Post on 14-Oct-2015
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
1/20
Wprowadzenie
do prawa cywilnego
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
2/20
Prawo cywilne jako ga prawaprywatnego
Prawo prywatne a prawo publiczne
Prawo prywatne (interes jednostki) autonomiczno podmiotw
brak elementu wadczego
Prawo publiczne (interes ogu) podporzdkowanie jednego podmiotu drugiemu
moliwo narzucenia przez jeden z podmiotwdrugiemu treci czcego ich stosunku prawnego
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
3/20
Prawo cywilne jako ga prawaprywatnego
Art. 3531KC:
Strony zawierajce umow mog uoy stosunek
prawny wedug swego uznania, byleby jego tre lub cel
nie sprzeciwiay si waciwoci (naturze) stosunku,
ustawie ani zasadom wspycia spoecznego
Art. 21 1 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa:
Zobowizanie podatkowe powstaje z dniem:
1) zaistnienia zdarzenia, z ktrym ustawa podatkowa
wie powstanie takiego zobowizania;
2) dorczenia decyzji organu podatkowego, ustalajcej
wysoko tego zobowizania
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
4/20
Prawo cywilne jako ga prawaprywatnego
Prawo cywilne jako prawo dnia codziennego
Prawo cywilne i oparte na nim stosunki cywilnoprawnecharakteryzuje:
Rwnorzdno podmiotwpolegajca na braku relacjiwadczych w danym stosunku prawnym i wizi podporzdkowania
jednego z podmiotw wzgldem drugiegoUWAGA: chodzi tu o rwnorzdno prawn, a nierwnorzdno faktyczn
Autonomiczno podmiotwmoliwo samodzielnegoksztatowania relacji pomidzy sob
Istnieje wic swoboda stron w ksztatowaniu stosunkw prawnychto sama strona swobodnie decyduje, czy zawrze umow, z kim,w jakiej formie i o jakiej treci, a normy powszechnie obowizujcewyznaczaj tylko oglne granice autonomii podmiotwuwzgldniajc interes powszechny
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
5/20
Prawo cywilne jako ga prawaprywatnego
Charakterystyczn dla prawa cywilnego cech, jest jego
samoobsugowy charakter (E. towska), gdy tylko osoby
uprawnione mog zadecydowa, czy zechc skorzysta ze
sucych im uprawnie
Ponadto, jeeli kto chce dochodzi przysugujcych mupraw, musi sta si aktywn stron sporu, bo w prawie
cywilnym sd nie dziaa z urzdu
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
6/20
Kryteria wyrnienia prawa cywilnego
Kryterium podmiotowe (regulacja stosunkw prawnych midzyosobami fizycznymi, osobami prawnymi i jednostkamiorganizacyjnymi wskazanymi w art. 331KC)
Kryterium przedmiotowe (regulacja majtkowych iniemajtkowych stosunkw prawnych)
Metoda regulacjiautonomiczno podmiotw oraz ichrwnorzdno
umowy adhezyjne
Kryteria pomocnicze
organ rozpoznajcy spraw art. 1 kodeksu postpowaniacywilnego (KPC)
rodzaj aktu normatywnego, w ktrym znajduj si dane przepisynormujce dany stosunek prawny
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
7/20
Rodzaje norm prawa cywilnego Wrd przepisw prawa cywilnego mona
wyrni :
przepisy bezwzgldnie obowizujce (ius
cogens)gwnie w prawie rzeczowym ispadkowym
przepisy wzgldnie obowizujce (iusdispositivum) - gwnie w prawie zobowiza
przepisy semiimperatywne (iussemidispositivum)gwnie w przepisach prawakonsumenckiego (funkcja ochronna wobec sabszejstrony stosunku prawnego)
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
8/20
Zasady prawa cywilnego Zasada rwnorzdnoci podmiotw
Zasada poszanowania autonomii woli stron(gwnym jej elementem jest swoboda umw)
Zasada ochrony bezpieczestwa obrotu (wtym dobrej wiary i zaufania)
Zasada jednakowej ochrony kadejwasnoci (bez wzgldu na osob waciciela iprzedmiot wasnoci)
Zasada jednoci prawa cywilnego (wszelkiestosunki majtkowe pomidzy rwnorzdnymi podwzgldem prawnym podmiotami, powinny byregulowane przepisami prawa cywilnego opartymi na
jednym prawie, niezalenie od stron stosunku)
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
9/20
Kryteria wyrnienia prawa cywilnego
Prawo cywilne a:
prawo rodzinne i opiekucze
prawo handlowe
prawo pracy prawo autorskie
prawa na dobrach niematerialnych (prawo wasnoci
intelektualnej)
prawo prywatne midzynarodowe postpowanie cywilne
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
10/20
rda prawa cywilnego
Brak penej unifikacji prawa cywilnego w okresie midzywojennym
Kodeks zobowiza z 27.10.1933 r. zawiera elementy dzisiejszej
czci oglnej prawa cywilnego (m.in. regulowa kwestie
owiadczenia woli i jego wad, zawierania umw, przedstawicielstwa
lub przedawnienia)
Dekrety z lat 1945-1946 m.in.:
Prawo osobowe z 29.8.1945 r.
Prawo opiekucze z 14.5.1946 r.
Prawo rzeczowe z 11.10.1946 r.
Przepisy oglne prawa cywilnego z 12.11.1946 r.
Przepisy oglne prawa cywilnego z 18.7.1950 r. (tzw. POPC)
Przepisy wprowadzajce KC z 23.4.1964 r. (tzw. PWKC)
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
11/20
Systematyka kodeksu cywilnego
Ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny dzieli si na cztery ksigi:
cz ogln - obejmujc wsplne dla caej gazi prawa zasady i
instytucje, w tym kwesti podmiotw prawa (osb fizycznych i
prawnych), czynnoci prawnych i praw podmiotowych
prawo rzeczowe - dotyczce prawnych form korzystania z rzeczy(takich jak prawo wasnoci), ujtych w postaci praw podmiotowych
bezwzgldnych
prawo zobowiza - dotyczce praw wynikajcych ze stosunkw
zobowizaniowych (najczciej umownych) o charakterze
wzgldnym prawo spadkowe - regulujce przejcie praw majtkowych z osoby
zmarej na inne podmioty
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
12/20
Kodeks cywilny a prawo rodzinne
Powody wyodrbnienia kodeksu rodzinnego i opiekuczego(KRO) jako samodzielnej kodyfikacji
Prawo rodzinne i opiekucze, jako dziedzina prawa cywilnego
Brak wyodrbnionej czci oglnej KRO
Odwoanie w przepisach KRO do poj zdefiniowanych w KC(np. ubezwasnowolnienie, czynno prawna, za wiara,przedawnienie, solidarno itp.)
Stosowanie wprost przepisw KC w sprawachnieuregulowanych w KRO i odpowiednie stosowanie w
zakresie spraw jedynie czciowo uregulowanych w KRO (lexspecialislex generalis)
Opieka i kuratela jako instytucje osobowego prawa cywilnegouregulowane w KRO (przeniesione z POPC do KRO)
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
13/20
Zakres prawa cywilnego
Poza KC pozostawione s zostay liczne dziay prawa cywilnego, aniektre szczeglne kwestie uregulowane zostay odrbnymiustawami np.:
ustawa z dnia 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuczy
ustawa z dnia 6.7.1982 r. o ksigach wieczystych i hipotece
ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastaww
ustawa z dnia 15.9.2000 r. Kodeks spek handlowych
ustawa z dnia 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
ustawa z dnia 27.7.2002 r. o szczeglnych warunkach sprzedaykonsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego
ustawa z dnia 28.4.1936 r. Prawo wekslowe
ustawa z dnia 28.4.1936 r. Prawo czekowe
ustawa z dnia 16.9.1982 r. Prawo spdzielcze
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
14/20
Kodeks cywilnynajwaniejsze zmiany
Kodeks cywilny z 25.2.1964 r.najwaniejsze
nowelizacje czci oglnej i prawa rzeczowego
Nowela z 1990 r.(tzw. nowela lipcowa) ustawa o zmianie
KC z 28.7.1990 r. (Dz.U. Nr 55, poz. 321)
Nowela z 1996 r.(tzw. nowela sierpniowa) ustawa o
zmianie KC z23.8.1996 r. (Dz.U. Nr 114, poz. 542)
Nowela z 2003 r.(tzw. nowela walentynkowa) ustawa o
zmianie KC oraz niektrych innych ustawz 14.2.2003 r.
(Dz.U. Nr 49, poz. 408) Ustawa o zmianie KC oraz niektrych innych ustaw
(suebno przesyu) z 30.5.2008 r. (Dz.U. Nr 116, poz.
731)
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
15/20
rda prawa cywilnego
Akty normatywne np. KC, kodeks rodzinny i opiekuczy
(KRO), kodeks spek handlowych (KSH)
Zwyczajustalona w pewnej grupie osb na pewnym
obszarze jednakowa norma postpowania
w takich samych lub zblionych okolicznociach (zob.
np. art. 56 KC, art. 354,art. 394 KC)
Zasady wspycia spoecznegoistniejce w
spoeczestwie normy postpowania obejmujce przede
wszystkim normy moralne
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
16/20
rda prawa cywilnego
Klauzule generalne - s to takie normy prawne, ktre w
sposb oglny okrelaj obowizki i uprawnienia stron
stosunku cywilnoprawnego, dajc moliwo oceny tych
stosunkw organowi stosujcemu prawo (sdowi)
Podstawowe klauzule generalne to:
Klauzula zasad wspycia spoecznego
Klauzula dobrych obyczajw
Klauzula spoeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
17/20
rda prawa cywilnego
Pierwsza grupa odesa do zasad wspycia
spoecznego w przepisach prawa cywilnego obejmuje
przepisy, w ktrych naruszenie tych zasad pociga za
sob ujemne skutki dla jednej ze stron np.:
art. 5 KC (naduycie prawa podmiotowego)
art. 58 2 KC (niewano czynnoci prawnej)
art. 353 KC (wykroczenie poza granice zasady swobody
umw)
art. 56 KRO (wyczenie dopuszczalnoci rozwodu)
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
18/20
rda prawa cywilnego
Druga grupa odesa do zasad wspycia spoecznegow przepisach prawa cywilnego obejmuje przepisy, wktrych powstanie, zmiana lub ustanie konkretnych prawczy obowizkw uzalenione s od oceny danego
stosunku prawnego z punktu widzenia zasad wspyciaspoecznego, np.:
art. 357 1 KC - klauzula rebus sic stantibus,
art. 411 pkt. 2 KC - wyczenie obowizku zwrotuwiadczenia nienalenego
art. 446 2 KC - przyznanie renty osobie, ktrej zmarydobrowolnie dostarcza rodki utrzymania
art. 902 KC - odwoanie darowizny
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
19/20
rda prawa cywilnego
Trzecia grupa odesa do zasad wspycia spoecznego
w przepisach prawa cywilnego obejmuje przepisy, ktre
korzystaj z tyche zasad jako kryterium sucego
bezporednio lub porednio do bliszego sprecyzowania
treci stosunku cywilnoprawnego, np.: art. 56 KC - okrelenie skutkw czynnoci prawnej
art. 140 KC - okrelenie zakresu uprawnie waciciela
art. 287 KC - okrelenie zakresu uprawnie uprawnionego ze
suebnoci gruntowej art. 354 KC - okrelenie obowizku wspdziaania dunika z
wierzycielem przy wykonywaniu zobowizania
5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego
20/20
Next time Stosunek cywilnoprawny. Prawo podmiotowe Skowroska-Bocian-Brzozowski-Kocot: Rozdzia VI. Rozdzia
XI
Radwaski-Olejniczak: Rozdzia IV
oraz do powtrki Skowroska-Bocian-Brzozowski-Kocot: Rozdziay I-III.
Rozdzia V
Radwaski-Olejniczak: Rozdzia I. Rozdzia II 3-4. RozdziaIII
Kazusy i pytania z pliku 03
Testy dostpne on-line (na 21 padziernika)