STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Jednostka organizacyjna
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020
Dokument strategii
Wersja 3.2
Autorzy Janusz Klink Marek Kurzyński Jacek Oko Zdzisław Szalbierz Marek Średniawa Rafał Trzaska Krzysztof Walkowiak Magdalena Węglarz Michał Woźniak
Słowa kluczowe
Społeczeństwo informacyjne
Technologie informatyczne
Krótkie streszczenie
Dokument strategii definiuje misję i wizję Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020. Określa cele główne i cząstkowe oraz prezentuje działania służące realizacji strategii.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 2 z 80
SPIS TREŚCI
1 Streszczenie............................................................................................................................. 6
2 Status dokumentu ................................................................................................................. 10
3 Definicje i wartości ................................................................................................................ 15
4 Diagnoza stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku ............................. 18
4.1 Diagnozy obszarowe ................................................................................................................. 18
4.2 Analiza SWOT............................................................................................................................ 20
4.3 SWOT funkcjonalny .................................................................................................................. 23
5 Misja i wizja Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego do roku 2020 .......................... 32
5.1 Misja ......................................................................................................................................... 32
5.2 Wizja ......................................................................................................................................... 33
5.3 Efekt przyjęcia wizji dla społeczeństwa, władz lokalnych i przedsiębiorstw ............................ 34
6 Cele Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020 .......... 37
6.1 Cel 1 – Sprawna przestrzeń cyfrowa ........................................................................................ 37
6.2 Cel 2 – Wzrost jakości życia mieszkańców ................................................................................ 40
6.3 Cel 3 – Wzrost konkurencyjności i innowacyjności .................................................................. 47
7 Działania priorytetowe i kluczowe realizujące cele SRSI .......................................................... 51
8 Działania główne w układzie zorientowanym na podmioty uczestniczące w tworzeniu
przestrzeni cyfrowej Dolnego Śląska ........................................................................................... 59
8.1 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego – UMWD ............................................... 59
8.2 Jednostki Samorządu Terytorialnego (gminy i powiaty) województwa dolnośląskiego – JST . 61
8.3 Podmioty gospodarcze, dla których JST są organem założycielskim – P_JST ........................... 62
8.4 Podmioty gospodarcze, dla których organy centralne są organem założycielskim – P_OC ..... 62
8.5 Podmioty gospodarcze – PG ..................................................................................................... 63
8.6 Jednostki badawczo-rozwojowe (w tym nauka) – JBR ............................................................. 64
8.7 Organizacje pozarządowe – OP (NGO) ..................................................................................... 64
8.8 Media ........................................................................................................................................ 65
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 3 z 80
9 Główne rezultaty działań ....................................................................................................... 66
10 Monitorowanie wdrażania strategii ....................................................................................... 67
10.1 Zdefiniowanie kluczowych procesów ....................................................................................... 72
10.2 Zdefiniowanie wskaźników i miar rezultatów .......................................................................... 77
SPIS TREŚCI - załącznik
1 Wprowadzenie ........................................................................................................................ 6
2 Diagnoza stanu Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku ............................................ 8
2.1 Infrastruktura ICT ....................................................................................................................... 8
2.2 ICT w gospodarstwach domowych ........................................................................................... 10
2.2.1 Komputery i Internet w gospodarstwach domowych ................................................... 10
2.2.2 Typ gospodarstwa domowego i jego dochód a dostęp do Internetu ........................... 13
2.2.3 Zróżnicowanie przestrzenne dostępu do Internetu na terenie województwa ............. 15
2.2.4 Uwarunkowania związane ze statusem zawodowym, wiekiem i wykształceniem ....... 16
2.2.5 Dostęp a korzystanie ..................................................................................................... 18
2.2.6 Wykorzystanie technologii mobilnych .......................................................................... 19
2.3 Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach ................................................................................ 20
2.3.1 Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych w przedsiębiorstwach ....... 20
2.3.2 Firmy sektora ICT ........................................................................................................... 23
2.4 ICT w szkołach ........................................................................................................................... 24
2.4.1 Komputery i Internet w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
24
2.5 Informatyzacja urzędów administracji publicznej .................................................................... 27
2.5.1 ICT w urzędach administracji publicznej ....................................................................... 27
2.5.2 Utrzymanie infrastruktury IT ......................................................................................... 28
2.5.3 Budżet przeznaczony na informatyzację ....................................................................... 29
2.5.4 Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych w urzędach administracji
publicznej .................................................................................................................................. 31
2.5.5 Strony internetowe JST i ich funkcjonalność ................................................................. 34
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 4 z 80
2.6 Edukacja na poziomie akademickim i potencjał naukowo-badawczy ...................................... 39
2.7 Transfer innowacji .................................................................................................................... 48
2.8 ICT w służbie zdrowia ............................................................................................................... 51
2.9 Uwarunkowania demograficzne ............................................................................................... 52
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 5 z 80
Spis rysunków: Rysunek 1. Idea przestrzeni cyfrowej województwa dolnośląskiego ........................................................... 33
Spis Tabel: Tabela 1. Zestawienie podstawowych informacji o projekcie ................................................................... 11
Tabela 2. Zestawienie głównych pojęć i skrótów stosowanych w dokumencie strategii ........................... 15
Tabela 3. Zbiorcza analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska –
czynniki wewnętrzne ................................................................................................................ 20
Tabela 4. Zbiorcza analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska –
czynniki zewnętrzne ................................................................................................................. 21
Tabela 5. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – jednolity
rynek cyfrowy ........................................................................................................................... 23
Tabela 6. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska –
interoperacyjność ..................................................................................................................... 24
Tabela 7. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – zaufanie i
bezpieczeństwo ........................................................................................................................ 25
Tabela 8. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – szybki dostęp
do Internetu .............................................................................................................................. 26
Tabela 9. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska –
badania i innowacje ................................................................................................................. 27
Tabela 10. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – umiejętność
wykorzystania technologii cyfrowych i włączenie społeczne ..................................................... 28
Tabela 11. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – korzyści z
technik informacyjnych dla obywateli ...................................................................................... 30
Tabela 12. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.1. ................................................... 51
Tabela 13. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.2. ................................................... 51
Tabela 14. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.3. ................................................... 52
Tabela 15. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.4. ................................................... 53
Tabela 16. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.1. ................................................... 53
Tabela 17. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.2. ................................................... 53
Tabela 18. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.3. ................................................... 54
Tabela 19. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.4. ................................................... 54
Tabela 20. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.1. ................................................... 55
Tabela 21. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.2. ................................................... 55
Tabela 22. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.3. ................................................... 56
Tabela 23. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.4. ................................................... 56
Tabela 24. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.5. ................................................... 57
Tabela 25. Zestawienie podmiotów wraz z oznaczeniami .......................................................................... 59
Tabela 26. Procesy kluczowe ...................................................................................................................... 72
Tabela 27. Wskaźniki i miary rezultatów .................................................................................................... 77
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 6 z 80
1 Streszczenie
Aktualne trendy obserwowane w gospodarkach światowych wskazują, że podstawą
rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest powszechny dostęp do informacji i wiedzy.
Jednym z istotnych czynników stymulujących wzrost gospodarczy jest umiejętność
pozyskiwania, gromadzenia i wykorzystywania informacji, dzięki dynamicznemu rozwojowi
technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ang. Information and Communication
Technologies – ICT). Strategia Europa 2020 przypisuje kluczowe znaczenie technologiom ICT,
jako motorowi wzrostu gospodarczego, konkurencyjności gospodarki i zatrudnienia. Chcąc
włączyć się w realizację celów rozwoju przyjętych przez Unię Europejską, a także mając
na uwadze sprostanie konkurencji w gospodarce opartej na wiedzy Urząd Marszałkowski
Województwa Dolnośląskiego w partnerstwie z Politechniką Wrocławską zrealizował projekt,
którego efektem jest opracowanie przez Zespół Badawczy Politechniki Wrocławskiej
„Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020”.
Przygotowana „Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku do
roku 2020” jest spójna ze „Strategią rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do
roku 2013”, która wytycza kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce.
Wpisuje się również w tematykę „Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju” opracowanej
przez Ministerstwo Cyfryzacji i Administracji. Ponadto niniejsza Strategia uwzględnia
priorytety europejskiej polityki w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego wynikające
z założeń „Strategii Europa 2020” oraz Europejskiej agendy cyfrowej.
Celem Strategii jest jeszcze silniejsze wpisanie regionu w światowe trendy związane
z rozwojem technologii informacyjnych, rozwojem gospodarczym oraz rozwojem kapitału
społecznego (społeczeństwa obywatelskiego).
Zgodnie z przyjętą na potrzeby niniejszego dokumentu definicją, społeczeństwo
informacyjne to takie, dla którego kluczowym dobrem jest informacja oraz sposób jej
przekazywania. Jest to nowy rodzaj społeczeństwa charakterystyczny dla krajów, gdzie
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 7 z 80
wykorzystywanie informacji oraz intensywna, pod względem wiedzy, produkcja odgrywają
dominującą rolę.
Rozwój społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska koncentruje się na realizacji
działań, których celem jest wykreowanie bezpiecznej i efektywnie wykorzystywanej
przestrzeni cyfrowej, w której instytucje samorządowe i państwowe, przedsiębiorcy oraz
mieszkańcy świadomie uczestniczą zarówno jako dawcy, jak i odbiorcy danych, informacji
i wiedzy, a usługi w niej świadczone pozytywnie stymulują demokratyczne zachowania
obywatelskie oraz postawy proinnowacyjne.
Powstanie Strategii poprzedzone zostało dokładną analizą stanu rozwoju
społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku oraz akcją konsultacyjną, w której
uczestniczyli eksperci reprezentujący organizacje oraz instytucje właściwe dla wyrażania
poglądów na temat rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Wyniki przeprowadzonych prac,
konsultacji oraz określone przez rząd kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego
w Polsce do roku 2013,jak również kierunki wyznaczone przez Europejską agendę cyfrową,
stanowiły podstawę do sformułowania wizji oraz misji społeczeństwa informacyjnego na
Dolnym Śląsku w roku 2020.
Wizja społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku w roku 2020:
DOLNY ŚLĄSK REGIONEM WYSOKIEJ JAKOŚCI ŻYCIA ORAZ INNOWACYJNEJ GOSPODARKI,
W KTÓRYM SPRAWNA I BEZPIECZNA PRZESTRZEŃ CYFROWA UMOŻLIWIA POWSZECHNY
I ŁATWY DOSTĘP DO WIEDZY, INFORMACJI I DANYCH
Misja strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku w roku 2020:
WSPÓLNIE ROZWIJAMY PRZESTRZEŃ CYFROWĄ DOLNEGO ŚLĄSKA
Sformułowanie misji akcentuje tworzenie skutecznej, sprawnej i efektywnej
przestrzeni cyfrowej, w procesie budowania której wykorzystuje się efekt synergii
współpracy wszystkich zaangażowanych podmiotów na Dolnym Śląsku. Wyjaśnienia wymaga
pojęcie „przestrzeni cyfrowej”, które na potrzeby niniejszego dokumentu sformułowano
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 8 z 80
następująco: przestrzeń cyfrowa są to dane, informacja oraz wiedza w formie cyfrowej wraz
z narzędziami informatycznymi i teleinformatycznymi do jej akwizycji, gromadzenia,
przesyłania, przetwarzania i prezentacji oraz umiejętnościami i możliwościami użytkowników
informacji.
Prace prowadzone w ramach tworzenia strategii doprowadziły do sformułowania
trzech równorzędnych celów głównych. Wszystkie zaproponowane cele muszą być
realizowane równocześnie, gdyż tylko dzięki ich synergii możliwy będzie zrównoważony
rozwój społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska. Cele główne Strategii Rozwoju
Społeczeństwa Informacyjnego na lata 2013 – 2020:
Sprawna przestrzeń cyfrowa – zapewnienie upowszechnienia bezpiecznej i bardzo
wydajnej infrastruktury teleinformatycznej, która współtworzy przestrzeń cyfrową
Dolnego Śląska.
Wzrost jakości życia mieszkańców – zapewnienie synergii rozwoju ICT z rozwojem
intelektualnym, społecznym, kulturalnym i materialnym mieszkańców Dolnego
Śląska.
Wzrost konkurencyjności i innowacyjności – zapewnienie wzrostu konkurencyjności
i innowacyjności regionu poprzez wykorzystanie sprawnej przestrzeni cyfrowej przez
jej użytkowników.
Realizacja zaproponowanych celów wymaga wdrożenia skoordynowanych działań
UMWD, JST, podmiotów gospodarczych, jednostek badawczo-rozwojowych oraz mediów
i organizacji pozarządowych. Działania te powinny prowadzić do budowy niezbędnej
infrastruktury teleinformatycznej, zapewnić skuteczne e-usługi, z uwzględnieniem
wzrastającej mobilności ich wykorzystania, w tym w edukacji, tworzyć sprawne regulacje
formalnoprawne oraz promować innowacyjne rozwiązania. W efekcie realizacja
zaproponowanych celów i działań prowadzić powinna do osiągnięcia kluczowych rezultatów:
zwiększenia integracji cyfrowej obywateli poprzez minimalizację wykluczenia
cyfrowego oraz wzrost kompetencji korzystania z technologii cyfrowych,
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 9 z 80
zwiększenia uczestnictwa mieszkańców w życiu społecznym i kulturalnym Dolnego
Śląska,
wzrostu jakości życia mieszkańców wynikającego z dokonywania bardziej
świadomych wyborów opartych na pełniejszej informacji,
zwiększenia dostępności instytucji publicznych dla obywateli i przedsiębiorców,
w tym otwarcia procesu rządzenia na partycypację obywatelską, a co za tym idzie
– poprawy sprawności i wizerunku administracji publicznej,
wzrostu stopnia wykorzystania nowoczesnych narzędzi informatycznych w edukacji,
zwiększenia poziomu bezpieczeństwa mieszkańców oraz podmiotów gospodarczych,
unowocześnienia infrastruktury teleinformatycznej regionu i standaryzacji
stosowanych rozwiązań,
rozwoju MSP związanych z sektorem nowoczesnych usług teleinformatycznych oraz
pobudzenia aktywności „prokomercjalizacyjnej” środowiska naukowego Dolnego
Śląska,
wzrostu popularności regionu i identyfikacji Dolnego Śląska, jako regionu
nowoczesnego i przyjaznego ICT (kreowanie marki), a co za tym idzie do wzrostu
liczby turystów odwiedzających Dolny Śląsk,
wzmacniania postaw obywatelskich poprzez łatwiejszy dostęp do informacji
publicznej i procedur partycypacyjnych (np. konsultacji społecznych) dzięki
zastosowaniu technologii ICT.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 10 z 80
2 Status dokumentu
„Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020”
(SRSI) jest dokumentem wspomagającym rozwój regionalny, zgodnym ze „Strategią rozwoju
społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013” oraz z „Długookresową Strategią
Rozwoju Kraju”, a dodatkowo podporządkowaną powstającej „Strategii Rozwoju
Województwa Dolnośląskiego do roku 2020”.
Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego formułuje wizję społeczeństwa
informacyjnego w perspektywie 2020 roku, do której należy dążyć oraz wyznacza misję,
która ma umożliwić osiągnięcie opisanej wizji. Ideą strategii jest identyfikacja kluczowych,
z punktu widzenia województwa dolnośląskiego, problemów w oparciu o przeprowadzoną
diagnozę sytuacji oraz zaproponowanie celów głównych oraz wynikających z nich celów
cząstkowych, które mają umożliwić rozwiązanie zidentyfikowanych problemów. Zadaniem
strategii była również rekomendacja działań, które realizują cele strategii, a w których
uczestniczą różne grupy docelowe. Wskazane w SRSI działania są niezbędne do realizacji,
jeśli mają zostać osiągnięte wskazane w niej cele. Wśród działań niezbędnych wskazano
działania mające kluczowe znaczenie dla realizacji strategii. Grupy docelowe zostały wybrane
na podstawie ich kompetencji do realizacji poszczególnych działań. W ramach strategii,
bazując na działaniach, wyszczególniono procesy, które powinny być monitorowane podczas
wdrażania i realizacji strategii. Również w tym przypadku wskazano procesy kluczowe dla
realizacji SRSI. Każdemu procesowi przypisano kilka wskaźników monitoringu wraz z ich
miarami.
Władze samorządowe Dolnego Śląska przyjmują SRSI, ponieważ uważają,
że powszechny dostęp do dobrej jakości nowych technologii informacyjnych
i komunikacyjnych jest kluczowy dla rozwoju regionu. SRSI wpisuje się tym samym w trend,
którego unijnymi i krajowymi przejawami są między innymi:
Europejska agenda cyfrowa – jako jedna z siedmiu tzw. inicjatyw przewodnich
uzupełniających unijną Strategię Europa 2020. Przyjęta przez Komisję Europejską
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 11 z 80
w 2010 r. Jest dokumentem strategicznym programującym rozwój społeczeństwa
informacyjnego w całej Unii Europejskiej1.
Instrument Connecting Europe zaproponowany przez Komisję Europejską w 2011 r.
jako możliwy element unijnej perspektywy finansowej na lata 2014-2020. Przewiduje
40 mld euro na inwestycje infrastrukturalne, w tym 9,2 mld euro na rozwój
społeczeństwa informacyjnego.
Temat Polska Cyfrowa – jako jeden z dziesięciu tematów rządowego projektu
„Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju” (DSRK)2. Zagadnienia z zakresu rozwoju
społeczeństwa informacyjnego są obecne także w innych tematach DSRK – zwłaszcza
w „Kapitale społecznym” i „Sprawnym państwie” (projekty sektorowych strategii
rozwoju kapitału społecznego i sprawnego państwa zostały przygotowane przez rząd
w 2011 r.). DSRK przedstawiona została w maju 2012 r.
Utworzenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji w 2011 r.
Dodatkowo w 2008 r. rząd przyjął „Strategię rozwoju społeczeństwa informacyjnego
w Polsce do roku 2013”. Nie jest ona jednak elementem powstającego właśnie nowego
systemu krajowych dokumentów strategicznych.
Projekt Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku
2020 realizowany jest wspólnie przez Urząd Marszałkowski (Lider) i Politechnikę Wrocławską
(Partner) na mocy Umowy podpisanej w lipcu 2010 roku.
Tabela 1. Zestawienie podstawowych informacji o projekcie
Rodzaj informacji Informacja
Numer i nazwa Priorytetu VIII. Regionalne kadry gospodarki
Numer i nazwa Działania 8.2. Transfer wiedzy
Numer i nazwa Poddziałania 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji
1 Europejska agenda cyfrowa, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu
Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Bruksela, dnia 26.8.2010, KOM(2010) 245. 2 Polska 2030 Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Ministerstwo Cyfryzacji
i Administracji, Warszawa 09.05.2012.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 12 z 80
Rodzaj informacji Informacja
Województwo dolnośląskie
Tytuł projektu Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020
Obszar realizacji projektu województwo dolnośląskie
Okres realizacji projektu 01.06.2010 – 31.08.2012
W ramach projektu realizowane było jedno zadanie merytoryczne, które obejmowało analizy
i badania prowadzące do powstania diagnozy w zakresie rozwoju społeczeństwa
informacyjnego w regionie oraz opracowania strategii rozwoju społeczeństwa
informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020. Zadanie zostało podzielone na następujące
etapy:
Etap 1: Opracowanie wstępnego zakresu
W ramach etapu został opracowany raport obejmujący wstępną strukturę dokumentu
w podziale na obszary badawcze oraz przedstawienie metodyki badań, która została
zastosowana do opracowania SRSI. Raport był punktem wyjścia do realizacji kolejnych
etapów badawczych.
Etap 2: Analiza potrzeb diagnostycznych
Etap został podzielony na dwie fazy, z których pierwsza koncentrowała się na identyfikacji
dostępnych danych i opracowań z zakresu społeczeństwa informacyjnego oraz przeglądzie
dokumentów krajowych i Unijnych z zakresu społeczeństwa informacyjnego.
Faza druga etapu polegała na analizie dostępnych danych i opracowań dotyczących
społeczeństwa informacyjnego. Określono zakres brakujących danych oraz metody i źródła
ich pozyskania. Stworzono również mapę projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego
realizowanych na Dolnym Śląsku.
Etap 3: Diagnoza w zakresie społeczeństwa informacyjnego
Wykonano diagnozę punktu wyjścia stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego na
Dolnym Śląsku w zakresie: infrastruktury, umiejętności mieszkańców w zakresie obsługi
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 13 z 80
komputera i korzystania z Internetu, gospodarki, administracji publicznej, edukacji, ochrony
zdrowia, kultury oraz uwarunkowań prawnych dla rozwoju SI. Posiłkowano się
opracowaniami 10 ekspertów obszarowych.
Etap 4: Opracowanie Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (SRSI)
W poszczególnych fazach realizacji etapu uzgodniono kolejno: misję, wizję, cele główne
i szczegółowe, działania i wreszcie wskaźniki realizacji Strategii.
Etap 5: Organizacja Warsztatów
Zorganizowane zostały 2 spotkania warsztatowe w konwencji burzy mózgów, podczas
których uczestnicy – partnerzy samorządowi, przedstawiciele świata nauki i biznesu –
wymieniali poglądy na temat koncepcji zawartości prezentowanych dokumentów. Poniżej
szczegóły obu spotkań:
1. Data: 08-12-2010 r.
Miejsce: Politechnika Wrocławska
Liczba uczestników: 29 osób
Moderator: dr inż. Marek Średniawa (Politechnika Warszawska)
Rezultat dyskusji: opracowany przez moderatora raport podsumowujący podniesione
uwagi
2. Data: 14-12-2011 r.
Miejsce: Politechnika Wrocławska
Liczba uczestników: 29 osób
Moderator: dr inż. Marek Średniawa (Politechnika Warszawska)
Rezultat dyskusji: opracowany przez moderatora raport podsumowujący podniesione
uwagi
Etap 6: Konsultacje społeczne
Konsultacje społeczne odbyły się w lipcu 2012. Raport z konsultacji został przygotowany
14.08.2012.
Etap 7: Opracowanie raportu nt. oddziaływania na środowisko
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 14 z 80
W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż realizacja postanowień dokumentu SRSI
nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko. W związku z tym, za zgodą
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, odstąpiono od opracowania przedmiotowego
raportu.
Etap 8: Opracowanie raportu ewaluacyjnego
Badanie ewaluacyjne zostało wykonane przez Grupę Gumułka – Euroedukacja sp. z o.o. na
zlecenie UMWD. Ewaluację prowadzono w lipcu 2012, a raport przygotowano 9 sierpnia
2012.
Etap 9: Organizacja konferencji
Dnia 25-06-2012 r. w Centrum Kongresowym Politechniki Wrocławskiej odbyła się
konferencja. W pierwszej części autorzy SRSI zaprezentowali dokument, zaś druga część
konferencji została podzielona na 3 panele dyskusyjne, w których udział brali przedsiębiorcy,
przedstawiciele środowiska naukowego, administracji publicznej, organizacji pozarządowych
oraz kluczowych dostawców z branży ICT. W konferencji wzięło udział 66 osób.
Etap 10: Utworzenie i funkcjonowanie Komitetu Sterującego
W skład Komitetu Sterującego weszli przedstawiciele Lidera i Partnera projektu, jak również
Dolnośląskiego Parku Innowacji i Nauki oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. Łącznie odbyły się
4 posiedzenia, podczas których zatwierdzano realizację kluczowych zadań w projekcie.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 15 z 80
3 Definicje i wartości
Tabela 2. Zestawienie głównych pojęć i skrótów stosowanych w dokumencie strategii
Pojęcia i skróty Znaczenie przyjęte na potrzeby strategii
dane Każde dowolne przedstawienie faktów, liczb lub pojęć w sformalizowanej
postaci, umożliwiającej ich przekazywanie i dokonywanie na nich rożnych
czynności przetwarzania, zarówno w sposób ręczny, jak i automatyczny. Dane
numeryczne wyrażane są za pomocą cyfr i ewentualnie określonych znaków
specjalnych.
e-usługi Usługi, których świadczenie odbywa się za pomocą Internetu, jest
zautomatyzowane (może wymagać niewielkiego udziału człowieka) i zdalne.
Od usługi w ujęciu tradycyjnym, e-usługę odróżnia brak udziału człowieka po
drugiej stronie oraz świadczenie jej na odległość.
Europejska agenda cyfrowa Jeden z siedmiu projektów przewodnich strategii Europa 2020. Celem agendy jest wyznaczenie kierunków rozwoju i wskazanie działań w obszarze społeczeństwa informacyjnego, umożliwiających maksymalne wykorzystanie potencjału nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych, a w szczególności Internetu.
ICT Akronim (ang. Information and Communication Technologies) tłumaczony jako Teleinformatyka.
informacja Znaczenie, jakie przypisuje się danym przy zastosowaniu odpowiedniej konwencji właściwej dla danego rodzaju danych i systemu przetwarzania. Termin ten jest używany również w odniesieniu do wyników przetwarzania danych.
interoperacyjność Zdolność do wymiany informacji, rozumienia jej oraz wykorzystania. Powszechnie pojęcie interoperacyjności przypisywane jest zdolnościom grup systemów informatycznych lub ich komponentom, jednakże występuje także poza nimi, jak np. model kodów pocztowych, numerów dokumentów, numerów ewidencyjnych etc. Interoperacyjność wymusza tworzenie i zachęca do używania przez dostawców systemów informatycznych standardów, protokołów i rekomendacji (IEFT, ISO, W3C, …).
interoperacyjność usług „Zdolność sieci telekomunikacyjnych do efektywnej współpracy w celu zapewnienia wzajemnego dostępu użytkowników do usług świadczonych w tych sieciach"
3.
3 Prawo telekomunikacyjne, Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. (Dz.U.2004.171.1800)
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 16 z 80
Pojęcia i skróty Znaczenie przyjęte na potrzeby strategii
IT Akronim (ang. Information Technology) tłumaczony jako Technologia Informacyjna.
JBR Jednostki badawczo-rozwojowe (w tym nauka)
JST Jednostki Samorządu Terytorialnego (gminy i powiaty) województwa
dolnośląskiego.
NGO Organizacje pozarządowe.
P_JST Podmioty, dla których JST są organem założycielskim.
P_OC Podmioty, dla których organy centralne są organem założycielskim.
PG Podmioty gospodarcze.
przestrzeń cyfrowa Dane, informacje oraz wiedza w formie cyfrowej wraz z narzędziami informatycznymi i teleinformatycznymi do jej akwizycji, gromadzenia, przesyłania, przetwarzania i prezentacji oraz umiejętności i możliwości użytkowników informacji. Rozwój przestrzeni cyfrowej oznacza rozwój samych zasobów informacji, sposobów jej prezentacji, rozwój narzędzi informatycznych i teleinformatycznych oraz rozwój umiejętności użytkowników.
Użytkownikami przestrzeni cyfrowej są mieszkańcy, przedsiębiorcy, podmioty publiczne oraz społeczne, którzy mogą pełnić rolę zarówno twórców informacji, jak i odbiorców informacji w postaci cyfrowej. Aby korzystać z informacji, użytkownicy przestrzeni cyfrowej muszą posiadać umiejętności i możliwości posługiwania się odpowiednimi narzędziami Zakres dostępu do informacji przestrzeni cyfrowej jest określony jej charakterem i rodzajem. Użytkownicy przestrzeni cyfrowej dzielą się na użytkowników czynnych i biernych. Pierwsi, wnoszą do przestrzeni cyfrowej wartość dodaną, poprzez tworzenie i rozwijanie danych, informacji, wiedzy i narzędzi (tele)informatycznych. Ponadto użytkownicy czynni udoskonalają umiejętności i możliwości innych użytkowników, w tym uczą jak korzystać z Internetu oraz pomagają przełamać bariery. Bierni użytkownicy tylko czerpią z przestrzeni cyfrowej, korzystając z jej zasobów.
Przestrzeń cyfrowa powinna umożliwiać powszechne, otwarte, nielimitowane i neutralne wykorzystywanie wiedzy, informacji i danych. Przestrzeń cyfrowa to środowisko niezbędne do istnienia i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Przestrzeń cyfrowa ułatwia rozwój gospodarczy, społeczny, kulturowy i polityczny realizowany w oparciu o dane, informację i wynikającą z niej wiedzę. Jakość przestrzeni cyfrowej jest zasadniczym czynnikiem konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 17 z 80
Pojęcia i skróty Znaczenie przyjęte na potrzeby strategii
społeczeństwo informacyjne Rodzaj społeczeństwa, dla którego kluczowym dobrem jest informacja oraz
sposób jej przekazywania. Rozwój społeczeństwa informacyjnego jest
warunkowany postępem technologicznym, w zakresie technik
teleinformatycznych oraz ich upowszechnieniem. Społeczeństwo
Informacyjne to nowy typ społeczeństwa, który ukształtował się w krajach,
gdzie wykorzystywanie informacji oraz intensywna pod względem wiedzy
produkcja odgrywają dominującą rolę.
UMWD Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
wiedza Świadomość lub znajomość (rzeczy) uzyskana przez doświadczenie;
teoretyczne lub praktyczne zrozumienie przedmiotu.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 18 z 80
4 Diagnoza stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego
na Dolnym Śląsku
Społeczeństwo informacyjne to jest rodzaj społeczeństwa, w którym informacja jest
ważnym dobrem (towarem) – równorzędnym lub przewyższającym dobra materialne, a jego
rozwój warunkowany jest postępem technologicznym, w zakresie technik
teleinformatycznych oraz ich upowszechnieniem w społeczeństwie. Rosnące potrzeby
obywateli w tym zakresie, wymusiły na Unii Europejskiej potrzebę zdefiniowania na nowo
usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną. Europejska agenda cyfrowa wskazuje
konkretne zadania dla państw członkowskich, w tym formułuje 7 obszarów strategicznych:
jednolity rynek cyfrowy,
interoperacyjność,
zaufanie i bezpieczeństwo,
szybki dostęp do Internetu,
badania i innowacje,
umiejętność wykorzystania technologii cyfrowych i włączenie społeczne
korzyści z technik informacyjnych dla obywateli.
4.1 Diagnozy obszarowe
„Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020”
jest regionalną strategią sektorową, której opracowanie wymaga skoncentrowania się
z jednej strony na rozwoju sektora informacyjnego i informatycznego o określonej
strukturze, z drugiej zaś – na uwzględnieniu specyfiki regionu, który stał się podmiotem
analiz, badań i studiów.
Podstawą metodyczną przeprowadzenia diagnozy sytuacji we wspomnianym obszarze
było przeprowadzenie badań i studiów, które zostały nazwane diagnozami, w obszarach:
gospodarczym,
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 19 z 80
społecznym,
edukacji,
zdrowiu (e-zdrowie),
wykorzystania narzędzi informatycznych przez podmioty gospodarcze (e-commerce)
oraz administrację (e-administracja).
Dodatkowo, sięgnięto po opinie specjalistów z określonych dziedzin, którzy
przygotowali ekspertyzy. Łącznie przygotowano 10 ekspertyz. Szczegółowe opracowanie
zawierające diagnozę społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku wg stanu na koniec
2010 roku, zostało zamieszczone w raporcie Politechniki Wrocławskiej nr I28/12/S-039 pt.:
„Opracowanie diagnozy w zakresie społeczeństwa informacyjnego”.
Jak wcześniej wspomniano, aby społeczeństwo informacyjne mogło się rozwijać
w sposób zrównoważony konieczny jest równoległy rozwój:
bezpieczniej i efektywnie wykorzystywanej infrastruktury teleinformatycznej,
demokratycznych zachowań obywatelskich i umiejętności społeczeństwa do
korzystania z usług cyfrowych,
gospodarki, w której instytucje samorządowe i państwowe oraz przedsiębiorcy
uczestniczą zarówno jako dawcy, jak i odbiorcy informacji, a usługi w niej świadczone
pozytywnie stymulują wzrost konkurencyjności i innowacyjności.
Przedstawiony w załączniku wyciąg z diagnozy został podzielony zgodnie z obszarami
rozwoju wskazanymi powyżej, które wynikają z przyjętej definicji społeczeństwa
informacyjnego. Na podstawie wykonanej diagnozy sformułowano mocne i słabe strony
rozwoju społeczeństwa informacyjnego, a także szanse i zagrożenia oraz wyzwania
i problemy stojące przed realizatorami strategii. Bazując na przeprowadzonej diagnozie oraz
analizie SWOT sformułowano cele strategii, a następnie przypisano do nich działania
szczegółowe.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 20 z 80
4.2 Analiza SWOT
Na podstawie analiz obszarowych opracowano zbiorczą analizę SWOT w zakresie
społeczeństwa informacyjnego dla Dolnego Śląska oraz analizy SWOT w zakresie spełniania
najważniejszych funkcji zgodnie ze wspomnianą Europejską agendą cyfrową, które określają
obecny stan rozwoju społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku.
Tabela 3. Zbiorcza analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – czynniki wewnętrzne
MOCNE STRONY (STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
CZY
NN
IKI W
EWN
ĘTR
ZNE
Wrocław jest silnym ośrodkiem akademickim, zapewniającym kadrę z niemal każdego kierunku studiów,
Realizacja dużych projektów krajowych związanych z SI (głównie z zakresu e-zdrowia i e-administracji),
Wysoki stopień komputeryzacji szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz zapewnienie im dostępu do sieci Internet, a także umieszczenie w programach nauczania treści związanych z technologiami informacyjnymi i informatycznymi,
Duża aktywność zawodowa mieszkańców – niskie bezrobocie w sektorze IT,
Wzrost zatrudnienia w sferze badawczo-rozwojowej,
Duża koncentracja firm IT na Dolnym Śląsku, Wysoki stopień wykorzystania technologii
informacyjnych oraz usług sieci Internet w działalności biznesowej,
Szybki wzrost skali wykorzystania technologii informacyjnych oraz usług sieci Internet w JST,
Duża świadomość potrzeb związanych z IT w JST oraz pozytywne nastawienie pracowników JST do nowych technologii,
Upowszechnienie się korzystania z nowych rozwiązań informatycznych oraz nowoczesnych technologii dostępu do Internetu.
Brak dobrych praktyk w zakresie wykorzystania nowoczesnych technik w kształceniu i budowaniu popytu na kulturę,
Duża różnorodność systemów IT w służbie zdrowia oraz brak wykorzystania istniejących standardów interoperacyjności (brak standardów wypracowanych przez UE), co wpływa m.in. na niską jakość informacji zdrowotnej,
Problemy demograficzne związane ze starzeniem się społeczeństwa,
Brak „mody” wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych na techniczne kierunki studiów,
Brak rzeczywistej współpracy pomiędzy uczelniami a przemysłem,
Wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej,
Relatywnie niskie nakłady na sprzęt i szkolenia komputerowe w JST,
Mała liczba JST, w których został wdrożony elektroniczny obieg dokumentów oraz usług związanych z zamówieniami publicznymi,
Uwarunkowana kulturowo niechęć pracowników sektora publicznego do udostępniania informacji publicznej,
Dość duży stopień niekompletności i braku aktualnych informacji na stronach www JST.
Słaba infrastruktura IT bibliotek, Niski poziom dostępności tzw. 20 usług
podstawowych.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 21 z 80
Tabela 4. Zbiorcza analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – czynniki zewnętrzne
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
CZY
NN
IKI Z
EWN
ĘTR
ZNE
Powszechność i dostępność usług Internetu szerokopasmowego,
Lokalne działania związane z promocją regionu m.in. przez organizację imprez masowych oraz wybór Wrocławia na Europejską Stolicę Kultury w 2016 roku,
Duży potencjał specjalnych stref ekonomicznych,
Duża akceptacja poziomu usług elektronicznych w zakresie bezpieczeństwa i poufności.
Wzrost wydatków obywateli na kulturę i rozrywkę,
Realizacja dużych projektów związanych z SI, dotowanych z UE, m.in. DSS i e-DS,
Nowe regulacje formalnoprawne wspomagające pełne wykorzystanie narzędzi informatycznych w działalności biznesowej, ochronie zdrowia oraz przeciwdziałające wykluczeniu cyfrowemu,
Zmiana stylu życia mieszkańców oraz wzrost świadomości zdrowotnej wpływają na wzrost popytu na usługi medyczne,
Szybki rozwój technologii IT w zakresie dostępności i miniaturyzacji urządzeń oraz nowych technik komunikacyjnych, głównie bezprzewodowych,
Redukcja obszarów technologicznego wykluczenia cyfrowego oraz zmniejszająca się liczba osób wykluczonych cyfrowo w związku z brakiem umiejętności i wiedzy oraz brakiem motywacji do korzystania z IT,
Działalność państwa w zakresie promocji nowych technologii oraz rozwoju SI, przez wprowadzenie tzw. ulg podatkowych związanych z dostępem do sieci Internet (podatnicy indywidualni) oraz zakup nowych technologii (przedsiębiorcy),
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla województwa dolnośląskiego,
Inwestycje zagraniczne w regionie, Korzystne położenie geograficzne województwa
i dość dobra komunikacja z krajami sąsiednimi, Wzrost nakładów na prace badawczo-
rozwojowe.
Brak akceptacji technik elektronicznych jako alternatywy dla „papieru” oraz preferowanie kontaktu osobistego obywateli z urzędami oraz przedsiębiorstwami,
Brak powszechnej dostępności rozwiązań umożliwiających realizację procesów biznesowych bez wykorzystania „papieru” z zachowaniem wymogów prawa,
Zagrożenia związane z interpretacją prawną zapisów dotyczących np. sposobu przesyłania finansowych dokumentów elektronicznych oraz zapewnienia bezpieczeństwa informacji,
Regulacje prawne w zakresie ochrony danych osobowych,
Wysoki stopień socjologicznego wykluczenia cyfrowego oraz brak działań drastycznie go zmniejszających,
Dysproporcja w nakładach na B+R pomiędzy Polską a UE,
Duża konkurencja w zakresie firm IT ze strony województwa śląskiego,
Odpływ dobrze wykształconych kadr głównie do Warszawy oraz na Śląsk,
Brak spójnej strategii społeczeństwa informacyjnego,
Szybko zmieniająca się technologia IT, Nisko opłacana kadra w JST, co powoduje dużą
jej rotację, Niska partycypacja obywatelska związania
z brakiem zaufania obywateli do urzędów oraz niechęcią pracowników urzędów do włączania obywateli w procesy decyzyjne (np. w formie konsultacji społecznych),
Stosunkowo wysokie zarobki i presja na wzrost wynagrodzeń, które limitują rozwój branży IT na Dolnym Śląsku,
Stopa bezrobocia na Dolnym Śląsku (poza aglomeracją wrocławską) wyższa od średniej krajowej,
Duże dysproporcje pomiędzy zarobkami kobiet i mężczyzn,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji kluczowych projektów związanych z infrastrukturą wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in. projektów DSS i e-DS).
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 22 z 80
Strategię rozwoju z wykorzystaniem analizy SWOT formułuje się w taki sposób, aby
wykorzystać mocne strony i szanse występujące w otoczeniu, zmniejszając siłę
oddziaływania słabych stron i występowania zagrożeń.
Do niewątpliwie mocnych stron Dolnego Śląska należy bardzo dobrze rozwinięty sektor
ICT, silny ośrodek akademicki dostarczający kadry dla przedsiębiorstw tzw. „nowej
gospodarki”, będący jednocześnie czynnikiem pobudzającym innowacyjność regionu.
Wpływa to na szybko rosnącą świadomość potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców Dolnego
Śląska w zakresie dostępu i wykorzystania informacji elektronicznej.
Biorąc powyższe pod uwagę, w wykorzystaniu nowych technologii informacyjnych
i komunikacyjnych można upatrywać tzw. inteligentnej specjalizacji regionalnej (ang.
regional smart specialization), która byłaby wyróżnikiem Dolnego Śląska na tle pozostałych
województw. Stanowić ona powinna szczególny obszar, którego dotyczyłyby skoordynowane
działania jednostek samorządu terytorialnego, środowiska akademickiego i biznesu mające
na celu wspieranie innowacji służących rozwojowi społeczeństwa regionu, w tym
społeczeństwa informacyjnego. Zapewniłoby to jednocześnie synergię z jednym z trzech
głównych celów „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010–2020” (działanie 1.2.4
– Efektywne wykorzystanie w procesach rozwojowych potencjału specjalizacji terytorialnej.
Z drugiej strony dostrzec należy niewystarczające wykorzystanie potencjału
związanego ze współpracą ośrodków akademickich z podmiotami gospodarczymi oraz małą
skalę świadczenia usług elektronicznych przez jednostki samorządu terytorialnego.
Ważnym czynnikiem w aspekcie słabości, jest także szybkie starzenie się
społeczeństwa. Do znaczących szans należy zaliczyć powszechność i dostępność Internetu
szerokopasmowego, zmianę stylu życia mieszkańców oraz możliwość wykorzystania
funduszy strukturalnych w latach 2014 – 2020. Podstawowe zagrożenia związane są zaś ze
sferą społeczną, a zwłaszcza z brakiem akceptacji technik elektronicznych, występującymi
barierami w zakresie regulacji formalnoprawnych i brakiem zaufania obywateli
do administracji państwowej.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 23 z 80
4.3 SWOT funkcjonalny
Europejska agenda cyfrowa wskazuje konkretne zadania dla państw członkowskich,
w tym formułuje 7 obszarów strategicznych, dlatego też postanowiono dokonać analizy
SWOT wg powyższych funkcjonalności, która została przedstawiona w Tab.5-11.
Tabela 5. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – jednolity rynek cyfrowy
MOCNE STRONY (STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Wysoki stopień wykorzystania technologii
informatycznych w bibliotekach,
Wzrost świadomości korzyści płynących z usług
cyfrowych,
Duża liczba firm z sektora IT na Dolnym Śląsku,
Dolny Śląsk jest postrzegany jako województwo
sprzyjające branży IT,
Programy unijne wspomagające rynek IT.
Brak dobrych praktyk w zakresie wykorzystania
nowoczesnych technik w kształceniu i budowaniu
popytu na kulturę,
Mała liczba JST, w których został wdrożony
elektroniczny obieg dokumentów oraz usług
związanych z zamówieniami publicznymi,
Dość duży stopień niekompletności i braku
aktualnych informacji na stronach www JST,
Niski poziom dostępności tzw. 20 usług
podstawowych,
Brak europejskich norm dotyczących wymiany
informacji biznesowych.
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Wzrost wydatków obywateli na kulturę i rozrywkę,
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSSi eDS,
Czynniki demograficzne (starzejące się
społeczeństwo), podniesienie się poziomu opieki
zdrowotnej, zmiana stylu życia oraz wzrost
świadomości zdrowotnej wpływają na wzrost
popytu na usługi medyczne,
Działalność państwa w zakresie promocji nowych
technologii oraz rozwoju SI, poprzez
wprowadzenie tzw. ulg podatkowych związanych z
dostępem do sieci Internet (podatnicy
indywidualni) oraz zakup nowych technologii
(przedsiębiorcy),
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego,
Brak akceptacji technik elektronicznych, jako
alternatywy dla papieru,
Preferowanie kontaktu osobistego obywateli
z urzędami oraz przedsiębiorstwami,
Zagrożenia związane z interpretacją prawną
zapisów dotyczących np. sposobu przesyłania
finansowych dokumentów elektronicznych oraz
zapewnienia bezpieczeństwa informacji,
Regulacje prawne w zakresie ochrony danych
osobowych,
Brak spójnej strategii społeczeństwa
informacyjnego,
Szybko zmieniająca się technologia IT,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji
kluczowych projektów związanych z infrastrukturą
wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 24 z 80
Działania Komisji Europejskiej w zakresie tzw. 12
działań w roku 2012 ułatwiających przepływ usług i
pracowników przy jednoczesnej ochronie ich praw,
Istnienie Europejskich Ram Interoperacyjności.
projektów DSSi eDS),
Niskie nakłady w poszczególnych obszarach, gdzie
świadczone są usługi cyfrowe m.in. na biblioteki.
Tabela 6. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – interoperacyjność
MOCNE STRONY (STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Istnienie Krajowych Ram Interoperacyjności, które
jednoznacznie definiują np. neutralność
technologiczną,
System ePUAP, w ramach którego istnieją m.in.
wzory dokumentów,
Istnienie wytycznych unijnych (deklaracje z Malmo
i Granady) i krajowych,
Istnienie ogólnoświatowych standardów dla
poszczególnych obszarów, m.in. Z39.50 dla
informatycznych systemów bibliotecznych, czy HL7
dla systemów wymiany danych pomiędzy
systemami informatycznymi dla służby zdrowia,
Projekt Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej,
Wytyczne MSWiA dla JST w zakresie standardów
informatycznych stosowanych w systemach
informatycznych dla administracji.
Duża różnorodność systemów IT w służbie
zdrowia oraz brak wykorzystania istniejących
standardów interoperacyjności (brak standardów
wypracowanych przez UE).
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSSi eDS,
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego,
Istnienie Europejskich Ram Interoperacyjności.
Brak szerokiej dostępności rozwiązań
umożliwiających realizację procesów biznesowych
bez wykorzystania papieru przy zachowaniu
wymogów prawa,
Szybko zmieniająca się technologia IT,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji
kluczowych projektów związanych z infrastrukturą
wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in.
projektów DSSi eDS),
Europejskie Ramy Interoperacyjności mają
charakter jedynie tzw. miękkiej rekomendacji.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 25 z 80
Tabela 7. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – zaufanie i bezpieczeństwo
MOCNE STRONY (STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Szybki wzrost wykorzystania technologii
informacyjnych oraz usług sieci Internet w JST,
Istnienie norm krajowych w obszarze zarządzania
i administracji systemów informatycznych,
Działania UE mające na celu ujednolicenie
i uproszczenie prawa autorskiego,
Powszechność usług i portali typu Web 2.0, które
mają potencjał do wykorzystania wiedzy do
wzrostu zaangażowania obywateli,
Przyjęte prawodawstwo w zakresie ochrony
danych osobowych.
Niska świadomość zagrożeń związanych
z korzystaniem z IT, w tym z dostępu do Internetu,
Postrzeganie przez obywateli Internetu, jako
niekontrolowanego środowiska wymiany
informacji sprzyjającego powstawaniu patologii,
Brak doniesień o dotkliwych karach w zakresie
naruszania bezpieczeństwa IT, w wielu wypadkach
takie naruszenia nie są zgłaszane przez instytucje
(głównie finansowe), w obawie przed
pogorszeniem postrzegania danej instytucji jako
niewiarygodnej,
Słaba wiedza kadry JST w zakresie IT oraz
bezpieczeństwa systemów informatycznych,
Stosowanie, w niektórych krajach UE, filtrowania
treści, zamiast bardziej wyrafinowanych narzędzi
zwiększających bezpieczeństwo.
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Duża akceptacja poziomu usług elektronicznych w
zakresie bezpieczeństwa i poufności,
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSS i eDS,
Nowe prawodawstwo wspomagające pełne
wykorzystanie narzędzi informatycznych
w działalności biznesowej, ochronie zdrowia
oraz przeciwdziałające wykluczeniu cyfrowemu,
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego.
Brak akceptacji technik elektronicznych jako
alternatywy dla papieru,
Brak szerokiej dostępności rozwiązań
umożliwiających realizację procesów biznesowych
bez wykorzystania papieru przy zachowaniu
wymogów prawa,
Preferowanie kontaktu osobistego obywateli
z urzędami oraz przedsiębiorstwami,
Zagrożenia związane z interpretacją prawną
zapisów dotyczących np. sposobu przesyłania
finansowych dokumentów elektronicznych oraz
zapewnienia bezpieczeństwa informacji,
Regulacje prawne w zakresie ochrony danych
osobowych,
Szybko zmieniająca się technologia IT,
Brak zaufania obywateli do urzędów,
Postęp technologiczny,
Wzrost zainteresowania cyberprzestępczością
przez grupy przestępcze.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 26 z 80
Niejednoznaczność interpretacyjna przepisów
prawa.
Tabela 8. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – szybki dostęp do Internetu
MOCNE STRONY(STRENGHTS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Gęste sieci kolejowe, drogowe oraz energetyczne
na Dolnym Śląsku umożliwiające wykorzystanie
obecnie istniejącej struktury teleinformatycznej
takich firm jak np. Telekom, czy Energia Pro,
Dysponowanie przez Samorząd Województwa
Dolnośląskiego częstotliwościami związanymi
z WiMAX do 2022 r.,
Uruchomienie projektu „Likwidacja obszarów
wykluczenia informacyjnego i budowa
dolnośląskiej sieci szkieletowej” (DSS).
Przedłużające się postępowania w ramach
projektu „Likwidacja obszarów wykluczenia
informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci
szkieletowej” (DSS),
Dysproporcje w dostępie do infrastruktury
teleinformatycznej na terenie województwa,
Wg gazety „Polska The Times” z dnia 27.06.2011 r.
na terenie Dolnego Śląska 16 miejscowości nadal
jest pozbawionych dostępu do usług telefonii
komórkowej,
Wg UKE jedynie 12% mieszkańców województwa
ma dostęp do sieci szerokopasmowej.
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSS i eDS,
Działalność państwa w zakresie promocji nowych
technologii oraz rozwoju SI, poprzez
wprowadzenie tzw. ulg podatkowych związanych z
dostępem do sieci Internet (podatnicy
indywidualni) oraz zakup nowych technologii
(przedsiębiorcy),
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego, m.in. PO IG 8.3 i 8.4,
Dynamiczny rozwój technologii bezprzewodowych,
Transfer wiedzy w ramach projektu B3 Region
(Program INTERREG IV),
Wysoki zakres pokrycia siecią telefonii
komórkowej,
Nowe technologie np. LTE.
Szybko zmieniająca się technologia IT,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji
kluczowych projektów związanych z infrastrukturą
wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in.
projektów DSS i eDS),
Brak ustawy o wspieraniu usług i sieci
szerokopasmowych w telekomunikacji, dzięki
której samorząd może realizować
inwestycje w porozumieniu z operatorami
telekomunikacyjnymi.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 27 z 80
Tabela 9. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – badania i innowacje
MOCNE STRONY(STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Realizacja dużych projektów krajowych związanych
z SI (głównie z zakresu e-zdrowia i e-administracji),
Duża aktywność zawodowa mieszkańców – niskie
bezrobocie w sektorze IT,
Wzrost zatrudnienia w sferze badawczo-
rozwojowej,
Duża koncentracja firm IT na Dolnym Śląsku,
Istnienie Europejskiego Instytutu Innowacji
i Technologii (EIT),
Mocny ośrodek akademicki, w tym Politechnika
Wrocławska jako ośrodek o największej liczbie
zgłoszeń patentowych w 2010 r.,
Realizacja dużych projektów badawczych,
Istnienie międzyuczelnianego ośrodka badawczego
EIT+,
Duża świadomość przedsiębiorstw z Dolnego
Śląska w zakresie innowacji,
Postrzeganie Dolnego Śląska jako województwa
przyjaznego branży IT.
Brak mody wśród uczniów szkół
ponadgimnazjalnych na kierunki techniczne,
Brak rzeczywistej współpracy pomiędzy
uczelniami, a przemysłem,
Koncentracja badań i inwestycji – głównie
we Wrocławiu,
Brak zapotrzebowania na badania naukowe ze
strony przemysłu,
Niskie nakłady na sektor badawczo-rozwojowy,
Mała ilość kadry wg HRST (Human Resources in
Science and Technology),
Mała liczba patentów w porównaniu do średniej
UE.
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSS i eDS,
Działalność państwa w zakresie promocji nowych
technologii oraz rozwoju SI, poprzez
wprowadzenie tzw. ulg podatkowych związanych
z dostępem do sieci Internet (podatnicy
indywidualni) oraz zakup nowych technologii
(przedsiębiorcy),
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego,
Inwestycje zagraniczne w regionie,
Duży, silny ośrodek naukowy zapewniający kadrę
z niemal każdego kierunku,
Korzystne położenie geograficzne województwa
i dość dobra komunikacja z krajami sąsiednimi,
Wzrost nakładów na prace badawczo-rozwojowe,
Dysproporcja w nakładach na prace badawczo-
rozwojowe pomiędzy Polską a UE,
Duża konkurencja w zakresie firm IT ze strony
województwa śląskiego,
Odpływ dobrze wykształconych kadr głównie do
Warszawy oraz na Śląsk,
Stosunkowo wysokie zarobki i presja na wzrost
wynagrodzeń, które limitują rozwój branży IT na
Dolnym Śląsku,
Stopień bezrobocia wyższy od średniej krajowej,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji
kluczowych projektów związanych z infrastrukturą
wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in.
projektów DSS i eDS),
Brak modelu współpracy pomiędzy nauką
i przemysłem,
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 28 z 80
Duże projekty infrastrukturalne,
Polska wg najbliższego budżetu UE będzie nadal
beneficjentem środków, głównie w zakresie
Europejskiego Programu Spójności,
Efekty prezydencji Polski w UE, która miała miejsce
w drugim półroczu 2011 r.,
Wrocław został wybrany na Europejską Stolicę
Kultury w 2016 r.,
Duże inwestycje związane z organizacją mistrzostw
Europy w piłce nożnej EURO 2012,
Istnienie prężnie działających specjalnych stref
ekonomicznych.
Brak popularności i uregulowań związanych
z działalnością tzw. spin-off.
Tabela 10. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – umiejętność wykorzystania technologii cyfrowych i włączenie społeczne
MOCNE STRONY (STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Wysoki stopień komputeryzacji szkół oraz
zapewnienie im dostępu do sieci Internet głównie
za sprawą programów krajowych (m.in.
Interkl@sa, Internet dla Szkół),
Wysoki stopień wykorzystania technologii
informatycznych w bibliotekach,
Duża aktywność zawodowa mieszkańców – niskie
bezrobocie w sektorze IT,
Prawodawstwo nakazujące likwidację barier
głównie w odniesieniu do osób
niepełnosprawnych,
Duża dostępność sprzętu komputerowego,
Działalność proedukacyjna stowarzyszeń na rzecz
likwidacji barier w dostępie do nowych
technologii oraz istnienie certyfikacji typu ECDL,
Działalność prężnych oddziałów stowarzyszeń
branży IT, np. PTI,
Silny wzrost sektora usług, co dostrzegli potentaci
branży IT tworząc na Dolnym Śląsku swoje centra
kompetencyjne (np. IBM, HP, NSN),
Dobry poziom edukacji w zakresie IT
na poziomie szkół podstawowych, gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych,
Problemy demograficzne związane ze starzeniem
się społeczeństwa,
Zagrożenia związane z interpretacją prawną
zapisów dotyczących np. sposobu przesyłania
finansowych dokumentów elektronicznych oraz
zapewnienia bezpieczeństwa informacji,
Regulacje prawne w zakresie ochrony danych
osobowych,
Słabe pokrycie Dolnego Śląska dostępem do usług
sieci Internet,
Postępujące wykluczenie ludzi starszych,
Mała ilość kadry wg HRST (Human Resources in
Science and Technology).
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 29 z 80
Realizacja przez UMWD dwóch
regionalnych projektów strategicznych
związanych z wdrażaniem rozwiązań z zakresu ICT
w szkołach na terenie Dolnego Śląska:
Dolnośląska e-Szkoła i Pracownia przyrodnicza w
każdej gminie.
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Firmy deklarują chęć pełniejszego wykorzystania
technologii IT do kontaktów z administracją
państwową,
Wzrost wydatków obywateli na kulturę i rozrywkę,
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSS i eDS,
Nowe prawodawstwo wspomagające pełne
wykorzystanie narzędzi informatycznych
w działalności biznesowej, ochronie zdrowia
oraz przeciwdziałające wykluczeniu cyfrowemu,
Czynniki demograficzne (starzejące się
społeczeństwo), podniesienie się poziomu opieki
zdrowotnej, zmiana stylu życia oraz wzrost
świadomości zdrowotnej wpływają na wzrost
popytu na usługi medyczne,
Szybki rozwój technologii IT w zakresie
dostępności i miniaturyzacji urządzeń
oraz nowych technik komunikacyjnych, głównie
bezprzewodowych,
Redukcja obszarów technologicznego wykluczenia
cyfrowego oraz zmniejszająca się liczba osób
wykluczonych cyfrowo w związku z brakiem
umiejętności i wiedzy oraz brakiem motywacji
do korzystania z IT,
Działalność państwa w zakresie promocji nowych
technologii oraz rozwoju SI, poprzez
wprowadzenie tzw. ulg podatkowych związanych
z dostępem do sieci Internet (podatnicy
indywidualni) oraz zakup nowych technologii
(przedsiębiorcy),
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego.
Brak akceptacji technik elektronicznych jako
alternatywy dla papieru,
Preferowanie kontaktu osobistego obywateli
z urzędami oraz przedsiębiorstwami,
Wysoki stopień socjologicznego wykluczenia
cyfrowego oraz brak działań drastycznie go
zmniejszających,
Dominacja Wrocławia na Dolnym Śląsku,
Brak spójnej strategii społeczeństwa
informacyjnego,
Szybko zmieniająca się technologia IT,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji
kluczowych projektów związanych z infrastrukturą
wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in.
projektów DSS i eDS),
Brak świadomości problemu cyfrowego
wykluczenia nieinfrastrukturalnego.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 30 z 80
Tabela 11. Analiza SWOT w zakresie społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska – korzyści z technik informacyjnych dla obywateli
MOCNE STRONY (STRENGTHS) SŁABE STRONY (WEAKNESSES)
Wysoki stopień wykorzystania technologii
informatycznych w bibliotekach,
Szybki wzrost wykorzystania technologii
informacyjnych oraz usług sieci Internet w JST,
Powszechność wykorzystywania portali www
w działalności JST oraz ich dobra ocena przez
użytkowników,
Wysoka świadomość potrzeb związanych z IT w JST
oraz pozytywne nastawienie pracowników JST
do nowych technologii,
Spadek cen sprzętu komputerowego oraz usług
dostępu do Internetu,
Inwestycje kapitałowe i promocja regionu,
Promocja elektronicznych usług bankowych.
Brak dobrych praktyk w zakresie wykorzystania
nowoczesnych technik w kształceniu i budowaniu
popytu na kulturę,
Słaba infrastruktura IT bibliotek,
Niski poziom dostępności tzw. 20 usług
podstawowych,
Brak świadomości z korzyści świadczenia usług
elektronicznych wśród mieszkańców Dolnego
Śląska.
SZANSE (OPPORTUNITIES) ZAGROŻENIA (THREATS)
Wzrost wydatków obywateli na kulturę i rozrywkę,
Realizacja dużych projektów związanych z SI
dotowanych z UE, m.in. DSS i eDS,
Czynniki demograficzne (starzejące się
społeczeństwo), podniesienie się poziomu opieki
zdrowotnej, zmiana stylu życia oraz wzrost
świadomości zdrowotnej wpływają na wzrost
popytu na usługi medyczne,
Szybki rozwój technologii IT w zakresie
dostępności i miniaturyzacji urządzeń
oraz nowych technik komunikacyjnych, głównie
bezprzewodowych,
Redukcja obszarów technologicznego wykluczenia
cyfrowego oraz zmniejszająca się liczba osób
wykluczonych cyfrowo w związku z brakiem
umiejętności i wiedzy oraz brakiem motywacji
do korzystania z IT,
Działalność państwa w zakresie promocji nowych
technologii oraz rozwoju SI, przez wprowadzenie
tzw. ulg podatkowych związanych z dostępem
do sieci Internet (podatnicy indywidualni) oraz
zakup nowych technologii (przedsiębiorcy),
Brak akceptacji technik elektronicznych jako
alternatywy dla papieru,
Preferowanie kontaktu osobistego obywateli
z urzędami oraz przedsiębiorstwami,
Zagrożenia związane z interpretacją prawną
zapisów dotyczących np. sposobu przesyłania
finansowych dokumentów elektronicznych oraz
zapewnienia bezpieczeństwa informacji,
Regulacje prawne w zakresie ochrony danych
osobowych,
Brak spójnej strategii społeczeństwa
informacyjnego,
Szybko zmieniająca się technologia IT,
Brak zaufania obywateli do urzędów,
Brak rozstrzygnięć oraz opóźnienia w realizacji
kluczowych projektów związanych z infrastrukturą
wspomagającą rozwój SI na Dolnym Śląsku (m.in.
projektów DSS i eDS),
Niskie zapotrzebowanie na tego typu usługi wśród
mieszkańców.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 31 z 80
Programy operacyjne PO IG, PO KL i RPO dla woj.
dolnośląskiego,
System ePUAP przygotowany do świadczenia usług
cyfrowych przez JST,
Duże projekty infrastrukturalne,
Polska wg najbliższego budżetu UE będzie nadal
beneficjentem środków, głównie w zakresie
Europejskiego Programu Spójności,
Efekty prezydencji Polski w UE, która miała miejsce
w drugim półroczu 2011 r.,
Wrocław został wybrany na Europejską Stolicę
Kultury w 2016 r.,
Duże inwestycje związane z organizacją mistrzostw
Europy w piłce nożnej EURO 2012.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 32 z 80
5 Misja i wizja Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
do roku 2020
5.1 Misja
Misja Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego przyjęta dla województwa
dolnośląskiego na lata 2013 – 2020 brzmi:
WSPÓLNIE ROZWIJAMY PRZESTRZEŃ CYFROWĄ DOLNEGO ŚLĄSKA
Sformułowanie misji akcentuje tworzenie skutecznej, sprawnej i efektywnej przestrzeni
cyfrowej. W procesie budowania tej przestrzeni wykorzystuje się efekt synergii dzięki
współpracy i kooperacji wszystkich zaangażowanych podmiotów na Dolnym Śląsku.
Rozwój społeczeństwa informacyjnego Dolnego Śląska koncentruje się na realizacji
działań, których celem jest wykreowanie bezpieczniej i efektywnie wykorzystywanej
przestrzeni cyfrowej, w której instytucje samorządowe i państwowe, przedsiębiorcy oraz
mieszkańcy świadomie uczestniczą zarówno jako dawcy, jak i odbiorcy informacji, a usługi
w niej świadczone pozytywnie stymulują demokratyczne zachowania obywatelskie oraz
postawy proinnowacyjne.
Przestrzeń cyfrowa to dane, informacja i wiedza w formie elektronicznej wraz
z narzędziami informatycznymi i teleinformatycznymi do jej akwizycji, gromadzenia,
przesyłania, przetwarzania i prezentacji oraz możliwościami i umiejętnościami twórców
i odbiorców informacji (użytkowników) korzystania z tych narzędzi. Tak więc rozwój
przestrzeni cyfrowej oznacza rozwój zasobów informacji, narzędzi informatycznych
i teleinformatycznych oraz rozwój umiejętności użytkowników.
Przedstawiony poniżej (rys. 1) ideowy schemat przestrzeni cyfrowej Dolnego Śląska
wskazuje także następujące działania uczestników przestrzeni cyfrowej:
mieszkańcy regionu, świadomi wagi rozwoju przestrzeni cyfrowej, będą coraz lepiej
wykorzystywać jej usługi w procesie edukacji oraz w celu aktywnego uczestnictwa
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 33 z 80
w życiu gospodarczym, społecznym, politycznym i kulturalnym regionu zarówno, jako
odbiorcy, jak i twórcy informacji,
urzędy administracji rządowej i samorządowej (JST) będą dynamicznie rozwijać
elektroniczny dostęp do danych publicznych oraz świadczenie usług drogą
elektroniczną dla mieszkańców, przedsiębiorców i turystów (co najmniej w zakresie
tzw. 20 usług podstawowych),
podmioty gospodarcze będą rozwijać się szybciej, dzięki wykorzystaniu
elektronicznych kanałów wymiany informacji, co ograniczy konieczność
bezpośredniego kontaktu z urzędem i mieszkańcem (klientem),
jednostki naukowo-badawcze będą wykorzystywać przestrzeń cyfrową w procesie
edukacji i kształcenia kadr gospodarki oraz w procesie tworzenia i dystrybucji
rozwiązań innowacyjnych do podmiotów gospodarczych.
Rysunek 1. Idea przestrzeni cyfrowej województwa dolnośląskiego
5.2 Wizja
Wizję Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, przyjętą dla województwa
dolnośląskiego na lata 2013 – 2020, stanowi hasło:
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 34 z 80
DOLNY ŚLĄSK REGIONEM WYSOKIEJ JAKOŚCI ŻYCIA ORAZ INNOWACYJNEJ GOSPODARKI,
W KTÓRYM SPRAWNA I BEZPIECZNA PRZESTRZEŃ CYFROWA UMOŻLIWIA
POWSZECHNY I ŁATWY DOSTĘP DO WIEDZY, INFORMACJI I DANYCH
Tak sformułowana wizja oznacza własności przestrzeni cyfrowej, zgodnie z którymi
przestrzeń cyfrowa powinna:
charakteryzować się dostępnością, sprawnością, skutecznością, efektywnością
i interoperacyjnością oraz zewnętrzną użytecznością,
posługiwać się informacją pewną, terminową, użyteczną, wiarygodną i bezpieczną,
dostępną do ponownego wykorzystania,
zapewniać dostęp do wszystkich odbiorców i partycypację w życiu społecznym,
kulturalnym i politycznym, eliminację wykluczenia cyfrowego i wzrost kapitału
społecznego,
stymulować wzrost konkurencyjności, rozwój przez innowacje, transfer innowacji,
przedsiębiorczość,
pozwalać na rozwój publicznych e-usług i rozwój systemów/platform
teleinformatycznych, komercyjnych usług opartych na ponownym wykorzystaniu lub
integracji z szeroko pojętymi zasobami i usługami publicznymi.
5.3 Efekt przyjęcia wizji dla społeczeństwa, władz lokalnych
i przedsiębiorstw
Przyjęcie i realizacja wizji o przedstawionym brzmieniu powinna przynieść następujący
efekt dla uczestników przestrzeni cyfrowej (społeczeństwa, władz lokalnych
i przedsiębiorstw):
Społeczeństwo będzie miało powszechny dostęp do technologii informatycznych
i komunikacyjnych oraz będzie mogło sprawnie i kreatywnie z nich korzystać,
doskonaląc swą wiedzę i umiejętności poprzez wykorzystanie technologii cyfrowych.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 35 z 80
Mieszkańcy będą mogli posługiwać się technologiami cyfrowymi w różnych
aspektach życia obejmujących e-usługi, rynek pracy, edukację, medycynę, kontakty
z administracją państwową oraz życie kulturalne i społeczne. Będą mieli możliwość
lepszej artykulacji swoich potrzeb, współdziałania na rzecz ich zaspokojenia, a także
łatwiejszego monitorowania i współuczestnictwa w procesach decyzyjnych.
Technologie cyfrowe wykorzystywane będą do przełamywania barier społecznych.
Dostępne będą nowe formy pracy umożliwiające aktywizację osób
niepełnosprawnych oraz zamieszkałych na terenach słabo zurbanizowanych. Dzieci
i młodzież będą miały zapewnioną edukację w zakresie posługiwania się
z narzędziami teleinformatycznymi w różnych sferach życia, w tym w zakresie
aspektów związanych z zagrożeniami, jakie wiążą się z korzystaniem z technik
teleinformatycznych. Ponadto, ułatwiony zostanie dostęp do różnego rodzaju
zasobów informacji.
Władze regionalne dzięki zastosowaniu nowych metod zarządzania i organizacji będą
oferowały usługi lepszej jakości i o większej dostępności (w obszarach oświaty,
kultury, opieki zdrowotnej, obsługi administracyjnej, warunków bytowych itp.).
Umożliwi to lepsze rozpoznanie potrzeb społecznych oraz zgłaszanych oddolnie
propozycji ich zaspokojenia. Będą również wykorzystywać technologie cyfrowe
do zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców oraz do podniesienia komfortu życia
mieszkańców, poprzez skuteczne ich informowanie i ostrzeganie przed zagrożeniami,
np.: w sytuacji klęsk żywiołowych. Ponadto, będą ukierunkowane na realizację
projektów pobudzających konkurencyjność i innowacyjność regionu oraz
przyczyniających się do jego rozwoju. Dzięki technologiom cyfrowym, władze
regionalne będą też miały większe możliwości efektywnego stosowania procedur
partycypacyjnych i aktywizacji postaw obywatelskich, co w dalszej perspektywie
doprowadzi do lepszego dostosowania podejmowanych przez nie decyzji do potrzeb
mieszkańców Dolnego Śląska.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 36 z 80
Podmioty gospodarcze będą miały łatwiejszy dostęp do rozwiązań nowatorskich
w zakresie technik i metod wytwarzania, wdrażania i dystrybucji towarów i usług,
co umożliwi zastosowanie rozwiązań prowadzących do lepszej jakości towarów
i usług i/lub do niższej ich ceny, i/lub większej dostępności. Przedsiębiorstwa będą
miały szybki i łatwy dostęp do ofert rynku pracy oraz do nowych form telepracy,
a także innych zasobów, rejestrów i danych publicznych, które mogą ułatwić
funkcjonowanie na rynku i poprawić konkurencyjność gospodarki regionu.
Uproszczony również będzie kontakt z administracją państwową i urzędami.
Dodatkowo, dzięki technologiom cyfrowym, usprawniony będzie kontakt
z dostawcami i odbiorcami zagranicznymi, co przyczyni się do wzrostu
konkurencyjności przedsiębiorstw.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 37 z 80
6 Cele Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na
Dolnym Śląsku do roku 2020
„Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020”
wyznacza do osiągnięcia w okresie programowania 2013 – 2020 następujące cele główne:
Cel 1 – Sprawna przestrzeń cyfrowa
Cel 2 – Wzrost jakości życia mieszkańców
Cel 3 – Wzrost konkurencyjności i innowacyjności
6.1 Cel 1 – Sprawna przestrzeń cyfrowa
Cel ten winien zapewnić upowszechnienie bezpiecznej i wysoko wydajnej
infrastruktury teleinformatycznej, tworzącej przestrzeń cyfrową dla „uczestników” Dolnego
Śląska.
Przestrzeń cyfrową podzielić należy na dwie sfery:
Usługową – obszar obejmujący wszelkiego rodzaju usługi, które można uruchamiać
dzięki sprawnie działającej infrastrukturze. Jest to kluczowy obszar z perspektywy
niniejszej strategii. W tej dziedzinie tworzone będą wszelkiego rodzaju e-usługi,
umożliwiając w ten sposób realizację założonych celów w każdym przekroju.
Użytkownik, poruszając się w „wirtualnej rzeczywistości” (przestrzeni cyfrowej),
będzie mógł korzystać zarówno z gotowych usług, jak i – dzięki wytworzonym
narzędziom informatycznym – tworzyć nowe usługi. W obszarze tym znajdują się
również wszelkie sfery i rozwiązania portalowe. Tu nacisk musi zostać położony
na zbudowanie i wykorzystanie zjawiska synergii działań w regionie (w ramach
różnych programów i inicjatyw). Dobrym przykładem pokazującym synergię wszelkich
działań w regionie będzie realizacja projektu Portalu Dolnego Śląska (eDS). Jest to
największe takie przedsięwzięcie w regionie.
Infrastrukturalną – obszar obejmujący infrastrukturę teletechniczną (pasywną
i aktywną niezbędną do uruchomiania, udostępniania i realizowania usług). Tę część
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 38 z 80
przestrzeni cyfrowej stanowią środki i zasoby infrastruktury aktywnej (jak np. routery,
przełączniki, centrale, serwery, macierze dyskowe i in.) i pasywnej, takie jak
wszelkiego rodzaju łącza telekomunikacyjne (przewodowe i bezprzewodowe)
umożliwiające wymianę informacji pomiędzy urządzeniami i systemami
telekomunikacyjnymi. Bardzo ważnym elementem są wszelkiego rodzaju platformy
serwerowe. Ich sprawne funkcjonowanie umożliwi kreowanie stabilnie działających
usług, o których mowa w obszarze pierwszym. Najtrudniejszym elementem do
zrealizowania w ramach tworzenia przestrzeni cyfrowej Dolnego Śląska jest ogół łączy
telekomunikacyjnych, a w szczególności tych, które doprowadzane są do użytkownika
końcowego, tak zwana „ostatnia mila”. Wydaje się, iż w ramach działań na Dolnym
Śląsku widać potencjalne możliwości do uzyskania synergii. Kluczowy jest projekt
Dolnośląska Sieć Szerokopasmowa, dla której uzupełnieniem są wdrażane przez
operatorów łącza szerokopasmowe tak przewodowe, jak i bezprzewodowe. Pamiętać
należy, iż aby stworzyć na obszarze Dolnego Śląska sprawnie działającą przestrzeń
cyfrową, nie można zapomnieć o końcowym użytkowniku. To od jego aktywności
zależeć będzie ilość i jakość treści, jaka będzie fundamentem funkcjonowania
przestrzeni cyfrowej.
Jak wspomniano wcześniej, budowa i rozwój sprawnej przestrzeni cyfrowej jest
jednocześnie celem równorzędnym dla dwóch pozostałych celów głównych niniejszej
Strategii, a zarazem jest środkiem do ich realizacji.
Jest to środek niezbędny, dlatego ważna jest identyfikacja zagrożeń związanych z jego
realizacją. Pomimo dużego stopnia komplikacji dzisiejszych rozwiązań teleinformatycznych –
zarówno w zakresie sprzętu, jak i oprogramowania – najpoważniejszych barier związanych z
ich realizacją i wdrażaniem, wbrew pozorom, należy szukać nie w dziedzinie techniki.
Techniczna strona realizacji takich przedsięwzięć stanowi najmniejszy problem dla
specjalistów z branży IT, z których Dolny Śląsk jest znany.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 39 z 80
Do najważniejszych barier związanych z rozwojem przestrzeni cyfrowej należy zaliczyć
problemy:
ekonomiczne – nakłady na telekomunikacją, a w szczególności na jej infrastrukturę,
cechują się stosunkowo długim okresem amortyzacji – zyski uzyskuje się po wielu
latach funkcjonowania tego typu rozwiązań i są one silnie zależne od świadczonych
usług i popytu na nie,
prawne – budowa infrastruktury teleinformatycznej wymaga wielu pozwoleń
dotyczących możliwości umieszczenia elementów infrastruktury na czyimś terenie,
jak również (szczególnie w przypadku rozwiązań bezprzewodowych) oceny
oddziaływania tych rozwiązań na środowisko,
organizacyjne – wynikające z:
braku umiejętności wdrażania nowoczesnych i innowacyjnych technik i rozwiązań
teleinformatycznych oraz
braku modeli organizacyjnych wdrażania i eksploatacji nowoczesnych technik
informatycznych
społeczne – wynikające z:
braku wiedzy czy obawy przed nieznaną technologią – plany postawienia
masztów telefonii komórkowej często spotykają się z dużym oporem społecznym,
braku umiejętności korzystania z nowych rozwiązań – korzystanie z zasobów
przestrzeni cyfrowej wymaga nabycia przez użytkownika określonych
umiejętności, a część społeczeństwa tego nie potrafi, bądź nie czuje potrzeby ich
nabywania (wspomniane wykluczenie cyfrowe).
W ramach realizacji celu Sprawna przestrzeń cyfrowa przewiduje się realizację
następujących celów cząstkowych:
Cel cząstkowy 1: Zrównanie szans dostępu do przestrzeni cyfrowej dla odbiorców
(„włączenie” cyfrowe osób wykluczonych, ze szczególnym
uwzględnieniem osób niepełnosprawnych – np. niedowidzących
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 40 z 80
i niewidomych) oraz twórców treści cyfrowych (wojewódzkie platformy
dziedzinowych treści cyfrowych) poprzez efektywne i intensywne
działania infrastrukturalne z wykorzystaniem synergii z realizowanymi
obecnie projektami.
Cel cząstkowy 2: Rozwój publicznych e-usług (obecność publicznych usług w przestrzeni
cyfrowej).
Cel cząstkowy 3: Rozwój systemów/platform teleinformatycznych zdolnych
do partnerstwa w ramach realizacji e-usług zapewniających:
interoperacyjność rejestrów publicznych (systemy e-usług
publicznych winny w sposób pewny i bezpieczny wykorzystywać
oraz przekazywać informację do innych systemów publicznych – nie
mogą żądać informacji, która już istnieje w publicznej przestrzeni
cyfrowej).
wiarygodność i ochronę informacji w publicznej przestrzeni cyfrowej
(ochrona praw własności intelektualnej, ochrona publicznej
przestrzeni cyfrowej przed „smogiem” informacyjnym).
Cel cząstkowy 4: Przestrzeń cyfrowa społeczeństwa informacyjnego elastycznym
i personalizowanym kanałem komunikacji (nośnikiem informacji).
6.2 Cel 2 – Wzrost jakości życia mieszkańców
Cel ten powinien zapewniać synergię z rozwojem materialnym i intelektualnym
społeczeństwa, a przez to wspierać mechanizmy wzrostu jakości życia mieszkańców. Cel 2
winien też zapewnić upowszechnienie bezpiecznej i wysokowydajnej infrastruktury
teleinformatycznej tworzącej przestrzeń cyfrową dla „uczestników” Dolnego Śląska.
W wykorzystaniu technologii cyfrowych należy upatrywać szansę na wzrost jakości
życia mieszkańców oraz na częściowe zniwelowanie różnic w poszczególnych podregionach.
Technologie cyfrowe wpływają lub mogą wpływać na wiele aspektów życia mieszkańców,
a przez to na jakość ich życia. Należą do nich m.in.: edukacja dzieci i młodzieży,
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 41 z 80
samokształcenie dorosłych, kultura i wypoczynek, partycypacja obywatelska, opieka
zdrowotna, rynek pracy, technologie informatyczno-komunikacyjne, wsparcie społeczne,
wykluczenie społeczne.
Dolny Śląsk ma duży potencjał rozwoju gospodarczego, a mianowicie: wysoki poziom
rozwoju sektora otoczenia biznesu, znaczącą chłonność rynku instytucjonalnego i dużą liczbę
inwestycji zagranicznych m.in. w sektorze nowych technologii. Ponadto dobre usytuowanie
geograficzne Dolnego Śląska oraz coraz lepsza infrastruktura komunikacyjna umożliwia
szybszy rozwój firm oraz ich współpracę z innymi podmiotami w kraju i w Europie
Zachodniej. Dodatkowo atrakcyjność miasta Wrocławia oraz wysoki poziom kształcenia i
rozwoju naukowego przyciąga wielu kandydatów na studia oraz absolwentów wyższych
uczelni, co wpływa na wzrost poziomu aktywności gospodarczej i społecznej. Kolejnym
atutem regionu jest dobrze rozwinięta baza kulturalna oraz wysokie nakłady na lokalną
infrastrukturę publiczną.
Należy jednak zwrócić uwagę na tendencje w rozwoju społecznym Dolnego Śląska.
Obecnie obserwujemy efekt starzejącego się społeczeństwa oraz zmieniającej się struktury
ludności, ze względu na wiek biologiczny i ekonomiczny (coraz więcej jest osób w wieku
poprodukcyjnym a coraz mniej w wieku przedprodukcyjnym). Natomiast dynamicznie
wzrasta ilość wyposażenia ułatwiającego codzienne życie oraz nowoczesnych kanałów
komunikacji, co świadczy o zmieniającym się stylu życia, pracy, zabawy oraz poprawie stopy
życiowej i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Zmiany również dotyczą struktury
wydatków, gdyż przeciętny Dolnoślązak coraz więcej wydaje na kulturę i rekreację, co
świadczy o wzroście bogactwa i poprawie stopy życiowej. Jednakże jednym z większych
problemów regionu jest jego nierównomierny rozwój gospodarczy i społeczny. Mocno
zróżnicowana jest stopa bezrobocia oraz poziom średniego wynagrodzenia w poszczególnych
podregionach i powiatach Dolnego Śląska.
Szansy na rozwój przestrzeni cyfrowej należy upatrywać w dużym stopniu
upowszechnienia technologii szerokopasmowych oraz w dostępie do Internetu, co stwarza
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 42 z 80
duże możliwości rozwoju i sprawnego funkcjonowania e-usług, przedsiębiorstw, e-edukacji,
e-medycyny, opieki zdrowotnej, e-kultury, e-demokracji, itp. Dolny Śląsk jest postrzegany
jako województwo sprzyjające rozwojowi technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Do barier wdrażania technologii cyfrowej w dziedzinie ochrony zdrowia należy zaliczyć:
mały wskaźnik wdrożeń i komercjalizacji innowacyjnych technologii, co wiąże się
z trudnościami z odpowiednim transferem technologii,
istniejące systemy informacyjne w ochronie zdrowia, które cechuje duże
rozdrobnienie,
niski poziom interoperacyjności i usługowości w stosunku do pacjentów, co jest
spowodowane dużym utrudnieniem w wymianie danych pomiędzy jednostkami,
występujące problemy koordynacji i zarządzania systemem ochrony zdrowia
wynikające z dużej liczby niezależnych ośrodków decyzyjnych.
Z drugiej strony, w dziedzinie opieki zdrowotnej, obserwujemy dużą zdolność do
wykorzystania nowoczesnych technologii ICT, którą wspiera silny wrocławski ośrodek
akademicki z dużym potencjałem naukowo-badawczym, szkolnictwo wyższe w innych
miastach regionu oraz sektor MSP. Dodatkowym atutem Dolnego Śląska jest atrakcyjność
turystyczna regionu oraz bardzo dobra baza sanatoryjna, która ułatwia promocję profilaktyki.
Ponadto, obserwujemy wzrost świadomości zdrowotnej społeczeństwa, w zakresie działań
profilaktycznych oraz dynamiczny rozwój portali edukacyjnych i informacyjnych dotyczących
zdrowia.
Barier rozwoju nauki należy upatrywać w stosunkowo małej liczbie wykształconych
kadr, małych środkach (jako procent PKB) przeznaczanych na badania i rozwój w ramach
całego kraju, co skutkuje małą liczbą zgłoszeń patentowych w skali Polski w porównaniu do
innych rozwiniętych krajów. Kolejnym ważnym problemem jest duża koncentracja
kształcenia na poziomie wyższych uczelni we Wrocławiu, w porównaniu z innymi
podregionami województwa. Do najważniejszych barier rozwoju edukacji należy zaliczyć
słabe wykorzystanie technologii informatycznych i komunikacyjnych w szkołach na terenie
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 43 z 80
województwa oraz małą liczbę szkół z dostępem bezprzewodowym do Internetu. Z drugiej
strony należy podkreślić wysoką jakość kształcenia w zakresie kierunków informatycznych
i technicznych na wyższych uczelniach we Wrocławiu oraz wysoki współczynnik skolaryzacji,
szczególnie na poziomie wyższych uczelni. Rozwój sektora badawczo-rozwojowego (B+R)
oraz edukacji będzie możliwy dzięki dużej liczbie projektów edukacyjnych finansowanych
przez Unię Europejską, wysokiemu współczynnikowi sukcesu zespołów naukowych z terenu
województwa w konkursach 7 Programu Ramowego oraz rosnącemu zatrudnieniu
w województwie w sektorze B+R.
W ramach realizacji celu Wzrost jakości życia mieszkańców przewiduje się realizację
następujących celów cząstkowych:
Cel cząstkowy 1: Kształcenie umiejętności wykorzystywania przestrzeni cyfrowej
wraz z budową potencjału zawodowego i kadry społeczeństwa
informacyjnego
Przygotowanie mieszkańców do efektywnego i powszechnego
wykorzystania narzędzi i rozwiązań oferowanych, w ramach rozwoju
przestrzeni cyfrowej. W tym celu, niezbędne jest zapewnienie procesu
edukacji społeczeństwa, w zakresie społeczeństwa informacyjnego
i wykorzystania nowoczesnych narzędzi. Kształcenie powinno
obejmować całe społeczeństwo od przedszkola po Uniwersytety III
Wieku i kształcenie ustawiczne. Kształcenie ma być nastawione
na wyrównywanie poziomu umiejętności wykorzystania nowoczesnych
narzędzi cyfrowych w społeczeństwie, ale również ma umożliwiać
kształcenie specjalistyczne i tworzenie liderów w zakresie przestrzeni
cyfrowej. Poza edukacją w zakresie ogólnym, obejmującą podstawowe
umiejętności w zakresie przestrzeni cyfrowej, konieczne jest kształcenie
koncentrujące się na specyficznych potrzebach w ramach
poszczególnych grup społecznych i zawodowych (np. aspekty
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 44 z 80
telemedyczne skierowane do osób starszych, narzędzia ułatwiające
działalność gospodarczą dla przedsiębiorców, narzędzia związane
z edukacją dla nauczycieli itd.). Poza treściami technicznymi związanymi
z konkretnymi narzędziami oferowanymi w ramach przestrzeni cyfrowej,
niezbędne jest kształcenie w zakresie bezpiecznego korzystania z
przestrzeni cyfrowej (np. potencjalne zagrożenia, sposoby
przeciwdziałania), aspektów prawnych (np. piractwo komputerowe,
prawa autorskie) oraz szerokie działania promocyjne mające na celu
zachęcić społeczeństwo do korzystania z przestrzeni cyfrowej (np. akcje
społeczne).
Cel cząstkowy 2: Minimalizacja wykluczenia cyfrowego oraz obniżenie bariery
użytkowania
Korzyści płynące z wykorzystania przestrzeni cyfrowej są przede
wszystkim dostępne dla osób z niej korzystających. Dlatego ważne jest
zminimalizowanie tego problemu przez usunięcie barier technicznych
(np. dostęp do Internetu) oraz wyeliminowanie tzw. miękkiego
wykluczenia cyfrowego związanego z brakiem umiejętności i wiedzy oraz
brakiem motywacji do korzystania z przestrzeni cyfrowej. Podejmowane
działania powinny dotyczyć również minimalizacji barier dla osób
niepełnosprawnych, np. niewidomych, poprzez tworzenie
dedykowanego oprogramowania. Dlatego niezbędne jest podejmowanie
szeroko zakrojonych działań edukacyjnych i promocyjnych, mających na
celu włączenie do przestrzeni cyfrowej maksymalnie dużej grupy
mieszkańców. Te działania powinny być poprzedzone dokładną diagnozą
(wykonaną na poziomie gminy bądź powiatu) określającą, które grupy
społeczne i z jakich powodów są w małym stopniu obecne w przestrzeni
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 45 z 80
cyfrowej. Następnie winny zostać opracowane lokalne działania
skierowane do tych konkretnych grup społecznych.
Cel cząstkowy 3: Wykorzystanie przestrzeni cyfrowej dla wzmacniania społeczeństwa
obywatelskiego i zwiększenia uczestnictwa mieszkańców w życiu
społecznym i kulturalnym Dolnego Śląska, a w tym:
cyfryzacja zasobów kulturalnych i intelektualnych (gromadzenie
zasobów dziedzictwa kulturowego),
powszechna dostępność dziedzictwa kulturowego i treści
intelektualnych.
Przestrzeń cyfrowa powinna być również narzędziem umożliwiającym
budowanie kapitału społecznego oraz zwiększenie aktywności
społecznej i kulturalnej mieszkańców Dolnego Śląska. Jako przykładowe
obszary można wymienić:
życie kulturalne (np. przestrzeń cyfrowa jako źródło informacji
o wydarzeniach kulturalnych, przestrzeń cyfrowa jako miejsce
prezentacji treści związanych z kulturą, przestrzeń cyfrowa jako
miejsce spotkań z ludźmi kultury);
życie polityczne (np. przestrzeń cyfrowa jako prezentacja
programów partii i stowarzyszeń, przestrzeń cyfrowa jako miejsce
komunikacji między członkami społeczności lokalnych, minimalizacja
wykluczenia z życia społeczno-kulturalnego osób niepełnosprawnych
dzięki udostępnieniu m.in. narzędzi uczestnictwa w wyborach za
pośrednictwem mediów elektronicznych itd.);
działalność typu wolontariat (przestrzeń cyfrowa jako źródło
informacji o ludziach potrzebujących, wykorzystanie przestrzeni
cyfrowej do kontaktu z ludźmi chorymi itd.);
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 46 z 80
życie społeczne, w ramach którego tworzone będą platformy
społecznościowe oraz platformy informacyjne, zawierające treści
w dziedzinie zdrowia, edukacji, problemów społecznych (wsparcie
społeczne, wykluczenie społeczne), rynku pracy, turystyki itp.
W ramach tego celu należy zapewnić powszechną dostępność treści dla
wszystkich mieszkańców oraz narzędzi do jej odbioru. Należy również
umożliwić dostęp do spójnych i aktualnych wersji wielojęzykowych
serwisów informacyjnych dla turystów.
Cel cząstkowy 4: Prezentacja i promocja korzyści związanych z rozwojem społeczeństwa
informacyjnego
Jednym z głównych celów rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest
usprawnienie różnorakich aspektów ludzkiego życia, poprzez
wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań oferowanych w przestrzeni
cyfrowej, np. zdalny kontakt z urzędem, szkołą, służbą zdrowia,
szpitalem, pracodawcą; elektroniczny dostęp do stale aktualizowanych
danych i informacji (pogoda, dane statystyczne, dane o ruchu
drogowym, dane o komunikacji miejskiej itd.). Innym, ważnym obszarem
wykorzystania technologii cyfrowych dla zwiększenia komfortu życia są
e-usługi oraz rynek pracy. Ważnym zagadnieniem jest wykorzystanie
przestrzeni cyfrowej do podniesienia bezpieczeństwa mieszkańców
przez wspieranie rozwoju sprawnych i skutecznych systemów
monitoringu, systemów ostrzegania o zagrożeniach (podtopienia,
powodzie, gwałtowne burze, silne wiatry, huragany, wypadki itd.).
Jednakże kluczową kwestią jest uświadomienie społeczeństwa
i zachęcenie go do korzystania z tych nowoczesnych rozwiązań.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 47 z 80
6.3 Cel 3 – Wzrost konkurencyjności i innowacyjności
Realizacja tego celu powinna zapewnić wzrost konkurencyjności i innowacyjności
za sprawą przestrzeni cyfrowej województwa dolnośląskiego. Planowany wzrost będzie
realizowany w trzech obszarach:
Podmioty gospodarcze – nowatorstwo w zakresie technik i metod wytwarzania
towarów i usług (także w zakresie wdrażania nowych produktów), oparte na nowych
rozwiązaniach lub rozwiązaniach zaadaptowanych z innych dziedzin i/lub innych
regionów (innowacyjność) prowadzące do lepszej jakości towarów i usług (bardziej
zgodnych z potrzebami odbiorców), lub przy tej samej jakości do niższej ich ceny i/lub
większej dostępności (konkurencyjność).
Jednostki sektora B+R (wyższe uczelnie, placówki badawcze) oraz inicjatywy
instytucjonalne (centra doskonałości, klastry, fundacje, itp.) i organizacyjne (np. fora,
konferencje, seminaria, itp.) stanowiące środowisko będące źródłem i dystrybutorem
innowacyjności (innowacyjność w rozwoju innowacyjności i konkurencyjności).
JST (gmina, powiat, województwo) oraz podległe im instytucje:
jako podmioty realizujące zadania własne samorządu na rzecz mieszkańców
(urzędy, szkoły, placówki kultury, zakłady opieki zdrowotnej, przedsiębiorstwa
infrastruktury technicznej, np. MPK, MPWiK itp.) – nowatorstwo w zakresie
metod zarządzania (także zasobami ludzkimi) i organizacji tych jednostek
i instytucji oraz nowatorstwo w zakresie organizacji metod i narzędzi
świadczenia usług, oparte na nowych rozwiązaniach lub zaadoptowanych
z innych dziedzin i/lub innych regionów, prowadzące do lepszej jakości
i większej dostępności wykonywanych zadań (w obszarach oświaty, kultury,
opieki zdrowotnej, obsługi administracyjnej, warunków bytowych itp.);
jako jednostki kreujące nowe idee ukierunkowane na rozwój regionalny
i realizujące projekty pobudzające konkurencyjność i innowacyjność (kojarzenie
i pozyskiwanie inwestorów, reklama regionu, eksponowanie atrakcji Dolnego
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 48 z 80
Śląska, pozyskiwanie środków unijnych, tworzenie infrastruktury przyjaznej IT –
np. realizowane przez UMWD projekty: Dolnośląska Sieć Szerokopasmowa,
e-Dolny Śląsk).
Przestrzeń cyfrowa (media elektroniczne oraz technologie ICT) może przyczynić się do
rozwoju innowacyjności w następujących momentach:
na etapie tworzenia rozwiązań innowacyjnych (przez wspieranie i stymulację
generowania pomysłów albo występowanie w roli „niezbędnego” czynnika
w planowanym rozwiązaniu innowacyjnym),
na etapie dystrybucji innowacji (przez dostarczenie platform służących do transferu
pomysłów innowacyjnych oraz istniejących rozwiązań innowacyjnych),
na etapie realizacji i użytkowania rozwiązań innowacyjnych (jako czynnika
wspierającego i/lub czynnika niezbędnego do realizacji i użytkowania).
Do najważniejszy barier związanych z realizacją celu należy zaliczyć przede wszystkim:
niskie nakłady związane z informatyzacją w JST, co skutkuje m.in. małą liczbą JST,
w których wdrożony został pełny elektroniczny obieg dokumentacji, a także niski
poziom dostępności tzw. 20 usług podstawowych m.in. związanych z realizacją
zamówień publicznych, czy też działalnością bibliotek, których infrastruktura
informatyczna jest przestarzała;
brak świadomości pracowników JST, że komunikacja z mieszkańcami
za pośrednictwem np.: serwisów www jest pełnoprawnym kanałem informacji,
co skutkuje dużym stopniem niekompletności i brakiem aktualnych informacji
na stronach www JST;
niedofinansowanie sektora badawczo-rozwojowego (duże dysproporcje nakładów
pomiędzy Polską a UE) oraz skomplikowane procedury aplikowania o środki
na projekty;
brak rzeczywistej współpracy pomiędzy uczelniami a przemysłem związany przede
wszystkim z dużymi kosztami wewnętrznymi uczelni przy realizacji projektów, a także
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 49 z 80
z negatywnym postrzeganiem środowiska naukowego przez przedsiębiorców i vice
versa;
wysokie koszty oraz skomplikowane procedury prowadzenia i zakładania działalności
gospodarczej;
brak akceptacji technik elektronicznych jako alternatywy dla „papieru” oraz
preferowanie kontaktu osobistego obywateli i podmiotów gospodarczych z urzędami,
co powoduje, że nie wywierana jest dostatecznie silna presja na udostępnianie
nowych usług elektronicznych. Bariera ta związana jest także, z wysokim stopniem
socjologicznego wykluczenia cyfrowego oraz brakiem działań edukacyjnych
i promocyjnych, które mogłyby go drastycznie zmniejszyć;
brak powszechnej dostępności rozwiązań umożliwiających realizację procesów
biznesowych bez wykorzystania „papieru” z zachowaniem wymogów prawa;
zagrożenia związane z interpretacją prawną zapisów dotyczących np. sposobu
przesyłania finansowych dokumentów elektronicznych oraz zapewnienia
bezpieczeństwa informacji, co związane jest np. z potrzebą posiadania podpisu
kwalifikowanego, a co za tym idzie poniesienia dodatkowych nakładów finansowych,
a także dodatkowego skomplikowania procedur sprawozdawczych;
regulacje prawne w zakresie ochrony danych osobowych.
Z wyżej wymienionych charakterystyk grup odbiorców (użytkowników) przestrzeni cyfrowej
ukierunkowanej na działania proinnowacyjne oraz etapów tworzenia rozwiązań
innowacyjnych i konkurencyjnych kształtują się następujące cele cząstkowe:
Cel cząstkowy 1: Rozwój i wykorzystanie przestrzeni cyfrowej do działań stymulujących
tworzenie oraz komercjalizację pomysłów i rozwiązań innowacyjnych
(podniesienie potencjału ośrodków naukowo-badawczych w zakresie
rozwoju innowacyjnych rozwiązań dla gospodarki i JST, wspieranie
inicjatyw, które sprzyjają powstawaniu lub generowaniu innowacji)
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 50 z 80
Cel cząstkowy 2: Platforma cyfrowa wspierająca transfer innowacji pomiędzy
pomysłodawcami a wykonawcami (zapewniająca dostęp podmiotów
gospodarczych do potencjału innowacyjnego sektora naukowo-
badawczego oraz wspierająca otwieranie nowych rynków zbytu
dla produktów podmiotów gospodarczych)
Cel cząstkowy 3: Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności podmiotów
gospodarczych z terenu Dolnego Śląska, przez wspieranie wykorzystania
technologii cyfrowych
Cel cząstkowy 4: Wzrost efektywności usług świadczonych na rzecz mieszkańców przez
JST wraz z podległymi instytucjami
Cel cząstkowy 5: Wspieranie inicjatyw ukierunkowanych na rozwój regionalny (działania
promocyjne, pozyskiwanie kapitału i inwestorów)
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 51 z 80
7 Działania priorytetowe i kluczowe realizujące cele SRSI
Działania prezentowane w strategii podlegały analizie w trakcie prac Zespołu
Badawczego. Wszystkie wyszczególnione działania są ważne dla rozwoju społeczeństwa
informacyjnego. W niniejszym rozdziale zawarto działania, których kluczem wyboru był
wysoki priorytet realizacji. Spośród wszystkich wybranych działań priorytetowych wskazano
działania kluczowe dla realizacji strategii. Wyszczególnione działania służą realizacji
określonych celów cząstkowych a przez nie realizacji celów głównych.
Cel 1 – Sprawna przestrzeń cyfrowa
Cel cząstkowy 1: Zrównanie szans dostępu do przestrzeni cyfrowej dla odbiorców oraz
twórców treści cyfrowych poprzez efektywne i intensywne działania
infrastrukturalne z wykorzystaniem synergii z realizowanymi obecnie
projektami.
Tabela 12. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.1.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Budowa infrastruktury teleinformatycznej - budowa sieci
teleinformatycznej na poziomie regionu oraz w powiatach i gminach
√
2 Podejmowanie działań umożliwiających zrównanie szans dostępu
wszystkich użytkowników do przestrzeni cyfrowej
3 Wspieranie działań związanych z budową infrastruktury
teleinformatycznej w zakresie szerokopasmowych sieci dostępowych
Cel cząstkowy 2: Rozwój publicznych e-usług.
Tabela 13. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.2.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Budowa i rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie
działalności i realizacji zadań UMWD (e-learning, e(m)-zdrowie,
√
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 52 z 80
Lp. Działanie Kluczowe
e-administracja) o charakterze powszechnym i/lub dedykowanych
grupom odbiorców z możliwością personalizacji
2 Udostępnianie danych publicznych drogą cyfrową
Cel cząstkowy 3: Rozwój systemów/platform teleinformatycznych zdolnych
do partnerstwa w ramach realizacji e-usług
Tabela 14. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.3.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Budowa platform usługowych i edukacyjnych na poziomie regionu oraz
w powiatach i gminach
√
2 Budowa i właściwe utrzymywanie specjalizowanych baz wiedzy
i dziedzinowych portali internetowych z możliwością personalizacji
wspomagających realizowanie ważnych programów społecznych
√
3 Organizacja i wspieranie procesu regulacji i standaryzacji w zakresie
wymiany informacji pomiędzy platformami usługowymi i systemami
teleinformatycznymi
4 Promowanie „dobrych praktyk” w obszarze standaryzacji platform
teleinformatycznych
5 Rozwój rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo, zaufanie
i dostępność usług teleinformatycznych
6 Realizacja działań na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu
bezpieczeństwa systemów informatycznych
7 Rozwój kompleksowych systemów obejmujących nowoczesne
technologie ICT, kompetentne zasoby ludzkie oraz nowatorskie
rozwiązania organizacyjne, służących do sprawnej, zgodnej
z najnowszymi standardami i trendami światowymi realizacji zadań
P_JST i zdolnych do partnerstwa z krajowymi systemami
informatycznymi
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 53 z 80
Cel cząstkowy 4: Przestrzeń cyfrowa społeczeństwa informacyjnego elastycznym
i personalizowanym kanałem komunikacji.
Tabela 15. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 1.4.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Rozwój (różnych) kanałów komunikacji √
2 Wspieranie działań związanych z tworzeniem programowej
(software’owej) platformy cyfrowej i narzędzi użytkownika
Cel 2 – Wzrost jakości życia mieszkańców
Cel cząstkowy 1: Kształcenie umiejętności wykorzystywania przestrzeni cyfrowej
wraz z budową potencjału zawodowego i kadry społeczeństwa
informacyjnego.
Tabela 16. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.1.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Opracowanie programów nauczania i dopasowanie struktury
kształcenia do wymogów rozwoju społeczeństwa informacyjnego
√
2 Propagowanie wiedzy, tworzenie zachęt oraz prowadzenie szkoleń
w zakresie świadczonych usług elektronicznych zarówno dla
świadczeniobiorców (ze szczególnym uwzględnieniem sfery wykluczenia
cyfrowego), jak i świadczeniodawców (personelu P_JST)
√
3 Wykorzystanie technologii teleinformatycznych w edukacji i kształceniu
ustawicznym
Cel cząstkowy 2: Minimalizacja wykluczenia cyfrowego oraz obniżenie bariery
użytkowania.
Tabela 17. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.2.
Lp. Działanie Kluczowe
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 54 z 80
Lp. Działanie Kluczowe
1 Opracowanie i wdrażanie programów zmniejszających poziom
wykluczenia cyfrowego dostosowanych do różnych grup docelowych
√
2 Kształcenie w zakresie zwiększenia umiejętności i stopnia
wykorzystywania przestrzeni cyfrowej
√
3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez likwidowanie barier
edukacyjnych, organizacyjnych i ekonomicznych
4 Wsparcie interesariuszy w korzystaniu z e-usług
Cel cząstkowy 3: Wykorzystanie przestrzeni cyfrowej dla wzmacniania społeczeństwa
obywatelskiego i zwiększenia uczestnictwa mieszkańców w życiu
społecznym i kulturalnym Dolnego Śląska.
Tabela 18. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.3.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Wspieranie i promowanie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego √
2 Wspieranie procesów cyfryzacji zasobów instytucji kultury √
3 Wspomaganie rozwoju przestrzeni cyfrowej dla zwiększenia aktywności
mieszkańców w zakresie życia społecznego i kulturalnego
4 Współudział w tworzeniu e-demokracji
Cel cząstkowy 4: Prezentacja i promocja korzyści związanych z rozwojem społeczeństwa
informacyjnego.
Tabela 19. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 2.4.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Promocja wykorzystania narzędzi teleinformatycznych oraz usług
on-line w życiu codziennym oraz działalności biznesowej
√
2 Wspieranie nowoczesnych rozwiązań poprawiających komfort życia
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 55 z 80
Lp. Działanie Kluczowe
i bezpieczeństwo mieszkańców
3 Wykorzystanie technologii teleinformatycznych w usługach medycznych
oraz do promowania postaw prozdrowotnych
4. Wspieranie rozwoju e-administracji oraz e-usług, w tym elektronicznych
platform tematycznych, tematycznych portali internetowych, itp.
Cel 3 – Wzrost konkurencyjności i innowacyjności
Cel cząstkowy 1: Rozwój i wykorzystanie przestrzeni cyfrowej do działań stymulujących
tworzenie oraz komercjalizację pomysłów i rozwiązań innowacyjnych.
Tabela 20. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.1.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Ochrona własności intelektualnej √
2 Wsparcie badań i komercjalizacji ich wyników w zakresie innowacyjnych
technologii
√
3 Prace o charakterze foresightowym i badawczo-rozwojowym w zakresie
ICT oraz społeczeństwa informacyjnego
4 Promowanie nowoczesnych technologii ICT oraz wpieranie badań
w obszarze technologii teleinformatycznych
5 Wspieranie zmian prawnych i proceduralnych oraz opracowanie
dobrych praktyk w zakresie rozwoju i stosowanie rozwiązań przestrzeni
cyfrowej
6 Wytworzenie mody na innowacje
Cel cząstkowy 2: Platforma cyfrowa wspierająca transfer innowacji pomiędzy
pomysłodawcami a wykonawcami.
Tabela 21. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.2.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 56 z 80
Lp. Działanie Kluczowe
1 Opracowanie cyfrowych serwisów kojarzących pomysłodawców
z przedsiębiorcami
√
2 Ochrona własności intelektualnej √
3 Wspieranie zmian prawnych i proceduralnych oraz opracowanie
dobrych praktyk w zakresie rozwoju i stosowanie rozwiązań przestrzeni
cyfrowej
4 Transfer rozwiązań innowacyjnych do gospodarki oraz podmiotów
publicznych
Cel cząstkowy 3: Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności podmiotów
gospodarczych z terenu Dolnego Śląska przez wspieranie wykorzystania
technologii cyfrowych.
Tabela 22. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.3.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie działalności
(misji) P_JST (e-learning, e(m)-zdrowie, e-administracja) o charakterze
powszechnym i/lub dedykowanych grupom odbiorców z możliwością
personalizacji
√
2 Wspieranie rozwoju gospodarczego regionu w zakresie nowoczesnych
technologii ICT
√
3 Wspieranie zmian prawnych i proceduralnych oraz opracowanie
dobrych praktyk w zakresie rozwoju i stosowanie rozwiązań przestrzeni
cyfrowej
Cel cząstkowy 4: Wzrost efektywności usług świadczonych na rzecz mieszkańców przez
JST wraz z podległymi instytucjami.
Tabela 23. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.4.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 57 z 80
Lp. Działanie Kluczowe
1 Rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie działalności
(misji) P_JST (e-learning, e(m)-zdrowie, e-administracja) o charakterze
powszechnym i/lub dedykowanych grupom odbiorców z możliwością
personalizacji
√
2 Wspieranie działań służących kreowaniu nowych usług przestrzeni
cyfrowej oraz podnoszenia jej atrakcyjności i użyteczności
3 Wspieranie edukacji i budowa baz wiedzy na ich potrzeby
4 Wspieranie zmian prawnych i proceduralnych oraz opracowanie
dobrych praktyk w zakresie rozwoju i stosowanie rozwiązań przestrzeni
cyfrowej
5 Monitorowanie usług świadczonych przez JST na rzecz mieszkańców
Dolnego Śląska w celu poprawy ich efektywności
Cel cząstkowy 5: Wspieranie inicjatyw ukierunkowanych na rozwój regionalny (działania
promocyjne, pozyskiwanie kapitału i inwestorów).
Tabela 24. Działania priorytetowe i kluczowe dla celu cząstkowego 3.5.
Lp. Działanie Kluczowe
1 Wspieranie działań zmierzających do zmian administracyjno-prawnych
w dziedzinie technologii teleinformatycznych
√
2 Promocja Dolnego Śląska jako nowoczesnego regionu przyjaznego ICT √
3 Wspieranie rozwoju gospodarczego regionu w zakresie nowoczesnych
technologii ICT
4 Wytworzenie mody na innowacje
5 Wspieranie rozwoju e-administracji oraz e-usług, w tym elektronicznych
platform tematycznych, tematycznych portali internetowych, itp.
Wyszczególnione powyżej działania zostały wybrane jako te, których realizacja jest
konieczna, aby można było mówić o społeczeństwie informacyjnym na Dolnym Śląsku
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 58 z 80
w perspektywie 2020 roku. Należy podkreślić, że w trakcie realizacji strategii, w oparciu
o prowadzone prace, konsultacje z ekspertami i warsztaty, opracowano bardziej
szczegółowe działania do każdego celu cząstkowego. W trakcie prac nad strategią działania
te podlegały modyfikacji i czasami uogólnieniu. Lista propozycji działań szczegółowych
została zawarta w Raporcie Politechniki Wrocławskiej I28/12/S-040.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 59 z 80
8 Działania główne w układzie zorientowanym na podmioty
uczestniczące w tworzeniu przestrzeni cyfrowej Dolnego Śląska
W ramach przestrzeni cyfrowej (której idea przedstawiona została na rys. 1)
wyszczególniono następujące podmioty aktywnie uczestniczące w jej kreowaniu, których
opis zawarto w Tabela 25.
Tabela 25. Zestawienie podmiotów wraz z oznaczeniami
Grupa Podmiot
Jednostki samorządowe
a. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
b. Jednostki Samorządu Terytorialnego (gminy i powiaty) województwa dolnośląskiego
Podmioty gospodarcze
a. podmioty, dla których JST są organem założycielskim
b. podmioty, dla których organy centralne są organem założycielskim
c. podmioty gospodarcze
Podmioty gospodarcze
jednostki badawczo-rozwojowe (w tym nauka)
Pozostałe organizacje
a. organizacje pozarządowe
b. Media
Lista działań prowadzących do realizacji wyspecyfikowanych we wcześniejszym
rozdziale celów została przedstawiona w rozbiciu na przedstawione w powyższej tabeli
podmioty uczestniczące w tworzeniu przestrzeni cyfrowej Dolnego Śląska.
8.1 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego – UMWD
Działania realizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
w ramach realizacji strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego:
Budowa infrastruktury teleinformatycznej, w tym:
budowa sieci teleinformatycznej:
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 60 z 80
na poziomie regionu – budowa (działania związane z projektami
indykatywnymi),
w powiatach i gminach – wsparcie działań,
budowa platform usługowych i edukacyjnych:
na poziomie regionu – budowa (działania indykatywne),
w powiatach i gminach – wsparcie działań.
Budowa i rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie działalności
i realizacji zadań UMWD (e-learning, e(m)-zdrowie, e-administracja) o charakterze
powszechnym i/lub dedykowanych grupom odbiorców z możliwością personalizacji,
Organizacja i wspieranie procesu regulacji i standaryzacji w zakresie wymiany
informacji pomiędzy platformami usługowymi i systemami teleinformatycznymi,
Rozwój kanałów komunikacji,
Opracowanie i wdrażanie programów zmniejszających poziom wykluczenia
cyfrowego,
Opracowanie cyfrowego serwisu kojarzącego pomysłodawców z przedsiębiorcami–
rozwinięcie metodologii i dziedzinowe uogólnienie wyników projektu IntraMed C2C
przeznaczonego dla sektora medycznego i realizowanego w UMWD,
Monitorowanie stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego,
Wsparcie badań i komercjalizacji ich wyników w zakresie innowacyjnych technologii,
Wspieranie edukacji i budowa baz wiedzy na ich potrzeby,
Wsparcie interesariuszy w korzystaniu z e-usług,
Wspieranie procesów cyfryzacji zasobów instytucji kultury,
Promocja Dolnego Śląska jako regionu przyjaznego ICT (rozwoju SI),
Udostępnianie danych publicznych drogą cyfrową.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 61 z 80
8.2 Jednostki Samorządu Terytorialnego (gminy i powiaty) województwa
dolnośląskiego – JST
Działania realizowane przez podmiot klasy JST w ramach realizacji strategii rozwoju
społeczeństwa informacyjnego:
Wspomaganie kształcenia w zakresie zwiększenia umiejętności i stopnia
wykorzystywania przestrzeni cyfrowej,
Wspieranie nowoczesnych rozwiązań poprawiających komfort życia i bezpieczeństwo
mieszkańców,
Wspomaganie rozwoju przestrzeni cyfrowej dla zwiększenia aktywności mieszkańców
w zakresie życia społecznego i kulturalnego,
Wspieranie zmian prawnych i proceduralnych oraz opracowanie dobrych praktyk
w zakresie rozwoju i stosowanie rozwiązań przestrzeni cyfrowej,
Promocja nowoczesnych rozwiązań związanych z rozwojem społeczeństwa
informacyjnego,
Wspieranie rozwoju gospodarczego regionu w zakresie nowoczesnych technologii
ICT,
Wspieranie działań związanych z budową infrastruktury teleinformatycznej
w zakresie szerokopasmowych sieci dostępowych,
Wspieranie działań związanych z tworzeniem programowej platformy cyfrowej
i narzędzi użytkownika,
Wspieranie działań służących kreowaniu nowych usług przestrzeni cyfrowej oraz
podnoszenia jej atrakcyjności i użyteczności,
Podejmowanie działań umożliwiających zrównanie szans dostępu wszystkich
użytkowników do przestrzeni cyfrowej,
Udostępnianie danych publicznych drogą cyfrową.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 62 z 80
8.3 Podmioty gospodarcze, dla których JST są organem założycielskim
– P_JST
Działania realizowane przez podmiot klasy P_JST w ramach realizacji strategii rozwoju
społeczeństwa informacyjnego:
Rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie działalności (misji) P_JST
(e-learning, e(m)-zdrowie, e-administracja) o charakterze powszechnym i/lub
dedykowanych grupom odbiorców z możliwością personalizacji,
Propagowanie wiedzy, tworzenie zachęt oraz prowadzenie szkoleń w zakresie
świadczonych usług elektronicznych zarówno dla świadczeniobiorców
(ze szczególnym uwzględnieniem sfery wykluczenia cyfrowego), jak
i świadczeniodawców (personelu P_JST),
Budowa i właściwe utrzymywanie specjalizowanych baz wiedzy i dziedzinowych
portali internetowych z możliwością personalizacji wspomagających realizowanie
ważnych programów społecznych,
Rozwój kompleksowych systemów obejmujących nowoczesne technologie ICT,
kompetentne zasoby ludzkie oraz nowatorskie rozwiązania organizacyjne, służących
do sprawnej, zgodnej z najnowszymi standardami i trendami światowymi realizacji
zadań P_JST i zdolnych do partnerstwa z krajowymi systemami informatycznymi
(projekty P1 i P2 w ochronie zdrowia, ePUAP, ID.pl z zakresu administracji),
Monitorowanie usług świadczonych przez P_JST na rzecz mieszkańców Dolnego
Śląska w celu poprawy ich efektywności,
Udostępnianie danych publicznych drogą cyfrową.
8.4 Podmioty gospodarcze, dla których organy centralne są organem
założycielskim – P_OC
Działania realizowane przez podmiot klasy P_OC w ramach realizacji strategii rozwoju
społeczeństwa informacyjnego:
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 63 z 80
Wykorzystanie technologii teleinformatycznych w edukacji i kształceniu ustawicznym,
w usługach medycznych oraz do promowania postaw prozdrowotnych,
Opracowanie programów nauczania i dopasowanie struktury kształcenia do
wymogów rozwoju społeczeństwa informacyjnego,
Realizacja działań na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa
systemów informatycznych,
Wspieranie rozwoju e-administracji oraz e-usług, w tym elektronicznych platform
tematycznych, tematycznych portali internetowych, itp,
Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez likwidowanie barier edukacyjnych,
organizacyjnych i ekonomicznych,
Promowanie nowoczesnych technologii ICT oraz wpieranie badań w obszarze
technologii teleinformatycznych,
Wspierania działań zmierzających do zmian administracyjno-prawnych w obszarze
technologii teleinformatycznych,
Udostępnianie danych publicznych drogą cyfrową.
8.5 Podmioty gospodarcze – PG
Działania realizowane przez podmiot klasy PG w ramach realizacji strategii rozwoju
społeczeństwa informacyjnego:
Wykorzystanie technologii teleinformatycznych w edukacji i kształceniu ustawicznym,
w usługach medycznych oraz do promowanie postaw prozdrowotnych,
Opracowanie programów nauczania i dopasowanie struktury kształcenia do
wymogów rozwoju społeczeństwa informacyjnego,
Realizacja działań na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa
systemów informatycznych,
Wspieranie rozwoju e-administracji oraz e-usług, w tym elektronicznych platform
tematycznych, tematycznych portali internetowych itp.,
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 64 z 80
Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez likwidowanie barier edukacyjnych,
organizacyjnych i ekonomicznych,
Promowanie nowoczesnych technologii ICT oraz wspieranie badań w dziedzinie
technologii teleinformatycznych,
Wspieranie działań zmierzających do zmian administracyjno-prawnych w dziedzinie
technologii teleinformatycznych.
8.6 Jednostki badawczo-rozwojowe (w tym nauka) – JBR
Działania realizowane przez podmiot klasy JBR w ramach realizacji strategii rozwoju
społeczeństwa informacyjnego:
Promowanie „dobrych praktyk” w obszarze standaryzacji platform
teleinformatycznych,
Prace o charakterze foresightowym i badawczo-rozwojowym w zakresie ICT oraz
społeczeństwa informacyjnego,
Transfer rozwiązań innowacyjnych do gospodarki oraz podmiotów publicznych
Promocja wykorzystywania platform teleinformatycznych na Dolnym Śląsku,
Rozwój rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo, zaufanie i dostępność usług
teleinformatycznych
Ochrona własności intelektualnej.
8.7 Organizacje pozarządowe – OP (NGO)
Działania realizowane przez podmiot klasy OP (NGO) w ramach realizacji strategii
rozwoju społeczeństwa informacyjnego:
Wykorzystanie technologii teleinformatycznych w edukacji i kształceniu ustawicznym,
w usługach medycznych oraz do promowanie postaw prozdrowotnych,
Realizacja działań na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa
systemów informatycznych,
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 65 z 80
Promowanie nowoczesnych technologii ICT oraz wspieranie badań w obszarze
technologii teleinformatycznych,
Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez likwidowanie barier edukacyjnych,
organizacyjnych i ekonomicznych,
Wspieranie i promowanie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,
Wykorzystanie technologii teleinformatycznych do wzrostu indywidualnej aktywności
obywatelskiej,
Wspierania działań zmierzających do zmian administracyjno-prawnych w obszarze
technologii teleinformatycznych.
8.8 Media
Działania realizowane przez media w ramach realizacji strategii rozwoju społeczeństwa
informacyjnego:
Promocja wykorzystania narzędzi teleinformatycznych oraz usług on-line w życiu
codziennym oraz działalności biznesowej,
Wytworzenie mody na innowacje,
Współudział w tworzeniu e-demokracji,
Wspieranie i promowanie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,
Promocja Dolnego Śląska jako nowoczesnego regionu przyjaznego ICT.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 66 z 80
9 Główne rezultaty działań
Działania prowadzone przez poszczególne podmioty powinny przynieść społeczności
Dolnego Śląska następujące rezultaty:
minimalizacja tzw. wykluczenia cyfrowego oraz likwidacja barier rozwoju
społeczeństwa informacyjnego,
wzrost demokratycznych zachowań obywatelskich oraz zwiększenie uczestnictwa
mieszkańców w życiu społecznym i kulturalnym Dolnego Śląska,
wzmacnianie społeczeństwa obywatelskiego,
wzrost jakości życia mieszkańców,
wzrost świadomości społecznej w zakresie znaczenia i możliwości wykorzystania
nowoczesnych rozwiązań oferowanych w przestrzeni cyfrowej,
zwiększenie poziomu bezpieczeństwa mieszkańców oraz podmiotów gospodarczych,
zwiększenie dostępności urzędów dla obywateli i przedsiębiorców,
unowocześnienie infrastruktury teleinformatycznej regionu,
standaryzacja rozwiązań,
poprawa wizerunku administracji publicznej,
wzrost stopnia wykorzystania nowoczesnych narzędzi informatycznych w edukacji,
rozwój MSP związanych z sektorem nowoczesnych usług teleinformatycznych,
pobudzenie aktywności „prokomercjalizacyjnej” środowiska naukowego regionu,
wzrost wartości i liczby projektów realizowanych na Dolnym Śląsku oraz
przedsiębiorstw tzw. nowej gospodarki,
wzrost popularności regionu i identyfikacja Dolnego Śląska jako regionu
nowoczesnego i przyjaznego ICT (kreowanie marki),
centralizacja badań nad rozwojem społeczeństwa informacyjnego oraz wskazanie
jednostki odpowiedzialnej za rozwój społeczeństwa informacyjnego,
wzrost liczby turystów odwiedzających Dolny Śląsk.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 67 z 80
10 Monitorowanie wdrażania strategii
Wdrażanie strategii wiąże się z następującymi czynnościami:
1. Przyjęcie sposobu monitoringu
2. Przyjęcie planu działania
3. Wybór podmiotu odpowiedzialnego za weryfikację celów strategii
4. Monitoring realizacji strategii
5. Zapobieganie zmianom wskaźników lub korygowanie strategii
6. Ewaluacja
Wdrażanie strategii to zatem nie tylko osiąganie stanu docelowego w niej określonego,
ale również obserwacja i modyfikacja procedury wdrożeniowej oraz samej strategii. Przez
procedurę wdrożeniową rozumiemy algorytm działań składających się na czynności
wdrożeniowe. Biorąc pod uwagę ww. czynności można przyjąć, że jest to zmienny,
samodostosowujący się algorytm otwarty na ingerencję podmiotów, które go wykorzystują.
Jednym z elementów procesu wdrażania strategii jest monitoring, który umożliwia
śledzenie i informowanie o tym, jak kształtują się aktualne postępy w realizacji strategii,
czy zakładane wskaźniki są osiągane, jakie są odchylenia od założonych wartości wskaźników
oraz czy założone cele strategii są nadal aktualne. Do szczegółowych zadań monitorowania
w zakresie wdrażania strategii należą:
weryfikacja uzyskanych efektów z założonymi celami strategicznymi i rezultatami,
obserwacja stanu zaawansowania osiągania celów strategicznych,
bieżące diagnozowanie trudności w osiąganiu celów strategicznych.
Na podstawie analizy metod monitoringu, jako najbardziej dopasowaną do potrzeb
i możliwości realizatorów strategii, wybrano zrównoważoną kartę wyników wraz
z elementami controllingu strategicznego. Istotą zrównoważonej karty wyników są mierniki
strategiczne (indykatory zjawisk wewnętrznych i zewnętrznych) umożliwiające analizę
postępów realizacji strategii w kontekście przyjętych wcześniej celów strategicznych.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 68 z 80
Koncepcja zrównoważonej karty wyników zakłada rozpatrywanie strategii z czterech
perspektyw: finansowej, klienta, procesów wewnętrznych oraz rozwoju. Wybrano
perspektywę procesów wewnętrznych, gdzie należy zidentyfikować działania i procesy
kluczowe dla realizacji celów sformułowanych w strategii. Sformułowane procesy dotyczą
pełnego łańcucha wartości, począwszy od procesów innowacyjnych, przez procesy
operacyjne, aż do procesów obsługi.
Kolejnym krokiem jest wybór działań, które będą realizowane. Opis działań,
wyszczególnionych w „Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku
do roku 2020”, został przedstawiony we wcześniejszym rozdziale. Do poszczególnych działań
są przypisane jednoznacznie procesy. W dalszej części rozdziału zaproponowano listę
procesów kluczowych, które należy monitorować. Każdemu procesowi przypisano kilka
wskaźników monitoringu. Wartości aktualne wskaźników podano w oparciu o wykonaną
diagnozę społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku wg stanu na koniec 2010 roku
(raport Politechniki Wrocławskiej nr I28/12/S-039).
Monitoring będzie się opierał na weryfikacji realizacji celów strategii, poprzez
weryfikację realizacji działań i opowiadających im procesów. Do weryfikacji procesów będą
służyły zdefiniowane wskaźniki realizacji. Weryfikacja procesów będzie odbywała się
w sposób ciągły (sprawozdania półroczne, raporty roczne). Główną metodą oceny
wskaźników będą dane otrzymywane z GUS, z Ministerstwa Cyfryzacji i Administracji,
z odpowiednich wydziałów UMWD, oraz dane otrzymane z badań ankietowych.
Podmiotem bezpośrednio odpowiedzialnym za wdrożenie oraz osiągniecie
zaplanowanych wskaźników realizacji strategii powinien być UMWD we współpracy
z jednostkami samorządu terytorialnego, jako jednostka samorządu terytorialnego
odpowiedzialna za rozwój regionalny. UMWD może przekazać realizację SRSI do wybranej
jednostki samorządu, utworzonej w ramach już funkcjonującego podmiotu. Jednakże
zgodnie ze stanem obecnym, ze względu na pełniony zakres obowiązków najbardziej
odpowiednim departamentem odpowiedzialnym za wdrażanie strategii wydaje się być
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 69 z 80
Departament Rozwoju Regionalnego. Jednym z jego wydziałów jest Wydział Gospodarki, do
zadań którego należy m.in. „identyfikacja i analiza problemów gospodarczych i społecznych
regionu”4. Znacznie szerszy zakres kompetencji, zgodny z oczekiwaniami względem
podmiotu odpowiedzialnego za wdrażanie strategii, ma Wydział Koordynacji Polityki
Regionalnej, do którego zadań należy m.in.:
„a) koordynacja procesu planowania strategicznego na poziomie województwa, w tym
kształtowanie dokumentów programowych (…),
g) uczestnictwo w przygotowaniu i aktualizacji makroregionalnych/tematycznych/
sektorowych/lokalnych strategii lub regionalnych programów operacyjnych oraz
uzgodnienia jej treści z SRWD (…),
j) prowadzenie monitoringu sytuacji społeczno-gospodarczej w regionie, opracowanie
i publikacja badań, raportów i analiz o stanie województwa, przygotowanie zamówień
na studia i badania oraz analizy z zakresu sytuacji społecznej i gospodarczej w regionie,
m) koordynacja i programowanie prac Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego oraz
Regionalnego Forum Terytorialnego”5.
Natomiast pewna część danych może być pozyskiwana z Departamentu Infrastruktury
z Wydziału Wdrażania Technologii Informacyjnych, gdyż do zadań tego wydziału należy m.in.:
„b) prowadzenie całości spraw z zakresu realizacji projektów dotyczących rozwoju
społeczeństwa informacyjnego na terenie Województwa (…),
d) projektowanie i realizacja systemów informacyjnych i informatycznych wspierających
działania e-Urząd w Województwie,
e) aktywizacja lokalnych społeczności i instytucji samorządowych na rzecz powszechnego
wykorzystania technologii informacyjnych, w tym wdrażanie lub wspieranie projektów
z zakresu technologii informacyjnych (…),
4 Zarządzenie Nr 11/2012 Marszałka Województwa Dolnośląskiego z dnia 31 stycznia 2012 r. w sprawie
szczegółowego zakresu zadań Departamentu Rozwoju Regionalnego 5 Zarządzenie Nr 11/2012 Marszałka Województwa Dolnośląskiego z dnia 31 stycznia 2012 r. w sprawie
szczegółowego zakresu zadań Departamentu Rozwoju Regionalnego
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 70 z 80
g) udział w edukacji społeczeństwa w zakresie wdrażania nowoczesnych rozwiązań
informatycznych oraz budowy obywatelskiego społeczeństwa informacyjnego
w Województwie,
h) opracowanie koncepcji, planów operacyjnych oraz koordynacja projektów budowy
infrastruktury społeczeństwa informacyjnego,
i) promowanie rozwiązań mających na celu podnoszenie bezpieczeństwa
informatycznego w Województwie”6.
Jednakże rekomendowaną organizacją do gromadzenia i analizy wartości wskaźników
powinno stać się Regionalne Obserwatorium Terytorialne, które zgodnie z Krajową Strategią
Rozwoju Regionalnego służyć będzie usprawnieniu monitoringu i ewaluacji polityk
publicznych, mających wpływ terytorialny przez tworzenie elastycznego systemu
pozyskiwania i agregowania danych oraz przez wypracowywanie standardów ich wymiany.
Urząd Marszałkowski zobligowany jest do stworzenia Regionalnego Obserwatorium
Terytorialnego (ROT), które – obok analogicznej instytucji na poziomie krajowym – ma
tworzyć system współpracy i przepływu informacji między najważniejszymi podmiotami
publicznymi biorącymi udział w realizacji polityki rozwoju na szczeblu regionalnym, w celu
monitorowania i oceny całości interwencji publicznej, mającej wpływ terytorialny.
Najważniejszym działaniem jest monitoring realizacji celów strategii oraz realizacji
poszczególnych procesów i związanych z nimi wskaźników wdrażania strategii. Z punktu
widzenia monitoringu wdrażania strategii konieczne jest zbieranie informacji o stanie
wskaźników poszczególnych procesów wdrażania. Wybrany podmiot powinien wykonywać
analizy oraz przeprowadzać diagnozy stanu bieżącego, aby ocenić w jakim stopniu są
zrealizowane poszczególne wskaźniki. Wskaźniki powinny być monitorowane systematycznie
a jakiekolwiek odchylenia od założonych wyników powinny być niezwłocznie raportowane
do UMWD. W zależności od otrzymanych wyników wybrany podmiot powinien proponować
6 Zarządzenie Nr 52/2012 Marszałka Województwa Dolnośląskiego z dnia 16 kwietnia 2012 r. w sprawie
szczegółowego zakresu zadań Departamentu Infrastruktury
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 71 z 80
działania zapobiegawcze lub korygujące. Natomiast w gestii UMWD byłaby decyzja, co
w danej sytuacji należałoby zrobić. Harmonogram sprawozdań i raportów powinien być
ustalony na tym poziomie.
W przypadku znacznych odchyleń wskaźników wdrażania strategii, spowodowanych
różnymi czynnikami zewnętrznymi, zachodziłaby konieczność modyfikacji samej strategii,
która powinna być wykonana wspólnie przez podmiot odpowiedzialny za monitoring
strategii oraz przez UMWD. W przypadku niewielkich odchyleń monitorowanych wskaźników
UMWD powinien wprowadzić działania zapobiegawcze, zmierzające do otrzymania
założonych wskaźników na odpowiednim poziomie.
Po wprowadzeniu działań zapobiegawczych lub korygujących następuje ponowny
pomiar wskaźników wdrażania strategii. I znowu w przypadku znacznych rozbieżności będą
wprowadzone działania zapobiegawcze lub korygujące. Oba działania przeplatają się
wzajemnie, aż do momentu oceny końcowej strategii.
Ostatnim działaniem jest ewaluacja strategii, czyli końcowa ocena strategii, która ma
udzielić odpowiedzi na pytanie czy zakładane wskaźniki zostały osiągnięte.
Zamieszczona poniżej lista wskaźników stanowi wytyczne dla Zarządu Województwa,
jakie wskaźniki należy mierzyć, aby móc ocenić realizację poszczególnych procesów
kluczowych. Nie jest to lista zamknięta, gdyż dany proces kluczowy może być mierzony
poprzez różne wskaźniki, a nie wszystkie zostały tutaj wyspecyfikowane.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 72 z 80
10.1 Zdefiniowanie kluczowych procesów
Tabela 26. Procesy kluczowe
Lp. Działania Proces
1 Opracowanie programów nauczania i dopasowanie struktury kształcenia do wymogów rozwoju
społeczeństwa informacyjnego
Dostosowanie struktury kształcenia do wymogów
rozwoju społeczeństwa informacyjnego 2
Propagowanie wiedzy, zachęcanie oraz prowadzenie szkoleń w zakresie świadczonych usług
elektronicznych zarówno dla świadczeniobiorców (ze szczególnym uwzględnieniem sfery wykluczenia
cyfrowego), jak i świadczeniodawców (personelu P_JST)
3 Wspieranie edukacji i budowa baz wiedzy na ich potrzeby
4 Opracowanie i wdrażanie programów zmniejszających poziom wykluczenia cyfrowego dostosowanych
do różnych grup docelowych
Minimalizacja wykluczenia cyfrowego miękkiego 5 Kształcenie w zakresie zwiększenia umiejętności i stopnia wykorzystywania przestrzeni cyfrowej
6 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez likwidowanie barier edukacyjnych, organizacyjnych
i ekonomicznych
7 Wsparcie interesariuszy w korzystaniu z e-usług
8 Wspieranie i promowanie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego Zwiększanie aktywności mieszkańców w obszarze życia
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 73 z 80
Lp. Działania Proces
9 Wspieranie procesów cyfryzacji zasobów instytucji kultury społecznego, politycznego i kulturalnego
10 Wspomaganie rozwoju przestrzeni cyfrowej dla zwiększenia aktywności mieszkańców w zakresie życia
społecznego i kulturalnego
11 Współudział w tworzeniu e-demokracji
12 Udostępnianie danych publicznych drogą cyfrową
13 Promocja wykorzystania narzędzi teleinformatycznych oraz usług on-line w życiu codziennym oraz
działalności biznesowej Wzrost jakości życia poprzez zwiększanie udziału
narzędzi teleinformatycznych w życiu codziennym 14 Wspieranie nowoczesnych rozwiązań poprawiających komfort życia i bezpieczeństwo mieszkańców
15 Rozwój rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo, zaufanie i dostępność usług teleinformatycznych Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa usług
teleinformatycznych 16 Realizacja działań na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa systemów
informatycznych
17 Ochrona własności intelektualnej Ochrona własności intelektualnej w zakresie
innowacyjnych technologii 18 Wsparcie badań i komercjalizacji ich wyników w zakresie innowacyjnych technologii
19
Budowa i rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie działalności i realizacji zadań
UMWD (e-learning, e(m)-zdrowie, e-administracja) o charakterze powszechnym i/lub dedykowanych
grupom odbiorców z możliwością personalizacji
Rozwój publicznych e-usług
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 74 z 80
Lp. Działania Proces
20 Wykorzystanie technologii teleinformatycznych w edukacji i kształceniu ustawicznym, w usługach
medycznych oraz do promowanie postaw prozdrowotnych
21 Wspieranie rozwoju e-administracji oraz e-usług, w tym elektronicznych platform tematycznych,
tematycznych portali internetowych, itp.
22 Budowa i właściwe utrzymywanie specjalizowanych baz wiedzy i dziedzinowych portali internetowych
z możliwością personalizacji wspomagających realizowanie ważnych programów społecznych
23 Monitorowanie usług świadczonych przez P_JST na rzecz mieszkańców Dolnego Śląska w celu
poprawy ich efektywności
24
Budowa infrastruktury teleinformatycznej, w tym:
budowa sieci teleinformatycznej na poziomie regionu oraz w powiatach i gminach,
budowa platform usługowych i edukacyjnych na poziomie regionu oraz w powiatach i
gminach Minimalizacja wykluczenia cyfrowego – twardego
25 Podejmowanie działań umożliwiających zrównanie szans dostępu wszystkich użytkowników do
przestrzeni cyfrowej
26 Wspieranie działań związanych z budową infrastruktury teleinformatycznej w zakresie
szerokopasmowych sieci dostępowych
27 Wspieranie rozwoju gospodarczego regionu w zakresie nowoczesnych technologii ICT Wspieranie rozwoju regionalnego
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 75 z 80
Lp. Działania Proces
28 Wytworzenie mody na innowacje
29 Promocja Dolnego Śląska jako nowoczesnego regionu przyjaznego ICT
30 Opracowanie cyfrowego serwisu kojarzącego pomysłodawców z przedsiębiorcami
31 Transfer rozwiązań innowacyjnych do gospodarki oraz podmiotów publicznych
32 Organizacja i wspieranie procesu regulacji i standaryzacji w zakresie wymiany informacji pomiędzy
platformami usługowymi i systemami teleinformatycznymi Regulacja i standaryzacja w obszarze technologii
cyfrowych 33 Promowanie „dobrych praktyk” w obszarze standaryzacji platform teleinformatycznych
34 Rozwój kanałów komunikacji
Rozwój kompleksowych systemów wykorzystywanych
do publicznych usług
35
Rozwój kompleksowych systemów obejmujących nowoczesne technologie ICT, kompetentne zasoby
ludzkie oraz nowatorskie rozwiązania organizacyjne, służących do sprawnej, zgodnej z najnowszymi
standardami i trendami światowymi realizacji zadań P_JST i zdolnych do partnerstwa z krajowymi
systemami informatycznymi
36 Wspieranie działań związanych z tworzeniem programowej platformy cyfrowej i narzędzi
użytkownika
37 Rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną w zakresie działalności (misji) P_JST (e-learning,
e(m)-zdrowie, e-administracja) o charakterze powszechnym i/lub dedykowanych grupom odbiorców
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 76 z 80
Lp. Działania Proces
z możliwością personalizacji
38 Promowanie nowoczesnych technologii ICT oraz wpieranie badań w obszarze technologii
teleinformatycznych
Rozwój technologii ICT
39 Prace o charakterze foresightowym i badawczo-rozwojowym w zakresie ICT oraz społeczeństwa
informacyjnego
40 Wspieranie działań służących kreowaniu nowych usług przestrzeni cyfrowej oraz podnoszenia jej
atrakcyjności i użyteczności
41 Wspieranie zmian prawnych i proceduralnych oraz opracowanie dobrych praktyk w zakresie rozwoju
i stosowanie rozwiązań przestrzeni cyfrowej
42 Wspieranie działań zmierzających do zmian administracyjno-prawnych w dziedzinie technologii
teleinformatycznych
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 77 z 80
10.2 Zdefiniowanie wskaźników i miar rezultatów
Tabela 27. Wskaźniki i miary rezultatów
Lp. Proces Wskaźnik Stan obecny Wartość docelowa
Źródło danych
1 Dostosowanie struktury kształcenia
do wymogów rozwoju społeczeństwa
informacyjnego
Liczba uczniów przypadających na 1 komputer w szkołach
podstawowych i gimnazjach na Dolnym Śląsku 12 (2010) 5 GUS
Procent szkół na Dolnym Śląsku z usługą dziennika
elektronicznego 18% (2010) 100%
Badania
ankietowe
Liczba absolwentów studiów inżynierskich w zakresie
nowoczesnych technologii na Dolnym Śląsku w odniesieniu
do całego kraju
9,41% (2010) 12% GUS
2 Minimalizacja wykluczenia cyfrowego
miękkiego
Liczba mieszkańców Dolnego Śląska wykluczonych cyfrowo
(mających dostęp i komputer a nie korzystających) 32% (2010) 20%
Diagnoza
społeczna7
Liczba mieszkańców Dolnego Śląska wykluczonych cyfrowo (brak
umiejętności) 20% (2010) 10%
Diagnoza
społeczna (jw)
3 Zwiększanie aktywności mieszkańców
w obszarze życia społecznego,
Liczba porozumień zawartych z wolontariuszami na okres
co najmniej 30 dni w administracji publicznej na Dolnym Śląsku 217 (2006) 320
Ministerstwo
Pracy i Polityki
7 Raport pod red. J. Czapińskiego pt.: Diagnoza Społeczna. Warunki i jakość życia Polaków.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 78 z 80
Lp. Proces Wskaźnik Stan obecny Wartość docelowa
Źródło danych
politycznego i kulturalnego Społecznej
Liczba osób mieszkających na Dolnym Śląsku, które nie odczuwają
potrzeby chodzenia do muzeów czy teatrów i innych instytucji
kultury
45% ogółu
społecz.
(2010)
35% ogółu
społeczeńs
twa
GUS
4 Wzrost jakości życia poprzez zwiększanie
udziału narzędzi teleinformatycznych
w życiu codziennym
Zwiększenie poziomu dostępności na Dolnym Śląsku tzw. 20 usług
podstawowych 79% (2010) 100%
Sprawozdanie
Komisji
Europejskiej
Odsetek osób fizycznych wykorzystujących Internet do interakcji
z administracja publiczną na Dolnym Śląsku 21% (2010)
co
najmniej
50%
Eurostat
5 Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa
usług teleinformatycznych
Odsetek przedsiębiorstw na Dolnym Śląsku posiadających
formalnie zdefiniowaną politykę bezpieczeństwa ICT 10,4% (2010) 25% GUS
Odsetek przedsiębiorstw na Dolnym Śląsku wykorzystujących
protokół bezpieczeństwa do przyjmowania zamówień przez
Internet
2,7% (2010) 30% GUS
6 Ochrona własności intelektualnej
w zakresie innowacyjnych technologii
Liczba zgłoszeń patentowych z terenu Dolnego Śląska 287 (2009) 500 GUS
Liczba otrzymanych patentów na Dolnym Śląsku 170 (2009) 350 GUS
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 79 z 80
Lp. Proces Wskaźnik Stan obecny Wartość docelowa
Źródło danych
7 Rozwój publicznych e-usług
Stopień zaawansowania usług e-administracji na Dolnym Śląsku 87% (2010) 100%
Sprawozdanie
Komisji
Europejskiej
Budżet JST na Dolnym Śląsku przeznaczony na infrastrukturę
informatyczną do świadczenia e-usług [%] 1.6 % (2010) 3.0 %
Raport
MSWiA8
8 Minimalizacja wykluczenia cyfrowego
– twardego
Odsetek gospodarstw domowych na Dolnym Śląsku niemających
dostępu do szerokopasmowego Internetu ok 30% (2010) 0%
Ministerstwo
Cyfryzacji i
Administracji
9 Wspieranie rozwoju regionalnego
Odsetek nakładów inwestycyjnych w przedsiębiorstwach
na Dolnym Śląsku w stosunku do całego kraju 11,5% (2010) 11,5% GUS
Różnica wartości HRST (Human Resources in Science and
Technology) dla Dolnego Śląska i dla UE 6,7% (2009) 2% Eurostat
10 Regulacja i standaryzacja w obszarze
technologii cyfrowych
Odsetek usług dostarczanych przez e-PUAP dostępnych w ramach
dolnośląskiej przestrzeni cyfrowej nieokreślona
9 100% Dane UMWD
Odsetek wartości netto przychodów ze sprzedaży 9,4% (2010) 20% GUS
8 Raport pt.: Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce
9 13.04.2010 platforma oferowała 43 usługi
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII 3.2
Strona 80 z 80
Lp. Proces Wskaźnik Stan obecny Wartość docelowa
Źródło danych
w przedsiębiorstwach Dolnego Śląska poprzez automatyczną
wymianę danych
11 Rozwój kompleksowych systemów
wykorzystywanych do publicznych usług
Liczba usług realizowanych przez JST na Dolnym Śląsku drogą
elektroniczną 79%
10 (2010) 100%
Sprawozdanie
Komisji
Europejskiej
Odsetek JST gminnych/powiatowych na Dolnym Śląsku
używających komputerowego systemu zamówień publicznych
8/12% (2010) 60/70% Raport
MSWiA11
Odsetek JST gminnych/powiatowych na Dolnym Śląsku
używających systemu obiegu dokumentów
43/62%
(2010)
100% Raport
MSWiA12
12 Rozwój technologii ICT
Nakłady na działalność innowacyjną badawczo-rozwojową
na Dolnym Śląsku
149,6 mln zł
(2010) 300 mln zł GUS
Liczba projektów w obszarze ICT realizowana na Dolnym Śląsku
ze środków unijnych lub centralnych 107
13 (2010) 350
Dane
ankietowe
10
wskaźnik ogólnokrajowy, brak wartości wskaźnika dla Dolnego Śląska 11
Raport pt.: Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce 12
Raport pt.: Wpływ informatyzacji na usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce 13
zakończonych lub rozpoczętych przed końcem 2010 roku
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020
Dokument strategii
Wersja 3.2
Załącznik A. Wyciąg z Diagnozy
Autorzy
Janusz Klink Marek Kurzyński Jacek Oko Zdzisław Szalbierz Marek Średniawa Rafał Trzaska Krzysztof Walkowiak Magdalena Węglarz Michał Woźniak
Słowa kluczowe
Społeczeństwo informacyjne, diagnoza
Technologie informacyjno-komunikacyjne
Krótkie streszczenie
Dokument przedstawia diagnozę stanu zaawansowania rozwoju społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku, która stanowi punkt wyjścia do stworzenia wizji i sformułowania celów głównych i cząstkowych strategii rozwoju do 2020 roku.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z2 z Z55
Spis treści:
1 Wprowadzenie ........................................................................................................................................... 6
2 Diagnoza stanu Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku ............................................................. 8
2.1 Infrastruktura ICT ....................................................................................................................................... 8
2.2 ICT w gospodarstwach domowych .......................................................................................................... 10
2.2.1 Komputery i Internet w gospodarstwach domowych.................................................................. 10
2.2.2 Typ gospodarstwa domowego i jego dochód a dostęp do Internetu .......................................... 13
2.2.3 Zróżnicowanie przestrzenne dostępu do Internetu na terenie województwa ............................ 15
2.2.4 Uwarunkowania związane ze statusem zawodowym, wiekiem i wykształceniem ...................... 16
2.2.5 Dostęp a korzystanie .................................................................................................................... 18
2.2.6 Wykorzystanie technologii mobilnych ......................................................................................... 19
2.3 Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach ................................................................................................ 20
2.3.1 Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych w przedsiębiorstwach ...................... 20
2.3.2 Firmy sektora ICT ......................................................................................................................... 23
2.4 ICT w szkołach .......................................................................................................................................... 24
2.4.1 Komputery i Internet w szkołach podstawowych, gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych .............................................................................................................................. 24
2.5 Informatyzacja urzędów administracji publicznej.................................................................................... 27
2.5.1 ICT w urzędach administracji publicznej ...................................................................................... 27
2.5.2 Utrzymanie infrastruktury IT ........................................................................................................ 28
2.5.3 Budżet przeznaczony na informatyzację ...................................................................................... 29
2.5.4 Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych w urzędach administracji
publicznej ................................................................................................................................................. 31
2.5.5 Strony internetowe JST i ich funkcjonalność ............................................................................... 34
2.6 Edukacja na poziomie akademickim i potencjał naukowo-badawczy ...................................................... 39
2.7 Transfer innowacji .................................................................................................................................... 48
2.8 ICT w służbie zdrowia ............................................................................................................................... 51
2.9 Uwarunkowania demograficzne .............................................................................................................. 52
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z3 z Z55
Spis rysunków:
Rysunek Z.1 Penetracja przyłączy kablowych lub terminali bezprzewodowych w budynkach z lokalami
mieszkalnymi (kolor czerwony oznacza dostępność oferty co najmniej jednego operatora -
PT) deklarowana przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych (PT) ............................................ 9
Rysunek Z.2 Odsetek gospodarstw domowych w województwie z dostępem do Internetu .......................... 11
Rysunek Z.3 Procent gospodarstw posiadających stałe łącza o deklarowanej przepustowości ..................... 12
Rysunek Z.4 Odsetek dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarstwach
domowych ................................................................................................................................ 13
Rysunek Z.5 Powody braku dostępu do Internetu (opracowano na podstawie Diagnozy Społecznej 2011) .. 14
Rysunek Z.6 Odsetek podatników korzystających z ulgi na Internet w 2009 ................................................. 15
Rysunek Z.7 Penetracja Internetu (odsetek) - 2011 ....................................................................................... 17
Rysunek Z.8 Przedsiębiorstwa wykorzystujące komputery w poszczególnych województwach w 2009 i
2010 roku.................................................................................................................................. 21
Rysunek Z.9 Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do Internetu wg województw ........................................ 22
Rysunek Z.10 Szerokopasmowy dostęp do Internetu wg województw ........................................................... 22
Rysunek Z.11 Liczba uczniów przypadających na jeden komputer podłączony do Internetu. Źródło:
Opracowanie własne na podstawie danych GUS. ..................................................................... 25
Rysunek Z.12 Średnia liczba komputerów przypadających na pracownika w urzędach woj. dolnośląskiego
(opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w
Polsce w 2008 roku) .................................................................................................................. 27
Rysunek Z.13 Istnienie w urzędzie jednostki lub osoby odpowiedzialnej za obsługę IT – średnia krajowa
(opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w
Polsce w 2008 roku i Wpływ informatyzacji na usprawnienie działania urzędów
administracji publicznej w Polsce w 2010 roku) ........................................................................ 28
Rysunek Z.14 Średnia liczba osób pracujących w komórce informatycznej – woj. dolnośląskie (opracowano
na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008
roku) ......................................................................................................................................... 29
Rysunek Z.15 Średni procent budżetu przeznaczonego na informatyzację urzędów powiatowych i
gminnych (średnia krajowa) w latach 2007 i 2010 (opracowano na podstawie raportu Stan
informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku i Wpływ
informatyzacji na usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce w 2010
roku) ......................................................................................................................................... 30
Rysunek Z.16 Średni procent budżetu przeznaczonego na informatyzację urzędów powiatowych
i gminnych w roku 2008 – średnia krajowa i średnia dla województwa dolnośląskiego
(opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w
Polsce w 2008 roku) .................................................................................................................. 31
Rysunek Z.17 Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w urzędach gminnych w 2008
roku (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji
publicznej w Polsce w 2008 roku) .............................................................................................. 31
Rysunek Z.18 Typ łącza dostępowego do sieci Internet (opracowano na podstawie raportu Stan
informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)................................... 32
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z4 z Z55
Rysunek Z.19 Procent urzędów powiatowych i gminnych woj. dolnośląskiego używających systemu
zamówień publicznych (rok 2008) (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji
urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku) .......................................................... 33
Rysunek Z.20 Procent urzędów powiatowych i gminnych (średnia krajowa) używających systemu obiegu
dokumentów (rok 2010) (opracowano na podstawie raportu Wpływ informatyzacji na
usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce w 2010 roku) ..................... 34
Rysunek Z.21 Odpowiedź na pytanie ankiety jednostek samorządu terytorialnego o własną stronę WWW
(opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej) .................................. 35
Rysunek Z.22 Procent urzędów powiatowych i gminnych (średnia kraju i średnia dla woj. dolnośląskiego)
deklarujących posiadanie na swojej stronie wybranych funkcji związanych ze świadczeniem
usług on-line (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej) ............. 35
Rysunek Z.23 Liczba studentów na 10000 mieszkańców w roku 2009. Źródło: Opracowanie własne na
podstawie danych GUS. ............................................................................................................ 40
Rysunek Z.24 Liczba studentów na 10000 mieszkańców w wieku 19-24 lata w roku 2009. Źródło:
Opracowanie własne na podstawie danych GUS. ..................................................................... 40
Rysunek Z.25 Nakłady bieżące na działalność badawczą i rozwojową według rodzajów badań (ceny
bieżące). Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS ........................................................ 44
Rysunek Z.26 Liczba studentów na 10000 mieszkańców w roku 2009. Opracowanie własne na podstawie
danych GUS. ............................................................................................................................. 45
Rysunek Z.27 Prognozowana zmiana liczby mieszkańców województwa dolnośląskiego w latach 2015-
2030 z podziałem na grupy wiekowe w zakresie od 0 do 24 lat. Opracowanie własne na
podstawie danych GUS. ............................................................................................................ 54
Spis Tabel:
Tabela Z.1 Udział % gmin wykorzystujących w co najmniej jednej szkole na terenie gminy usługę
dziennika elektronicznego. Źródło: Badania własne 2011. ........................................................ 25
Tabela Z.2 Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi informatycznych w szkołach na terenie
województwa dolnośląskiego. Źródło: Badania własne 2011 ................................................... 25
Tabela Z.3 Ergonomia portalu oraz obecność informacji podstawowych o funkcjach urzędu
(opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej) .................................. 36
Tabela Z.4 Elementy usług świadczonych on-line (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej
akcji ankietowej) ...................................................................................................................... 37
Tabela Z.5 Źródła ograniczeń uniemożliwiających lub ograniczających świadczenie usług on-line
(opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej) .................................. 38
Tabela Z.6 Liczba studentów kierunku Informatyka. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych
GUS........................................................................................................................................... 41
Tabela Z.7 Liczba absolwentów kierunku Informatyka. Opracowanie własne na podstawie danych GUS. . 42
Tabela Z.8 Liczba wyższych uczelni w roku 2010. Opracowanie własne na podstawie danych GUS. ........... 42
Tabela Z.9 Liczba studentów i absolwentów wyższych uczelni w roku 2009 z podziałem na płeć.
Opracowanie własne na podstawie danych GUS. ..................................................................... 45
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z5 z Z55
Tabela Z.10 Liczba wyższych uczelni w roku 2010. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych
GUS........................................................................................................................................... 45
Tabela Z.11 Miejsca uczelni z województwa dolnośląskiego w rankingach gazety Rzeczpospolita i
miesięcznika Perspektywy dotyczących uczelni technicznych i kierunków informatycznych.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych umieszczonych na stronie WWW
miesięcznika Perspektywy. ....................................................................................................... 46
Tabela Z.12 Miejsca wyższych uczelni z Polski w rankingu Webometrics 2011. Źródło: Opracowanie
własne na podstawie danych umieszczonych na stronie www.webometrics.info. .................... 46
Tabela Z.13 Liczba studentów kierunku Informatyka. Opracowanie własne na podstawie danych GUS. ..... 47
Tabela Z.14 Zasoby ludzkie HRST jako procent populacji w wieku produkcyjnym 24-65. Źródło:
Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. ............................................................... 47
Tabela Z.15 Zatrudnienie w sektorze B+R. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. ........... 48
Tabela Z.16 Udział przeszkolonego informatycznie personelu (w %) ............................................................ 51
Tabela Z.17 Stopień integracji systemów informatycznych (w %) ................................................................ 52
Tabela Z.18 Współczynnik skolaryzacji netto w latach 2006-2009. Opracowanie własne na podstawie
danych GUS. ............................................................................................................................. 54
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z6 z Z55
1 Wprowadzenie
Rozwój technik informacyjno-komunikacyjnych – ICT (ang. Information and Communication
Technologies) stanowiący podstawę rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego jest jednym z głównych
czynników sprawczych zmian społecznych, gospodarczych i kulturowych. Charakter tych zmian jest
głęboki, ponieważ wymusza, bądź wpływa istotnie, na sposoby funkcjonowania organizacji, działanie
firm i instytucji odpowiedzialnych za praktycznie wszystkie sektory aktywności państwa. Nowoczesne
technologie elektroniczne są dziś obecne prawie wszędzie i stanowią katalizator transformacji
zarówno procesów biznesowych jak i stylu życia.
Techniki informatyczne i telekomunikacyjne w coraz większym stopniu wpływają na wydajność
i sprawność działania przedsiębiorstw i instytucji publicznych obniżając koszty ich funkcjonowania
i ułatwiając życie obywatelom i przedsiębiorcom. Przyczyniają się także do ochrony środowiska
eliminując w wielu przypadkach konieczność osobistego załatwiania spraw i przemieszczania się.
Ponadto przez działanie efektów wtórnych prowadzą do dalszych znaczących przemian w
funkcjonowaniu innych przedsiębiorstw z otoczenia. Internet w coraz większym stopniu staje się
głównym narzędziem pozyskiwania, udostępniania oraz wymiany informacji i treści stanowiąc
stymulator rozwoju nowych form współdziałania i modeli biznesowych, a także czynnik sprzyjający
budowie społeczeństwa obywatelskiego.
W coraz większym stopniu dysponujemy możliwościami globalnego komunikowania się,
dostępu do wiedzy, informacji i danych wraz z możliwością ich kontekstowej selekcji i przetwarzania.
Korzystanie z wymienionych możliwości może wymuszać zmiany zarówno natury technicznej, jak
również zmiany organizacyjne w wielu obszarach i dziedzinach takich jak kształcenie i nabywanie
kompetencji, współpraca i komunikacja z pracownikami i klientami, załatwianie spraw w urzędach,
korzystanie z usług, rozrywka i organizacja czasu wolnego, a także w wielu innych. Zatem rozwój
społeczeństwa informacyjnego wraz z jego zapleczem technicznym, organizacyjnym i kulturowym ma
konsekwencje zarówno dla firm i instytucji jak i obywateli – indywidualnych użytkowników.
Dla województwa dolnośląskiego, podobnie jak i dla całej Polski i krajów UE, dostęp do
szerokopasmowego Internetu jest obecnie jednym z istotnych czynników zrównoważonego
i prawidłowego rozwoju gospodarczego oraz składników życia codziennego obejmującego, oprócz
podstawowych potrzeb komunikacyjnych, edukację, ochronę zdrowia, załatwianie codziennych
spraw, rozrywkę i dostęp do dóbr kultury, itd. Według badań Banku Światowego w krajach o średnim
poziomie rozwoju, takich jak Polska, wzrost penetracji dostępu szerokopasmowego o 10% przekłada
się na zwiększenie tempa rozwoju gospodarczego o ok. 1,4%.
Sformułowanie strategii rozwoju wymaga opracowania diagnozy, na podstawie której można
wytyczyć cele główne i cząstkowe oraz sposoby ich realizacji uwzględniające lokalne uwarunkowania
Dolnego Śląska. Poszczególne elementy diagnozy odnoszą się do kluczowych obszarów
społeczeństwa informacyjnego i ujawniają powiązania z celami głównymi i cząstkowymi. Specyficzny
kontekst wyznaczający zakres niezbędnych działań, które należy podjąć w celu realizacji strategii
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z7 z Z55
ujawnia analiza SWOT opisana w odrębnym głównym dokumencie – „Strategia rozwoju
społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020”.
W opracowaniu przedstawiono i przeanalizowano szczegółowo: główne wyniki, informacje
i dane opisujące trendy, zebrane z wielu różnych wiarygodnych źródeł charakteryzujące obecny stan
rozwoju i wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w firmach, administracji
publicznej i gospodarstwach domowych województwa. Stanowią one miernik obecnego stanu
zaawansowania procesu kształtowania społeczeństwa informacyjnego w województwie
dolnośląskim. Analiza obecnego stanu rozwoju Dolnego Śląska w zakresie korzystania z ICT i jego
lokalne uwarunkowania stanowią podstawę dla sformułowania celów głównych i cząstkowych
strategii rozwoju w perspektywie do 2020 roku. Rozpoznanie bieżącej sytuacji, identyfikacja potrzeb
i celów mają kluczowe znaczenie dla nakreślenie wizji strategii i drogi jej realizacji.
Niniejszy raport ma charakter syntetyczny i łączy w jednym dokumencie najważniejsze
informacje i ustalenia z opracowanych wcześniej badań i studiów – diagnoz cząstkowych
w założonych obszarach aktywności Społeczeństwa Informacyjnego: gospodarczym, społecznym,
edukacji, ochronie zdrowia (e-zdrowie), wykorzystaniu środków ICT przez podmioty gospodarcze (e-
commerce), administrację (e-administracja) i użytkowników indywidualnych. Szczegółowa diagnoza
stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego została opracowana w ramach jednego
z wcześniejszych etapów prac nad strategią i jest zawarta w raporcie Politechniki Wrocławskiej
nr I28/12/S-039.
Przedstawiona diagnoza prezentuje obraz stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego
w województwie dolnośląskim mając na uwadze infrastrukturę ICT jako bazę dla sprawnej przestrzeni
cyfrowej (Cel 1) i jej wykorzystanie do zapewnienia poprawy jakości życia mieszkańców (Cel 2)
i wzrostu konkurencyjności i innowacyjności (Cel 3).
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z8 z Z55
2 Diagnoza stanu Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym
Śląsku
Niniejszy rozdział prezentuje wybrane dane, uzyskane na etapie realizacji Diagnozy, które
charakteryzują bieżący stan i trendy rozwoju społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku
i jednocześnie uzasadniają sformułowanie celów głównych strategii i jej celów szczegółowych.
Podział treści rozdziału na podrozdziały odpowiada obszarom o kluczowym znaczeniu dla
rozwoju społeczeństwa informacyjnego (infrastruktura, demografia, uwarunkowania gospodarcze)
oraz obszarom dziedzinowym jego aktywności (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa,
administracja, oświata, nauka i badania, transfer technologii, opieka zdrowotna).
Poszczególne wyróżnione obszary dziedzinowe oraz przytoczone w nich dane i zdiagnozowane
fakty mają dla określenia i uzasadnienia poszczególnych celów różne znaczenie i jest ono
następujące:
Cel 1. Sprawna przestrzeń cyfrowa – uzasadniony diagnozą przedstawioną w podrozdziałach 2.1,
2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.8
Cel 2. Przestrzeń cyfrowa dźwignią wzrostu jakości życia mieszkańców – uzasadnienie celu wynika
z diagnoz przedstawionych w podrozdziałach 2.2, 2.4, 2.5, 2.6, 2.8, 2.9
Cel 3. Przestrzeń cyfrowa czynnikiem wzrostu konkurencyjności innowacyjności – uzasadnienie
celu wynika z diagnoz przedstawionych w podrozdziałach 2.3, 2.5, 2.6, 2.7, 2.8
2.1 Infrastruktura ICT
Katalizatorem rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest przestrzeń cyfrowa, której fizyczne
i logiczne zasoby umożliwią sprawną komunikację i przepływ informacji pomiędzy jej użytkownikami
oraz zapewnią środki współdziałania zarówno w relacjach między obywatelami i instytucjami, między
firmami a klientami, między przedsiębiorstwami, a także w nieformalnych relacjach społecznych.
Na tle ogólnopolskim stan infrastruktury telekomunikacyjnej jest dobry lub bardzo dobry.
Województwo dolnośląskie jest liderem w kraju, jeśli chodzi o:
- zasięg działania sieci kablowych i bezprzewodowych – 94.9%
oraz
- penetrację przyłączy kablowych lub terminali bezprzewodowych w budynkach
(por. Rys. Z.1) – 90%.
W pozostałych klasyfikacjach charakteryzujących stan infrastruktury sieciowej województwo
dolnośląskie jest w czołówce krajowej, zajmując czwartą pozycję, jeśli chodzi o liczbę miejscowości z:
- zakończeniami sieci światłowodowych,
- węzłami sieci telekomunikacyjnych,
- węzłami dostępowymi zlokalizowanymi w miejscowościach na terenie województwa.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z9 z Z55
Przy ogólnie dobrym stanie rozwoju infrastruktury da się również zauważyć obszary, które
mają braki lub są wyraźnie zaniedbane (poziom penetracji poniżej 70%). Należą do nich na poziomie
powiatów następujące powiaty: milicki, złotoryjski, legnicki, górowski. Natomiast na poziomie gmin
wyraźnie gorsze lub zaniedbane (poziom penetracji poniżej 60%) są następujące gminy: Prochowice,
Milicz, Bystrzyca Kłodzka, Krotoszyce, Zgorzelec, Przeworno, Wołów, Bolków, Wąsosz, Chojnów,
Warta Bolesławiecka, Platerówka, Jerzmanowa, Góra, Żukowice, Ścinawa, Udanin, Pielgrzymka (19%),
Pieszyce (8%).
Na obszarze województwa występują też „białe plamy” w pokryciu usługami komunikacji
mobilnej. Są one przedmiotem postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez UKE
z operatorami komórkowymi.
Rysunek Z.1 Penetracja przyłączy kablowych lub terminali bezprzewodowych w budynkach z lokalami mieszkalnymi (kolor czerwony oznacza dostępność oferty co najmniej jednego operatora -PT) deklarowana przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych (PT)
W chwili obecnej nadal główną formą dostępu szerokopasmowego są sieci przewodowe
realizowane przede wszystkim w technikach xDSL i CATV DOCSIS, które uzupełnia na razie
na niewielką skalę (ok. 3%) dostęp światłowodowy. Dostęp klasy LTE jest dopiero w początkowej
fazie rozwoju, ale z czasem będzie zyskiwać, jako ważna, użyteczna i atrakcyjna, w coraz większym
stopniu komplementarna do przewodowego, forma dostępu.
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
PODKARPACKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBELSKIE
MAŁOPOLSKIE
MAZOWIECKIE
PODLASKIE
ŁÓDZKIE
WIELKOPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
POMORSKIE
OPOLSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
LUBUSKIE
ŚLĄSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
0 PT
1+ PT
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z10 z Z55
2.2 ICT w gospodarstwach domowych
Z komputerów korzysta prawie 63% mieszkańców województwa dolnośląskiego. Prawie
dokładnie tyle samo deklaruje korzystanie z Internetu. Popularniejsze jest korzystanie z telefonów
komórkowych. Własny aparat ma aż 86,5%, w tym 3% posiada zaawansowany telefon typu smartfon.
Województwo dolnośląskie jest w czołówce polskich regionów pod względem korzystania
z Internetu. 58% mieszkańców Dolnego Śląska korzysta ze wszystkich wymienionych tu technologii.
Zaledwie nieco ponad 11% mieszkańców województwa dolnośląskiego nie korzysta ani
z komputerów i Internetu, ani z telefonii komórkowej.
2.2.1 Komputery i Internet w gospodarstwach domowych
W województwie dolnośląskim jest więcej gospodarstw domowych ze stałym dostępem
do sieci niż średnia krajowa. Z drugiej strony jest nieco mniej gospodarstw, które wykorzystują
wyłącznie łącza komórkowe. Ich rozpowszechnienie wynika po części z trudności z założeniem stałego
łącza na niektórych terenach i jest szczególnie popularne na obszarach podmiejskich.
Prawdopodobnie ten mniejszy odsetek związany jest z lepszą dostępnością stałego dostępu do sieci
w województwie dolnośląskim.
Zakres i charakterystyka oferty usługodawców nie odbiega zasadniczo od oferty dostępnej
na terenie całej Polski. Główni operatorzy telekomunikacyjni TP (obecnie Orange) i Telefonia Dialog
(obecnie przejęta przez Netię) oraz duże firmy operatorów telewizji kablowej (UPC, Vectra)
zapewniają usługi telekomunikacyjne oraz dostęp do Internetu o szybkości do 150 Mbit/s. Ich ofertę
uzupełniają niewielkie lokalne firmy telewizji kablowej i lokalnie działający ISP, oferujący dostęp
nawet do 1 Gbit/s na terenie Wrocławia (Moico).
Dostępność komputerów i Internetu w gospodarstwach domowych województwa
dolnośląskiego jest nieco wyższa niż średnia krajowa. Komputery są obecne w 66,2% domów
województwa i 66% w skali kraju. 29,9% ma więcej niż jeden komputer. Dostęp do Internetu ma
62,3% gospodarstw województwa i 61,1% w całej Polsce. Plasuje to województwo dolnośląskie na
5 miejscu w kraju.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z11 z Z55
Rysunek Z.2 Odsetek gospodarstw domowych w województwie z dostępem do Internetu
Dostępność Internetu w gospodarstwach domowych województwa dolnośląskiego znacząco
zwiększyła się w ostatnich latach. Jeszcze w 2007 roku dostęp do sieci miało niecałe 38%
gospodarstw. W kolejnych dwóch latach miał miejsce duży wzrost dostępności sieci w domach
mieszkańców województwa dolnośląskiego, był on też większy niż w dużej części innych
województw.
Komputery i dostęp do Internetu są znacznie częstsze w większych gospodarstwach
domowych. Komputery są w domach 78,2% osób mieszkających w województwie dolnośląskim,
uwzględniając również dzieci. Komputera nie ma dokładnie co czwarty mieszkaniec. Podobnie jest
z dostępem do Internetu, który ma w domach 71,8% osób w wieku 16+, a uwzględniając również
osoby młodsze 73,1% mieszkańców województwa.
Dostępność komputerów i Internetu w województwie dolnośląskim należy ocenić jako dobrą.
Duża część mieszkańców posiada komputer i dostęp do Internetu. Dodatkowo coraz częściej
w gospodarstwach domowych obecna jest większa liczba komputerów, co zwiększa swobodę
korzystania z domowego sprzętu w większych rodzinach.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z12 z Z55
Zwraca się uwagę, że przepustowość wykorzystywanych metod dostępu do Internetu
w gospodarstwach domowych województwa dolnośląskiego jest wyższa niż przeciętnie w Polsce.
Rysunek Z.3 Procent gospodarstw posiadających stałe łącza o deklarowanej przepustowości
Najczęstszym przypadkiem są łącza stałe o przepustowości 2 Mbit/s (37%), ale co warto
podkreślić około jedna czwarta mieszkańców (26%) korzysta z łączy o przepływności 6 Mbit/s
i więcej, w tym 3% o przepływności co najmniej 20 Mbit/s.
Również inne technologie informacyjno-komunikacyjne są nieco częściej dostępne
w gospodarstwach województwa dolnośląskiego niż w pozostałych częściach kraju. Większe różnice
są związane z posiadaniem lepszych telewizorów, a także innego sprzętu takiego jak odtwarzacze
DVD czy kino domowe.
12%
23%
27%
12%
8%
3%
3%
13%
8%
20%
37%
11%
7%
2%
3%
11%
0% 10% 20% 30% 40%
512kb/s
1Mb/s
2Mb/s
6Mb/s
7-10Mb/s
11-20Mb/s
większa niż 20Mb/s
trudno powiedzieć
de
klar
ow
ana
prz
ep
ust
ow
ość
łącz
a
cały kraj
województwo dolnośląskie
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z13 z Z55
Rysunek Z.4 Odsetek dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarstwach domowych
Również telefony stacjonarne są nieco częściej obecne w gospodarstwach domowych
województwa dolnośląskiego, choć należy zaznaczyć, że jest to sprzęt coraz rzadziej obecny
w domach Polaków. Dziesięć lat temu telefon stacjonarny miało ponad 80% gospodarstw.
2.2.2 Typ gospodarstwa domowego i jego dochód a dostęp do Internetu
Powody finansowe są często wymieniane, jako jeden z głównych powodów braku komputera
i dostępu do sieci w gospodarstwach domowych. Obecnie mniej więcej 13% gospodarstw domowych
w województwie dolnośląskim nie ma komputera i/lub dostępu do Internetu ze względów
finansowych, co stanowi około jednej trzeciej przypadków. Dla pozostałych większe znaczenie mają
inne czynniki.
Powody finansowe wymieniają przede wszystkim rodziny z dziećmi. Bardzo rzadko zdarza się,
aby takie gospodarstwa nie posiadały motywacji do posiadania komputera i dostępu do Internetu.
Jeżeli już ich nie mają, to główną przyczyną są właśnie ograniczenia finansowe. Inaczej jest
w gospodarstwach domowych, w których dzieci nie ma oraz wśród osób mieszkających samotnie
(szczególnie dotyczy to osób starszych) - jeżeli nie posiadają oni komputera i/lub dostępu
do Internetu to bardzo rzadko wynika to ze względów finansowych. Nieposiadający komputera
i/lub dostępu do Internetu ze względów finansowych jest w województwie dolnośląskim nieco więcej
niż przeciętnie w innych województwach. Różnice te nie są jednak duże.
49%
70%
61%
18%
2%
54%
55%
71%
65%
21%
2%
58%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
telewizor LCD lub plazmowy
telewizja kablowa lubsatelitarna
odtwarzacz DVD
kino domowe
elektroniczny czytnik książek
telefon stacjonarnywojewództwodolnośląskie
inne województwa
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z14 z Z55
Rysunek Z.5 Powody braku dostępu do Internetu (opracowano na podstawie Diagnozy
Społecznej 2011)
Rys. Z.5 pokazuje powody braku dostępu do Internetu w gospodarstwie domowym. Jak można
zauważyć, powody finansowe nie są główną przyczyną braku dostępu do Internetu
w gospodarstwach domowych. Co więcej, nie są to również powody techniczne i niemożność
założenia stałego dostępu do sieci w danym miejscu.
Zaledwie 1% gospodarstw domowych województwa dolnośląskiego nie posiada dostępu
do Internetu ze względu na brak technicznych możliwości założenia stałego łącza. Jest to tylko 3%
gospodarstw domowych, nieposiadających Internetu. Najważniejszym powodem braku dostępu jest
brak potrzeby korzystania z Internetu! Ten powód podaje ponad 40% gospodarstw domowych
bez sieci. Inne popularnie wymieniane powody, to wspomniane wcześniej, wysokie koszty, brak
odpowiedniego sprzętu (tj. komputera), oraz brak umiejętności korzystania.
Wyniki te wskazują, że podstawowe znacznie dla upowszechnienia Internetu mają bariery
miękkie, związane z motywacjami i kompetencjami, a nie bariery twarde, takie jak brak możliwości
dostępu w miejscu zamieszkania. Tylko dla części gospodarstw domowych bez Internetu znaczenie
mają kwestie finansowe.
31%
3%
4%
44%
1%
1%
1%
22%
26%
4%
27%
3%
3%
42%
1%
1%
1%
29%
20%
4%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
brak odpowiedniego sprzętu
brak możliwości technicznych posiadaniastałego łącza
wystarczające możliwości korzystania gdzieindziej
brak potrzeby
brak zainteresowania
obawy o prywatność i bezpieczeństwo
obawy o szkodliwość internetu
zbyt duże koszty
brak umiejętności
inny powód
cały kraj
województwo dolnośląskie
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z15 z Z55
2.2.3 Zróżnicowanie przestrzenne dostępu do Internetu na terenie województwa
Dostępność i korzystanie z Internetu jest w Polsce mocno zróżnicowane terytorialnie. Dobrym
przybliżeniem zróżnicowania pod względem dostępności sieci i liczby użytkowników Internetu
na danym terenie są dane Ministerstwa Finansów o korzystaniu z ulgi na Internet14. Na rysunku Z.6
przedstawiono stopień korzystania z ulgi na Internet w gminach województwa dolnośląskiego15.
Rysunek Z.6 Odsetek podatników korzystających z ulgi na Internet w 2009
Najlepsza wydaje się być sytuacja gmin Głogów, Polkowice i Lubin. Gminy te zdecydowanie się
wyróżniają – kolejne, jak Bogatynia, Wrocław, Jerzmanowa, czy Brzeg Dolny, mają już wyraźnie mniej
gospodarstw domowych z dostępem do Internetu wykazywanym w zeznaniach podatkowych.
14
Co prawda z ulgi mogą korzystać wyłącznie osoby płacące podatki (rozliczające się na podstawie PIT 28, PIT 36 lub PIT 37), nie korzystają z niej emeryci rozliczani przez ZUS a przede wszystkim rolnicy płacący jedynie podatki rolne i gruntowe. Jednak analizy danych pokazują, że korzystanie z ulgi jest i tak najniższe w gminach, w których rolników jest najwięcej. W praktyce pozycja takich gmin jest gorsza niż na to wskazują wskaźniki wykorzystywane w prezentowanych tu analizach. 15
Na mapach wyróżnione są obszary wiejskie i miejskie gmin miejsko-wiejskich, jednak dane analizowane były na poziomie całych gmin, dlatego też wskaźniki dla obu części danej gminy są zawsze takie same.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z16 z Z55
Na poziomie powiatów najgorzej wygląda sytuacja powiatów lwóweckiego, milickiego,
ząbkowickiego, złotoryjskiego i kłodzkiego. Zdecydowanie najlepiej jest w powiatach głogowskim,
lubińskim, mieście Wrocławiu, polkowickim i mieście Legnicy.
Reasumując, można stwierdzić, że zdecydowanie więcej osób posiada dostęp do Internetu
w domu w większych miejscowościach, niż w niewielkich gminach wiejskich. Jak można
zaobserwować na wykresie (Rys. Z. 4), im większa gmina, a dokładnie: im więcej osób płacących PIT,
tym więcej osób korzystających z Internetu i częstsze korzystanie z ulgi. W zdecydowanie najlepszej
sytuacji są największe gminy miejskie, a stosunkowo najgorsza jest sytuacja w najmniejszych
gminach wiejskich i części mniejszych gmin miejsko-wiejskich.
We Wrocławiu dostęp do sieci jest w 72% domów, natomiast we wsiach województwa
dolnośląskiego w 56%. Co ważne, większe problemy występują w małych miastach, w których nieco
mniej niż połowa gospodarstw ma dostęp do sieci. Pod względem dostępności w tej klasie
miejscowości województwo wypada znacznie gorzej od reszty kraju.
2.2.4 Uwarunkowania związane ze statusem zawodowym, wiekiem
i wykształceniem
Internetu używa około 63% mieszkańców województwa dolnośląskiego, jednak korzystanie
z sieci jest mocno zróżnicowane w różnych grupach społeczno-demograficznych.
Używanie komputera i Internetu jest w dużym stopniu uzależnione od wieku. Osoby najmłodsze
znacznie częściej korzystają z obu tych technologii. Wśród osób mających do 24 lat korzysta
zdecydowana większość (92%), również wśród osób nieco starszych jest niewiele gorzej. Ponadto
województwo dolnośląskie charakteryzuje się większym odsetkiem korzystających z Internetu
w starszych grupach wiekowych i wśród osób w średnim wieku w porównaniu z całym krajem. Wśród
osób mających 35÷59 lat różnice wynoszą aż 6-7 punktów procentowych.
W pierwszej połowie 2011 roku najwięcej użytkowników Internetu było we Wrocławiu.
W największym mieście województwa z sieci korzysta trzy czwarte osób w wieku 16 i więcej lat.
Niewiele rzadziej korzystają mieszkańcy innych większych miast województwa. W Jeleniej Górze,
Lubinie, Głogowie, Zgorzelcu korzysta około 70% mieszkańców, nieco mniej w Legnicy i Wałbrzychu,
w których też przyrost użytkowników w ostatnich latach był wolniejszy niż gdzie indziej.
Znacznie mniej użytkowników jest w najmniejszych miastach i na wsi. Z Internetu korzysta tam
około połowy dorosłych. Tu też widać wyraźne różnice z resztą kraju. Z jednej strony, mieszkańcy
obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego korzystają z Internetu nieco częściej niż mieszkańcy
wsi w innych województwach, z drugiej w małych miastach użytkowników jest znacznie mniej i to
nawet pomimo największych wzrostów w ostatnich dwóch latach.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z17 z Z55
Rysunek Z.7 Penetracja Internetu (odsetek) - 2011
Niewielkie znaczenie dla korzystania z Internetu ma płeć. Nieco częściej korzystają mężczyźni.
W dolnośląskim korzysta 64,2% mężczyzn w wieku 16 i starszych oraz 61,7% kobiet. W skali całego
kraju różnica ta jest większa i wynosi 4 punkty procentowe. Ponadto warto podkreślić, że
w województwie znacznie szybciej przybywało użytkowniczek Internetu, podczas gdy w całym kraju
nie było tego typu różnic.
Województwo dolnośląskie wypada lepiej w porównaniu do wszystkich województw
pod względem korzystania z sieci przez prywatnych przedsiębiorców, rolników, emerytów i przede
wszystkim rencistów. Z drugiej strony rzadziej niż w innych województwach z sieci korzystają osoby
bezrobotne. Warto to wziąć pod uwagę, gdyż coraz częściej, to Internet jest głównym narzędziem
rekrutacji pracowników i osoby niekorzystające lub niemające innego dostępu mają trudniejszą
sytuację na rynku pracy i trudniej jest im pracę znaleźć.
Drugim, po wieku, czynnikiem najmocniej różnicującym korzystanie z Internetu jest
wykształcenie. Tak jak pokazano wcześniej, najwięcej użytkowników jest wśród osób, które nie
zakończyły jeszcze swojej edukacji. Wśród uczniów i studentów korzystają prawie wszyscy. Niewiele
gorzej jest wśród osób z wykształceniem wyższym – 91% korzysta. Wśród osób z wykształceniem
średnim korzysta nieco ponad 71%, natomiast wśród osób z wykształceniem zawodowym już tylko
41%. Jeszcze rzadziej korzystają z Internetu osoby, które zakończyły swoją edukację na poziomie
szkoły podstawowej – zaledwie około 13% mieszkańców, ale mimo to, odsetek ten i tak jest wyższy
niż w całej Polsce.
93,1
85,9
75,7
49,9
29,2
10,6
91,9
86,8 81,7
56,7
31,0
14,0
6,3
12,2 13,6 10,4 8,6
4,8 5,0
10,1 13,1 11,9 10,1
6,0
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
16-24 lat 25-34 lat 35-44 lat 45-59 lat 60-64 lat 65 i więcej lat
cały kraj
województwodolnośląskie
kraj, zmiana 2009-2011
dolnośląskie,zmiana 2009-2011
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z18 z Z55
Istotnym czynnikiem wpływającym na korzystanie z komputerów i Internetu jest również
niepełnosprawność. W województwie dolnośląskim (stan na kwiecień 2011) z Internetu korzystało
38% niepełnosprawnych, co jest wskaźnikiem wyższym niż średnia krajowa – 28%. Jednak osoby z tej
grupy znacznie rzadziej korzystają z sieci. Jest to o tyle znaczące, że dla wielu z nich korzystanie
z Internetu mogłoby być szansą na lepsze i pełniejsze uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym,
czy kulturalnym.
2.2.5 Dostęp a korzystanie
Mimo, że komputery i dostęp do Internetu są w domach około trzech czwartych mieszkańców
województwa dolnośląskiego, to osób faktycznie korzystających z tych technologii jest zdecydowanie
mniej. Wynika to z tego, że nie wszystkie osoby posiadające komputery i Internet w domu korzystają
z ich możliwości. Spośród osób w wieku 16 i więcej lat, które mają komputer z dostępem
do Internetu w domu, z sieci nie korzysta 16,4%, co stanowi prawie 12% dorosłych mieszkańców
województwa. Z drugiej strony, około 3% osób korzysta z Internetu, choć nie posiada dostępu
we własnym domu. Osoby te najczęściej korzystają z sieci w szkole lub na uczelni, a także w miejscu
pracy.
Osoby niekorzystające z Internetu mimo posiadania dostępu to najczęściej osoby starsze, także
rodzice, których dzieci są głównymi użytkownikami domowego sprzętu. Nieco częściej są to kobiety
i osoby mieszkające w mniejszych miejscowościach i na wsi. W ich przypadku najczęstszym powodem
niekorzystania jest brak motywacji do korzystania, przekonanie o tym, że nie jest im to potrzebne
i brak chęci nabywania umiejętności samodzielnego korzystania. Warto jednak pamiętać, co pokazały
badania World Internet Project realizowane w Polsce w 2010 roku, że duża część tych osób ma
z Internetem przynajmniej pośredni kontakt. Od czasu do czasu, potrzebując coś z sieci (informacje,
zakupy, praca, też komunikacja) mogą poprosić o pomoc innych domowników, którzy zrobią to
za nich. Większości takie możliwości zupełnie wystarczają, ale jest to też związane z dość ograniczoną
wiedzą o tym, do czego Internet mógłby być wykorzystywany i jakie własne potrzeby mogliby
przy jego pomocy zaspokoić.
Omawiane tu dane pokazują, że aż 32% mieszkańców województwa, którzy nie korzystają
z Internetu, posiada komputer i dostęp do sieci we własnym domu. Problemy braku dostępu zupełnie
ich nie dotyczą (nie dotyczą również sporej części pozostałych niekorzystających). Jednocześnie
przynajmniej część tych osób można byłoby zachęcić do korzystania. To, czego przede wszystkim
brakuje, to wiedzy o możliwych zastosowaniach Internetu, adekwatnych do potrzeb i zainteresowań
osób niekorzystających. Częsty jest również stereotyp, że Internet jest dla młodych. Problemem jest
także brak odpowiednich kompetencji korzystania i trudności w ich nabywaniu.
Tego ostatniego problemu często nie rozwiązuje obecność użytkowników w gospodarstwach
domowych. Uczenie się, szczególnie od członków najbliższej rodziny, jest trudne. Rodzice odczuwają
wstyd przed przyznaniem się dzieciom, że czegoś nie wiedzą lub nie umieją, szczególnie w sytuacji
powtarzających się trudności. Z drugiej strony dzieci często nie mają wystarczającej cierpliwości
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z19 z Z55
wobec rodziców (co innego wnuki) i irytuje je potrzeba wielokrotnego tłumaczenia tych samych
rzeczy. Często znacznie chętniej wolą pomóc robiąc coś w Internecie za osobę niekorzystającą niż
nauczyć ją samodzielnego korzystania. W takiej sytuacji doskonale sprawdzają się różnego rodzaju
kursy i szkolenia organizowane dla osób starszych. Cieszą się one dużą popularnością, jednak wciąż
jest ich niewiele.
Umiejętności korzystania z ICT są skorelowane z dochodami (im wyższe dochody tym wyższe
umiejętności użytkowników), a także statusem społeczno-zawodowym. Najwyższe umiejętności
posiadają studenci i uczniowie, w dalszej kolejności prywatni przedsiębiorcy (60%), zdecydowanie
najmniej potrafią użytkownicy będący emerytami (42%) i rolnikami (40%).
Podsumowując należy stwierdzić, że nawet jeśli osoby z grup, które w największym stopniu są
zagrożone wykluczeniem cyfrowym, korzystają z sieci, to i tak ich umiejętności korzystania są bardzo
niskie. Tym samym poziom zagrożenia wykluczeniem osób starszych, słabo wykształconych, ale też na
przykład mieszkających w mniejszych miejscowościach, jest znacznie większy niż mogłoby się
wydawać na podstawie samych różnic w korzystaniu z Internetu.
2.2.6 Wykorzystanie technologii mobilnych
W 2010 roku z usług telefonii komórkowej korzystało 87,3% mieszkańców województwa
dolnośląskiego, z czego 3% posiadało zaawansowany telefon typu smartfon. Należy przy tym
podkreślić, że frakcja użytkowników wyposażonych w smartfony i inne miniaturowe urządzenia
umożliwiające mobilny dostęp do Internetu będzie rosła.
Również przewiduje się, że obserwowany obecnie trend wzrostu ruchu zarówno w sieciach
stacjonarnych jak i mobilnych się utrzyma, przy czym dynamika wzrostu będzie znacznie większa
w obszarze sieci klasy LTE. Będzie to związane z jednej strony z rosnąca frakcją użytkowników
posiadających smartfony, tablety i inne przenośne urządzenia (odtwarzacze audio/video, czytniki
e-książek), a z drugiej z malejącymi cenami usług. Należy się spodziewać, że zgodnie z prognozą ruchu
na lata 2010-2015 główny wkład do wzrostu ruchu wniosą smartfony, laptopy ultrabooki, netbooki
i tablety. Według danych z rynku amerykańskiego, na którym usługi LTE są najbardziej
zaawansowane, przeciętny użytkownik LTE generował w 2010 roku ruch danych na poziomie 7 GB.
Zjawiska obecnie obserwowane na najbardziej rozwiniętych rynkach wystąpią w zbliżonej postaci
na rynku w Polsce i województwie dolnośląskim. Będzie to z jednej strony wymagać odpowiedniego
przystosowania infrastruktury przez operatorów, a z drugiej otwiera szansę na rozwój modeli
działania i aplikacji wspierających rozwój społeczeństwa informacyjnego w województwie
dolnośląskim (np. korzystanie z map i wizualizacji terenu, korzystanie i udostępnianie na bieżąco
treści multimedialnych, mobilny dostęp do wyników badań medycznych dla lekarzy udzielających
pomocy w terenie).
W związku z tym należy oczekiwać, że rozwój zarówno szerokopasmowego mobilnego jak
i stacjonarnego dostępu w woj. dolnośląskim, które pod względem nasycenia infrastrukturą
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z20 z Z55
telekomunikacyjną i teleinformatyczną należy do ścisłej krajowej czołówki, będzie miał istotny wpływ
na jego wszechstronny rozwój i jakość życia mieszkańców.
2.3 Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach
2.3.1 Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych
w przedsiębiorstwach
Wskaźniki charakteryzujące intensywność, zakres i sposoby wykorzystania ICT
w przedsiębiorstwach były analizowane w oparciu o dane udostępniane przez GUS. Raport GUS
prezentuje dane wg stanu na 2009/2010 dotyczące następujących obszarów wykorzystania technik
ICT:
- wyposażenie w komputery i oprogramowanie wspierające działalność,
- dostęp do Internetu i sposoby jego wykorzystywania do działalności własnej, kontaktu
i współpracy z innymi firmami i klientami (w tym e-commerce), zarządzania procesami
biznesowymi, kontaktu z administracją publiczną,
- stosowanie środków bezpieczeństwa (polityka bezpieczeństwa, korzystanie z podpisu
elektronicznego).
Podstawowymi parametrami pozwalającymi na ocenę przygotowania podmiotów
gospodarczych do korzystania z usług publicznych świadczonych w formie elektronicznej jest stopień
komputeryzacji przedsiębiorstw, dostęp do Internetu oraz sposób wykorzystywania posiadanych
zasobów ICT.
W celu zilustrowania pozycji województwa dolnośląskiego na tle kraju na rysunkach poniżej
przedstawione zostały wybrane dane dotyczące rodzaju połączeń z Internetem w różnych
zestawieniach: dostęp do Internetu firm w poszczególnych województwach (Rys. Z.8) oraz
wykorzystanie łączy szerokopasmowych z podziałem na województwa (Rys. Z.10).
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z21 z Z55
Rysunek Z.8 Przedsiębiorstwa wykorzystujące komputery w poszczególnych województwach w 2009 i 2010 roku
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z22 z Z55
Rysunek Z.9 Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do Internetu wg województw
Rysunek Z.10 Szerokopasmowy dostęp do Internetu wg województw
Wnioski, jakie można wysnuć z analizy wskaźników są następujące:
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z23 z Z55
- Generalnie stopień wykorzystania ICT przedsiębiorstwach, dla zdecydowanej większości
wskaźników, jest zbliżony do wartości średniej krajowej, nieznacznie ją przekraczając i typowo
różniąc się od niej nie więcej niż o 5%.
- Konsekwencją dobrze rozwiniętej infrastruktury sieci na tle kraju jest większy udział połączeń
szerokopasmowych – 73.1% (trzecia pozycja w rankingu krajowym przy średniej: 69.0%).
- Ponad 96% firm posiada dostęp do Internetu, co nie jest wskaźnikiem niskim, choć nieco
poniżej średniej w krajach Unii Europejskiej. Optymistyczny jest zaobserwowany wzrost
wskaźnika od ostatniego roku o ponad 5 punktów procentowych.
- Wskaźniki stopnia komputeryzacji przedsiębiorstw i ich dostępu do Internetu pozwalają
wnioskować, że podmioty te nie mają istotnych ograniczeń natury technologicznej,
aby korzystać z usług publicznych świadczonych w formie elektronicznej.
- Przedsiębiorstwa województwa dolnośląskiego w stopniu wyższym niż średnia krajowa są
odbiorcami sieciowych usług bankowych i finansowych – 88.9% (średnia krajowa: 84.7%).
- W zauważalnie wyższym stopniu wykorzystują elektroniczną wymianę danych (druga pozycja
w kraju – 56.2%, średnia krajowa – 49.4%). Widać to szczególnie w obszarach nowych technik,
np. sprzedaży przez sieć wykorzystującej automatyczną wymianę danych z innymi podmiotami
– 9.4% (średnia krajowa – 6.0%).
- Powyższą różnicę, wyraźnie na korzyść województwa dolnośląskiego, ilustrują też wskaźniki
dotyczące składania zamówień i zakupów przez sieć – 20.7% (średnia krajowa – 16.7%)
i intensywności wykorzystania tej formy zakupów. Grupa firm, w których ponad 75% zakupów
i zamówień jest realizowana przez sieć wynosi 3.3% przy średniej krajowej 2.0%. Ten ostatni
wskaźnik sugeruje, że w regionie jest zdecydowanie więcej niż średnio w Polsce
przedsiębiorstw, które całość lub większość zakupów realizują drogą elektroniczną.
2.3.2 Firmy sektora ICT
Do niewątpliwie mocnych stron Dolnego Śląska należy bardzo dobrze rozwinięty sektor ICT
oraz silny ośrodek akademicki dostarczający kadry dla przedsiębiorstw tzw. „nowej gospodarki”,
będący zarazem czynnikiem pobudzającym innowacyjność regionu. Wpływa to na szybko rosnącą
świadomość potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców Dolnego Śląska w zakresie dostępu
i wykorzystania informacji elektronicznej. Z drugiej strony dostrzec należy niewystarczające
wykorzystanie potencjału związanego ze współpracą ośrodków akademickich z podmiotami
gospodarczymi oraz niski stopień świadczenia usług drogą elektroniczną przez jednostki samorządu
terytorialnego.
Na podstawie analizy danych statystycznych i badań empirycznych daje się stwierdzić,
że region dolnośląski wyróżnia się pod względem rozwoju przedsiębiorczości internetowej. We
Wrocławiu są obecnie zlokalizowane siedziby m.in. największego polskiego serwisu
społecznościowego (Nasza Klasa), największego serwisu finansowego (money.pl) i jednej
z największych porównywarek cen (Skąpiec). Działa tu także jeden z trzech polskich ośrodków
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z24 z Z55
rozwojowych firmy Google. Na liście 500 największych polskich przedsiębiorstw tygodnika „Polityka”
znajdują się firmy AB S.A. – dystrybutor sprzętu IT oraz MCI Management zajmująca się
inwestowaniem w innowacyjne projekty internetowe.
2.4 ICT w szkołach
2.4.1 Komputery i Internet w szkołach podstawowych, gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych
Rys. Z.11 pokazuje dane dotyczące liczby uczniów przypadających na jeden komputer
podłączony do Internetu. Na przestrzeni lat 2003-2009 nastąpiła znaczna poprawa tego wskaźnika
zarówno w Polsce jak i w województwie dolnośląskim. Podobnie prezentują się dane dotyczące
zmiany liczby komputerów podłączonych do Internetu dla różnych rodzajów szkół w tym samych
latach. Wskaźniki dla województwa dolnośląskiego są w większości zbliżone do wskaźników
ogólnokrajowych. Szybciej rośnie liczba komputerów w szkołach ponadgimnazjalnych niż
w pozostałych rodzajach szkół. Ponadto należy zauważyć, że liczba komputerów podłączonych
do Internetu rośnie szybciej niż ogólnie liczba komputerów.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 lipca 2009 zmieniające rozporządzenie
w sprawie „sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji
przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji”
umożliwiło wprowadzenie do szkół usługi dziennika elektronicznego. Jest to narzędzie informatyczne,
które może mieć duży wpływ na popularyzację nowoczesnych technologii informatycznych w trzech
grupach społecznych: uczniowie, nauczyciele i rodzice. Szczególnie dla części nauczycieli
wprowadzenie usługi dziennika elektronicznego może wymusić zaznajomienie się z nowoczesnymi
technologiami informatycznymi. Tabela Z.1 pokazuje udział % gmin wykorzystujących w co najmniej
jednej szkole na terenie gminy usługę dziennika elektronicznego. Jedynie 18% gmin na terenie
województwa dolnośląskiego wprowadziło dotychczas usługę dziennika elektronicznego. Największe
wykorzystanie tego narzędzia jest obserwowane w gminach zlokalizowanych blisko Wrocławia
i w samym Wrocławiu.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z25 z Z55
Rysunek Z.11 Liczba uczniów przypadających na jeden komputer podłączony do Internetu. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Tabela Z.1 Udział % gmin wykorzystujących w co najmniej jednej szkole na terenie gminy usługę dziennika elektronicznego. Źródło: Badania własne 2011.
Obszar % gmin wykorzystujących w co najmniej jednej szkole na terenie gminy
usługę dziennika elektronicznego
woj. dolnośląskie 18%
Podregion 1 – jeleniogórski 14%
Podregion 2 - legnicko-głogowski 14%
Podregion 3 - wałbrzyski 16%
Podregion 4 - wrocławski 23%
Podregion 5 – m. Wrocław 100%
Ponadto, Tabela Z. 2 prezentuje wykorzystanie w szkołach na terenie województwa
dolnośląskiego następujących narzędzi informatycznych: dziennik elektroniczny, bezprzewodowy
dostęp do Internetu na terenie szkoły (WiFi) oraz rzutnik multimedialny. Szkoły do badania zostały
dobrane metodą warstwową. Grupa została podzielona na podgrupy – szkoły podstawowe, gimnazja,
szkoły ponadgimnazjalne. Uzyskane wyniki pokazują słabe wykorzystanie nowoczesnych narzędzi
informatycznych, co oznacza, że w tym obszarze powinno nastąpić zwiększenie inwestycji.
Tabela Z.2 Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi informatycznych w szkołach na terenie województwa dolnośląskiego. Źródło: Badania własne 2011
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Ucz
nio
wie
prz
ypad
ając
y n
a 1
ko
mp
ute
r z
do
stęp
em d
o In
tern
etu
p
rzez
nac
zon
y d
o u
żytk
u u
czn
iów
Rok
Dolnośląskie,szkołypodstawowePolska, szkołypodstawowe
Dolnośląskie,gimnazja
Polska, gimnazja
Dolnośląskie,ponadgimnazjalne
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z26 z Z55
Szkoły podstawowe Gimnazja Szkoły
ponadgimnazjalne
% szkół z usługą dziennika elektronicznego 10% 28% 17%
średnia liczba rzutników multimedialnych
2.39 4.04 3.84
% szkół z usługą WiFi 42% 58% 41%
Region dolnośląski był zawsze w czołówce zaangażowania w rozwój edukacji informatycznej
i kształcenia informatycznego w szkołach.
Należy jednak wspomnieć, że UMWD realizuje obecnie dwa regionalne projekty strategiczne:
Dolnośląska e-Szkoła i Pracownia przyrodnicza w każdej gminie. Projekt Dolnośląska e-Szkoła pozwoli
na wdrażanie komplementarnych, efektywnych rozwiązań z zakresu ICT w kilkudziesięciu
dolnośląskich szkołach. Dzięki temu projektowi szkoły staną się ośrodkami rozwoju lokalnego oraz
kształcenia ustawicznego. Projektowana regionalna platforma e-learningowa (Dolnośląska Platforma
Edukacyjna), dostępna dla wszystkich szkół, nauczycieli, uczniów i ich rodziców, ma zapewnić
wsparcie procesu nauczania/uczenia się oraz umożliwi wymianę informacji, doświadczeń
i materiałów edukacyjnych usprawniając współpracę szkół i nauczycieli. Z kolei Pracownia
przyrodnicza w każdej gminie to systemowe rozwiązanie dotyczące wyposażania wybranych szkół
podstawowych w dolnośląskich gminach w niezbędny sprzęt dydaktyczny, umożliwiający efektywne
rozwijanie kompetencji uczniów, zwłaszcza w zakresie przedmiotów matematyczno-przyrodniczych
oraz wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Wnioski:
- Dolnośląskie szkoły mają coraz lepszy dostęp do Internetu. Maleje liczba uczniów
przypadających na jeden komputer podłączony do sieci (ponad 10 w szkołach podstawowych i
gimnazjach; poniżej 10 w szkołach ponadgimnazjalnych).
- Udział procentowy szkół wyposażonych w komputery przeznaczone do użytku uczniów
z dostępem do Internetu na Dolnym Śląsku w 2009 r. wyglądał następująco:
szkoły podstawowe – 95,13% (średnia krajowa – 92,01%),
gimnazja – 83,85% (średnia krajowa – 82,91%),
szkoły ponadgimnazjalne - 58,9% (średnia krajowa: 61,4%).
- W Wi-Fi wyposażonych jest 42% dolnośląskich szkół podstawowych, 58% gimnazjów oraz 41%
szkół ponadgimnazjalnych.
- Stronę internetową ma 58,21% szkół podstawowych, 64,87% gimnazjów oraz 71,57% szkół
ponadgimnazjalnych.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z27 z Z55
2.5 Informatyzacja urzędów administracji publicznej
2.5.1 ICT w urzędach administracji publicznej
Komputery już od 2007 roku są używane we wszystkich JST. Z roku na rok rośnie wskaźnik
liczby komputerów przypadających na jednego pracownika – w województwie dolnośląskim osiągnął
już poziom 94% – wartość wyższą niż średnia krajowa (drugie miejsce w rankingu ogólnopolskim).
Ponad 80% urzędów korzysta z szerokopasmowych łączy o przepustowości 2 Mb/s lub większej.
Ponad 60% urzędów powiatowych deklaruje wykorzystanie elektronicznego obiegu dokumentów.
Wskaźnik ten jest nieco niższy w przypadku urzędów gminnych i wynosi 44%.
Nakłady na informatyzację w urzędach nie przekraczają 2% budżetu – ten wskaźnik nie
zmieniał się w latach 2006-2010. Wszystkie urzędy gminne i powiatowe mają dostęp do Internetu.
Rysunek Z.12 Średnia liczba komputerów przypadających na pracownika w urzędach woj. dolnośląskiego (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)
Wnioski:
- Wszystkie urzędy jednostek samorządu terytorialnego są już wyposażone w komputery.
- Wskaźnik liczby komputerów przypadających na jednego pracownika z roku na rok rośnie
i w woj. dolnośląskim osiągnął już 94%. Jest to wynik przewyższający średnią krajową i plasuje
województwo na drugiej pozycji w kraju.
- Nie ma istotnej różnicy pomiędzy stopniem dostępności komputerów w urzędach samorządu
terytorialnego i urzędach gminnych.
- Liczba komputerów przypadających na pracownika pozwala sądzić, że urzędy dysponują
wystarczającą bazą stacji roboczych, by zapewnić pracownikom możliwość realizacji swoich
zadań elektronicznie.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z28 z Z55
2.5.2 Utrzymanie infrastruktury IT
Podstawą zagwarantowania niezawodnego działania infrastruktury informatycznej jest
zapewnienie wyspecjalizowanego serwisu, który obejmuje konserwację oraz ewentualną rozbudowę
sieci, stanowisk komputerowych i oprogramowania wykorzystywanego na stacjach roboczych
do realizacji podstawowych prac biurowych, jak również utrzymanie serwerów i pracujących na nich
aplikacji wykorzystywanych do przechowywania i przetwarzania danych oraz udostępniania
informacji i usług drogą elektroniczną w Internecie. Przy doborze odpowiedniego rozwiązania
dla zapewnienia takiego serwisu bardzo ważny jest fakt, że obszar ten obejmuje szeroki wachlarz
technologii zarówno sprzętowych, jak i programowych, wymagających dużej wiedzy i specjalizacji
od osób, które będą się takim serwisem zajmować. Możliwe rozwiązania to: utworzenie własnej
wyspecjalizowanej komórki informatycznej lub outsourcing obsługi bądź wybranych jej części
lub łączenie tych rozwiązań.
Ze względu na wspomnianą dużą różnorodność obecnych w urzędach technologii
informatycznych, istotnym elementem zapewnienia sprawnego serwisu jest również liczba osób
zatrudnionych w dziale informatycznym. Ich większa liczba pozwala na podział kompetencji
pracowników IT i zatrudnianie osób wyspecjalizowanych w poszczególnych technologiach.
Na Rys. Z.13 przedstawiono średnią liczbę osób zatrudnionych w komórkach IT w urzędach
powiatowych i gminnych województwa dolnośląskiego w latach 2006–2008.
Rysunek Z.13 Istnienie w urzędzie jednostki lub osoby odpowiedzialnej za obsługę IT – średnia krajowa (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku i Wpływ informatyzacji na usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce w 2010 roku)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
2006 2008 2010
Urzędy pow iatow e Urzędy gminne
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z29 z Z55
Rysunek Z.14 Średnia liczba osób pracujących w komórce informatycznej – woj. dolnośląskie (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)
Wnioski
- Do zapewnienia poprawnego działania infrastruktury informatycznej w większości urzędów
utworzono niezależny dział IT. Istnieje duża różnica pomiędzy urzędami powiatowymi
i gminnymi. Pierwszy z nich, z wynikiem 78%, przewyższa urzędy gminne o 25 punktów
procentowych. Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować istotny wzrost tego
wskaźnika w urzędach powiatowych (o 23 punkty procentowe pomiędzy 2008 i 2010 rokiem).
Wskaźnik ten nie ulega istotnym zmianom w urzędach gminnych.
- Można zauważyć duże dysproporcje w liczbie osób zatrudnionych na terenie województwa
dolnośląskiego w działach IT: w urzędach powiatowych wskaźnik ten wynosił w 2008 roku
blisko 7, podczas gdy w urzędach gminnych niespełna 1,5. W urzędach powiatowych można
zaobserwować wyraźny wzrost zatrudnienia w latach 2006–2008, podczas gdy w urzędach
gminnych wskaźnik ten nie zmienia się istotnie.
2.5.3 Budżet przeznaczony na informatyzację
Ze względu na bardzo dynamiczny rozwój technik informatycznych i wynikające z tego szybkie
„starzenie się” sprzętu komputerowego, bardzo istotnym czynnikiem gwarantującym niezawodność
pracy bazy sprzętowej i programowej jest zapewnienie wystarczających środków niezbędnych do ich
„odświeżania” (zakup lub wymiana stacji roboczych, rozbudowa serwerów i sieci logicznej) i dalszej
rozbudowy.
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
2006 2007 2008
Urzędy powiatowe Urzędy gminne
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z30 z Z55
Trudno jednoznacznie wskazać powody niskich nakładów w tym obszarze. Mogą one wynikać
z ograniczeń budżetowych, ale mogą być również wynikiem niedoceniania ich wpływu na sprawne
funkcjonowanie urzędu. Na Rys. Z.15 i Rys. Z.16 przedstawiono procent budżetu przeznaczony
na informatyzację.
Rysunek Z.15 Średni procent budżetu przeznaczonego na informatyzację urzędów powiatowych i gminnych (średnia krajowa) w latach 2007 i 2010 (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku
i Wpływ informatyzacji na usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce w 2010 roku)
0,0%
0,2%
0,4%
0,6%
0,8%
1,0%
1,2%
1,4%
1,6%
1,8%
2,0%
2006 2008 2010
Urzędy powiatowe Urzędy gminne
0,0%
0,2%
0,4%
0,6%
0,8%
1,0%
1,2%
1,4%
1,6%
1,8%
Urzędy powiatowe Urzędy gminne
Kraj Woj. dolnośląskie
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z31 z Z55
Rysunek Z.16 Średni procent budżetu przeznaczonego na informatyzację urzędów powiatowych i gminnych w roku 2008 – średnia krajowa i średnia dla województwa dolnośląskiego (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)
Wnioski:
- Nakłady na informatyzację w urzędach są niskie i nie przekraczają 2% budżetu. Na przestrzeni
lat 2006–2010 nie zaobserwowano istotnej zmiany wartości tego wskaźnika.
- Dane dla województwa dolnośląskiego różnią się znacznie od średniej krajowej. W urzędach
powiatowych województwa nakłady były o ponad połowę niższe niż w kraju i wynosiły
zaledwie 0,7%. Znacznie lepiej sytuacja wygląda w przypadku urzędów gminnych, gdzie
wskaźnik (1,7%) był istotnie wyższy od średniej krajowej.
2.5.4 Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych w urzędach
administracji publicznej
Rys. Z.17 przestawia wykorzystanie różnych technologii informatycznych i komunikacyjnych
w urzędach gminnych w roku 2008.
Rysunek Z.17 Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w urzędach gminnych w 2008 roku (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)
Wnioski:
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z32 z Z55
- W urzędach zarówno powiatowych, jak i gminnych dominującym medium wymiany danych jest
kablowy LAN – wykorzystuje go około 95% urzędów. Znacznie mniej popularne jest
wykorzystanie sieci bezprzewodowych – są one dostępne jedynie w około 30% urzędów obu
typów.
- Intranet jest obecny w połowie urzędów, podczas gdy wykorzystanie extranetu deklaruje
jedynie około 10% urzędów.
- Nie ma większych różnic w popularności wykorzystania poszczególnych technologii między
urzędami powiatowymi i gminnymi.
2.5.4.1 Dostęp do Internetu
Począwszy od roku 2007 wszystkie urzędy mają stały dostęp do Internetu. Czynnikiem
determinującym szybkość wymiany danych, a tym samym efektywny i niezawodny dostęp do portalu
urzędu, jest typ łącza dostępowego oraz jego przepustowość. Rys. Z.18 przedstawia dane dotyczące
rodzajów łączy wykorzystywanych w urzędach.
Rysunek Z.18 Typ łącza dostępowego do sieci Internet (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)
Wnioski:
- Wszystkie urzędy powiatowe i gminne mają dostęp do Internetu.
- W przeważającej większości urzędy powiatowe i gminne woj. dolnośląskiego (ponad 80%)
wykorzystują do tego celu szerokopasmowe łącze DSL o przepustowości większej lub równej
2Mb/s, będące szybkim kanałem wymiany informacji.
- W pewnej części urzędów (ok. 15%) wykorzystuje się wolne łącza modemowe (ok. 10-15%).
- Znikoma liczba urzędów wykorzystuje łącza typu SDI.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z33 z Z55
- Nie ma istotnej różnicy pomiędzy wskaźnikami wykorzystania poszczególnych typów łączy
w woj. dolnośląskim i na terenie kraju.
- Nie ma istotnej różnicy pomiędzy wskaźnikami wykorzystania poszczególnych typów łączy
w urzędach gminnych i powiatowych.
2.5.4.2 Wykorzystanie systemów obiegu dokumentów i systemu zamówień
publicznych
Oprócz aplikacji biurowych niezbędnych do codziennego opracowywania dokumentów
o zaawansowaniu wykorzystania technik informacyjnych świadczy wykorzystanie zaawansowanych
systemów dedykowanych specyficznym funkcjom pełnionym w organizacji. Jednym z takich aplikacji
jest komputerowy system zamówień publicznych.
Rysunek Z.19 Procent urzędów powiatowych i gminnych woj. dolnośląskiego używających systemu zamówień publicznych (rok 2008) (opracowano na podstawie raportu Stan informatyzacji urzędów administracji publicznej w Polsce w 2008 roku)
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z34 z Z55
Rysunek Z.20 Procent urzędów powiatowych i gminnych (średnia krajowa) używających systemu obiegu dokumentów (rok 2010) (opracowano na podstawie raportu Wpływ informatyzacji na usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce w 2010 roku)
Wnioski:
- Wykorzystanie systemu zamówień publicznych deklaruje jedynie 12% urzędów powiatowych
i niespełna 9% urzędów gminnych na terenie województwa dolnośląskiego. Wskaźniki te są
istotnie niższe od średniej krajowej.
- Ponad 60% urzędów powiatowych deklaruje wykorzystanie elektronicznego obiegu
dokumentów. Wskaźnik ten jest nieco niższy w przypadku urzędów gminnych i wynosi 44%.
2.5.5 Strony internetowe JST i ich funkcjonalność
Przeważająca większość urzędów powiatowych i gminnych ma swoją stronę internetową.
Na Rys. Z.21 przedstawiono procent urzędów mających własną stronę WWW z podziałem
na podregiony.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z35 z Z55
Rysunek Z.21 Odpowiedź na pytanie ankiety jednostek samorządu terytorialnego o własną stronę WWW (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej)
Poniżej przestawiono możliwość uzyskania informacji, pobrania formularzy oraz ich odsyłania,
składania ofert zamówień publicznych i załatwianie całości spraw wyłącznie drogą elektroniczną.
Rys. Z.22 przedstawia procent urzędów powiatowych i gminnych deklarujących posiadanie na swojej
stronie ww. funkcji.
Rysunek Z.22 Procent urzędów powiatowych i gminnych (średnia kraju i średnia dla woj. dolnośląskiego) deklarujących posiadanie na swojej stronie wybranych funkcji związanych ze świadczeniem usług on-line (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej)
0% 20% 40% 60% 80% 100%
w rocław ski
jeleniogórski
legnicko-głogow ski
m. Wrocław
w ałbrzyski
Tak Nie
0,00%
20,00%
40,00%
60,00%
80,00%
100,00%
120,00%
uzyskiwanie
informacji
pobieranie
formularzy
odsyłanie
formularzy
załatwianie
całości spraw
dorgą
elektorniczną
skłądanie ofert
zamóień
publicznych
żadne z
wymienionych
Urzędy powiatowe i gminne w skali kraju Urzędy powiatowe woj. dolnośląskiego
Urzędy gminne woj. dolnośląskiego
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z36 z Z55
Na Dolnym Śląsku prowadzony jest od trzech lat projekt o nazwie „Interaktywna gmina”, który
ocenia strony internetowe prowadzone przez gminy województwa. Porównanie ocen
przeprowadzonych w trzech kolejnych latach wyraźnie wskazuje na ogólną poprawę jakości
serwisów. Zniknęły całkowicie niesatysfakcjonujące oceny serwisów, a ilość serwisów dobrych bardzo
dynamicznie rośnie. Wyraźny jest też przyrost serwisów ocenionych jako bardzo dobre. W ostatnim
roku największą poprawę jakości serwisów zaobserwować można w grupie gmin miejsko-wiejskich.
Można uznać, iż w ciągu trzech lat obserwacji poziom „cywilizacji internetowej” gmin dolnośląskich
uległ wyraźnemu podniesieniu. Urzędy gmin coraz bardziej dbają o swoje serwisy, niezależnie
od udostępniania rutynowo wymaganych informacji poprzez Biuletyn Informacji Publicznych. Coraz
więcej gmin ma własne, bieżąco aktualizowane serwisy, przygotowane ze znaczną starannością
logiczną i estetyczną. Coraz mniej jest takich serwisów, w których szwankuje zakres, szczegółowość
i kompletność informacji. Gminy zaczynają coraz bardziej doceniać korzyści z promocyjnych atutów
Internetu.
W celu uzupełnienia informacji zawartych w dostępnych danych statystycznych
przeprowadzono przegląd zawartości portali informacyjnych jednostek samorządu terytorialnego
na terenie woj. dolnośląskiego. W analizie badano obecność informacji i funkcji w trzech głównych
obszarach:
- ergonomia i intuicyjność portalu będąca czynnikiem warunkującym dostępność publikowanej
informacji dla klientów urzędu. Wyniki zebrano w Tabeli Z.3;
- obecność na stronie wybranych funkcji umożliwiających lub ułatwiających świadczenie usług
on-line, takich jak pobieranie i składanie formularzy, monitorowanie stanu realizacji usług,
możliwość realizacji płatności on-line. Wyniki zebrano w Tabeli Z.4;
- promowanie za pomocą portalu informacji o regionie, jego historii, atrakcjach turystycznych
oraz wspierania działalności organizacji i stowarzyszeń działających na terenie regionu;
promocja treści patriotycznych. Wyniki zebrano w Tabeli Z.5.
Tabela Z.3 Ergonomia portalu oraz obecność informacji podstawowych o funkcjach urzędu (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej)
Ergonomia portalu Informacje o urzędzie
Podregion
Wysoka
ergonomia i
intuicyjność
Wyszukiwarka
Są inne wersję
językowe niż
polskie
Godziny pracy Świadczone
usługi
Procedury
realizacji usług
wrocławski 88% 70% 34% 70% 64% 38%
jeleniogórski 91% 67% 47% 69% 55% 38%
legnicko-głogowski 91% 73% 12% 73% 64% 61%
m. Wrocław 100% 100% 40% 100% 80% 100%
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z37 z Z55
Ergonomia portalu Informacje o urzędzie
wałbrzyski 93% 65% 46% 78% 57% 35%
województwo 91% 69% 37% 73% 60% 43%
Tabela Z.4 Elementy usług świadczonych on-line (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej)
Podregion Pobieranie formularzy Składanie formularzy
lub wypełnianie na
stronie
Monitorowanie stanu
realizacji usług
Płatności on-line
wrocławski 68% 30% 18% 16%
jeleniogórski 50% 31% 14% 24%
legnicko-głogowski 61% 21% 12% 15%
m. Wrocław 80% 100% 40% 40%
wałbrzyski 50% 30% 9% 22%
województwo 57% 31% 14% 20%
Wnioski:
- Przeważająca większość (ponad 90%) portali jest wykonana w sposób przyjazny dla
użytkownika, zachęca tym samym do jego odwiedzania i jest dobrą wizytówką urzędu. Cechują
się dobrą nawigacją i wysoką intuicyjnością. Nie ma istotnych różnić w ocenie ergonomii portali
w różnych podregionach województwa.
- Tylko w niespełna 70% przypadków wyposażono stronę w wyszukiwarkę treści, co jest nieco
gorszym wskaźnikiem, ponieważ jest to jedno z podstawowych narzędzi ułatwiających
poszukiwanie informacji. Pozytywny wyjątek stanowią portale podregionu miasta Wrocław,
które zawsze udostępniały tę funkcję.
- Niespełna 40% portali udostępnia inną niż polska wersję językową, co jest wskaźnikiem bardzo
niskim. Niezależnie od ilości spraw załatwianych w urzędach dla cudzoziemców, wersje
językowe w istotny sposób działają promocyjnie i są prostym sposobem poprawiania
wizerunku urzędu i regionu w oczach zagranicznych turystów i potencjalnych inwestorów.
- Na większości stron można znaleźć podstawowe informacje o urzędzie np. godziny otwarcia
czy katalog świadczonych usług (odpowiednio 73% i 60%), a nieco rzadziej (43%) informacje
o procedurach realizacji usług, co jest wynikiem raczej słabym. Wyjątek i tym razem stanowią
portale podregionu miasta Wrocławia.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z38 z Z55
2.5.5.1 Bariery świadczenia usług on-line
Aby uzyskać pełniejszy obraz problemów i ograniczeń w świadczeniu usług on-line
przez urzędy, przeprowadzono akcję ankietową skierowaną do JST na terenie województwa.
W ankiecie pytano o źródła najistotniejszych problemów ograniczających lub
uniemożliwiających świadczenie usług drogą elektroniczną. Do wyboru były następującego możliwe
odpowiedzi:
- ograniczenia infrastruktury informatycznej (rozumianej szeroko jako braki sprzętowe,
ograniczenia przepustowości sieci LAN lub dostępu do Internetu, problemy
z oprogramowaniem),
- ograniczenia budżetu na inwestycje w obszarze informatyzacji,
- bariery wewnętrzne rozumiane jako obawy lub opór przed wdrażaniem nowych technologii lub
rozporządzenia wewnętrzne.
Wyniki uzyskane w akcji ankietowej zebrano w Tabeli Z.5.
Wnioski:
- Najczęściej wskazywaną barierą uniemożliwiającą lub ograniczającą świadczenie usług on-line
są ograniczenia nakładów na rozbudowę infrastruktury IT. Opcję tę wybrało 50%
respondentów na terenie woj. dolnośląskiego.
- Znacznie rzadziej (12% odpowiedzi pozytywnych na terenie woj. dolnośląskiego) jako źródło
problemów wskazywano kłopoty z posiadaną infrastrukturą sprzętową, co w porównaniu
z poprzednią odpowiedzią sugeruje, że potrzeby inwestycji w mniejszym stopniu dotyczą samej
infrastruktury sprzętowej, a powinny raczej dotyczyć zakupu systemów i ich wdrożenia,
co pozwoliłoby na implementację usług on-line.
- Znikomy odsetek respondentów wskazywał na bariery wewnętrzne. To optymistyczny wynik
świadczący o tym, że w urzędach nie ma dużych oporów czy obaw związanych z wdrożeniem
nowych technologii.
- Wyniki w poszczególnych podregionach są zbliżone do średniej województwa.
Tabela Z.5 Źródła ograniczeń uniemożliwiających lub ograniczających świadczenie usług on-line (opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej akcji ankietowej)
Podregion/Województwo Bariera
Odpowiedź
Tak Nie
jeleniogórski infrastruktura informatyczna 17% 83%
jeleniogórski niski budżet 48% 52%
jeleniogórski bariery wewnętrzne 3% 97%
legnicko-głogowski infrastruktura informatyczna 11% 89%
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z39 z Z55
Podregion/Województwo Bariera
Odpowiedź
Tak Nie
legnicko-głogowski niski budżet 56% 44%
legnicko-głogowski bariery wewnętrzne 6% 94%
wałbrzyski infrastruktura informatyczna 8% 92%
wałbrzyski niski budżet 52% 48%
wałbrzyski bariery wewnętrzne 0% 100%
wrocławski infrastruktura informatyczna 10% 90%
wrocławski niski budżet 48% 52%
wrocławski bariery wewnętrzne 0% 100%
woj. dolnośląskie infrastruktura informatyczna 12% 88%
woj. dolnośląskie niski budżet 50% 50%
woj. dolnośląskie bariery wewnętrzne 2% 98%
2.6 Edukacja na poziomie akademickim i potencjał naukowo-badawczy
Dolny Śląsk jest kuźnią kadr dla branży nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Od połowy lat 90. funkcjonuje tu Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe. W 2010 r.
kierunek Informatyka na różnych uczelniach w regionie ukończyło 1 429 osób (w tym 1 118 w samym
Wrocławiu). Na Dolnym Śląsku realizowane są duże publiczne projekty internetowe, m.in. z zakresu
e-zdrowia, e-edukacji, budowy wielowarstwowych map elektronicznych i cyfryzacji dóbr kultury (np.
Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa).
Przedsięwzięcia z tej dziedziny są także obszarem działania takich miejscowych instytucji
otoczenia biznesu jak Dolnośląski Parki Innowacji i Nauki czy klaster Wspólnota Wiedzy i Innowacji
w Zakresie Technik Informacyjnych i Komunikacyjnych.
Analiza ilościowa instytucji naukowych, szkół wyższych oraz jednostek badawczo-rozwojowych
pokazuje, że Dolny Śląsk jest regionem o bardzo dużym potencjale naukowym i edukacyjnym na
poziomie wyższym.
Wykres przedstawiony na Rys. Z.23 przedstawia liczbę studentów na 10000 mieszkańców
w roku 2009 z podziałem na województwa, natomiast wykres na Rys. Z.24 obejmuje analogiczne
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z40 z Z55
dane, ale uwzględniając wyłącznie osoby w wieku 19-24 lata. W obu klasyfikacjach województwo
dolnośląskie jest na 3 miejscu w skali kraju za województwami mazowieckim i małopolskim.
Rysunek Z.23 Liczba studentów na 10000 mieszkańców w roku 2009. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Rysunek Z.24 Liczba studentów na 10000 mieszkańców w wieku 19-24 lata w roku 2009. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
0 100 200 300 400 500 600 700
ŁÓDZKIE
MAZOWIECKIE
MAŁOPOLSKIE
ŚLĄSKIE
LUBELSKIE
PODKARPACKIE
PODLASKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBUSKIE
WIELKOPOLSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
OPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
POMORSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
Liczba studentów na 10000 mieszkańców
0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000 8 000
ŁÓDZKIE
MAZOWIECKIE
MAŁOPOLSKIE
ŚLĄSKIE
LUBELSKIE
PODKARPACKIE
PODLASKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBUSKIE
WIELKOPOLSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
OPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
POMORSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
Liczba studentów na 10000 mieszkańców w wieku 19-24 lata
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z41 z Z55
Tabele Z.6 i Z.7 przedstawiają dane ilościowe dotyczące studentów i absolwentów kierunku
Informatyka w odniesieniu do całego kraju, województwa dolnośląskiego i jego poszczególnych
podregionów.
Tabela Z.6 Liczba studentów kierunku Informatyka. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Rok 2006 2007 2008 2009 2010
Polska 100 914 94 057 86 648 79 897 72 719
woj. dolnośląskie 10 614 10 019 9 339 8 552 7 981
Podregion 1 – jeleniogórski 89 51 0 0 0
Podregion 2 – legnicko-głogowski 1 378 1 195 921 698 580
Podregion 3 – wałbrzyski 743 684 577 455 331
Podregion 4 – wrocławski 0 0 0 0 0
Podregion 5 – m. Wrocław 8 404 8 089 7 841 7 399 7 070
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z42 z Z55
Tabela Z.7 Liczba absolwentów kierunku Informatyka. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Rok 2006 2007 2008 2009 2010
Polska 17 074 16 772 15 465 15 205 15 189
woj. dolnośląskie 1 675 1 577 1 524 1 385 1 429
Podregion 1 – jeleniogórski 34 35 0 0 0
Podregion 2 – legnicko-głogowski 359 309 282 187 193
Podregion 3 – wałbrzyski 144 122 132 112 118
Podregion 4 – wrocławski 0 0 0 0 0
Podregion 5 – m. Wrocław 1 138 1 111 1 110 1 086 1 118
Tabela Z.8 zawiera dane dotyczące liczby wyższych uczelni. Dane ponownie dotyczą całego
kraju, województwa dolnośląskiego oraz poszczególnych podregionów. Jak w przypadku Tabeli Z.7
można zauważyć dużą koncentrację wyższych uczelni na terenie miasta Wrocławia w stosunku
do pozostałego obszaru województwa dolnośląskiego.
Tabela Z.8 Liczba wyższych uczelni w roku 2010. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Rok Ogółem Uniwersytety
Wyższe szkoły
techniczne
Wyższe szkoły
pedagogiczne
Polska 453 19 23 18
woj. dolnośląskie 38 1 1 1
Podregion 1 – jeleniogórski 2 0 0 0
Podregion 2 – legnicko-głogowski 6 0 0 0
Podregion 3 – wałbrzyski 5 0 0 0
Podregion 4 – wrocławski 0 0 0 0
Podregion 5 – m. Wrocław 25 1 1 1
Wielkość zasobów ludzkich związanych z nauką i techniką w regionie dolnośląskim w 2009 r.
można określić na niemal 420 tys., przy czym w ostatnich latach można zauważyć wzrost odsetka tych
zasobów w całości ludności aktywnej zawodowo (33,4% ogółu). Wzrasta również liczba jednostek,
które zajmują się tego typu działalnością – w 2004 r. było ich 73, natomiast obecnie jest ich 99
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z43 z Z55
i stanowią ok. 8,6% ogółu polskich podmiotów działających w tym obszarze. To stawia region
Dolnego Śląska na czwartej pozycji wśród wszystkich województw za mazowieckim, śląskim i
wielkopolskim.
Patrząc natomiast na wskaźniki zatrudnienia osób w sektorze B+R na 1000 osób aktywnych
zawodowo na terenie województwa dolnośląskiego widoczny jest wzrost zatrudnienia – od roku
2005 do 2008 wskaźnik ten wzrósł z 3,8 do 4,7. Najwyższe wskaźniki pod tym względem uzyskują
województwa mazowieckie (9,2) i małopolskie (5,3), natomiast na równi z Dolnym Śląskiem jest
Wielkopolska. Bezwzględny udział osób w tym sektorze w ogóle ludności aktywnej zawodowo wynosi
natomiast 0,67% i pod tym względem Dolny Śląsk znajduje się znacznie dalej w rankingu wszystkich
województw. Największa liczba osób pracujących w sektorze B+R zatrudniona jest w szkolnictwie
wyższym (78,25% w 2008 r.), a w stosunku do innych województw znacznie niższe są odsetki osób
pracujących w sektorze państwowym i w przedsiębiorstwach. Dolny Śląsk wykazuje się znacznym,
bo kilkunastoprocentowym, odsetkiem zatrudnionych w B+R w przedsiębiorstwach (dokładnie jest to
16,43%), który jednak i tak jest niższy niż w wielu innych województwach, a szczególnie
w konkurencyjnym wobec niego wielkopolskim, a także śląskim16.
Potencjał dla inicjatyw B+R wyznaczają również wskaźniki określające kapitał ludzki takie jak
ilość uczelni, studentów, absolwentów – na Dolnym Śląsku 36 uczelni kształci ok. 170 tysięcy
studentów i studentek. Bardziej precyzyjnym wskaźnikiem potencjału ludności w zakresie B+R jest
udział doktorantów na 100 studentów – pod tym względem województwo dolnośląskie zajmuje
4 miejsce. Istotne jest również zaplecze instytucjonalne uczelni – na Dolnym Śląsku istnieje 68
akredytowanych laboratoriów badawczych, z tego 40 znajduje się we Wrocławiu. Liczba ta wzrasta
w ostatnich 10 latach. Pomoc dla nowych przedsiębiorców oferują też Akademickie Inkubatory
Przedsiębiorczości (AIP) – we Wrocławiu AIP posiadają: Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet
Wrocławski, Uniwersytet Ekonomiczny, Politechnika Wrocławska, Wyższa Szkoła Bankowa
we Wrocławiu oraz Wrocławski Park Technologiczny (który prowadzi Dolnośląski Akademicki
Inkubator Przedsiębiorczości).
W działalności B+R bardzo istotną rolę odgrywają parki technologiczne i przemysłowe. Parki są
także miejscem lokowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych, sprzyja temu infrastruktura
w nich obecna – zarówno tworzą one naukowe otoczenie dla biznesu, jak i są gotową przestrzenią
do rozpoczęcia działalności gospodarczej (np. powierzchnie magazynowe lub uzbrojenie terenu).
Parki są także skupiskiem wielu branż, co daje możliwość budowania kontaktów biznesowych.
Nakłady bieżące na działalność badawczą i rozwojową charakteryzują się 20% rocznym
wzrostem. Analizując nakłady na różne rodzaje badań (Rys. Z.25) wyraźnie widać, że nakłady
na badania przemysłowe mają tendencję malejącą.
16
Badanie atrakcyjności inwestycyjnej i potencjału gospodarczego Dolnego Śląska w ujęciu lokalnym, MillwardBrown SMG/KRC, Warszawa, czerwiec 2011, s.27-28
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z44 z Z55
Rysunek Z.25 Nakłady bieżące na działalność badawczą i rozwojową według rodzajów badań (ceny bieżące). Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS
Kolejne dane dotyczą liczby studentów. Wykres pokazany na Rys. Z.26 zawiera liczbę
studentów na 10000 mieszkańców w roku 2009 z podziałem na województwa. Województwo
dolnośląskie zajmuje pod tym względem wysokie 3 miejscu w skali kraju za województwami
mazowieckim i małopolskim. Podobne zależności między poszczególnymi województwami
potwierdzają dane pokazujące liczbę studentów na 10000 mieszkańców uwzględniając wyłącznie
osoby w wieku 19-24 lata.
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
140,0
160,0
2006 2007 2008
badania podstawowe
badania przemysłowe
Prace rozwojowe
0 100 200 300 400 500 600 700
ŁÓDZKIEMAZOWIECKIEMAŁOPOLSKIE
ŚLĄSKIELUBELSKIE
PODKARPACKIEPODLASKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIELUBUSKIE
WIELKOPOLSKIEZACHODNIOPOMORSKIE
DOLNOŚLĄSKIEOPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIEPOMORSKIE
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
Liczba studentów na 10000 mieszkańców
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z45 z Z55
Rysunek Z.26 Liczba studentów na 10000 mieszkańców w roku 2009. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Tabela 2.9 pokazuje liczbę studentów i absolwentów wyższych uczelni w roku 2009
z podziałem na płeć. Dane dotyczą całego kraju i województwa dolnośląskiego. Pierwsza obserwacja
dotyczy asymetrii w zakresie płci, to znaczy liczba studiujących kobiet w skali Polski jest 29% większa
niż mężczyzn, dla województwa dolnośląskiego ten wskaźnik wynosi 24%. Jeszcze większa asymetria
jest w przypadku absolwentów i wynosi odpowiednio 47% i 45%. Wskazuje to, że o wiele większa
liczba mężczyzn podejmujących studia ich nie kończy. Zdecydowana większość studentów (85%) oraz
absolwentów wyższych uczelnie (81%) z obszaru województwa dolnośląskiego przypada na miasto
Wrocław.
Tabela Z.9 Liczba studentów i absolwentów wyższych uczelni w roku 2009 z podziałem na płeć. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Liczba studentów Liczba absolwentów
Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety
Polska 780 376 1 099 863 152 084 284 465
woj. dolnośląskie 74 627 97 852 13 191 23 965
Tabela Z.10 zawiera dane dotyczące liczby wyższych uczelni. Dane ponownie dotyczą całego
kraju i województwa dolnośląskiego. Można zauważyć dużą koncentrację wyższych uczelni na terenie
miasta Wrocławia w stosunku do pozostałego obszaru województwa dolnośląskiego.
Tabela Z.10 Liczba wyższych uczelni w roku 2010. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Rok Ogółem Uniwersytety
Wyższe szkoły
techniczne
Wyższe szkoły
pedagogiczne
Polska 453 19 23 18
woj. dolnośląskie 38 1 1 1
W dalszej kolejności przedstawione zostanę dane dotyczące kształcenia specjalistycznych kadr
niezbędnych do rozwoju idei społeczeństwa informacyjnego. Tabela Z.11 przedstawia miejsca uczelni
z województwa dolnośląskiego w rankingach gazety Rzeczpospolita i miesięcznika Perspektywy
dotyczących uczelni technicznych i kierunków informatycznych. Tabela Z.12 zawiera dane dotyczące
pozycji wyższych uczelni z Polski w rankingu Webometrics 2011. Webometrics Ranking of World's
Universities przygotowywany przez największą hiszpańską organizację przeprowadzającą badania
– Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) – w roku 2011 objął ponad 12 tysięcy szkół
wyższych na całym świecie. Przedstawione dane pokazują, że Wrocław to mocny ośrodek akademicki
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z46 z Z55
i naukowy w skali kraju oraz w obszarze Europy środkowej i wschodniej. Jednak w skali światowej
wrocławskie uczelnie nie odgrywają dużej roli.
Tabela Z.11 Miejsca uczelni z województwa dolnośląskiego w rankingach gazety Rzeczpospolita i miesięcznika Perspektywy dotyczących uczelni technicznych i kierunków informatycznych. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych umieszczonych na stronie WWW miesięcznika Perspektywy.
Ranking uczelni
technicznych
Ranking kierunki techniczne i informatyka
Rok Politechnika
Wrocławska
Politechnika
Wrocławska
Uniwersytet
Wrocławski
2007 3 - -
2008 2 - -
2009 3 - -
2010 2 2 14
2011 2 2 16
Tabela Z.12 Miejsca wyższych uczelni z Polski w rankingu Webometrics 2011. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych umieszczonych na stronie www.webometrics.info.
Uczelnia Miejsce w Europie środkowej
i wschodniej
Miejsce na świecie
Uniwersytet Jagielloński 7 371
Politechnika Wrocławska 9 430
Uniwersytet Wrocławski 13 548
AGH Kraków 14 549
Uniwersytet Poznański 16 562
Potencjał dla inicjatyw B+R wyznaczają również wskaźniki określające kapitał ludzki takie jak
ilość uczelni, studentów, absolwentów – na Dolnym Śląsku 36 uczelni kształci ok. 170 tysięcy
studentów i studentek. Bardziej precyzyjnym wskaźnikiem potencjału ludności w zakresie B+R jest
udział doktorantów na 100 studentów – pod tym względem województwo dolnośląskie zajmuje
4 miejsce. Istotne jest również zaplecze instytucjonalne uczelni – na Dolnym Śląsku istnieje 68
akredytowanych laboratoriów badawczych, z tego 40 znajduje się we Wrocławiu. Liczba ta wzrasta
w ostatnich 10 latach. Pomoc dla nowych przedsiębiorców oferują też Akademickie Inkubatory
Przedsiębiorczości (AIP) – we Wrocławiu AIP posiadają: Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z47 z Z55
Wrocławski, Uniwersytet Ekonomiczny, Politechnika Wrocławska, Wyższa Szkoła Bankowa
we Wrocławiu oraz Wrocławski Park Technologiczny (który prowadzi Dolnośląski Akademicki
Inkubator Przedsiębiorczości).
Tabela Z.13 pokazuje liczbę studentów na kierunku Informatyka w latach 2006-2010
z uwzględnieniem danych ogólnokrajowych i dla województwa dolnośląskiego. W skali całego kraju
można zauważyć spadek liczby studentów – wynika to głównie ze spadającej wielkości populacji
w wieku 19-24 lata. Należy jednak zauważyć, że odsetek studentów informatyki studiujących we
Wrocławiu w stosunku do danych ogólnokrajowych rośnie na przestrzeni lat 2006-2010 od 8.33%
w roku 2006 do 9.72% w roku 2010.
Tabela Z.13 Liczba studentów kierunku Informatyka. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Rok 2006 2007 2008 2009 2010
Polska 100 914 94 057 86 648 79 897 72 719
woj. dolnośląskie 10 614 10 019 9 339 8 552 7 981
Tabela Z.14 pokazuje procent ludności zdefiniowanej jako HRST (Human Resources in Science
and Technology). Wskaźnik dla Polski i województwa dolnośląskiego jest o 5.2 oraz 6.7 punktów
procentowych mniejszy niż średnia dla EU.
Tabela Z.14 Zasoby ludzkie HRST jako procent populacji w wieku produkcyjnym 24-65. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat.
Obszar 2009 2008 2007
EU 40.1 39.6 39.2
Polska 34.9 33.4 32.5
woj. dolnośląskie 33.4 31.7 32.3
Patrząc natomiast na wskaźniki zatrudnienia osób w sektorze B+R na 1000 osób aktywnych
zawodowo na terenie województwa dolnośląskiego widoczny jest wzrost zatrudnienia – od roku
2005 do 2008 wskaźnik ten wzrósł z 3,8 do 4,7. Najwyższe wskaźniki pod tym względem uzyskują
województwa mazowieckie (9,2) i małopolskie (5,3), natomiast na równi z Dolnym Śląskiem jest
Wielkopolska. Bezwzględny udział osób w tym sektorze w ogóle ludności aktywnej zawodowo wynosi
natomiast 0,67% i pod tym względem Dolny Śląsk znajduje się znacznie dalej w rankingu wszystkich
województw. Największa liczba osób pracujących w sektorze B+R zatrudniona jest w szkolnictwie
wyższym (78,25% w 2008 r.), a w stosunku do innych województw znacznie niższe są odsetki osób
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z48 z Z55
pracujących w sektorze państwowym i w przedsiębiorstwach. Dolny Śląsk wykazuje się znacznym, bo
kilkunastoprocentowym odsetkiem zatrudnionych w B+R w przedsiębiorstwach (dokładnie jest to
16,43%), który jednak i tak jest niższy niż w wielu innych województwach, a szczególnie
w konkurencyjnym wobec niego wielkopolskim, a także śląskim17
.
Tabela Z.15 Zatrudnienie w sektorze B+R. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Obszar 2007 2008 2009
POLSKA 75 309 74 596 73 581
ŁÓDZKIE 4 556 4 120 4 477
MAZOWIECKIE 24 681 24 418 24 408
MAŁOPOLSKIE 8 405 7 362 7 222
ŚLĄSKIE 6 589 7 145 6 940
LUBELSKIE 3 265 3 338 3 080
PODKARPACKIE 1 461 1 552 1 605
PODLASKIE 1 270 1 567 1 555
ŚWIĘTOKRZYSKIE 816 887 1 099
LUBUSKIE 786 789 653
WIELKOPOLSKIE 6 421 6 440 5 782
ZACHODNIOPOMORSKIE 1 952 1 947 1 699
DOLNOŚLĄSKIE 5 811 5 996 6 034
OPOLSKIE 963 913 929
KUJAWSKO-POMORSKIE 2 941 3 101 2 640
POMORSKIE 4 212 3 741 4 229
WARMIŃSKO-MAZURSKIE 1 182 1 283 1 229
Tabela Z.15 zawiera dane dotyczące zatrudnienia w sektorze B+R dla Polski i poszczególnych
województw w latach 2007-2009. Podczas gdy w skali całej Polski zatrudnienie w analizowanych
latach malało, to dla województwa dolnośląskiego ten wskaźnik nieznacznie wzrósł.
2.7 Transfer innowacji
W działalności B+R bardzo istotną rolę odgrywają parki technologiczne i przemysłowe. Parki są
także miejscem lokowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych, sprzyja temu infrastruktura
w nich obecna – zarówno tworzą one naukowe otoczenie dla biznesu, jak i są gotową przestrzenią
do rozpoczęcia działalności gospodarczej (np. powierzchnie magazynowe lub uzbrojenie terenu).
Parki są także skupiskiem wielu branż, co daje możliwość budowania kontaktów biznesowych.
17
Badanie atrakcyjności inwestycyjnej i potencjału gospodarczego Dolnego Śląska w ujęciu lokalnym, MillwardBrown SMG/KRC, Warszawa, czerwiec 2011, s.27-28
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z49 z Z55
Pierwszym parkiem powstałym na terenie województwa dolnośląskiego był Wrocławski Park
Technologiczny, uruchomiony w 1998 roku. Park ma tworzyć warunki dla wykorzystania naukowego
i przemysłowego potencjału i został zaprojektowany dla przedsiębiorstw bazujących na
zaawansowanych technologiach oraz dla laboratoriów ośrodków naukowych i badawczo-
rozwojowych. W konsekwencji powstał także Wrocławski Park Przemysłowy, który obecnie przyciąga
na swój teren głównie przedsiębiorstwa przemysłowe. Oprócz firm krajowych mają tu swoje oddziały
również koncerny światowe. Kolejny park technologiczny istotny z punktu widzenia regionu to
Dolnośląski Park Technologiczny „T-Park” znajdujący się na terenie Wałbrzycha i Szczawna Zdroju.
Park ten za swój cel obrał stworzenie warunków pozwalających na powstawanie i rozwój
przedsiębiorstw, które będą łączyć biznes z nauką, wykorzystywać nowoczesne technologie
i adaptować wyniki prac laboratoryjnych w działalności tychże przedsiębiorstw. W Legnicy
z inicjatywy KGHM Polska Miedź S.A., Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego
i Politechniki Wrocławskiej powstał Park Technologiczny KGHM Letia, który swoją działalność
ukierunkowuje na spółki z takich branż jak: branża elektromaszynowa, górnicza, metalowa,
ekologiczna, branża ochrony środowiska, IT i nanotechnologiczna. Park ten skupia się więc
na branżach metalurgicznych, związanych z ochroną środowiska i teleinformacją. Na terenie Dolnego
Śląska działa również Noworudzki Park Przemysłowy Agroreg w Nowej Rudzie, Park Przemysłowy
Bukowice w Bukowicach, a w fazie powstawania jest Karkonoski Park Rozwoju Gospodarczego
w Piechowicach18.
Prekursorską instytucją w ramach B+R na Dolnym Śląsku jest Wrocławskie Centrum Transferu
Technologii (WCCT). Zostało utworzone w 1995 r. dzięki unijnemu projektowi Bridging the Gap
Between University and Industry, prowadzonego przez Politechnikę Wrocławską oraz Uniwersytety
w Stuttgarcie i Londynie. Centrum powstało w odpowiedzi na potrzebę powołania instytucji
pośredniczącej między światem nauki i gospodarki. WCCT koncentruje się przede wszystkim
na promocji wykorzystywania wyników badań naukowych w nowoczesnej gospodarce, a także
kreowaniu i wspieraniu szeroko rozumianej przedsiębiorczości. Warto zwrócić uwagę na działalność
Dolnośląskiego Parku Innowacji i Nauki, który powstał z inicjatywy władz Samorządu Województwa
Dolnośląskiego; a także na działalność Wrocławskiego Medycznego Parku Naukowo-
Technologicznego, który tworzy swoiste środowisko biznesowe dla projektów medycznych. Są to
miejsca gdzie realizowana jest współpraca nauki i biznesu, co przyczynia się do wzrostu
innowacyjności gospodarki Dolnego Śląska. Oprócz parków przemysłowych i technologicznych przy
największych dolnośląskich uczelniach funkcjonuje również bardzo wiele inkubatorów
przedsiębiorczości, które lokalnie wspomagają rozwój innowacyjnych przedsiębiorstw.
W latach 2005-2009 województwo dolnośląskie znajduje się na trzecim miejscu pod względem ilości
zgłoszonych wynalazków i udzielonych patentów za województwami mazowieckim i śląskim. W 2009
roku w województwie dolnośląskim zgłoszono 287 wynalazków i otrzymano 170 patentów, podczas
18
Badanie atrakcyjności inwestycyjnej i potencjału gospodarczego Dolnego Śląska w ujęciu lokalnym, MillwardBrown SMG/KRC, Warszawa, czerwiec 2011
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z50 z Z55
gdy w mazowieckim zgłoszono 644 wynalazki i otrzymano 339 patentów a w śląskim zgłoszono 374
wynalazki i otrzymano 274 patenty.
Przyczyn cyfrowego wykluczenia w MŚP należy upatrywać w braku odpowiedniej wiedzy wśród
pracowników i kadry zarządzającej. Zauważyć należy, iż podobnie jak ma to miejsce przy wykluczeniu
cyfrowym, poza strukturalnym, problem wykluczenia nie dotyczy strony finansowej. Zauważyć
należy, iż w tym zakresie sektor MŚP dysponuje dużym wsparciem ze strony środowisk akademickich
jak również ze strony prywatnych działań, które to zostały zainicjowane przez kapitał UE. Warto
w tym miejscu wymienić:
- Serwis www.boomway.pl – zainicjowany przez fundusze UE - Wrocławski Park Technologiczny – współdziałanie Politechniki Wrocławskiej oraz Miasta
Wrocław - Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości – działający w strukturach Politechniki Wrocławskiej - Inkubatory Przedsiębiorczości działające przy innych uczelniach Wrocławia - Wrocławski Medyczny Park Naukowo-Technologiczny – współdziałanie Akademii Medycznej
oraz Miasta Wrocławia - Wrocławskie Centrum Transferu Technologii – działające w strukturach Politechniki
Wrocławskiej Ideą wszystkich wymienionych podmiotów jest wsparcie w działaniach początkujących
przedsiębiorców, którzy to nie mają wiedzy z zakresu prowadzenia firmy. We wszystkich tych
placówkach młodzi przedsiębiorcy uzyskają pomoc w zakresie tworzenia biznesplanu oraz pomoc
prawną oraz wsparcie przy wdrażaniu informatyki jako narzędzia wspierającego realizację celów
strategicznych swojej firmy. Ponadto centra umożliwiają kontakt świata biznesu z pracami
badawczymi. W ten sposób do przemysłu transferowana jest wiedza, wspierając tym samym
działania związane ze społeczeństwem opartym na wiedzy. Jednocześnie takie działania przyczyniają
się do ograniczenia wykluczenia nie tylko cyfrowego, ale również wykluczenia z innych obszarów
biznesu i dziedzin powiązanych.
Na szczególną uwagę zasługuje projekt IntraMed C2C (from Clinic to Commerce) realizowany
ze środków wspólnotowych, w którym Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego jest
jednym z realizatorów. Kliniki posiadają bardzo duży potencjał innowacyjny na poziomie produktu,
procesu i usług w obszarze ogólnie pojętego przemysłu medycznego. Niestety nie przekłada się to
w wystarczającym stopniu na praktyczne wdrożenia wyników innowacyjnych pomysłów w postaci
produktów biznesowych, ochrony prawa własności intelektualnej, bądź lepszych procesów
zarządzania własnością intelektualną w sektorze ochrony zdrowia. Przeszkodą są przede wszystkim
odmienne interesy szpitali (dobro pacjentów, skuteczne zarządzanie sferą usług medycznych etc.)
oraz dużych firm (maksymalizacja zysku, uzyskanie przewagi konkurencyjnej, wypracowanie marki
itp.). Małe i średnie przedsiębiorstwa oraz personel medyczny opracowujący innowacyjne pomysły
nie mają zasobów ani możliwości komercyjnego transferu nowych technologii.
InTraMed-C2C inicjuje, rozwija i dostarcza narzędzia dla wzmocnienia dostępu małych i
średnich przedsiębiorstw (na poziomie europejskim) do potencjału innowacyjnego w szpitalach oraz
otwiera nowe rynki dla nowatorskich produktów oraz usług. Firmy w sektorze MŚP są
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z51 z Z55
zainteresowane uzyskaniem takiego dostępu i uczestniczeniem w procesie transferu innowacji,
posiadają bowiem cechy sprzyjające odniesieniu sukcesu. Głównym atutem jest to, że charakteryzują
się elastycznością potrzebną do opracowania lab-typów, prototypów oraz małych rozwiązań
biznesowych wynikających z codziennej pracy klinicznej. W ramach projektu organizowane będą
warsztaty pilotażowe odpowiadające regionalnym zapotrzebowaniom w sektorze medycznym, które
będą skupiały środowiska zainteresowane współpracą.
Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych na podstawie przeprowadzonych badań
wskazała sektory wysokiej szansy dla Dolnego Śląska, a mianowicie: motoryzacyjny,
elektromaszynowy oraz High-Tech. Dla tego ostatniego wyszczególniono najważniejsze pozytywne
uwarunkowania:
- wyspecjalizowane uczelnie techniczne i centra naukowe: Wrocław – największe centrum
naukowo-akademickie w Polsce, 130 tys. studentów (każdego roku 21 tys. otrzymuje dyplom
magistra);
- wysoki odsetek osób z wykształceniem wyższym: 7,1% ludności, 55% ludności posiada
wykształcenie średnie i policealne;
- potencjał wykwalifikowanej kadry znającej języki obce, 17% absolwentów kierunków
informatycznych pochodzi z Wrocławia;
- znaczna liczba firm IT: 1/3 rynku produkcji i usług IT w kraju;
- inwestorzy działający już w sektorze: LG, LG Electronics, Siemens ICM SDC – IT
i telekomunikacja, Teta – realizująca projekty informatyczne w dziedzinie oprogramowania
biznesowego, Capgemini NearShore Center – centrum rozwoju oprogramowania, Winuel, MCI
Management;
- tradycje wynikające z wczesnych osiągnięć technicznych w sektorze: lata 80-te XX wieku
pierwsze polskie komputery – firma Elwro.
2.8 ICT w służbie zdrowia
Pod względem specjalizowanych pracowni diagnostycznych (określonego typu) oraz
wyposażenia w przykładowy zaawansowany sprzęt medyczny sytuacja Dolnego Śląska jest na ogół
gorsza od średniej krajowej. Jeśli przyjąć średni krajowy wskaźnik liczby laboratoriów i aparatów
odniesiony do liczby mieszkańców równy 100, to ten sam wskaźnik dla Dolnego Śląska dla różnych
typów laboratoriów i przykładowych aparatów kształtuje się następująco: pracownie diagnostyki
laboratoryjnej – 97, pracownie bakteriologii – 93.4, pracownie wirusologii – 173.9, pracownie
radiologiczne – 93.9, pracownie USG – 92.7, pracownie diagnostyki izotopowej – 64.5, pracownie
tomografii komputerowej – 74, pracownie rezonansu magnetycznego – 90.5, analizatory
biochemiczne (wieloparametrowe) – 109.7, kamery gamma – 66.6, tomografy komputerowe – 87.8,
rezonans magnetyczny – 66.6, aparaty RTG z torem wizyjnym – 87.8.
Tabela Z.16 Udział przeszkolonego informatycznie personelu (w %)
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z52 z Z55
Kategoria szpitala Przeszkoleni
Lekarze Pielęgniarki
Inny personel medyczny
Rejestracja i dokumentacja
chorych
Pracownicy administracyjni
Ogółem 49.8 39.1 36.1 76.4 88.8
40 - 200 49.0 40.0 38.4 79.9 83.5
200 - 400 44.1 43.0 40.3 75.1 82.7
Ponad 400 52.0 37.3 33.5 77.5 89.5
Tabela Z.17 Stopień integracji systemów informatycznych (w %)
Kategoria szpitala Zintegrowane oprogramowanie
części białej i szarej
System rozliczeń z NFZ jest
zintegrowany z systemem
szpitalnym
Hurtownia danych
Ogółem 31 69.5 19.8
40 - 200 20.4 63 13
200 - 400 28.9 68.2 19.7
Ponad 400 41.8 76.1 25.4
Specjalistyczne oprogramowanie informatyczne dla potrzeb medycznych wykorzystuje 97%
szpitali. Specjalistycznych informatycznych programów medycznych nie posiada natomiast:
- do obsługi ruchu chorych – prawie 11% badanych szpitali, - do tworzenia dokumentacji medycznej – 16% badanych szpitali, - do rejestracji pacjentów – 9% badanych szpitali, - do prowadzenia list oczekujących – prawie 11% badanych szpitali, - do zaopatrzenia i gospodarki lekami – prawie 11% badanych szpitali, - do obsługi laboratorium – prawie 33% badanych szpitali, - dla diagnostyki (dane obrazowe) – 38% badanych szpitali.
Zwraca uwagę relatywnie duży wśród ogółu ankietowanych szpitali udział tych
nieposiadających specjalistycznego oprogramowania do obsługi laboratorium oraz dla diagnostyki (w
szczególności diagnostyki obrazowej). 31% szpitali deklaruje, że posiada oprogramowania dla
administracji zintegrowane z oprogramowaniem medycznym. W 69.5% szpitali system do rozliczania
z NFZ jest integralną częścią systemu medycznego. 19.8% szpitali deklaruje, że posiada hurtownię
danych. Występuje prawidłowość: ze wzrostem wielkości szpitala wzrasta liczba zintegrowanych
systemów medycznych oraz liczba hurtowni danych.
2.9 Uwarunkowania demograficzne
Istotnym elementem diagnozy są prognozy demograficzne. Według danych GUS oraz Eurostat,
w stosunku do roku 2009 w latach 2015-2030 prognozowany jest spadek liczby mieszkańców
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z53 z Z55
województwa dolnośląskiego oraz całej Polski, przy czym dla Polski ten spadek będzie miał mniejszą
dynamikę niż dla województwa dolnośląskiego. Na podstawie prognozy liczby ludności dla Polski
do 2035 r. z uwzględnieniem podziału na wiek oraz na podstawie danych historycznych należy
zauważyć, że ludność Polski będzie się starzeć. W 2007 roku osoby w wieku od 0 do 15 lat włącznie
stanowiły 16,79% ludności Polski, a w wieku po 65 roku życia 13,46%. W kolejnych latach prognozuje
się ciągły spadek liczby dzieci oraz wzrost liczby osób starszych. W 2035 roku osoby po 65 roku życia
mają stanowić ponad 23% populacji, podczas gdy osoby w wieku od 0 do 15 lat jedynie 13,55%.
Osoby w wieku 18-59 lat w 2007 roku stanowiły 62,3% populacji, a w 2035, według prognozy GUS,
będą stanowić 54,3% ludności Polski.
Opublikowane przez Urząd Statystyczny prognozy wskazują, że od 2020 sytuacja
w ekonomicznej strukturze wieku ulegnie znacznej zmianie. Nastąpi znaczny wzrost osób w wieku
poprodukcyjnym przypadający na osobę w wieku produkcyjnym i dotyczy to głównie kobiet.
Wyliczone prognozy dotyczą obecnie obowiązującej klasyfikacji grup wiekowych, która wynika m.in.
z regulacji prawnych dotyczących wieku emerytalnego. Prognozuje się, ze w 2035 roku w strukturze
ludności będzie 14% osób w wieku przedprodukcyjnym i blisko dwa razy więcej w wieku
poprodukcyjnym (27% ludności).
Efekt permanentnego starzenia się społeczeństwa wpłynie na:
- system kształcenia i edukacji,
- strukturę świadczonych usług i strukturę spożycia,
- styl życia, w tym sposób spędzania wolnego czasu,
- rynek pracy,
- konkurencyjność i potencjał rozwojowy województwa.
Wykres na Rys. Z.27 pokazuje prognozowaną zmianę liczby mieszkańców województwa
dolnośląskiego w latach 2015-2030 z podziałem na grupy wiekowe w zakresie od 0 do 24 lat. Dla
Polski prognozowane dane pokazują podobny trend. Wzrost jest obserwowany wyłącznie
w najmłodszych grupach wiekowych: dla przedziału 0-4 jedynie w roku 2015, a dla przedziału 5-9 w
latach 2015, 2020, 2025. W pozostałych grupach wiekowych oraz latach nastąpi spadek wielkości
populacji. Największy spadek można zaobserwować w grupie wiekowej 19-24 obejmującej
potencjalnych studentów wyższych uczelni. Dla przykładu w roku 2025 w tej grupie wiekowej będzie
o 42% mniej osób, niż w referencyjnym roku 2009. W skali całej UE obserwowane są mniejsze zmiany
liczby ludności, jednak również tutaj największy spadek o około 10% jest obserwowany w najstarszej
analizowanej grupie. Przedstawione dane pokazują ważny trend dla województwa dolnośląskiego
oraz Polski wskazujący na generalnie malejącą liczbę uczniów na wszystkich poziomach edukacji,
szczególnie na poziomie wyższych uczelni.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z54 z Z55
Rysunek Z.27 Prognozowana zmiana liczby mieszkańców województwa dolnośląskiego w latach 2015-2030 z podziałem na grupy wiekowe w zakresie od 0 do 24 lat. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Przedstawione powyżej trendy dotyczące osób wieku szkolnym potwierdzają również dane
pokazujące liczbę uczniów w latach 2005-2009, odpowiednio w szkołach podstawowych, gimnazjach
oraz liceach ogólnokształcących z podziałem na podregiony województwa dolnośląskiego. Pomiędzy
poszczególnymi regionami występują drobne różnice. Największy spadek liczby uczniów
w analizowanych latach dla szkół podstawowych i liceów ogólnokształcących jest
obserwowany podregionie wałbrzyskim. W kategorii gimnazjów największy spadek charakteryzuje
miasto Wrocław.
W Tabeli Z.18 prezentowane są dane dotyczące współczynnika skolaryzacji dla województwa
dolnośląskiego oraz Polski z podziałem na szkoły podstawowe, gimnazja oraz licea ogólnokształcące.
Współczynniki dotyczące województwa dolnośląskiego są nieznacznie mniejsze od średniej krajowej.
Tabela Z.18 Współczynnik skolaryzacji netto w latach 2006-2009. Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Szkoły podstawowe Gimnazja Licea ogólnokształcące
Lata woj. dolnośląskie
Polska woj. dolnośląskie
Polska woj. dolnośląskie
Polska
2006 97.08% 97.58% 94.77% 95.62% 43.50% 43.90%
2007 95.86% 96.78% 93.41% 95.32% 43.50% 43.90%
2008 95.15% 96.56% 92.88% 94.76% 43.07% 43.90%
2009 95.39% 96.68% 93.38% 94.33% 42.09% 43.80%
Do niewątpliwie mocnych stron Dolnego Śląska należy bardzo dobrze rozwinięty sektor ICT,
silny ośrodek akademicki dostarczający kadry dla przedsiębiorstw tzw. „nowej gospodarki”, będący
zarazem czynnikiem pobudzającym innowacyjność regionu. Wpływa to na szybko rosnącą
50%
60%
70%
80%
90%
100%
110%
120%
0-4 5-9 10-14 15-19 20-24Zmia
na
liczb
y m
iesz
kań
ców
,
rok
20
09
= 1
00
%
Przedział wiekowy
2015 2020 2025 2030
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU DO ROKU 2020 2012
DOKUMENT STRATEGII. ZAŁĄCZNIK A. WYCIĄG Z DIAGNOZY 3.2
Strona Z55 z Z55
świadomość potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców Dolnego Śląska w zakresie dostępu
i wykorzystania informacji elektronicznej.
Z drugiej strony dostrzec należy niewystarczające wykorzystanie potencjału związanego
ze współpracą ośrodków akademickich z podmiotami gospodarczymi oraz niski stopień świadczenia
usług drogą elektroniczną przez jednostki samorządu terytorialnego.
Ważnym czynnikiem w obszarze słabości jest także szybkie starzenie się społeczeństwa.
Do znaczących szans należy zaliczyć powszechność i dostępność Internetu szerokopasmowego,
zmianę stylu życia mieszkańców oraz możliwość wykorzystania funduszy strukturalnych w latach
2014-2020. Podstawowe zagrożenia związane są zaś ze sferą społeczną, a zwłaszcza z brakiem
akceptacji technik elektronicznych, występującymi barierami w zakresie regulacji formalno-prawnych
i brakiem zaufania obywateli do administracji państwowej.
Top Related