Związki z nauką

Związki z nauką 2

Krótka historia atomu

Związki z nauką 3

Krótka historia atomu I

Argument Gorgiasza (483-374 pne):• Gdzie Byt istnieje?

• Nie może istnieć w Bycie,

bo nic nie istnieje w sobie samym.

• Nie może istnieć w Niebycie,

bo Niebytu nie ma.

• Byt nie istnieje nigdzie.

• Zatem nic nie istnieje.

Związki z nauką 4

Krótka historia atomu I

Demokryt z Abdery (460-370 pne)

• Istnieją wieczne i niezmienne atomy (byt)

oraz próżnia (niebyt)

• Rzeczy są skupiskami atomów

• Atomy różnią się między sobą wielkością i kształtem

• Dlatego rzeczy są zróżnicowane

• Atomy są w ruchu,

skutkiem zderzeń łączą się i rozdzielają

• Dlatego rzeczy się zmieniają

Związki z nauką 5

Krótka historia atomu I

Demokryt z Abdery (460-370 pne)

• Istnieją wieczne i niezmienne atomy (byt)

oraz próżnia (niebyt)

• Rzeczy są skupiskami atomów

• Atomy różnią się między sobą wielkością i kształtem

• Dlatego rzeczy są zróżnicowane

• Atomy są w ruchu,

skutkiem zderzeń łączą się i rozdzielają

• Dlatego rzeczy się zmieniają

Czy Demokryt zmyślił to, co dzięki nauce dziś wiadomo?

Związki z nauką 6

Krótka historia atomu I

• Rozkwit (III w. pne), a następnie upadek atomizmu jako ateizmu (I w.)

• Przypomnienie atomizmu w XV, a potem w XVII w.

• Nieudana próba wyjaśnienia barw światła (Newton)

• Prawo stałych stosunków wagowych (Proust 1799)

• Teoria atomistyczna Johna Daltona (1803)

Związki z nauką 7

Krótka historia atomu I

• Rozkwit (III w. pne), a następnie upadek atomizmu jako ateizmu (I w.)

• Przypomnienie atomizmu w XV, a potem w XVII w.

• Nieudana próba wyjaśnienia barw światła (Newton)

• Prawo stałych stosunków wagowych (Proust 1799)

• Teoria atomistyczna Johna Daltona (1803)

• Czy Dalton dowiedział się o atomach czegoś,

czego Demokryt nie wiedział?

Związki z nauką 8

Nauka a metafizyka

• Obie mają na celu teoretyczne wyjaśnienie doświadczenia

• Teorie naukowe, inaczej niż metafizyczne,

są wrażliwe na świadectwa empiryczne

• Teorie metafizyczne są wrażliwe

na argumenty rozumowe (pojęciowe)

• Metafizyka dostarcza pojęć nauce

Związki z nauką 9

Krótka historia atomu II

Powstanie pojęcia cząstki elementarnej• Prawo prostych stosunków objętościowych

(Gay-Lussac 1808)

• Hipoteza równej liczby cząstek

w próbce gazu o danej objętości (Avogadra 1811)

• Wyznaczenie ciężarów atomowych jako liczb całkowitych (Prout 1815)

• Hipoteza składalności atomów z atomów wodoru

• Odkrycie promieni katodowych (Crookes 1876) i kanalikowych

Związki z nauką 10

Krótka historia atomu III

• Odkrycia kolejnych cząstek elementarnych:

• neutron (Rutherford 1919)

• pozyton (1933) itd.

• mezon pi (Yukawa 1935) itd.

• Hipoteza kwarków (Gell-Mann 1964)

Związki z nauką 11

Źródła chemii

Związki z nauką 12

Źródła chemii

• Empedokles z Agrygentu (492-432 pne)– Są cztery pierwiastki: ziemia, woda, powietrze, ogień.

– Działają między nimi siły miłości i nienawiści.

– Rzeczy są ich mieszaniną.

• Arystoteles ze Stagiry (384-322 p.n.e.)– Piąty pierwiastek: eter (kwintesencja).

Związki z nauką 13

Źródła chemii: alchemia

• Rtęć (zasada metaliczności).

• Siarka (zasada palności).

• Sól (zasada rozpuszczalności).

Związki z nauką 14

Początki chemii

• Pojęcie pierwiastka jako kresu analizy (R. Boyle, 1661)

• Trzy ziemie: – szklista (sól),

– tłusta (siarka)

– ciekła (rtęć) (Becher 1669)

• Teoria flogistonu (Stahl 1697)

• Odkrycie gazów

• Rozkład wody (Lavoisier 1781)

• Obalenie teorii flogistonowej

Związki z nauką 15

Rachunek prawdopodobieństwa

Związki z nauką 16

Zakład Pascala i rachunek prawdopodobieństwa

E(wierzę) = p – p =

E(nie wierzę) = p + 1- p = 1

Bóg jest nie ma

wierzę -1

nie wierzę

1 1

Bóg jest nie ma

p 1 - p

Związki z nauką 17

Krytyka Kierkegaarda w ujęciu rachunku prawdopodobieństwa

p1 + p2 + p3 + … = 1

p1 • p2 • p3 • … 0

p1, p2, p3 … 0

Bóg chce A chce B nic nie chce

robię A

1 1

robię B

1 1

Bóg chce A chce B nic nie chce

p1 p2 p3

Związki z nauką 18

Krytyka Kierkegaarda w ujęciu rachunku prawdopodobieństwa

0 = ?

n 1/n = 1

n2 1/n = n

n 1/n2 = 1/n 0

Bóg chce A chce B nic nie chce

robię A

1 1

robię B

1 1

Bóg chce A chce B nic nie chce

p1 p2 p3

Wniosek: wartość oczekiwana (nadzieja matematyczna) nagrody jest nieokreślona