22.04.2009 1 Twinning Poland
Metallic Materials
Kryteria akceptacji materiałów metalowych kontaktujących się z wodą
do spożycia
Thomas Rapp
Sekcja II 3.4Dystrybucja Wody do Spożycia
22.04.2009 2 Twinning Poland
Metallic Materials
• Materiały metalowe kontaktujące się z wodą do spożycia
• Wymogi DWS
• Badania
• Kryteria akceptacji
• Lista składu
Opis ogólny:
22.04.2009 3 Twinning Poland
Metallic Materials
Wyroby:
wykonane z tych materiałów
Materiały metalowe kontaktujące się z WS
22.04.2009 4 Twinning Poland
Metallic Materials
Materiały do budowy rur:Stal nierdzewna: Stal galwanizowana:
Ołów:Miedź / miedź ocynowana:
Materiały metalowe kontaktujące się z WS
22.04.2009 5 Twinning Poland
Metallic Materials
Materiały do budowy elementów armatury:
• Mosiądz (stop Cu-Zn-Pb)
• Brąz (stop Cu-Sn-Zn-Pb)
Materiały metalowe kontaktujące się z WS
22.04.2009 6 Twinning Poland
Metallic Materials
Uwalnianie metalu zależy od:
• Składu metalu oraz charakterystyki powierzchni
• Składu wody do spożycia
• Projektu instalacji
• Wieku instalacji
• Czasu stagnacji
Materiały metalowe kontaktujące się z WS
22.04.2009 7 Twinning Poland
Metallic Materials
Kupferkonzentration in der S1-Probe in Berlin (pH 7,3 - 7,7)
0
1
2
3
4
5
6
0 6 12 18 24 30
Monate nach Neuinstallation
[Cu
] in
mg
/l
Mittelwert 10 Wohnungen
Wohnung 6
Wiek instalacji:
22.04.2009 8 Twinning Poland
Metallic Materials
Wymagania DWS
22.04.2009 9 Twinning Poland
Metallic Materials
Wartości parametryczne:
• Pb
• Cu
• Ni
• Sb, As, Cd• Cr, Hg, Se
• Al, Fe, Mn, Na
Średnia tygodniowa
Wymagania DWS
22.04.2009 10 Twinning Poland
Metallic Materials
Średnie wartości tygodniowe?
• Brak zharmonizowanej metody
• Wymagana interpretacja krajowa
• Niemcy: Rekomendacje UBA w dziedzinie próbobrania
http://www.umweltbundesamt.de/wasser-e/themen/downloads/drinking-water/UBA-sampling-recommandation.pdf
Wymagania DWS
22.04.2009 11 Twinning Poland
Metallic Materials
Wymagania DWS
Stagnation Curve (Copper Pipe / Berlin Tap Water)
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
Stagnation Time in h
[Cu
] in
mg
/l
M(T)4 h
Krzywa stagnacji (rura miedziana / woda kranowa w Berlinie)
Czas stagnacji w h
[Cu
] w
mg
/l
22.04.2009 12 Twinning Poland
Metallic Materials
Mittlere Verweilzeitenzeiten von 78 Haushalten
0
50
100
150
200
250
I/8 I/24
I/16
II/6
I/30 I/4 I/22
II/3
V/3
3
III/3
6
III/3
4
I/20
III/3
7
III/2
7
V/3
6
V/3
2
II/19
II/23
III/4
1
II/1
II/16
II/14
II/17 I/7 I/15
III/3
1
Serie/Haushalt
Ver
wei
lzei
tzei
t in
min
Wymagania DWS
22.04.2009 13 Twinning Poland
Metallic Materials
Rekomendacje UBA - Próbobranie
Monitoring Dochodzenie indywidualne
Losowa próba dzienna
(1 L)
Próba po spuszczeniu wody (1 L) (S0)
Próba pierwszego litra wody odstanej (S1)
Próba drugiego litra wody odstanej (S2)
(2h)- 4h Stagnacji
Wymagania DWS
22.04.2009 14 Twinning Poland
Metallic Materials
Badanie
Materiałów
22.04.2009 15 Twinning Poland
Metallic Materials
Uwalnianie metali wywołane jest korozją:
• proces długotrwały
• zależy od składu wody
Badanie
22.04.2009 16 Twinning Poland
Metallic Materials
Metoda badania: EN 15664-1
Woda do badania: prEN 15664-2
Badanie
22.04.2009 17 Twinning Poland
Metallic Materials
Urządzenie testowe:
22.04.2009 18 Twinning Poland
Metallic Materials
22.04.2009 19 Twinning Poland
Metallic Materials
Metoda badania: EN 15664-1
Badanie
22 cykle przepływu dziennie (1 lub 2 min. każdy)
Natężenie przepływu: 5 l/min
Łączny przepływ wody: 145 l/d
Czas trwania: min. 26 tygodni
Pobieranie prób:
8 prób po 0,5; 0,5; 1; 1; 2; 4; 8 oraz 16 h stagnacji
22.04.2009 20 Twinning Poland
Metallic Materials
Stosowność higieniczna
Interakcja z wodą miejscową Ogólna stosowność higieniczna
Badanie
np. w przypadku rur miedzianych
22.04.2009 21 Twinning Poland
Metallic Materials
Kategoria materiałów
Badanie
Ocena ogólnej stosowności higienicznej
Materiał referencyjny
Materiał3 rodzaje wody do badania, zgodnie z prEN 15664-2
Badanie porównawcze z zastosowaniem 1 rodzaju wody
22.04.2009 22 Twinning Poland
Metallic Materials
Badanie
Woda do badania materiałów referencyjnych (prEN 15664-2):
Nr Charakterystyka pH [HCO3-]
w mmol/l[Cl-] + [SO4
2-] w mmol/l
TOC w mg/l
1 woda bardzo twarda, obojętna
7,1- 7,5 > 5 > 3 > 1,5
2 woda miękka, lekko kwaśna
6,7- 7,1 0,5- 1,3 - -
3 woda miękka, zasadowa
8,0- 8,4 0,7- 1,3 - -
Ocena ogólnej stosowności higienicznej
22.04.2009 23 Twinning Poland
Metallic Materials
Badanie
Wyroby
22.04.2009 24 Twinning Poland
Metallic Materials
Cechy wynikające ze sposobu produkcji:
• Ołowiany film na powierzchni
• Nikiel na powierzchniach wewnętrznych wyrobów chromowanych
Badanie
22.04.2009 25 Twinning Poland
Metallic Materials
Badanie
22.04.2009 26 Twinning Poland
Metallic Materials
Kryteria akceptacji
22.04.2009 27 Twinning Poland
Metallic Materials
Propozycja 4 PC: Procedura akceptacji materiałów metalowych stosowanych w kontakcie z wodą do spożycia (21. listopada 2008 r.)
Niemcy: DIN 50930-6 (nowelizowana)
Kryteria akceptacji
22.04.2009 28 Twinning Poland
Metallic Materials
Wyroby metalowe podlegające korozji w wodzie użytej do
badań:Kryteria Poziom akceptacji
Zgodność z wartościami parametrycznymi DWS
Po 3 miesiącach (tworzenie się warstw korozyjnych)
Acceptable Contribution to DWD parametric values
• 50% dla elementów wieloskładnikowych
• 90% dla miedzi
Kryteria akceptacji
22.04.2009 29 Twinning Poland
Metallic Materials
Przykłady stężeń referencyjnych:
Kryteria akceptacji
Parametr Limit z DWS w µg/l
Stężenie referencyjne dla materiałów w µg/l
Maks. stężenie po uzdatnianiu w µg/l
Pb 10 5 5
Ni 20 10 10
22.04.2009 30 Twinning Poland
Metallic Materials
Bleiabgabe nach 4h Stagnation - Marienfelde LW, Oberflächenanteil 10% normiert
0
10
20
30
40
50
60
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Versuchsdauer T in Tagen
[Pb
] in
µg
/l
Messing (3,3% Pb),
Messing (3,3% Pb) mit Säure gewaschen
Edelstahl
Prüfwert
22.04.2009 31 Twinning Poland
Metallic Materials
Lista składu
22.04.2009 32 Twinning Poland
Metallic Materials
np. stop miedzi, cynku i ołowiu (mosiądz)
Materiał referencyjnyCu: 57,0-59,0%; Zn: reszta; Pb: 1,9-2,1%; …..
Stop CW617N, CW612NCu: 57,0-60,0%; Zn: reszta; Pb: 1,6-2,2%; …..
dla wyrobów, których maksymalnie 10% powierzchni styka się z wodą
Stop CW614N, CW603N Cu: 57,0-62,0%; Zn: reszta; Pb: 2,5-3,5%; …..
dla wyrobów, których maksymalnie 1% powierzchni styka się z wodą
Lista składu
22.04.2009 33 Twinning Poland
Metallic Materials
Zatwierdzanie / certyfikacja wyrobów:
• Wyroby muszą być wykonane z materiałów
znajdujących się na LS
=> Wymagane tylko badanie składu
• Jedynie w przypadku niektórych cech (warstwa niklu)
wymagane są dalsze badania uwalniania metali
Lista składu
22.04.2009 34 Twinning Poland
Metallic Materials
Konkretne kryteria akceptacji stosowane w
Niemczech:
•Zastosowanie rur miedzianych ograniczone jest
do niektórych rodzajów WS:
Lista składu
pH ≥ 7,4 lub
(7,0 ≤ pH < 7,4 oraz TOC ≤ 1,5 g/m³)
22.04.2009 35 Twinning Poland
Metallic Materials
Dziękuję Państwu za uwagę!
Thomas [email protected]
www.umweltbundesamt.de
Top Related