ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci...

20
KOMENTARZ PRAKTYCZNY z wzorami oraz przykładami KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ w zakresie aktów prawa miejscowego D. Szafraƒski (red.) | W. Białoƒczyk A. Bielecki | Ł. Kasiak | J. Piecha

Transcript of ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci...

Page 1: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

KOMENTARZ PRAKTYCZNY z wzorami oraz przykładami

K R Ó T K I E K O M E N T A R Z E B E C K A

ZASADYTECHNIKIPRAWODAWCZEJ w zakresieaktów prawa miejscowego

D. Szafraƒski (red.) | W. BiałoƒczykA. Bielecki | Ł. Kasiak | J. Piecha

Page 2: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

ZASADYTECHNIKI PRAWODAWCZEJ w zakresieaktów prawa miejscowego

strSzafranskiZasadyTechniki 11/15/13 12:25 PM Page 1

Page 3: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

strSzafranskiZasadyTechniki 11/15/13 12:25 PM Page 2

Page 4: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

Wydawnictwo C.H.BeckWarszawa 2014

KOMENTARZ PRAKTYCZNY z wzorami oraz przykładami

K R Ó T K I E K O M E N T A R Z E B E C K A

D. Szafraƒski (red.) | W. BiałoƒczykA. Bielecki | Ł. Kasiak | J. Piecha

ZASADYTECHNIKI PRAWODAWCZEJ w zakresieaktów prawa miejscowego

strSzafranskiZasadyTechniki 11/15/13 12:25 PM Page 3

Page 5: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

Redakcja: Dorota Waleszkiewicz Wydawca: Wioleta Beczek

Zdjęcie na okladce: C iStock.com/Louis16=

© Wydawnictwo C.H.Beck 2014

Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-5049-3

ISBN e-book 978-83-255-5050-9

Page 6: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych
Page 7: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

V

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIIWykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI

Część I. Zasady techniki prawodawczej w zakresie aktów prawa miejscowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Część II. Komentarz do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” w zakresie aktów prawa miejscowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Rozdział 1. Stosowanie Zasad techniki prawodawczej do aktów prawa

miejscowego (ich projektów) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Rozdział 2. Projekt aktu prawa miejscowego (dział I) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

1. Przepisy ogólne (rozdział 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322. Budowa aktu prawa miejscowego (rozdział 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393. Tytuł aktu prawa miejscowego (rozdział 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454. Układ i postanowienia przepisów merytorycznych (rozdział 4) . . . . . . 485. Układ i postanowienia przepisów przejściowych i dostosowujących

(rozdział 5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 616. Układ i postanowienia przepisów końcowych (rozdział 6) . . . . . . . . . 927. Oznaczanie przepisów ustawy i ich systematyzacja (rozdział 7) . . . . . 1178. Przepisy upoważniające (rozdział 8) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1439. Przepisy karne (rozdział 9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

Rozdział 3. Zmiana (nowelizacja) aktu prawa miejscowego (dział II) . . . . . 161Rozdział 4. Tekst jednolity (dział III) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215Rozdział 5. Sprostowanie błędu (dział IV) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235Rozdział 6. Projekt aktu prawa miejscowego jako aktu wykonawczego

(dział V) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Rozdział 7. Projekty aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym

(uchwały i zarządzenia) (dział VI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309Rozdział 8. Typowe środki techniki prawodawczej (dział VIII) . . . . . . . . . . 319

Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351

Page 8: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych
Page 9: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

VII

Wstęp

Prezentowane opracowanie jest praktycznym komentarzem do przepisów rozpo-rządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20.6.2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawo-dawczej” (Dz.U. Nr 100, poz. 908) w zakresie dotyczącym aktów prawa miejsco-wego (APM). Odniesienie komentarza do ściśle określonej kategorii źródeł prawa, tj. aktów prawa miejscowego (ich projektów), wynika przede wszystkim ze znacze-nia tego rodzaju aktów normatywnych w systemie prawa powszechnie obowiązują-cego. Akty prawa miejscowego zajmują bowiem szczególną pozycję w systemie tego prawa, gdyż jako regulacje prawne stanowione przez organy samorządu terytorialne-go i terenowe organy administracji rządowej obowiązują wyłącznie na obszarze ich właściwości miejscowej. Pozycję tego rodzaju aktów normatywnych wzmacnia przy tym fakt ich zróżnicowania pod względem treści i charakteru, a także intensywność stanowienia (wydawania). Właściwe (prawidłowe) przygotowanie, w tym zredago-wanie, projektu APM stanowi istotne zadanie i poważne wyzwanie dla ich projek-todawców. Zwłaszcza że prawodawca, określając sposób (metodę) stosowania prze-pisów zawartych w rozporządzeniu w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” do APM, operuje w szczególności formułą „odpowiedniego stosowania”, którą odnosi do zasad regulujących sposób tworzenia projektów aktów prawnych należących do innych kategorii źródeł prawa.

Niniejszy komentarz jest pierwszym komentarzem do przepisów rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, który w całości poświęcony jest wyłącz-nie APM (ich projektom). Kwestia stosowania zasad wyrażonych w tych przepisach do APM nie stanowiła przedmiotu dotychczas wydanych komentarzy, z wyjątkiem jednego komentarza, w którym kwestię właściwego (prawidłowego) przygotowa-nia, w tym redagowania, tego rodzaju aktów normatywnych podnoszono niejako „przy okazji” omawiania poszczególnych przepisów rozporządzenia w sprawie „Za-sad techniki prawodawczej” (G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów nor-matywnych. Komentarz, Warszawa 2010). Zapewne podejście to uzasadniała oko-liczność, że komentarze te dotyczyły całości problematyki związanej z tworzeniem (wydawaniem) regulacji prawnych (aktów normatywnych).

W trakcie przygotowywania niniejszego komentarza przyjęto jako podstawowe założenie, że tego rodzaju opracowanie przeznaczone jest przede wszystkim dla or-

Page 10: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

VIII

Wstęp

ganów stanowiących APM (projektodawców tych aktów). Założenie to znalazło od-zwierciedlenie w treści komentarza, w którym omówiono (skomentowano) nie tyl-ko określone przepisy rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, mające zastosowanie (odpowiednie bądź bezpośrednie) wobec APM, ale omówie-nie to wzbogacono o liczne przykłady właściwie (prawidłowo) bądź błędnie przy-gotowanych (zredagowanych) przepisów APM. Opracowanie uwzględnia podstawo-we orzecznictwo sądowe dotyczące zasad wyrażonych w rozporządzeniu w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” oraz wybraną literaturę przedmiotu z tego zakresu. Pamiętano przy tym o konieczności zachowania właściwych proporcji pomiędzy „praktycznością” komentarza a rozważaniami teoretyczno-prawnymi, przyjmując, że szersza egzemplifikacja prawidłowych rozwiązań w zakresie APM wymusza niejako „mniej miejsca” na szczegółowe rozważania natury teoretycznoprawnej.

Istotne znaczenie w zakresie kształtu prezentowanego komentarza odegrał rów-nież fakt, że komentarz jest w pewnym stopniu odpowiedzią na zapotrzebowanie na tego rodzaju opracowanie. Wynika to z doświadczeń niektórych Autorów komenta-rza związanych z organizowanymi i prowadzonymi od 2011 r. szkoleniami w ramach projektu „Dobre prawo – sprawne rządzenie” (Działanie 5.2 Program Operacyjny Kapitał Ludzki), którego jednym z partnerów jest Uniwersytet Warszawski (Wy-dział Prawa i Administracji). Przedmiotem tych szkoleń, które przeznaczone są dla pracowników samorządu terytorialnego (szczególnie na poziomie gminy), jest pro-blematyka dotycząca m.in. tworzenia prawa miejscowego, w tym stosowania zasad techniki prawodawczej w odniesieniu do tego rodzaju aktów normatywnych. Uczest-nicy tych wykładów niejednokrotnie podkreślali, że brak jest całościowego opraco-wania, którego przedmiotem byłyby kwestie związane bezpośrednio z przygotowa-niem, w tym redagowaniem, APM (ich projektów).

Oddany do rąk Czytelników komentarz poprzedzają, zawarte we Wprowadzeniu, kwestie ogólne, które dotyczą znaczenia rozporządzenia w sprawie „Zasad techni-ki prawodawczej” w zakresie APM. Przyjęta w komentarzu systematyka omawia-nych kwestii (komentowanych przepisów) nie stanowi jednak pełnego odzwiercie-dlenia (odwzorowania) systematyki wynikającej z rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Autorzy bowiem uznali, że w pierwszej kolejności należy omówić przepisy, które określają zakres i sposób (metodę) stosowania zasad wy-nikających z przepisów niniejszego rozporządzenia względem APM ich projektów (dział VII). Rozstrzygnięcie na wstępie tej kwestii umożliwia omówienie (skomen-towanie) pozostałych przepisów rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawo-dawczej”, które stosuje się wobec tego rodzaju aktów normatywnych. Podejście to znalazło wyraz w spisie treści niniejszego opracowania.

Prezentowany komentarz został przygotowany przez zespół Autorów złożony z pracowników naukowych i doktoranta Wydziału Prawa i Administracji Uniwer-sytetu Warszawskiego oraz pracowników Kancelarii Sejmu zajmujących się przy-gotowywaniem (redagowaniem) projektów aktów normatywnych. Zawarte w ko-mentarzu omówienia przepisów prawnych, dotyczących APM (ich projektów), są

Page 11: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

IX

Wstęp

odzwierciedleniem nie tylko opinii i poglądów zespołu Autorów jako całości, ale także doświadczeń poszczególnych jego uczestników. Autorzy wyrażają nadzieję, że niniejszy komentarz przyczyni się nie tylko do rozwiązania problematycznych kwe-stii, które powstają w trakcie przygotowywania projektów aktów prawa miejscowe-go jako regulacji prawnych o zróżnicowanej treści, ale także do „lepszej” legislacji na poziomie tego rodzaju aktów normatywnych, a w konsekwencji – do realizacji zasady poprawnej legislacji, wynikającej z konstytucyjnej zasady demokratyczne-go państwa prawnego.

Komentarz uwzględnia stan prawny na dzień 1.12.2013 r.

Warszawa, listopad 2013 r. Autorzy

Page 12: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych
Page 13: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

XI

Wykaz skrótów

1. Źródła prawa

AdmRWojU . . . . . . . . . ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206 ze zm.)

AktyNormU . . . . . . . . ustawa z 20.7.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172 ze zm.)

Konstytucja RP . . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)

KPA . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administra-cyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267)

KPW . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 395 ze zm.)

KW . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 482 ze zm.)

PrPostSAdm . . . . . . . . ustawa z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

RadaMinistrówU . . . . . ustawa z 8.8.1996 r. o Radzie Ministrów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 392 ze zm.)

SamGminU . . . . . . . . . ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.)

SamPowiatU . . . . . . . . ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 595 ze zm.)

SamWojU . . . . . . . . . . ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 596 ze zm.)

WymTechDER . . . . . . rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 27.12.2011 r. w sprawie wymagań technicznych dla dokumentów elek-tronicznych zawierających akty normatywne i inne akty prawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych (Dz.U. Nr 289, poz. 1699)

Page 14: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

XII

Wykaz skrótów

ZTPR . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20.6.2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. Nr 100, poz. 908)

ZTPUchw z 1991 r. . . uchwała Nr 147 Rady Ministrów z 5.11.1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (M.P. Nr 44, poz. 310)

ZTPZarz z 1961 r. . . . zarządzenie Nr 238 Prezesa Rady Ministrów z 9.12.1961 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Zasady techniki prawodawczej, Warszawa 1962)

2. Publikatory i czasopisma

Dz.U. . . . . . . . . . . . . . Dziennik UstawDz.Urz. . . . . . . . . . . . . Dziennik UrzędowyGP . . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta PrawnaM.P. . . . . . . . . . . . . . . Monitor PolskiNZS . . . . . . . . . . . . . . . Nowe Zeszyty SamorządoweONSA . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu AdministracyjnegoONSAiWSA . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Woje-

wódzkich Sądów AdministracyjnychOSNC . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba CywilnaOTK . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału KonstytucyjnegoOTK-A . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria AOTK-B . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria BPPP . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa PublicznegoRPEiS . . . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

3. Organy orzekające

NSA . . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd AdministracyjnySN . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd NajwyższySN (7) . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziówTK . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał KonstytucyjnyWSA . . . . . . . . . . . . . . Wojewódzki Sąd Administracyjny

4. Inne skróty

APM . . . . . . . . . . . . . . akt prawa miejscowegoJST . . . . . . . . . . . . . . . jednostka samorządu terytorialnego orz. . . . . . . . . . . . . . . . orzeczeniepkt . . . . . . . . . . . . . . . . punkt por. . . . . . . . . . . . . . . . porównaj post. . . . . . . . . . . . . . . postanowienie poz. . . . . . . . . . . . . . . . pozycja

Page 15: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

XIII

Wykaz skrótów

s. . . . . . . . . . . . . . . . . . strona t.j. . . . . . . . . . . . . . . . . tekst jednolityuchw. . . . . . . . . . . . . . uchwałaust. . . . . . . . . . . . . . . . ustęp w zw. . . . . . . . . . . . . . w związku wyr. . . . . . . . . . . . . . . . wyrok zd. . . . . . . . . . . . . . . . . zdanie ze zm. . . . . . . . . . . . . . ze zmianami zob. . . . . . . . . . . . . . . . zobaczZTP . . . . . . . . . . . . . . . Zasady techniki prawodawczej

5. Piśmiennictwo

T. Bąkowski, Zasady techniki prawodawczej � � � � � � T. Bąkowski, Zasady techniki prawodawczej a prawotwór-

stwo organów jednostek samorządu terytorialnego, PiP 2006, Nr 1

T. Bąkowski i in., Zasady techniki prawodawczej � � � � � � � T. Bąkowski, P. Bielski, K. Kaszubowski, M. Kokoszczyński,

J� Stelina, J. Warylweski, G. Wierczyński, Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Lex/el.

M. Bogusz, Konstrukcja . . . . . . . . M. Bogusz, Konstrukcja upoważnienia do wydania aktu pra-

wa miejscowego a konstrukcja upoważnienia do wydania rozporządzenia, GSP 2005, Nr 14

M. Błachut, W. Gromski, M. Zieliński, Komentarz . . . . . . . . . M. Błachut, W. Gromski, M. Zieliński, Komentarz do zasad

techniki prawodawczej, Warszawa 2004T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp . . . . . . . . . . . . . T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do pra-

woznawstwa, Warszawa 2011D. Dąbek, Prawo miejscowe… � � � � � � � � D. Dąbek, Prawo miejscowe, Warszawa 2007B. Dolnicki, Przepisy . . . . . . . . . . . B. Dolnicki, Przepisy porządkowe jako akty prawa miejsco-

wego, PPP 2008, Nr 12

Page 16: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

XIV

Wykaz skrótów

L. Etel, Redagowanie . . . . . . . L. Etel, Redagowanie uchwał podatkowych rad gmin, Fi-

nanse Komunalne 2004, Nr 3L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne � � � � � � � L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu,

Warszawa 2006J. Jagielski, Węzłowe problemy . . . . . . . . . . J. Jagielski, Węzłowe problemy stanowienia prawa miej-

scowego, w: K. Tetłak (red.), Wybrane aspekty funkcjono-wania samorządu terytorialnego z perspektywy działalności organów nadzoru, Warszawa 2013

A. Malinowski, Redagowanie . . . . . . . A. Malinowski, Redagowanie tekstu prawnego. Wybrane

wskazania logiczno-językowe, Warszawa 2006A. Malinowski, Systematyka . . . . . . . . A. Malinowski, Systematyka wewnętrzna ustawy, Warszawa

2007E. Ochendowski, Prawotwórcza . . . . . . . E. Ochendowski, Prawotwórcza funkcja gminy, RPEiS

1999, Nr 1G. Wierczyński, Redagowanie . . . . . . . G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów norma-

tywnych. Komentarz, Warszawa 2010M. Wincenciak, Sankcje . . . . . . . . . . . . M. Wincenciak, Sankcje w prawie administracyjnym i pro-

cedura ich wymierzania, Warszawa 2008S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz . . . . . . . . . S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki

prawodawczej, Warszawa 2012T. Zalasiński, Zasady . . . . . . . . . . . . T. Zalasiński, Zasady prawidłowej legislacji w poglądach

Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008

Page 17: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

Część I Zasady techniki prawodawczej

w zakresie aktów prawa miejscowego

Page 18: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych
Page 19: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

3

1. Charakter prawny Zasad techniki prawodawczej. Rozporządzenie w spra-wie „Zasad techniki prawodawczej” wydano na podstawie art. 14 ust. 4 pkt 1 usta-wy z 8.8.1996 r. o Radzie Ministrów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 392 ze zm.). Na mocy tego rozporządzenia ustanowiono „Zasady techniki prawodawczej”, które stanowią załącznik do niniejszej regulacji prawnej. Rozporządzenie to (a konkretniej jego in-tegralny element w postaci załącznika – „Zasady techniki prawodawczej”) zawie-ra przepisy prawne, które kształtują zasady właściwego (prawidłowego) przygoto-wania, w tym redagowania, aktów prawa powszechnie obowiązującego oraz aktów prawa wewnętrznie obowiązującego (prawa wewnętrznego administracji). Przepisy te również dotyczą w określonym zakresie aktów prawa miejscowego, które należą do źródeł prawa powszechnie obowiązującego o ograniczonym terytorialnie (prze-strzennie) zasięgu obowiązywania.

2. Znaczenie Zasad techniki prawodawczej dla aktów prawa miejscowego. Znaczenie przepisów ZTP w odniesieniu do aktów prawa miejscowego wynika co najmniej z kilku powodów: 1) ZTP znajdują – co do zasady – „odpowiednie zastosowanie” do aktów prawa

miejscowego, w tym mających charakter przepisów porządkowych, co wynika bezpośrednio z § 143 ZTP. Oznacza to, że adresatem ZTP na poziomie tego rodzaju aktów normatywnych są organy samorządu terytorialnego oraz tere-nowe organy administracji rządowej (organy administracji publicznej o ogra-niczonej terytorialnie jurysdykcji prawnej), które wyposażono w kompetencje w zakresie tworzenia aktów normatywnych należących do kategorii źródeł pra-wa powszechnie obowiązującego). W literaturze przedmiotu krytycznie ocenia się nałożenie na organy samorządu terytorialnego obowiązku stosowania ZTP z uwagi na podstawę prawną ich ustanowienia, którą tworzy art. 14 ust. 4 pkt 1 RadaMinistrówU. Podnosi się przede wszystkim, że rozporządzenia wydane na podstawie ustawy o Radzie Ministrów adresowane są do organów administracji rządowej. Zob. np. G. Wierczyński, Redagowanie, s. 721;

2) cel stosowania i treść ZTP zostały określone w art. 14 ust. 5 RadaMinistrówU. Przepis ten wskazuje, że „Prezes Rady Ministrów wydając rozporządzenie (…), określi w szczególności elementy metodyki przygotowania i sposób re-dagowania projektów ustaw i rozporządzeń oraz innych normatywnych aktów prawnych, a także warunki, jakim powinny odpowiadać uzasadnienia projektów

Page 20: ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ - Helionprawne, dzienników urzędowych wydawanych w postaci elektronicznej oraz środków komunikacji elektronicz-nej i informatycznych nośników danych

4

Część I. Zasady techniki prawodawczej w zakresie aktów...

normatywnych aktów prawnych, jak również reguły przeprowadzania zmian w systemie prawa. Stosowanie zasad techniki prawodawczej powinno zapew-nić w szczególności spójność i kompletność systemu prawa oraz przejrzystość tekstów normatywnych aktów prawnych, z uwzględnieniem dorobku nauki i doświadczeń praktyki”. Oznacza to, że ustawodawca nałożył na Prezesa Rady Ministrów, jako organ właściwy do wydania rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, obowiązek uregulowania w odniesieniu do aktów pra-wa miejscowego przede wszystkim elementów metodyki (całego procesu) przy-gotowania i sposobu redagowania tych aktów normatywnych, w tym dokonywa-nia ich zmian, ustalania tekstu jednolitego, prostowania błędów oraz stosowania typowych środków techniki prawodawczej. Jednocześnie określił cel stosowania Zasad techniki prawodawczej, którym jest przede wszystkim zapewnienie spój-ności i kompletności systemu prawa oraz przejrzystości (czytelności) tekstów normatywnych aktów prawnych, w tym tekstów aktów prawa miejscowego. Realizacji tego celu odpowiada wyłącznie zobowiązanie do starannego (należy-tego) działania właściwych organów w zakresie przygotowywania, w tym reda-gowania, aktów prawa miejscowego, a nie zobowiązanie rezultatu.

3) ZTP stanowią zbiór dyrektyw (reguł) właściwego konstruowania aktów normatyw-nych, tj. w szczególności przygotowania i sposobu redagowania ich projektów oraz przeprowadzania zmian w systemie prawa. Naruszenie tych dyrektyw (reguł) mo-że prowadzić do istotnych problemów związanych ze stosowaniem prawa, w tym z jego interpretacją (wykładnią) i zrozumieniem, jak również do stwierdzenia niezgodności danego aktu prawa miejscowego bądź konkretnych jego przepisów (rozwiązań) prawnych z ustawą. W kwestii skutków naruszenia ZTP kilkakrotnie wypowiedział się TK, m.in. w wyr.: z 29.10.2003 r. (K 53/02, OTK-A 2003, Nr 8, poz. 83); z 12.12.2006 r. (P 15/05, OTK-A 2006, Nr 11, poz. 171). W wyrokach tych TK uznał, że naruszenie zasad techniki prawodawczej może powodować naruszenie zasady poprawnej legislacji, wynikającej z konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego, zwłaszcza że akty prawa miejscowego mogą być m.in. przed-miotem sądowej kontroli, wykonywanej przede wszystkim przez sądownictwo ad-ministracyjne.