Epidemiologia chorób wirusowych

zwalczanych przy pomocy szczepień – trendy i

zagrożenia

Bogumiła Litwińska

Zakład Wirusologii

Warszawa 2016

2

Odporność populacyjna

Warunki uzyskania odporności populacyjnej

- osoby zaszczepione posiadają przeciwciała dla antygenów zawartych w szczepionce

- powoduje to dużo niższe niebezpieczeństwo zakażenia tym patogenem innych osób

- daje to możliwość ochrony przed zakażeniem nawet tych osób, które nie były szczepione

- aby uzyskać odporność populacyjną musi być zaszczepionych > 95% populacji

3

Sukces powszechnych szczepień

przeciwko ospie prawdziwej

Rok 1978 – ostatni przypadek ostry prawdziwej na świecie

Rok 1980 – świat uznany jako wolny od ospy prawdziwej

4

Zarejestrowane i stosowane szczepionki

przeciwwirusowe

kalendarz szczepień zalecane

odrze rotawirusom (t. 1,2,3,4,)

śwince ospie wietrznej

różyczce grypie

polio (t. 1,2,3) wirusom papilloma (t.16+18 lub1+6+16+18)

wzw B

pozostałe

wzw A

wściekliźnie

kleszczowemu zapaleniu mózgu

adenowirusom (t. 2,4,7)

japońskiemu zapaleniu mózgu

żółtej gorączce

Poliomyelitis w latach 1946-2007 przypadki zachorowań i śmiertelność na 100 000

0,001

0,010

0,100

1,000

10,000

100,000

przypadki

śmiertelność

masowe szczepienia

dzieci w wieku 6 m-cy

do 5 lat

obowiązkowa III

dawka w 11 roku

życia

masowe szczepienia dzieci w wieku 5 – 7 lat

obowiązkowa II

dawka w 6/7 roku

wprowadzenie

szczepionki OPV

w 1 roku życia

ODRA w latach 1955-2007

przypadki i śmiertelność na 100 000

0,001

0,010

0,100

1,000

10,000

100,000

1 000,000

przypadki

śmiertelność

Początek masowych

szczepień dzieci i pielęgniarki

Szczepienia obligatoryjne

13-15 miesiąc Wprowadzenie II dawki 8 / 7 / 10 lat

wg Andrzej Zieliński

Wpływ szczepień przeciwko odrze na

liczbę zachorowań na odrę

1

10

100

1000

10000

100000

1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014

liczba

Początek

szczepień Wprowadzenie

II dawki

Wprowadzenie

MMR

Wpływ szczepień przeciwko różyczce na

liczbę zachorowań na różyczkę

1

10

100

1000

10000

100000

19

70

19

71

19

72

19

73

19

74

19

75

19

76

19

77

19

78

19

79

19

80

19

81

19

82

19

83

19

84

19

85

19

86

19

87

19

88

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

liczba

Początek szczepień

dziewczęta 12 -13 lat Wprowadzenie MMR wszystkie dzieci

w 13 miesiącu oraz 10 roku życia

Dane ECDC – zachorowania na różyczkę 2010

14

Różyczka 2012-2013 (do lutego !!!)

według WHO

Ospa wietrzna

0

50000

100000

150000

200000

250000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2002 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

przypadki ospy wietrznej

Zapadalność na ospę wietrzną, odrę, świnkę i

różyczkę

0

100

200

300

400

500

600

700

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

ospa

odra

różyczka

nzp

Kolumna1

18

Odnośnie braku chorób przeciwko którym

prowadzone są szczepienia

Przyczyną braku zachorowań na poliomyelitis oraz spadku

liczby zachorowań na odrę, różyczkę, świnkę nie jest brak

krążenia tych wirusów w środowisku lecz odporność

populacyjna wynikająca z faktu, że ponad 95% osób zostało

zaszczepionych przeciwko tym wirusom

19

• Na początku lat 90-tych XX wieku umierało rocznie 12 mln dzieci

• W 2011 r liczba dzieci, które nie przeżyły 5 lat wyniosła 6.9 miliona

Przyczyniły się do tego szczepienia przeciwko odrze, śwince, różyczce oraz przeciwko malarii

Zapadalność na wzw typu B w

Polsce przed i po wprowadzeniu

szczepień ochronnych

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

Za

pa

da

lno

ść

na

10

0 0

00

okres przed

wprowadzeniem

szczepień stopniowe

wprowadzanie

szczepień

intensyfikacja

szczepień

Wg. Andrzej Zieliński

Zapadalność na wzw typu C

w Polsce

w latach 1997 - 2004

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Za

pa

da

lno

ść

na

10

0 0

00

wg. Andrzej Zieliński

22

Dziękuję za uwagę