1

Szczecin, dn. 01.10.2013

ZAPROSZENIE

Szanowni Państwo,

Komitet organizacyjny X Gimnazjalnego Konkursu Filozoficznego zaprasza uczniów

gimnazjów województwa zachodniopomorskiego do udziału w kolejnej edycji konkursu.

Organizatorem jest Gimnazjum nr 9 w Szczecinie i Instytut Filozofii Uniwersytetu

Szczecińskiego.

Celem konkursu jest propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów oraz odkrywanie

utalentowanych uczniów, przyszłych studentów kierunków humanistycznych. Służy on także

wspieraniu nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu ścieżki edukacyjnej.

Aby wziąć udział w Konkursie, uczeń musi w terminie do 31 stycznia 2014r.

rozwiązać i przesłać test etapu szkolnego (dostępny na stronie http://www.gim9szczecin.pl)

oraz zgłoszenie na adres (decyduje data stempla pocztowego):

Gimnazjum nr 9

ul. Dunikowskiego 1

70-123 Szczecin

Półfinał Konkursu odbędzie się 28 marca 2014 r. w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie.

Tego dnia uczniowie napiszą test otwarty sprawdzający ogólną wiedzę filozoficzną. Finał

Konkursu oraz wręczenie nagród odbędzie się 16 maja 2014 r.

Serdecznie zapraszamy

W razie wszelkich wątpliwości prosimy o kontakt:

Milena Jakubiak: milena.m.jakubiak@gmail.com

Marek Pawłowski: mpmarcuspawlowski@gmail.com

2

REGULAMIN X GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO

Organizator:

- Gimnazjum nr 9 w Szczecinie

Zespół organizacyjny:

- mgr Teresa Ostrowska – Madejska - dyrektor Gimnazjum nr 9

- mgr Milena Jakubiak - doktorantka IF US

- mgr Marek Pawłowski - doktorant IF US

- mgr Małgorzata Kacprzykowska - sekretarz

Cele konkursu:

1. Wspieranie nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu filozoficznej ścieżki

edukacyjnej.

2. Propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego.

3. Zainteresowanie uczniów edukacją filozoficzną i etyką.

3

Uczestnicy

Uczestnikami konkursu mogą być uczniowie szkół gimnazjalnych województwa

zachodniopomorskiego. Chętni mogą zgłaszać się indywidualnie lub za pośrednictwem

opiekuna.

Etapy Konkursu

1. Etap szkolny (wrzesień 2013 r. – 31 stycznia 2014 r.)

Uczestnicy rozwiązują samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela test sprawdzający

ogólną wiedzę z filozofii i kognitywistyki ( dostępny na stronie

http://www.gim9szczecin.pl).

Rozwiązania wraz ze zgłoszeniem należy przesyłać na adres:

Gimnazjum nr 9

ul. Dunikowskiego 1

70-123 Szczecin

z dopiskiem: X Gimnazjalny Konkurs Filozoficzny.

Termin nadsyłania prac upływa 31 stycznia 2014 r. (decyduje data stempla pocztowego).

2. Półfinał Konkursu (28 marca 2014 r.)

Półfinał odbędzie się w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie. Uczniowie będą pisali test otwarty

sprawdzający wiedzę filozoficzną uczestników. Osoby, które uzyskają najwyższą liczbę

punktów z testu awansują do finału Konkursu, o czym zostaną poinformowani listownie w

terminie do 7 kwietnia 2014 r. Maksymalna liczba punktów do zdobycia w półfinale wynosi

60. Wszyscy uczestnicy półfinału są zaproszeni do wzięcia udziału w jednodniowych

Warsztatach Filozoficznych organizowanych przez Instytut Filozofii Uniwersytetu

4

Szczecińskiego (ul. Krakowska 71/79, Szczecin). Warsztaty odbędą się w kwietniu 2014 r., o

dokładnej dacie uczniowie zostaną poinformowani 28 marca 2014 r.

3. Finał konkursu (16 maja 2014 r.)

Finał Konkursu odbędzie się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego.

Finał składa się z dwóch części, ocenianych oddzielnie. Za każdą część można otrzymać

maksymalnie po 30 punktów. Część pierwsza to samodzielnie przygotowane i wygłoszone

przez finalistę przemówienie na wybrany temat filozoficzny (lista tematów wysłana zostanie

wraz z wynikami półfinału). W części drugiej finaliści losują po jednym pytaniu z pięciu

zestawów: logika i kognitywistyka, epistemologia, ontologia, etyka oraz antropologia i

filozofia kultury. Z pięciu wylosowanych pytań finaliści wybierają trzy. Maksymalna liczna

punktów do zdobycia w finale wynosi 60. Zwycięzcy otrzymują tytuły Laureatów oraz

nagrody rzeczowe.

Opracowali: mgr Milena Jakubiak, mgr Marek Pawłowski

5

Zakres materiału

Zakres materiału X Gimnazjalnego Konkursu Filozoficznego realizuje Podstawę programową

kształcenia ogólnego MEN oraz treści programowe filozoficznej ścieżki edukacyjnej. Wobec

tych dokumentów Konkurs ma charakter uzupełniający i rozszerzający.

Literatura podstawowa:

J. Baggini, P.S. Fost, Przybornik filozofa, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2010.

S. Blackburn, Myśl, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.

S. Blackburn, Sens dobra, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.

J. Hołówka, Etyka w działaniu, Wydawnictwo Prószyński i S-ka 2001.

B. Markiewicz (red.), Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987.

W. Tatarkiewicz, Historia filozofii tom 1-3, Wydawnictwo PWN, Warszawa (wiele

wydań).

G. Trela, Chmury i zegary, czyli wybrane metafory filozoficzne, Wydawnictwo

Szkolne PWN, Warszawa 2009.

Podręczniki do edukacji filozoficznej i etyki, na przykład:

o A. Aduszkiewicz, P. Marciszuk, R. Piłat, Edukacja filozoficzna dla III klasy

gimnazjum, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2005.

o A. Jedynak, T. Walentowicz, Filozofia. Podręcznik dla Gimnazjum,

Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000.

Literatura uzupełniająca:

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Wydawnictwo Antyk, Warszawa

2003.

A. Camus, Obcy, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2003.

D. Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów (wiele wydań)

6

J. Gaarder, Świat Zofii, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 1995.

L. Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie, Wydawnictwo Znak,

Warszawa 2008.

T. Nagel, Co to wszystko znaczy?, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1997.

J.- P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.

J.- P. Sartre, Mdłości, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2005.

A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Wydawnictwo

Almapress, Warszawa 1997.

M. Środa, Idee etyczne starożytności i średniowiecza, Warszawa 1994.

Przedstawiona lista nie ma charakteru obowiązującego. Organizatorzy

zachęcają do samodzielnych poszukiwań filozoficznych.

7

KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA X GIMNAZJALNEGO KONKURSU

FILOZOFICZNEGO

Imię i nazwisko

Imię ojca

Data i miejsce urodzenia

Klasa

Adres i nazwa szkoły

(z kodem i telefonem)

Imię i nazwisko nauczyciela prowadzącego

Adres domowy uczestnika

( z kodem, telefonem, e-mailem)

8

X GIMNAZJALNY KONKURS FILOZOFICZNY

ETAP SZKOLNY

TEST

Informacje:

1. Odpowiedzi należy zapisać wyłącznie na arkuszu testowym, czytelnie, zgodnie

z poleceniami. W wypadku pomyłki należy wyraźnie przekreślić błędną odpowiedź.

2. Do dnia 31.01.2014 r. należy przesłać rozwiązania zadań.

Życzymy powodzenia

Komitet Organizacyjny Konkursu

1. Przyporządkuj dziedzinom filozofii ich przedmioty (1 p.):

Lista: dobro, percepcja sztuki, niesprzeczność, piękno, wnioskowanie, prawda, byt,

poznanie, zasady moralne, istnienie

Przedmiot Dziedzina filozofii

logika

etyka

epistemologia

ontologia

estetyka

2. „Bóg istnieje” – podaj dwa argumenty filozoficzne za lub przeciw tej tezie (4 p).

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

9

3. Wyjaśnij, kim jest filozof i uzasadnij, czy zmieniło się znaczenie tego słowa od

czasów starożytnych. (4 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

4. Wyjaśnij, czym jest racjonalizm jako nowożytna doktryna filozoficzna. (3 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

5. W których przykładach właściwie przyporządkowano pojęcie szkole

filozoficznej? (1 p.)

a. empiryści – doświadczenie

b. racjonaliści – wątpienie

c. stoicy – pożądliwość

d. hedoniści – przyjemność

e. sceptycy – pewność

f. sofiści – retoryka

6. Uzupełnij tabelkę oraz wyjaśnij znaczenie jednego z poniższych cytatów. (5 p.)

Lista: Kant, Wittgenstein, Sartre, David Hume, Epikur×2

Zdanie Filozof

1. Czy Bóg chce zapobiegać złu, lecz nie może? Zatem nie

jest wszechmocny. Czy może, ale nie chce? Jest więc

niemiłosierny. Czy może i chce? Skąd zatem zło? Czy nie

może i nie chce? Dlaczego więc nazywać go Bogiem?

2. Granice mojego języka oznaczają granice mojego

świata.

3. Człowiek jest bytem, za którego sprawą nicość

przychodzi na świat.

4. A zatem śmierć, najstraszniejsze z nieszczęść, wcale nas

nie dotyczy, bo gdy my istniejemy, śmierć jest nieobecna, a

10

gdy tylko śmierć się pojawi, wtedy nas już nie ma

5. Postępuj tak, byś człowieczeństwa tak w swej osobie, jak

też w osobie każdego innego używał zawsze zarazem jako

celu, nigdy tylko jako środka.

6. Nawyk jest wielkim przewodnikiem ludzkiego życia. Jest

to jedyna zasada, która czyni doświadczenie użytecznym i

pozwala nam spodziewać się w przyszłości podobnego

ciągu zdarzeń, jaki zaobserwowaliśmy w przeszłości.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

7. Uzasadnij podając dwa argumenty etyczne, czy zwierzęta pozaludzkie powinny

mieć prawa (jeśli tak, to wymień jakie). (4 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………….

8. Wyjaśnij, co znaczy dla Epikura żyć szczęśliwie. (4 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………….

9. Uzasadnij, jaki argument na rzecz tezy, że kradzież pieniędzy jest moralnie zła

podałby konsekwencjalista a jaki deontolog. (4 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

11

10. Podkreśl pojęcia charakterystyczne dla teorii psychoanalizy Freuda (1 p.):

Lista: id, wolność, nieświadomość, kompleks Edypa, kompleks Herkulesa, liberalizm,

ego cogito, zła wiara, superego, panteizm, idealizm

11. Przeczytaj poniższe fragmenty i odpowiedz na pytania: (A) Spytano młodego

Sokratesa, na czym polega cnota młodego człowieka. – Nic ponad miarę – odparł.

(B) Sokrates spytany, jak można się wzbogacić, odpowiedział: - Jeśli się jest ubogim

w namiętności.

a) Wyjaśnij odpowiedzi Sokratesa i podaj jeden przykład takiego postępowania.

(3 p.)

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………….

b) Czy wskazaniami moralnymi Sokratesa powinno się kierować we

współczesnym świecie? Uzasadnij odpowiedź. (3 p.)

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..

12. Mamy następujące wnioskowanie: Słońce wschodzi codziennie. Jutro jest dzień.

A zatem słońce jutro wzejdzie.

a) Wskaż wniosek i przesłanki. (1 p.)

...........................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

b) Uzasadnij, jaki jest to rodzaj wnioskowania. (2 p.)

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………..

c) Posługując się słynną krytyką Hume’a, uzasadnij słabość takiego rodzaju

wnioskowania. (3 p.)

12

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

13. Uzasadnij, czy następujące rozumowanie jest przykładem błędnego koła: Autobus

linii 53 przyjeżdża o 17:39. Skąd wiem, że przyjeżdża o tej godzinie? Na rozkładzie

jest napisane, że przyjeżdża o 17:39. Skąd wiem, że rozkład mówi prawdę? Autobus

przyjeżdża o 17:39. Skąd wiem, że autobus przyjeżdża o 17:39?...

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

14. Wyjaśnij, czym jest algorytm. (1 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

15. Podaj trzy ewolucyjne części mózgu. (1 p.)

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………..

16. Wymień dwa znane Ci rodzaje procesów poznawczych. (1 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

17. Wyjaśnij, jak według Ciebie odróżniamy język od bełkotu. (2 p.)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Koniec testu