Zwiedzamy chęciny!

download Zwiedzamy chęciny!

If you can't read please download the document

Transcript of Zwiedzamy chęciny!

Zwiedzamy Chciny !

ZWIEDZAMY CHCINY !!

Miasto Chciny

Chciny miasto w woj. witokrzyskim, w powiecie kieleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Chciny. Pooone ok. 15 km od Kielc, na Wyynie Kieleckiej, historycznie w Maopolsce. Wedug danych z 31 grudnia 2010 r. miasto zajmowao powierzchni 14,13 km Pierwsza wzmianka o wsi Chciny pochodzi z 1275. Prawa miejskie zostay nadane w 1325.

CHCINY

Najwaniejszym zabytkiem s ruiny zamku krlewskiego z przeomu XIII i XIV wieku. Zamek pozostaje ruin od XVIII wieku. Do 1954 siedziba gminy Korzecko. Miasto ley w rodkowej czci wojewdztwa witokrzyskiego, w zachodniej czci Gr witokrzyskich[5], midzy Pasmem Chciskim, a Pasmem Zelejowskim. Historycznie naley do Maopolski. Leao w ziemi sandomierskiej, nastpnie w wojewdztwie sandomierskim, gdzie byo siedzib powiatu. W latach 19751998 miasto administracyjnie naleao do woj. kieleckiego

TURYSTYKA CHCIN

Miasto pooone jest midzy Pasmem Chciskim, a Pasmem Zelejowskim Gr witokrzyskich, co zachca do uprawiania turystyki. Z Chcin wytyczone s szlaki piesze prowadzce m.in. na Gr Zamkow i do jaskini Raj. W miecie funkcjonuj schroniska modzieowe. Uzupenieniem bazy noclegowej Chcin s gospodarstwa agroturystyczne w pobliskim Korzecku oraz Starochcinach i internat w Podzamczu Chciskim.

HISTORIA CHCIN

Pierwsze wzmianki o Chcinach pochodz z 1275. Miasto otrzymao prawa miejskie w I poowie XIV wieku. W 1306 r. wacicielem Chcin oraz 11 wsi zosta biskup Jan Muskata, ktry jednak po zdradzie krla Wadysawa okietka prawo wasnoci utraci. W 1331 szykujcy si do wojny z Krzyakami Wadysaw okietek zwoa na zamku w Chcinach zjazd ziem maopolskich i wielkopolskich Na sejmie tym wielkorzdc w Wielkopolsce ogoszono krlewicza Kazimierza.

HISTORIA CHCIN

W 1387 na zamku wiziony by brat krla Jagiey knia Andrzej Garbaty[]. W 1465 miasto zostao doszcztnie zniszczone przez poar. W tym samym roku krl Kazimierz Jagielloczyk na sejmie w Kaliszu ponowi przywilej miejski Chcin. Pierwotny dokument lokacyjny spon. Miasto rzdzio si na prawie niemieckim. Aby podwign podupade Chciny w 1487 krl nada mieszkacom prawo do miejscowych kopal. . W 1494 przywileje powikszy Jan Olbracht urzdzajc prawa grnicze na sposb olkuskich. W 1507 Chciny spaliy si ponownie

HISTORIA CHCIN

Prawa miejskie odnowi Chcinom krl Zygmunt I Stary. Miasto byo orodkiem grnictwa i przemysu sukienniczegoW XVII wieku miasto zostao zniszczone podczas rokoszu Zebrzydowskiego. Jeszcze wicej zniszcze przyniosy wojny szwedzkie i najazd Jerzego II Rakoczego. Miasto zostao przez wojska Rakoczego spldrowane i spalone 1 kwietnia 1657. Przez kolejne 4 lata szerzya si tu zaraza, ktra do reszty spustoszya Chciny. Lustracja z 1660 wykazaa zaledwie 48 domw, z 341 znajdujcych si tu przedtem. Aby podnie miasto z upadku krl Jan Kazimierz ustanowi w 1666 przywilej na pi jarmarkw W 1764 Chciny przeznaczono na drugie miejsce sdw ziemskich radomskich, dla powiatw: radomskiego, opoczyskiego i chciskiego. W 1795 miasto znalazo si w zaborze austriackim .

Historia ydw w Chcinach.

Wzmianka o pierwszych ydach w Chcinach pochodzi z 1564. Dopiero jednak w 1581 krl Stefan Batory pozwoli im si osiedla w tym miecie, co potwierdzi w przywileju Zygmunt III Waza w 1597. W czasie okupacji istniao tu getto dla 4 tysicy osb. 1 wrzenia 1942 roku Niemcy dokonali deportacji ydw z chciskiego getta do obozu zagady w Treblince.

Zamek krlewski

Na bazie istniejcych dokumentw mona domniemywa, i budow warowni rozpoczto pod koniec XIII wieku. Zamek odegra wan rol jako miejsce koncentracji wojsk wyruszajcych na wojn z Krzyakami.

HISTORIA ZAMKU W CHCINACH

Nie ma wyranych danych rdowych na temat powstania chciskiego zamku. Na bazie istniejcych dokumentw mona domniemywa, i budow warowni rozpoczto pod koniec XIII wieku. Jest pewne, i zamek istnia w 1306 r., kiedy to Wadysaw okietek nada go biskupowi krakowskiemu, Janowi Muskacie. Rok pniej pod pretekstem wykrycia spisku przeciwko wadzy krlewskiej cofn w przywilej przejmujc tym samym warowni. okietek uczyni j terytorialnym orodkiem swej wadzy w zakresie gospodarczym, politycznym i militarnym.

HISTORIA ZAMKU W CHCINACH

Przenis tu z Maogoszcza administracj rozlegych posiadoci ksicych. W Chcinach w latach 1310, 1318, 1331 i 1333 odbyway si zjazdy monowadcw i rycerstwa maopolskiego oraz wielkopolskiego. Zamek odegra wan rol jako miejsce koncentracji wojsk wyruszajcych na wojn z Krzyakami. Wanie z tego miejsca w 1331 roku wyruszono na Bitw pod Powcami. W 1318 r. ze wzgldu na niedostpno zamku, zdeponowano tu skarbiec archidiecezji gnienieskiej, dla zabezpieczenia przed wrogim Zakonem Prowadzone od maja do lipca 2013 roku prace archeologiczne pozwoliy rzuci nowe wiato na histori zamku Podczas prac natknito si na fundamenty nieznanej dotd wiey. Wedug Archeologa Waldemara Gliskiego jest to najstarszy element zabudowy zamku powstay z inicjatywy Krla Polski Wacawa II Czeskiego.

Koci w. Bartomieja

Obecna witynia zostaa zbudowana w XIV wieku. Zapewne ufundowa j krl Wadysaw I okietek (okoo 1315 rok), ale jej budow ukoczy syn okietka, krl Kazimierz III Wielki (ok. 1350 rok). W czasie reformacji koci zosta przejty przez protestantw. W 1603 roku zosta zwrcony katolikom i dokonano jego ponownej konsekracji. W pierwsze poowie XV wieku budowla zostaa rozbudowana. W latach 1830-1840 witynia zostaa poddana gruntownej restauracji.

Architektra Kocioa

Jest to budowla halowa wzniesiona w stylu gotyckim z cegy i otynkowana. Posiada trzy nawy i prezbiterium zamknite wielobocznie. Otarz gwny zosta zbudowany w stylu wczesnobarokowym. Znajduj si w nim dwa obrazy: w. Bartomieja i witej Anny. Przed otarzem s umieszczone stalle zbudowane w stylu pnorenesansowym. Na nich s namalowane sceny z ycia w. Franciszka.

Rynek Grny

Rynek pochodzi z okresu lokacji miasta i peni w przeszoci rol targow. Mia ksztat prostoktny z ulicami wychodzcymi na cztery strony wiata i otoczony by domami o ukadzie szczytowym z drewnianymi podcieniami, ktre usunito w latach 20-tych XIX w.

Zajazd pod Srebn Gr.

W jednopitrowej kamienicy z koca XVIII w. na rogu pierzei zachodniej dawniej miecia si gospoda Pod Srebrn Gr, ktrej kamienny szyld do dzisiaj widnieje nad bram przejazdow. Poniej stoi jeden z najstarszych budynkw w Chcinach (XV w.) z dwiema starymi piwnicami z gotyckim wejciem.

Synagoga

Synagoga w Chcinach znajdujca si w Chcinach przy obecnej ulicy Dugiej 21, zaraz obok dawnego domu rabina.

Historia synagogi

Synagoga zostaa zbudowana po 1638 roku, dziki przywilejowi krla Wadysawa IV Wazy, ktry zezwoli ydom na wybudowanie dwuizbowego domu modlitwy. Miaa powsta na placu Turgalowskim, zakupionym od nieznanego z nazwiska Marcina.

Niemczwka

Niemczwka - jedna z najstarszych kamienic Chcin, posiada renesansowy portal z 1570 roku i drewnian belk stropow z 1634 roku. Jej wacicielami byli Anna i Walenty z Wrzeniw Niemczowie. Ma charakterystyczn zabudow - przejazdow sie na rodku i pomieszczenia mieszkalne po bokach. Pod budynkiem cign si sklepione piwnice, posiada te podwrko ze studni i widokiem na zamek. W piknie wyremontowanej Niemczwce mieci si Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chciny.

Klasztor i Koci Bernardynek

Zakon reguy w. Klary zaoya w Chcinach Klara Grdoszewska, ktra w 1643 r. wystaraa si u prymasa Macieja ubieskiego o pozwolenie na utworzenie klasztoru. Budynek, w ktrym mieszkay zakonnice, zosta im ofiarowany po bezpotomnej mierci jego budowniczego Kaspra Fodygi.

Historia

Klaryski nie miay pocztkowo swojego miejsca modlitw i dopiero w 1673 r. uzyskay kociek w. Marii Magdaleny, ktry rozbudowa starosta Stanisaw Bidziski oraz dokupi ogrd i cao otoczy murem (jego crka bya w zakonie). W 1685 r. kociek powicono. Klasztor zosta dwukrotnie zniszczony przez poary (1700 r., 1731 r.) i dopiero w II po. XVIII w. dziki darowiznom zdoano go odbudowa.

Pomnik przy ulicy Magoskiej

Naprzeciwko kocioa w. Marii Magdaleny stoi pomnik ofiar II wojny wiatowej. Jego uroczyste odsonicie miao miejsce w styczniu 1962 r. Powicony jest kilkudziesiciu mieszkacom Chcin zamordowanym w odwecie za udan akcj partyzanck oddziau Wilka na Czerwonej Grze. Dla upamitnienia daty tej pacyfikacji (2.VI.1944 r.) Rynek Grny nazwano Placem 2-go Czerwca.

Koci klasztor Franciszkanw

Klasztor i koci Franciszkanw. Dochodzimy do nich idc od pomnika ofiar II wojny wiatowej w d ul. Franciszkask (dawn 1-Maja). Ostatnie zabudowania po prawej stronie za wysokimi murami to wanie zabytkowy obiekt sakralny. Wejcie do niego prowadzi przez wjazdow bram zachodni, w ktrej znajduj si otwory strzelnicze oraz marmurowa tablica upamitniajca pobyt tutaj w 1822 r. Namiestnika Krlestwa Polskiego gen. Jzefa Zajczka.

Architektra

Budynek klasztorny, pierwotnie gotycki, przebudowano w XVIII w. Posiada sklepienia kolebkowo-krzyowe z I po. XVII w. ze stiukowymi ebrami. Ostroukowe okna kruganka na parterze pochodz z XIV w., a okienka na pitrze z XVII w. (podobne okna s w budynku kocielnym).

RYNEK DOLNY

Rynek Dolny jest dowodem na dalszy rozwj przestrzenny pnoredniowiecznego miasta w kierunku pnocnym.

RYNEK DOLNY PITROWY BUDYNEK

Na uwag zasuguje tu pitrowy budynek w pierzei zachodniej dawny zajazd z 1826 r. Obok niego stoi parterowy dom z XVIII/XIX w. z sieni przejazdow, ktra dzieli go na cz mieszkaln i stodo.

CMTARZ YDOWSKI

Pooony jest poza zwart zabudow przy ul. Radkowskiej, na pnocno-wschodnim zboczu Gry Zamkowej. Na terenie nekropolii znajduje si okoo 150 nagrobkw w rnym stanie zachow Najstarsze z nich pochodz z drugiej poowy XVII wiekuania.

HISTORIA CMENTARZU YDOWSKIEGO

Wzmiank o nekropolii mona znale w przywileju starociskim z 21 marca 1668, w ktrym starosta chciski Stefan Bidziski pozwoli ydom na odbudow cmentarza zniszczonego podczas potopu szwedzkiego. Sam kirkut istnia prawdopodobnie ju na pocztku XVII wieku.

Obiekt zosta zamknity dla celw grzebalnych w 1964.

GRA rzepka

Na Grze Rzepka wystpuj dolomity organogeniczne zaliczane do dolnego ywetu oraz wapienie stromatoporoidowe z wkadkami dolomitw i krzemieni. Skay te s silnie spkane, zmineralizowane przede wszystkim kalcytem. Wystpuj zjawiska krasowe.

REZERWAT PRZYRODY GRA RZEPKA

Rezerwat przyrody nieoywionej na terenie Chcisko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego w gminie Chciny, w powiecie kieleckim, w wojewdztwie witokrzyskim .

Powieszchnia : 9,09 ha

Rok utworzenia : 1981

DWR OBRONY BRANICKICH

Dwr obronny. Powsta na pocztku XVII wieku na rozkaz starosty chciskiego Jana Branickiego na miejscu folwarku. Po spustoszeniu Chcin, w tym zamku chciskiego przez Szwedw w czasie Potopu do Podzamcza przeniesiono siedzib starosty chciskiego i rozbudowano dwr, dobudowujc oficyn. Na pocztku XVIII wieku, w zwizku z odbudow Chcin, starosta opuci Podzamcze, a sam dwr peni ju tylko rol folwarku.

DWR OBRONNY

W XIX wieku przebudowano dwr na spichlerz skuwajc wikszo elementw wystroju barokowego. W latach 20. XX wieku przekazano budynki jako siedzib szkoy rolniczej, wtedy te przebudowano dwr i oficyn i dobudowano dwa czniki midzy gwnym budynkiem dworu a ssiednimi budowlami. Kolejny remont mia miejsce w okresie 1939-1944. Po 1945 we dworze miecia si siedziba technikum rolniczego, a nastpnie dyrekcji tej szkoy.

DWR OBRONNY W BRANICKICH.BAROKOWA BRAMA OZDOBNA I ALEJA LIPOWA

Barokowa brama ozdobna, bdca wolno stojcym ukiem triumfalnym wzniesionym na cz zwycistwa Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w 1683 r. Wedug innych rde powstaa ona w pierwszej dekadzie XVII wieku z fundacji starosty chciskiego Stanisawa z Ruszczy Aleja lipowa, ktrej drzewa licz ponad 300 lat oraz otaczajcy Dwr park.

MICHA NAHORSKI

Micha Nahorski - porucznik WP II RP, uczestnik kampanii wrzeniowej jako dowdca 1 Plutonu Szwadronu Samochodw Pancernych wz.29 11 Dywizjonu Pancernego. M. Nahorski karier sportow rozpocz w Polskim Klubie Motocyklowym w 1934 r. Jego sukcesy to midzy innymi: 1938 - wygrana Grand Prix Polski w klasie 250 junior, 1939 - zwycistwo w III Rajdzie Tatrzaskim, 1954, 1955 i 1957 - w tych latach trzy razy zdoby tytu automobilowego mistrza Polski.

MIEJSCE TRAGICZNEJ MIERCI MICHAA NAHORSKIEGO

Wraz z Janem Langerem byli uczestnikami VIII Rajdu Adriatyckiego i obaj zginli w tragicznym wypadku na jego trasie, w okolicach zamku w Chcinach, w dniu 22 lipca 1959 r. Na jednym z zakrtw samochd Nahorskiego Triumph TR2 uderzy w drzewo i dachowa. Samochd zapali si i obaj sponli wewntrz. Obecnie w tym miejscu stoi pomnik upamitniajcy to wydarzenie

RATUSZ W CHCINACH

Ratusz w Chcinach zabytkowa siedziba wadz miejskich znajdujca si w Chcinach, w powiecie kieleckim, w wojewdztwie witokrzyskim w Polsce. Jest to pitrowa budowla wzniesiona w 1837 roku, posiadajca zegar na gwnej elewacji[2]. Prace budowlane byy prowadzone przez firm Majera Ginsberga. Zej jakoci materiay i wadliwie przeprowadzona budowa spowodoway, e ju w 1856 roku naleao ratusz wyremontowa. Niestety remont ten w duym stopniu zatar pierwotn klasycystyczn architektur budynku, ktry posiada arkadowy, wgbny portyk na gwnej osi

RATUSZ

W styczniu 2008 roku rozpocz si ponowny remont budowli. W grudniu 2010 zosta on zakoczony. Okazao si, e budowla bya w bardzo zym stanie technicznym. Prace remontowe obejmoway: wymian stropw, wiby dachowej, zaoenie nowych instalacji, ocieplenie, odnowienie elewacji, uporzdkowanie dziedzica, a take wyposaenie pomieszcze w nowe meble biurowe. Koszty remontu wyniosy 2600 tysicy zotych. W marcu 2011 roku ratusz zosta ponownie oddany do uytku

MYKWA

Mykwa w judaizmie zbiornik z biec wod do mycia naczy skalanych nieczystoci rytualn. Od redniowiecza czona bya z ani, rwnie okrelan tym tytuem. Osoby przechodzce na judaizm musiay odby rytualn kpiel w mykwie, w obecnoci trzech wiadkw. W czasie takiej kpieli woda powinna pochodzi z naturalnego rda (np. deszczu), a odbywajca j osoba powinna zanurzy w wodzie cae ciao. Chasydzi codziennie przed modami odbywaj podobn kpiel, wszyscy mczyni s natomiast zobowizani do tego przed witem Jom Kippur. W judaizmie ortodoksyjnym ydwki powinny odbywa kpiele przy okazji kadego wanego wydarzenia w ich yciu.

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

12/2/2015

HD-PanelTitle-V.pngHDRibbonTitle-UniformTrim.pngHDRibbonTitle-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master subtitle style

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

Click to edit Master text styles

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.png12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click icon to add picture

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click icon to add picture

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Click to edit Master text styles

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

12/2/2015

HD-PanelContent-V.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngHDRibbonContent-UniformTrim.pngClick to edit Master title style

Click to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level

12/2/2015