których potrzebują tu i teraz

• a także, by wykorzystać wszystko to co najlepsze z mobilnych usług i narzędzi

i zaproponować użytkownikom coś więcej…

mobilnyOPAC

mobilna witryna

augmented reality

QR kody

SMS

mobilne zasoby aplikacje

mobilna społeczność

geolokalizacja

grywalizacja

wirtualne wycieczki i instrukcje

ask a librarianm-płatności

MOBILNA WITRYNA

Strona mobilna czy aplikacja?• Strona mobilna – łatwiejsza do stworzenia,

uniwersalna, do wykorzystywania na wszystkich systemach operacyjnych, interaktywna, intuicyjna

• Aplikacja – stworzona musi być pod każdy system operacyjny oddzielnie (dziś min. na iOS i Android), może nieść ze sobą wiele nowych i niestandardowych rozwiązań, raczej droga

• Najlepiej strona mobilna i aplikacja

Inna filozofia korzystania z serwisu

• Do zaspokojenia doraźnych potrzeb tu i teraz• Musi być kwintesencją całego serwisu, a

nawet i istoty działania biblioteki • Nie ilość a jakość – idea Luka Wroblewskiego

„mobile first”

• godziny otwarcia• informacje teleadresowe• mobilny katalog • ask a librarian• aktualności• polecane zasoby mobilne• aplikacje biblioteczne• inne usługi i narzędzia i gadżety mobilne

mobilne treści

Mobilizacja Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego

http://m.bur.univ.rzeszow.pl(by Drupal)

MOBILNY OPAC

Boopsie, Primo (Mobile), Aleph (Mobile), AirPac, BookMyne, Library Anywhere, Mobile PAC

Mopac

• Przeglądanie zasobów• Zamawianie książek• Sprawdzanie konta czytelnika

• Funkcjonalności społecznościowe• Lokalizacja miejsca przechowywania dokumentu• Integracja informacji o zasobach offline i online• Opłaty? (Google Wallet)• Zdjęcia okładek?

MOBILNE ZASOBY

aplikacje przybliżające własne zbiory

fot. http://newzar.wordpress.com

linki do mobilnych zasobów sieciowych (komercyjnych i otwartych)

audioprzewodniki

fot. http://www.googletutor.com

podcasty

GEOLOKALIZACJA

Jak to działa?

• Serwisy geolokalizacyjne istnieją na granicy świata wirtualnego i rzeczywistego

• Dzięki wykorzystaniu funkcji GPS w telefonie komórkowym pozwalają użytkownikom „meldować się” w konkretnych miejscach a firmom i instytucjom dają możliwość tworzenia programów lojalnościowych dla osób które robią to najczęściej

wirtualne wycieczki

[film]

GRYWALIZACJA

• Grywalizacja to dodanie tzw. mechaniki gier (wyzwanie, punkty, poziomy, tabele wyników, adrenalina i zabawa, nagrody itp.) do aspektów życia, które do tej pory z graniem nie miały wiele wspólnego– wyrzucanie śmieci, – wchodzenie po schodach, – robienie zakupów– wypożyczanie książek?

• zbierając punkty np. poprzez geolokalizacyjne „meldowanie” się i przechodząc na wyższe poziomy rywalizuje się o zwycięstwo

• przydatne narzędzia: np. SCVNGR.com

[film]

fot. Jonathan Blanc, NYPL

fot. Allison Meier

QR KODY

Kody QR

• Quick Response czyli szybka odpowiedź • Dane zakodowane mogą być nie tylko w

postaci horyzontalnej, ale również wertykalnej tj. dwuwymiarowo

• Kodowanie wizytówek, odnośników do zasobów internetowych, filmów, zniżek i rabatów, formularzy

Jak korzystać z fotokodu?• najpierw należy w telefonie komórkowym

zainstalować bezpłatną aplikację do zczytywania QR kodów– w zależności od systemu operacyjnego, na którym

pracuje nasz telefon zainstalować specjalne aplikacje np. UpCode (Symbian), Qreader (iOS), QR Droid (Android)

• następnie skierować "obiektyw" telefonu na QR kod i aplikacja automatycznie zeskanuje fotokod i przeniesie pod wskazany adres

QR kody w biblioteceKodujemy:• linki do mobilnej witryny • podstawowe informacje

teleadresowe i godziny otwarcia• informacje bibliograficzne w

katalogu OPAC• linki do audioprzewodników• formularze np. do rezerwacji sali• linki do innych zasobów sieciowych

(materiały wideo, profile społecznościowe – lubię to!)

SMS

SMS w bibliotece• Usługi informacyjne w czasie (prawie) rzeczywistym –

SMS-owa odpowiedź bibliotekarza na konkretne zapytania użytkownika wysłane drogą SMS

• RSS-y wysyłane SMS-em• Integracja SMS z katalogiem OPAC

– automatyczne alerty– zarządzanie kontem czytelniczym za pośrednictwem

dedykowanych komend wysyłanych SMS• Wysyłanie „paczek” SMS-ów do dużej liczby użytkowników

– informacje organizacyjne, zaproszenia na imprezy

Fot. Mink, Flickr

AUGMENTED REALITY

Rozszerzona rzeczywistość

• system łączący świat rzeczywisty z generowanym komputerowo

• wykorzystuje obraz z kamery, na który nałożona jest generowana w czasie rzeczywistym grafika 3D wzbogacająca „skanowane” otoczenie o dodatkowe informacje, obrazy, a nawet i dźwięk

• przeglądarka rozszerzonej rzeczywistości – Layar.com

fot. http://www.smartphonetracker.co.uk[film]

Biblioteki i AR?

• Biblioteczne eksperymenty z Layar np.– londyńska Welcome Library– amerykańska Calimesa Public Library– warstwa pozwalająca odnaleźć biblioteki w

Vancouver– aplikacje LibraryThing i Europeana

• Aplikacja „scontrum” - opracowana przez zespół Miami University Augmented Reality Research Group pod przewodnictwem prof. Bo Brinkmana

PROMUJ I EDUKUJ!

pamiętaj o social mediach

• Promuj mobilną bibliotekę na stronie www, profilach społecznościowych, w drukowanych materiałach promocyjnych

• Edukuj i wyjaśniaj o co kaman…• Pomyśl o „wabikach” zachęcających do

korzystania z mobilnej witryny i usług • Buduj mosty i wykorzystuj synergię pomiędzy

tym co online, offline i mobile

TO WCALE NIE JEST TAKIE TRUDNE…

oprócz podpatrywania najmłodszych…

• Zacznij od własnych eksperymentów i testów mobilnych usług

• Ucz się od najlepszych – zbiór dobrych bibliotecznych praktyk mobilnych

http://www.libsuccess.org/• I wyciągaj wnioski

Dziękuję za uwagę

Bożena Jaskowskabjasko@univ.rzeszow.pl

http://jaskowska.pl