Download - 2013-M-II-FA2 Zbiory_etnograficzne ks. J.F. Urbana (fot. K. Braun)

Transcript

• ur. w 1941 w Broku nad Bugiem. • w latach 1972-1985 r. – pełnił posługę kapłańską w kościele pod wezwanie Św. Ducha w

Kadzidle. Podczas swojej posługi w parafii w Kadzidle: starał się włączyć społeczność parafialną w ponadregionalne działania religijne. Organizuje Regionalną Grupę Kurpiowską, która w autentycznych strojach bierze udział w świętach kościelnych, odpustach, pielgrzymkach w Polsce i poza granicami kraju (…) [organizuje też] muzeum, które nazwał „Skarbcem kultury kurpiowskiej”. (…) gromadził tam zabytki kurpiowskiej sztuki sakralnej – rzeźby z kapliczek, które w latach 70. były systematycznie okradane przez handlarzy i turystów. W miejsce przenoszonych do kościoła rzeźb wstawiał figury Matki Bożej Niepokalanej. (…) oprócz rzeźb znajdowały się [tu] zabytkowe narzędzia gospodarskie, meble, tkaniny, instrumenty muzyczne i wyroby z zakresu kurpiowskiej plastyki obrzędowej. (…) Ściany (…) udekorowane były figuralnymi wycinankami kurpiowskimi o treści religijnej – takimi jakich nie tolerowała w latach siedemdziesiątych Spółdzielnia „Kurpianka” – widzimy na fotografiach motywy Eucharystii, Drogi Krzyżowej, Krzyża, postaci świętych. Można też odczytać nazwiska ich wykonawców: Piotr Puławski, Janina Sobiech, Stanisława Bakuła, Stanisława Dawid, Marianna Chrostek, Apolonia Nowak. Na jednej ze ścian widać parafialny sztandar z wyszytym przesłaniem *Dla Ciebie Polsko*Puszcza Kurpiowska*Kadzidło*. [Mateusz Braun, Kadzidlańscy proboszczowie Mieczysław Mieszko i Jan Urban wobec kurpiowskiej kultury, [w:] Dzieje parafii i kościoła pod wezwaniem Ducha Świętego w Kadzidle, red. Maria Przytocka, Kadzidło 2012, s. 335-336] Na temat ks. Jana Urbana można także przeczytać [w:] Stanisław Pajka, Słownik Biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku, Kadzidło 2008, s. 1056.

na ścianach stacje Drogi Krzyżowej wycięte z papieru, ozdoba – kwiaty bibułkowe; kredens z lat 50/60. XX w. z nastawą udekorowaną ażurowym grzebieniem;

na ścianach drewniane krzyże z ukrzyżowanym Chrystusem i oprawione wycinanki, palma, powyżej - waga wisząca oraz ramię z warsztatu tkackiego; u sufitu [po lewej u góry] zawieszona jest lampa naftowa;

Widać oprawione wycinanki – leluje, gwiazdy, ale też szopka i scena z ucieczki św. Rodziny do Egiptu; obok kute krzyże żelazne

zaraz po wejściu w drzwi po prawej – widoczne są: fragment kredensu – w środku dostrzec można figurki w strojach kurpiowskich, powyżej krzyże

żelazne [kute] i oprawione wycinanki [leluje,

gwiazdy, ale i szopka, scena ucieczki z Egiptu];

obraz św. Rodziny, św. Jakub (?), poniżej oprawione wycinanki kurpiowskie, po prawej krzyże drewniane i żelazne [kute]; tablica z zapisaną ręcznie pieśnią pt. „Dzięki o Panie”, w głębi – wycięta barć/ul kłodowy;

na ścianie przy schodach zostały zawieszone oprawione wycinanki: gwiazdy i leluje [z podpisanym autorstwem], plakaty zespołu Kurpie i z Czarni oraz obraz św. Józefa (?) i krzyż żelazny [kuty]; poniżej – pod schodami: kapliczka zbudowana z drewna [technika zrębowa] z wielopołaciowym dachem zwieńczonym krzyżem, w środku – figura drewniana, polichromowana św. Jana Nepomucena, obok po prawej – wycięta barć/ul kłodowy i żarna skrzynkowe, po lewej - krzyż, latarnie procesyjne i drzewce od chorągwi kościelnych;.

widać figurę św. Jana Nepomucena, obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a dalej kołowrotek, motowidło, warsztat tkacki, cierlicę lub miedlnicę, gwiazdę kolędniczą, plakat „Błogosławieństwo i ochrona miastu”, sztandar z wyszytym przesłaniem *Dla Ciebie Polsko*Puszcza Kurpiowska*Kadzidło*, obrazy: Matki Boskiej z Dzieciątkiem, Zwiastowanie, Chrystus w koronie cierniowej, drewnianą figurę Jezusa Ukrzyżowanego [brak krzyża], oprawioną wycinankę –gwiazdę, tkaninę – kraciak;

na ścianach zawiedzone są oprawione wycinanki, po lewej stronie widać fragment wyciętej barci, nad nią, na ścianie wiszą obrazki Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w głębi – u dołu stoi stępa nożna, za nią – po jej obu stronach znajdują się barcie/ule kłodowe, na nich stoją pasyjki, nad nimi wiszą odświętne stroje kurpiowskie – męski i żeński (panny); pośrodku zawieszony jest pająk krystaliczny i stoją palmy, nad nimi widoczny jest grzebień z nastawy kredensu; po prawej, u dołu na ławce leży koryto-ławy i „smyk” do folowania sukna; powyżej z galerii zwisa fragment tkaniny – kraciaka.

Po