02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego

5/24/2018 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego

1/20

Wprowadzenie

do prawa cywilnego


2/20

Prawo cywilne jako ga prawaprywatnego

Prawo prywatne a prawo publiczne

Prawo prywatne (interes jednostki) autonomiczno podmiotw

brak elementu wadczego

Prawo publiczne (interes ogu) podporzdkowanie jednego podmiotu drugiemu

moliwo narzucenia przez jeden z podmiotwdrugiemu treci czcego ich stosunku prawnego


3/20


Art. 3531KC:

Strony zawierajce umow mog uoy stosunek

prawny wedug swego uznania, byleby jego tre lub cel

nie sprzeciwiay si waciwoci (naturze) stosunku,

ustawie ani zasadom wspycia spoecznego

Art. 21 1 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa:

Zobowizanie podatkowe powstaje z dniem:

1) zaistnienia zdarzenia, z ktrym ustawa podatkowa

wie powstanie takiego zobowizania;

2) dorczenia decyzji organu podatkowego, ustalajcej

wysoko tego zobowizania


4/20


Prawo cywilne jako prawo dnia codziennego

Prawo cywilne i oparte na nim stosunki cywilnoprawnecharakteryzuje:

Rwnorzdno podmiotwpolegajca na braku relacjiwadczych w danym stosunku prawnym i wizi podporzdkowania

jednego z podmiotw wzgldem drugiegoUWAGA: chodzi tu o rwnorzdno prawn, a nierwnorzdno faktyczn

Autonomiczno podmiotwmoliwo samodzielnegoksztatowania relacji pomidzy sob

Istnieje wic swoboda stron w ksztatowaniu stosunkw prawnychto sama strona swobodnie decyduje, czy zawrze umow, z kim,w jakiej formie i o jakiej treci, a normy powszechnie obowizujcewyznaczaj tylko oglne granice autonomii podmiotwuwzgldniajc interes powszechny


5/20


Charakterystyczn dla prawa cywilnego cech, jest jego

samoobsugowy charakter (E. towska), gdy tylko osoby

uprawnione mog zadecydowa, czy zechc skorzysta ze

sucych im uprawnie

Ponadto, jeeli kto chce dochodzi przysugujcych mupraw, musi sta si aktywn stron sporu, bo w prawie

cywilnym sd nie dziaa z urzdu


6/20

Kryteria wyrnienia prawa cywilnego

Kryterium podmiotowe (regulacja stosunkw prawnych midzyosobami fizycznymi, osobami prawnymi i jednostkamiorganizacyjnymi wskazanymi w art. 331KC)

Kryterium przedmiotowe (regulacja majtkowych iniemajtkowych stosunkw prawnych)

Metoda regulacjiautonomiczno podmiotw oraz ichrwnorzdno

umowy adhezyjne

Kryteria pomocnicze

organ rozpoznajcy spraw art. 1 kodeksu postpowaniacywilnego (KPC)

rodzaj aktu normatywnego, w ktrym znajduj si dane przepisynormujce dany stosunek prawny


7/20

Rodzaje norm prawa cywilnego Wrd przepisw prawa cywilnego mona

wyrni :

przepisy bezwzgldnie obowizujce (ius

cogens)gwnie w prawie rzeczowym ispadkowym

przepisy wzgldnie obowizujce (iusdispositivum) - gwnie w prawie zobowiza

przepisy semiimperatywne (iussemidispositivum)gwnie w przepisach prawakonsumenckiego (funkcja ochronna wobec sabszejstrony stosunku prawnego)


8/20

Zasady prawa cywilnego Zasada rwnorzdnoci podmiotw

Zasada poszanowania autonomii woli stron(gwnym jej elementem jest swoboda umw)

Zasada ochrony bezpieczestwa obrotu (wtym dobrej wiary i zaufania)

Zasada jednakowej ochrony kadejwasnoci (bez wzgldu na osob waciciela iprzedmiot wasnoci)

Zasada jednoci prawa cywilnego (wszelkiestosunki majtkowe pomidzy rwnorzdnymi podwzgldem prawnym podmiotami, powinny byregulowane przepisami prawa cywilnego opartymi na

jednym prawie, niezalenie od stron stosunku)


9/20

Kryteria wyrnienia prawa cywilnego

Prawo cywilne a:

prawo rodzinne i opiekucze

prawo handlowe

prawo pracy prawo autorskie

prawa na dobrach niematerialnych (prawo wasnoci

intelektualnej)

prawo prywatne midzynarodowe postpowanie cywilne


10/20

rda prawa cywilnego

Brak penej unifikacji prawa cywilnego w okresie midzywojennym

Kodeks zobowiza z 27.10.1933 r. zawiera elementy dzisiejszej

czci oglnej prawa cywilnego (m.in. regulowa kwestie

owiadczenia woli i jego wad, zawierania umw, przedstawicielstwa

lub przedawnienia)

Dekrety z lat 1945-1946 m.in.:

Prawo osobowe z 29.8.1945 r.

Prawo opiekucze z 14.5.1946 r.

Prawo rzeczowe z 11.10.1946 r.

Przepisy oglne prawa cywilnego z 12.11.1946 r.

Przepisy oglne prawa cywilnego z 18.7.1950 r. (tzw. POPC)

Przepisy wprowadzajce KC z 23.4.1964 r. (tzw. PWKC)


11/20

Systematyka kodeksu cywilnego

Ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny dzieli si na cztery ksigi:

cz ogln - obejmujc wsplne dla caej gazi prawa zasady i

instytucje, w tym kwesti podmiotw prawa (osb fizycznych i

prawnych), czynnoci prawnych i praw podmiotowych

prawo rzeczowe - dotyczce prawnych form korzystania z rzeczy(takich jak prawo wasnoci), ujtych w postaci praw podmiotowych

bezwzgldnych

prawo zobowiza - dotyczce praw wynikajcych ze stosunkw

zobowizaniowych (najczciej umownych) o charakterze

wzgldnym prawo spadkowe - regulujce przejcie praw majtkowych z osoby

zmarej na inne podmioty


12/20

Kodeks cywilny a prawo rodzinne

Powody wyodrbnienia kodeksu rodzinnego i opiekuczego(KRO) jako samodzielnej kodyfikacji

Prawo rodzinne i opiekucze, jako dziedzina prawa cywilnego

Brak wyodrbnionej czci oglnej KRO

Odwoanie w przepisach KRO do poj zdefiniowanych w KC(np. ubezwasnowolnienie, czynno prawna, za wiara,przedawnienie, solidarno itp.)

Stosowanie wprost przepisw KC w sprawachnieuregulowanych w KRO i odpowiednie stosowanie w

zakresie spraw jedynie czciowo uregulowanych w KRO (lexspecialislex generalis)

Opieka i kuratela jako instytucje osobowego prawa cywilnegouregulowane w KRO (przeniesione z POPC do KRO)


13/20

Zakres prawa cywilnego

Poza KC pozostawione s zostay liczne dziay prawa cywilnego, aniektre szczeglne kwestie uregulowane zostay odrbnymiustawami np.:

ustawa z dnia 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuczy

ustawa z dnia 6.7.1982 r. o ksigach wieczystych i hipotece

ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastaww

ustawa z dnia 15.9.2000 r. Kodeks spek handlowych

ustawa z dnia 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

ustawa z dnia 27.7.2002 r. o szczeglnych warunkach sprzedaykonsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego

ustawa z dnia 28.4.1936 r. Prawo wekslowe

ustawa z dnia 28.4.1936 r. Prawo czekowe

ustawa z dnia 16.9.1982 r. Prawo spdzielcze


14/20

Kodeks cywilnynajwaniejsze zmiany

Kodeks cywilny z 25.2.1964 r.najwaniejsze

nowelizacje czci oglnej i prawa rzeczowego

Nowela z 1990 r.(tzw. nowela lipcowa) ustawa o zmianie

KC z 28.7.1990 r. (Dz.U. Nr 55, poz. 321)

Nowela z 1996 r.(tzw. nowela sierpniowa) ustawa o

zmianie KC z23.8.1996 r. (Dz.U. Nr 114, poz. 542)

Nowela z 2003 r.(tzw. nowela walentynkowa) ustawa o

zmianie KC oraz niektrych innych ustawz 14.2.2003 r.

(Dz.U. Nr 49, poz. 408) Ustawa o zmianie KC oraz niektrych innych ustaw

(suebno przesyu) z 30.5.2008 r. (Dz.U. Nr 116, poz.

731)


15/20

rda prawa cywilnego

Akty normatywne np. KC, kodeks rodzinny i opiekuczy

(KRO), kodeks spek handlowych (KSH)

Zwyczajustalona w pewnej grupie osb na pewnym

obszarze jednakowa norma postpowania

w takich samych lub zblionych okolicznociach (zob.

np. art. 56 KC, art. 354,art. 394 KC)

Zasady wspycia spoecznegoistniejce w

spoeczestwie normy postpowania obejmujce przede

wszystkim normy moralne


16/20

rda prawa cywilnego

Klauzule generalne - s to takie normy prawne, ktre w

sposb oglny okrelaj obowizki i uprawnienia stron

stosunku cywilnoprawnego, dajc moliwo oceny tych

stosunkw organowi stosujcemu prawo (sdowi)

Podstawowe klauzule generalne to:

Klauzula zasad wspycia spoecznego

Klauzula dobrych obyczajw

Klauzula spoeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa


17/20

rda prawa cywilnego

Pierwsza grupa odesa do zasad wspycia

spoecznego w przepisach prawa cywilnego obejmuje

przepisy, w ktrych naruszenie tych zasad pociga za

sob ujemne skutki dla jednej ze stron np.:

art. 5 KC (naduycie prawa podmiotowego)

art. 58 2 KC (niewano czynnoci prawnej)

art. 353 KC (wykroczenie poza granice zasady swobody

umw)

art. 56 KRO (wyczenie dopuszczalnoci rozwodu)


18/20

rda prawa cywilnego

Druga grupa odesa do zasad wspycia spoecznegow przepisach prawa cywilnego obejmuje przepisy, wktrych powstanie, zmiana lub ustanie konkretnych prawczy obowizkw uzalenione s od oceny danego

stosunku prawnego z punktu widzenia zasad wspyciaspoecznego, np.:

art. 357 1 KC - klauzula rebus sic stantibus,

art. 411 pkt. 2 KC - wyczenie obowizku zwrotuwiadczenia nienalenego

art. 446 2 KC - przyznanie renty osobie, ktrej zmarydobrowolnie dostarcza rodki utrzymania

art. 902 KC - odwoanie darowizny


19/20

rda prawa cywilnego

Trzecia grupa odesa do zasad wspycia spoecznego

w przepisach prawa cywilnego obejmuje przepisy, ktre

korzystaj z tyche zasad jako kryterium sucego

bezporednio lub porednio do bliszego sprecyzowania

treci stosunku cywilnoprawnego, np.: art. 56 KC - okrelenie skutkw czynnoci prawnej

art. 140 KC - okrelenie zakresu uprawnie waciciela

art. 287 KC - okrelenie zakresu uprawnie uprawnionego ze

suebnoci gruntowej art. 354 KC - okrelenie obowizku wspdziaania dunika z

wierzycielem przy wykonywaniu zobowizania


20/20

Next time Stosunek cywilnoprawny. Prawo podmiotowe Skowroska-Bocian-Brzozowski-Kocot: Rozdzia VI. Rozdzia

XI

Radwaski-Olejniczak: Rozdzia IV

oraz do powtrki Skowroska-Bocian-Brzozowski-Kocot: Rozdziay I-III.

Rozdzia V

Radwaski-Olejniczak: Rozdzia I. Rozdzia II 3-4. RozdziaIII

Kazusy i pytania z pliku 03

Testy dostpne on-line (na 21 padziernika)

02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego

Documents

Transcript of 02 - Wprowadzenie Do Prawa Cywilnego